DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 287
Honderd en twaaflde Jaargang.
1910.
DINSDAG
ECEMBER
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
AANHOUDING PER DRAADLOOS.
ALKMAARSC
dRlAVI
ALKMAAR, 6 December.
Den 15den December zullen er te Berlijn meer dan
500 brieven van Leo Tolstoj in druk verschijnen,
waarvan het grootste gedeelte tot dusver nog tfie.t
openbaar gemaakt ia Zij omvatten het tijdperk van
1848 tot 1910. Tot deze uitgave heeft de overledene
bij zijn leven vergunning gegeven. In de serie be
vindt zich o. a. eep brief van den schrijver aan den
thans regeerenden Tsaar, die dezen nog' al goed opge
vat heeft, zooals de deelneming bewijst, welke Niko-
laas II bij den dood van Tolstoj heeft betuigd. De
brief is gedateerd! 10 Januari 1902 en er boven staat
„Lieve broeder."
„Dit opschrift, aldus begint het schrijven, houd ik
voor het meest passende, omdat ik mij in dezen brief
minder tot den Tsaar dan tot mijn medemensch
wendt."
De schrijver wijst, er op, dat een derde gedeelte van
Rusland onder uitzonderingswetten leeft, dat het le
ger van gewone en geheime politie-agenten steeds
maar grooter en grooter wordt, dat de gevangenissen,
verbanningsoorden en tuchthuizen overvol zijn, dat er
meer dan 100.000 crimineele en politieke misdadigers
zijn. De censuur neemt zulke absurde maatregelen,
als zelfs in den ergsten tijd der jaren van 18401850
niet werden getroffen. De godsdienstige vervolgin
gen waren nimmer zoo veelvuldig en vreeselijk als nu
en ze worden steeds veelvuldiger en vreeselljker. In
alle steden en fabrieksplaatsen worden troepen saam-
getrokken en met scherpe patronen, tegen het volk be
wapend. Op vele plekken is reeds broederbloed verg-o-
ten.
En het resultaat van dit heele, koorstachtige, wree-
de optreden der regeering bestaat hierin, dat de land
bouwende bevolking, de honderd! millioenen, waarop
de macht van Rusland rust, ondanks of beter tenge
volge van de bovenmatige staatsbegrootang met elk
jaar meer verarmt, zoodat hongersnood een gewoon
verschijnsel geworden is.
De oorzaak van al deze gebeurtenissen is zeer dui
delijk deze eene: dat uwe helpers u de verzekering' ge
ven, door onderdrukking van elke levende beweging in
het volk voor de welvaart van het volk en voor uwe
rust te zorgen.
Het is te begrijpen, dat menschen, die van dezen
loop der dingen voordeel hebben en die in de diepte
van hun hart, zeggen: „na ons de zondvloed," U deze
verzekering' kunnen en moeten geven; verbazingwek
kend is het echter, dat U, een vrij, niets ontberend,
een verstandig, goedi man deze menschen gelooft en
hun vreeselijke raadgevingen opvolgt."
Na gesproken te hebben over den godsdienst behan
delt de schrijver de alleen-heerschappij. „De heele we
reld weet dat een goede Tsaar slechts „un heureux
hazard," een gelukkig toeval, is en dat, zoo de Tsaar
al goed en wijs mag wezen, hij alleen nooit 130 milli-
oen menschen kan regeeren, doch dat de naaste omge
ving van den Tsaar dit doet, menschen, die meer aan
zichzelven dan aan het welzijn van het volk denken.
IJ zult zeggen, dat de Tsaar zich onbaatzuchtige en
goede raadgevers kan kiezen. Maar dat kan de Tsaar
helaas niet, omdat hij slechts een dozijn menschen
kent, die toevallig of door allerlei intriges in zijne
nabijheid zijn gekomen en zorgvuldig' alle menschen
verre van hem houden, die hen uit hun betrekkingen
zouden kunnen dringen. Zoo kiest de Tsaar zijn raad
gevers niet uit de duizenden, levende, krachtige, waar
lijk oprechte en eerlijke mannen, die met elkaar wed
ijveren voor de openbare zaak, maar slechts onder de
iniddelmatigen, onder de kruipers.
Men misleidt u waarschijnlijk met de liefde van het
volk voor de alleenheerschappij' en den vertegenwoordi
ger daarvan, den Tsaar, op deze wijze, dat overal bij
uwe ontvangsten in Moskou en andere steden volks
massa's, hoera-roepend, achter IJ aanloopen. Meent
niet, dat dit een uiting van genegenheid is dikwijls
zijn deze menschen, wier geroep gij houdt voor een be
tuiging van liefde van het volk voor U, niets dan een
door de politie bijeengebrachte en in de stemming ge
brachte hoop, welke uw aanhankelijk volk moeten
voorstellen, zooals bijvoorbeeld met uw grootvader ge
schiedde ia Charkow, waar de kerk vol volk was,
maar het heele volk slechts uit verkleed© politieagen
ten bestond. Door geweldmaatregelen kan. men een
volk onderdrukken, niet regeeren. Het eenige middel
om een volk werkelijk te regeeren bestaat tegenwoor
dig slechts daarin, dat men zich stelt, aan het hoofd
van een volksbeweging, welke van het slechte naar het
goede, van de duisternis naar het licht streeft. Om
dat te kunnen doen moet men het volk vóór alles ge
legenheid geven, zijn wenschen te uiten en zijn nood
to klagen, moet men de wenschen en klachten aanhoo-
ren en in overweging nemen."
Als wenschen geeft de schrijver op: opheffing v'an
de uitzonderingswetten, welke de rechten van vrije
burgers verkrachten, vrijheid om onderwijs te geven
en te ontvangen, geloofsvrijheid, opheffing van grond-
bezit. Hij zegt te weten, dat zijn denkbeelden door i
de raadgevers van den Tsaar lichtzinnig en onprac
t.isch zullen worden verklaard) en. tracht nader aan te
toonen dat ze wel degelijk voor inwilliging
zijn. Hij eindi'gt zijn brief aldus:
vatbaar
van het Rijk kunnen worden gebracht, maar dat daar
in ook behoort te worden bijgedragen door andere, be
langhebbenden, in de eerste plaats door de provincie
Noord-Holland, „die in haar geheel in hooge mate
- door het werk zal „worden gehaat," ontvingen God.
Staten van den Minister van Waterstaat een schrijven
van 17 Juni, waarbij de Minister, zich met die opvat
ting vereenigende, het belang der Provincie in de on
derneming meent te moeten stellen op 40 met dien
Vergeef mij, als ik U onopzettelijk door hetgeen ik ve?stande, dat <ie Provincie, naast deelneming in de
SCHAATSENRIJDEN.
Ulbe van Dijk, de meest bekende hardrijder uit vroe
gere dagen, is op ruim 74-jarigen leeftijd te Grouw
overleden. Deze rijder bleef van 1856 tot 1874 de pre-
mier op de korte baan. Waar hij kwam was hij zeker
van den len prijs. Niemand der latere hardrijders
hield het zoolang vol. Hij wérd het eerst geslagen
door S. v. d. Zee te Sneek, die het op dienzelfden dag
moest afleg'gen tegen Thijs v. d. Berg uit Rijperkerk,
broeder van den lateren hardrijder Okke v. d. Berg.
in dezen brief geschreven heb, gekrenkt of
heb. Bij mij heeft slechts de wensch voor
voor het welzijn van het Russische volk en
Uwe te zorgen.
Of mij dat gelukt is, beslist de toekomst, die ik
hoogstwaarschijnlijk niet meer beleven zal. Ik heb ge
daan, wat ik voor mijn plicht hield.
Ik wensch U oprecht) een waar geluk toe."
EEN SPEELGENOOT VAN PRINSES JULIANA.
Het tweejarig dochtertje van jhr. Van Geen, parti
culier secretaris van H. M. de Koningin, vertoefde
Zaterdagmiddag geruimen tijd in het Koninklijk Pa
leis, als speelgenoot van Prinses Juliana.
VERBREEDING VAN EEN WEG.
Ged. Staten vragen machtiging om aan de gemeen
te Bloemendaal een strook grond) af te staan, tot ver
breeding van den weg, die langs Meerenberg loopt. De
weg kan dan tot 1 meter verbreed1 worden.
gekweld ii08ten tot dat bedrag, dan in gelijke mate zal deelen
gezeten, in de opbrengst van den drooggemaakt en grond,
voor het I Opdat te zijner tijd, met voldoende kennis van za-
I ken, e'ene beslissing zal kunnen worden genomen,
wenscht de Minister een afzonderlijk technisch bu-
reau op te richten, aan hetwelk zal worden opgedragen
het opmaken van een meer uitgewerkt plan met be
grooting van kosten en het voeren van het noodige
overleg met de bij de droogmaking betrokken Bestu
ren, ten aanzien van de voorziening' in de belangen
van waterkeering, afwatering' en scheepvaart.
Intusschen maakte de Minister bij dat schrijven de
uitvoering van dit voornemen afhankelijk van eene
voorafgaande toezegging van de Provincie, dat door
deze „in verband) met het vorenstaande" ook in de kos
ten van dit nader onderzoek 40 zou worden bijge
dragen.
Tegen dit voorstel van den Minister bestonden bij
Ged. Staten overwegende bezwaren. Zij komen ertegen
op, dat uit eene toezegging van 40 in de kosten
van het nader onderzoek ondanks alle te dien aan
zien te stellen voorbehoud; reeds nu zou kunnen
worden afgeleid, dat door de Provincie, ook in dezelfde
verhouding in de droogmaking zelf zon worden deelge
nomen.
Uit het later ontvangen schrijven blijkt-, dat door
den Minister met een bijdrage van 5000 genoegen
genomen wordt, en dat mitsdien tusschen de Regee-
Ged. Staten omtrent het cijfer der door do
overeenstemming is
DE VERBOUWING VAN HET LOO.^
Volgens de Kamerverslagen stelde een der Tweede
Kamerleden, bij de debatten over de verbouwing van
het paleis Het Loo, voor, het bedrag daarvoor benoo-
digd, in eens toe te staan, en niet over eenige jaren te j ring én
verdeden. Naar wij uit goede bron vernemen, zou dat j Provincie te verleenen bijdrage
niet volgens den wensch van H. M. geweest zijn. Ook verkregen,
de oorspronkelijke plannen van verbouwing van het Al komt nu dit bedrag toevalligerwijze overeen met
paleis waren in dien geest ontworpen, doch op den 40 van de eerst bij voormeld schrijven medegedeelde
wensch van de Koningin, zijn deze zóó gewijzigd, dat begrootingssom, mag dit, volgens Ged. Staten, geen
de verbouwing' in drie jaren kon geschieden, opdat II. j aanleiding geven terug te komen op een bereidverkla-
H. de volle beschikking over deze vertrekken in het ring, doch zij moeten bezwaar blijven maken tegen de
Koninklijk paleis Het Loo kon behouden. s bepaling van welk percentage dan ook.
H. M. was voornemens in 1911 bijna het geheele I De commissie voor 't gesticht „MeeTenberg"
jaar op Het Loo te vertoeven; dan kon de verbouwing advies uitgebracht over het bekende adres der
Sedert. 10 dagen is voortvluchtig de 29-jarige I. Mei
boom, reiziger in. dienst van den huidenzouter Jos. v.
d. Berg, wonende Oppert, Rotterdam. Uit de naspo
ringen der justitie is gebleken; dat hij via Hamburg-
naar Amerika is gevlucht. Per draadlooze telegrafie is
bij aankomst in Amerika zijn aanhouding verzocht.
SNIPPERS UIT HET HBLD.
Avertentiana
„Een kooi met zingenden Man voor 3.50 en twee
zingende mannen 5 met garantie."
„Uitverkoop wegens verbouwing van de pracht
volle Tapijten en Kleedjes."
„Ter overname aangeboden een zaak met verlof
en speeltuin, waarin ruim bestaan."
Winkelopschrift:
„Hier mangeld men
op hoop Gods zegen
en gunst van goede menschen
Dit zijn mijn wenschen."
Rekening van een dorpsvleesohhouwer aan den
predikant:
„Voor dominee een dito varken geslacht, 3.50."
Uit liet verbaal over een politiehond:
„Ik maak hiervan (n.l. van de schranderheid van
den hond) dikwijls gebruik, om mijn vrouw een aan
haar halsband vastgebonden briefje te zenden."
van den Westelijken vleugel plaats hebben. In 1912
zou TI. M., vroeger dan gewoonlijk, naar Den Haag
vertrekken en in 1913 later op Het Loo terug'keeren.
In dien tusschentijd kan dan de verbouwing van het
hoofdgebouw plaats hebben. Tijdens het gelijktijdig
verblijf van Hertogin Marie van Mecklenburg en H.
M. de Koningin-Moeder met Hunne betrekkelijk klei
ne Hofhouding, was in het Koninklijk paleis geen
kamer meer onbezet verbouwing was dus wel noodza
kelijk. Tel.
beeft
afd.
Meerenberg van de Ned. Verplegersvereeniging.
I Naar aanleiding van dit advies deelen Ged. Staten
I mee, dat zij de noodzakelijkheid en de wensöhelijkheid
ieener volkomen gelijke regeling der positie van het
personeel in de beide gestichten (Meerenberg
Duinenbosch) voorshands niet inzien.
De vraag omtrent de wenschelijkheid van de instel
ling van een onpartijdig scheidsgerecht is nog in on
derzoek, zoodat over dit. punt. nog geen beslissing kan
worden genomen.
XlIIe INT. CONGRES TEGEN ALCOHOLIS
ME.
Naar men mededeelt wordt thans met de voorberei
ding van het Xlllde Internationaal Congres tegen
het alcoholisme, dat het volgend) jaar te Den Haag zal
worden gehouden, grooten voortgang gemaakt.
Te Den Haag zijn twee comités gevormd voor de
regeling van plaatselijke aangelegenheden het congres
betreffende, ten eerste een comité voor de ontvangst
onder voorzitterschap van den heer Dr. W. B. Ruysch,
Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid, ten tweede
een comité voor de tentoonstelling te organiseeren ter
gelegenheid van het congres. Laatstgenoemd comité
heeft tot voorzitter Mr. F. W. J. G. Snijder van Wis-
senkerke, Voorzitter van den Volksbond.
PROV. STATEN VAN NOORD-HOLLAND.
Ged. Staten stellen o. a. voor aan de Vereeniging
ter bevordering van het vakonderwijs in Westfriesland
voor 1911 te verleenen eeai bijdrage van ten hoogste
1000.zoomede een bedrag van ten hoogste
1146.25 ten behoeve van 14 teekenscholen harer af-
deelingeu.
Voorgesteld wordt aan den Provincialen bond van
geitenfokvereenigingen in Noord-Holland, gevestigd
te Amsterdam, voor 1911 een bedrag te verleenen van
500.
In verband! me*t de uitfcreiding van de Ambachts
school te Alkmaar stellen de Ged. Staten voor 1911 en
1912 van 4000 tot 5000 te verhoogen.
Voorgesteld wordt aan de Vereeniging' tot ontwik
keling van den landbouw in Hollands noorderkwartier,
ten behoeve van een te nemen proef met. het- geven
van landbouwhuishoudkinndig onderwijs in deze pro
vincie, ingericht naar die behoeften der opleiding van
boerendochters, voor 1911 een subsidie van 600 te
verleenen. De proef zal bestaan uit: le. een cutsus aan
de huishoud- en industrieschool te Alkmaar; 2e. een
cursus te Nieuwe-Niedorpi of elders; 3e. twee cursus
sen te Beemster en te Winkel, of elders.
Voorgesteld! wordt om afwijzend' te beschikken op
het verzoek van de Vereeniging- tot ontwikkeling van
den landbouw in het Noorderkwartier tot ontwikke
ling- van een provinciale veeteelt-consulentschap en
daarvoor 1100 beschikbaar te stellen. Volgens Ged.
Staten bestaat over heb nut en de werkzaamheid dei-
bedoelde instelling in landbouwkundigen, en vooral
onder de veefoidsers, nog* weinig instemmigheid. Bo
vendien g'eeft, de provincie al 5000 per jaar voor de
veeteelt.
Naar aanleiding* van de in het Voorloopig Verslag
op het ontwerp van wet voor den aanleg van een ge
deelte van de afsluiting der Zuiderzee en indijking en
droogmaking van de Wiaringermeer gemaakte opmer
king dat de kosten van d)t werk piet geheel ten laste
K (JST VERDEDIGING.
Uit Brussel wordt geseind:
Ernest Nys, hoogleeraar in het- internationale recht
aan de universiteit van Brussel, heeft, in een inter
view door de Dernière Heure, inzake den fortenbouw
te Vlissingen, als zijn meening te kennen gegeven,
dat Nederland geen recht heeft, een bevriende vloot
van een bondgenoot van België te belette^, de Schel
de op te voren.
ONGELUKKEN.
Door het schrikken van het 3-jarig panrd voor
een auto kwam Zaterdag j.l. de familie Stolwijk, uit
Harmeien, (man, vrouw en twee kinderen) met rijtuig
en paard, nabij de Loenbrug in den Rijn terecht. Met
moeite werden de inzittenden gered. Het paard ver
dronk en natuurlijk waren de inkoopen (hoofdzakelijk
pakjes voor St. Nicolaas) bedorven.
Het veertienjarig dochtertje van G. Bouwhuis,
te Vroomshoop, dat werkzaam was bij deu landbouwer
Sloots en behulpzaam bij het dorschen met de dorsch-
maehine, is door deze machine gegrepen en tengevol
ge daarvan overleden.
De 86-jarige oud-politie-agent Hs. ter Steege te
Kampen, had gisteren het ongeluk in zijne woning-
va u al de trappen te vallen met het gevolg dat de dood
bijna onmiddelijk intrad.
Op liet. station Zwolle is bij het rangeenen gister
middag de rangeerder Th. B. tusschen de buffers be
kneld geraakt en inwendig ernstig gekneusd.
EEN VERZOEKSCHRIFT VAN VAN ELK.
De heer J. van Elk, candidaat-notaris en rechtskun
dig adviseur te Dordrecht, heeft een verzoekschrift
tot de Tweede Kamer gericht, waarin hij het volgende
te kennen geeft:
dat hij door de uitspraak van het Arnhemsche Hof
in de zaak-Garsthagen geoordeeld is op eene wijze, die
pijnlijker en ernstiger is dan eene veroordeeling tot
gevangenisstraf zou zijn;
dat een veroordeelde nog rechten heeft, doch onder-
geteekende weerloos tegenover die uitspraak staat;
dat hem ook geen gewoon rechtsmiddel bekend is,
om hiertegen op te komen;
dat hij protesteert tegen en verwerpt de feitelijke
overwegingen, waarop de psychiaters hunne conclu
sies hebbeu gebouwd en de onjuiste feitelijke voorstel
ling van ondergeteekende's handelwijzen, zooals die in
het Arnhemsche arrest staan vermeld;
dat hij zich diensvolgens tot de Tweede Kamer
wendt, met eerbiedig verzoek om gebruik te maken
van hare bevoegdheid tot het instellen van een onder
zoek of endergeteekende zich werkelijk heeft schuldig
gemaakt aan hetgeen in het. rapport der psychiaters
en in liet arrest is vermeld;
dat zulks ook is in het algemeen belang daar door
al die onjuistheden een valsch licht op de Papen-
.1", eehtsehe strafzaak is geworpen.
Gemengd nieuws.
EEN APACHE!
Zaterdagmiddag omstreeks 5 uur werd mevrouw K.
op een van de Singels te Leeuwarden door oen jóng-
mensch van 17 jaar onverhoeds aangerand. Met ge
weld werd haar een taschje, dat een belangrijk geldbe
drag bevatte, uit de hand gerukt, waarmee de dief
zich uit de voeten maakte. De hand van mevrouw K.
werd door het geweldige rukken het kettinkje
drong in het vleesch ernstig gewond.
De politie, die oogenblikkelijk werd gewaarschuwd,
stelde een uitgebreid onderzoek in, docb het is haar
niet gelukt, den apache op te sporen. Verschillende
personen, die tijdens het misdrijf den Singel passeer
den, en eenige meisjes, die op het geroep van mevrouw
K.houdt den dief! dezen naliepen, doch niet konden
vatten, zijn doer de politie gehoord.
UIT BROEK OP LANGENDIJK.
Gistermiddag had de officieele opening plaats van
het nieuwe raadhuis dezer gemeente.
Vele genoodigden en belangstellenden woonden deze
voor de Gemeente belangrijke plechtigheid bij.
Bij de opening heette de Voorzitter de heer A. Slot
de Heeren-Leden van den Raad, de vertegenwoordi
gers van de Brandweer, het college van Zetters en
al de anderen welkom.
Daarbij wees hij op de belangrijkheid van een raad
huis voor een gemeente dat de hartader, zooals de
residentie en de Hoofdstad de hartaders zijn van het
Landsbestuur.
Spr. vervolgde zijn rede met een herinnering aan
de oude tijden, waaraan we ontleenen dat de gemeente
vroeger Broekkerspel geheeten, in het einde der 15e
eeuw is gesticht, veel wederwaardigheden heeft onder
vonden, waarvan in hoofdzaak genoemd mogen worden
de brand in 1793 die school, onderwijzerswoning en
raadhuis benevens 35 woningen in de asch legde, de
collecte ter leniging daarvan gehouden had in den
lande f 23000 opgebracht.
Broekkerspel was indertijd het hoofd der drie dorpen
Broek, St. Pancras en Oudorp, het hoofd van het
Militiekanton.
In hoofdzaak bestond destijds het bedrijf uit groen-
tenteelt, klein boerenbedrijf en visscherij.
Ln 1769 werd de sluis aan het zuideinde gebouwd.
Het archief der gemeente is zeer gering van om
vang, daar dit in 1857 bij een brand ten huize van den
toenmaligen. burgemeester geheel te loor ging.
Spr. achtte zich ontheven van de taak den tegen-
woordigen toestan,d te schetsen, daar deze aan allen
bekend is, en eindigde zijn rede met de wensch door
Hare Majesteit bij de ter waterlat.ing- van het schip
de Juliana gesproken „dat Godes Herderlijke Bescher
ming en diens algemeene hoede, over dit gebouw be
schoren moge zijn" en verklaarde daarna het gebouw
bfficieel voor geopend.
De eerewijn werd daarna aangeboden met- de door
de burgemeester uitgesproken beste wenschen voor
den bloei dezer gemeente en de belangen harer inge
zetenen.
De lieer Kostelijk, wethouder, nam daarna het woord,
en bedankte den voorzitter voor de zooeven door hem
gesproken woorden, wees er vervolgens op dat de roe
ping die door de leden der verschillende coöperaties
hier vervuld' wordt, is opgelegd door den Hemelschen
Rechter en dat men, wanneer de besluiten hier geno
men, belangrijk en gewichtig zijn, dan niet hoovaar-
di'g daarop mag worden; dit niet doende zal men zijn
positie beter handhaven kunnen, en zal men meer ge
not smaken van de vruchten van den arbeid.
De wethouder Wagenaar bracht de slooping vatt
