DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. BLOOKER's CACAO; DAALDERS Honderd en twaalfde Jaargang. 1910. V R IJ D A 16 DECEMBER. BINNENLAND. No. 296 Verdraagzaamheid. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1, „Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Zijdie zich met 1 Ja nuari a.s. op dit blad abonneerenontvangen de tot dien datum verschijnende num mers gratis en franco. DE UITGEVERS. V. Pond 42'Va ALRMAA VRAAG, in plaats van losse cacao of poedevchocolade, BUSSEN gij betaalt minder en krijgt betere kwaliteit. vierkante bussen van Yü ons ets. p 1 ons 18 1 pond 80 2 pond 150 Toen men bet eerst de moderne, op democratischen leest geschoeide grondwet ging maken schreef men daarin allerlei bepalingen, die niemand nu er meer in zou schrijven, als men nu nog een grondwet zou gaan samenstellen. Algemeene begrippen, die nu gemeen goed zijn. geworden, waren toen nog nieuw. Zij betrof fen b. v. de rechten rnn den mensch, dien men toen als iets heel nieuws en bekoorlijks beschouwde, doch die van de grondwet in ons bloed) zijn overgegaan en dus uit de grondwet geschrapt konden worden. Er is tegen een dergelijke metbode één bezwaar: dat men zich te veel went aan bet vanzelfsprekende van die begrippen, dat men er zich niet meer om bekom mert, dat men ze als goede eigenschappen niet meer waardeert. Zoo gaat het b.v. met de verdraagzaamheid. Abso luut verdraagzaam zijn maar heel weinigen. Maai* heel weinigen kunnen goed begrijpen, dat een ander een geheele andere levensbeschouwing kan hebben en toch even goed, even verstandig, even oprecht kan zijn. Doch er zijn hier te lande, gelukkig ook maar heel wei nigen, die menschen van bepaalde godsdienstige, poli tieke of ethische overtuiging alléén om die overtui ging zouden willen uitsluiten van bepaalde rechten of bepaalde ambten. Het is waar. Er is onlangs in de Tweede Ivamer gedebatteerd over de vraag* of de na tuur soms niet sterker is dan de leer, of in de praktijk wel altijd geschied is wat naar de door ons allen ge- wenschte theorie zou moeten geschieden. Doch over die theorie, die leer zijn wij het eens. En wij gaan er trotsch op, dat wij, Nederlanders, op de wereld de ver draagzaamheid hebben uitgevonden en dat wij kon men eeuwigdurend patent op zulk© voortreffelijke za ken nemen nog altijd dat patent als een kostbaar en onvervreemdbaar bezit onder ons zouden hebben. Nu moet men die verdraagzaamheid van vroeger na tuurlijk met een korreltje zout genieten en haar niet vergelijken met de verdraagzaamheid, gelijk wij die nu bezitten. Zelfs in theorie was de verdraagzaamheid toen lang, lang niet zoo mooi en om te waardeeren wat er in de praktijk van terecht kwarp, moet men wel heel beslist nagaan hoe het in dienzelfden tijd elders met de praktijk der onverdraagzaamheid stond. Doch in elk geval: wij hebben de verdraagzaamheid uitge vonden en ook nu nog mogen wij onder de eersten ge noemd worden, wanner er sprake is van deze groote deugd. In tusschen uit den aard der zaak waardeeren wp haar zelf niet bijzonder. Evenmin als wij ons bizon- der dankbaar betoonen voor de afschaffing van het vuistrecht. Dat is alles al zoo lang achter ons, dat de mogelijkheid van een terugkeer vrijwel uitgesloten schijnt en dus niemand op het idee zal komen Neder land te prijzen, omdat, de burgers daar bij ernstig verschil van meening elkaar niet naar het. leven staan maar naar den rechter loopen. Toch is hier nog een klein onderscheid. Want wil men een land vinden waar het vuistrecht nog onbe perkt heerscht, dan moet men dagen en dagen reizen, terwijl men landen, die heel wat lager staan op het gebied van verdraagzaamheid, in 2 of 3 uur kan herei ken. Als in Pruisen is ook in theorie, ook in de leer de verdraagzaamheid in de verste verte niet wat zij hier - is. Er zijn daar nog gewichtige betrekkingen die vol strekt niet voor iederen staatsburger bereikbaar zijn en waaruit men beslist wordt geweerd indien men een zeker geloof of een zekere afstamming heeft. Doch als men nog een dag verder spoort, dan komt men in een land, waar het precies het tegenovergesteld be staat van datgene, wat de Nederlander zóó vanzelf sprekend oordeelt, dat hij er zelfs geen stof voor zelf verheffing in vindt. Wij bedoelen Rusland. Tweehonderd leden van de Doema, leden van de oppositie zoowel als Oktobristen en conservatieven, hebben en voorstel ingediend om een einde te maken aan de beperking van het recht om te wonen, waaraan Russen, die den Israëlitischen godsdienst belijden en van Israëlieten afstammen, on derworpen zijn. Deze Russen mogen slechts wonen in een deel van zuidwestelijk Rusland, dat ongeveer 1/23 van het ge heele Russische Rijk omvat. En in dat deel mogen zij nog maar alleen in de steden wonen. Aan die bepalingen is niet altijd) met alle streng heid de hand gehouden. Men heeft naast de wettelij ke uitzonderingen vele andere oogluikend toegelaten. Doch in den laatsten tijdi is men, ondanks dat er oogenschijnlijk vrijzinnige regeeringsbesluiten werden afgekondigd, weer gestrenger geworden en nu worden tienduizenden Joodsche families van den eenen dag* op den anderen uit hun woning gezet en teruggezon den naar het eigenaardige Ghetto, waarvan hierboven sprake is. Tegen deze nieuwe barbaarscho maatregelen gaat nu het bovenbedoelde voorstel der 200 Doemaleden. Deze heeren stellen zich diaarbij lang niet allen op het standpunt der eenvoudige verdraagzaamheid, gelijk dat wij dat kennen. Verre Vandaar. Dat de Russen van dit geloof en deze afstamming geen grond mogen bezitten, geen grond) mogen pachten, niet meer dan zooveel percent mogen uitmaken van de bevolking der .scholen, niet mogen meewerken aan het bestuur der stad, niet allerlei betrekkingen als b.v. de advocatic naar vrije keuze mogen ambieeren,dat al deze middeleeuwsehe bepalingen bestaan, zal velen van de ze heeren niet verkeerd toeschijnen. Dat in een stad, voor a/4 door Joden bewoond, toch maar Vio van de leerlingen op de middelbare school b.v. Jood' mogen zijn, zal hun misschien ook niet bijzonder afkeurens waard toelijken. Maar al te har wordt het hun toch, als er b.v., als in Mei' 1.1. in Kiew, meer dan duizend Joodsche families, die voor een gr»ot deel lange, lange jaren in die stad gewoond hadden, eenvoudig* zonder meer uit de stad) gezet worden omdat zij moeten wor nen in de steden van het bovenbedoelde 1/23 deel van Rusland. Waarlijk, als men zich goed indenkt in zulke toe standen en den afstand tusschen dergelijke middel eeuwsehe toestanden en de onze van dezen, tijd goed schat, dan is er toch wel eenige aanleiding om ons nog eens te herinneren, dat zelfs „theoretische" ver draagzaamheid nog verre, verre van algemeen is, dat wij dan toch een. heel eind verder in beschaving* zijn dan de Russen en dat wij dan toch die deugd, die wij haast uit. het oog dreigen t« verliezen bij gemis aan tegenstelling, wel in hooge eere mogen houden. TWEEDE KAMER. In de zitting van gisteren was de oorlogsbegrooting aan de orde. De heer Arts (R. K.) opende de algemeene be schouwingen met. te wijzen op de stijging* der militai re uitgaven: 2% millioen in twee jaar. Toch is de strijdvaardig-heid' en de geest van het le ger niets verbeterd. De marschvaardigheid is bedroe vend en eischt onverwijlde verbetering. De viermaanders moeten hoe eer hoe liever verdwij nen. De herziene Militiewet zal gelukkig den bestaan- den toestand) niet handhaven. De discipline in het leger vereischt langeren dienst tijd. De officieren moeten ter bevordering van goede discipline uitstekende karaktereigenschappen hebben; zij mogen de soldaten niet in hun godsdienstige ge voelens kwetsen. In dit verband behandelt spr. het geval de Groof-Nolthenius. Spr. veroordeelt het in die aangelegenheid ingesteld onderzoek der commissie als weinig tactisch. De heer Eland) (U. L.) stemt in met de algemee ne strekking van het betoog van den vorigen spr. over het eerbiedigen van godsdienstige gevoelens. Spr. wil harmonie in de ontwikkeling van levende strijdkrachten en doode weermiddelen en drong aan op spoedige indiening der herziene Militiewet. In ieder geval wil spr. een nota om 's Ministers plannen te ken nen bij de behandeling* der kustverdediging. De vergoedingen moeten door vaste soldij vervan gen worden. Na1 de onderofficieren, die voor 1 Aug. den dienst verlieten als reserve-officieren te hebben aanbevolen en een wenk over den kadernood te hebben gegeven, zegt spr. voorstander te zijn van het reservekader, mits de kwaliteit daarvan bevorderd wordt. De plannen van den minister tot verhooging der of- ficierstractementen zijn onbillijk en tegen 's lands belang. De grondslagen van het bestaande stelsel zijn beter dan het systeem van den Min., dat alle officie ren over één kam scheert. De genieofficieren behoo- ren ook van de traktementsverhooging te profiteeren om het verloop tegen te gaan. Spr. wil een amende ment indienen om èen traktementregeling teo ntwer- pen op grondslagen als indertijd minister Bergansius wenschte. Door den heer Van Vlijmen (R. K.) werd bij de aanzienlijke verhooging* der uitgaven met voldoe ning aan de Bezuinigingscommissie gedacht. Spr. vond het systeem van den minister voor traktements verhooging van officieren goed, mits gepaard met be tere bevordering en pensioen. Het militair onderwijs zij in overeenstemming met het burgerlijke. Spr. vraagt opschorting van de traktementsverhooging, ten einde bevordering en pensioen daarmee te doen overeenstemmen. Voor de discipline moet gewaakt door ophitsing* te gen te gaan, maar ook door depotisme en spot met den godsdienst te weren. Spr. vraagt tegenover den onderofficierenbond „Ons Belang" streng op te tre den, daar deze onbestaanbaar is met de subordinatie. Spr. hoopt, dat de minister een ontwerp zal indie nen om te komen tot het capitulantenstelsel voor on derofficieren. Vervolgens besprak hij de slagvaardig heid) van ons leger. De heer Van der Bosch van Verwol- d e (A. R.) bracht de regeering hulde voor de herzie ning van de Milititwet en de indiening van het kust- verdedigingsontwerp. Bij wijziging der Militiewet moet. de keuring herzien worden, die thans noch in het belang der schatkist noch in dat van het leger is. Weerbelasting moét worden ingevoerd. Schietoefeningen moeten uitsluitend! geschieden ter verhooging van 's lands weerkracht, niet als pretje. Ook niet op Zondag. Spr. vraagt depóts voor de oplegging van de land weergeweren. De heer Ter L a a n (S. D. A. P.) zette het so ciaal-democratisch standpunt tegenover het militaris me der regeering uiteen. Spr. stelde zich voor een motie in te dienen om de regeering te verzoeken het voorstel betreffende traktementsverhooging van offi cieren terug te nemen, en dit met het oog op de hou ding* der regeering tegenover de onderofficieren, kor poraals en minderen. Spr. vroeg welke richting de minister uit wil met zijn spoed zoowel met de Militiewet, als met de doode weermiddelen, met de landweer en den landstorm. Nadat de heer Ter Laan nog van den minister heeft ginselen, werd besloten de door hem ingediende motie ginselen, werd besloten de door hem ingediendem otie dadelijk te behandelen. De heer Thomson (U. L.) constateerde, dat het twee-ploegenstelsel was mislukt en bestreed de nei ging tot verlenging van den eersten oefeningstijd, alsmede de voorstellen tot uitbreiding van het be roepskader en de reorganisatie van de artillerie. De heer Heemskerk (A.-R.) gaf den minister in overweging op zoo gemakkelijk mogelijke voorwaar den aan jongelui van 17, 18 en 19 jaar de gelegenheid te openen, om vrijwilliger te worden, teneinde tot 't kader te worden opgeleid. De heer Marchant (V.-D.) kwam er tegen op, dat men zich niets aan het volksleger laat gelegen liggen en betoogde, dat, om in den geest in het leger verbetering te krijgen, samenwerking zal moeten zijn tusschen regeering en Kamer. De heer T y d e m a n (Y.-D.) waarschuwde tegen openbaarmaking van niet voor openbaarmaking be stemde rapporten. Spreker betoogde vervolgens dat wij de laatste jaren met Oorlog niet gelukkig zijn ge weest. De wisseling van denkbeelden aan het departe ment, de opvolgende ministers hebben het aan de Ka mer gemakkelijk gemaakt een guerilla tegen het de partement van Oorlog te voeren. Spr. had een nog ruimer opdracht verleend willen zien aan de bezuinigings-commissie. De reorganisatie der bereden artillerie had zeer goed kunnen geschie den buiten de Kamer om; zij kost geen cent meer. De munitie-kwestie is een uiterst gewichtig vraag stuk. Van belang is de mogelijkheid van aanvulling. Nadat de heer Duymaer van Twist (A.-R.) den ministër gevraagd had) of hij met' de landweerge weren wil voortgaan op de wijze, welke de laatste ja ren gevolgd is of in andere richting sturen door opleg ging* in magazijnen en krachtig aangedrongen had op invoering van het capitulantenstelsel, werd na nog eenige discussie de vergadering verdaagd tot heden morgen half elf. Een voorloopig rapport betreffende onderzoekingen enz. inzake het nikkelen stuiverstuk heeft den minis ter dezer dagen bereikt. Zoodra zijne overige werk zaamheden dit zullen toelaten, stelt de minister zich voor de in dat stuk gevoerde beschouwingen en aan de hand gedane oplossingen, te overwegen. In afwach ting* daarvan meent hij zich te moeten onthouden van beschouwingen omtrent de wijze, waarop de gewensch- te verbeteringen kunnen verkregen worden. Slechts teekent de minister aan, het niet wenschelijk te ach ten stuiverstukken met een centrale opening te ver vaardigen. Een voorstel tot afschaffing der staatsloterij kan «van den minister niet worden verwacht, maar even min een voorstel tot uitbreiding van het aantal loten. Wel is in de laatste jaren, althans in de groote ste den, de vraag naar loten grooter dan het aantal, dat beschikbaar is, maar het tekort aan loten moet niet worden overschat. Zoowel door eene beperking' van het aantal loten, welke de collectanten in reserve mogen houden, tot 5 pCt., als dooi* andere maatregelen in dit jaar geno men, is het aantal loten, welke bij de opening der col lecte voor het spelend publiek hier te lande verkrijg baar zijn, belangrijk vermeerderd. Op dien weg zal worden voortgegaan, terwijl tevens zooveel mogelijk zal worden bevorderd, dat het aantal in de verschillen de gemeenten beschikbare loten, geëvenredigdl is aan de vraag daar ter plaatse. Indien dit noodig mocht blijken, zal nader worden overwogen, welke maatregelen behooren te worden ge nomen om een einde te maken aan handelingen, welke van nadeeligen invloed kunnen zij op het debiet van loten der staatsloterij. Eene wetswijziging met betrekking tot pensioen voor gewezen onderwijzers aan de Rijksnormaallessen is reeds eenigen tijd in ontwerp gereed. De betrokken voordracht kan echter 't Departement niet verlaten voor dat eene beslissing is genomen met betrekking tot eene bij den Raad van State aanhangig gemaakte pensioensquaestie. Van den zin toch, waarin te dien aanzien zal worden beslist, hangt het af of aan de ontworpen regeling nog eenige uitbreiding zal zijn te geven. Naar de minister vertrouwt zal het wetsont werp de Kamer nu echter spoedig bereiken. HET HOOGE BEZOEK UIT ENGELAND? Truth, het bekende Engelsche weekblad, dat over Hof-aangelegenheden in den regel uitmuntend is in gelicht, schrijft in het verschenen nummer, naar aanlei ding van een gerucht dat de koning' van Engeland na de kroning naar Brussel zou gaan: „Er is geen spra ke van dat de Koning en de Koningin het volgend jaar een bezoek zullen brengen aan Brussel, noch aan eenige andere Europeesche hoofdstad." HET VREDESPALEIS. Naar de 's-H. Ct. verneemt, zal de Keizerlijke Chi- neesche regeering eerstdaags aan het Vredespaleis te 's-Gravenhage ten geschenke aanbieden twee vazen, die tezamen een waarde vertegenwoordigen van 7000 pond sterling. Gemengd nieuws. UIT AKERSLOOT. Woensdag vergaderde den Raad dezer gemeente. Na lezing der notulen, waarin op verzoek van den heer Zeeman als wijziging aangebracht werd, dat de raad1 een lid van het armbestuur op aanbeveling van het armbestuur hacl benoemd en niet zooals vermeld stond op voordracht, werd' tot lid) van het armbestuur, in plaats van den heer Blokker met zes van de zeven stemmen benoemd) de heer K. v. d'. Meulen. Op den heer Jacob Blokker was één stem uitgebracht. Deze benoeming geschiedde thans nog op do oude wijze, daar van het armbestuur nog geen aanbeveling was ingekomen. In rondvraag* stelde de heer Kraakman voor de kan ten der wegen te laten afsteken. Aangenomen werd dit zooveel mogelijk in de «ge* meente te bevorderen. De heer de Groot vond het wenschelijk met het oog op den grooten last welke vele landbouwers in hun weiland van de ganzen ondervinden, een verordening' vast te stellen, waarin het loopen van ganze.n in het land! van een ander strafbaar werd gesteld. Ook van varkens ondervond men veel nadeel. Een dergelijke verordening zou vooral in het belang van velen zijn, die voor duur geld de bermen der we gen pachten. De voorzitter deelde mede dat zulk een verordening* niet door de gemeente kon worden vastgesteld, daar dit het Wetboek van Strafrecht raakte. Men kan, zoo men in zijn land hinder van ganzen heeft, een civiele actie instellen. Voor de wegen bestaat er een strafbe paling, waarmede reeds veel bereikt kan worden. Ook het doen loopen van vee in het land van anderen is reeds strafbaar, alsmede het loopen van niet uitvlie gend pluimvee in bouwland. Ten aanzien van ganzen is het wenschelijk dat een strafbare bepaling evenals die voor zwanen wordt ingelast in de verordening der Schermeer. De heer v. d. Oord vond het gewenscht dat een boom tegenover de zaak van den heer Kuitwaard, wordt om gehakt, daar men met inrijden er veel nadeel van on dervindt. De raad besloot na afloop der vergadering een on derzoek in te stellen en dit punt aan te houden tot een volgende vergadering. Hierna sluiting. UIT ST. PANORAS. In het lokaal van den heer Jn. Ruijs heeft Woens dagavond de afdeeling* van den Bond) voor Staatspen- sioneering een propaganda-vergadering* gehouden, welke als volkomen geslaagd kan worden beschouwd. Na opening door den voorzitter, de heer J. Verweel, met eenige woorden van hartelijk welkom aan het pu bliek, dat nog al in ruime mate opgekomen was, werd ten eerste het woord gegeven aan den spreker voor dezen avond, de heer Bakker, van Amsterdam, die tot onderwerp had gekozen „Tien jaren strijd." In gevoelvolle woorden werden de tien levensjaren van den Bond weergegeven en ten slotte een opwek king gesproken tot volhouden van den strijd voor Staatspensioneering, opdat het oud en arm ook voor ons land niet meer zal bestaan. Het welslagen van dezen avond is mede voor een zeer groot deel te danken aan de bereidwillige mede werking van de zusterafdeeling van den Bond) te Koe dijk, welks tooneelgezelschap dezen avond opvoerde ,,'t Genadebrood", tooneelspel in vier bedrijven. Oe dames en heeren van Koedijk hebben het St. Pancras- ser publiek doen genieten van een degelijk in elkaar gezet tooneelspel, de rollen waren goed ingestudeerd en werden door allen best weergegeven in menige passage zou men niets zeggen het met dilettanten te doen te hebben, -Hoe zwaar verschillende oogen- b'iikken voor de uitvoerders waren, alles liep zonder de minste stoornis af. Door velen onder het publiek werd in de ernstige oogenblikken een traan aan de oogen ontweid, door het juiste weergeven van deze ernstige oogenblikken in het voor dit doel zoo keurig geschreven tooneelspel. Toen na1 het laatste bedrijf het scherm) viel, werden de spelers bedankt met een daverend applaus. Door den voorzitter van de afdeeling* Koedijk, den heer Jb. Zwitman, werd medegedeeld, dat nog een paar zangnummers en voordrachten zouden worden toegegeven. En zang- èn vo-ordrachtnuminers' vielen ten zeerste in den smaak van het publiek en werden steeds door oprecht gemeend applaus gevolgd. De Koedijkers hebben dezen avond eer van hun werk gehad. St. Pancras kan. hieruit de leering put ten dat men met eendrachtig samenwerken iets dege lijks en goeds kan tot stand brengen. Bij de sluiting werden dan ook de woorden van dank aan de uitvoerders door den voorzitter gebracht, ten volle beaamd en te wenschen is het, dat de hoop van d«n voorzitter word» bewaarheid1, dat het ledental

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1910 | | pagina 1