BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
DE LIEDEREN- EN VOORDRACHTAVOND.
Gemengd nieuw».
PROF. dr. J. BOSSCHA, t
Op 79-jarigen leeftijd is Zaterdagavond te Haarlem
overleden Joannes Bosscha, oud-leeraar kon. mil. aca
demie te Breda, oud-inspecteur bij het middelbaar on
derwijs, oud-directeur der Polytechnische school, oud-
sferetaris der Hollandsche maatschappij der weten
schap, die tal van onderscheidingen verwierf en wiens
marmeren buste in 1901 in het gebouw van de ge
noemde maatschappij te Haarlem werd onthuld als
een blijvende herinnering voor wat deze geleerde heeft
tot stand gebracht.
CONGRES 1>ER SOCIAAL-DEMOCRATISCHE
ARBEIDERSPARTIJ.
Aan den vooravond van het 17e congres van boven
staande partij werd te Utrecht een vergadering gehou
den, waarin mv. P. J. Troelstra een redevoering hield
over de kiesrechtactie en o. m. verzekerde, dat in ons
land in 191G het. algemeen kiesrecht er zal zijn.
Het congres, dat onder voorzitterschap van den heer
W. II. Vliegen stond, herbenoemde de collectieve re
dactie van het Volk en de redactie van het Weekblad
met bijna algemeene stemmen. De beer Schaper sprak
een woord van dank aan do beide redacties, de beer
Vliegen een woord van hulde aan den teekenaar van
het Volk, den heer Hahn.
Bij meerderheid van stemmen werd besloten bet
volgende congres te Leiden te houden.
De beer Troelstra leidde het punt de kiesrechtde-
n,ons tra tie in September in.
Hij deelde mede, dat de tot dusverre verkregen re
sultaten in overeenstemming zijn met de verwachtin
gen van partijbestuur en comité.
Op den dag der opening van de Staten-Generaal zal
het Petitionnement de Koningin worden aangeboden.
Op bet congres bet vorige jaar te Leeuwarden werd
er reeds over gesproken dat het zou kunnen gebeuren,
dat bet parool zou worden uitgegeven voor een demon
stratieve werkstaking op dien derden Dinsdag. Spr.
vond het goed in het openbaar precies te zeggen hoe
het Partijbestuur hierover denkt: de kracht der S. D.
A. P. is nog niet groot genoeg om een dergelijke revo-
lutionnairo daad met goeden uitslag te ondernemen.
De geschiedenis van de Russische revolutie heeft ech
ter geleerd, dat er oogenblikken kunnen komen, waar
op het revolutionnaire sentiment der arbeidersmassa
zóó'n omvang neemt dat. het Partijbestuur eenvoudig
die niet zon kunnen weerstaan.
De voorstellen van het partijbestuur werden, na deze
inleiding zonder debat met algemeene stemmen aan
genomen.
Vervolgens was aan de orde de sociale verzekering.
ALGEMEEN NEDERL. WERKLIEDEN
VERBOND.
De beide Paasehdagen is te Utrecht gehouden de
jaarvergadering van het Algemeen Nederlandse!)
Werkliedenverbond.
De voorzitter van het Centraal Bestuur, de heer A.
Raivwerdit uit Leeuwarden, opende haar met een rede,
ditmaal in verband met het 40-jarig bestaan van het
Verbond een feestrede., waarvoor hij tot onderwerp
gekozen had: individualisme of socialisme.
De heer Herman Snijders bracht de gelukwenschen
over van den vrijzinnig democratischer! Bond. de heer
mr. M. W. F. Treub van de Iv/imerclub.
Aan den heer Th. de Rob werd een medaille als be
wijs van het ©erelidmaatschap, aan den redacteur van
het orgaan, den heer J. Mussent, een gouden horloge
aangeboden.
Medegedeeld werd, dat het. ledental 2060 bedroeg,
verdeeld over 37 ofdeelingeu. Het verbond sprak zich
uit voor verwerping van het ziekte-wetsontwerp-Talma
eu voor uitbreiding en verbetering door propaganda,
centrale en financieelen steun van overheidswege van
de bestaande vrijwillige verzekering voor zieken met
uitkeeringe». Aangenomen werden moties inzake
lundbouwongevallen-verzekering, wijziging van het ar
beidscontract en de kustverdediging. Bij de regeering
zal worden aangedrongen op bet verleeneu van steun,
aan gemeenten, die werkeloosheidkassen subsidieeren,
aai) het gratis beschikbaar stellen van het beilserum
tegen diphteritis, voor om en minvermogenden van
rijkswege, op het invoeren van een rijksinkomsteube-
lasting. Overwogen zal worden, wat tegen bet tariff-
wet zal worden gedaan, een enquête zal worden inge
steld inzake de losse werklieden in dienst der gemeen
ten en eindelijk zal bij de verschillende Nederlandscho
spoorwegmaatschappijen verzocht worden om goedkoo-
pe reisgelegenheid gedurende de zomermaanden in te
voeren, eveneens voor personen die scholen en cursus
sen bezoeken.
Inzake den 10-urigen arbeidsdag werd besloten in
combinatie met den vrijz.-dem. Bond een krachtige ac
tie te voeren. De vergadering sprak uit, dat bet ver
bond is en blijft voor staatspensionneering.
EEN INCIDENT.
Toen II. M. de Koningin met Prinses Juliana, geze
ten in een open rijtuig, gistervoormiddag van een
wandelrit naar het paleis te 's-Gravenhage terugkeer
de, liep, juist terwijl het koninklijk rijtuig, komende
uit de richting van de Houtstraat, naar het voorplein
van bet paleis zwenkte, een juffrouw plotseling op
bet rijtuig toe en wierp er een brief in. Een op een
fiets gezeten rechercheur van politie, die de beweging
vuil de juffrouw had bemerkt, en het werpen met den
brief bad willen voorkomen, schoot aanstonds toe, en
reed daarbij de vrouw over, terwijl bij zelf ook, en het
•achterwiel van het rijtuig over zijn fiets ging. De po-
iitie-beambte bracht de juffrouw, die zicli aan bet been
bezeerd had naar bet commissariaat van politie aan
de Riviervischmarkt. Het gebeurde g'ing zoo snel iü
zijn werk, dat bet koninklijk rijtuig geen noemens
waard oponthoud ondervond. Ook waren de Koningin
e-n de Priuses piet merkbaar verschrikt door het voor
gevallene, dat trouwens, ook omdat het zulk een snel
verloop had, weinig opschudding verwekte.
De juffrouw schijnt niet wel bij het hoofd te zijn.
Zij stond vroeger in betrekking tot iemand, die thans
overleden is, hetgeen zij maar niet wil gelooven. Van
daar dat zij requestreert om nader onderzoek. Reeds
vroeger moet zij getracht hebben een brief in het rij
tuig van de Koningin te werpen. Ter kalmeering is
zij voorloopig aan het- politiebureel gehouden.
NIEUWE PORTRETTEN VAN PRINSES
JULIANA.
De hoffotograaf Guy de Coral heeft op last van II.
M. de Koningin een viertal foto's genomen van Prin
ses Juliana. De foto's werden genomen in de speelka
mer, drie voor het poppenhuis, één waar de prinses op
een sofa ligt en welke het best geslaagd heet.
Toen de fotograaf zijn toestel gereedmaakte vroeg
het prinsesje: „Is dat een spiegeltje? Mag ik er eens
in kijken?"
ONZE PSEUDO-MILLION AIR.
Men schrijft, aan do Tel.:
De uit verschillende dagbladen bekende Amerikaan-
sche miilionair, alias F. A. A. Postma, die in liet vo
rige jaar een tournee door West-Friesland maakte als
veekooper, en daarna door de politie werd aang-ehou-
den, wat tot zijn veroordeeling tot 6 maanden gevan
genisstraf leidde, hem door de rechtbank te Alkmaar
opgelegd, welke straf in Februari expireerde, is, door-
opnieuw den branie uit te hangen, blijkbaar er thans
op uit in hotels en café's verteringen te maken, zonder
die te betalen. Op deze wijze wist hij een paar dagen
in een hotel te Enkhuizen te verblijven, totdat men
ontdekte met wien men te doen had. Voorzichtigheid
wordt aanbevolen, temeer, daar ook zijn familie niets
met hem te doen wil hebben.
UIT PURMEREND.
Gisteren brak alhier een flinke brand uit in een
perceel in gebruik bij strijksters, die ter kerk waren.
Door het flinke optreden van de stoomspuitbemanning
bleef de brand tot dit perceel beperkt en werden de
nog' al brandgevaar opleverende belendenden ge-"
spaard. Assurantie dekt de schade.
UIT WINKEL.
De heer J. H. B. Buthfer, bouwkundige alhier, is
benoemd tot leeraar aan de ambachtschool te Oostburg
(Zeeland).
UIT BERKHOUT.
Alhier zijn twee kalveren, die aan mond- en klauw
zeer waren gestorven en op een erf waren begraven,
's nachts weer opgegraven en per schuit vervoerd.
Men vond ze in een naburige sloot terug'.
Dooi' de politie wordt een streng onderzoek inge
steld.
AANVOER EN VERZENDING.
Gedurende do week van 10 tot en met 15 April zijn
ter Broekermarkb aangevoerd 9900 roode kool, 70700
gele kool, 14000 witte kool, 58 zak roode kool en 410
baal nien, terwijl van de laadplaats werden verzonden
95 waggons groenten of 5480 in 't geheel.
In de laatste dagen werden de meeste roode 'koo
ien uit de hand verkocht tegen een prijs varieerende
van 10 tot 20 per 100 stuks.
KORTE BERICHTEN.
Zaterdagavond is de vrachtboot „Reserve" van
den Luiksehen stoomvaartdienst der firma Wm. IJ.
Miiller en Co. te Rotterdam, van Luik komende aan
gevaren door de vrachtboot „Paula" van do firma Ber
ger te Venlo, van Rotterdam naar Venlo. De kapi
tein van de Reserve, dien vrouw en zes kinderen ver
dronken, de dekknecht en de machinist wisten zich te
redden. De „Paula" kreeg aanzienlijke schade,
Bij een brand op eersten Paasclidag in de Haar
lemmermeer nabij Lisse verbrandde een boerderij van
G. Enthoven Lzn. De afgedorschte oogst, benevens
25 stuks koeien en eenig klein vee kwam om,
Tengevolge van het spelen met lucifers door eeu
vierjarig jongetje brandden te Weiwerd, gemeente
Delfzijl, twee boerderijen, twee burgerbehuizingen en
een arbeidersbehuizing, bewoond door drie gejunnen,
af,
Te Rotterdam is een Rus aangehouden aan
boord van het stoomschip „Pisa" der Hamburg-Ameri-
kaüjn, dio een 18-jarig meisje ontvoerde naar Quebec
en yerd,aej)t lyprdt van handel in blanke slavinnen.
Gistermorgen hebben een 50-tal ateliermeisjes
van „He Bijenkorf" te Amsterdapi den arbeid ge
staakt. Een zestal harer kwam al spoedig- jrich weer
aanmelden. Dpi het magazijn van „de Bijenkorf" zijn
posten uitgezet,
Te Tilburg beeft Zondag nam i dj a g de arbeider
Van Gestel zijn zwager Kafoe door messteken Jeyens-
gevaarlijk gewond, toen deze zijn zuster, Van Gestel
vrouw, tegen mishandelingen door haijr man wilde be
schermen.
De toestand van den gewonde is hoogst zorgwek
kend. Van Gestel is in hechtenis genomen.
I,angs den spoorweg TilburgBreda, bij Tilburg
en in de gemeente Berkel hebben twee gropte bosch-
braaden gewoed. Eenige hectaren bosch werden ver
woest-. De oorzaak van den braad is onbekend.
Te Rotterdam zijn Zondag op klaarlichten dag-
uit een juwelierswinkel aan de Hoogstraat gestolen
30 gouden horloges,- 100 gouden heerenringen, dames-
ringen, broches en andere sieradiën, bezet met diaman
ten en juweelen ter waarde van circa 9000. De die<-
ven zijn een belendend onbewoond pand ingegaan,
hebben een gat in den muur gemaakt, zjjn daardoor
binnengetreden en hebben, terwijl niet eens de rollui
ken waren neergelaten, de uitstalkast geplunderd.
Gistermiddag' is onder Sloterdjjlj bij Amsterdam
een jongen onder de electrische tram geraakt en on
middellijk gedood.
Gistermiddag is op den Amsterdamsehen Straat
weg te Utrecht de heer O. doop e,en auto overreden.
Zwaar gewond werd hij naai* het St. Deogestieht over
gebracht, waar hij vannacht overleed.
DE VOETBALWEDSTRIJD HOLLAND—
ENGELAND.
De prachtige wedstrijd van gisteren te Amsterdam
lieeft het overtuigend bewezen: de groote overmacht
der Engelschen is voorbij. Nederlagen van 81,
122 en 91 zijn niet meer mogelijk- Het Holland
sche voetbalspel staat vrij wel op hetzelfde peil als het
Engelsche.
Wat een prachtig weer en wat een drukte in Am
sterdam. 't Was verbazend! Toen wij, aldus onze
voetbalverslaggever om ongeveer 2 uur het R. A. P,
terrein betraden was het een indrukwekkend gezicht:
die reusachtige menschenmassa om het veld.
Jammer, dat de regeling en de handhaving- der orde
op het terrein zoo in de war liepen door een ongeluk,
dat betrekkelijk goed is afgeloopen. Voor den aan
vang stortte n.l. het middengedeelte van een dei'
staantribunes in, waardoor ongeveer 250 personen
naar beneden rolden, waarvan slechts 4 personen ern
stig werden gekneusd. Alle menschen verlieten nu de-
zo sta am tribune, drongen op het veld en stonden tot
vlak bij de krijtlijnen, van de verwarring maakte men
gebruik om met valeche kaarten of zonder kaart op
het veld te komen.
Zelden zagen wij een zoo schitterenden wedstrijd.
De Nederiandsche verdediging speelde tegen de uit
stekende Engelsche voorhoede een spel boven allen lof
verheven. Gëbel in het doel was zeldzaam en boe de
Engelsche voorhoede ook schoot, hoog of laag, steeds
was hij er bij en retourneerde den bal naar het midden
van het veld. Otten was de beste back van het veld.
Heijning was in de tweede helft Subliem en een waar
dig partner van Otten. Vele Engelsche aanvallen
werden reeds door de keurig spelende middenlinie ge
broken. De korver als altijd, Éosscbart vooral voor
rust uitstekend en Ilörburger als altijd de acrobaat en
goochelaar. Onze voorhoede was zeer goed, doch het
fnuikende spel der Engelsche middenlinie was heil
soms te machtig. Welcker werd zoo uitstekend be
waakt, dat hij weinig of niets kon prestoeren. Ruffel-
se viel' zeer mee eu was vooral in de eerste helft uit
stekend. Thomee viel niet mee. Zijn bekend spel had
tegen de Engelschen geen succes en zijn eenige scho
ren besloot bij met een schot, dat er naastging. Fran-
cken en van Berckel waren uitstekend, doch het ware
combinatiespel wilde maar niet komen. Nederland had
echter voor zijn uitstekend spel beslist een punt ver
diend. Wij hadden meer voldoening gehad in den uit
slag 21.
De Engelsche voorhoede was schitterend. Webb
maakte het eenige doelpunt, daartoe in staat gesteld
door Woodward. Hoe deze laatste zich echter ook
inspande, bij kon het net der Hollanders niet vinden.
De Engelsche doelverdediger dient met eere ge
noemd als een talentvol keeper. Werd er geschreven,
dat de Engelsche backs tegen Duitschland slecht ge
speeld hadden, wij gelooven dan dat zij hun beste spel
voor Holland bewaard hebben. Zij werkten keurig,
vingen alles op en redden herhaaldelijk. Zij stonden
evenwel niet boven de Ned. backs.
ALzoo, ook door het mooie weer, een uitgezochte
voetbaldag, die echter heeft getoond, dat voor derge
lijke, ontmoetingen een speciaal veld noodig is.
ITIT URSEM.
De vrouw van kleermaker K. alhier, moeder van vier
nog jonge kinderen, werd heden levenloos uit het wa
ter gehaald.
Een groot verlies voor den oppassonden huisvader
en zijn lieve kleinen.
Voor den liederen- en voordrachtavond, dien de
heer Emiel Hullebraeck uit Gent Donderdagavond in
de groote zaal van de Harmonie voor de abonné's
der Alkmaarsche Courant zal geven, zijn nog enkele
kaarten k 25 ets por stuk (met inbegrip van sted.
belasting) verkrijgbaar.
UITVAART H. SELLEMANS.
Onder zeer veel blijken van belangstelling werd he
denmiddag om half twee liet stoffelijk overschot van
den hoer JJ. Sellemans, in leven leeraar aan de R. II.
B. S. en Boekhouder aan de Nutsspaarbank, op de al
gemeene begraafplaats ter aftrd.e besteld.
Nadat de kist in de groeve was- neergelaten .en vijf
prachtige kransen haar dekten, nam de heer J. Fran
sen al? yporzitter der Loge de Noordstar het woord,
dio er op wees onder prijfe treurige omstandigheden
men op deze plaats aanwezig was.
Een man, in de kracht van zijn leven is, zeide spre
ker, aan zijn gezin en de maatschappij ontvallen, waar-
In hij door zijn leven en werken zulk eeu groote leegte
zaj achterlaten.
Zich in 't bijzonder richtende tot den 2C0" van ^en
overledene als de eenige vertegenwoordiger der fami
lie, deed hij uitkomen, hoe zwaar de taak is, welke op
diens schouders in 't vervolg zal rusten, hij wenschte
hem bij de vervulling dier taak de noodige kracht toe
opdat hij steeds zal zijn een flinke steun voor zijn moe
der en zuster.
Veryolgens zeide spr. zou liet van ondankbaarheid
getuigen indien van wege de Loge van deze plaats
geen woord van dank werd gebracht voor het ye]e en
goede dat de overledene voor de Loge heeft gedaan.
Hij werkte steeds met lust en ijver met blijmoedige
ernst voor de maatschappij, want hij vertrouwde in 't
slagen van alles wat hij zich in 't belang daarvan voor
nam.
Thans is hij heengegaan, doch zijn persoon, zijn le
ven en werken zullen nog lang bij velen in zeer dank
bare herinnering blijven voortleven.
De zoon van den overledene, de heer A. Sellemans,
bedankte namens zijne moeder en zuster de aanwezi
gen voor de betoonde belangstelling, in 't bijzondei'
den heer Eraneken voor de tot hem gerichte woorden.
De plechtigheid was hiermee afgeloopen.
IRPOXDISSEMENTS-RECHTBANK
Uitspraken van heden.
Dirk B., poging tot moord, 12 mannaen gevange
nisstraf.
Jan B. te Wognnrn, straatschenderij, f 15 boete suks.
3 dagen hechtenis.
Klaas K. te Spanbroek, diefstal, 6 maanden gevan
genisstraf met aftrek van preientief.
MISHANDELING.
Zekere W. in het achter Fnidsen, voor een paar da
gen uit de .gevangenis .ontslagen, wilde Zaterdagavond
zijne vrouw, die een boodschap deed, in Jjjjjs halen.
Half gekleed begaf hij zicli op straat, yojid zijn
vrouw en sleepte haar onder alle mogelijke bedreigin
gen en mishandelingen naar zijn w.oiiing.
Een paar omstanders kenden de mishandelingen niet
langer aanzien en bevrijdden haar met veel moeite,
waarna zij naar haar moeder ging eu W- in zijn wo
ning terugkeerde. Later moet W, nog bezoek gehad
hebben van de broers van zijn vrouw, die hem een
pak slaag toedienden.
Procesverbaal is opgemaakt.
BRANDJE.
Vermoedelijk doordat een klejn<3 iongen lucifers in
zijn handen had weten te krijgen' geraakten gister
morgen de gordijnen en het behangsel in de boven-
voo kamer van den heer Van Kessel aan de Mient
in brand.
Met een paar emmers water wiet men het vuur te
blusschen, zoodat de inmiddels in aantocht zijnde slan
genwagen geen diensten behoefde te doen.
GESLAAGD,
Voor het examen Nuttige handwerken te 's Graven-
hage slaagde o. m, Mej. C. C. Blom alhier.
DE VEEMARKT,
Op de heden alhier gehouden voorjaarsveemarkt
waren aangevoerd 2859 stuks vee,
Bij hooge prijzen was de handel stug.
Verleden jaar was de aanvoer 8359 stuks.
BENOEMING VAN EENE ONDERWIJZERES IN
DE NUTTIGE HANDWERKEN AAN DE GEM.
NORMAALLESSEN.
In verband met het door Mej. J. Kijlstra gevraagde
ontslag als onderwijzeres in de nuttige handwerken
aan de gemeentelijke normaallessen, hetwelk B. en
W. den Raad voorstellen Jaar eervol te verleenen,
heeft de directeur der bedoelde Jessen, naar aanlei
ding van art. 5 der verordening tot regeling der gemeen
telijke normaallessen (Gemeenteblad No. 104) verzocht
over te gaan tot benoeming van eene onderwijzeres
in deze vacature, tot welk einde de volgende voor
dracht, door B. en W. opgemaakt in overleg met den
Arrondissements-schoolopziener, den Raad wordt aan
geboden 1. Mej. N. Hekket; 2. Mej. M. A. Nierop.
VOETBAL.
Op deu wedstrijd ForwardAlcmaria Victrix
(7—4) komen we morgen terug.
Verbouwing en restanratie van het
Stadshnis.
(Ingezonden.)
Men hoort, spreekt en leest tegenwoordig veel over
de herleving der lamst, over het opleven van den zin
voor het sehoone, en in verband daarmede trof mij,
wat ik dezer dagen las, in het mooie werk „The art of
William Morris".
Sprekende over de herleving dor sehoone kunsten,
zegt hij: „The very fact, that there is a revival, shows
that the arts aforlsaid have been sick unto death," in
het Hollandsch: „Het feit zelve, dat er sprake is van
eene herleving, toont aan, dat de bedoelde kunsten
doodelijk ziek zijn geweest."
En wat William Morris zei over do doodelijke ziekte
der sehoone kunst, tot het volk van Engeland, dat mag
ook gezegd gerekend zijn tot ons, want ook hier
is de ziekte op zijn ergst gewenst en de sporen dier
kwaal zien wij nïet alleen In de ontzettende massa's
leelijkheid, welke nog met den dag vermeerderd en
welke wij gedoemd zijn te aanschouwen, maar zien wij
ook op frappante wijze aangetoond, door het gebouw
waarvoor ik gaarne de aandacht van den welwillenden
lezer vraag, liet „Alkmaarsche Raadhuis".
Van nobele geboorte, trekt het nog steeds aller
aandacht en wij Alkmnarders, wij zijn er trotsch op,
brengen er onze vrienden van buiten heen, of zenden
met welgevallen de afbeelding ervan als prentbrief
kaart de wereld in. Maar.... wat de meesten niet
zien, niet voelen, is, dat onder den invloed der ziekte,
waarover Morris spreekt, ons merkwaardig bezit, in
den loop der tijden, beroofd is geworden van zijn
meest treffende schoonheid, dat het zich in een deplo-
rablen toestand bevindt.
Het mooie sierlijke torentje, waarvan ons ia plaat
en teekening, gelukkig nog de afbeelding is bewaard
gebleven, moest in 1860 plaats maken voor het vergo-
thiekte stuk gietwerk, dat zich als steenhouwerswerk,
brutaal liegens aan het volk vertoont, en het moede
front, reeds vroeger van zijne oorspronkelijke vensters
beroofd, werd opgeknapt in de jaren 1877/81, en Re
laas, verfraaid( met de bekende „negentiende
eeuwsch gotliieke" vensters, geyat in houten kozijnen,
welke vermomd als zandsteen, paryenuaehtig-brutaal,
zich uitgeven voor wat zij niet zijn,
Toch mag een woord van lof niet onthouden wor
den aan hen, die destijds eene poging deden om het
Stadhuis iets van zijn oude glorie weer to geven; hun
pogen was een bewijs, dat de. ziekte werd gevoeld, dat
de herleving aanbrak; helaas, rnen vergiste zich alleen
in de keuze van de dokters en het geneesmiddel bleek
erger te zijn dan de kwaal.
Hoe erg de ziekte kpt in-syepdige yap hef „stede
huis' had aangetast, bleek op treffende wijze, toen wij
bij do inrichting dei' Bruinviskamer, de armzalige res
ten oenor voorname betimmering terugvonden op 49
stadswerf, waar Zij dpqr 4e gop4© ?org van den heer
Looman bewaard waren gebleven. Geplaatst in eene
passende omgeving, getuigen zij nu van de verdwenen
glorie van ons raadhuis. Inderdaad het pakhuisachti
ge interieur, waaraan goed gemeende, maar mislukte
""'■-Lering hier eu daar nu gelukkig als gevolg „van
spannende begrootingen" steents spaarzaam aange
bracht, pog geen ideetje van blijheid heeft kunnen
aanbrengen, 'stemt zekér niet tot verheffing dés Jar
ten en het verbleekendo behangselpapier in onze raad
zaal, tenzij beschouwd als symbool van „verbleekte
glorie" past zeker niet in de vergaderplaats der Alk
maarsche vroedschap, maar vraagt om. eene plaats op
een onzer vuilnisbelten, waarvan het dan met de belt
zelve moge verdwijnen.
De uitbreiding 'nu onzer Gemeente, vraagt verrui
ming der secretarie. De meerdere werkzaamheid, wel
ke de afzonderlijk beheerde takken van dienst van de
Wethouders vragen, wier getal dit jaar met minstens
één mpef worden vermeerderd, stelt als eiseh, afzon
derlijke kamers yoor deze uityprkorenen dpr vroed
schap en een terugkeer yan dpn secretaris iq de nabij:
beid van het secretarie, zal zeker niet het minst wor
den toegejuicht door den geaehten titularis zelve.
De dwingende eisch der praktijk vraagt dus, dat wij
eene belangrijke uitgave moeten doen ter wille van
een goed geregelden dienst en terwijl de Raad zich
over deze uitgaven moet uitspreken, wordt hem geluk
kig door liet. geacht college van B. en W. tevens ge
vraagd, of ons Stadhuis nu tevens zal blijven een ver
vallen grootheid, waarvan de glorie, de glans is ver
dwenen! of wél, dat hel opnieuw zal beantwoorden aan
den eiteh'dién wij réiiéhj^e'Wijte mogen steljeu
het gebêuU,- dat de hartader l's'yan het jmbliéké ieyëij
onze sehoone en welvarende stad. Hezen ëïsêu mpéu
ik niet beter te fcunnpu omschrijven dan door nog
maals den Engelschen grootmeester der sehoone kun
sten te citeeren, als hij zegt, wat pen werkelijk archlr
tecforaal werk moet zijn: a true architectural work is
a building duty provided wRji all necessary furnitprpj
decoreted with all due ornament, according to the use,
quality and dignity of the building". (Een waarlijk
architectoraal werk is een gebouw wel voorzien niet
alle noodzakelijke meubelpn, gpdpcorpepd tePt* PPStetjdp
ornamentatie, in overeenstemming ipet het 'gebruik,
de kwaliteit en de waardigheid van jet gebouw).
Van harte hoop ik, dat dé Raad, die reeds met al
gemeene stemmen aan het college van B. en W. een
blanco crediet schonk, om zich wat betreft de ae&tethi-
sehe eischen, welke moesten worden gesteld aan eene
eventueele verbouwing van ons Raadhuis, door een be
kwaam man te laten voorlichten, met groote meerder
heid, ja, liefst met algemeene stemmen zal beslissen,
dat ons in zich zelf zoo waardig stadhuis, zóó zal wor
den „gerestaureerd" als de kwaliteit en de waardig
heid" er van het verdient en dat eene in. i, misplaatste
zuinigheid nu niet dern doorslag zal géven, we|ké
slechts met schriele hand wil toestaan, wat 4e prak
tijk alleen vraagt, zonder rekening te houden met wat
de schoonheid naar recht eu rede mag eischen.
Want misplaatste zuinigheid zou ik het noemen, als
de vrees voor bel astingvorhoogi ng', welke echter vol
strekt niet het noodzakelijk gevolg behoeft té zijn yap
ons votum in de goede richting, of vrees voor kiezers-
criti-ek, ons besluit zoude heïnyloeden; het zou werke
lijk pen zuinigheid zijn, die de wijshéid bedriegt,
Onlangs hadden \yij het yopyrocht te lyorden ydtg©?
noodig'd tot het bijwonen eener vergadering van den
Alkmaarschen middenstand en ik herinner mij nog'
met vreugde, hoe de centraal-yoorzitter van den Ne
derlandsehen Middenstandsbond met nadruk wees op
het goede voorbeeld, dat Oostenrijk geeft tot verhef
fing en instandhouding van de kern der burgerij en
hoe hij onder meer prees het streven der Oostenrijk-
sche regeering om ten koste van veel geld den mid
denstand schoonheidszin bij te brengen en den goeden
smaak bij zijne leden te ontwikkelen, als een der mid
delen om den bloei yan dien stand te bevorderen.
Laten wij ook in die richting werken en niet verge-
teu, dat nog altijd het beste middel is, om jot con g'oe4
doel te geraken, |iet goede voorbeeld, dat van boven af
gegeven wordt.
Zoo begreep de Vroedschap het immer in den goe
den ouden Tijd, die een leven van schoonheidszin en
levensverhoffing gaf, waarnaar ons de leermeesters
van het sehoone nog immer verwijzen. Geen stad, zelfs
geen dorp van eenige beteekonis, of zij zeggen ons nog,
wat toen gedaan werd tot bevordering van dorps- en
stedesehoon,
Van die liefde getuigden immer de openbare ge
bouwen, en ik behoef hier in Alkmaar bijvoorbeeld
slechts te wijzen op het Raadhuis en de Accijnstoren,
maar vooral toonde zich die liefde op de voornaamste
plaats in den bouw der Raadhuizen. En dat uiet alleen
in groote steden, als Amsterdam, den Haag, Leeuwar
den, Middelburg, maar ook in kleinere plaatsen als Alk
maar, Hoorn, Kampen, Bolsward, Franeker, Gouda,
Enkhuizen, enz. Ja zelfs de vroedschap der dorpen
stelde prijs cr op om een waardig Raadhuis te hebbeu,
zooals men nu op nog tal van plaatsen kan zien, hier
in Noord-Holland bijv. in de Rijp en Jisp. En wel
opmerkingswaardig is het, dat nu dc schoonheidszin
ontwaakt, er in alle plaatsen een drang is om een
waardig Stadhuis of Raadhuis te krijgen. Amsterdam
is bereid om zeer groote offers te brengen, om het Pa
leis op.de Dam weer te doen beantwoorden aan zijne
bestemming. Rotterdam, tot nu stiefmoederlijk be
deeld, koopt een groot huizencomplex aan om daar een
zijner waardig Stadhuis te stichten. In den Haag is
de oplossing van de Raadhuiskwestie, eene kwestie
van bet.eekenis en niet in de geringste mate geldt in
deze de aestethiscje zijde yan het vraagstuk. Piu-rne-
