DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 220 Honderd en dertiende Jaargang, 1911 MAANDAG 18 SEPTEMBER. Voorbereidend Militair onderricht. BINNENLAND. Uit Hof- en Hoofdstad. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1, Af zonderlij ke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. AL&MAARSCHE COURANT. De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt ter kennis van belanghebbenden, dat het voorbereidend militair onderricht in deze gemeente zal aanvangen op Maandag 3 Oetoiaer a.s., des nam. te 6 uur, in een der lokalen van de Jïieuwe Doelen aan de Doelenstraat alhier. Het onderricht zal plaats hebben op Maandag 6—8 en op Woensdag van 6i/2nnr nam. De Burgemeester voornoemd, G. RIPPING. Alkmaar, 16 Sept. 1911. POSTKANTOOR TE ALKMAAR. Lijst van de aan dit kantoor ter post bezorgde brie ven en briefkaarten, welke wegens onbekendheid van de geadresseerden niet zijn kunnen worden uitgereikt. Ie Helft der maand September 1911. Brieven. F. Tromp, Amsterdam. P. van Zoelen, Beemster. W. M. Bloem Briefkaarten. P. Bus, Alkmaar. O. Bonselaar, Amsterdam. P. A. Bruigom, Amsterdam. Bos, Amsterdam. M. Bom, Haar lem. Van Pi, Helder. M. Schildmeijer, Heemstede. J. C. Bijl, Kuinre. P. Blom, Velsen. B. Muller. Wa- geningen. B. Muller, Wassenaar, van Heusden, Zaan dam. A. de Goede Buitenland. W. Borst, Samag Loento. C. de Nobel, N. Amerika. B. Eormasiri, Reno U. S. A. A. Haasbrink, Geneve. I ALKMAAR, 18 September. Inzake Marokko wais. daze Week bet optimisme ov>er- heersehend!. Frankrijk had) haast gemaakt en vlug werk geleverd', de Fransehe tegenvoorstellen op de Duitsche mnmteirkiinge® bij het eerste ontwerp clier Fransche regeering zijn in weinige dagen vastgesteld, bereide Woensdag koor dtel nieuw© tekst per specialen koerier naar Berlijinl worden, gezonde® en) Vrijdag nam de heer v. Kiidèrlen Wachter, de Duitsche staatssecre taris, het Ffamls'cbe antwoord reed'si in ontvangst. Aain de mogelijkheid! van een mislukking wordt haast niet mjeeit geloofd ziedaar de quint essens van dè belangrijke en veelvuldig'© beschouwingen, Welke er over M'arokkoi zijn gehoudle®. Natuurlijk kwam de Marokkaansche; kwestie ook op het groote congres der sociaal-democratische partij te Dresden ter sprake. Algemeen iisi bewonderd) dte ge matigde eni sympathieke rede, welke de grijze afge vaardigde Bebel bij diiei gelegenheid', gehouden beeft. I lij betoogde dat. dia 'sociaial-dlemoeraitie in el'k opzicht vóór heit toekennen van glelijkei rechten1 aan Duitsche als aam Frainsoh© zijde is. Wanneer, zeiidlei hij, met ge schikte ein juiste midldeleini, tegen welke ook wij niets in te brengen hebben, im Marokko wordt, te wteirk ge gaan, dan kan het handelsverkeer Lu Marokko gewei dig stijgen en, de sociaial-deanociratenl hebben het na tumdijke verlangen, dat Duitschlianidls handel en in dustrieel© out wikkeling onder diezelfde voorwaarden kunnen pla,ats: hebben als die vain elke® aindleren staiat Van een politieke massia-stekdnig en van andere ge welddadige maatregelen ingeval van het uitbreken van dien oorlog wilde'd'e oude leider niemendal weten. Niet slechts in Duitschland, maiar ook in Frankrijk werd deze merkwaardige rede veelvuldig besproken. In Kieff, de crude Russische kerken- en) kloosterisstad, is Donderdagavond op den Russische® miinister-presi- dent Stolypin een aanslag gepleegd en wel, in de schouwburg, tijdens een feiestvooirsteiling ter gelegen heid van die anthulliing vani een moanumlent voor tsaar Alexander II. Een uitgezocht publiek was aanwezig em in zijn loge woonde ook de Tsaiar met zijn dochters de opvoering bij. Plotseling knalden er twee schoten en zwaar gewond) viel die minister-president Stolypin neer. Wel leefde de getroffene nog, wel is naderhand een kogel verwijderd', doch zijn toestand is uiterst zor gelijk. IToe is het mogelijk, vraagt men zich af, dat t«t zulle een schitterend gezelschap van genoodigdeir de moordenaar zich toegang wist te verschaffen? Het antwoord is .echter nog al eenvoudig voor Rusland. De mam), die den aanslag volvoerde was een de tective, belast met die bijzondere opdracht om Voor de veiligheid des heeren Stolypin te zorgen. Hij had ge waarschuwd dat een revolution®® ir© vrouw, Dina Alexedrownai, dooir 't cemitiraiai-revolutiioiniad-ra commitó uitgekozen was, om! dear heer Stoiypin en den mi,nis-te van ondierwijs te dooide,® eini hij had zelfs die brutaliteit in overweging te geven, diab de Tsaar en de minister president de voorstel li ng niet moesten bijwonen Daarop was aain hem d'e bescherming van Stolypin op gedragen. Hij moet geen lid zijd van de sociiaial-revo lutionnaire partij, maiar Van -een nieuwe revolution®® i© groep, die de 'leus heeft, om op elk gebied van het staatsleven' te terroriseerein. Door hot- lot wais hem d'e® moord opgedragen. Hij kreeg bij zijn arrestatie een sabelhouw over het hoofd en twee tanden werden hem uitgeslagen. Nu, veel gelegenheid! om zijn tiandlen tie betreuren, zal hij wel, niet hebben) Woensdag komt. het Rijksge- eebt bijeen en zijn ter dood veroordeeüug is zekieir. Deze aanslag heeft weer bewezen, dat ondeir die asch der Russische reactie nog steeds het revolution na ire vuur glimt een windvlaag en die vlammen laaien eder op. Met stroppen en ukaaesi heeft de minister president getracht rusit en orde te herstellen en de ironie van het lot wilde, da,t hij dbo-r een) dier politieke politieagenten is getroffen» die hij zelf ten bate v.an het herstel van bet bureaucratische absolutisme had aten aanstelleni Aanvankelijk scheen het, dat liet op treden va® dein heer Stolypin succes: zou hebben, hoe zeer hij steeds gehaat was werd eir niet spoedig na zijn komst aan de regeieiring een mootrdaianalag op hem gepleegd? In die vijf jaren, dat hij aian heit, roer stond), waren de daden van het, terrorisme afgenomen, maar zijn politiek van onderdrukking, van Finnen en Joden vooral, zij,ni verkrachting van do grondwet, deden wrok ontstaan,. Doodsvrees wild© hij hiiboeziemen, doodsver achting beeft hij opgewekt. Zijn de beidie schoten, van Bragwvv het sein tot een nieuwe reeks vain soortgelijke misdaden? Het is mogelijk. Ook de, reactie sitieekt het hoofd weder op, en de bond van oud-Russische mannen, die hun chauvinistisch drijven hadden gestaakt, laten sinds Donderdag weer van zich boorenMoch er in de plaats van den heeir Stolypin nu eens ecu man ko men, die mèt het verderfelijke, systeem breekt 'en het heil van het Russische volk, dat op dien weg- van ge weld', willekeur en verwaaid niet, tie vinden was, ging zoeken op den weg van vrijheid, waarheid en recht vaardigheid! D,e Portugees-die; republiek werd deze week erkend versebi-Ueiude Europeesc-h© mogendheden hebben haar een „welkom, lieve, klein© züa, welkom in dit le ven" toegeroepen. De berichten hebben gesproken van de geestdrift^ welke bij deze, gelegenheid door de P-or- tugelezert aani denl dlaig- gelegd is eni welke onuitputbaar schijnt. Yarnl den verwachten inval der koniingisigeziiu- den hebben ii we niets gehoord» maar het noorden blijft! de regeering zorg baren en mog altijd wordt gevreesd, dat de leider Pavia Conceino zal trachten) niet een- ge wapende macht binnen te treden. Bovendien geeft bat. de regeieiing zorg, dait da bodem der schatkist, te zien' komtdboir verhooging' van .siaiarissen, door de kosten der geheim© politie is er veel géld vatslomden. Ondanks de zong schijnt men echter opgewekt, en de eerste ven-jaardag vaml de republiek (5 October) zal d'a,n ook wel met vreugde eau geestdrift worden gevierd - vain- die artikelen/ is- in Portugal de voorraad nog ruimschoots voltdoeude In Spanje kwamen' deze week ernstige, ongeregeld heden voor, tengevolge vani weBtetiaMuge® in het moor- dien-, vooral tie Bilbao, Waiar de sta-a-t via® beleg moest worde® afgekondigd). De, troepen moes,te® optrede® en bloedig© botsingen hadden er plaiats. Ook hadiden die Kpaamsche troepen te vechten in Mairokkoi. Mocht om op ons punt van uiiitgaing terug te ko man die Maroklsaiainsohe kwestie op bevredigende wijze geëindigd zdjni, dia® ligt er alweer nieuwe con flictstof gereed. I® de eierstie plaiate te Tripolis, waar- op Italië een begeerig1 oog heeft gericht en waar Tur kije alsi da Nedexlamdselie Leeuw rust, maar waakt. E® dam op hielt eiland Kretia, dat .eveneens een bruin van verwikkelingen- kam womdieni en, waarschijnlijk wel spoedig' wordte® zal ook, nu de mogendheden, d'ie zicli be-lasit hebben- met d© bescherming, verklaarden, dat ze niet weer zullen voorzien in de, betirekking van Hoogten, Commissaris op Kreta, vrijgekomen door liet vertrek van de® heer Zaimes. J)e Kretenzers willen grtaiag Grieksch worde®, die Grieken willen Kreta graag hebben, maair dte Tuirkan, bang voor elk verlies va,n land1 an daardoor van invloed], willen het niet graag afstaan en da ïnogeindibe.de® hebben du,s een schoon© gelegenheid om te intrigeeren, hetgeen na tuurlijk weer tot wapengekletter leidt. Zoekend naar d© vrede,side® struikelt, man telkens op oarlogsblokke® en liet eeree blokje is nog niet wegge nomen of overschreden o.f het andere ligt) alweer ge reed. Zuid-Afrika, Korea, Boisnië-Herzegowiim, Marokko, Tripolis, Kreta dei zoon van Jupiter en: Juno Mars, god van den oorlog, kan tevreden zijn over de beide oeirste tient,allen jiaren van <fe twintigste eeuw. Mr. Dr. W. F. VAN LEEUWEN. D'e, nieuwe Commissaris der Koningin in Noord- Holland, mr. dir. W. P. van Leeuwen, heieft Zaterdag het Commissariaat1 aanvaard. De installatie geschied de zonder eeiniig ce-remiolnieell, zoioals1 de, nieuwe Com missaris dit gewemschtl blad', alleen was vai nhet gouver nementsgebouw d,e vlag uitgestoken. De griffier mr P. Dozy, stelde de ambtenaren aam) den nieuwen Com missaris voor. STAATSCOMMISSIE VOOR GRONDWETS HERZIENING. Uit. zeer vertrouwbare brom veriieeemt die Telegraaf, thans, dia t die Staatscommissie voor Grtowdweltsihierzie- ning in meerdea-heid besloten heeft, inzak© liiet kies recht vraagsfult te adviseereiii, dait het kiesrecht zal worden,verleend aian dfe gezirushloiofden en aianl alle 25- jarige maainelijke iingezebenen, die in hun eigen on derhoud voorzie®. Eenige bepaling in de richting van vrouwemkies - recht, hetzij g©heel of gedeeltelijk, kon gieen meerdieir- heid vinden. Elen- groot deel dezer is dloor dia commis- siiie besteed aan die verschillemide voor-stelle® inzak© het gemeentekiesrecht. Met clit negatieve resultaat, dat Vrijdagmiddag t© half vijf all© voorst'ellieini, op verande ring van heit kiesrecht betrekking hebbende, óók het vrij sterk vooropgedrongen Pruisische stelsel, zijn ver worpen. Aan deze mededeel ings® voegt het blad ondeugend toe, dat het met belangstelling die officieuze tegen spraak ervan tegemoet ziet. De gevolgen van de plotselinge, invoering der win kelsluiting worden doio-r de Amsterda'mschie brief schrijvers druk besproken. Door winkeliers, i® consumptie-artikelen1 worden, zegt de man der ,.Arnib. Cl.", in ail© haast reeds maat regelen g-eniomen om a,a,n de 'bepalingen t,e ontkomen. De veroi-deniimg' toch is niat toapassèlijk op ailie locali- teiteni, die blijkens hare inrichting bestemd zijn voor het gebruik ter plaatse der aldaar verkochte, ©et- en drinkwaar. "Een koekbakker, di© dus een kamer in richt, met stoelen en tafbitjes, waiar men wat kaai ge bruiken), heeft -het recht, zijn bezoiekem daiar te bedie nen, maar mag niets veirkoiopani dait, meeigenomen wordt. De eontroile: is nafuuriijk zeer- lastig, want, niet diegeen, die. de eetwaren meeneemt wordt vervolgd, maar de verkooper, i:ti easu de winkelïett". Mijn siga- renhandelaar bad oek al grootech© plannen: Mijn klan'tlen zijn allien welkom. Ze mloge® 's avonds in mijn) huiskamer konten, oui hun .sigaartje t© roeken, want heit is nog niet verboden aian' de winkeliers om na uegqu uur .bezoek te ontvangeml. Men ziet het], dat, ook hier al weer in ttoepasis]ing wordt, gebracht dkt „de wetten! gemaakt worde® om z,e te ontduiken". In elk géval Maaindag om ,®ege®i uur sluiten;! Hoe veel er gesmokkeld) zal worden is thans nog mooielijk tie zeggen, maar dait men zal trachten door d,e mazen) van het net te komen, isi buitien kijf; voor die politie, imtusseheim' weer een. falsing!© taak meer. D,e briefschrijver va.n het „Utr. Dagblad1,, voorziet meer da® duizend nieuwe nesltiaurants binnen ee,n paar d'agen-. Want de ©enigen dlie na, dan „gesteIdle® tijd" mogen opanblijve,® houden om liun klanten te bedienen zijn die winkelier diie jenever verkoopt, en' die houders v,ain eethuizen. Welnu. niiietB is: gemakkelijker dan van een comeStiHeswinkel of zelfs- van een ki'ui deniers - zaak of slagerij, ©en, eethuis te maken. Maan- ook andere- winkeliers zullen middelen vinden hun klanten t© gerieven ,e;n meer ooiniscdientieuse con currenten vliegen af te, vangen. Inderdaiaidl, iindile® ie dere wet een met ie met maize®, waiar altijd een vischje door kam, dit net vangt zelfs geen kabeljauwen. Wat lezen we toch in art'kel vijf? „Het is verboden, in de inrichtingen en localiteiten bedoeld in" enz., waren welke uit die inrichting wor den meegenomen, te verkoopen en af te leveren op de uren, waarop het volgens art. 1 verboden is, winkels voor het publiek geopend te hebben." Blijkbaar was de bedoeling, clandestienen verkoop na het sluitingsuur tegen te gaan Maar wat geschiedt indien de winkel behoorlijk gesloten wordt en geen klant meer binnengelaten, en de listige winkelier gaat in donker in zijn telefooncelletje zitten en de bestel lingen op te nemen die late koopers hem nog willen inblazen Wat gebeurt indien hij zijn knechtje om tien uur uitstuurt om het bestelde nog aan huis te be zorgen, of dit zelf verricht Het is verboden, staat er. in de localiteiten enz. Daar gebeurt dan ook werkelijk niets onrichtigs. Het licht is uit, de klanten zijn weg, de deur is gesloten. Maar de telefoonjuffrouw verbindt den geheelen nacht als 't noodig is. Ziedaar een dilemma voor de gemeente. Gebeuren er langs dien weg overtredingen maar ik zie nog niet dat ze dit volgens den letter der verordening zouden zijn dan geschiedt het met apparaten van de gemeente zelf en met medehulp van gemeentelijke beambten. Zal, nadat de klepper van negen uur is rond gegaan, en „licht, vuur en pijpjes-uit!" bevolen heeft, het telefoon geheim worden opgeheven, gelijk met de zeeliedenstaking gebeurde? Zullen de aan sluitingen 's anderendaags aan de politie worden gerapporteerd? Of.... oolijkerd! zal de gemeente oog luikend toezien op de sluikerij, en alle dagen dozijnen nieuwe abonnementjes op de telefoön glundertjes bij schrijven? De Amsterdamsche briefschrijver van de Leeuw. Courant voorziet als gevolg met zekerheid een meer opgewekt politiek leven onder de middenstand, omdat het thans protesteerend deel der winkeliers zich met het stembiljet krachtiger zal gaan keeren tegen die richting in de politieke, die in een alverordenende overheid een heilmiddel ziet, in afwijking van de meening diergenen, die aan het dogma der persoon lijke vrijheid zijn blijven vasthouden. melk, die van alle zuivelproducten malar voedingswaar de verreweg het goedkoopste is. Dr. F. Baseman, jp-ivaat-docent im de Gezondheids leer aan de Universiteit vani Leiden, .deelde het vol gende a-a® het „Hamdelsiblad" mede: Er bestaan twee soorten van deze melk: lo. de ge- cetrifuigieerde uit de melkfabrieken', die slechts 0.1 a 0.15 veit bevat e® 2o:. d© .afgeroomde uit de boterfa- brieken, waarin) nog 0.6 a O.Y vet gevonden wordt. Volle melk dient pl. m. 3% vet t© bevatte®. Deze twee soorten verschillen nog ai in voedings waarde. Uitigedirukt. in heit aantal ealoriën, is deze voeidingswiaairde gemiddeld voor één liter gecentrifu geerde omdeirm-elk 362, voor afgeroomde. 403, terwijl ze vocvr volle melk 627 is. De ondiermelk uit die melkfabrieken afkomstig bevat dus pl. m. 10% meer voedingswaarde dia® die uit de boterfahriekent, doch de gemidldeldtei voedingswaarde van ondermelk (dlie rauw voor 4 c.tis. per liter ver bocht wordt) nemend! op 380 callorië, b-lijkt die. calorie van de volle, melk (wanneer wij dien' liter op 10 ets. re keneneenige inrichtingen verkoopen die echter reeds voor 11) 52% duurder te zij® dan die der omdfenmelk. Dit interesseert dein lezer misschien minder, doch het practiscbe resultaat is, dat wie 1.65 liter onder- melk drinkt, waarvoor hij slechts 6.6 cent, behoeft te betalen, evenveel voeding heeft bekoaiiem als wie één liter volle melk dronk, waarvoor hij 10 of 11 centen betalen moesit. Een mensch heeft echter een ziekere hoeveelheid vet noodig voor den .goeden afloop der spijsverteringspro cessen. Deze hoeveelheid is^ voor een lichaam va® 70 K.G., pl. m. -55 grain pea" dag, welk vet op alle moge lijke wijze kam opgenomen worden im dte® vorm va.n boter,, reuzel, vleesch, spek, .olie, margarine enz., doch waarvan ook steeds, bij het brood .eten ©en 'gedeelte ge nuttigd wordt. liet hier gefabriceerd© brood immers bevat pi. in. 1.5 vet, zoodiait, vooral in arbeiders kringen de broodconsumptie op 800 gram per dag ge rekend', reeds; een 12 graan van liet bemoedigd vet met liet brood in het lichaam komt. Waait- echter hij de vöiedinlg één liter volle melk dooi' 1.65 liter omdermelk wordt vervangen, moet men er steeds rekening mede houden: diat er een tekort aan vet komt, dat op anidiei© wijze aangevuld) moet. worde®; overigens is ondermeik een uitstekend voedingsmiddel, dat in de keukan niet slechts de voille: melk ka® ver vangen, doch dat zelfs, waiair bij de bereiding toch vet bijgevoegd moet wordlen, den smaak zal verhoogen pamiekoeke®, flensjes, anz. bereidte men dan „ook bij voorkeur, o-ok afgezien van het prijsverschil, met afge roomde, melk. Daarbij komt dat ondeiime-lk een artikel is, dat, in zeer groote massa, geproduceerd1 wordt, Dte melkfabrie ken in Amsterdam verkoopen ze rauw voor 4 ets. of, voor dcnzelfden prijs gesteriliseerd in fleissehe-n van 875 kub. cM. 1) (Wij geven deze, mediedeelling, zooals z,e cans door dr. Baeanau medegedeeld werd; wij verna men echter diat er melkinrichtingen zijul, die „Liter- flesschen" va® groioiter inhoud) hebben; uniformiteit bestaat er ial dieze niet: er besta,aim dozijnen modellen Literfie'sscben van vorschillendeui inbond). Ook werd ons er opmerkzaam op gemaakt dat die melkinrichtin gen gepasteuriseerde en' geen gesteriliseerdie melk a,an huis bezorgen,) Deze worde® gestuurd maar groote fabrieken ter consumptie door liet personeel; wait er overblijft laat. men Verzuren en wordt, verkocht als karnemelk, waarvan dte voedingswaarde iets: geringer is, daar melksuiker melkzuur geward©®, is. Groote producenten zijni ook d© bo'terfabrieken. De ze sturen de afgeroomde melk gedeeltelijk terug aan de hoeren, die er 2 ets. per liter voor betalen en ©r de kalveren meidie voeten of vetlairma of komijnekaas va® mak©®. Verder g'a-ait ©an dte,él naar de miaigiarime- fabrieke®, <li© zelf ook mielk im girwtie miassa o-ntroo- man-, va® d© afgeroonidie: melk maa-igariuie maken -en den mom naar de boterfabriekemt sturen of zelf bater fabriceeren. (Et is één margarinefahriek in ons land, die alleen minstens 30,000 kilo mleilk per dag ver werkt. Uit den prijs, 2 ets. per liter, die de boeren voor de ondiermelk, die ze terugkrijgen, betalen, heeft men reeds kunnen zien dat er groot voordeel i,n zou bestaan als mem er meer a 4 ets. kon verkoopen aan t publiek ter consumptie. Daarvoor ware echter noodig, dat men d enorme hoeveelheden ondermeik, die Friesland bij voorbeeld produceert, iu speciale koelwagens naar Oin- ze groot© steden bracht. Dat dit mogelijk is, bewijst Denemarken, dat op het ocgenb'lik de groote Duitsche centra op die wijze van verschie melk voorziet. Gemengd nieuws. TAPTE- OF ONDERMELK. Li het laatste artikel over de Duurte der Levensmid delen gaven wij den raad', om, nu de volle melk zoo duur is, een een proef tte nemen mat tapte- of onder- DE ROODE DINSDAG. D© deel,nam,e aan de kiesirechtbetaogi'ng op 19 Sep tember a.si., i® De® Haag, wordt, g,rooter dia® liet be stuur der S. 1). A. P. aanvankelijk heeft verwacht. Tot hed'eai bedraagt dit aantal reeds ver over de 15,000. Fit, Amsterdam kotnen 4000 deelnemers naar De® Haag; uit Rotterdam 1200; uit: afc gedeelten des land's vr ijgroote groiependie Limburgscbe mijmwer- keiisdiLsitirictieui1 zulle® eein 100-tal betoogerai leveren. Met, dte opgekomeme® uit De® Haag wordt,, bij gun stig weder, het aiamtai betoogters, op 20,000 geschat. BANKEN VAN LEENING. Door den Raad dier gemeente Nijmegen werd in zijn. vergadering' van Zaterdag een verordening vastgesteld betreffende de particuliere Banken va® Leteining- Ter zake vaini eene bdeeniing mag' dienvolgens niet mte©r wordien, giavordeid da,® t.wiee tie® homderd va® d!e beleensom bij beieeniingt, uiteidijk igied'ureinde ,e©n, week; drie ten honderd bij beleeninigieai langer dai® een week. doch korter dan veertienl. dagen'vier tie® honderd bij beieiemingieim lginger dlaar veertien dagen,, doch korter dan teenë maamdl en drie tear honderd voor elke voile

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1911 | | pagina 1