DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ho.
1911
ZATER DAG
9 SEPTEMBER.
213
Hondard esi dertiende fiwgang*
Herhaiingsonderwijs.
Uit den Raad»
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Dit nummer bestaai uit 2 bladen.
IS I iS B h A NII
VOORZITTER EERSTE KAMER.
ALKMAARSCHE COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
het lierhalingsonderwijs zal aanvangen
voor de JOBIGEJfS op Maandag 11 September
a.s., des namiddags O nnr, in de 3e Gemeente
school, aan den Koningsweg en
voor de MEISJES op Woensdag 13 September
«l.a.v., des namiddags 3 nnr, in de Meisjesschool,
aan de Oudegracht.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH Secretaris.
Alkmaar, 6 September 1911.
ALKMAAR, 9 September.
Aan de vermaning van het klokje van gehoorzaam
heid, dat „den eersten D'imgsd-ag van September'' over
het geheele land slaat, was hier door al'le raadsleden
gehoor gegeven. Wel blikte in den. beginne II. M. de
Koningin hot weinig koninklijke foeileelijke portret
is helaas in de vacantie niet den weg van de Mona Li
sa opgegaan, hetgeen te wenschien ware geweest, daar
het dan door een betel- zou kunnen worden vervan
gen op een bijna half leege zaal neer, doch met
statigen tred verschenen weldra, binnengeleid door
den secretaris, de negen ontbrekende her- of gekozen
leden. Zij schaarden zich in een halve maan rond den
voorzitter en zwoeren en beloofclan trouw aan de
grondwet en de wetten des rijks, aan de belangen dar
gemeente, na gezworen en beloofd te hebben, dat ze
giften noch gaven beloofd of gegeven, beloften noch
geschenken aangenomen hadden. Twee maal negen
"du-e" eeden en beloften1 knetterden of rommelden er
door de zaal bevorderlijk aan den eerbied voor den
eed is een dergelijke, onvormelijke beëediging en mas
se niet precies.
Nadat de voorzitter de „plechtige" gebeurtenis met,
eenige welwillende woorden had besloten, mochten de
negen heeren de zetels opzoeken, welke hun bij de gra
tie van het kiezerskorps waren toegekend. De her
kozen leden hernamen hun oude plaatsen, de heer den
Boesterd kreeg den zetel door den heer Uitenbosch
veriatan, den heer Ringers werd de zetel toegewezen,
vanwaar uit de heen Pot, thans met stillen trom heen
gegaan, zooveel goeds maar ook zooveel verkeerds ge
zegd heeft, en de heeren Leguit en Thomson: werden
aan het ondereinde van, de giro-ene tafel geplaatst,
waar de twee nieuwe zetels stonden aangeschikt, wel
ke als premie op de vermeerdering der bevolking zijn
gesteld. Gelijk polen van een magneet zaten de beide
laatste leden aan de raadstafel. Mochten we on
danks de afwezigheid van een wethouder, die paladijn
is voor loet vreemdelingenverkeer over tien jaar
opnieuw voor zulk een premie in aanmerking komen,
dan zullen er bij de nieuwe zetels zeker ook wel ver
lengstukken van de tafel worden verstrekt, hetgeen er
nu natuurlijk nog niet af kan.
Daar de heer Boelmans ter Spill als wethouder
moest aftreden en de heer de Wit als aftredend raads
lid tevens had opgehouden wethouder te wezen, moes
ten er twee benoemingen plaats hebben. Met een
mooie meerderheid ze kregen elk 15 van de 19
stemmen werden beiden herkozen. De heer Boel
mans ter Spill heeft nu een tienjarig, de heer de Wit
een negenjarig wethouderschap achter den rug en
hunne herkiezing op zulk een eervolle wijze geeft dui
delijk te kennen, dat ze het vertrouwen van 's raads
meerderheid bij voortduring bezitten. Slechts aan drie
leden scheen hunne verkiezing niet naar den zin, maar
uit de stemmen viel niet eens af te leiden waarom de
stemmers in de oppositie waren, zoodat de beide wet
houders met groote voldoening den uitslag der stem
ming konden begroeten.
Op deze benoemingen volgde de verkiezing van een
(leiden wethouder, ook al een, premie óp de uitbreiding
van het zielental. In strijd met de gewoonte, om over
benoemingen van personen niet in het openbaar te
spreken, vroeg een dier Benjamins van den Raad, al
vorens de briefjes in de bus werden gestoken, het
woord. De burgemeester Meld zich stipt aan het re
glement van orde en liet de beslissing aan den Raad
over, die geen bezwaar maakte. Na deze vergunning-
begon de heer dein Boesterd te spreken, neen te lezen,
of nogmaals neen, want lezen was het eigenlijk ook
niet, van een papiertje een paar zinnetjes te hakkelen.
We zullen er dit beginnende raadslid niet hard over
vallen, dat zijn maidenspeech, nog wel aangevangen
onder de leuze, dat de brutalen de halve wereld heb
ben, inderdaad op het gestamel van een schuchtere
maagd geleek en ook zullen we niet toegeven aan de
Verleiding-, deze redevoering eens wat nader te bekij
ken vertrouwend dat dit raadslid uit zijn eerste
openbare optreden voldoende heeft geleerd -doch wij
mogen niet nalaten onze verwondering er over uit te
spreken, dat de partijen der rechterzij deeen jongste
lid, zij het dan ook dat hij op een na de oudste in ja
ren is, uitkozen om haar oudste lid als wethouder aan
tebevelen. Want dit bleek aldra uit de stemmingdat
't hier 'n afspraak van de partijen gold, dat de heer
Glinderman, dus niet 'n lid van de sterkste fractie, als
candid-aat voor den derden wethoudierszetel was aan
gewezen. En evenzeer bleek, dat ook de leden der lin
kerzijde de handen ineen geslagen hadden en tevoren
tot overeenstemming omtrent de bezetting van dien
zetel waren geraakt. Hun man was'de heer Zaad-
noordijk, die Dinsdag- slechts had te komen en te zien
om te zegevieren. Zelf behoefde hij niet eens te strij
den, zooals zijn tegencamdidaat, die zijn eigen naam op
een stembriefje schreef, een daad, welke, waar de be
langen der partijen zoozeer- op den voorgrond traden,
alleszins geoorloofd mag keet-en. Zelfs kon hij den
steun ontberen van een uit het liberale kamp die naar
de andere partij overging. Toen, hij gekozen- wa-s ver
klaarde de heer Za-adnoerdijk onomwonden ook al
was er een woo-rd F-ransch bij dat het hier een af
spraak gold. Een afspraak dus, om de partijen dei-
rechterzijde buiten het d-agelijksch bestuur der ge
meente te houden. In overee-nstemming met de libe
rale beginselen is een dergelijke uitsluiting- zeker niet.
Ma-air dat o-ok deze nieuwe- zetel do-or de vrijzinnigen is
bezet, is stellig het gevolg van overwegingen, welke
aan de houding der tegen-partijen zijn on-tleend. Han
delden deze ander-s, to-en ze in 1899 dte meerderheid be
zittende, naast den katholieken heer de So-nn-aville de-u
anti-revolutio-nn-airen, heer de Goede brachten o-p den
anderen wethouderzetel, welke was' vrij-gekome-n, door
het bed-anken van- deu liberalen heer Bruinvis? Werd
toen de liberale partij in vrijwel dezelfde conditie ver
keerde als de coalitiepartijen thans (de heer de Goede
behaalde destijds 9, -de heer Boelmans ter Spill 7 stem
men, terwijl Dinsdag de heer Z-aadino-o-rdijk er 9 -en de
heer Gli-n-derman er 8 kreeg) en dezen l-aatsbein de be
slissing hadden-, naar billijkheid benoemd, werd er
toen rekening gehouden met d-e gezindheid van bijna
de helft der bevolking? En- verder heeft de coali
tie dit jaar de zetels der aftredende raadsleden van
links gerespecteerd?
Door de hitte, waarmede zij de laatste raadsverkie
zingen heeft ingezet, ziet ze thans hate oogst ver
schroeid.
De anti-these-politiek is aldus met forscheu stap in
de raadszaal binnengetreden, en zij zal zich daaruit
vooreerst wel niet w-ee-r laten bannen. En de jammer
lijke gevolgen zullen d a air binnen wel evenmin uitblij
ven als daar buiten-. Wij kunnen dat, gelijk de h-eer
üofbeck met ha-ar invloed op d-e 8-Oc-toberviermg- te
dezer stede deed, betreuren, aan de feiten en de om
standigheden veranderen kunnen we niets.
Met een kort woord, waaruit bleek dat hij niet hield
va-n „veel gepra-at en weinig daad" heeft d-e h-ee-r
Za-adnoordijk zijn functie* welke hij ongetwijfeld met
liefde en met ijver zal vei-vullen, aanvaard. Van zijn
gevoele-ns toch jegens zijn geboortestad legde hij getui
genis af, toen hij, -n-a gepension-n-eerd te zijn, zich hie-r
metterwoon vestigde, en va-n zij-n ijver, do-or hier geen
rustige rust te g-aan genieten, maar door zijn werk
kracht en velen vrijen tijd te stellen in dienst der
openb-are zaak, door in het werken van vele vereeni-
gingen op sociaa-l en maatschappelijk gebied (Volks
bond, Volkshuisvesting, Nutsspaarbank etc.) 'n werk
zaam aandeel te nemen, dooi- een hem aangeboden
Candida tuur voor den Raad te aanvaarden-, zoodat hij
ten slotte zoozeer bezet wae, dat hij zich onlangs de
benoeming van ambten-aai- van den- burgerlijken stand
mi-et kon laten welgevallen. IJ ij zal zich mi wel meer
vrijm-akon om zich geheel aan zijn nieuwe taak te
kunnen wijde-n.
Na een zonderlinge v-raag o-ver de salarieering,
bracht de heer Dorbeck een belangrijke kwestie op h-et
tapijt, nd. d-e verdeeliing dar functie-s van -d-e wethou
ders. Daar is inderdaad wel veel' voor te zeggen, naar
onze meening vee-1 meer voor dan tegen. In theorie
klinkt het misschie.ni wel mooi, dat het- college van
burgemeester eu wethouders collectief het geheele ge
meentelijke huishoude-n leidt en collectief vooir de wij
ze waarop dit geschiedt, aansprakelijk gesteld wordt.
Maar in de praktijk moet li-et andere stelsel, waarbij
ieder wethouder zijn bemoeii-n-g hoofdzakelijk tot een
grooten tak van bestuur uitstrekt en daarvoor indivu-
du-eel verantwoordelijk is, toch wel de voorkeur verdie
nen. Het geheele terrein- van het gem-e ent-el ijk beheer
immiers is moeielijk te overzien-, het persoonlijk verant
woordelijkheidsgevoel en dit is zuiver menschélijk
wordt, indien de aansprakelijkheid gemeenschappe
lijk is, gemakkelijk verzwakt, de lust tot het beharti
gen van de gemeentezaken allicht getemperd door de
wetenschap dat de collectieve aansprakelijkheid per
soonlijke tekortkomingen dekt. Heeft een wethouder
echter een eigen tak van- bestuur, dan heeft hij in de
eerste plaats een afgebakend overzienbaar terrein. Ge
zonde eerzucht zal hem prikkelen daarvan te maken,
wat er van te maken is. Hij weet* dait hij zelf en hij
alleen daarvoor verantwoordelijk is, dat de vruchten
van goed beleid hem persoonlijk zullen worden aange
rekend, maar ook, dat de door hem begane fouten- op
zijn eigen hoofd zullen neerkomen. En nu behoeft
men niet te vreezen, dat dit stelsel to-t eenzijdigheid
en te vei- gedreven individualisme zal leiden zijn de
vergaderingen van burgemeester en wethouders er
niet om onder elkaar voeling te houden-, gemeenschap
pelijk overleg te plegen, elkaar in gewichtige aangele
genheden op de hoogte te houde-n, zoo n-o-odig collec
tieve aansprakelijkheid vo-or een voorstel vas-t te stel
len? Wij denken b.v. aan 's lands regeering, waar ook
ieder minister zijn eigen tak van bestuur heeft, maar
waar een ministerraad voor gezamenlijk genomen be
sluiten collectieve verantwoordelijkheid verleent.
De heer Dorbeck verklaarde dat zoo B. en W. niet
met een voorstel in den aangegeven geest kwamen,
het van uit den Raad zal worden gedaan.
Vergissen wij ons met, da-n bestaan, althans be
stonden, tegen 'n dergelijke wijziging bij B. en W. be
zwaren. Van weiben aard deze zijn, is o-n-s niet bekend.
Maar we liopen dat ze niet onoverkomelijk blijken en
dat B. en W. gunstig gestemd zullen zijn voor hetgeen
thans in den Raad wenschelijk is genoemd. Mocht dit
niet h-et geval zijn en mocht 's Raads meerderheid er
desondanks voor wezen, dan toch zou deze maatregel,
waarmede een verbetering wordt beoogd, niet o-nder de
n -ugemaamste omstandigheden worden ingevoerd!
E-enig debeat ontstond ten slotte ov-er de aanvrage
va-n de Outzetvereenigimg om een subsidie als bijdrage,
in de kost-en van de feestelijkheden ter viering van
haar 5U-jarig bestaan.
Daarbij deelde de voorzitter geheel ter goeder tróuw
een motief vow afwijzing mede, d-a-t de heer de Wit
in de vergadering van B. en W. had verkondigd-, doch
dat deze wethouder blijkbaar niet openbaar wilde heb
ben vermoedelijk omdat het onjuist is. Eensdeels,
wijl het in den- tegenwo-ordigen -tijd haast niet meer
mogelijk is eiein' subsidie te verstrekken voor een doel,
waarmede alle ingezetenen zich kunnen, .vereenigen.
Aan d-en- anderen kant wijl de Katholieken niet en
bloc tegenover de herdenking van het ontzet vijandig
staan. Inderdaad eir wordt wel voor geijverd om het
zoover te brengen, maar de verklaring van den lreer
Dorbeck, de, vlaggen d:ie op den- ontzetdag wapperen,
de lijsten met bijdragen bewijzen te over dat lang niet
alle katholiekiein met dat streven accoo-rd gaan.
Meer steek hield d-a-n- o-ok het argument van den he-er
de Wit, 'dat bet hier een jubileum van een ver-eeniging
gold en dat h-e-t gevaarlijk was, dat het een verkeerd
antecedent bon zijn, indien men uit de gemeentekas
een subsidie schonk. Dat sneed hout en daartegen
mocht het welsprekend pleidooi van een der andere
jongste raadsleden, de heer Ringers, mocht ook het
woord van den jo-ngsten wethouder den hee-r Zaadnoor-
dijk, niet baten. Met 8 tege-n 11 stemmen werd beslo
ten geen subsidie te verleenen. Opvallend was bet
weifelen va-n den heer den Boesterd alvorens, hij zijn
stem vóór het voorstel om 1000 te geven, uitbracht
De heer- Dorbeck pleitte n-og voor een bezoek van
H. M. d-e, Koningin en zeker handelt de Raad in over
eens teming met de meerderheid der bevolking, indien
hij H. M. ee-ns officieel uitnoodigt. W-as het zes
jaa-r geleden al niet het voornemen, dat de Koningin
Alkmaar zou bezoeken?
Wat eindelijk d-e overweging- betreft, om Koningin
Jje-verjaardag tot een- feestdag te maken, zouden we
willen herinneren aan liet voornemen van de verneemt
ging voor vreemdelingenverkeer Alcmaria, om de-n
verjaardag va-n het prinsesje luisterrijk te vieren. Eén
nationale feestdag is voldoende en, versnippering v-an
krachten dient ook op dit gebied voorkomen te wor
den. In verband met de kermis, de lamdbouwfeestem
en de 8 Octobe-rviering- is de la-atste Aprildag onge
twijfeld geschikter dan d-e laatste Augustus.
graaf Van Bij landt zich weer een voorzitterskeuze zal
laten welgevallen'.
DE TARIEFWET.
In een ledenvergadering- der Algemeene Helde,rsche
Winkeliersve-r-eeniging- is besloten niet te steunen het
verzoek der Aruhemsche Vereeniging- van Handel en
Nijverheid, om in een buitengewone vergadering van
den Middens,tandsobnd, -de tarief wet te behandelen.
PRESIDIUM! DER TWEEDE KAMER.
Naar aanleiding van geruchten omtrent verande
ring van het presidium der Tweede Kamer met het
nieuwe zittingjaar, kan worden medegedeeld, dat men
in parlementaire kringen niet anders weet, dan dat
STAATSCOMMISSIE GRONDWETSHER
ZIENING.
Iu het begi-n dezer week heeft de Staatscommissie
voor Grondwetsherziening, onder voorzitterschap van
minister Heemskerk, ha-re vergaderingen hervat. Deze
zullen de volgende week worden voortgezet.
Dr. Kuyper neemt, weer aan de werkzaamheden deel.
VERKIEZING EERSTE KAMER.
Bij ko-n. besluit is machtiging verleend aan den
Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Hol
land tot het bijeenroepen v-an- de Staten dier provincie
in buitengewone zitting op Donderdag 21 S-eptember
1911, ten einde alsdan aan de orde te stellen de verkie
zing van een lid van de Eerste Kamer d-er Staten-Ge-
n-era-aT^ ter voorzien-ing in de vacature, ontsta-an door
het optreden v-an mr. W. E. van Leeuwen als Commis
saris der Koningin in dat gewest.
Bij kon. besluit is benoemd tot voorzitter van de
Eerste Kamer der State-n-Gemeraal gedurende de zit
ting- die zal aanvangen op de-n derdien Dinsdag in
September 1911, J. E'. N. baron Schdmmelpenminek
van der Oy-e va-n Hoevelaken, lid va-n die Kamer.
EEN NIEUWE BEPALING.
In het reglement de-r Israël. Gemeente te Gouda is
een bepaling opgenomen dat aan hen die hun verplich
tingen tegenover de Israël. Gemeente niet nakomen,
den toegang tot de Israël, begraafplaats door het kerk
bestuur kan worden ontzegd.
Gemengd nieuwst.
MOBILISATIE-OEFENINGEN.
Uit Venlo- schrijft men- aian het „Handelsblad";
Het druk do-en de-r militairen! vormt het onderwerp
van alle gesprekken. Ook in de- omringende dorpen
begint men meer aandacht te wij-den aan de opvallende
bewegingen van het Venlosch-e garnizoen. Gedurende
den geheelem dag zijn de hoofdwegen naar de Duit-
sche grensgemeenten Herengen en Kaldenkirche-n be
zet gebleven door militairen. Ook op de Maasbrug ble
ven de wachtposten gehandhaafd en werd op verschil
lende punten schildwacht geloopen. Des avonds was
't een o-ngewone drukte van nieuwsgierigen in de om
geving der k-azernegebouwen en op de Maasbrug. Ook
dezen nacht wordt wediar dienst gedaan. Op een vier
tal plaatsen op de brug zaten hedenavond wachtpos
ten van infanteristen. Links en rechts informeerden
er de stadsbewoners naar de reden van de bedrijvig
heid.
Tusschem acht uur en half negen trokken weder af-
deelingen cavalerie de brug over in de richting van
Blerick e-n de overige westelijk va-n de Maas gelegen
dorpen.
De algemeene indruk is thans wel, dat 't alles eene
streng doorgevoerde oefening is in 't bezetten van pos
ten, 't bewaken v-a-n wegen en dergelijke, om tijdig ge
noegzaam voorbereid te zijn als werkelijk optreden
noodig mocht worden-.
ZIJN E ENIGE WENSCH.
Voor de rechtbank te ITeerenveeü stond Donderdag
terecht de 28-jarige II. H. v. IJ., geboren te Amster
dam, wege-ns diefstal bij zijn patroo-n, op 23 Mei j.l. te
Steenwijk. Beklaagde, uit anderen hoofde preventief
gevangen te Asse-n, nam op dieni dag een, koperen
lamp en andere vo-orwerpen weg, toebehoo.rende aan
zijn patroon-, den heer Witvoet.
Het O. M. eischt-e 1% jaar gevangenisstraf. Be
klaagde verzocht a-a-n de rechtbank, hem zoo mogelijk
te veroordeelen tot levenslang. Dat was zij-n e-enige
wensch.
EEN TREURIG ONGELUK
Te Dantumawoude, bij Dofckum, had Donderdagna
middag een treurig ongeluk plaats. Vr-o-uw v. d. V.,
die m-et baar schoonvader op een boerenwagen in hel
land was, sloeg er tengevolge het op ho-1 gaa-n va-n de
paarden af en werd zoodanig aan het hoofd verwond,
dat zij op de plaats dood bleef.
DE ZAAK IN DE NIEUWE MEER.
Voor het kantongerecht te Amsterdam verschenen
gistermorgen de bakker M. va-n- Exter en vrouw Ho-
genhout, beiden wonende te Haarlemmermeer, om den
eeS af te le-ggen in zake de successie; hij ter verkrij
ging- van de nalatenschap zijner overleden vrouw, zij
voor die van haar gestorven echtgenoot.
EEN KRANKZINNIGE.
Na medisch advies en krachtens bevelschrift van
d-en burgemeester, mo-est de politie van 's-Gravenhage
Donderdagavond ee-n 29-jarig man, die krankzinnig
was geworden, na-ar liet gesticht „Oud Roosenburg" te
Loosduinen overbrengen.
Die overbrenging had onder zeer- moeilijke omstan
digheden plaats em veroorzaakte in de Helmerstraat
een volksoploop.
De ongelukkige letterzetter van- beroep had
zich n.l. in een kamertje- van zijn woning opgesloten
en was in 't bezit vani ee-n m-et scherp geladen -revol
ver, waaruit.hij herhaaldelijk schoten loste; na-ar
men beweert zelfs eenmaal op zij-n inwonenden
broeder, die eclite-r niet geraakt werd.
Eerst laat in de-n avond verliet d-e man zijn schuil
plaats, e-n kon hij door de zorgen der politie n-aar het
ge-noemde gesticht worden vervoerd.
DOOR ONVOORZICHTIGHEID
Donderdagavond had bij aankomst van den laatsten
personentrein t-e Nijkerk een ernstig ongeluk plaats.
