DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Groote Veemarkt
Groote Paardenmarkt
No 244
Honderd en twaalfde Jaargang.
1910.
MAANDAG
17 OCTOBER.
GEMEENTE-BEGROOTING.
BlXlS Kft LAND.
te Ilkma^r,
op Maandag 7 Novembe
a s.
te Alkmaar,
op Woensdag 9 November a.s
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op 'Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAARSC
GODRANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AI, K-
M A AR,
Gelet op art. 208 der Gemeentewet,
Brengen ter algemeene kennis, dat de gemeentebe,
greeting voor dep diepst 1911 van heden af op de
secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage ne-
dergelegd en tegen betaling der kosten in afdruk ver
krijgbaar gesteld is.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ff. RIPPING, Voorzitter.
UONATH, Secretaris.
Alkmaar, 14 October 1910,
ALKMAAR, 17 October.
„Doe wat moet, er kome van wat wil."
Deze oud-Fransche spreuk, devies ook van Bodewijk
Napoleon, Koning van Holland, is deze week in toe
passing gebracht door den Franschman, die niet in
paam maar inderdaad in Frankrijk regeert, den heer
jBriand. Mep wegt, dat de heer Briand vroeger een
yevoJutiennair van de ergste soort was, iemand! die
indertijd in de vergaderzaal als woordvoerder en in de
rechtzaal als verdediger dingen zeide, welke in ons
land nu nog niet ongestraft zouden kunnen worden
uitgesproken. Het lot heeft hem evenwel tot den
[iiaohtigsten overheidspersoon gemaakt pp ajs soqda
mg' kwam hij deze week te staan voor een spoorwegsta
king, welker verloop dagelijks is vermeld, zoodat wij
thans kort kunnen zijn. Voldoende zij het nog even
mede te deelen, dat er eerst een paar kleine stakingen
plaats hadden in de werkplaatsen der Noordei'§pocir-
^vpgmaatgch&ppij, dat hiprop geyolgdl is het besluit
van den Bond' yan machinisten en stokers om op alle
lijnen djer maatschappij dp staking tp proclameeren,
dat het personeel van de Westerspoorwegmaatschap-
pij zich hierbij al heel gauw aansloot en dat eindelijk
het nationale syndikaat van het spoorwegpersoneel de
staking op alle spoorweglijnen in geheel Frankrijk be-
yal. Welke houding zou nu de ministenpretpdvnt aan
nemen? Met het oog op zijn antecedenten, mocht ver
wacht worden, dat hij als regeeringsman onzijdig zou
blijven, noch de partij der directies noch die der perso-
neelen zou kiezen. Een dergelijke gedragslijn ware
zeker de rechte voortzetting gewepat yan de yroeger
door hem gestippelde lijn. Doch de stippellijn was
theorie, de gedragslijn is praktijk, en Thorbecke heeft
het zoo kort en duidelijk gezegd: „Theorie is begrip,
praktijk dopn." Op hpt dopn kwam het thans aan.
ipin de heer Briand heeft gedaan wat hij moest doen.
Pij is immers geroepen om te regeeren pn regeeren j§
het oppergezag uitoefepen, en om dat te kunnen
doen moest hij uiterst strenge maatregelen nemen.
Hij, de socialistische minister-president heeft niet ge
aarzeld in de republiek datgene te doen, dat onder de
zelfde omstandigheden de verstokste conservatief in
den reactionnairsten staat zou hebben gedaan. Hij
heeft de dienstplichtigen van het spoorwegpersoneel
onder de wapens geroepen, om daardoor de staking te
beperken, haar noodlottige gpvqlgen te betoomen, li ij
heeft stakers laten veroordeelen en hij heeft de voor
naamste leiders van het stakingscomité in hechtenis
laten r^sme-n. Die arrestatie zelf, droeg duidelijk het
karakter van de ironie van hpt lot. Niet alleen omdat
het bevel tot inhechtenisneming van een vroegeren
vriend van den heer Briand, den heer Hervé aan dezen
in de gevangenis vanwaar uit hij zijn blad bleef redi-
geeren werd uitgereikt, maar vooral, omdat de arresta
tie der leiders geschiedde in dp bureaux van het dag
blad Humanité, dat vroeger den heer Briand tot
hoofdredacteur had. Het blad! bevatte dep dag te vo
ren dit veelzeggende bericht:
„Teneinde het den heer Briand' en zijn politie ge
makkelijker te maken, hebben de spoorwegbeambten
besloten zich te verzamelen en zich te zamen te doen
arresteeren. Zij hebben gemeend een plaats daartoe
te kunnen kiezen, die zeker den heer president van
den ministerraad aangenaam moest zijn. Het is in de
bureaux s van het dagblad, dat de heer president van
den ministerraad weleer zelf mede opgericht heeft,
waar hij de algemeene werkstaking verdedigd heeft,
waar hij gestreden heeft voor de arbeiders, dat de
spoorwegbeambten besloten hebben zijn afgezanten af
te wachten. Zij zullen vergezeld zijn van een zeker
aantal kameraden, met wie men gerechtigd is te mee-
nen, dat de heer Briand zich ook wenscht te onderhou
den. Daar zullen voor het overige aanwezig zijn de
redacteuren van „Humanité" en „Guerre Sociale," ad-
vokaten, socialistische Kamerleden om onze kamera
den bij te staan.
Dat is ironie, die tot nadenken en tot voorzichtig
heid stemt. Wij mogen vast zijn in beginselen en vast
beraden van karakter, niemand onzer weet, hoe om
standigheden buiten hem op hem zullen inwerken en
sterker zullen blijken dan hij zelf. Gemakkelijker en
stelliger ook aangenamer zou het voor een Briand ge
weest zijn als hij rustig toeschouwer ware gebleven
maar dan zou liij zijn plicht als regeerder hebben ver
zaakt en lijdelijk hebben aangezien, dat het land was
overgeleverd aan epn „misdadige woeling" (is het niet
opyallend dgt de Fransehe minister-president hetzelf
de woord bezigde, dat de Nederlandsche president-mi
nister in 1903 de Koningin in den mond legde?) Hij
heeft het moeielijke deel gekozen het Fay ce que
doy, advienne que pourra, En nu is het vrijwat eenvou
diger hem epp renegaat, een verrader, een afvallige te
schelden, dan hem een man-van-durf te noemen, die
onder moeielijke omstandigheden den moed heeft naar
zijn overtuiging te handelen, te doen wat hij zijn
plicht acht.
De staking, als algemeen bedoeld, is dra verlooper,
en ook de sympathie-stakingen, welke verwacht wer
den, hadden weinig te beteekenen het is gebleken,
dat de organisaties vepl zwakker waren dan hun lei-
df-rs mepnden. Toch heeft men, behalve in Frankrijk,
ook in ons land, in België, Engeland en Duitschland
nadeelige gevolgen van de staking ondervonden. In
Frankrijk was de openbare meening geheel op de hand
van den heer Briand1, die bij al zijn gestrengheid zich
bereid! verklaard heeft bemiddelend! pp (e treden voor
inwilliging van dp yephtyaardige elschen van liet
spoorwegpersoneel. Het naspel van deze staking zal
vermoedelijk in de Kamer worden afgespeeld.
Van Portugal hebben wij deze week weinig nieuws
gehoord. Blijkbaar hebben de pipuwe machthebbers
de massa nog nipt genoeg in de macht om onge-
wensehte daden te voorkomen, om buitensporigheden
jegens kloosterbewoners en Jezuïeten (e verhoeden.
Zwitserland en Uraïiiië hebben de nieuwe republiek
reeds erkend, als de Amerikaansche en Fransehe zich
er nog bij voegen, zullen ook de monarchieën
spoedig volgen. Inmiddels is de ex-koning met
moeder thans inderdaad op weg naar. Engeland.
Spanje heef( gich rustig' gehouden, de vrees,
de republikernsc'he beweging zou overslaan is
bewaarheid. Ook de herdenking van Ferrer's
heeft een kalm verloop gehad. In dp antj-olericale po
litiek van het huidige ministerie Oanalejas schijnt de
nioiiarehie in Spanje een bliksemafleider te hebben ge
vonden.
In Duitschland heeft mep het eeuwfeest van de
Berlijnsehe pqiversiteit gevierd en de keizer en de
rijkskanselier hebben daarbij redevoeringen gehouden
en daarin gezegd, dat zij er foe zouden medewerken
het ontwikkelings- en beschavingswerk van Duitsch
land te doen vermeerderen. Er is voorts een fonds
gevormd om geleerden in staat te stellen zonder colle
ges te moeten geven, zich geheel aan de wetenschap te
kunnen wij den. Daardoor kreeg het feest een alge-
meen-menschelijke beteekenis, omdat van het resul
taat der onderzoekingen de geheele beschaafde wereld
kan profiteeren.
De Tsaar van England ioeft nog altijd op Duitschen
bodpm. Het schijnt dat de gewenschte beterschap bij
de Tsaritsa niet is uitgebleven. De Tsaar maakt zich
tenminste gereed, den keizer te Potsdam te bezoeken.
Natuurlijk spreekt de hooge politiek daarbij een woord-
je mee en -de Duitsche couranten verzekeren, dat de
Duitsch-Russische betrekkingen ook thans nog op de
beproefde grondslagen rusten van de oude vriend
schap der dynastieën, dat er te Potsdam naar ge
streefd zal worden zekere misverstanden uit het ver
leden voor goed uit de wereld te helpen en eenstem
migheid te verkrijgen ten aanzien van de gedragslijn,
welke bij komende kwesties gevolgd moet worden.
Intusschen heeft de regeering van den Tsaar het
wreede spel van de met een muis. spelende kat met
T inland voortgezet. Men herinnert zich, dat Rusland
een paar wetsontwerpen naar den Finschen landdag'
heeft gezonden om advies niet om goed te keuren
gelijk de Finsche grondwet voorschrijft. De Finsche
afgevaardigden hebben geweigerd kennis te nemen
van deze ontwerpen, waarna de regeering besloot tot
ontbinding van den landdag en tot indiening' van de
beide ontwerpen bij de Russische Doenia. Natuurlijk is
het er Rusland om te doen, Finland op te slokken. En
Europa ziet rustig- toe hoe boven reclit macht gaat -
doet niet wat moet.
wel
zijn
dat
niet
doftd
In China dreigt een nationaal gevaar. Er kwa
men deze week verscheiden berichten over faillisse
menten van bankiershuizen. Alleen in de hoofdstad
sloegen dertien financieele instellingen bankroet. ITet
kwaad der speculatie schijnt China te hebben aange
tast. De klassieke Chinees, de ijverige en zuinige
werkkracht, schijnt langzamerhand te worden vervan
gen door den modernen, die er enkel naar streeft op
de gauwste wijze rijk te worden en daarbij de wissel-
valligste en gevaarlijkste kiest de speculatie. De
rubber en de opium waren de eerste speculatie-artike
len, thans is de soy a-boon daarbij gekomen. De vee
houders onzer lezers weten natuurlijkdatdesoyaboonen
uit Mantsjoerije afkomstigzijn(DalnyenWladiwostock
zijn de hoofdmarkten) vroeger van weinig waarde wer
den geacht, maar tegenwoordig tot veekoeken worden
verwerkt en bovendien oliën leveren en de grondstof
voor zeepen. In het jaarverslag der Keizerlijk Chi-
neesfche Maritime douane over 1909, wordt o. a. het
volgende meegedeeld omtrent den uitvoer van sojaboo-
nen. De handel in dit product was gedurende vele ja
ren alleen voor de binnenlandsche markt van belang.
Omstreeks 1890 werd een begin gemaakt met versche
pingen naar Japan: welke spoedig in beteekenis toe
namen. Gedurende de acht jaren 19001907 bedroeg
de gemiddelde waarde van den uitvoer van boonen
naar liet buitenland 4.37 millioen taels (1 tael is
13.50). Tot in 1908 was Japan vrijwel de eenige af
nemer van dit product, doch zooals bekend] in
de lente van dat jaar werd een proefzending Mantsjoe-
rijsche boonen naar Londen geconsigneerd, tengevolge
waarvan de export in 1908 steeg' tot 4.770.000 pikols,
ter waarde van 9 millioen taels en in 1909 tot niet
minder dan 14.438.000 pikols ter waarde van 32.78
millioen taels. De sojaboon nam dus plotseling onder
de uitvoerartikelen eenzelfde plaats in als de thee en
wanneer bij de verschepingen van boonen die van boo
nenkoeken worden gevoegd, tezamen een waarde ver
tegenwoordigd van 52 millioen taels, wordt zelfs de
positie yan zijde als eerste uitvoerproduct bedreigd.
De vraag naar dit artikel heeft thans China verre
den aanVoer overtroffen het is een speoulatie-arti-
kel geworden, waaraan veel wordt gewonnen, maar
meer nog wordt verloren. Vermoedelijk zal menig
Chinees dezelfde droevige ervaring opdoen als zoove
le speculeerende „blanke broeders," die door schade en
schande wijs werden of ondanks deze onwijs bleven.
PENSIOENREGELING STAATSSPOOR.
De regeering heeft geen termen gevonden gevolg te
geven agn de tot haar gerichte uitnoodiging om zich
te laten vertegenwoordigen op het congres, dat door
de Nederlandsche Vereeniging vani Spoor- en Tram
wegpersoneel tegen 23 October a. s. te Utrecht is be
legd, ter bespreking van de pensioenregeling voor liet
personeel der Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN 't ALGEMEEN.
Het hoofdbestuur der Mij. tot Nut van 't Algemeen
deelt mede, dat als algemeen voorzitter der maat
schappij is opgetreden de heer D. H. de Vries, en als
ondervoorzitster mej. Meta A. Hugenholtz.
Gemengd nieuws.
DE BURGEMEESTER VAN BLARICUM.
Dat ook de leden van den Blaricumschen gemeente
raad tegen den burgemeester gekant zijn, kan zeker
wel blijken uit het feit, dat de heer ITosang j.l. Don
derdag een raadsvergadering had' belegd, met het ge
volg, dat.geen enkel raadslid tegenwoordig was.
ONTEIGENING DAMPLANNEN TE AMSTER
DAM.
Zaterdag was de termijn binnen welken de eige
naars der bij de onteigening' betrokken huizen hun
schriftelijk antwoord! konden inzenden, geëindigd.
Naar te verwachten was, heeft slechts een klein ge
deelte genoegen genomen met deu prijs; welken de ge
meente biedt, maar ten stadhuize 'hoopt men alsnog
door onderhandeling het getal derzulken op te voeren
tot een vierde gedeelte van het totaal der eigenaars.
Intusschen zal een aanvang worden gemaakt met
het vervullen der formaliteiten1, noodig voor de ontei
geningsprocedures.
TREURIG ONGELUK.
Toeu te Deventer Zaterdagmiddag 12 uur een snel
trein binnenkwam, schrikte het paard, dat door den
luitenant der huzaren Ilinloopen bereden werd. Deze
viel en het losloopende hollende dier sloeg een loop
jongen dood.
VERMIST.
Te Vlaardingen verkeert een familie in groote on
gerustheid wegens het verdwijnen van het. hoofd van
het gezin. De heer B. n.l., zet-kastelein in het koffie
huis van den Volksbond, heeft Woensdag reeds zijn
woning verlaten en is daarin niet teruggekeerd. Te
vergeefs is reeds herhaaldelijk, ook met behulp van
een politiehond, naar hem gezocht.
DE SPOORWEGSTAKING IN. FRANKRIJK.
Door de staking op de spoorwegen in noordelijk
Frankrijk lijden de poeliers en vischhandelaars in
Friesland groote schade. Parijs is de groote afnemer
van snoek; een visehhandelaar had een bestelling van
500 Kg. snoek gereed, toen Zaterdag een telegram
kwam: niet zenden."
Wijl de wildprijzen in Parijs hooger waren dan te
Brussel, werd' in de laatste dagen bijna alle' wild naar
Parijs verzonden'. Nu is dat in eens uit; dé verzen
ding naar Parijs durft men voor wild! niet meer aan,
dal zoo spoedig aan bederf onderhevig is. En in België
kan men bijna geen winst maken.
TIET FAILLISSEMENT—SCHMIER.
De rechtbank te Haarlem heeft, volgens de Tel., den
curator in het faillissement Schmier, in het gelijk ge
steld tegenover den heer R., die de overwaarde van ef
fecten, door hem bij den heer Schmier beleend, nit
den faillieten boedel terug vorderde.
De rechtbank besliste, dat dé curator terecht had
gemeend, die overwaarde voor den faillieten boedel te
moeten behouden.
EEN ONJUIST VERHAAT,.
Onlangs namen we uit de „Arnhemsche Courant"
over 't verhaal van een Arnhemmer, die zich aangebo
den had, met Olieslagers te gaan vliegen, en door net
vlieg-comité te Nijmegen, dronken werd gemaakt.
Thans komt genoemd blad tot de conclusie dat de
aanvraag van den' bedoelden Arnhemmer in verkeerde
handen moet zijn gevallen, met het gevolg, dat de
grappenmaker zich een ongepaste aardigheid veroor
loofde, waar toch uit een door Jan Olieslagers' verzon
den schrijven blijkt, is noch hem, noch iemand van 't
Nijmeegsche comité iets van' het geval bekend.
DE R. H. B. S. te Tilburg'.
Inzake de quaestie „Darwinisme aan de R. H. B. S.
te Tilburg" meldt "men, dat het resultaat van de
Vrijdagavond gehouden vergadering is, dat de zaak
aan de beoordeeling van den minister van binnenland
sche zaken zal worden overgelaten.
ZONDAOSSLUITINÖ DER APOTHEKEN,
Kennelijk om een beslissing ten principale uit te
lokken, is de ambtenaar van het openbaar ministerie
bij het kantongerecht te Amersfoort in hooger beroep
g'egaan van het vonnis, waarbij twee der vijf apothe
kers te Amersfoort zijn veroordeeld) tot een gulden
boete of een dag hechtenis, wegens het op Zondag 8
Juni j.l. niet geopend hebben' hunner apotheek.
EEN DIE HET WEET.
Men zendt ons een nummer toe van het Belgische
blad! La Meuse, dat een C. geteekend artikel bevat,
waarin over de verhouding tusschen Nederland en
België gesproken wordt naar aanleiding van dë aan
gekondigde wetsontwerpen betreffende de tariefher
ziening en de kustverdediging. Er bestaat geen reden
om onze lezers van den hoofdinhoud van het artikel
der Meuse op de hoogte te brengen, maar het slot van
dat artikel willen wij hun' toch niet onthouden. C.
vertelt daarin hoe boos.Engeland! op Nederland
zou zijn wanneer dit er toe overging die voorgestelde
wetten uit te voeren:
„Een diplomaat van het Foreign Office heeft ons
bevestigd, dat Engeland, indien Nederland ook maar
een begin van uitvoering gaf aan haar militaristische
plannen, zich op geen enkele vredes-conferentie meer
zou laten vertegenwoordigen zoo die te 's-Graven-
hage gehouden werd. In de tweede plaats zou Neder
land, wanneer het de aangekondigde tarieven invoer
de, uitgesloten worden van de voordeelen, die Enge
land, op den zelfden voet als aan zijn zelfbesturende
koloniën, aan dé kleine staten van noordelijk Europa
toekent." Enz. (N. R. Ct.)
BRR.
Tc Aalburg (N.-Br.) schijnt het 's avonds niet pluis
te zijn. Men vertelt, dat daar 's avonds een.„spook"
rondwandelt; enkelen moeten dat reeds gezien hebben.
Het is een lange, witte gestalte met een staart en
vurige oogen. Zooals zich laat begrijpen, durven velen
's avonds niet de deur uit. ('s-H. Ct.)
UIT SCHOORL.
In de afgeloopen week werd door de leden der Af-
deeling Alkmaar van de Nederlandsche Heidemaat
schappij eene excursie gehouden naar de onder leiding
van het Staatsboschbeheer uitgevoerde ontginningen
iu de Sehoorlsche duinen e.n naar de kweekerij „Duin
bosch" van den heer A. J. Peeck te Schoorl.
De voormiddag werd besteed' aan het bezoek van de
ontginningen onder leiding van den Ambtenaar bij het
Staatsboschbeheer, den heer Van Steijn en den Bosch
wachter Rusch.
Met veel aandacht werden de uitleggingen, welke
genoemde-heeren gaven gevolgd. Er kon geconstateerd
worden dat, de vele moeielijkheden bij dit ontginnings
werk in aanmerking genomen, de resultaten zeer be
vredigend zijn, ja op vele plaatsen zelfs zeea* goed zijn
te noemen. Ook de slechte plaatsen, gevolg van in de
proefjaren gemaakte fouten, zullen zoo mogelijk nog
verbeterd worden. De ervaring in het moeielijke werk
opgedaan in vroegere jaren bleek uit de jongere be
plantingen, die nu al veel voor de toekomst beloven en
op sommige plaatsen al beter staan dan veel oudere
nog- iu de proefjaren aangelegde gedeelten.
Mochten enkele heeren wel wat moe in de beenen
worden, het prachtige natuurschoon e.n de vergezich
ten deed' hen dat veelal weer vergeten.
In den namiddag werd een rijtoer door Schoorl ge
maakt en de verschillende gedeelten van de kweekerij
„Duinbosch" onder leiding van den heer A. J. Peeck
bezichtigd.
Met verwondering werden de verschillende hout
poorten en variëteiten van loof- en naaldhout in.