DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 294
Honderd en twaalfde
Jaargang.
1910.
WOENSDA
14 DECEMBER.
FEUILLETON.
Een kieeche zending.
BLNNENLANI).
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zijdie zich met 1 ja
nuari a.s. op dit blad
abonneerenontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis en franco.
DE UITGEVERS.
UIT HET ZWEEDSCH, VAN TOR HEDBERG.
ALKMAARSC
dniAVi
ALKMAAR, 14 December.
In Frankrijk houden Kamer en Senaat zich tegen
woordig bezig met het alcohol-gevaar. Dat is geen
overbodig werk, maar ook geen aangenaam werk. Het
alcoholisme neemt in de republiek groote, dreigende
afmetingen aan. De republiek zelve is daaraan
schuld: zij heeft na eenige overgangsmaatregelen den
verkoop van sterken drank geheel vrijgelaten. Geen
vergunning is hiervoor noodig, hij, die wil, kan een
handel in sterken drank beginnen. Tegen de speciale
drankbelasting' (licence) neemt het verzet onder de
bevolking steeds toe men wil den borrel goedkooper
makenDe wet, waarbij de drank-vervalschers met ge
vangenisstraf en verlies van de burgerrechten werden
bedreigd, is afgeschaft. De verhooging van de belas
ting op café's en herbergen verdween in 1909 onmid
dellijk van het parlementaire tooneel, toen de alcohol
troepen met hun parlementaire helpers, ja, er werd
zelfs gezegd met hun parlementaire dienaren, aanruk-
len.
Schrikbarend zijn dan ook de drankgelegenheden
toegenomen. Sinds het jaar 1879 is de bevolking niet
noemenswaard vermeerderd - misschien is zij vermin
derd. Des ondanks1 is het aantal caféhouders van
1879 tot 1908 geklommen van 354.000 tot 478.000 en
dat der branders (z. g. n. bouilleurs de cru) van
008.000 tot 1.538.000.
Als Frankrijk over weinig menschen klaagt, zoo
zegt dr. Kathe Schirmacher over dit belangrijke on
derwerp, en over de slechte eigenschappen der men
schen, dan moge dit voor een deel aan andere oorza
ken liggen, voor een groot deel echter is het aan het
alcoholisme toe te schrijven, dat niet beteugeld werd
on den weg vrij vond. In het Seine-departement ko
men. jaarlijks bijna 32 liter alcohol per hoofd1, krank
zinnigheid en tering nemen teng-evolge van het alco
holisme snel toe. Men weet niet meer waar men dege
nen, die onder invloed' van den alcohol krankzinnig
zijn geworden onder dak moet brengen, zegt dr. Na
varre, geneeskundig ambtenaar in het Seine-departe
ment, in zijn rapport. Ook de provinciale gestichten
kunnen zulke zieken niet meer opnemen. In Bretagne
(een der weinige nog goed' bevolkte provincies) komt
in vele plaatsen een herberg- op 22 inwoners voor,
bijv. te Painepol, een plaatsje met 2473 zielen en "110
drankgeleg'énheden. In verband! hiermede zij vermeld
dat het aantal afgekeurden voor de militie in het dis
trict Brest steeds toeneemt en dat de borsttwijdte van
de jongelui in tien jaar tijds is afgenomen van 0.95
tot 0.84. Eindelijk komen in Bretagne met het vele
alcoholmisbruik de vele moorden en doodslagen over
een (Austin de Croze: „La Bretagne alcoolique"). lu
8)
Zij werd1 plotseling heel ernstig' en kreeg even een
kleur.
De oude heer Wilmer bleef haar hand vasthouden,
die zij een flauwe poging- deed' los te maken.
„Ja, hij ziet er in 't eerst erg grimmig' uit, maar
in dep grondl is hij zoo kwaad niet. Je moet hem
maar toonen, dat je niet bang bent, dan zul je wel
spoedig goede vrienden worden."
Er werd een vragende blik op oom Klaas geworpen,
die er echter onverstoorbaar ernstig bleef uitzien.
L'oen keek ook zij weer ernstig.
„Mag ik nu weer naar vrouw Stöld gaan?" vroeg
zij, haar hand losmakende.
„Ja, ga maar, je zult nog wel eens nader kennis
met elkaar maken!"
„Nu?" vroeg hij begeerig, oom Klaas bij den arm
pakkende toen ze weer alleen waren.
„Wat meen je?"
„Hoe je baar vindt natuurlijk!"
„Zoo!.. Ja, hoe bedoel je, als je huishoudster of
als je toekomstige vrouw, of zooi maar?"
De oude heer liet zijn arm los en liep driftig weg.
Na een poosje kwam hij echter terug' en herhaalde
zijn vraag, waarop hij een niet veel meer zeggend ant
woord kreeg dan eerst.
Op deze manier ging het de volgende dagen voort.
De oude heer leed door de kalme, gereserveerde hou
ding van oom Klaas, hij kwam telkens terug op zijn
trouwplannen en verdedigde' zich met een onuitputte
lijke scherpzinnigheid' tegen bezwaren, die niemand
inbracht. Oom Klaas knikte maar, beleefd instem
mend, maar behield' onverstoorbaar at medelijdende,
onheilspellende gezicht, dat zijn Vriend' buiten zich
zelf bracht.
Even standvastig weerstond hij al' Wilmer's pogitl-
eenige departementen, waar weinig1 gedronken wordt,
viel den doktoren de vermeerdering van gevallen van
tering op. Men zocht en vond: de vele naar Parijs
trekkende metselaars en tichelwerkers, brengen het
kwaad in hun geboorteplaats. Hoe komen ze daartoe?
Door het gedwongen alcoholgebruik, zonder hetwelk
zij in Parijs onderdak zoomin als werk vinden. De
mastroquet, de trouquet of bistro, de kroeghouder
houdt kostgangers, neemt de jongelui uit de provincie,
die te Parijs werk komen zoeken, bij zich aan huis
Hij is vaak hun landsman, hun „vaderlijke vriend,
die in het begin geld leent, dan werk verschaft, dan
voorschot geeft en tenslotte wat hij gaf, met rente van
het loon afhoudt. De rente bestaat in vast alcoholge
bruik, een niet-drinker wordt dan ook in zulk een
herberg-kosthuis niet geduld. De, wet van 14 Maart
1904 heeft de betaaldworden.de bemiddelingskantoren
voor dienstbetrekkingen afgeschaft, maar de Parijsche
politieverordening van 10 Juni 1910 heeft ze voor de
herbergiers weer toegelaten, en een gerechtelijke be
slissing verklaarde dat de bistro mag „obliger ses
clients." Natuurlijk denkt deze bet eerst aan zijn
beste klanten wie drinkt lieeft kans op een aanbe
veling en het alcoholisme wordt dus zoo goed als een
noodzakelijke aanvulling van de vakkennis.
De regeering heeft veel met de herbergiers op. Ho
zeer deze ook in financieel opzicht gespaard blijven,
brengen ze toch nog een aardig duitje in de schat
kist. Ook bewijzen zij de politie dikwijls goede diens
ten, door de mededeelingen, welke zij kunnen doen.
En tenslotte zijn ze invloedrijke personen bij de ver
kiezingenzonder de zalen der herbergen zou er geen
vereenigings- geen vergaderings- geen politiek leven
zijn. Daarom worden de herbergiers door de vegeerin
gen en de afgevaardigden gespaard.
Gambetta, die het weten kon zei voor 30 jaar aan
eeh maaltijd van herbergiers, waarbij ook de „vaders
der republiek," Brisson en Floquet aanzaten: „Wie
de herbergiers aanpakt, breekt daarmede den staf over
de vlijtige democratie."
Het schijnt, dat de Fransche bewindslieden en
staatslieden zich nog steeds1 op dit standpunt stellen
-van een beteugeling van het kwaad is geen sprake,
hoogstens van een geringe belemmering.
TWEEDE KAMER.
In de zitting- van gisteren werd de behandeling van
het begrootingshoofdstuk Justitie voortgezet.
De minister van Justitie was aan het woord en be
antwoordde de verschillende sprekers. Spr. was van
meening, dat de Papendrechtscho strafzaak, die liij
een van de schoonste bladzijden in de geschiedenis
van de justitie noemt, nu tot rust behoort te komen,
daarom wil de minister in het algemeen belang geen
administratief onderzoek in die zaak meer en geen
publicatie van het rapport-v. d. Poll.
De minister was van oordeel, dat de wet geen getui
ge onderwerpt aan een psychiatrisch onderzoek, doch
de rechter-commissaris kan met goedvinden van den
getuige zulk een onderzoek laten instellen, zonder dat
de minister mag ingrijpen. Doch de minister zal een
gen om hem met Hanna samen te brengen. Als hij
hem in haar gezelschap aantrof, was hij heel beleefd,
soms zelfs een beetje ironisch hoffelijk tegen haar,
op een manier die baar in de war bracht. En anders
liep hij haar voorbij zonder een woord of een blik.
Hij was echter niet tevreden met deze gedragslijn,
ofschoon ze. wel uitwerking scheen te hebben zijn
passiviteit werkte verslappend op het strijdlustig' be
sluit van den ouden lieer. Hij begon er berouw over
te krijgen, dat bij de opdracht op zich genomen had en
dacht er over of het maar niet het beste zou zijn, zoo
spoedig mogelijk heen te gaan.... alles wat hij op
merkte scheen er op te wijzen, dat het voornemen van
zijn vriend nog zoo dwaas niet was. Het meisje was
tegenover hem vriendelijk, kalm en vrijmoedig, zorgde
voor hem zonder dat hij het zelf recht bemerkte en zij
scheen hem oprecht dankbaar te zijn. Stellig zou hij
in haar een trouwe verzorgster hebben in zijn oude
dagen en wat voor recht had hij, oom Klaas, dan zich
te mengen in een verhouding', die wel is waar een
beetje belachelijk was, maar die in den grond nie
mand buiten hen iets aanging? Wat de dochters en
de verdere familie betrof, zij moesten zelve maar voor
hunne belangen zorgen, 't Verstandigste was maar,
zich terug te trekken en de zaak op zijn beloop te la
ten.
Dat besluit kwam meer en meer tot rijpheid en toen
hij er drie dagen geweest was, besloot hij het uit te
voeren.
Doch toen gebeurde er iets, dat er hem in verhin
derde.
Wilmer was den laatsten dag niet geheel in orde
geweest, 's Voormiddags had hij niet willen uitgaan,
ondanks het mooie weer, maar zich opgesloten in zijn
kamer en 's middags was hij in een miserabel humeur
aan tafel gekomen. In den namiddag werd het wat
beter, zoodat hij oom Klaas zelfs voorsloeg, wat te
gaan rijden, maar geheel in zijn humeur kwam hij
toch niet. Oom Klaas ontdekte herhaaldelijk iets
angstigs en onrustigs in zijn blik, maar als hij vroeg
wat er aan scheelde, antwoordde hij kortaf: „niets!"
Later op den avond' dronken ze een sterke „toddy" en
circulaire voor de parketten overwegen om slechts bij
hooge uitzondering een psychiatrisch onderzoek te ge
lasten.
De openbaarmaking der rapporten geschiede alleen
voor wetenseh. doeleinden; overigens moeten de rap
porten eigendom der justitie blijven.
Spr. laakte bovendien de felheid! der critiek van den
heer Duys op justitie en politie, wiens grieven hij on
billijk acht.
De heer Van Hamel (U. L.) zeide, dat de mo
derne strafrechttheorie niet geleden heeft door de
aanvallen, die de psychiatrie doorstaan, heeft. Het
psychologisch onderzoek was een exces, waarvoor de
nieuwe richting niet verantwoordelijk is.
Bij de verdere besprekingen. "Stelde de heer D u y s
(S. D. A. P.) een motie voor waarbij de minister uit-
genoodigd wordt, het rapport betreffende het onder
zoek van de toestanden te Papendrecht, ingesteld op
last van minister Nelissen, over te leggen, die echter
met 53 tegen 5 stemmen (die der socialisten) verwor
pen wordt.
Nadat een 4-tal leden gewezen haddèn op de nood
zakelijkheid van een negenden rechter in de Haagsche
rechtbank, bepleitte de heer Duys lotsverbetering voor
de deurwaarders en vroeg de heer Verhey (U. L.)
salarisverbetering voor de leden van het Hoogmilitair
Gerechtshof.
De minister zei, dat thans van salaris-herzie
ning geen sprake kan zijn.
De heer Duys wil vereenvoudigde samenstelling
der raden van beroep (ongevallenverzekering) en ook
vermindering van leden van den centralen raad van
beroep.
De minister raadt aan te wachten tot tie bé-
roepswet de Kamer heeft bereikt en wijst op de stij
ging der werkzaamheden.
De heer Passtoors (R. K.) vroeg voor de rijks-
veldwacht vol pensioen op vroeger leeftijd en meer
traktement voor de brigadiers-titulair, terwijl de heer
Ankerman (C. II.) reorganisatie van bet politie
wezen bepleitte.
De heer Helsdingen (S. D.) sprak over den
arbeid in de gevangenissen en beval o. a. het doen
vervaardigen van een gevangéniscourant aan.
De Minister zei, dat men er eerst op aange
drongen had den gevangenen een vak te laten leeren
en nu weer met allerlei bezwaren komt.
De heer Snoeek Henckemans (C.-H.) besprak
het rijks tucht- en opvoedingswezen en zette uiteen,
dat het rationeel is, om voor de regeeringskinderen
meer subsidie uit te trekken dan voor de voogdij
kinderen.
De heer V e r li e y (U.-L.) sprak zijn vertrouwen
uit in de resultaten van 't tucht- en opvoedingswezen.
Daarna verdedigde de heer Duys (S. D.) 'n amen
dement, om art. 53 met f 5600 te verminderen.
Verder verdedigde de heer De Visser (C.-H.
het amendement, bepleitte de heer Ter Laan (S. D.)
positie-verbetering voor het onderwijzend personeel van
de rijksopvoedingsgestichten en ten slotte werd het
amendement-Duys verworpen.
Daarna werd de begrooting van justitie zonder stem
ming aangenomen. Ook werden na eenig debat eenige
kleinere ontwerpen aangenomen en werd om half zeven
de vergadering verdaagd tot hedenmorgen.
Gemengd nieuws.
UIT EGMOND AAN ZEE.
Gisteravond! werd op initiatief van de subcommissie
der vereeniging tot bevordering van het Vreemdelin
genverkeer een vergadering gehouden teneinde te
spreken over het maken van propaganda voor Egmond
toen leefde Wilmer in zoover op, dat hij tot elf uur
bleef praten.
Toen oom Klaas den volgenden morgen voor de
koffie beneden kwam, kreeg hij door Christien de
boodschap van haar meester, dat deze zich vermoeid
gevoelde en nog wat bleef liggen, waarom oom Klaas
maar alleen moest koffiedrinken. Christien vertrouw
de hem echter onder geheimhouding toe, dat zij Vrees
de, dat het niet te best stond! met mijnheer. Hij was
net zoo als dien keer in den winter, toen hij naar Sö-
dertelge geweest was.
„Wat was er toen aan de hand?"
„Wel, mijnheer was toen ook een paar dagen zoo uit
zijn humeur geweest en toen had hij ineens 't plan op
gevat, naar Södertelge te reizen. Zij had heel goed
gemerkt, al wilde hij niets zeggen, dat er iets niet
met hem in orde was, en Persson, die hem naar 't sta
tion gebracht had, had verteld, dat hij, toen zij daar
aangekomen waren, zoo'n pijn in de beenen gehad had,
dat hij haast niet loopen kon en half in de coupé ge
dragen moest worden. Hij was toen een week wegge
bleven en geheel gezond terug gekomen en hij had
hem wijs gemaakt, dat hij voor zaken op reis geweest
was.
Oom Klaas dronk haastig zijn koffie op en liep
toen naar boven naar de slaapkamer van zijn vriend.
Toen hij binnentrad, lag Wilmer in slaaprok en
pantoffels op de sofa. Er werd hem een allesbehalve
vriendelijke blik toegeworpen en knorrig werd hem ge
vraagd, wat hij kwam doen.
„Niets", antwoordde oom Klaas, „ik kom maar eens
hooren hoe het met je is."
„Met mij Heel best. Kan men nu niet eens een
enkelen keer een uurtje blijven liggen zonder dadelijk
voor ziek gehouden te worden?"
„Ik houd er nu eenmaal niet van, dat je blijft lig
gen."
Wilmer mompelde iets, dat eindigde in een onder
drukten vloek, en trok onwillekeurig' zijn eene been
naar zich toe.
„Zoo, zit het je in de beenen?"
Een grimmige blik was het antwoord en daarop
als badplaats. Zij had plaats in het lokaal van den
heer Job Halff en was goed) bezocht.
De heer A. C. Bos, voorzitter van het subcomité
riep den aanwezigen welkom toe. In zijn openings
woord herinnerde hij er aan, hoe jaren geleden
heel Egmond angstig heeft uitgezien naar een betere
verbinding' met Alkmaar. Groote verwachtingen wer
den er gekoesterd, maar deze zijn niet beantwoord
na de toestandkoming der verbinding.
Wel hebben particulieren en wel heeft de vereeniging
gedaan wat kon worden gedaan, maar Egmondl is niet
geworden wat men heeft gehoopt. Dat er verandering-
moest komen, besefte ieder, maar zij bleef uit. Niets
is er gedaan voor eendrachtig' samengaan. Met gekib
bel heeft men veeleer den tijd vermorst. Maar nog is
het niet te laat om de badplaats tot bloei tei brengen.
Er is één middel: krachtige propaganda, waarvan al-,
les is te wachten. Zou de heer Van Houten zijn doel
hebben bereikt als hij slechts goede cacao had gefabri
ceerd? Zou de heer Jurg-ens van Gss zulk een groot in
dustrieel zijn geworden als hij de reclame over het
hoofd had gezien? Zouden Noordwijk en Nunspeet tot
bloei zijn gekomen zonder de reclame?
Egmond is geschikt genoeg, om het den vreemdeling
gen aangenaam te maken. Het Kurhaus, Trompen
berg, de Graaf, van Schaik, de lunchroom enz. enz.,
zij behooren tot de deugden van Egmond; bieden den
vreemdelingen aan wat deze wenschen. Maar er moet
propaganda worden gemaakt, en daarvoor is geld,
werkkracht en samenwerking noodig. De akker moet
worden beploegd, het zaad' uitgestrooid en de
vruchten zullen niet uitblijven.
Spreker wenschte dat de aanwezigen dezen avond
een ruimen blik zouden hebben om hun eigen belang
te bevorderen, opdat de samenwerking, waarvoor hier
de grondslag moge worden gelegd, zal toonen, dat men
waarlijk streeft naar de lenze: Egmond Vooruit!!
(Applaus).
Hierna las spreker verschillende ontvangen bewij
zen van sympathie voor.
Hij deelde hierbij mede dat de heer Smits had ge
zegd dat de Spoorwegmaatschappij zeer zeker wel be
reid zou zijn daadwerkelijken steun te verleenen.
Bij de gelegenheid om algemeen© beschouwingen te
hóuden verklaarde de heer Eijma, burgemeester, dat
men geen gratis reclame-biljetten zou kunnen krijgen.
De voorzitter deelde mede dat het bestuur van de
vereeniging do opdracht had! gekregen te onderzoeken
of men een goede reclameplaat kon krijgen. Toen men
ontwerpen had, kwam het er op aan financieele mid
delen te vinden, teneinde de plaat te kunnen laten
drukken en te doen verspreiden in binnen- en buiten
land. Een- subcommissie werd hiermee belast. Zij be
stond uit de heeren A. C. Bos, W. G. Noorman van
der Dussen, en P. Brands, terwijl de heeren Pluim-
graaff en Smits in de commissie werden opgenomen.
De heer Morel zeide met pleizier het optimisme van
den voorzitter gehoord te hebben, maar spreker voor
zich was pessimistisch, geloofde, dat Egmond nooit een
badplaats van den eerste rang zal worden, maar zich
met een tweede, misschien derde plaats in de rij harer
zusters tevreden moet stellen. Voor de bewoners van
Nederland beneden de Moerdijk is Egmond moeielijk
te bereiken, vandaar ook dat het allergrootste contin
gent badgasten komt uit de noordelijke richtingen.
Ten tweede zijn er in de nabijheid geen bosschen en
ook geen beschaduwd© wandelwegen. En ten derde
wordt Egmond langzamerhand een kolonie van kolo-
niehuizen, waardoor het aantal badgasten niet zal toe
nemen. Graag brengt spreker hulde aan ieder die
iets doet terwille van het arme, behoeftige kind, maar
het is te begrijpen, dat ouders, die het betalen kun
nen, met hun kinderen naar een andere badplaats
gaan.
De voorzitter verzocht den spreker zich te bepalen
tot het onderwerp, dat aan de orde was.
De heer Morel, voortgaande, zeide dat hij voor pro-
mompelde hij, dat het een beetje rheumatiek was
niets anders hij had zeker wat kou gevat.
Maar nu nam oom Klaas zijn doktersair aan en
daarmee gelukte het hem den ouden heer in zoover
te imponeeren, dat deze verlof gaf, hem te onderzoe
ken en verder zelfs eenige bevredigende antwoorden
gaf op zijn vragen.
„Nu? een beetje rheumatiek, hè?" vroeg hij onrus
tig', toen het onderzoek afgeloopen was.
„Het is een zware aanval van podagraantwoord
de oom Klaas droogjes.
„Po. podagra!" riep de oude heer uit en maakte
een beweging om op te springen, maar met een
schreeuw van pijn ging hij weer liggen.
Oom Klaas vervolgde zonder er acht op te slaan
„Je moet je eenige dagen heel rustig houden en
verder je houden aan wat ik je voorschrijven zal. Ik
zal eens gaan spreken met.
„Blijf!" schreeuwde Wilmer. „Met wie wil je
spreken?"
„Met Hanna natuurlijk, zij zal. je immers oppas
sen."
„Ik verbied je, er met een woord tegen haar over
te spreken. Stuur Christien hier!"
Oom Klaas keek hem bedaard aan.
„Best, dan zal ik met Christien spreken. Ik dacht
maar dat je.
,,'t Kan me niet schelen wat je dacht. Ik wil Chris
tien bij me hebben."
Oom Klaas knikte en liep weer naar de deur.
„Hoor eens Klaas
„Nu?"
Wilmer zei met afgewend gezicht, terwijl hij een
kleur kreeg:
„Doe me 't genoegen en vertel het niet aan ieder
een. Het hindert mij als de mensehen meenen dat ik.
ziek ben."
Wordt yervo'gd.
