DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
im
Honderd en dertiende faargang,
1911.
ZATERDAG
11 FEBRUARI.
SPROKKELINGEN.
Hoe komt het dat ik ziek ben
No. 36
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
onderwijzeres 9
Schaakrubriek.
1
Telefoonnummer 3.
nmmmwmmmmn
ALI BABA EN DE VEERTIG ROOVERS.
i
V
ALKMAARSC
HaVS
Aan de le Gemeenteschool te Alkmaar (Hoofd de
lieer J. EITS) wordt gevraagd eene
bevoegd tot het geven van onderwijs in de vakken
j en k. De jaarwedde bedraagt van f 725 tot f 1025
Voor het bezit der hoofdacte f 100 meer.
Stukken (adres op zegel) te zenden aan het Gemeente
bestuur vóór 18 Februari a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van"ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat in het Ge
meenteblad van Alkmaar, Nos. 345 en 346, is opge
nomen, het besluit van den Raad der gemeente van
1 Februari j.l., waarhij zijn vastgesteld:
lo. Eene verordening, houdende bepalingen omtrent
het gemeentelijk ongevallen fonds;
2o. Eene verordening, regelende den werkkring van
de commissie van bijstand in het beheer van
het gemeentelijk ongevallen fonds.
Welke verordeningen, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden ter Gemeente-Secretarie voor een ieder
ter lezing zijn nedergelegd en aldaar tegen betaling
van resp. f 0.071/2 en f 0.05 in afdruk zijn verkrijg
baar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 4 Februari 1911.
CANADEESOH ALLERLEI.
Welwillend! werden er eenige brieven ter onzer be
schikking' gesteld, afkomstig van een jongen man, die
in de omgeving' van Alkmaar heeft gewoond en thans
in de Canadeesche stadi Toronto vertoeft. De jeugdi
ge schrijver is blijkbaar erg onder den indruk van de
temperatuur. Hij spreekt over den „Indiaanschen
zomer", dó laatste helft, van November, een tijdperk
van mooi zacht weer, dat echter verraderlijk als een
Indiaan -plotseling- een gemeenen aard toont: het
wordt ineens fel koud en de thermometer daalt 10
graden beneden nul. De ijsbanen worden gauw ge
opend, maar omstreeks Kestmis begint het publiek
eerst pleizier in het schaatsenrijden te krijgen. Men
rijdt schaatsen als het ijs minstens twee voet dik is.
De sneeuw zij ligt ongeveer 3 maanden wordt
een meter hoog, en als het smelt, wordt menige kelder
overstroomd. De thermometer daalt tot 30 graden
Celsius, terwijl de zomertemperatuur min 45 graden
bedraagt! Is 't wonder vraagt dé schrijver -dat
dp menschel! hier soms als beren rondloopen? Iluu
ppnrjassen bpstgan yan bipnep en yan buiten uit ge
prepareerde berep-, of vatten-, en vossenhuiden, hun
schoenen zijn hoog en gewatteerd, hun handschoenen
met bont gevoerd. Rijken zoowel als armen schaffen
zich bont aan, Beweerd wórdt, dat een vreemdeling
Jiet eerste winterseizoen de kou niet zoo erg gevoelt
als later, daar zijn bloed „dikker" is,
In Winnepeg (ia het Westen) is het nog veel kou
der en daar is de koude zoo intensief, dat het daar
gevaarlijk is te blijven staan, In verband met het ge
brek aan waterdamp jn de lucht is de kou er zeer
droog en wordt daardoor minder gevoeld. Onwille
keurig- zegt de schrijver zou de vreemdeling op
straat blijven staan, om zijn sigaar aan te steken en
na een paar seconden neervallen, doodgevroren.
In een volgenden brief schrijft hij, dat het „raar
weer isde thermometer danst, staat den eenen dag
op 20 graden C., en den volgenden op min. 4.
Hoewel hij de Hoornsche broeders, de karnemelk-
sche pap en de Hollandsche boterhammen en de ge
stampte pot blijkbaar nog- al mist, vindt hij, dat er
overvloedig' gegeten wordt. De indeeling' der maaltij
den geeft hij als volgt op
1. ontbijt, dat is: uitgebakken spek of ham met ge
bakken eieren, gebakken aardappelen, een beetje
groente, brood, boter, thee of melk, jam, kaas, bis
cuits;
2. „dinner". In ieder gezin soep, dan een bord met
veel vleesch en iets dat groente of fijngemaakte aard
appelen heet (heele aardappelen zag ik nooit) veel,
heel veel kruiden en zuren en „saucers", brood, boter
en thee (of koffie en melk)het dessert is altijd a
„pie,'" d. i. een taart, zoo groot en rond als een etens
bord, van binnen met vruchten gevuld en dan b. „ca-
,,kes of „biscuitsdat zijn Moskovische gebakjes en
allerhande koekjes;
3. Avondmaal: Veel vleesch, brood, boter, rijst of
tapioca.
s V inters voor het ontbijt tevens havermout en ca
cao. Het eten is dnsi steeds warm.
Men geeft liever een paar dollars voor een over-
vloedigen maaltijd' uit, dan voor een plaatsje in den
schouwburg onr Sarah Bernard te zien (die zijn er
hier in Holland ook well, Red.) I11 dit nieuwe land
voelt men bijna niets voor muziek, opvoeding', litera
tuur etc. etc. Alles wat geld' betreft, kantoren, wetten
voor den handel, is up-to-date, maar met wat buiten
den handel omgaat, is het treurig gesteld. Men moet
ten dezen aanzien verschil maken tusschen Canadee-
zen 011 Amerikanen (d. z. de IT. S. bewoners). De Ca
nadees is 'n barbaar, die plotseling in één richting, de
handelsrichting', beschaafd wordt gemaakt, de Ameri
kaan is de man uit 't land der wonderen op elk gebied.
De ereenigde Staten zijn ook ouder en meer bevolkt
dan het Canadeesch gebied niet- wat, meer bewoners
dan ons landje. In Canada bestaat geen leerplicht
wet, gedurende de schooluren wordt meer gedaan aan
sport en handenarbeid dan aan kennisverzameling, de
meisjes leeren geen handwerken, ook later niet. De
gemiddelde school heeft één man aan 't hoofd en ver
der zijn er onderwijzeressen. Het hoofd heeft dikwijls
in geheel g-een les. Controle is er zoo goed als niet.
Publieke belangen worden bedisseld door private
combinaties van millionnairs, zooals vele scholen, gas,
waterleiding, de electrisclie tram enz. De maatschap
pijen met hunne ontzaglijke hoogescliolen hebben hun
leden in het gemeentebestuur. Ingezonden stukken
in couranten over onhoudbare toestanden ziet men
zelden, daar de uitgever der courant ze niet opneemt.
Een kerk ziet er hier uit als een schouwburg. De zit
plaatsen zijn amphitheatersgewijze, waar in een the
ater cle muzikanten voor het tooneel; zitten, staat de
lessenaar van den spreker, wiens foto buiten de kerk
hangt of in de couranten te zien is (men adverteert
hier voor eiken dienst!!) Op het tooneel staan de
koren, solo-zangers, piano's en boven het gordijn be
vindt zich het orgel. Men zingt, in do kerk veel en
steeds staande. Er tusschendoor wordt zang: of mu
ziek door de koren (in gewone kleeding) uitgevoerd,
dan wordt er weer gebeden of iets uit den bijbel voor
gelezen, of houdt de predikant gedurende eönige mi
nuten een preek, daarbij loopend over het tooneel en
druk gesticuleerend.
Er is niets deftigs of plechtigs in de omgeving,
niets kan dien indruk maken als ons dorpskerkje met
de kale witte muren, waar het veel plechtiger gezang
der gemeente zoo eigenaardig lang tusschenin blijft
zweven, lang' na de laatste vingerzetting' van den or
ganist.
Tot zoover dezen briefschrijver. Wij hopen spoedig
eens weer iets aan zijn brieven te kunnen ontleenen.
Een niet onvermakelijke beschrijving; van een opvoe
ring van Ali Baba in Colombo (Ceylon) geven we hier
ten deele weer. De voorstelling werdl gegeven door
een troep Singhaleezen, welke den weiluidenden naam
van Sinhale Aiya Soebodha Watya Sablia droeg. De
schrijver en nog- iemand waren de eenige, Europeanen
in de zaal en de directeur had eenige gemakkelijke
stoelen geleend, welke ter hunner eere dicht bij het
orkest waren geplaatst. Het, orkest bestond) uit een
harmoniumspeler, een violist en iemand die met zijn
bruine vingers twee trommels tegelijk bespeelde. Een
uur later dan was aangekondigd, begon da voorstel
ling.
De bezoekers hadden dus gelegenheid het gordijn te
bewonderen, dat bewondering waard was: een meisje
zat op een stoel en tal van andere meisjes brachten
haar bloemen; eigenlijk waren al die meisjes naakt,
maar, waar nood'ig, had de artistieke vervaardiger
sluiers en bloemen aangebracht, welke den toeschou
wer den. tijd schenen te willen verdrijven met de op
lossing van het probleem, hoe ze daar konden hangen
zonder te vallen. Eindelijk ging het doek omhoog en
kwam er een tooneel met coulissen voor den dag'. De
eerste toonde een groote zuil, de tweede een stuk ka
mer, de derde een handjevol bosch, de vierde een paar
wolken t kunnen ook golven geweest zijn. De ach
tergrond werd gevormd door 'n sneeuwlandschap. Op
den grond hokten Ali Baba, z'n vrouw, z'n zoon en z'n
dochters en allen waren vreeselijk treurig en weenden
hartverscheurend, omdat het hun zoo slecht ging.
Toen zij hiermede gereed waren, viel het tusschen-
doek, dat een straa,t) uit Florence te zien gaf. Ali Ba
ba ging' er voor staan en ging alleen met klagen door.
Hij zong dit klaaglied op de wijze van „Niet zoo
hobbelen, hobbelen is geen mode meer", en het pu
bliek vond het zoo mooi, dat hij het nog eens moest
doen. Hij had een gele pyjama aan, waarop ten
teeken dat hij een arm man was een paar roode
lappen waren gezet. De armoede werd! voorts aange
geven door zijn bruine, naakte en vuile voeten die
zeer echt en naturalistisch waren, échter en natura-
listischer dan de heele voorstelling zelve.
De straat uit Florence ging weer de hoogte in, Ali
Baba verdween en de achtergrond werd! thans gevormd
door een eigenaardig paleis, dat het midden hield tus
schen een dom en pen druipsteengrot. In het midden
stond een stoel en daarop was de booze vizier gezeten,
die zich zeer mooi aangekleed had alsof hij pas van
een verhuurder van costumes voor gemaskerde bals
kwam. Hij droop van het vet en zong op zijn Singa-
leesch: „Nog: zijn de dagen der rozen...." Toen hij
hiermede gereed was, kwam Ali Baba en vroeg' een
aalmoes. Beiden keken elkaar aan en wachtten op
hetgeen de souffleur hen voorzei en zeiden het dan
na, want ze waren niet erg' rolvast.
De vizier wierp Ali Baba eruit en die zong' tot ver
troosting weer in Florence op de hobbelmelodie
een klaaglied.
Daarna ging hij het handjevol bosch in naar den
berg' Sesam en sprokkelde hout. Plotseling hoorde
men voetengetrappel, Ali Baba kroop achter een
boom: de roovers kwamen.
ooraan de rooverhoofdman. Kostuum: van boven
heraut, zwarte fluweelen buis met pofmouwen, bene
den napolitaansche visschersknaap. Op hen de veer
tig anderenzij waren echt en droegen wat zij den rei
zigers hadden afgenomen. De een was als Engelsch
officier, de tweede als Geisha, de derde als Wallen-
stein, de vierde als koningin der nacht uitgedost, de
anderen vormden een partijtje Turken, zigeuners,
Hollandsche boerenmeisjes enz. Zij hadden papieren
lansen, geweren, bogen en zwaarden; de rooverhoofd
man droeg een klein kanon. Zij excerceerden en
stampten daarbij zoo hard dat het stof omhoog vloog
en men niets kon zien. En zij zongen zoo hard ze kon
den.
De rooverhoofdman riep: „Sesam open u!" Er
knapte iets en Sesam opende zich. Op den achter
grond zag men een groot gat en daarachter lagen
heerlijke schatten. Alle roovers gingen naar binnen,
waarna Sesam zich met een slag- weer sloot.
Van de schoone gelegenheid maakte Ali Baba ge-
gebruik, om snel zijn klaaglied, het hobbelen,
nog- eens te zingen hij was daar juist mee klaar, toen
de roovers weer uit Sesam kropen. Zij excerceerden
nog- een beetje, zongen er wat bij en verdwenen.
Ali Baba kwam nu, zei „Sesam open U," haalde de
schatten er uit, bracht ze naar zijn geliefde vrouw en
kinderen en was, als zij, zeer aangedaan. Zij uitten
hun gevoelens door achterelkaar aan te huppelen eii
het movu te leven te bezingen. De vizier, wien
Ali Baba's geluld door zijn favoriete werd verteld, was
hierover zeer ontevreden, wfeshalve hij met zijn be
minde een soort Cakewalk uitvoerde.
Het volgende tooneel was prachtig aangekleed. I11
liet midden waren papieren slingers van den vloer tot
den zolder aangebracht en daarachter lichtten ver
scheiden kaarsjes. Het publiek liet een bewonderend
„oooh" hooren. Ali Baba en zijn familie lagen op een
tapijt en dronken bier. Men zag dus, dat het hun
goed ging, ook kon men dit hieruit zien, dat de heele
familie witgepoederdl was, gelaat en handen, maar ar
men en beenen waren bruin gebleven. Plotseling kwam
de vizier, zette een vriendelijk gezicht maar het
moest boos wezen en vroeg, waar al die rijkdom
men vandaan kwamen. Ali' IIaba, als eerlijk man, ver
telde het hem en leerde hem ook het groote woord Se
sam open U."
En toen kwam het slottooneel. De vizier ging naar
Sesam, die zich opende en zich weer sloot, toen de
man erin was. De veertig roovers kwamen en excer
ceerden, totdat zij opeens den vizier hoorden roepen,
zij haalden hem te voorschijn en maakten hem op alle
mogelijke wijzen dood.
Toen was 't uit.
Aan den uitgang stond de directeur, de booze vi
zier en Ali Baba en vroegen hoe de Europeesche be
zoekers de vertooning gevonden hadden.
Bi o. 377.
V. KOSEK.
abcdetgh
7$. It!*--'Jé;, "7
Mat in 2 zetten.
Oplossing van No. 274 (A. E. Strömberg)
1 L e4 d'3 enz.
1 D fl faalt 0. a. op f3.
Goede oplossingen ontvingen wij van: P. J. Boom,
F. Böttger, O. Bramer, G. van Dort, G. Imhülsen, C.
van Stam en C. Visser, allen te Alkmaar; Mr. Ch.
Enschedé te Haarlem, P. Bakker, Jos. de Koning en
H. Weeniuk te Amsterdam, J. Deuzeman te Frede-
riksoord, J. Vijzelaar te 's-Gravenhage, G. H. B. Hoo-
gewind te Utrecht, J. Reeser te Voorburg, A. Tates te
Ileiloo, H. Striek van Linschot-en te Rijswijk en O.
Boomsma te Kampen.
I11 de jongste rubriek van „The Times" bespreekt
de heer Alain C. White de verrichtingen op probleem
gebied) van den overbekenden Boheemschen componist
V. Kosek. Uit de korte levensschets' blijkt dat deze
landbouwer is en niet alleen na verrichten arbeid
ontspanning' zoekt en vindt in de probleem-composi
tie, doch zelfs onder het ploegen steeds een zak
schaakboekje bij de hand) heeft voor het geval, dat hem
een probleem-idee in de gedachten komt.
Dit laatste herinnert ons aan een zeer bekend va-
derlandsch probleem-componist, die „barbier van zijn
geloof is", zooals hij liet- uitdrukte. Deze verhaalde
ons, hoe hij soms stond! te popelen onder het scheren
van een klant, omdat hij, al scherende, den weg meen
de gevonden te hebben tot het verwijderen van de een
of andere ongerechtigheid in het probleem, dat hij
onder handen had.
No. 276 is aan dezelfde rubriek der „Times" ont
leend, waar een aantal problemen van Kosek werden
gepubliceerd'.
Wij begrijpen eigenlijk niet goed waarom de heer
White, die er toch zoo op gesteld is elk probleem
met vermelding der bron en van het jaartal der 1ste
publicatie te geven, waarom de heer White in „The
Times" niet ten minste het jaartal der 1ste publica
tie geeft.
In casu bijv. zien wij No. 276 met een geheel ander
oog aan indien het tot de vorige eeuw behoort, dan
indien het voor een paar jaar het levenslicht zag.
De sleutelzet bijv. is beslist goed, doch het thema,
dat hij inleidt, verre van nieuw. Gelijk bij alle Bo-
heemsche 2zetten wordt ook hier economische mat-
reinheid niet gemist. Bepaalde waarde op construc
tief gebied heeft de pion op e5 0. i. in verband met
den stand van den witten koning. De matvoering na
I. .1 X P schijnt ons niet geheel onberispelijk toe1).
Het Boheemsche blad „Pravo Lidu"2) schrijft een
nternationnal tornooi voor tweezetters uit. Inzending
(aantal onbeperkt) de gewone (motto's enz.). Uiterste
termijn van verzending 30 Maart) 1011 aan den heer
lom Sika, Prag-Zizkov 933. Jury: Jos. Poajisil en
Stan. Trcala. Prijzen I 20, II 10, III 5 Kronen. Yijf
Eervolle ermeldingen (boekwerken).
1) Zulke opmerkingen maken wij altijd aarzelend.
Mochten wij ons vergissen wat wij in dit' geval wer
kelijk hopen zoo houden wij ons voor kapitteling
aanbevolen.
2) Volksrecht.
LUPINEN.
Onze landbouwkundige correspondent schrijft:
Reeds lang- wist men, dat de vlinderbloemige gewas
sen ten opzichte, van de bemesting andere eischen stel
den dan de overige cultuur-gewassen. De bouwgrond
kwam bij verbouw van klaver-wikken of andere legu-
minosen in gunstiger conditie. Langt, heeft men nam
een verklaring gezocht, totdat Hellriegel in 1886 het
raadsel, door zoovelen reeds beproefd', oploste. Uit tal
van proeven bleek het, dat de vlinderbloemigen met
behulp van bacteriën voorkomende in knolvormige ver
dikkingen aan den wortel de vrije stikstof der lucht
konden opnemen. Nu zijn die wortelknolletjes bij al
le vlinderbloemige planten niet even groot. Zoo
vindt men ze bij serradella ter grootte van een rogge-
korrel, terwijl ze bij lupinen soms een grootte bereiken
van kleine aardappelknollen. De werking blijft echter
gelijk. Zoolang de knolletjes ontbreken zijn in den
grond geen wortelbacterieën aanwezig. Is dit het g'a-
val dan is het zaak den grond te hulp te komen. Het
eenvoudigste en zeer aanteraden is, grond) van een
akker, waarop een g-oed vlinderbloemig gewas ge
kweekt is te nemen en hiervan iets over het bacterie-
vrije veld) te strooien. Dit noemt, men enten. Bij ge
mis aan die wortelknolletjes gedragen de leguminosen
zich als alle andere planten; ze hebben voor voeding
de salpeterstikstof noodig. De ontdekking' van Hell
riegel was voor den landbouw van groot gewicht, daar
de onkosten voor een salpeterzuur-bemesting in vele
gevallen geheel of gedeeltelijk konden bespaard wor
den. Om nu zooveel mogelijk nut van deze ontdek
king te trekken, moest men nog nagaan welke legumi
nosen in staat waren de grootste hoeveelheid stikstof
te verzamelen. E11 zoo moeten we in de eerste plaats
de lupine noemen, die het opnemen der vrije stikstof
in hooge mate bezit, vandaar dat deze plant voor
groenbemesting in 't algemeen genomen wordt. Wie
de groei nauwkeurig nagaat, vooral op akkers, die niet
geënt zijn, zal bemerken, dat nadat de plant een cM.
of 6 boven den grondl staat er in de groeiperiode een
merkbare stilstand komt. De plant, eerst groeiende
van het reserve-voedsel in den korrel, moet, nadat dit
verbruikt is, zijn voedsel uit den bodem halen. De ont
brekende stikstof nu doet de plant een tijdje kwijnen.
Daarom 13 het goedl een kleine 40 K.G. chili per H.A.
uit te strooien, 0111 de plant over die honger-periode
heen te helpen. We zien dan de roodbruine kleur ver
dwijnen en het vormen van nieuwe bladeren wijst op
hernieuwde groei. Het is te begrijpen, dat men niet
moet wachten tot de plant om stikstof vraagt. Voor
komen is beter dan bestrijden en daarom is het raad
zaam maar direct na het opkomen wat chili te geven.
„Hoe, komt het toch, dat' ik ziek ben?" Hoevelen
stellen zich niet deze vraag en hoe dikwijls niet met
een gevoel van wanhoop. Ziek en nog* eens ziek -
dag aan dag hoofdpijn, rugpijn, zenuwzwakte, urine-
kwalen, onophoudelijke vermoeidheid, rheumatische
pijnen, zenuwhoofdpijn, gebrek aan eetlust, en klaar
blijkelijk geen genezing.
Doch juist g'ewone verschijnselen als deze dienden
u er op te wijzen, dat de nieren de bron zijn van uw
ellende.
Zooara de kwaal in haar oorsprong aangetast wordt
kan zij gestuit worden, doch allee 11 door toepassing
van eeii nierengeneesmiddel. Foster's Rugpijn Nie
ren-Pillen zijn van onschadelijke kruiden gemaakt,
die rechtstreeks' en alleen op de nieren en blaas wer
ken. Zij genezen hen, versterken hen en houden hen
krachtig en gezond.
elen lijden voortdurend, omda'l zij de oorzaak van
hun kwaal niet kennen. Zoodoende gebruiken zij niet
het goede geneesmiddel en dit is liet geval met vele
nierlijders. Zij weten niet wat 3e nieren zijn en wat
zij doen; zij begrijpen niet, dat wanneer deze organen
niet in orde zijn, het. geheele lichaam daaronder nood
zakelijkerwijze moet lijden.
Druppel voor druppel, den geheelen dag en lederen
dag van uw leven filtreeren de nieren de schadelijke
onzuiverheden en het overtollige water uit uw bloed.
Druppel voor druppel worden deze onzuiverheden naai
de blaas gevoerd en van daar uit het. lichaam verwij
derd.
Wanneer uw nieren zwak of ziek zijn en zoodoende
niet in staat zijn om hun werk te volbrengen, raakt
het bloed overvuld! met onzuiverheden en wordt uw
geheele lichaam aangedaan, daar het met onzuiverhe
den bezwangerde bloed door het lichaam wordt ge
voerd. Foster s Rugpijn Nieren Pillen, versterken en
heelen de nieren, zij maken hen volkomen geschikt
voor hel filtreeren van de onzuiverheden uit het bloed
Wordt evenwel aan de nieren geen hulp geboden,
dan zullen gevaarlijke ziekten als waterzucht,, marte
lende urinaire kwalen, rheumatiek, lenden- en heup-
jicht, euz. ongetwijfeld volgen.
Foster's- Rugpijn Nieren Pillen (let op de juiste
spelling van den naam Foster's) zijn te Alkmaar ver
krijgbaar bij de hoeren Nierop en Slothouber, Lange-
straat 83. Toezending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel a 1.75 voor één, of 10.voor zes
io.ozen.
