DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
1.
Honderd en dertiende Jaargang.
1911.
MAANDAG
2 JANUARI
BINNEN h A N11.
No.
Waarschuwing.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzondei lijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALRMAARSCHE COURANT
De ingezetenen der gemeente ALKMAAR worden
herinnerd aan art. 14 der Verordening houdende be
palingen omtrent het verdeelen der gemeente in wijken
en het opmaken van volledige staten der bevolking en
harer huizing (Gemeenteblad No. 90 van 1898)
luidende
VAN ELKE VERHUIZING BINNEN DE GE
MEENTE WORDT BINNEN ACHT DAGEN KENNIS
GEGEVEN TER SECRETARIE VAN DE GEMEENTE
BIJ VERHUIZING VAN EEN GEZIN, DOOR
HET HOOFD VAN HET GEZIN
BIJ VERHUIZING VAN AFZONDERLIJK LE
VENDE PERSONEN, DOOR HENZELVEN
BIJ VERHUIZING VAN INWONENDE DIENST
EN WERKBODEN, DOOR HENZELVEN
BIJ VERHUIZING VAN PERSONEN NAAR IN
STELLINGEN, GESTICHTEN, INRICHTINGEN
VAN WELKEN AARD OOK, IN WELKE PER
SONEN ONDER EENIG BESTUUR SAMENWONEN,
DOOR DE BESTUURDERS DIER INSTELLINGEN,
GESTICHTEN OF INRICHTINGEN.
Verzuim van de bovenstaande kennisgeving wordt
gestraft.
ALKMAAR, 2 Jan. 1911.
Een buitenlandsch blad heeft, nu het eerste tiental
jaren van de twintigste eeuw voorbij is, aan verschil
lende mannen en vrouwen van beteekenis gevraagd,
wat naar hun meening het belangrijkste is, door dit
eerste decennium aan de menschheid gebracht.
De antwoorden loopen natuurlijk zeer uiteen. De
Fransche tooneelspeelster Suzanne Després merkt
geestig op dat de beantwoording van die vraag af
hangt van de plaats op aarde, waar men zich be
vindt. Werd de vraag gesteld, zegt zij, in de zuidelijke
staten van Noordi-Amerika, dan zou stellig als het al
lerbelangrijkste van dit tiental jaren worden ge
noemd. de bokswedstrijd, waarbij de zwarte man
den blanken overwon. Zij geeft echter den voorrang
aan de ontwikkeling dér vliegkunst. En daarin staat
zij niet alleen. De Mainzer Hoogleeraar, Ernst Schwe
ninger, sluit zich bij haar aan, niet echter om den
technischen vooruitgang; hij beschouwt de vliegkunst
als triumf van den menschelijken geest, die met de
verovering der lucht een cultuurtijdperk opent, waar
van de beteekenis nog niet valt te overzien, hetwelk
ons echter mogelijk zal maken alles van boven af, van
een zoo hoog standpunt uit als tot dusver nog niet
werd bereikt, waar te nemen. Max Nordau is echter,
naar hij uit Parijs schrijft, er nog niet zoo zeker van
dat de vliegmachine den grootsten vooruitgang voor
de menschheid sinds 1900 heeft gebracht. Het vlie
gen is wel is waar een schitterende technische voor
uitgang, maar het begin ligt vóór 1900 en zijn werke
lijk practische toepassing, niet als halsbrekende sport
door een kleine minderheid, maar als verbetering van
het lot van velen ligt na 1910, misschien ver na 1910.
Hij gelooft dat de menschheid meer gehaat is bij het
winnen van chemische nv&st voor den landbouw uit de
onbegrensde stikstofvoorraden der lucht door electri-
citeit, goedkoop geleverd door het vallend en stroo-
mend water en bij de ontdekking van Ramsay, dat de
atomen in ionen en de chemische elementen in elkaar
overgaan. Ook professor Ehrlich vindt- het ontdekken
en het onderzoeken van het radium en het onderzoe
ken van radio-active verschijnselen het belangrijkste,
omdat hierdoor een algeheele omwenteling in de we
tenschappelijke theorieën is gebracht, waarvan de
hoogstgewichtige beteekenis wel vermoed, maar nog
geenszins beoordeeld kan worden. Professor Wilhelm
Ostwald, die het vorig jaar een Nobelprijs verwierf,
vindt het belangrijkste het toenemende internationa
lisme en mutuaüsme, de erkenning, dat het doelmati
ger, beter, menschelijker is, wanneer de verschillende
staten en volkeren het tot dusver ingenomen stand
punt van macht en wantrouwen jegens elkaar verlaten
en de groote beteekenis van hunne gemeenschappelijke
goederen léeren inzien. De vredesbeweging is slechts
een onderdeel van deze groote beweging en de weten
schap heeft, zooals het ook behoort, de leiding. Als
karakteristieke gebeurtenis in dezen zin noemt hij de
vredelievende scheiding van Noorwegen en Zweden,
welke aan de wereld heeft getoond, dat politieke ver
anderingen van diepgaanden aard zonder bloedver
gieten mogelijk zijn.
De andere groote kuituurbeweging vindt in dezen
zin plaats, dat meer en meer de wetenschap als de
eenige betrouwbare leidsvrouwe in alle vragen der
kuituur zonder eenige uitzondering wordt erkend en
wel de vrije en de toegepaste wetenschap of techniek.
Als karakteristieke gebeurtenis noemt hij het verove
ren der lucht voor het verkeer1 der menschheid, waar
door alle grenzen moeten en zullen verdwijnen.
Men moet Edimond Rostand heeten om als belang
rijkste feit op te geven, dat hij, terwijl hij aan het
dichten was, op zijn landhuisje in de. Baskische pro
vinciën werd) bezocht door een vriend, die per vlieg
machine kwam
De hertogin de Roijan meent, dat de telegrafie zon
der draad de grootste vooi-uitgang- vormt, daar deze
thans geheel af is en de geheele menschheid ten goe
de kan komen.
De vroegere Russische minister graaf Witte gaf
dit antwoord:
„Voor alles gewichtig schijnt mij de som van nieu
we ervaringen, welke de ontwikkeling van het volke-
renleven in dit tiental jaren heeft gebracht:
1. De staande legers waren van evenveel beteekenis
voor de handhaving van aanwezige als voor het tot
stand brengen van nieuwe regeering-svormen. De om
standigheden waaronder drie monarchen hun tronen
verloren, laten hierover geen twijfel toe, dat in de
staten op het vasteland ingrijpende wijzigingen zon
der aanzienlijke medewerking van de weerkracht niet
mogelijk zijn. 2. Het vreeselijke gevaar, dat het
oude Europa en zijn rassen van uit het Oosten Steeds
bedreigt, groeit met het stijgende machtsbewustzijn
van die volkeren en hun onafgebroken vooruitgang en
ontwikkeling in militair-technisch opzicht. 3. In eco-
nomisch-politiek opzicht was de negentiende eeuw be-
heersoht door den geest van het Britsche classisime,
die door alle kuituurvolkeren als onfeilbaar werd be
schouwd. In het laatste tiental jaren begonnen Lloyd
Georges gedurfde nieuwigheden zich op het vasteland
in te burgeren. In de economische politiek kon Enge
land slechts door Engeland overwonnen worden.
Professor John Burgess van de Columbia-universi
teit heeft, een heel lijstje ingezonden, waarop o.m.
voorkomen: de Haagsche vredesconferentie, de ver
overing van den Transvaal door Engeland, de annexa
tie van Bosnië en Herzeg'owina enz. enz.
Andrew Carnegie, de bekende multimillionair
vindt de belangrijkste gebeurtenissen net in vrede uit'
elkaar gaan van Noorwegen en Zweden en de over
eenkomst alle geschillen door een onpartijdig scheids
gerecht te laten beslissen, de overeenkomsten van de
zen aard tusschen Chili en Argentinië, Holland en
België, het groeien der internationale parlementaire
vereeniging. de ontwikkeling van de auto en de
toepassing der draadlooze telegrafie.
Geheel alleen staat de Berlijnsche hoogleeraar
Bernhard. Hij dichtte een loflied op den oorlog' tus
schen Japan en Rusland.
„Heil den oorlog, zoo roept hij uit, en al doet ge
veel geluk en veel goed verloren gaan, gij zijt de groo
te bevorderaar der kuituur, de menschheid kan en zal
u nooit ontberen
Morgen zal liet blad nog eenige antwoorden geven.
Misschien dat er dan nog wel meer dergelijke oorlogs
zuchtige uitlatingen komen.
ONBEZOLDIGDE RIJKSVELDWACHTERS.
In de provincie Groningen zijn in de laatste dagen
de aanstellingen van vele onbezoldigde rijksveldwach
ters ingetrokken. Die intrekking^houdt verband met
een besluit van den minister van justitie, waarbij de
posten van alle onbezoldigde rijksveldwachters, die
geen vergoeding van particulieren of lichamen ont
vangen, worden opgeheven. Van rijkswege ontvangen
de genoemde veldwachters vandaar ook hun naam
geen bezoldiging. Slechts die onbezoldigde rijks
veldwachters zullen in hunne functie gehandhaafd
blijven, die bezoldigd!, worden door de particulieren,
enz., die ook om de aanstelling verzochten. Zijn de
personen of lichamen daartoe niet genegen, dan volgt
intrekking der aanstelling.
VERDUISTERING.
De Haagsche recherche heeft aangehouden in een
logement in de residentie een Duitscher, die zich te
Stuttgart had schuldig gemaakt aan verduistering
van 2000 Mark en wiens uitlevering was gevraagd.
DE NIEUWE. ZEEHAVEN TE ZAANDAM.
Omtrent de werken tot uitbreiding der zeehaven te
Zaandam bewesten den spoordijk van de lijn Zaandam
Amsterdam, wordt gemeld, dat deze, dank zij de
gunstige weersgesteldheid in het najaar en het uit
blijven van vorst en andere oorzaken, die- tegenslag
tengevolge kunnen hebben, tot nu toe flink zijn ge
vorderd.
In dezen gunstigen toestand is echter dezer dagen
een verandering gekomen door een belangrijke ver
zwakking' van een der afsluitdijken over een lengte
van ruim 100 M., die waarschijnlijk een gevolg is van
den slappen bodem. Het werk ondervindt hierdoor be
langrijke vertraging, aangezien, voor met het opspui
ten kan worden voortgegaan, de dijk eerst weer op
hoogte moet worden gebracht.
EEN ONGELUKSHUIS. -
In dezelfde woning waarin op Kerstdag te Vlissin-
"gen een kind in den kelder verdronk, is Zaterdag
avond een 28-jarig werkman door een misstap gevallen
en dood opgenomen.
LAND ONTGINNENG.
De Vereeniging voor Ned. Landnationalisatie en
inwendige zending, is in de gemeente Smallingerland
(Fr.) aangevangen met het ontginnen van eene groote
uitgestrektheid heidegrond, waardoor ruim 120 arbei
ders werk vinden.
Gemengd nieuws.
OVERBOORD GEVALLEN.
Toen een sleepboot te Amsterdam een zolderschuit
van de loodsen der Holland-Amerikaliju naar de Wes
telijke V iaduct sleepte, bemerkte de kapitein plotse
ling dat de schuitenvoerder, dien hij op de schuit
gezien had, verdwenen was. Hoogstwaarschijnlijk is
de man overboord gevallen. Urenlang is er vruchteloos
naar hem gedregd.
VAN BOLLEN GESPROKEN.
Niet alleen onder de wetgevers vindt men de bol
len. Men vindt ze óók in 't heelal. Men vindt ze van
daag en morgen en tot na Nieuwjaar hij de bakkers.
Appelbollen, Berliner bollen, oudejaarsavondbollen en
banket-sneeuwbollen. Dat ons oudejaarsavond-gebak
bolrond is lijkt symbolisch. Zoete herinnering aan den
aardbol, die weer zijn jaarlijksche kring om de zon
heeft afgelegd. En ze etend is men filosoof, zooal
geen Bollandsche dan toch een uit het bollenland.
Kronos eet zijn kinderen op, en wij, kinderen des
aardbols, doen 't niet minder. En deze symboliek bij
't warme-bolleneten is ook voor die ze niet hegrijpen,
van goeden smaak. Wat niet van alle symboliek ge
zegd kan worden. (N. Ct.)
OPLICHTING.
Te Herpt liep een heerschap te, collecteeren voor
een R.-K. blindeninrichting. Verschillende personen
lieten zich bewegen, iets te geven. Het lekte echter
uit, dat hij op de lijst de ingeschreven bedragen, door
het toevoegen van een cijfer, verhoogde. Dit wekte
argwaan. De politie werdi van het geval in kennis
gesteld. Onderwijl was de man gevlogen. De maré-
chaussée slaagde er echter in, hem te Hedikhuizen op
te pikken en gevankelijk naar Heusden te brengen.
Het bleek een brutale oplichter te zijn.
ONTPLOFFING.
Te Scheemda (Gron.) is de machinist Hurrelbrink
bij een carbidl-ontpiofing ernstig aau het hoofd' ge
kwetst; zijn neus is gedeeltelijk weggeslagen.
„KLEIN ARTIS."
Te Gouda is afgebrand de „bezienswaardigheid
Klein Artis" in de Peperstraat. De brand ontstond
door het omvallen van een petroleumtoestel en greep
zoo snel om zich heen, dat .aan blusschen niet viel te
denken. Heel de schat van -opgezette dieren ging ver
loren, benevens de geheele inboedel van den bpwoner.
DE NIEUWJAARSWENSCH.
In den Nleuwjaars-wensch van den heer Reijding,
welk Thomasvaer en Pieternel „in de bruiloft
van Kloris en Roosje" in den Amsterdamsehen
schouwburg hebben gezegd, komen aardige dingen
voor. Zoo over de raadsleden met prachtige vesten:
„Zij dragen heusch die bonte kleeren
Niet om er mee te paradeeren,
Maar, lukt ze 't spreken niet te best,
Dan nemen zij een sprekend! vest!"
En krijgt Thomas zijn vest niet gauw terug, dan zal
hij ze wel dwingen; dan stuurt hij ze den man met de
roode pet. Als iedereen in Amsterdam dat middel te
baat neemt, zegt Pieternel
dan staat, eer men 't kan beletten,
ITalf Amsterdam vol rooie petten
Thomas.
"Wees niet bezorgd: want, moeder Piet,
Waar „niets te halen" is, komt men niet!"
Men praat nog wat over de dure tijden en de nieu
we invoerrechten. Thomas legt 't uit
„Thans, vrouwlief, 't is mij uitgelegd1,
Dreigt er een heel hoog invoerrecht
Op al hetgeen de rijke lieden,
Zoo uit het buitenland o-ntbieren
Aan sppijs en drank, aan vleesch en visch
Pieternel.
Waarom?
Thomas.
Omdat 't zoo lekker is!"
Bezuiniging ziet men op elk gebied. Dat ziet ge bij
voorbeeld op het gebied! der mode, als men naar de
damesrokken kijkt, die zich hoe langer hoe meer ver
nauwen.
Pieternel.
„Zoo wordt- stof gewonnen
Gevolg: fatsoenlijker japonnen.
Thomas.
Precies, een vrouw kan met fatsoen
In zoo'n japon geen misstap doen.
Eenmaal over de mode begonnen, raakt Pieternel er
niet over uitgepraat.
,,'tls: snoer en rijg maar, wat je kunt;
Het lijken pijpen pepermunt,
Waarover zoo'n ceintuur bij tijden,
Dan wel eens naar benêe kan glijden.
Thomas.
'k Bewonder ze
Pieternel.
Jan Onverstand!
Met om hun hielen zulk een band?
Thomas.
Ja, is 't geen kunst voor wereldlingen,
Om dan niet uit den band te springen?
En toch sticht men voor die onwijzen,
In Amsterdam maar prachtpaleizen.
Pieternel herinnert vervolgens aan de nieuwe ef
fectenbeurs, die op het terrein van het Biblehotel
komt:
„Een beurs te stichten op den groud,
Waar eeuwenlang „de Bijbel" stond!
Thomas.
Wie 't deed? De stem van het geweten,
't Zal „Beurs op Bijbels grondslag" heeten."
ITet vliegen hield, volgens de Courant, beiden lang
bezig. Daarover zeiden zij o. af:
Pieternel.
„Zeg, om dat vliegen goed te leeren,
Ging men de vogels bestudeeren;
Is 't waar?
Thomas.
Wis en waaratje, wijf,
Daarop berust geheel 't bedrijf.
Pieternel.
Maar 't vallen
Thomas.
Ja, om dat te vatten,
Moet je in de leer gaan bij de katten.
Pieternel.
- En vlieg je daarna zonder schroom?
Thomas.
Je kijkt de kat eerst uit den boom."
En om den schok van 't vallen te breken, moet je
cauoutchouc nemen, gummi, want dat moet zoo heer
lijk veeren.... Waarop Thomas antwoordt:
„Zoo? vraag 't eens aan de beursmeneeren,
Die weten 't best wat rubber is:
't Gaat up.... en down, maar dan is 't mis."
Dan krijgen zij het over Papendrecht. Pieternel weet
't wel.
„....Want wie beklaagden niet bezwaart
Wordt toch voor idioot verklaard!
Thomas.
Door wie?
Pieternel.
Door knappe professoren:
Als die je keuren, bé j' verloren.
Getuigen tóch, 't gaat altijd op,
Die moeten krank zijn in hun kop
't Zijn minderwaardige paskwillen,
't Zijn querulanten, imbecillen,
En slechts een tweetal schijnt gezond:
Veldwachter en politiehond!"
Vervolgens komen blijdere klanken: de nagalm van
de Julianafeesten
.Bij 't Julianafeest
Had iedereen met blijden geest
Slechts oogen voor één lieflijk wezen;
Ons klein prinsesje uitgelezen!
Geen wonder: 't scheen een tafereel,
Ontvloeid aan Rembrandt's kleurpenseel,
Waar 't al in duister wou verzinken,
Om II aar, ons kleinood, te doen blinken
Pieternel.
Ja man, 't. was vreugde allerwegen;
In alle straten, alle stegen
Werd haast een week lang feestgevierd.
Thomas.
Eri hoe mooi was de stad versierd!
Hoe uit dien tooi sprak telkenmale
De-ware zin voor 't nationale."
Dan komt na dezen lofzang de critiek:
Thomas.
Waar dacht- je aan bij de Dam-fontein?
Pieternel.
Aan leeuwen, die onpasselijk zijn.
Thomas.
En 't geen de Kalverstraat mocht toonen
Die fraai vergulde reuzenkronen,
Wat gaven die jou te verstaan?
Pieternel.
Daar komt de nieuwe haring aan!
Thomas.
Maar ook de „Bocht", was dat niet heerlijk?
Pieternel.
Ik watertandde, 'k zeg het eerlijk,
Want daar hing aan een kabeltouw
Iets waar ik dol en dol van hou;
Daar hing aan stevige stellages.
Thomas.
Wat dan?.
Pieternel.
Een hoop Edammer kaasjes!"
Ook het bezoek van het Belgische koningspaar
wordt herdacht en tegelijkertijd de Brusselsche ten
toonstelling en de brand. En dan komt Chanteclair
ten tooneele, vleugelklepperend' en kraaiend, 't Is een
politieke haan, die 't heeft over wat in de Tweede
Kamer bij ons al zoo geschiedt. Ook vertelt hij van de
crisis op Oorlog, wat Thomas de verzuchting ontlokt
(doelend op oud-minister Gooi)
.Hij hield, als jij 't niet wist,
Van Duymaer wel, maar niet van Twist.
Chanteclair.
Twist heeft van onzen Cool het edel vuur gedoofd
Thomas.
Zeg liever: men heeft ons een leel'ke kool ge
stoofd."
Chanteclair herinnert nog aan de 40 millioen en
dan zijn Thomas en Pieternel weer alleen. Zij hebben
't over de bioscoop-theaters, de films, en wijzen er
op, dat hun film haast is afgeloopen. En op de nieuwe
film leest men het „Heil
Dan volgen de drie traditioneele buigingen en be
gint de traditioneele heihvensch.
EEN TUIMELRAAM-DIEFSTAL.
De heer Nico Pels, handelaar in parapluies en pelte
rijen is te Amsterdam het slachtoffer geworden van
een brutalen diefstal.
Hij bemerkte dit, toen hij 's ochtends zijn winkel
binnenkwam. Het trok n.l. zijn aandacht, dat er een
marterbont in zijn winkel op den grond lag. Dadelijk
daarop zag hij, dat een aantal marterbonten, tot een
gezamenlijke waarde van f 150 f 200, uit de vitrine
ontvreemd was.
Blijkbaar had hij den vorigen avond vóór het naar
