DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en twaalfde Jaargang.
WOENSDAG
15 NOVEMBER.
BINNENLAND.
No. 270
1910.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkcr^
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAARSCHE COURANT,
GEVOJfDM VOORWERPEN.
Een vrouwenzak met eenig geld, eenige rekeningen,
vier portemonnaies met eenig geld, een paar hand-
schoenen, een hond, een huid, eenig geld, een kerk
boek, een kam, een schaartje, een jas, een mes, een te
genwicht van een lamp, een rozenkrans, eenige sleu
tels, een pet, een boa en een potloodhouder.
Alkmaar, 16 November 1910.
De Commissaris van Politie
W. Th. VAN GRIETHUIJSEN.
TWEEDE KAMER.
Aan de orde was gistefen de afd. Arbeidsinspectie
van de Indische Begrooting voor 1911.
De heer Schaper (S. D. A. P.) zegt, dat de koe-
lie-quaestie vooral in de eerste helft van het jongste
decennium op den voorgrond is gekomen.
Groot is de ontevredenheid over de arbeidsinspectie
door den moord op den heer Muiier niet weinig ge
prikkeld. Spreker herinnert daarna wat in het rap-
port-Rhemrev te lezen stond.
Er is daarin o.a. van mishandelingen en van vrij-
heidsberooving sprake. Voor een deel zijn die feiten
betwist; een deel moesten zij als juist worden erkend.
De oorzaken der wantoestanden zijn volgens spr.
het voorschottenstelsel en de contracten met poenale
sanctie. Het ontwerp-Van Blommestein brengt daar
in geen afdoende verbetering.
Deze minister behoort den toestand van slavernij,
waarin de koelies feitelijk verkeeren, te doen ophou
den, indien hij zich houdt aan het anti-revolutionnair
program.
Spr. twijfelt niet aan den uitslag van het overleg,
dat de minister over het ontwerp-Van Blommestein
wil plegen met de plantersde minister overlegge lie
ver met zijn geweten.
De heer Van Asch van Wijck (A.-R.) wil
voor den bloei der rnbbercultuur regeeringssteun bij
het verschaffen van werkkrachten van elders.
Het ontwerp-Van Blommestein zou cultures en
mijnbouw op Sumatra niet bevorderen door zijn een
zijdigheid.
Spr. verklaart zich onbevoegd tot critiek over de
koelie-ordonnantie, maar wijst op de bezwaren en be
langen der planters, waarop ook gelet moet worden.
De heer C o 1 ij n (A.-R.). prijst den heer Schaper
voor zijn ijver in zake de verbetering van koelie-toe
standen, doch wijst dit lid op de eigenaardige ruwe
zeden van koelies, waartegen men op zijn hoede heeft
te zijn. Spr. noemt een bespreking van het ontwerp
Van Blommestein voorbarig.
Spr. wil overleg met- planters en assistenten. De ver
gunning om met. contract-koelies te werken worde bij
misbruik ingetrokken.
De heer De Meester (U.-L.) vreest eenzijdig
heid.
De minister van Koloniën (de heer De
Waal Malefijt) erkent de wenschelijkheid van Javaan
sche immigratie voor arbeidskrachten op de Buitenbe
zittingen, echter niet bij wijze van werving door der
den, maar door eigen werving in overleg met het gou
vernement. De ondernemers moeten zich zooveel mo
gelijk van vaste arbeidskrachten voorzien.
Over de arbeids-ihspectie is de minister tevreden.
De betreffende onderaf deel i n g der Indische Begroo-
ting (arbeidsinspectie en koeliwerving') wordt daar
na zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
De behandeling van het Departement van Finan
ciën geeft den heer Bogaardt (R.-K.) aanleiding de
voorgestelde verlofregeling te bespreken en aan te ra
den om aan Indo-Europeesche ambtenaren een verlof
van 4 maanden buiten Europa te geven met behoud
van activiteitstractement.
De minister acht c|#t denkbeeld moeilijk uit
voerbaar, doch zegt overweging toe in gewijzigden
vorm.
Bij de onder af deelingverpachte middelen herin
nert de heer Schaper aan een anti-opium-mid
del, door wijlen den heer Treub vermeld.
De minister weet er niets van, maar belooft
een onderzoek en mededeeling van den uitslag.
Bij de behandeling der pandhuizen vraagt de heer
De Meester wijziging van het rentetarief, waar
van de minister de overweging toezegt.
De heer De Meester bespreekt voorts bij de
behandeling van het Binnenlandsch Bestuur de her
ziening van de contracten met de Inlandsche zelfbe
sturen.
De heer C o 1 ij n betoogt, dat de politieke con
tracten niet anders zijn dan acten van investituur, die
WÜ bij gebleken noodzakelijkheid mogen wijzigen. Die
noodzakelijkheid bestond ter Oostkust van Sumatra,
waar de inkomsten van de sultans niet in verhouding
waren tot de beteekenis der landschappen.
Door den heer Col ij n werd betoogd, dat wij vol
manen gerechtigd zijn de contracten met hoofden van
ze bestuur, die niet anders zijn geworden dan acten
van investituur, naar omstandigheden te wijzigen.
De heer Ketelaar vroeg, waarom dames, die
voor het groot ambtenaars-examen zijn geslaagd, niet
worden uitgezonden.
De M in is ter sloot zich aan bij het betoog van
oen heer Colijn. Dames worden als ambtenaar B.B.
niet uitgezonden, omdat men ze daarvoor niet a-e-
sehikt acht. 8
Bij de afdeeling Politie uitte de heer C o 1 ij n de
vrees, dat door instelling eener centrale leiding bij de
raad16 aut°nomie der dessa's zal worden aange-
Spreker had tegen het toestaan der gelden groot be
zwaar, waarbij de heer Bogaardt zich aansloot.
De Minister verdedigde de centrale leiding,
welke reeds in Indië bestaat.
In overleg met de Commissie van Rapporteurs,
neemt de minister echter de gelden voor de 3 iuspec
teurs terug. De post wordt daarom verminderd met
34.200.
De heer C o 1 ij n meent, dat ook geen tweede ad
vocaat-generaal noodig is.
De minister zegt, dat deze functionnaris
ruimschoots werk zal hebben.
Ter wille van de algemeene veiligheid in Indië
moet er gelijkheid zijn in de beginselen van de rege
ling der politie in alle gewesten. Die verbetering kan
nu verkregen worden door deze reorganisatie; door
aanstelling van een tweeden advocaat-generaal.
Het voorstel is overeenkomstig het éénparig advies
van de Indische regeering.
Op de vraag van den heer O o 1 ij n antwoordt de
minister gaarne toestemmend. De Indische regeering
moet van het pro en contra zeker op de hoogte zijn
Waar de regeering zoo zeer prijs stelt op samenwer
king, hoopt de minister dat de Kamer evenzeer daar
toe bereid zal blijken door althans de gelden toe te
staan.
De vergadering wordt verdaagd tot heden half-elf.
PROVINCIALE STATEN VAN NOORD
HOLLAND.
Gedeputeerde Staten stellen o. a. voor:
een subsidie voor 1911 van 75 aan de vereeniging
De Hanze, r.-kath. vereeniging voor den handeldrij
venden en industrieelen middenstand te Krommenie,
onder voorwaarde dat het Rijk ten minste 195 en
de gemeente 80 bijdraagt;
een, subsidie vau 300 voor het jaar 1911 aan de
Vereeniging tot exploitatie van een Proeftuin te Ju
lianadorp, gemeente Helder, onder voorwaarde dat
het Rijk in de oprichtingskosten 500 en de gemeente
300 bedraagt;
een bijdrage van 5000 aan de gemeente Urk ter
verbetering van den openbaren gezondheidstoestand
aldaar, mits door het Rijk voor gelijke doeleinden een
ten minste even groote som worde beschikbaar ge
steld
een bijdrag-e van 375 ter tegemoetkoming in de
kósten Van voorbereiding eener op Terschelling aan te
leggen waterleiding, mits de andere helft door het
Rijk worde gedragen en de gemeente zich verbindt
tot terugbetaling, indien té eeniger tijd de, inkomstën
der onderneming dit toelaten;
een subsidie over 1911 van 2000 aan de gemeente
Graft, ten behoeve van de restauratie van het Raad1
huis, onder voorwaarde, dat het Rijk 3000 toezegt.
Gemengd nieuws.
UIT ZUID-SCHARWOUDE.
Bij de gisteravond gehouden voltallige raadszitting
werd na vaststelling der notulen medegedeeld dat de
heer Parma door den heer commissaris der Koningin
een vol ontslag is verleend) als gemeente-veldwachter
en dat tot gemeente-veldwachter is benoemd1 de heer
J. Boon te Akersloot;
dat de heer Pa'rma berichtte dat hij onder dankzeg
ging voor het in hem gestelde vertrouwen de benoe
ming' tot gemeente-secretaris aannam.
Deze mededeelingen werden voor kennisgeving aan
genomen.
Besloten werd' tot personeel voor het herhalings-on-
derwijs te benoemen het personeel aan de o. 1. school.
De begrooting dienst 1911 werd daarna behandeld.
Daarbij werd op voorstel van B. en W. besloten het
tractement van den gemeente-ontvanger te verhoogen
van 325 op 375.
Bij^ de tractementen van de onderwijzers deelde de
voorzitter mede dat er verscheidene adressen waren
ingekomen behelzende, op verschillende gronden, ver-
hooging- der tractementen, en dat namens B. en W. in
verband daarmede werd voorgesteld de tractementen
die volgens de thans geldende verordening' periodiek
ornde 5 jaar verhoogen, nu om de 3 jaar te verhoogen.
Deze verhoogingen zoowel als die van het tracte
ment van den ontvanger zullen gevonden worden in
een verhooging der opcenten op het personeel.
De voorgestelde wijziging' der onderwijzers-tracte-
menten geven een directe verhooging van 50 voor
het personeel, terw 1 het hoofd een verhooging van
100 zal genieten.
Conform dit- voorstel werd zonder eenig'e bespreking
besloten.
Op het verzoek tot verhooging van de belooning
voor het herhalings-onderwijs besloot de raad afwij
zend te beschikken; deze blijft dus op 60 ct. per uur
bepaald.
Het eventueel te leenen kasgeld' werd bepaald op
2000 in plaats van 1000.
Het bedrag der onvoorziene uitgaven is 77.70.
De begrooting' werd daarna in ontvangst en uit
gaaf vastgesteld tot een bedrag van 17367.62.'
Bij de behandeling van de tienden werd medege
deeld' dat aan Gedeputeerde Staten vergunning was
gevraagd om, zoo noodig een geding' te mogen voeren,
mdien n.l. geen overeenkomst- kan worden getroffen
met den heer Mispelblom Meijer en dat Ge-
dep. Staten die machtiging hadden verleend.
De Raad besloot zoo noodig tot het voeren van het
preses over te gaan.
v?P Lan8'edijker Winkeliers- en Vakvereeniging be
lichtte dat de cursus iu boekhouden wegens de gerin-
deelname niet kan doorgaan.
De rekening der leeriurichting werd daarna door
den raad goedgekeurd tot een bedrag iti ontvangst
f 69.98°, in uitgaaf 68.66, voordeelig saldo 1.325.
Mej. Buers verzocht eervol ontslag als onderwijze
res met ingang van 1 Januari a.s.
Dit ontslag werd eervol verleend.
De afdeeling Langedijk van de Nederlandsche Ver
eeniging tot Afschaffing van Alcoholische Dranken
verzocht subsidie.
Op voorstel van B. en W. werd besloten dit adres
voor kennisgeving aan te nemen.
De afd. Zuid-Seharwoude van de Noord-Holland.'
sche Vereeniging „Het Witte Kruis," verzocht een
bijdrage om de begrooting' die door het aanschaffen
van verplegingsmaterieel moeielijk kloppend is te ma
ken te kunnen doen sluiten.
De heer J. Kroon meende dat het beter was de con
tributie te verhoogen.
De heer Bekker zeide er voor te zijn een subsidie te
verleenen met het oog op het vele goede dat de veree
nigi hg doet.
De heer Greidanus lichtte als secretaris van adres
sante het verzoek toe waaruit bleek dat het te kort
was ontstaan door het besteden van pl. m. 800 aan
ligtenten. Spr. meende dat het niet noodig was voor
een vereeniging van 1470 leden een subsidie te vra
gen. Op deze gronden teekende hij het request ook
niet, vandaar dat hij nu op een ruimer standpunt
staat. Tenslotte verklaarde hij zich tegen de inwilli
ging van het verzoek en vóór de verhooging der con
tributie.
Besloten werd afwijzend op het verzoek te beschik
ken.
Dezelfde vereeniging verzocht de invoering van het
tonnenstelsel, daar zij dit noodig oordeelde ter bestrij
ding' van de hier veel voorkomende typhus.
De vereeniging „Ziekenhulp" verleende haar adhae-
sie aan dit adres.
De voorzitter zeide dat hieromtrent een rapport zal
worden uitgebracht en dat de heer Hazeloop was ver
zocht zijne meening te uiten of de compost de even-
tueele kosten zou kunnen dekken.
Hij verklaarde zich voor de invoering, mits ook de
andere Langedijker gémeenten tot invoering van dit
stelsel besloten. Hoewel hij erkende dat de invoering
meer afdoende zal zijn als ook de gemeenten in den
omtrek, zooals Warmenhuizen, Koedijk e. a. het stel
sel invoeren.
Verschillende gedachten omtrent het te verwachten
rapport van den heer Hazeloop werden geuit, waarna
de heer Greidanus verder gaande dan de voorzitter de
wenschelijkheid uitsprak om van deze gemeente het
initiatief te laten uitgaan om met de 3 andere Lan
gedijker gemeenten te confereeren omtrent deze aan
gelegenheid.
De voorzitter merkte op dat deze conferenties reeds
hadden plaats gehad met gezondheidscommissie en
autoriteiten, en dat het thans op den weg der gemeen
ten lag het rapport van den heer Hazeloop en van den
burgemeester van Noord-Seharwoude af te wachten.
Liet voorstel van den voorzitter werd daarna aan
genomen.
Na gedane rondvraag, waarbij niemand het, woord
verlangde, werd de vergadering gesloten.
UIT HARENKARSPEL.
In het Bestuur van den Ringpolder zijn den 15den
dezer herkozen de heeren H. Kooij te Dirkshorn als
molenmeester en P. Bruin te Sint-Maarten als Hoofd
ingeland.
UIT OTERLEEK.
De heer P. Wester, die gedurende de laatste zes we
ken verschillende proeven heeft genomen met zijn
ontworpen machine verklaart, dat het hem gelukt is
te kunnen consta.teeren, dat het tegenwooi'dige brand-
stoffenverbruik van de stoommachines met 60 tot 70
verminderd kan worden. Daarbij kan als bijzon
derheid gemeld worden dat de machine waarmede de
heer W. zijn proeven neemt, weinig van de stoomma
chine verschilt. Een bijzonder condensatietoestel
maakt het eenige verschil uit. Op elke stoommachi
ne, hetzij deze werkt door spanningsenergie of door
stroomingsenergie, kan de vinding van den heer W.
worden toegepast, mits er een condensatie-apparaat
wordt bijgevoegd. Nu W. zulke resultaten heeft ver
kregen wil hij zijn vinding patenteeren; evenwel is hij
bereid zijn vinding op voor hem aannemelijke voor
waarden af te staan.
UIT AKERSLOOT.
Voor een talrijk opgekomen publiek (zoowel man
nen als vrouwen) werd, uitgaande van de sociëteit
„Onder Ons," in het café van den. heer K. Kuitwaard
een redevoering gehouden door den heer KI. de Vries,
lid van den gemeenteraad van Amsterdam.
De begaafde spreker, die als onderwerp had gekozen
„De belangen onzer kinderen," wist de aanwezigen
zeer te boeien.
De voorzitter, de heer H. J. Schroder, sloot deze bij
eenkomst met een keurige rede.
UIT WINKEL.
Het departement der maatschappij tot nut van 't
Algemeen hield Maandagavond iu de kolfbaan van
den heer A. Wit hare eerste bijeenkomst met dame en
genoodigden. Als spreekster trad op mejuffrouw O.
P. J. Visser van Purmerend, die, als van haar bekend
is, de aanwezigen wist te boeien met hare komische
en dramatische voordrachten, terwijl hare voordrach
ten werden afgewisseld door muziek en zang, tenbeste
gegeven door de dames Egmond.
Met luid applaus werden de dames dan ook beloond
voor hun zoo aangenaam optreden.
UIT HOORN.
In de gister gehouden vergadering van den raad
der gemeente, werd op een adres van het bestuur der
vereeniging tot onderlinge verzekering van slachtvee
te Purmerend, verzoekende wijziging van de gemeen
telijke verordening op het keuren van slachtvee en
vleesch, overeenkomstig het prae-advies van den ge
meente-keurmeester afwijzend beschikt, daar er geen
termen te vinden zijn om het verzoek in te willigen.
Voornoemde vereeniging verzocht n.l. de verorde
ning aldus te wijzigen, dat, voor consumptie afge
keurde runderen, na slachting, mogen worden uitge
voerd naar het abattoir te Amsterdam, ten einde het
vleesch na sterilisatie in consumptie te kunnen bren
gen.
Overeenkomstig een adres van de Directie der
„Nieuwe Eerste Nederlandsche" werd besloten öna
tot TI. M. het verzoek te richten om de risico inzake
de Ongevallenwet voor de bedrijven Gasfabriek en
Brandweer, thans nog gedragen door de Verzekerings
bank „Nova" te mogen overdragen aan de Verzeke
ringsbank „De Nieuwe Eerste Nederlandsche."
Tot hoofd der Tweede Burgerschool voor jongens en
meisjes werd benoemd de heer K. Tinholt te Alkmaar.
1 ijdens de behandeling der gemeentebegrooting
werd medegedeeld, dat het archief binnen den tijd van
enkele maanden zal zijn geïnventariseerd. De heer v.
d. Blocquery stelde bij post 80 voor, om tegen het
advies van de financiëele commissie in het wijzer-
boril aan de Oosterkerk te behouden en om aan B. ea
W. een crediet te verleenen van 3 k 400 gulden ont
het uurwerk geheel in orde te maken. Dit voorstel,
gesteund door den weth. Van Buren Lensinck werd
aangenomen.
Bij 't zelfde punt drong de heer De Vries aan
het plaatsen van meerdere banken in de plantsoenen.
Bij volgnummer 84, onderhoud; van straten en plei
nen, kwam op de begrooting voor vernieuwing' van de
keibestrating van het. Groote Noord een bedrag' voor
van J 13.900. Het is het streven van B. en W. om
daarvoor keien te nemen, die in alle opzichten vol
doen, dit als antwoord op een opmerking van den heer
Van Hoolwerff.
Besloten werd aan de vereeniging de Ambachts
school voor Hoorn en Omstreken een subsidie te ver
leenen van 2500.
Mededeeling werd gedaan, dat voorstellen inzak®
waterleiding, uitbreidingsplannen en rioleering spoe
dig den raad zullen bereiken.
De begrooting werd goedgekeurd' ten bedrage va»
476195.635 in ontvang en uitgaaf.
AUTO-ONGELUKKEN.
In Duitschland, dat op 1 Januari j.l. 49941 auto
mobielen telde, kwamen in één jaar tijds 6063 onge
vallen voor, d. i. op 100 auto's ongeveer 12. Gebleken
is dat bij de ongevallen, waaraan de chauffeur schuld
draagt, de drank maar al te vaak een groote rol
speelt. De Volksbond, waarin wij dit bericht
vermeld vinden, wijst, er op, dat 't hoog tijd wordt en-
der de belanghebbende kringen ten deze op de gevaren
van den alcohol te wijzen.
DE PAPENDRECHTSCHE STRAFZAAK.
Gisteren heeft de verdediger mr. van Hamel iu zij»
pleidooi het proces der deskundigen behandeld, dat
hem en de publieke opinie had gegriefd en teleurge
steld. De psychiatrie heeft hier de haar gestelde gren
zen overschreden. Het mes der kritiek wilde pleiter
zoo vlijmscherp als maar mogelijk is aanzetten om
dan het rapport te ontleenen. De verdediging heeft
geen contra-experts willen benoemen, omdat zij het
hof wilde besparen de scènes, die zich dan zouden heb
ben afgespeeld, maar het zou gemakkelijk zijn geweest
een aantal deskundigen te krijgen, die een rapport
zouden kunnen samenstellen bijna, woordelijk het om
gekeerde van het nu geleverde.
Nederland is in deze voorgegaan, maar het ware
wenscheliik dit novum maar spoedig weer op te ber
gen. Hoe gebrekkig is dit rapport, van hoe weinig
verantwoordelijkheidsgevoel van den psychiater ge
tuigt dit werk, hoe bewijst het dat de psychiater zelf
gebrekkig is. al beweert hij dan ook alles positief en
al vertelt hij dat hij ons natuurwetenschap opdischt.
De verklaringen der deskundigen ging pleiter uit
voerig na. Ze verklaren mij, zeide spr. waarschijnlijk
ook voor waanzinnig, omdat ik me voor deze zaali
zoo warm maak, zonder dat ik er voor betaald wordt.
En als waanzinnig professor ga ik van hier naar Am
sterdam terug. Spreker heeft het deel van het rap
port. rlat, slaat op Legrand, aan een bekend geleerd»
laten lezen, die er van zei: „Nu ja, dat is wel aar
dig- geschreven, maar er staat, geen woord psychiatri®
i n
Pleiter beriep zich op tal van deskundigen, o.a. op
een Nederlandsche autoriteit, die betoogde, dat de
deskundigen niet. volstaan kunnen met eene beant
woording der vraag, of de verdachte krankzinnig is,
maar dat zij hebben te geven een behoorlijk en volle
dig beeld van zijn psychologische persoonlijkheid, re
kening- houdende met het voorleven van den verdachte,
dus een oordeel, waarvan een voordeel gegeven i«
door Duyvendijk. En van wien is deze mening: van
den derden deskundige dr. van Deventer. En leg nu,
zegt pl., deze toets aan de praat der deskundigen om
Garsthagon ontoerekenbaar te verklaren en de vra
gen aan Garsthagen: Of Onze Lieve Heer een man
of een vrouw is.
Dat is een vraag, die een student doet aan ee»
groen, als hij dronken is.
Pleiter kan begrijpen, dat de rechter zegt: „De
waarheid is in de Papendrechtsche zaak niet meer te
vinden, al denkt pl. anders. Er zijn troebele momen
ten, die het oordeel van den rechter ondoenlijk kun
nen maken en pl. erkende dan het recht van het Héi
om t® twijfelen.
