DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 153
Honderd en
dertiende Jaargang*
191L
ZATERDAG
1 JULI.
BINNENLAND.
Uit den Raad.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzondei lijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Dft nummer bestaat uit 3 bladen.
Ter gemeente-secretarie te Alk-
maar is tegen betaling van twee
gulden verkrijgbaar een afdruk van het
door Burgemeester en Wethouders aan den
Gemeenteraad uitgebracht verslag omtrent
den toestand der gemeente Alkmaar over
het jaar 1910.
De Secretaris van Alkmaar,
DOKfATH.
ALKMAAR, 1 Juli.
Zonder hartstocht en toorn heeft de Raad Woens
dag de kwestie van het beleid bij de afdeeling publie
ke werken behandeld. Vrij kort en bondig. Een motie
is aangenomen, in welker toelichting de wijze, waarop
de heer Pot gemeend! heeft1 deze zaak te moeten be
handelen wordt afgekeurd en wordt gekwalificeerd als
„grievend en krenkend voor den directeur van ge
meentewerken," waarin verder wordt verklaard, dat de
voorstellers met meerdere raadsleden steeds verkeer
den in de meening „dat de heer Looman een be
kwaam, ijverig en eerlijk gemeente-ambtenaar was"
en waarbij ten slotte werd besloten een commissie van
enquête in te stellen. Wat dus in ons artikel van
Maandag als wenschelijk werd voorgesteld, is tot
stand gekomen, met dien verstande, dat niet een com
missie van deskundigen, maar een commissie van
raadsleden werd benoemd. Voor zoover tijd en plaats
ruimte dit toelieten, werden in het nummer van Dins
dag tegen zulk een enquête-commissie eenige bezwa
ren ingebracht, daar we ons niet konden voor
stellen, dat een raadscommissie het beter zou willen
weten, dan een commissie van bekwame, eerlijke en
onpartijdige deskundigen, en daarom de inschakeling
eener raadscommissie overbodig achtten, terwijl het
aangevoerde financieele argument o. i. niet van over
wegenden invloed mocht zijn.
Toen de courant reeds ten deele afgedrukt was
schoot ons nog" een ander tegen-argument te binnen.
De benoeming van een. commissie uit raadsleden zou
naar buiten den indruk kunnen maken van een maat
regel van wantrouwen tegen het college van B. en W.
Bij even doordenken leek ons echter deze opvatting
hoogst onwaarschijnlijk.
Intusschen na de raadsvergadering van Woensdag
zijn wij er weinig gerust op, dat zij inderdaad niet de
juiste is;
De heer Glinderman toch zeide een onpartijdig on
derzoek te willen en daarom moest de zaak buiten B.
eu W. en buiten de commissie van bijstand voor pu
blieke werken om worden behandeld' om de eenvoudige
reden, dat men wel wist, hoe die er over denkenDe
heer van den Bosch waarschuwde er tegen, dat dg
commissie van deskundigen allereerst bij B. en W. te
recht zouden komen ze zouden eens door prolooman-
baciljen kunnen worden aang-etast!
En om zooveel mogelijk argumenten vóór een raads
commissie ter tafel te brengen werd maar verkondigd,
dat de heer Pot met die commissie tevreden was, hoe
wel dit raadslid, dat drommels goed weet wat hij wil,
zelf had verklaard', dat hij aan een deskundigen-com
missie zoo zeer de voorkeur gaf, dat hij, wanneer die
er kwam, gerust de zaak aan haar beslissing zou over
laten terwijl hij, indien er een raadscommissie werd be
noemd er prijs op zou stellen nog lid van den raad te
zijn, wanneer het rapport werd uitgebracht! Om de
raadscommissie te bepleiten werd een uitbreiding ge
geven aan den omvang van het onderzoek, al was het
ook alweer de heer Pot die er tegen op kwam, dat men
hem dit in de schoenen schoof. En eindelijk werd zelfs
betoogd, dat een deskundigen-commissie eigenlijk
geen onderzoek zou kunnen doen!
Hoe jammer, dat Alkmaars raad ook in dezen weer,
in vergelijking met wat elders in een dergelijk geval
geschiedde zulk een weinig breede opvatting toonde.
Nemen we bijv. het Zutpbensche geval dat ter ver
gelijking meer houvast biedt dan het Steenwijksche
v/ijl bot onderzoek naar de toestanden aan de gasfa
briek speciaal de verhouding van het personeel be
trof, dus minder technische kwesties, zoodat dan ook
in de daarvoor benoemde commissie de gascommissie
ambtshalve zitting had. Te Zutphen dan gold het
precies als hier een zuivere technische kwestie. In
het belang der gemeente werd' door een raadslid de
Vervanging van den directeur der gasfabriek dringend
noodig geacht. B. en W. zagen de noodzakelijkheid
daarvan niet in tout comme chez nousToen stel
de een ander raadslid voor:
Ie. een onderzoek te doen instellen naar de meer
dere of mindere deugdelijkheid van het door den di
recteur der Zutpbensche gasfabriek gevoerd beheer;
2e. dit onderzoek op te dragen aan eene door den
Raad te benoemen commissie van drie deskundigen,
onder bepaling
a. dat daartoe zullen worden benoemd personen, die
niet zijn directeur eener gemeentelijke gasfabriek;
b. dat aan die benoemden alle door hen verlangde be
scheiden betreffende de Zutphensche gasfabriek
zullen worden ter hand gesteld;
c. dat alle personen in dienst dezer gemetente ver
plicht zullen zijn, alle de door die deskundigen ver
langde inlichtingen aan hen te verstrekken;
d. dat door die deskundigen Verslag zal worden
uitgebracht aau den Raad."
Het is in verband met hetgeen in den Alkmaarschen
raad werd beweerd en met het oog op punt c. mis
schien niet overbodig o.p te merken, dat het voorstel
werd ingediend door het raadslid mr. Van Regteren
Altena, subst.-griffier bij de arrondissenients-recht-
bank en dat liet, voorzoover ons bekend, tot moeielijk-
heden geen aanleiding gaf.
Uit de discussie stippen we nog aan een zinnetje
van den heer de Kempeuaer: Het onderzoek moet
plaats hebben op bedrijfsgebied en daarover kunnen
enkel technici oordeelen.
In dezen zin geamendeerd, dat een der leden der
commissie directeur van een gasfabriek mocht zijn,
werd het voorstel aangenomen.
Geen woord is er gesproken over de Wenschélijkheid,
dat B. en W., wier meening óók biekendl was, geheel
buiten elke aanraking met de commissie dienden te
blijven. Daarvan is dan ook geen sprake geweest.
De commissie werd, blijkens haar rapport, ten raad-
liuize geïnstalleerd en daar werd'en haar verschillende
bescheiden ter hand gesteld', die betrekking hadden op
het beheer der gasfabriek en op de grieven die tegen
dat beheer waren ingebracht. Eqnigte raadsleden had
den schriftelijk hun opmerkingen in verband met. het
technisch beheer der gasfabriek ingediend, een raads
lid werd' op zijn verzoek mondeling gehoord, enz.
Het resultaat was dit zij terloops medegedeeld
dat er naar de meening der oommissie geen reden be
stond om ernstige maatregelen tegenover den direc
teur voor te stellen, al zou een berisping ov'er ver
schillende slordigheden in zijn beheer zeker verdiend
zijn, terwijl de commissie ten slotte nog de verwach
ting uitsprak, dat haar betrekkelijk gunstig oordeel
over het technisch beheer er toe leiden mocht, dat d'e
directeur, zonder den telkens wederkeerenden druk
van vaak zeer overdreven klachten in staat gesteld
zou worden met lust en "ijver het beheer der gasfabriek
zóódanig te behartigen, dat deze inderdaad behoorlijk
toegeruste inrichting, in den vervolge steeds meerdere
baten aan de gemeente zal kunnen opleveren.
En eveneens terloops' zij medegedeeld, dat, voorzoo
ver wij weten?»hlet rapport, ingekomen 30 December
1910, wel .is gedrukt en rondgezonden, maar nimmer
een onderwerp van bespreking heeft gemaakt en dat
de stormloop tegen de gasfabriek sindsdien vrijwel
bedaard is
De hoofdzaak, waarom we bet Zutphensche geval
vermelden is om te doen uitkomen, dat men daar den
rechten weg heeft ingeslagen en niet den omweg van
een raadscommissie welke overigens tot hetzelfde
einddoel leidt, maar juist daarom totaal overbodig is,
dat pi en daar vertrouwen heeft getoond, terwijl men
er hier enkel ovter praat en intusschen den sterken
schijn van wantrouwen op zich laadt.
Intusschen er komt nui een onderzoek (waarbij de
commissie de door haar te raadplegen deskundigen
natuurlijk wel een groote mate van vrijheid zal geven
en. ben een. zelfstandig rapport zal laten uitbrengen)
en dat is de hoofdzaak. Over de samenstelling der
commissie keersckte een éénstemmigheid, welke zeld
zaam is in den Alkmaarschen Raad, waar meestal
zelfs voor weinig beteekenende commissie-benoemin
gen allerlei stemmingen, vrije stemmingen en her
stemmingen moeten plaats hebben. Geen wonder, dat
de voorzitter den uitslag- met een: ,,'tlijkt wel afge
sproken" begroette.
Door een op dit oogenblik een geheel overbodige
doch waarschijnlijk zeer vinnige discussie (die heer de
Groot begon al dadelijk met grof geschut) af te snij
den, zorgde de Raad er voor, dat deze vergadering een
rustig verloop had en daardoor als h'et ware de periode
van kalm afwachten, welke thans is aangebroken,
goed inzette.
J)e heer Goeman Borgesiu® (u.-l. Enkhui-
zen) meende, dat niets kon worden beslist.
Na nog eenig debat trok de heer Van de V e 1-
d e zijn voorstel weder in, vertrouwende dat de heele
Kamer het onderzoek in September wenscht.
Toen nam de heer De Geer (c.-h. Schiedam) j
het voorstel over, hetgeen de heer Schaper (s. d. j
ii. p. Appingedam) „drijverij" noemde.
Het voorstel-D e Geer werd verworpen met 40
tegen 27 stemmen.
Hierop stelde de heer B r u m m e 1 k a m p (a.-r.
Loosduinen) voor, de Bakkerswet alsnog af te doen.
De voorzitter wilde de vacantie, ouder ge- j
woonte, doen ingaan begin Juli', tenzij de Regeering
bepaalde wenschen tot afhandeling van het ontwerp
kenbaar maakt, hetgeen niet is geschied.
De heer Van Karn eb eek (v.-l. Utrecht) stel
de, bij wijze van amendement, voor, het sectie-onder
zoek van het tarief uit te stellen, en in plaats daarvan
de openbare beraadslaging over d'e Bakkerswet voort
te zetten.
De heer Duys (s. d. a. p. Zaandam) viel dit plan
bij, waarop de heer Nolens (r.-k. Venlo) het voor-
s tel-Brummelkamp bestreed.
De stemming had tot resultaat verwerping van het
amendement-Van Karnebeek, met 48 tegen 19 stem
men; en idem van het voorstel-Brummelkamp met 55
tegen 11 stemmen.
Aan de orde kwam het ontwerp tot regeling van de
begrootingen en rekeningen van de staatsbedrijven.
De heer Van Doorn (u.-l. Gouda) vroeg, waar
toe het ontwerp noodig' was. Men gaat zich banden
aanleggen zonder noodzaak. Heel de wet is een uiting
van doctrinarisme.
De heer De Monté Ver lo ren (a.-r. Breuke-
len) bestreed den voorgaanden spreker.
De minister van financiën (de heer Kolk
man) betoogde, dat het ontwerp niet anders bedoelt
dan verband te brengen tusschen de rekeningen van
de bedrijven en de commercieele boekhouding. Daar
voor waren afwijkingen noodig van de algemeene re
gelen van comptabiliteit. Kamer en regeering blij
ven overigens geheel vrij. Het ontwerp zal duidelijker
inzicht verschaffen in de resultaten van de bedrijven.
Hij zette verder de strekking van het ontwerp uiteen, j
Na repliek en dupliek werd art. 1 van het ontwerp
aangenomen.
Ook het wetsontwerp werd aangenomen. Eveneens
eenige kleine wetsontwerpen.
Op een vraag van den heer Sm een ge (u.-l.
Meppel) antwoordde de Minister van Financi
ën, dat de volgende week is te verwachten de memorie
tan antwoord betreffende het wetsontwerp in zake
den inkoop van tijdelijke diensten voor pensioen.
Bij de behandeling der suppletoire begrooting,
waarbij 18.000 wordt aangevraagd, om' als Neder-
laiidsc'h geschenk voor gekleurde ramen aan het Vre-
lespaleis te geven, keurde de heer de Stuers
(r.-k. Weert) af, dati de Regeering, zonder dat de
Kamer er iets van wist, reeds1 een jaar geledén de le
vering van dit nationaal geschenk aan een bepaalde
firma heeft opgedragen, waarbij komt, dat deze firma
niet staat aan het hoofd van da kunstnijverheidsfir-
raa's. Verder betoogde spreker, dat de minister in de
ze aangelegenheid het medezeggingschap van de Ka
mer (jeeft verwaarloosd.
Spreker vroeg, of do minister alsnog' het uitschrij
ven van een prijsvraag zou willen bevorderen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken be
toogde, dat er nog- niets besteld is. Alleen heeft het
bestuur der Carnegie-stichting met de firma Schou
ten te Delft gesproken over de mogelijkheid van het
maken der ramen.
De minister oordeelde het meest! wenschelijk, de uit
voering dezer zaak aan het bestuur der Carnegie-stich
ting over te laten.
De heer van Karnebeek wees er op, dat an
dere landen ook met het bestuur der Carnegie-Stich-
ting hebben overlegd omtrent de versiering van het
Vredespaleis en hebben gehandeld1 overeenkomstig de
zienswijze van dat bestuur.
De heer de Stuers vroeg, of we reeds moreel
verbonden zijn aan d'e firma Schouten.
De Minister van Buitenlandsche Zaken ant
woordde, dat de Regeering volkomen vrijheid heeft.
De heer van Karnebeek verklaarde, dat het
bestuur van de Carnegie-stichting met de firma
Schouten een afspraak heeft gemaakt op tegen over
eengekomen prijs de ramen te maken, indien het geld
mocht worden toegestaan.
De heer de Sti ers, opmerkende, dat de minis
ter zich verkocht aan het bestuur dér Carnegie-stich
ting, diende een motie in, waarin deze loop der zaken
betreurd wordt.
Deze motie zal later in stemming komen. De ver
gadering werd tot Woensdag verdaagd.
college van Burgemeester en Wethouders,
a. zóó, dat de benoeming van gemeente-ambtenaren
en bedienden als regel door Burgemeester en Wethou
ders en slechts voor bepaalde bedieningen door den
raad geschiedt? Wordt aangenomen.
b. zóó, dat de regeling van tractementen eu loo-
nen, alsmede de regeling van de arbeidsvoorwaarden
voor de werklieden in dienst der gemeente, binnen de
grenzen der begrooting aan Burgemeester en Wethou
ders wordt opgedragen? Wordt verworpen.
Is het wenschelijk, dat men het beginsel van collegi
aliteit van Burgemeester en Wethouder in zijn vollen
omvang wordt gebroken, in .dien zin, dat de wethou
ders kunnen worden belast met, en verantwoordelijk
worden gesteld voor een bijzonderen tak van dienst?
Wordt verworpen.
Moet de bevoeg-dheid van Burgemeester en Wethou
ders ten aanzien van de gemeentebedrijven onverkort
bij h'en blijven. Wordt aangenomen.
Moeten ook niet-leden van den raad in de commis-
siën van bijstand in haar tegenwoordig karakter be
noembaar zijn? Wordt aangenomen.
Is het wenschelijk, dat aan Burgemeester en Wet
houders van de groote gemeenten bij de wet de be
voegdheid wordt gegeven, een deel van hun dage-
lijksch bestuur aan de commissiën van bijstand voor
gemeentebedrijven en andere technische diensttakken
te delegeeren? Wordt aangenomen.
Moet de wet bepalen, dat aan de hoofdambtenaren
liet eigenlijke beheer van een bepaalden diensttak kan
worden opgedragen? Wordt algemeen ontkend.
Belmoren de hoofdambtenaren der verschillende
diensttakken zitting te hebben in de daarvoor inge
stelde raadscommissiën Wordt met 30 tegen 26 stem
men aangenomen.
Is het wenschelijk, uitdrukkelijk iu de wet de be
voegdheid van burgemeester en wethouders op te ne
men, zich in de vergaderingen van dén raad door de
hoofdambtenaren van de gemeente te doen bijstaan?
Wordt aangenomen.
TWEEDE KAMER.
Gisteren werd begonnen met een stemming: dc
voortzetting van de ontijdig afgebroken stemming-
voor de voordracht ter benoeming van een raadsheer
in den Hoogen Raad. No. 3 op de voordracht werd
jlir. mr. J. J. Gockinga, vice-president van het Hof te
Arnhem.
Hierna had de regeling van de werkzaamheden
plaats.
De heer Van de Velde (a.-r. Delft) stelde
voor de invaliditeits- en ouderdomsverzekering iu de
afdeelingen te onderzoeken op 20 September.
HOFROUW.
Hét hof zal mét ingang van morgen voor drie dagen
den lichten rouw aannemen wegens het overlijden van
prinses Marié Clotilde Bonaparte, geboren prinses van
Savoye.
Gemengd nienws,
UIT TIEILO.
In de gisteravond gehouden vergadering der Libe
rale Kicsvereeniging werd besloten bij de a.s. stem
ming voor 3 leden van den Gemeenteraad de stemmen
uit te brengen op de heeren P. van 't Veer, J. Erans
en I. van der Molen Sr. en dus niet te stemmen op
den heer M. Butter die in de vorige vergadering was
gecandidateerd.
RAAD, B. EN W., COMMISSIES VAN
BIJSTAND.
Na inleidingen van prof. mr. M. W. F. Treub en
prof. mr. D. P". D. Fabius, heeft de Nederl. Juristen-
vereeniging, te Zutphen vergaderend, gestemd over de
volgende vraagpunten
Is het wenschelijk verandering te brengen in de wij
ze van samenstelling van het college van Burgemees*
ter en Wethouders, zóó, dat ook niet-leden van den
Raad tot Wethouder kunnen worden gekozen,
a. voor alle gemeenten?
b. voor de groote gemeenten?
Wordt ontkennend beantwoord in haar geheel.
Is het wenschelijk, dat voor de groote gemeenten
de wet geheel aan den raad overlaat, het aantal wet
houders boven een zeker minimum te bepalen?
(Wordt aangenomen met groote meerderheid).
Moet er verandering worden gebracht in de verdee
ling van de bestuurstaak tusschen den raad en het
UIT St.-PANCRAS.
Waren de resultaten van het proefveld mirt asperge
bij den heer P. Mooij in 1910 reeds goed te noemen,
nu er in dit jaar volop asperge is gestoken, d. i. tot
den langsten dag, en dus de volle opbrengst is verkre
gen, zijn de uitkomsten nog prachtiger.
Van de ruim 1% snees is geoogst 250 K.G., welke
opbrachten ruim- 104.
Daarbij valt nog- te roémén de dikte en dé nialsch-
h'éid der gestoken asperge, zoodat er niet aan valt te
twijfelen, of de gronden alhier zijn uitstekend geschikt
voor de asperge-teelt.
UIT EGMOND-BINNEN.
Gisteravond werd bij het café „De Drie Egmondén"
de eerste groentenveiling van dit seizoen gehouden.
De aanvoer van diverse soorten tuinvruchten liet niets
te wenschen over, terwijl er over*'t algemeen goede
prijzen besteed' werden.
ALWEER EEN LEIIMANNETJE
De Staatscourant vermeldt, dat aan den heer R.
Lehmanti is verleend de medaille van het Roodé Kruis.
Deze medaille werd verleend omdat dé heer Lehmanu
aan liet Koode Kruis twee kostbare ziekenauto's ten
geschenke gaf.
MOND- EN KLAUWZEER.
Het hoofdbestuur van de lïollandsche Maatschappij
van Landbouw verzoekt een ieder om goed omschreven
feiten en 'beschouwingen te willen mededeelen, die
licht kunnen verspreiden over de oorzaken der misluk
king van de bestrijding van het mond- en klauwzeer
op het vasteland van Noord- eu Zuidholland en over
de toepassing dier maatregelen.
KORTE BERICHTEN.
Bij het hoofdakte-examen te Arnhem, heeft zich
het geval voorgedaan, dat zich onder de candidaten
een vader en zijn zoon bevinden.
Door het niét goed sluiten van een gaskraan in.
de keuken is bij den heer E. G. Gaarlandt te Hilver
sum, een gasontploffing ontstaan, waardoor ruiten
werden stukgeslagen, deuren beschadigd, en een pa
pegaai werd gedood. Het- dienstmeisje kreeg brand
wonden aan hoofd' en armen.
De schaatsenrijder S. Koning uit Edam heeft te
Savigny zijn brevet als aviateur gehaald.
Een metselaar te Lambertschaag heeft bij het
graven van een put een pot gevonden met Spaansclie
munten uit de 16e eeuw. De vondst bestond uit 71
zilveren munten.
-In een gezin te Hendrik-Ido-Ambacht zijn een
z-oon en dochter plotseling ongesteld geworden. De gé-
neesheer heeft bloedvergiftiging vastgesteld. Men
denkt, dat het- drinken van melk de oorzaak is.
Een man, die dezer dagen aan den Singel te
Amsterdam een baal katoen op zich kreeg, is gisteren
in het Binnengasthuis aau de gevolgen overleden.
