DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwjaarswenschen.
No. 298
Honderd en twaalfde Jaargang.
1910.
MAANDAG
19 DECEMBER
BINNENLAND.
Nieuwjaarswenschen
Deze Courant wordt eiken avondbehalve opZon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzondei lijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zijdie zich met 1 Ja
nuari a.s. op dit blad
abonneerenontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis en franco.
DE UITGEVERS.
In het nummer van den Oudejaars
avond, hetwelk ZATERDAG 31
DECEMBER verschijnt, zullen
wederom
worden opgenomen, a *25 cents a
contant.
AL&MAARSG
COURANT.
DE UITGEVERS.
ALKMAAR, 19 December.
De verkiezingen in Engeland zijn afgeloopen. Geen
der partijen heeft iets gewonnen en de Engelsche kie
zer heeft zich niet zeer duidelijk uitgesproken. Het
blijft vrijwel gelijk het was: in de samenstelling van
het Lagerhuis komt zoo goed als geen verandering.
Vreesde men aanvankelijk, dat de unionisten zouden
winnen, over het geheel valt er thans veeleer een klei
ne verschuiving naar links waar te nemen.
Punch, het satyrieke Engelsche blad, geeft op aar
dige wijze het resultaat weer: de heer Balfour in kor
ten broek en met een veer op den hoed blaast in een
langen alpenhoren, maar het stemvee keert zich niet
naar het gebuid) en melancholiek erkent de herders
jongen, dat hij de koewijsjes niet voldoende leerde.
Het zou dan ook niet te verwonderen zijn, wanneer
de heer Balfour het leidersschap bij de verkiezingen
voor goed had verspeeld.
Met spanning wordt afgewacht wat de regeering nu
in het nieuwe jaar zal doen.
In Duitschland is de rijksdag Woensdag met vacan
tia gegaan, nadat de begrooting in eerste lezing is
goedgekeurd. De rijkskanselier is in deze korte parle
mentaire periode meer op den voorgrond gekomen dan
vroeger. Hij heeft verklaringen over de buitenland-
sche politiek afgelegd, welke zeer bevredigden, maar
over de binnenlandsche politiek gesproken op een wij
ze, welke veel minder bevredigde. Hij heeft verklaard,
dat hij buiten de partijen regeerde, maar het is duide
lijk gebleken, dat hij regeert naar de hand der aarts
conservatieve jonkerpartij. Hij heeft zich verder op
niet verstandige wijze uitgelaten over een aanhangig,
ingewikkeld proces, en o.m. beweerd, dat de moreele
medeplichtigheid der sociaal-democraten aan de on
lusten van Moabit vaststond. De sociaal-democraten
hebben dat natuurlijk niet onweersproken gelaten en
heel wat kabaal gemaakt.
Intusschen winnen de sozi's veld algemeen wordt
gedacht, dat zij bij de komende verkiezingen voor den
Rijksdag wel een honderd afgevaardigden zullen krij
gen. In het satyrieke weekblad Ulk wordt de spot
gedreven met de conservatieven. Het hoofd van „den
jonker" wordt meer en meer ingesloten (bij de laatste
tusschentijdsche verkiezingen verloren ze eenige ze
tels) en de jonker roept uit „kinderen, als dat met
mij zoo verder gaat, ben ik spoedig niets meer dan een
schoone herinnering."
De bondsraad heeft een grondwetsontwerp en kies-
wetsontwerp voor Elzas-Lotkaringen goedgekeurd,
welke ten deele met ingenomenheid is begroet, maar
ook ontstemming heeft verwekt eensdeels omdat de
ontwerpen niet ver genoeg gaan, anderdeels, omdat
het geannexeerde gebied beter behandeld wordt dan
Pruisen.
In Griekenland hebben de verkiezingen een groote
meerderheid voor den tegenwoordigen president, den
heer Venizelos, gebracht. De heer Yenizelos heeft zich
tot dusverre doen kennen als een bezonnen, krachtig
staatsman, die niet alleen in het binnenland de nood
zakelijke hervormingen wil ter hand nemen, maar
ook in de buitenlandsche politiek gematigd wil opne
men, en o. a. rekening wil houden met de rechtvaardi
ge eischen van Turkije, hoewel hem dit door de land-
genooten wel kwalijk genomen zal worden. Als een na
derend onweer is hij indertijd in Griekenland gekomen
men was bang en hoopte tegelijkertijd, dat de at
mosfeer zou worden gezuiverd. In de eerste maand
heeft hij goeden wil getoond en beloften gedaan. In
de tweede maand heeft hij reeds hervormingen en ver
beteringen aangebracht en misstanden ontdekt. Thans
beven tal van ambtenaren met het oog op de begane
onregelmatigheden. Maar zij en allen die bij hun be
houd belang hebben, gorden zich aan, om in de Kamer
een macht te vormen en de oppositie onder leiding
van de oud-minister-presidenten Rhallys en Theoto-
kis te versterken, teneinde den krachtigen staatsman
te fnuiken. De heer Venizelos heeft hierop zelf reeds
gezinspeeld en openlijk gezegd, dat hij, zoodra hij
merkte, dat zijn regeering zwak stond en niet meer
het vertrouwen van een aanzienlijke meerderheid be
zat, naar Kreta zou gaan en nooit weer een voet op
Griekschen bodem zou zetten. Hij wilde in het belang
van het land optreden, evenals een dokter het belang
van een patiënt behartigt, ook al doet hij hem pijn.
Deze week bracht Oostenrijk een kabinetscrisis. Het
ministerie-Bienerth heeft het nog al lang gemaakt
twee jaar! -maar het is nu bezweken. Zijn pogingen,
om Duitschers en Tsjechen tot samenwerking' te bren
gen hebben gefaald, daar geen der partijen tot toege
vendheid geneigd was. Bovendien hebben de Polen
zich in den laatsten tijd tegen de regeering gekeerd,
omdat de begrooting van den minister van financiën
niet voldoende rekening hield met de belangen der
Galicische alcoholbranders, en omdat er geen geld
heette te zijn voor den aanleg van waterwegen in Ga-
licië.
De minister van financiën viel, het geheele kabinet
had zich met hem solidair verklaard en alle ministers
gingen dus heen.
Het is echter niet onmogelijk, dat de keizer den
heer v. Bienerth andermaal de vorming' van een kabi
net opdraagt. Hoe het zij, als hij of een ander er niet
in slaagt met de Polen tot overeenstemming te komen,
al -er parlements-ontbinding moeten volgen.
In Peru nam het kabinet zijn ontslag, maar er werd
onmiddellijk een nieuw ministerie gevormd, in Brazi
lië kwamen muiterijen voor, welke naar verluidt,
spoedig waren onderdrukt.
Maar een beter bericht uit Amerika was1, dat de
heer Andrew Carnegie 25 millioen gulden heeft ge
schonken, met de bepaling, dat de rente zal besteed
worden tot verhaasting van de afschaffing van den
oorlog. Hoe het geld zal worden aangewend, is echter
nog niet uitgemaakt. Er is een speciale commissie van
beheer benoemd, waarvan president Taft eerevoorzit
ter en de Amerikaansche minister van buitenlandsche
zaken, de heer Rooi, voorzitter is.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Zaterdag was de begrooting van
oorlog aan de orde. Voortgezet werd de behandeling
van artikel 8 betreffende traktementsregeling voor of
ficieren, met de beide daarop voorgestelde moties
a. van den heer Ter Laan om niet over te
gaan tot door den minister voorgestelde traktements-
verhooging voor officieren;
en b. van den heer Duymaer van Twist,
om voorloopig de officiers-traktementsregeling terug
te nemen en haar zoo spoedig mogelijk weder in te
dienen, gelijktijdig met gunstiger pensioenregeling.
De heer Eland verklaarde zich tegen de moties
en stelde een nieuw artikel 164bis voor, om daardoor
een memoriepost op de begrooting te brengen, met de
bedoeling den minister in stSat te stellen pensioenen
door verhooging in gunstiger verhouding te brengen
tot verhoogde traktementsregeling.
De minister van oorlog (de heer Cool) kan de
traktementsverhooging niet terugnemen, maar zal
spoedig de pensioenen regelen. Hij voelde in beginsel
voor de motife.
De heer Ter Laan (S. D. A. P.) wilde uitstel
der traktementsverhooging', daar men zich bij aan
vaarding van het voorstel reeds nu bindt tot pensioen-
verhooging.
De heer Van Twist (A. R.) viel het stand
punt van den min. aan en verdedigde zijn motie.
De heer O o 1 ij n (A. R.) vreesde groote kosten van
de afzonderlijke regeling van traktementen en pensi
oenen.
De heer Thomson (U. L.) was er voor den min,
het geld voor traktementsverhooging toe te staan en
door het aannemen van een memoriepost de pensioen-
verhooging te vragen.
De heer de Savornin Lohman (C.-H.
kon zich niet vereenigen met de rede van den heer Co-
lijn. Hij zou voor de motie-van Twist hebben ge
stemd, maar na 's ministers betoog is hij van ineening
veranderd en schaart hij zich aan de zijde van den
heer Thomson. De traktementsverhooging is noodig en
de pensioenregeling hangt daarmede samen.
De minister heeft dien samenhang nu zelf gelegd,
doch een deel van het gevraagde bedrag te reserveeren
voor de pensioenbijdragen. Daarmee is de zaak bevre
digend opgelost. Wat de bevordering aangaat, men
kan die verbeteren, zonder dat het geld behoeft te kos
ten, door eenvoudig het aantal officieren te verminde
ren. Ofschoon de minister zich bewust had moeten
zijn van het groote voordeel van een gelijktijdige rege
ling, zal spr., waar de minister anders zijn portefeuil
le zal moeten neerleggen en dan de zaak nog meer zal
worden vertraagd, voor 's ministers voorstel stemmen.
Dit geldt voor spreker persoonlijk Tijd tot overleg is
er niet geweest na 's ministers rede van van ochtend.
De heer Marehant (V. D.). heeft steeds ge
meend dat de regeering de portefeuille-quaestie moest
stellen en dat daar toe niet door een Kamerlid pressie
moet worden geoefend op de regeering. Dat is incon
stitutioneel.
•De heer Lohman (C. II.): Er is geen sprake
van pressie. Er is alleen een vooruitzien. Dat moet
de Kamer doen.
De heer Marehant: Een motie bestrijdt men
met argumenten, niet met een aandrang om de^ por
tefeuille-quaestie te stellen. De minister heeft geen
reden om de portefeuille-quaestie te stellen. De pensi
oenregeling kan in enkele maanden gereed zijn. De
minister behoeft daarvoor de leiding van het departe
ment, niet los te laten.
De heer Troelstra (S. IX A. P.) wees er op,
dat juist bij Oorlog zulk een haast gemaakt wordt met
traktementsverbetering. Dat is klassepolitiek.
De heer Lohman zei ook voor Regeerings-voor-
stellen tot traktementsverhooging voor burgerlijke
ambtenaren gestemd te hebben.
De heer Nolens (R. K.) zal met vele vrienden
voor de motie-Van Twist stemmen.
De Minister liet de portefeuillekwestie bui
ten de zaak, doch zei, dat algeheele wijziging der Pen
sioenwet lang zal duren.
Traktementsverbetering strekt tot verhooging der
weerkracht en de promotie wordt meer door een klei
ner korps officieren dan door hooger pensioen bevor
derd.
De heer Ter Laan handhaafde zijn motie.
De Minister wilde geen pressie uitoefenen
door het stellen der portefeuillekwestie, maar kon niet
berusten bij dwang om zijn voorstel terug te nemen.
De motie-Ter Laan kwam in stemming en werd ver
worpen met 64/7 stemmen.
Voor: de sociaal-democraten, Ferf, Kuyper, Teen
stra.
De motie-Duymaer van Twist werd met 36 tegen 31
stemmen aangenomen.
Op verzoek van den minister van oorlog' is daarop
de beraadslaging- over zijne begrooting gestaakt.
Vóór de motie-Duymaer van Twist hebben gestemd
16 Anti-revolutionnairen, 4 Roomsch-Katholieken, 3
Vrije Liberalen, 6 Unie-Liberalen en 7 Vrijzinnig-de
mocraten. V
Tegen hebben gestemd 2 Anti-revolutionnairen 10
Roomsch-Katholieken, 8 Christelijk-Historischen 1
Vrije Liberaal en 10 Unie-Liberalen.
De sociaal-demoeraten hebben zich buiten stem
ming gehouden.
Daarna werd gepauseerd en vervolgens de begroo-
ting van Binnenlandsche'Zaken aan de orde gesteld.
Bij het artikelmedailles voor menschlievende da
den vroeg de heer Vliegen (S. D. A. P.) ook iets
te doen voor menschen, die bij hulpbetoon omkomen.
De Minister zei, dat de Reg. dan haar leed
wezen zal kunnen uitspreken.
De heer Roodhuyzen (U. L.) vroeg ophelde
ring- over het niet vergoeden van kosten voor verte
genwoordiging op het Internat. Tuberculose Congres
De heer Bos (V. D.) bracht hulde aan Rotterdam
voor de verordening op het verstrekken van drinkwa
ter aan schippers. De a'lgemeene vleeschkeuring en
maatregelen tegen vervalsnhitig van levensmiddelen is
urgent. Spr. vroeg- subsidie voor kinder-herstellings
en vacantiekolonies.
De heer Vliegen besprak de uitvoering dei-
Woningwet ten opzichte van zekere vereenigingen
De heer S me enge (U. L.) noemde de keuring
van vleesch en andere voedingsmiddelen urgent.
De heer Dolk (U. L.) besprak de klachten over
het uitstel van de vaststelling van het Haagsche uit
breidingsplan.
De heer Ter Laan (S. D. A. P.) waarschuwde
in die zaak niet in te grijpen in de gemeentelijke au
tonomie.
De minister van binnenlandsche zaken (de heer
Heemskerk) verklaarde de kwestie der vergoeding
voor congresbezoek. Hij sloot zich aan bij den lof aan
Rotterdam gebracht. Hij wilde spoedig' met vleesch
keuring komen. Keuring' van voedingsmiddelen vraagt
nauwkeurig onderzoek; eerst echter vleeschkeuring
Uit zuinigheid liet de minister na de kinderkolonies t
steunen. Hij hoopte het wetsontwerp tot herziening
der woningwet spoedig te kunnen resumeeren en be
sprak de wenschen van de heeren Vliegen en Dolk,
De minister protesteerde tegen de veronder
stelling, dat hij prof. Pel voor afgevaardigde voor het
Tuberculose-congres zou hebben gevraagd, ofschoon
hij hem niet wenschte.
De heer Schaper bepleitte de aanstelling van
een onafhankelijk adviseur of inspecteur om zorg te
dragen voor een doelmatige besteding der subsidie
voor de tuberculose-bestrijding.
Nadat de heeren Smeenge, Vliegen en Bos gerepli
ceerd hadden, waarschuwde de heer Schaper (S. D.
A. P.) tegen tornen aan het beste beginsel van de
Woningwet. Het Rijk kan veel goedkooper leenen dan
particulieren.
De minister van binnenlandsche zaken (de heer
Heemskerk) dupliceerde en hield tegenover den
heer Roodhuyzen vol, dat hij in zake de afvaardiging
van dr. Hekman de volle waarheid heeft medegedeeld.
Bij artikel 70 (subsidiën tot bestrijding' van de tu
berculose) besprak de heer Schaper (S. D. A. P.)
het stel van subsidieering en de vraag, of dit stelsel
goed is.
Bij den aandrang tot subsidieering van kinderher
stellings- en vacantiekolonies sloot spr. zich aan. Hij
hield op grond van de cijfers vol, dat de tuberculose
blijft een armeluis-ziekte, en vestigde de aandacht op
de zeer krachtige bestrijding der ziekte van regee
ringswege in Zweden.
Naüfantwoord van den minister, waarbij deze zeide
noodzakelijkerwijze de zaak van een inspecteur nog
eens te overwegen, werd het artikel zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Bij art. 71 (subsidiën tot bestrijding van lupus) be
sprak de heer De Visser (C. II.) de quaestie" der
subsidieering van de Amsterdamschë en Rotterdam-
sche vereenigingen, waarna de vergadering werd ver
daagd tot heden half twee.
DE CRISIS AAK OORLOG.
De crisis aan het departement van oorlog' houdt na
tuurlijk de bladen druk bezig.
De Nieuwe Courant spreekt haar leedwezen uit
over den val van minister Cool en verklaart o. m.
Het is bij deze- gelegenheid' opnieuw gebleken, dat
van een leiding der groote regeerings-meerderheid
geen sprake is. De heer Lohman beproeft het -he
den zeer ongelukkig de heer Kuyper verijdelt het;
de heer Nolens laat zijn mannen vrij. Op een dag als
heden, terwijl men van tevoren weet dat belangrijke
beslissingen kunnen vallen, zijn van de 59 leden der
egeeringsmeerderheid veertig aanwezig! En van deze
stemmen twintig voor en twintig tegen een minister
in het bevriende Kabinet!
Het Kabinet, let wel, dat in 1908 in de plaats van
het liberale trad, om op de landsverdediging eindelijk
eens orde te stellen. Het Kabinet dat om van de
kustvoorstellen nu te zwijgen een hoogst belangrij
ke wijziging van de Militiewet als zeer aanstaande
heeft aangekondigd. Dat Kabinet toont de rechtsche
meerderheid zich niet in staat ongeschonden overeind
te houden en maakt het zijn minister van Oorlog af
handig om een quaestie van lotsverbetering der offi
cieren. nu of later!
Hiermede heeft de coalitie een machteloosheid ge
openbaard, die veel erger is dan de persoonlijke zwak
heid van minister Cool of de berekeningsfout die het
ministerie zelf moge hebben begaan. Uitsluitend op de
rechterzijde drukt de volle verantwoordelijkheid voor
deze crisis, welke ons nu een vijfden minister van Oor
log in vijf jaren zal bezorgen, de onrust en onzeker
heid in de landsdefensie zal verergeren en met één
slag de hervorming van de levende strijdkrachten, de
versterking van de doode weermiddelen en de verbe
tering van de financieele positie der officieren op
losse schroeven zet.
Het is in waarheid een ontmoedigende dag geweest
voor allen wien de groote zaak der landsverdediging
ter harte gaat en die althans daarvoor van het bewind
der machtige rechtsche coalitie iets hadden gehoopt.
De N. Rott. Ot. zegt o. a.
Vermoedelijk zal van de zijde van-het kabinet nog
wel eene poging worden gedaan, om minister 1 Cool op
zijn besluit terug te doen komen. Treedt hij uit het
Kabinet, dan moet dat onvermijdelijk het Kabinet in
nieuwe ongelegenheid brengen. De militaire quaesties
zijn het geweest, die dit Kabinet aan het bewind heb
ben gebracht, en het heeft dus zonder twijfel eene ze
delijke roeping, om in de eerste plaats op militair ge
bied met kracht en voortvarendheid aan het werk* te
blijven. Door het uittreden van minister Cool uit het
Kabinet zal er echter onvermijdelijk weer eene stagna
tie komen, waarvan niemand den duur kan berekenen.
De verantwoordelijkheid daarvoor berust in eerste in
stantie bij den heer Duymaer van Twist en de zijnen,
die heden wel getoond hebben, dat zelfs eene rechter
meerderheid als wij thans hebben, voor continuïteit en
zekerheid van beleid in zaken van oorlog geen waar
borgen biedt. Ook op het stuk van militaire aangele
genheden blijven wij met eene rechter meerderheid,
waarmede bergen konden worden verzet, om het
woord van den heer Van Twist te bezigen: „in het
moeras."
Dat is de droeve slotsom van hetgeen Zaterdag in
de Kamer is gebeurd."
De kameroverzichtschrijver van het Hbld., na ge
constateerd' te hebben dat de schipbreuk van Minister
Cool meteen de schipbreuk van de rechtsche militaire
politiek is, schrijft o.m.:
„Er ist tot! Ein Andrer!"
Wie?
Wel wie anders dan Hij. De Held! De Groote!
De VerschrikkelijkeDe Machtige
't Is vaste parlementair-constitutioneele zede dat
de leider van de oppositie de plaats inneemt van den-
gene dien hij velde.
Welnu, laat ons den nieuwen Minister dus een heil-
groet brengen.
Heil u, Duymaer-van-Steenwijk, Excellentie der
Excellenties, man-van-rechts, heteronome kapitein.
II zij onze landsverdediging toevertrouwd
Heil u, van-Kuyper gegeven militaire leider der an
ti-revolutionnairen, welsprekende redenaar, Demosthe
nes (zonder steentjes in den mond) Gij moogt ons
nu bekoren van achter de groene tafel!
Heil u, geduchte strateeg, onvergelijkelijke tacticus,
verbijsterend veldheer, die leerling wat zeggen wij
leermeester van Napoleon zoudt zijn geweest als
die niet voor uw eeuw geleefd1 had Gij zult heel ons
leger kunnen commandeeten!
Heil uw stem, O. Duymaer!
Heil uwe tale, o Duymaer
Heil uw aangezicht, o Duymaer!
En Heil vooral uw buikje!
Duymaers buikje vooruit!
Achter de Ministerstafel
Maar als de coalitie dat niet aandurft, deu heer
Duymaer van Twist niet de plaats achter de Minis
terstafel durft te geven waarop hij, naar parlementai
re zede, recht heeft, dan blameert zij daarmede èn
hem, èn haarzelve in den man dien zij, althans hare
eene helft, gevolgd heeft en als leider heeft doen op
treden in de oppositie tegen Minister Gooi.
Doch wie er ook Minister worde, onze officieren
kunnen weer wat wachten.
En „onze arme arme infanterie" blijft jammerlijk
gedesorganiseerd.
Hóe schoon is toch de politiek
