DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en dertiende (aarg&ng.
1911
ZATERDAG
29 JULI
Stemming (Gemeenteraad.
Wat doen we met de vacant ie?
BINNENLAND.
No. 177
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzondei lijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel 10,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
AL&MAARSCHE COURANT.
De BURGEMEESTER den- gemeente ALKMAAR
brengt, overeenkomstig art. 55 der Kieswet, ter a'lge-
meene kennis, dat de stemming ter benoeming van een
lid van den Gemeenteraad in het 3© kiesdistrict ter
voorziening in de vacature, ontstaan door het bedan
ken alszoodanig van den heer M. Uitenbosch, zal
plaats hebben op DINSDAG 1 AUGUSTUS a.s. van
des morgens 8 tot des namiddags 5 uur.
Candidaten zijn:
E N D E L, J. F. M.
THOMSEN, A. F.
VERKERK, O. J.
Artikel 128 van het Wetboek van Strafrecht luidt:
Hij, die opzettelijk zich voor een ander uitgevende,
aan eene krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven
verkiezing deelneemt, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste één jaar.
Alkmaar, den 26 Juli 1911.
De Burgemeester voornoemd,
JAN DE WIT Dz., lo.-Burg.
(Slot.)
ALKMAAR, 29 Juli.
In een vorig artikel hebben we betoogd, d!ati men-
schen, die er rondl voor uitkomen, dat hun beurs smal
is en die zichzelven of hun kinderen toch gaarne goed
koop vacantie-genot willen verschaffen, in ons land op
bovenstaande vraag tot dusverreslechts een weinig
bevredigend antwoord kunnen geven. Gewezen werd
op hetgeen in enkele andere landen met succes is ge
daan om gezonde stadskinderen naar buiten te bren
gen, hun gelegenheid te geven daar hun vacantie-ge
not en hun vacantiebrood zelf met gezonde in- en ont
spanning te verdienen, en verder werden nog enkele
middelen aangestipt om tegen weinig kosten den kin
deren een aangename vacantie te bezorgen.
Thans zullen we eens nagaan of er ook voor weinig-
gegoede volwassenen niet een ontspanning in de vrije
dagen te vinden is, welke niet te veel financieele of
fers vergt.
Allereerst zij echter op het heugelijke verschijnsel
gewezen, dat de personen, die jaarlijks een kortere of
langere vacantia hebben, steeds talrijker worden. Was
vroeger zulk een jaarlijksch verlof slechts' het' voor
recht van de meer bezittenden en meer ontwikkelden,
meer en meer wordt het ook toegekend! aan personen,
die niet tot deze categorieën behaoren. Menschen, die
zes dagen van de week op kantoren en achter toon
banken druk bezig zijn of die in de fabrieken en werk
plaatsen vermoeienden arbeid verrichten, inspannend
het lichaam maar doodend den geest, hebben ongetwij
feld een vacantie wel noodig, welke ontspanning kan
geven, lichaam en geest kan opfrisschen, veerkracht
kan verschaffen. Het is waar de instelling van een
vaste vacantie op kantoor, in de fabriek, in de werk
plaats is nog verre van algemeen. En algemeen zal zij
ook wel nimmer worden, immers niert in elk bedrijf
is een vacantie-regeling van het personeel mogelijk*
Er zijn bijv. vakken, waarin men geen slappen tijd
kent, waarin geen enkele arbeidskracht tijdelijk kan
worden gemist. En zooals er patraons zijn, die nimmer
een aantal dagen achtereen kunnen worden gemist,
zoo zullen er ook wel ondergeschikten blijven, die
evenmin vacantie kunnen .krijgen.
Natuurlijk ziet niet iedereen dit in, is menigeen
van meening, dat in dergelijke gevallen slechts onwil
in het spel is en wordt er om den wetgever geroepen,
die voor allen maar een verplichte vacantie moet voor
schrijven en zich over de toepassing verder niet heeft
te bekommeren. Dezulken zijn al even „principieel"
als hun tegenstanders, die beweren dat aan menschen
in dienstbetrekking geen vacantie behoeft te worden
toegekend, daar deze immers het recht hebben de
dienstbetrekking; op te zeggen, wanneer ze vacantie
willen hebben
Met zulke menschen valt natuurlijk niet te praten.
Het zou er vreemd! gaan uitzien, indien de wet een
algemeene vacantie voorschreef, maar zeker niet min
der, wanneer het' gebruik werd, dat de werklieden en
kel om vacantie te krijgen zonder meer hun betrekking
opzegden
Gelukkig, dat er ook zonder zulke regoureuze maat
regelen vacantie-regelingen zijn en dat deze steeds
meer worden ingevoerd. Hier wordt zonder meer va
cantie gegeven met behoud' van loon of met een zeer
gewenscht extraatje, daar wordt een regeling getrof
fen, waardoor de verzuimde werktijd! ten deele wordt
ingehaald.
Het spreekt wel van zelf, dat in deze vacantie geen
ziekten kunnen worden genezen, dat zij, gelijk gezegd,
louter tot ontspanning moet dienen. Zal zij aan dit
doel beantwoorden, dan dient zij, indien dat eenigszins
mogelijk is, aan twee-erlei voorwaarden te voldoen
verandering van omgeving en niet te groote inspan
ning eischen. Hoewel deze beide voorwaarden zeer
voor d'e hand liggen, worden ze maar al te vaak uit het
oog verloren.
Juist de verandering van omgeving doet goed. Ieder
mensch, waar hij ook geplaatst moge zijn, heeft be
hoefte aan andere indrukken, aan den omgang met
andere personen. Wij zijn althans als1 we anders
kunnen geen Robinson Orusoë's en geen Vrijdags
meer, ons leven is zoo verbazend gecompliceerd dat af
wisseling noodzakelijk is. Aardig werd deze waarheid
indertijd gedemonstreerd in het reisverhaal van den
heer Jan Feith die met een reisgenoot door Siberië ru
zie zocht om de eentonigheid te breken. En in de
verhalen van poolreizigers treft men herhaaldelijk de
verklaring, dat niets zoo zeer de reis veronaangenaamt
als de omstandigheid, dat men voortdurend slechts op
elkaar aangewezen is.
Ook is het noodzakelijk, dat zulk een vacantie niet
te veel inspanning vergt. Wie zich in zijn weinige
vrije dagen te zeer vermoeit, handelt even dwaas als
degeen, die alle werkdagen hard werkt en 's Zondags
door sportbeoefening een bovenmatige inspanning ver
richt.
Zeker het is heel interessant in een paar dagen uit-
en-thuis een wereldstad' te bezoeken, het is aangenaam
te kunnen meepraten over de Brusselsche Groote
Markt, de Parijsche boulevards, de Londensche city,
uit eigen aanschouwing te kunnen zeggen dat er op de
Berlijnsche „Unter den Linden" geen linden meer
staan. Het is erg verlokkelijk op een aanbieding in te
gaan, welke voor een minimum-prijs een dergelijke
buitenlandsoha reis belooft. Maar ieder, die wel eens
een kort bezoek aan een wereldstad heeft gebracht,
weet, dat d'e opstapeling van nieuwe indrukken, de
geestelijke en lichamelijke inspanning, met welke zulk
een jakkeren naar het meest mogelijke genot in den
korstmogelijken tijd gepaard gaat, uitermate verslap
pend werkt. Heeft men na een dergelijke vermoeiende
reis eenige weken gelegenheid om uit te rusten, dan is
zij natuurlijk zeer aanbevelenswaard. Wie evenwel die
gelegenheid mist doet beter zijn vacantie kalmer door
te brengen.
Jammer is het, dat er tot dusverre zoo weinig wordt
gedaan aan de organisatie van g'oedkoope vacantie-
reisjes, welke niet te ver en niet te druk zijn, maar
de bezitters van niet bijster gevulde beurzen gelegen
heid bieden rustig nieuwe indrukken op te doen, welke
die van het gewone d'agelijksche leven kunnen verdrin
gen. Op het voorbeeld' van de z. g. n. excursies, waar
onder we verstaan goed! voorbereide, onder deskundige
leiding uitgevoerde studiereisjes, zou er stellig veel
op dit gebied kunnen worden gedaan.
Er zijn echter honderden die wel vacantie hebben,
maar wien het niet voegt een voor hun beurs altijd nog
aanzienlijk bedrag te besteden.
Is er voor hen wanneer ze geen familieleden of
kennissen bezoeken geen weg om de vacantie elders
door te brengen?
Wij gelooven van wel. En we zouden gaarne zien,
dat dit geloof werd' gedeeld, of liever, dat men er eens
ernstig over ging denken en daarom vestigen we er
nog eens de aandacht op*
Practisch komt de zaak hierop neer. De transport
kosten brengen de duurte niet aan het reizen zelf
is in onzen tijd goedkoop. Maar het leven en het on
derdak in een andere plaats brengen groote kosten
met zich mede. Kan men die ondervangen, dan zou
daardoor voor velen, die thans thuis blijven, de gele
genheid1 worden geopend elders hun vacantie door te
brengen. Welnu, als men wil, dan is het zeer wel mo
gelijk die kosten te ontgaan. Men ruile slechts. Iemand
in Alkmaar wil gaarne in Gelderland) eenige dagen
doorbrengen, iemand in een Geldersche stad, ongeveer
in dezelfde levensomstandigheden verkeerend, zou
gaarne hetzelfde in Alkmaar willen doen. Bestaat er
gelegenheid dat de Alkmaarder den Gelderlander en
de Gelderlander den Alkmaarder kan huisvesten, zij
dan ook desnoods een beetje primitief, wat hebben
menschen die z. g. n. en pension gaan zich vaak ge
makken, welke ze thuis vinden, te ontzeggen en ont
beringen, welke ze thuis missen, te getroosten! dan
kunnen beiden elkaar prachtig helpen. Intusschen
ligt het voor da hand, dat men wederzijdsch nauwkeu
rig moet informeeren, om voor teleurstellingen gevrij
waard' te worden. Een onoverkomelijk bezwaar is dit
niet. Het eenige wat evenwel ontbreekt is de be
middeling, waardoor belanghebbenden tot elkaar wor
den gebracht. Doch ook die is wel- te vinden als de
wil maar aanwezig is.
Het komt dus bij het scheppen van een g-elegenheid
tot het doorbrengen van de vacantie zonder dat daar
mee te veel geld' en kracht verloren gaan en er deson
danks nieuwe indrukken worden opgedaan ook
evenals bij hetgeen we verleden Zaterdag schreven
slechts op aan het initiatief te nemen.
Voor het echter zoover is, dient het denkbeeld te
worden aangekondigd en overwogen.
Wij vestigen er de aandacht op moge- de lezer die
er belang bij kan hebben het eens in overweging ne
men
GRONDWETSHERZIENING.
Men meldt aan de T el. uit Den Haag:
De Staatscommissie voor grondwetsherziening zal
over eenige weken met het: op- schrift gestelde resul
taat-van haren arbeid' voor den dag komen. Omtrent
de tot nu toe in die commissie gevoerde beraadslagin
gen is, speciaal de kwestie van het kiesrecht, betref
fende een niet onbelangrijke mededeeling te doen.
De meerderheid der commissie heeft zich n.l. verklaard
voor een kiesrecht te geven aan alle 25-jarige- manne
lijke landgenooten, die in hun eigen onderhoud! voor-
ien.
Van eenige stap in de richting van vrouwenkiesrecht,
wil de meerderheid der commissie niets weten; zij acht
de uitbreiding van het mannenkiesrecht reeds zóó^ vér
gaande als, bij den tegenwoord'igen ontwikkelings
graad van het Nederlandfeche volk, mogelijk is.
Tegenover de ontegenzeglijk groote uitbreiding, die
het bestaande kiesrecht in het stelsel der commissie
zal ondergaan, staat, worden de te verwachten voor
stellen der meerderheid wet, een geheele verande
ring van ons' gemeentelijk bestuurs^ en kiesstelsel.
De meerderheid van bedoelde Staatscommissie is- n.l.
voor het- Pruisische stelsel van gemeentebestuur.
In het Pruisische stelsel bestaan twee colleges; die
het gemeentebestuur deelen, en met elkaar moeten
samenwerken; de „Stadtverordnetenversammlung" die
de verordende, het „Magistratscollegium," dat de uit
voerende macht heeft.
Evenals hier het college van B. en W. wordt geko
zen door den gemeenteraad, wordt in het Pruisische
stelsel de' „Magistrat" gekozen door de „Stadtver
ordnetenversammlung."
De Pruisische wet kent twee soorten van leden van
het „Magistratscollegium," onbezoldigde! en bezoldig
de. Voor de onbezoldigde leden is het lidmaatschap
een eere-ambt. Zij staan aan het hoofd der admini
stratieve diensttakken. De technische diensten worden
geleid door bezoldigde leden van den magistraat, die
technische kennis hebben van den diensttak aan welks
hoofd zij staan.
De leden van het „Magistratscollegium" worden
daar gekozen dóór, doch niet uit de Stadtverordneten
versammlung.
Bij de invoering geheel of ten deele van dit stelsel,
waarbij het doel wordt genaderd, benoeming van wet
houders, hoofden der gemeentelijke diensttakken, bui
ten den Raad, wordt, de bevoegdheid der tegenwoordi
ge gemeenteraden belangrijk beknot.
Het staat te bezien of de Staten-Generaal d'ien weg,
betrekkelijk het bestuur der gemeenten, opwil.
De meerderheid der Staatscommissie voor de grondi-
wetherziening zal echter met een voorstel in die rich
ting komen als een soort van tegenwicht contra de be
langrijke uitbreiding, die zij ten opzichte van het kies'-
recht voor Staten en Kamer voorstelt.
vorstelijke echtparen, waarhij de Koninginnen elkaar
omhelsden.
DE VLAAMSCHE BETOOGING.
Toen Hare Majesteit Woensdag op de Marktplaats
verscheen en haar de indrukwekkende ovatie werd ge
bracht, werd een breed doek ontrold over den meest in
't oog springend-en gildehuisgevel. Men kon er lezen:
„Spreek in uw taal."
Dadelijk zond burgemeester Max een politie-co-m-
missaris uit, die opdracht, kreeg het doek te doen in
trekken. Het bleek, dat het doek was ontplooid d'oor
het beheercomiteit van het Vlaamsch Huis, de verga
derplaats der Brusselsche Flaminganten. Het doek
werd slechts na het vertrek der Koningin ingetrokken.
De heer Beun, voorzitter van 't Vlaamsch Huis,
werd voor den hoofdcommissaris geroepen, waar hem
bekend werd gemaakt, dat- d'e daders zouden vervolg'd
worden. Er heerschte den nacht door groote opschud
ding in de Vlaamsc-hgezinde kringen. Ook in het ge
volg van Hare Majesteit gingen afkeurende stemmen
over deze demonstratie op.
H. M. DE KONINGIN NAAR BRUSSEL.
Aan een egaal blauwen hemel prijkte ook den laat-
sten dag van het Koninklijk bezoek te Brussel, de Juli-
zon in volle majesteit, schrijft het Hbld. Geen windje
bracht eenige luwte, zoodat reeds tegen tienen de hitte
schier ondragelijk werd.
Ruim tien uur kwamen de a la daumont bespannen
rijtuigen voor; Je vorstelijke personen en hun gevolg
gingen een rijtoer ondernemen en ook d'e Belgische
prinsen en het prinsesje gingen nu mede. In het eerste
rijtuig nam de achtjarige kroonprins Leopold1, een fer
me blonde knaap met fijn beneden uiterlijk, tegenover
onze Koningin en zijn vader, koning Albert, plaats.
Hare Majesteit droeg een wit toilet met grooten hoed
en witte veeren.
Prins Charles en prinses Marie José reden in het
tweede rijtuig met koningin Elisabeth en Prins Hen
drik mede.
Langs de buiten-boulevards bereikte de stoet de
Avenue Louise, de breeds en trotsche laan naar het
Kamerenbosch. Langs de groote buitenlaan werd, nu
eens stapvoets rijdend, dan weer in matigen draf, een
toertje door het boschi gemaakt, om da-arna langs het
Paleis van Justitie te rijden, waar men tevens' zulk
een heerlijk en im-poneere-nd gezicht op d© benedenstad
verkrijgt. Te ruim elf uur keerde de stoet in het Ko
ninklijk Paleis terug.
Langs heel den langen weg, waar elke afzetting ook
thans achterwege gelaten was, stonden vele menschen
ter weerszijden, die vriendelijk groetten, met zakdoe
ken wuifden en hier en daar enthusiast „Vive la Rei
ne!" of, als het landgenooten waren een „Leve de Ko;-
ningin" deden klinken.
Tegen half één reed' men opnieuw uit, nu naar het
Nederlandsche Legatiegebouw, waar bij onzen gezant
jonkheer Van der Stael van Piershil de lunch gebruikt
werd. Deze droeg een intiem karakter.
Te twee uur vertrok men uit -het legatiegebouw naar
het paleis.
Tegen drie uur reden opnieuw de rijtuigen voor,
stelden zich thans ook de militaire eere-escortes op en
even latei- reden onze Vorstin en prins Hendrik, van
het Belgische Koningspaar en groot gevolg vergezeld,
tot vertrek naar de spoorhal van het Leopoldkwartier,
het Luxemburgst-ation. Een eerewacht bewees de hon
neurs de muziek speelde het „Wilhelmus."
Toen volgde een zeer hartelijk afscheid tusschen de
HET KAMERLID DITIJS EN PRINS HENDRIK.
Gelijk bekend, heeft Prins Hendrik kort geleden de
feestelijke opening van een haven te Zaandam bijge
woond. De sociaal-democratische raadsleden van
Zaandam Duijs en Prins waren toen ook op de boot,
en in een ingezonden stuk in Het Volk is vooral de
heer Duijs daarover1 hard, gevallen.
Het jonge Kamerlid! .schrijft nu in Het Volk „ter
inlichting" onder meer:
„Van meedoen aan een „royalistisch relletje' is
geen sprake. En toen dé commissaris der koningin mij
vroeg: „Mijnheer Duijs, wilt u mij even volgen om
als Kamerlid even aan den prins- te worden voorge
steld," heb ik ongeveer geantwoord met deze woorden:
Onbeschoft en onbeleefd, ben ik niet van plan tegen
iemand te zijn, ook niet t-egenover den prins, maar er
is geen enkele bijzondere aanleiding voor mij als soc.-
dem. om naar den prins te gaan en mij aan hem voor
te stellen. Er zijn nog wel meer heeren aan boord, die
ik niet ken. Dengene dié kennis met mij wenscht te
maken kan evengoed naar mij komen als ik naar hem."
De afd. Zaandam van de S. D. A. P. heeft in een
met algemeene stemmen aangenomen motie verklaard,
dat zij op de houding in deze- van de soc.-democr.
raadsleden niets aan te merken weet.
Gemengd nieuws.
WARM WEER EN VEEL DRINKEN.
Van medische zijde verneemt de N. R. Ct. dat het
aanbeveling verdient, wanneer men in deze warmte
veel water drinkt, telkens een minimale hoeveelheid
keukenzout na te gebruik-en, lo. om' het osmotisch
evenwicht niet te zeer te verstoren, 2o. om de speeksel
klieren een weinig te prikkelen.
DE VERGIFTIGING TE WOGNUM.
Het vergiftigde vleesch, d'oor een slager te Wadway
(gem. Wo-gnum) als worst aan verscheidene personen
aldaar verkocht, was gekookt in een niet geëmailleer-
den pan, die ook gebruikt werd om er aardappelen
voor varkens in te koken. Of de vergiftiging ontstaan
is door het ko-okgereecLschap, of doordat het vleesch be
dorven was, moet nog uitgemaakt worden: lil elk ge
val was de werking zeer sterk, want ook personen, die
slechts een zeer kleine hoeveelheid gebruikt hebben,
zijn ongesteld geweest. Van de 12 personen, die het
vleesch genuttigd hadden, zijn er 10 vrijwel hersteld'.
Twee, man en vrouw, liggen nog ziek; de laatste vrij
ernstig.
DOOR EEN ADDER GEBETEN.
De arbeider Jan Westerveen, te Darp (D.), werd
toen hij voor den landbouwer P. Broekman aan 't rog
ge binden was, bij 't opkrijgen van een hoopje halmen,
om die tot een bos te binden, door een, daaronder lig
gende, adder, in den wijsvinger der linkerhand gebe
ten. 't Ongure beest beet zoo. kwaadaardig, dat het
aan den vinger bleef hangen. De vinger werd1 dadelijk
met een touwtje afgebonden en de arbeider reeds in
allerijl per rijwiel naar Steenwijk. Hier werd de man
door dokter B. Koster behandeld-.
Op de terugreis naar huis, kon de man, die al zie
ker en zieker werd, al spoedig niet' verder, en viel be
wusteloos op den berm, langs den rijksweg, neer. De
jonge Broekman, die. hem vergezelde, spoedde zich om
hulp naar den landbouwer J. Seinen. Deze haalde Wes
terveen per wagen op, en bracht hem na-ar zijn woning.
Intusschen keerde het bewustzijn weder. Westerveen
werd vervolgens per wagen naar zijn eigen huis ver
voerd.
DE MOORD AAN DE NIC. WITSENKADE TE
AMSTERDAM.
De Ho-o-ge Raad heeft gisteren uitspraak gedaan in
de zaak van I. B., dienstbode te Amsterdam en P. R.,
lossen werkman aldaar, door -het gerechtshof te Am
sterdam veroordeeld tot resp. 15 en 12 jaar gevange
nisstraf wegens poging tot diefstal, voorafegaan door
geweld, gepleegd op mevrouw Winia in hare woning
aan de Nie. Witsenkade te Amsterdam, tengevolge van
welk geweld (overgieting met kokend water) genoemde
dame is overleden; in welke zaak, behalve door de bei
de veroordeelden ook cassatie was aangeteekend door
den procureur-generaal te Amsterdam, die meende dat
het feit had'moeten zijn -gequalificeerd als zware mis
handeling, gepleegd met voorbedachte rade, den dood
tengevolge hebbende.
Zoowel de cassatieberoepen van d-ö beide veroordeel
den als dat van den procureur-generaal' werden verwor
pen.
UIT DE STARNMEER.
In de. Starnmeer heeft zich een geval van typhus
voorgedaan met d-oodelijken afloop.
