DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BLOOKER's
CACAO;
DAALDERS
Honderd en twaalfde Jaargang.
1910.
V R IJ D A
16 DECEMBER.
BINNENLAND.
No. 296
Verdraagzaamheid.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
„Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zijdie zich met 1 Ja
nuari a.s. op dit blad
abonneerenontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis en franco.
DE UITGEVERS.
V. Pond 42'Va
ALRMAA
VRAAG,
in plaats van losse cacao
of poedevchocolade,
BUSSEN
gij betaalt minder
en krijgt betere kwaliteit.
vierkante bussen van Yü ons ets. p
1 ons 18
1 pond 80
2 pond 150
Toen men bet eerst de moderne, op democratischen
leest geschoeide grondwet ging maken schreef men
daarin allerlei bepalingen, die niemand nu er meer in
zou schrijven, als men nu nog een grondwet zou gaan
samenstellen. Algemeene begrippen, die nu gemeen
goed zijn. geworden, waren toen nog nieuw. Zij betrof
fen b. v. de rechten rnn den mensch, dien men toen
als iets heel nieuws en bekoorlijks beschouwde, doch
die van de grondwet in ons bloed) zijn overgegaan en
dus uit de grondwet geschrapt konden worden.
Er is tegen een dergelijke metbode één bezwaar: dat
men zich te veel went aan bet vanzelfsprekende van
die begrippen, dat men er zich niet meer om bekom
mert, dat men ze als goede eigenschappen niet meer
waardeert.
Zoo gaat het b.v. met de verdraagzaamheid. Abso
luut verdraagzaam zijn maar heel weinigen. Maai* heel
weinigen kunnen goed begrijpen, dat een ander een
geheele andere levensbeschouwing kan hebben en toch
even goed, even verstandig, even oprecht kan zijn.
Doch er zijn hier te lande, gelukkig ook maar heel wei
nigen, die menschen van bepaalde godsdienstige, poli
tieke of ethische overtuiging alléén om die overtui
ging zouden willen uitsluiten van bepaalde rechten of
bepaalde ambten. Het is waar. Er is onlangs in de
Tweede Ivamer gedebatteerd over de vraag* of de na
tuur soms niet sterker is dan de leer, of in de praktijk
wel altijd geschied is wat naar de door ons allen ge-
wenschte theorie zou moeten geschieden. Doch over
die theorie, die leer zijn wij het eens. En wij gaan er
trotsch op, dat wij, Nederlanders, op de wereld de ver
draagzaamheid hebben uitgevonden en dat wij kon
men eeuwigdurend patent op zulk© voortreffelijke za
ken nemen nog altijd dat patent als een kostbaar
en onvervreemdbaar bezit onder ons zouden hebben.
Nu moet men die verdraagzaamheid van vroeger na
tuurlijk met een korreltje zout genieten en haar niet
vergelijken met de verdraagzaamheid, gelijk wij die nu
bezitten. Zelfs in theorie was de verdraagzaamheid
toen lang, lang niet zoo mooi en om te waardeeren
wat er in de praktijk van terecht kwarp, moet men wel
heel beslist nagaan hoe het in dienzelfden tijd elders
met de praktijk der onverdraagzaamheid stond. Doch
in elk geval: wij hebben de verdraagzaamheid uitge
vonden en ook nu nog mogen wij onder de eersten ge
noemd worden, wanner er sprake is van deze groote
deugd.
In tusschen uit den aard der zaak waardeeren wp
haar zelf niet bijzonder. Evenmin als wij ons bizon-
der dankbaar betoonen voor de afschaffing van het
vuistrecht. Dat is alles al zoo lang achter ons, dat de
mogelijkheid van een terugkeer vrijwel uitgesloten
schijnt en dus niemand op het idee zal komen Neder
land te prijzen, omdat, de burgers daar bij ernstig
verschil van meening elkaar niet naar het. leven staan
maar naar den rechter loopen.
Toch is hier nog een klein onderscheid. Want wil
men een land vinden waar het vuistrecht nog onbe
perkt heerscht, dan moet men dagen en dagen reizen,
terwijl men landen, die heel wat lager staan op het
gebied van verdraagzaamheid, in 2 of 3 uur kan herei
ken.
Als in Pruisen is ook in theorie, ook in de leer de
verdraagzaamheid in de verste verte niet wat zij hier
- is. Er zijn daar nog gewichtige betrekkingen die vol
strekt niet voor iederen staatsburger bereikbaar zijn
en waaruit men beslist wordt geweerd indien men een
zeker geloof of een zekere afstamming heeft. Doch
als men nog een dag verder spoort, dan komt men in
een land, waar het precies het tegenovergesteld be
staat van datgene, wat de Nederlander zóó vanzelf
sprekend oordeelt, dat hij er zelfs geen stof voor zelf
verheffing in vindt.
Wij bedoelen Rusland. Tweehonderd leden van de
Doema, leden van de oppositie zoowel als Oktobristen
en conservatieven, hebben en voorstel ingediend om
een einde te maken aan de beperking van het recht
om te wonen, waaraan Russen, die den Israëlitischen
godsdienst belijden en van Israëlieten afstammen, on
derworpen zijn.
Deze Russen mogen slechts wonen in een deel van
zuidwestelijk Rusland, dat ongeveer 1/23 van het ge
heele Russische Rijk omvat. En in dat deel mogen
zij nog maar alleen in de steden wonen.
Aan die bepalingen is niet altijd) met alle streng
heid de hand gehouden. Men heeft naast de wettelij
ke uitzonderingen vele andere oogluikend toegelaten.
Doch in den laatsten tijdi is men, ondanks dat er
oogenschijnlijk vrijzinnige regeeringsbesluiten werden
afgekondigd, weer gestrenger geworden en nu worden
tienduizenden Joodsche families van den eenen dag*
op den anderen uit hun woning gezet en teruggezon
den naar het eigenaardige Ghetto, waarvan hierboven
sprake is.
Tegen deze nieuwe barbaarscho maatregelen gaat
nu het bovenbedoelde voorstel der 200 Doemaleden.
Deze heeren stellen zich diaarbij lang niet allen op het
standpunt der eenvoudige verdraagzaamheid, gelijk
dat wij dat kennen. Verre Vandaar. Dat de Russen
van dit geloof en deze afstamming geen grond mogen
bezitten, geen grond) mogen pachten, niet meer dan
zooveel percent mogen uitmaken van de bevolking der
.scholen, niet mogen meewerken aan het bestuur der
stad, niet allerlei betrekkingen als b.v. de advocatic
naar vrije keuze mogen ambieeren,dat al deze
middeleeuwsehe bepalingen bestaan, zal velen van de
ze heeren niet verkeerd toeschijnen. Dat in een stad,
voor a/4 door Joden bewoond, toch maar Vio van de
leerlingen op de middelbare school b.v. Jood' mogen
zijn, zal hun misschien ook niet bijzonder afkeurens
waard toelijken. Maar al te har wordt het hun toch,
als er b.v., als in Mei' 1.1. in Kiew, meer dan duizend
Joodsche families, die voor een gr»ot deel lange, lange
jaren in die stad gewoond hadden, eenvoudig* zonder
meer uit de stad) gezet worden omdat zij moeten wor
nen in de steden van het bovenbedoelde 1/23 deel van
Rusland.
Waarlijk, als men zich goed indenkt in zulke toe
standen en den afstand tusschen dergelijke middel
eeuwsehe toestanden en de onze van dezen, tijd goed
schat, dan is er toch wel eenige aanleiding om ons
nog eens te herinneren, dat zelfs „theoretische" ver
draagzaamheid nog verre, verre van algemeen is, dat
wij dan toch een. heel eind verder in beschaving* zijn
dan de Russen en dat wij dan toch die deugd, die wij
haast uit. het oog dreigen t« verliezen bij gemis aan
tegenstelling, wel in hooge eere mogen houden.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren was de oorlogsbegrooting
aan de orde.
De heer Arts (R. K.) opende de algemeene be
schouwingen met. te wijzen op de stijging* der militai
re uitgaven: 2% millioen in twee jaar.
Toch is de strijdvaardig-heid' en de geest van het le
ger niets verbeterd. De marschvaardigheid is bedroe
vend en eischt onverwijlde verbetering.
De viermaanders moeten hoe eer hoe liever verdwij
nen. De herziene Militiewet zal gelukkig den bestaan-
den toestand) niet handhaven.
De discipline in het leger vereischt langeren dienst
tijd. De officieren moeten ter bevordering van goede
discipline uitstekende karaktereigenschappen hebben;
zij mogen de soldaten niet in hun godsdienstige ge
voelens kwetsen. In dit verband behandelt spr. het
geval de Groof-Nolthenius.
Spr. veroordeelt het in die aangelegenheid ingesteld
onderzoek der commissie als weinig tactisch.
De heer Eland) (U. L.) stemt in met de algemee
ne strekking van het betoog van den vorigen spr.
over het eerbiedigen van godsdienstige gevoelens.
Spr. wil harmonie in de ontwikkeling van levende
strijdkrachten en doode weermiddelen en drong aan
op spoedige indiening der herziene Militiewet. In ieder
geval wil spr. een nota om 's Ministers plannen te ken
nen bij de behandeling* der kustverdediging.
De vergoedingen moeten door vaste soldij vervan
gen worden.
Na1 de onderofficieren, die voor 1 Aug. den dienst
verlieten als reserve-officieren te hebben aanbevolen
en een wenk over den kadernood te hebben gegeven,
zegt spr. voorstander te zijn van het reservekader,
mits de kwaliteit daarvan bevorderd wordt.
De plannen van den minister tot verhooging der of-
ficierstractementen zijn onbillijk en tegen 's lands
belang. De grondslagen van het bestaande stelsel zijn
beter dan het systeem van den Min., dat alle officie
ren over één kam scheert. De genieofficieren behoo-
ren ook van de traktementsverhooging te profiteeren
om het verloop tegen te gaan. Spr. wil een amende
ment indienen om èen traktementregeling teo ntwer-
pen op grondslagen als indertijd minister Bergansius
wenschte.
Door den heer Van Vlijmen (R. K.) werd bij
de aanzienlijke verhooging* der uitgaven met voldoe
ning aan de Bezuinigingscommissie gedacht. Spr.
vond het systeem van den minister voor traktements
verhooging van officieren goed, mits gepaard met be
tere bevordering en pensioen. Het militair onderwijs
zij in overeenstemming met het burgerlijke. Spr.
vraagt opschorting van de traktementsverhooging,
ten einde bevordering en pensioen daarmee te doen
overeenstemmen.
Voor de discipline moet gewaakt door ophitsing* te
gen te gaan, maar ook door depotisme en spot met
den godsdienst te weren. Spr. vraagt tegenover den
onderofficierenbond „Ons Belang" streng op te tre
den, daar deze onbestaanbaar is met de subordinatie.
Spr. hoopt, dat de minister een ontwerp zal indie
nen om te komen tot het capitulantenstelsel voor on
derofficieren. Vervolgens besprak hij de slagvaardig
heid) van ons leger.
De heer Van der Bosch van Verwol-
d e (A. R.) bracht de regeering hulde voor de herzie
ning van de Milititwet en de indiening van het kust-
verdedigingsontwerp. Bij wijziging der Militiewet
moet. de keuring herzien worden, die thans noch in
het belang der schatkist noch in dat van het leger is.
Weerbelasting moét worden ingevoerd.
Schietoefeningen moeten uitsluitend! geschieden ter
verhooging van 's lands weerkracht, niet als pretje.
Ook niet op Zondag.
Spr. vraagt depóts voor de oplegging van de land
weergeweren.
De heer Ter L a a n (S. D. A. P.) zette het so
ciaal-democratisch standpunt tegenover het militaris
me der regeering uiteen. Spr. stelde zich voor een
motie in te dienen om de regeering te verzoeken het
voorstel betreffende traktementsverhooging van offi
cieren terug te nemen, en dit met het oog op de hou
ding* der regeering tegenover de onderofficieren, kor
poraals en minderen.
Spr. vroeg welke richting de minister uit wil met
zijn spoed zoowel met de Militiewet, als met de doode
weermiddelen, met de landweer en den landstorm.
Nadat de heer Ter Laan nog van den minister heeft
ginselen, werd besloten de door hem ingediende motie
ginselen, werd besloten de door hem ingediendem otie
dadelijk te behandelen.
De heer Thomson (U. L.) constateerde, dat het
twee-ploegenstelsel was mislukt en bestreed de nei
ging tot verlenging van den eersten oefeningstijd,
alsmede de voorstellen tot uitbreiding van het be
roepskader en de reorganisatie van de artillerie.
De heer Heemskerk (A.-R.) gaf den minister
in overweging op zoo gemakkelijk mogelijke voorwaar
den aan jongelui van 17, 18 en 19 jaar de gelegenheid
te openen, om vrijwilliger te worden, teneinde tot 't
kader te worden opgeleid.
De heer Marchant (V.-D.) kwam er tegen op,
dat men zich niets aan het volksleger laat gelegen
liggen en betoogde, dat, om in den geest in het leger
verbetering te krijgen, samenwerking zal moeten zijn
tusschen regeering en Kamer.
De heer T y d e m a n (Y.-D.) waarschuwde tegen
openbaarmaking van niet voor openbaarmaking be
stemde rapporten. Spreker betoogde vervolgens dat
wij de laatste jaren met Oorlog niet gelukkig zijn ge
weest. De wisseling van denkbeelden aan het departe
ment, de opvolgende ministers hebben het aan de Ka
mer gemakkelijk gemaakt een guerilla tegen het de
partement van Oorlog te voeren.
Spr. had een nog ruimer opdracht verleend willen
zien aan de bezuinigings-commissie. De reorganisatie
der bereden artillerie had zeer goed kunnen geschie
den buiten de Kamer om; zij kost geen cent meer.
De munitie-kwestie is een uiterst gewichtig vraag
stuk. Van belang is de mogelijkheid van aanvulling.
Nadat de heer Duymaer van Twist (A.-R.)
den ministër gevraagd had) of hij met' de landweerge
weren wil voortgaan op de wijze, welke de laatste ja
ren gevolgd is of in andere richting sturen door opleg
ging* in magazijnen en krachtig aangedrongen had op
invoering van het capitulantenstelsel, werd na nog
eenige discussie de vergadering verdaagd tot heden
morgen half elf.
Een voorloopig rapport betreffende onderzoekingen
enz. inzake het nikkelen stuiverstuk heeft den minis
ter dezer dagen bereikt. Zoodra zijne overige werk
zaamheden dit zullen toelaten, stelt de minister zich
voor de in dat stuk gevoerde beschouwingen en aan de
hand gedane oplossingen, te overwegen. In afwach
ting* daarvan meent hij zich te moeten onthouden van
beschouwingen omtrent de wijze, waarop de gewensch-
te verbeteringen kunnen verkregen worden. Slechts
teekent de minister aan, het niet wenschelijk te ach
ten stuiverstukken met een centrale opening te ver
vaardigen.
Een voorstel tot afschaffing der staatsloterij kan
«van den minister niet worden verwacht, maar even
min een voorstel tot uitbreiding van het aantal loten.
Wel is in de laatste jaren, althans in de groote ste
den, de vraag naar loten grooter dan het aantal, dat
beschikbaar is, maar het tekort aan loten moet niet
worden overschat.
Zoowel door eene beperking' van het aantal loten,
welke de collectanten in reserve mogen houden, tot
5 pCt., als dooi* andere maatregelen in dit jaar geno
men, is het aantal loten, welke bij de opening der col
lecte voor het spelend publiek hier te lande verkrijg
baar zijn, belangrijk vermeerderd. Op dien weg zal
worden voortgegaan, terwijl tevens zooveel mogelijk
zal worden bevorderd, dat het aantal in de verschillen
de gemeenten beschikbare loten, geëvenredigdl is aan
de vraag daar ter plaatse.
Indien dit noodig mocht blijken, zal nader worden
overwogen, welke maatregelen behooren te worden ge
nomen om een einde te maken aan handelingen, welke
van nadeeligen invloed kunnen zij op het debiet van
loten der staatsloterij.
Eene wetswijziging met betrekking tot pensioen
voor gewezen onderwijzers aan de Rijksnormaallessen
is reeds eenigen tijd in ontwerp gereed. De betrokken
voordracht kan echter 't Departement niet verlaten
voor dat eene beslissing is genomen met betrekking
tot eene bij den Raad van State aanhangig gemaakte
pensioensquaestie. Van den zin toch, waarin te dien
aanzien zal worden beslist, hangt het af of aan de
ontworpen regeling nog eenige uitbreiding zal zijn te
geven. Naar de minister vertrouwt zal het wetsont
werp de Kamer nu echter spoedig bereiken.
HET HOOGE BEZOEK UIT ENGELAND?
Truth, het bekende Engelsche weekblad, dat over
Hof-aangelegenheden in den regel uitmuntend is in
gelicht, schrijft in het verschenen nummer, naar aanlei
ding van een gerucht dat de koning' van Engeland na
de kroning naar Brussel zou gaan: „Er is geen spra
ke van dat de Koning en de Koningin het volgend
jaar een bezoek zullen brengen aan Brussel, noch aan
eenige andere Europeesche hoofdstad."
HET VREDESPALEIS.
Naar de 's-H. Ct. verneemt, zal de Keizerlijke Chi-
neesche regeering eerstdaags aan het Vredespaleis te
's-Gravenhage ten geschenke aanbieden twee vazen,
die tezamen een waarde vertegenwoordigen van 7000
pond sterling.
Gemengd nieuws.
UIT AKERSLOOT.
Woensdag vergaderde den Raad dezer gemeente. Na
lezing der notulen, waarin op verzoek van den heer
Zeeman als wijziging aangebracht werd, dat de raad1
een lid van het armbestuur op aanbeveling van het
armbestuur hacl benoemd en niet zooals vermeld stond
op voordracht, werd' tot lid) van het armbestuur, in
plaats van den heer Blokker met zes van de zeven
stemmen benoemd) de heer K. v. d'. Meulen. Op den
heer Jacob Blokker was één stem uitgebracht.
Deze benoeming geschiedde thans nog op do oude
wijze, daar van het armbestuur nog geen aanbeveling
was ingekomen.
In rondvraag* stelde de heer Kraakman voor de kan
ten der wegen te laten afsteken.
Aangenomen werd dit zooveel mogelijk in de «ge*
meente te bevorderen.
De heer de Groot vond het wenschelijk met het oog
op den grooten last welke vele landbouwers in hun
weiland van de ganzen ondervinden, een verordening'
vast te stellen, waarin het loopen van ganze.n in het
land! van een ander strafbaar werd gesteld. Ook van
varkens ondervond men veel nadeel.
Een dergelijke verordening zou vooral in het belang
van velen zijn, die voor duur geld de bermen der we
gen pachten.
De voorzitter deelde mede dat zulk een verordening*
niet door de gemeente kon worden vastgesteld, daar
dit het Wetboek van Strafrecht raakte. Men kan, zoo
men in zijn land hinder van ganzen heeft, een civiele
actie instellen. Voor de wegen bestaat er een strafbe
paling, waarmede reeds veel bereikt kan worden. Ook
het doen loopen van vee in het land van anderen is
reeds strafbaar, alsmede het loopen van niet uitvlie
gend pluimvee in bouwland. Ten aanzien van ganzen
is het wenschelijk dat een strafbare bepaling evenals
die voor zwanen wordt ingelast in de verordening der
Schermeer.
De heer v. d. Oord vond het gewenscht dat een boom
tegenover de zaak van den heer Kuitwaard, wordt om
gehakt, daar men met inrijden er veel nadeel van on
dervindt.
De raad besloot na afloop der vergadering een on
derzoek in te stellen en dit punt aan te houden tot
een volgende vergadering.
Hierna sluiting.
UIT ST. PANORAS.
In het lokaal van den heer Jn. Ruijs heeft Woens
dagavond de afdeeling* van den Bond) voor Staatspen-
sioneering een propaganda-vergadering* gehouden,
welke als volkomen geslaagd kan worden beschouwd.
Na opening door den voorzitter, de heer J. Verweel,
met eenige woorden van hartelijk welkom aan het pu
bliek, dat nog al in ruime mate opgekomen was, werd
ten eerste het woord gegeven aan den spreker voor
dezen avond, de heer Bakker, van Amsterdam, die tot
onderwerp had gekozen „Tien jaren strijd."
In gevoelvolle woorden werden de tien levensjaren
van den Bond weergegeven en ten slotte een opwek
king gesproken tot volhouden van den strijd voor
Staatspensioneering, opdat het oud en arm ook voor
ons land niet meer zal bestaan.
Het welslagen van dezen avond is mede voor een
zeer groot deel te danken aan de bereidwillige mede
werking van de zusterafdeeling van den Bond) te Koe
dijk, welks tooneelgezelschap dezen avond opvoerde
,,'t Genadebrood", tooneelspel in vier bedrijven. Oe
dames en heeren van Koedijk hebben het St. Pancras-
ser publiek doen genieten van een degelijk in elkaar
gezet tooneelspel, de rollen waren goed ingestudeerd
en werden door allen best weergegeven in menige
passage zou men niets zeggen het met dilettanten te
doen te hebben, -Hoe zwaar verschillende oogen-
b'iikken voor de uitvoerders waren, alles liep zonder
de minste stoornis af. Door velen onder het publiek
werd in de ernstige oogenblikken een traan aan de
oogen ontweid, door het juiste weergeven van deze
ernstige oogenblikken in het voor dit doel zoo keurig
geschreven tooneelspel. Toen na1 het laatste bedrijf
het scherm) viel, werden de spelers bedankt met een
daverend applaus.
Door den voorzitter van de afdeeling* Koedijk, den
heer Jb. Zwitman, werd medegedeeld, dat nog een
paar zangnummers en voordrachten zouden worden
toegegeven.
En zang- èn vo-ordrachtnuminers' vielen ten zeerste
in den smaak van het publiek en werden steeds door
oprecht gemeend applaus gevolgd.
De Koedijkers hebben dezen avond eer van hun
werk gehad. St. Pancras kan. hieruit de leering put
ten dat men met eendrachtig samenwerken iets dege
lijks en goeds kan tot stand brengen.
Bij de sluiting werden dan ook de woorden van
dank aan de uitvoerders door den voorzitter gebracht,
ten volle beaamd en te wenschen is het, dat de hoop
van d«n voorzitter word» bewaarheid1, dat het ledental