DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en dertiende jaargang.
1911
MAANDAG
4 SEPTEMBER.
Noodhulp-Kaasdragers.
BlN.KKM.AMh
Uit Hof- en Hoofdstad.
No.
208
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
DE VERJAARDAG VAN H. M. DE KONINGIN.
VERDRONKEN.
.a i ever" x-
rit f
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR roepen Sollicitanten naar de betrek
king van Noodlinlp-Kaasdrager (waarvan er
vier noodig zijn) op, zich vóór of op 6 SEPTEMBER
a.s. ter gemeente-secretarie aan te melden.
Alkmaar, 1 September 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 4 Aug.
In de afgeloopen week duurde de pauze in de
.Fransch-Duitsche Marokko-onderhandelingen voort.
De Duitsche staatssecretaris, de heer voa Kiderlen
Wachter, keerde evenwel van zijn kort ontspannings-
reisje terpg en ook de Fransche gezant, de heer Jules
Oambon, heeft weer zijn paleis te Berlijn betrokken,
en vermoedelijk ia zijn toch niet diplomatieke?
ziekte geweken. Floden zullen de onderhandelingen
worden hervat en de verwachting is, dat partijen het
nu wel spoedig eens zullen worden teu aanzien van de
Marokkaansche kwestie. Zoolang echter nog geen be
vredigend resultaat bereikt en bekend gemaakt is,
blijft de openbare meening ongerust en ondervindt het
economisch leven den schadelijken weerslag daarvan.
Volkomen juist kan dan ook worden gezegd, dat hoe
eerder Marokko uit de kolommen der bladen en uit de
besprekingen der diplomaten verdwijnt, des te sneller
de grootste bron yan internationale verwikkelingen
verstopt zal zijn.
Gelijk een steen in het water heeft deze kwestie
meer en grooter kringen over de wereld getrokken.
Spanje schijnt de nog zuidelijker dan Agadir gelegen
haven Ifni te willen bezetten, Italië spreekt krachti
ger dan tevoren van zijn rechten óp Tripolis en Enge
land bracht beroering door een opzienbarend, tactloos
artikel van een zijner diplomaten, in wien men alge
meen den gezant te Weenen, sir Fairfax Cartwriglit
meent te mogen zien. En in Duitschland mag als tee-
ken des tijds worden beschouwd de viering van den Se
dan-dag, welke grootscher was dan andere jaren en
welke diende om de herinneringen aan de daden van
het Duitsche leger te verlevendigen.
Kwam in Frankrijk de opgewondenheid over Ma
rokko tot bedaring, een ander punt bracht de gemoede
ren in beweging en vulde de kolommen der couranten.
De hooge prijzen van de levensmiddelen leidden tot
verzet bij de huisvrouwen, maar het economisch pro
test bleek weldra uit te loopen op een revolutionnaire
beweging, welke tot buitensporigheden en aanslagen
<op de openbare orde en veiligheid van leven en goede
ren leidde, zoodat de militaire macht, optreden moest
om de rustverstoringen te onderdrukken en er in ver
schillende steden menschen werden gekwetst.
De regeering zegde hulp toe, beloofde maatregelen
ter verbetering van den toestand. Welke deze maat
regelen zullen zijn, is echter'niet recht duidelijk, im
mers de spoorwegtarieven voor in- en uitvoer van
landbouw herzien en de verordeningen op het markt
wezen wijzigen, hetgeen is aangekondigd, kan nauwe
lijks meer worden genoemd dan eenige druppels uit
den vollen emmer wegnemen. Hier en daar zijn nota-
bene de melk-, boter- en eierenprijzen door den ge
meenteraad vastgesteld en in enkele gemeenten heb
ben de autoriteiten vee laten slachten om nauwkeurig
vast te stellen wat de slagers verdienen en daarnaar
de prijzen te regelen.
Waartoe moet zulk een overheidsinmenging leiden?
Hoe zal een overheid prijzen kunnen regelen, die door
natuurlijke oorzaken werden opgevoerd?
Met belangstelling mag men de resultaten afwach
ten, waartoe deze zonderlinge proef in Frankrijk lei
den zal.
In Portugal is thans het bewind overgedragen
aan den wettig benoemden president Manuel de
Arriaga, die de eerste vier jaar het hoogste ambt in
de republiek zal waarnemenals zijn hooge leeftijd
dat n.l. gedoogt. Een nieuw ministerie kwam met
moeite tot stand, maar de president van den minister
raad heeft verklaard, dat zijn optreden het beginpun
zal zijn van de eenheid onder de republikeinen. Dit
laatste beteekent dus, dat. de personenkwesties, welke
den laatsten tijd van beslissenden invlied op gewichti
ge regeeringsaangelegenheden waren, uit den weg ge
ruimdi zijn en dat er eensgezind naar gestreefd zal
worden het vele werk, dat er te doen valt, te beginnen.
De financiën zullen moeten worden herzien, de bron
nen van welvaart moeten worden veweelvuldigd en be
ter worden geëxploiteerd, de volksontwikkeling moet
bevorderd worden en bij dit alles en nog veel meer, zal
meer beleid moeten worden getoond, dan waarover de
voorloopige vegeering bleek te beschikken.
Inmiddels zal het voorbeeld van den Franschen pre
sident, die de republiek reeds erkende, nu wel spoedig
navolging' vinden.
Ernstige onlusten hadden er ten slotte plaats 'in
Italië, waar de cholera heerscht en zich uitbreidt, In
Verbicaro (Calabrië) toonde de bevolking zich hevig
vertoornd jegens de overheid, die maatregelen durfde
nemen tot bestrijding dezer ziekte. Het raadhuis en
andere gebouwen werden in brand gestoken, eenige
ambtenaren vermoord, terwijl bij de straatgevechten
menschen werden gedood en gewond.
Ileel "Cat verstandiger trad de burgerij van Vene
tië op, immers zij noodigde de regeering uit krachtige
voorzorgsmaatregelen te nemen tegen de naderende,
zoo gevreesde ziekte.
President Taft zond aan koningin Wilhelmina
ter gelegenheid van haar verjaring een telegram,
waarin hij de verzekering geeft van zijn grooten eer
bied, zijn beste Wenschen voor II. M. uitspreekt en de
hoop uit dat H. M.'s land zal voortgaan vrede en wel
vaart te genieten.
H. M. de koningin ontving van H. M. de koning
in-moeder als verjarrngsgeschenk eene antieke eiken
houten kast, waarbij eene ouderwetsche insluithaard
met toebehooren.
LEERPLICHTWET.
De sociaal-democratische Kamerclub heef! een
wetsvoorstel gereed tot uitbreiding van den leerplich
tigen Iteftijd tot het léde jaar in verband met de uit
breiding van het arbeidsverbod tot dien leeftijd.
Men behoeft niet scherp te zien, waar te nemen, te
gevoelen, om tot het besef te; geraken dat de „popula
riteit" onzer Koningin dalende is, zegt TIaganus in
het „Utr. Dagblad".
Ouderen als ik, die hebben meegemaakt den tijd,
toen men, in angstig'© spanning, wachtte op een troon
opvolger (in de dagen, vóórdat H.M. Wilhelmina werd
geboren), zullen dat niet kunnen betwisten.
De afstand tusschen Volk en Koningin wordt groo
ter. Hoe dat komt?.
Om de quaestie „a fond" te bespreken, zou ik van
IJ veel grooter plaatsruimte moeten vragen dan mij,
voor mijn weekbrief uit het Haagje, is toegestaan.
Doch ik wil er slechts enkele woorden over zeggen.
De Koningin wordt omgeven, omringd, door 'n aan
tal lieden, met schoone titels aan het Hof verbonden,
die Haar inderdaad ver van het Volk houden.
't Gaat ermee als met den Nederlandschen Hoogen
Raad van Adel. Deze houdt, sinds jaar en dag, tegen
dat de adelsverheffing zich zal uitstrekken buiten de
limiet van menschen, wier getal-kwartieren, wier ge
nealogische aanspraken, op z'n nauwkeurigst zijn on
derzocht. De wetenschap, de kunst, de „volkskracht"
in haar mooiste, in haar superieure uiting is voor-al-
lijd, zoolang de traditiën van dat college den toon aan
geven, uitgesloten van de adelsverheffing.
Daardoor vermolmt, versteent, vermummiet ook
gaandeweg de Nederlandsche adel. Wat in den jare
1813 en 1814 criterium was om het „dignus est intra-
re" uit te spreken over een, die tot den Nederland
schen adeldom zal worden toegelaten, dat geldt nog
steeds, ten huidigen dage.
Daarin schuilt de kwaal. In Engeland heeft men
deze dingen gansch anders ingezien. Men behoeft den
edelman, die zijn veertien kwartieren kan bewijzen nog
niet, - van zeker standpunt bekeken, op één lijn te
stellen met den kunstenaar, den hoogleeraar, die tot
„sir Alma", c. q. jonkheer Kees of jonkheer Gijs, zou
worden verheven.
Men begrijpt intusschen, durf ik aannemen,
mijne bedoeling.
De afstand tusschen Volk en Vorst wordt al-grooter
De Koningin heeft zich te ontscheuren aan invloe
den, die Haar willlen houden binnen grenzen, door
bekrompen standsbegrip gebakend, grenzen, die riiaar
al te vaak ook geestelijken achterstand omsluiten.
Dat is onontbeerlijk, wil het Oranje-Koningschap
in Nederland niet worden oen plant, die bij gebrek
aan koesterenden zonneschijn en verkwikkenden regen
zal gaan dorren.... Ten slotte sterven.
De milde decoratie-regen heeft vele harten verheugd
zoo schrijft de Haagsche medewerker van de „Arn-
Ot. Maar er wordt veel gemeesmuild over het ook
ditmaal weer toegepaste gebruik om sommige gepensi-
onneerde officieren bij wijze van onderscheiding een
hoogeren rang toe te kennen.
Zou bet inderdaad niet overweging verdienen, der
gelijke fantasie-promoties af te schaffen? Het gfi
heele stelsel van koninklijke onderscheidingen heeft
reeds veel van zijn prestige ingeboet doorzie onthul
lingen in de beruchte Kuyper-zaak. Een andere reden
van critiek geven de eigenaardige consequenties,
waartoe de. nu eenmaal aangenomen verdeeling in
rangen en standen leidt, waardoor het mogelijk wordt,
dat iemand uithoofde van zijn stand in de samenle
ving, zooals men zieh die in de Regeering.sbureaux
denkt, een decoratie krijgt- die hem in de oogen zijner
omgeving verlaagt, terwijl zij als onderscheiding be
doeld is. De aangeduide rangverhoogingen van sinds
langen tijd gepensionneerde officieren is een derde
vorm van onderscheiding, die, naar het mij voorkomt
niet berekend is om het aanzien daarvan te verhoogen
Men maakt er misschien enkelen gelukkig mee, maar
het instituut zelve boet er iets van zijne waarde bij in
en dat is verkeerd.
Gemengd nieuws.
DOOR DE DRIJFRIEM GEGREPEN.
Aan den Loosduinschen weg te 's-Gravenhage werd
Zaterdag een man, bij hef smeren van het drijfwerk
in eene fabriek, door een drijfriem gegrepen en rond
geslingerd. De kleêren werden hem nagenoeg geheel
van het lichaam gerukt en- (1e linkerarm werd hem op
awee plaatsen verbrijzeld. Naar het ziekenhuis ver
voerd, bleek zijn toestand niet zonder levensgevaar.
HEIDEBRAND.
De brand in de heide te Wijnjeterp is zoo goed
als gestuit.' Volgens gemaakte schatting zijn bijna
honderdvijftig hectaren in vlammen opgegaan. Het
vuur smeult nu nog ter dege in den veenachtigen bo
dem, als gevolg' waarvan nog zware rookwolken opstij
gen, die zoo nu en dan het uitzicht belemmeren.
Vrijdagavond ongeveer 10 uur werd er plotseling
te Helmond een geweldige rook- en brandlucht waar
genomen. Bij nader onderzoek bleek, dat ten oosfen
van Helmond een groote heidebrand woedde, die meer
en meer terrein verslindt.
WAT GELEZEN WORDT.
De goedkoope Sarah Burgerhart-uitgave van de
Maatschappij voor goede en goedkoop© lectuur, begint
Max Havelaai' naar de kroon te steken. Multatuli's
hoek wordt, naar „De Ploeg" mededeelt, alleen in de
ze uitgave in 3500 exemplaren per jaar verkocht. Sa
rah Burgerhart is nu aan den vijfden druk toe: tot.
het twintigste duizendtal.
DE SCHRIK.
Mej. C., te Roosendaal, schrok dermate van een
hond, dat zij de spraak verloren heeft en .teekenen van
tijdelijke verstandsverbijstering aanwezig zijn.
VERMEENDE TORENBRAND.
Gisteravond vlogen om den toren der R. K. kerk
aa-n de Emmastraat te Hilversum zulke _groote zwer
men insecten dat velen met beslistheid beweerden, dat
zij de rookwolken uit den toren zagen slaan. De brand
weer werd gealarmeerd, die den toren van onder tot
boven onderzocht, doch niets verdachts vond.
DIEVEN.
Donderdagavond, terwijl iedereen naar het Koning-
innefeest was, hebben dieven te Ellecom hun slag ge
slagen. Eerst kwamen zij bij den arbeider Holman
binnen door het varkenshok, waar zij enkel een klein
bedrag aan geld meenamen; vervolgens kwamen zij
door een ruit in te slaan in de kelderkeuken van den
heer Bruins, waar zij trachtten een brandkast te ope
nen, wat niet gelukte; op de bovenverdieping haalden
zij alle kasten en bedden onderste hoven. Het was
blijkbaar enkel om geld te doen en er wordt niets ver
mist. Toen klommen zij door een bovenlicht naar bin
nen bij R. Bos, den tuinman van Dalstein, braken een
bureau open en namen ruim 400, een horloge en
gouden ringen mee. Bij de komst van de vrouw des
huizes namen zij overhaast door een radm de vlucht.
Met politiehonden worden de dieven opgespoord.
GEVAARLIJK SPEELGOED.
Donderdagavond vond de 12-jarige Langkamp op
het marktplein te Enschede een gedeelte van een vuur
pijl, afkomstig van op den toren ontstoken vuurwerk,
Hij nam de vondst mee naar huis en probeerde Vrijdag
morgen in huis of ze niet wilde ontbranden. De la
ding, welke nog geheel of gedeeltelijk aanwezig moet
zijn geweest, ontplofte met een geweldigen slag, waar
door alle vensterruiten verbrijzeld werden en van den
knaap een der handen dermate werd verminkt, dat ze
wel voor altijd onbruikbaar zal zijn. Een achtjarig-
broertje in hetzelfde vertrek kwam met den schrik
vrij.
- Het zoontje van den heer Hoek, wonende Meu
belstraat te Rotterdam, vond in den tuin een prop,
die, toen hij hem opraapte, plotseling ontplofte. Het
kind kreeg aan gelaat en handen ernstige brandwon
den en werd per brancard naar het ziekenhuis ver
voerd. De prop was blijkbaar een luchtkogel, afkom
•stig van het vuurwerk op de veemarkt.
Te Zaandam is gisternacht, na liet vertrek van den
laatsten trein naar Uitgeest, de heer L. J. Stevens,
opzichter van weg en werken bij de PI. IJ. S. M., toen
hij zich naar êen herstellingswerk aan de lijn begaf,
van een brug te water gevallen en verdronken. Ver
moedelijk is de hak van zijn schoen tusschen de rails
blijven zitten en is hij daardoor gevallen.
- In het IJ, voor de emplacementen van de IIoll.
Stoombootmaatschappij, te Amsterdam, is de lading
van een schuit', bestaande uit balen meel en auto-ban
den, vermoedelijk doordat er scheef geladen was, over
boord gegaan. Drie mannen werden mede te water
gesleept; twee hunner wisten zieh te redden, doch de
derde verdronk.
NIMMERDOR.
Met 10 tegen 1 stemmen heeft de Raad der gemeen
te Amersfoort het landgoed „Nimmerdor" aangekocht
voor 200.000. De burgemeester had zich verklaard
tegen den aankoop, daar hij grooten financieelen druk
voor de gemeente vreesde.
lil de afdeelingen wa's het voorstel gunstig ontvan
gen, vooral de, heeren Hamers en Kroes hadden tot
aankoop geadviseerd. Deze laatste bleek in de open
bare zitting- op gisteren veranderd te zijn van opinie,
om financieele rederen stemde hij tegen.
De heer Hamers was het eenige lid van rechts, dat
het voorstel steunde.
Vooraf was verworpen het voorstel-Van Enst, om
de beslissing te verschuiven naar de volgende raads
vergadering, wanneer de nieuwe leden hebben zitting
genomen.
Groot is de beroering geweest die dit gewichtig'
voorstel gewekt, heeft onder de burgerij. Vergaderin
gen, adressen, ingezonden stukken volgden op elkan
der. Voor de tegenstanders was het een ontgooche
ling, dat de heer P. H. van Hazelên, die indertijd „de
Berg" heeft aangekocht, en voor villapark aangelegd,
zich een beslist voorstander van den aankoop heeft
verklaard, op grond van zijn ervaring en uit hoofde
van den koopprijs.
DE RAADSVERKIEZING IN DISTRICT I.
Omtrent het besluit van Gedeputeerde Staten tot
handhaving der toelating van de heeren Ankennan.
Oldenboom en Bleeker en de niet-toelating van den
heer Schalekamp als gemeenteraadsleden voor district
I, in den Haag, vernemen wij nog, dat het zeer uit
voerig gemotiveerd is.
Uit het lijvige besluit moet blijken, dat van fraude
geen quaes'tie is geweest. "Wel zijn ernstige, zelfs
g-roVe onregelmatigheden gepleegd die door Gedepu
teerde Staten in hun overwegingen ernstig worden
gelaakt* doch die geen aanleiding hebben kunnen ge
ven, de raadsverkiezing voor district I nietig te ver
klaren. (N. Ct.)
STROOPERS.
Donderdagavond j.J. ontstond er in de nabijheid van
Ermelo een conflict tusschen den jachtopziener L.
Bosch en een paa% stroopers. Eerstgenoemde werd nog
al op ernstige wijze- mishandeld. Later werd door hen
op B. en een paar toegeschoten landlieden geschoten.
De politie is de daders op het spoor.
Dl EVEN JAC HT.
Omtrent, de aanhouding 'van den Duitschen rijwiel-
dief te Haarlem, meldt men nog het volgende:
De thans aangehoudene wilde bij den handelaar
Heins te Heemstede een fiets verkoopen. De hande
laar vertrouwde de zaak niet en waarschuwde de
Heemsteesche politie. Daarop nam de rijwieldief de
vlucht. De veldwachter Pronk en een knecht van
Ileins achtervolgden hem; de dief loste op zijn achter
volgers een revolverschot zonder evenwel te raken.
Hierop vluchtte de dief op de buitenplaats „Vreden-
hof" bij de Spanjaardslaan, waar de jacht met vele
veldwachters, plantsoenwachters en burgers werd
voortgezet. Het bleek, dat de dief zich in het schui
tenhuis verborgen hadhij dreigde elk die naderde
neer te schieten. De tuinbaas M. Bloemendaal pakte
hem evenwel toch heet, daarop schoot de dief, waai'-
door de tuinbaas gewond werd. De dief loste ook twee
revolverschoten op den Haarlemschen plantsoenwach
ter Kolderie, die hem troffen. Kolderie ontrukte hem
toch de revolver.
Daarop ontnam de dief het, geweer van den gewon
den tuinman Bloemendaal. Schietend rende hij den
Wagenweg op en later verborg- hij zich op het buiten
„Eindenhout". Op den Wagenweg hadden de agenten
hem al eenige schoten nagezonden zonder hem te ra
ken. Toen de politiehond „Piet" van den veldwachter
Schotvanger hem naderde, schoot de dief het beest
dood. Schotvanger was 5 pas achter den hond, zoodat
het mogelijk is dat de dief den veldwachter heeft wil
len treffen. Daarop werden verschillende revolver
schoten op den dief gericht. Door drie kogels getrof
fen viel hij bewusteloos neer. Toen hij weer bij
kwam, stelde hij zich woest aan.
Met drie brancards werden Bloemendaal, Kolderie
en de dief naar het gasthuis te Haarlem vervoerd.
EEN BERUCHT HUIS.
De „Limb. Koerier" schrijft:
Op een landweg achter de villa 't Wijckerveld, ligt
een huis, verhuurd aan de weduwe O. Deze vrouw,
die den huiselijke n haard deelt met een 6T-jarig
Franschman, gepensionneercl O.-, militair, exploiteert
een „logement". De voorkamer van de woning heeft
vrouw O. weer verhuurd aan zekere Anna W., een be
kende figuur uit de „Citroenzaak" en uit een andere,
niet minder treurige affaire te Maastricht. Deze ka
mer is netjes, in orde. Een bovenvertrek is verhuurd
aan de onder den naam van „Kroukaar" algemeen be
kend straattype, vrouw R., die daar woont met haai
man. Zeer poover ziet dit vertrek er uit; een blind
paard kan er geen schade aanrichten.
In den nacht van Zondag op Maandag logeerde in
genoemd huis de harmonica-speler B. uit Sittard. Hij
had afgesproken met Anna W. Meersensche kermis te
gaan houden. Maandagmorgen, reeds vroeg, hangt hij
de harmonica aan den rug om wat kermisgeld te gaan
verdienen. Om 10 uren reeds was hij terug van de
reis, doch weigerde nu met Anna W. kermis te gaan
vieren. Hierdoor ontstond tusschen de vrouwspersoon
en den harmonicaspeler een twist, waarin weldra de
huurster der woning, de weduwe O., betrokken was.
Deze pakte den harmonicaspeler beet en zette hem
door de achterdeur op straat.
B. ontstak in wo'ede en sloeg met een brik op de
voordeur. Op hetzelfde, oogenblik schoot de oud-mili
tair met een revolver tweemaal vlug* achter elkaar in
de richting van den harmonicaspeler. Een der scho
ten trof hem in den linkerarm even hoven den pols,
B. vluchtte naar de nabijgelegen brikkenbakkerij
de brikkenbakkers verbonden zoo goed en kwaad als
bet ging, de wonde van B., wiens woede nog heviger
werd. Hij hield een geregeld bombardement op de
woning, de glasruiten rinkelden.
De majoor der rijksveldwacht Yan Puyenbroek,
maakte een einde aan het schandaal en deed vergeefs
onderzoek naar de revolver. Bij ondervraging bekende
de gepensionneerde militair, die intusschen in het bed
gekropen was en zich doodziek hield, dat bij twee scho
ten had gelost.
Het onderzoek wordt voortgezet.
