DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No* 242
Honderd en dertiende jaargang.
1911
ZATERDAG
14 OCTOBER.
Boomen veilen.
BINNENLAND.
STA9SNTEFWS.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALKMAARSCHE COURANT
ALKMAAR, 14 October.
De heer Leonard A. Springer, voor onze lezers geen j
onbekende, schreef deze week een artikel in het Han- j
delsblad over „de orkaan van 30 September en de boo- j
men in Den Haag," waarin hij betoogt, dat de nacht
van Zaterdag 30 September op Zondag 1 October een
droevige maar leerzame nacht geweest is, die een les
heeft gegeven, waaruit voor ieder veel te leeren valt,
vooral voor „de groote alwetende men."
De „men" waartegen de schrijver ten strijde trekt,
en waaronder hij ,,'t bemoeizieke publiek" verstaat,
omtrent welks oordeel hij „behoorlijk zijn portie gehad
heeft, belemmert de deskundigen bij voorstellen om
oude wrakke boomen op te ruimen „men weet het
beter."
Een paar jaar geleden had de heer Springer met een
hoofdambtenaar bij het Ministerie van Handel en Nij;
verheid en een lid van de Tweede Kamer een conferen
tie. Zij kwamen op het plein bij de Witte. De boomen
aldaar kwamen ter sprake, zij vroegen hem wat hij
daarvan dacht, de directeur had voorgesteld ze te vel
len. Zijn oordeel was overeenkomstig dat; advies, want
hij achtte de boomen gevaarlijk voor 't. verkeer. De
raad had echter besloten ze te laten staan en nu? Zoo
zijn er heel wat in Den Haag: de gevolgen zijn niet
achtergebleven.
Men gaat er thans heen om te kijken, maar denkt
niet over het besluit, dat destijds door den Raad geno
men is. Men bekijkt, zegt de schrijver, de stammen
en als deze niet hol zijn, noemt men de boomen ge
zond. Ook zonder hol te zijn kunnen boomen slecht
zijn. 't Is maar de vraag, waar 't verwordingsproces
begint. Van boven of beneden. Holle boomen met
gezonde wortels kunnen soms jaren blijven staan, lan
ger soms als menige, die gaven stam maar slechte wor
tels heeft.
Men is over 't algemeen huiverig om oude afgeleef
de, in verval zijnde boomen op te ruimen, om plaats
te doen maken voor nieuwe, krachtige exemplaren.
Men is veel te egoïst, om] voor 't nageslacht te zor
gen. Men redeneert: als ik boomen plant, zie ik ze
niet meer groot, maar als onze voorouders ook zoo ge
redeneerd en geen boomen geplant hadden, zouden wij
nu niet in de schaduw dier boomen loopen.
Niemand denkt om het gevaar, waarmede oude
wrakke boomen hen bedreigen. Zoo'n boom te vellen
heet verregaande roekeloosheid en vandalisme.
Ieder heeft den mond vol van eeuwenoude boomen,
alsof elke boom onsterfelijk is, alsof elke boom eeuwen
oud kan worden.
Men vermeent, dat als- de deskundige aanraadt een
boom of boomen te vellen, hij dit doet uit louter ge
noegen om de bijl in den stam te slaan.
De bemoeizucht van 't publiek, van menschen, die
geen greintje verstand van boomen hebben, die mis
schien geen beuk van een iep weten te onderscheiden,
belemmert de over het Haagsche Bosch aangestelde
ambtenaren in de maatregelen, die voor 't behoud van
't bosch noodzakelijk zijn. Wat de orkaan nu met
ruw geweld gedaan heeft, had gaandeweg met 'beleid
gebeurd moeten zijn. Nu sleepte de eene den andere
mede in zijn val, goed en kwaad, jong en oud, en wat
daartusschen is blijven staan, is niet te vertrouwen.
Men wist, dat de bodem van 't Haagsche Bosch in
veel opzichten gevaarlijk is voor boomen met vlakke,
niet diepgaand wortelgestel, zooals beuken en iepen.
Beuken mat hun breede en gesloten kruinen, vlakke,
horizontaal staande bladeren vangen veel water op en
bieden een ontzaglijk drukvlak aan voor windstooten.
Eiken bieden veel meer weerstand door hunne luch
tige kruinen en diepgaande wortels. Raakt het kern
hout van beuk of iep aan 't rotten, dan gaat 't snel
verder, veel sneller als bij 't hardere eikenhout.
Men heeft een waardig corps1 van deskundige amb
tenaren, waarom moeten dan andere en ondeskundige
menschen in Tweede Kamer of Raad) over 't al of niet
vellen van boomen medepraten. Waarom wordt meer
geluisterd naar dé stem van 't ondeskundige publiek,
als naar de stem van deskundige ambtenaren. Laat
den ambtenaar het volle vertrouwen. Heeft hij dat
vertrouwen niet verdiend, of is hij nalatig, ontslaat
hem dan.
Nu treft de schuld voor de nalatigheid, waarvan de
ze ramp voor een groot deel 't gevolg is, niemand. Nie
mand is aansprakelijk.
Hier isi groote nalatigheid te oonstateeren, maar
zij treft de ambtenaren niet, maar de regeerders, die
bang zijn voor de publieke opinie.
Gouverner c'est prévoir.
Men moet bij eiken bestuursmaatregel' vooruit zien,
wat de toekomst geven kan en zeker niet 't minst in
't boschbeheer, en dit was hier zeker noodig.
De ondervinding heeft den bodem van 't Haagsche
Bosch genoegzaam, leeren kennen; men weet welk ge
vaar daar schuilt. Toch laat men oude, afgeleefde
boomen staan, waarvan men vooruit zien kan, dat zij
niet meer sterk genoeg zijn aan hevige windstooten het
hoofd te bieden. De boomen worden gespaard omdat
men het wilde.
Bij eiken storm krijgen dergelijke boomen een knak,
dikwijls onzichtbaar aan 't wortelgestel, omdat de
boom zich, na opheffing van den druk, weer in stand
herstelt, maar het weerstandsvermogen is gebroken.
Wie een bosch behouden wil voor 't nageslacht,
moet op tijd hakken en vernieuwen. Particulieren
moeten weten wat zij doen; willen zij de boomen laten
staan, tot zij vanzelf ineenstorten, dan is dit hun
zaak. Maar Rijk en Gemeente zijn rentmeesters over
't gemeenschappelijk bezit, niet alleen voor '-t levende
geslacht, maar ook voor de toekomstige bewoners.
Er zijn gevallen, waarin niet te voorzien is, maar
wat in Den Haag in stad en in 't bosch geschiedde,
was grootendeels wel te voorzien. Nalatigheid strafte
zich zelf, en 't bemoeizieke publiek ziet nu, wat de ge
volgen zijn, als men deskundigen belemmert in de uit
oefening van hun ambt.
Tot zoover de heer Springer, wiens betoog wij hier
uitvoerig hebben weergegeven, omdat de schrijver, ook
optredend als adviseur in deze gemeente, op de boo
men langs openbare wegen en plantsoenen hier ter
stede grooten invloed heeft-, omdat „men" ook hier
zijn afkeurend oordeel over dat optreden niet on
der stoelen en banken heeft gestoken.
Het wil ons voorkomen, dat de heer Springer hier
hout snijdt.
De orkaan verschafte hem bewijsmateriaal waarvan
hij gretig gebruik gemaakt heeft. Met wortel en tak
zal hij de tegen hem gerichte oppositie door zijn stuk
wel niet uitroeien, maar waar -ook hier wel een veer
tigtal boomen door den storm gewelddadig zijn geveld,
verdient ook hier het apologetisch artikel eens ernstig
onder de oogen te worden gezien.
Vergissen wij ons niet, dan berust de tegenstand,
wel'ke de Haarlemsche tuinarchitect hier ontmoet,
vooral op de overweging, dat zijn methode het stedelijk
natuurschoon vermindert, overbodig is en tenslotte
•nog geld kost. Men ziet het nut er niet. van in, heeft
slechts oog voor de nadeelen.
Mooie boomen, mooi althans voor het leekenoog,
worden gerooid, schaduwrijke piekjes worden weggeno
men, schoone stadsgedeelten worden ontsierd. Pleit
het nu niet voor den schoonheidszin en voor de liefde
jegens de st-ad der inwoning:, indien de burgers zich
daartegen verzetten? Neen zegt de heer Springer,
wiens verbittering- overigens niet onbegrijpelijk is, dat
doet het niet, omdat ai die protesten zijn ingegeven
door bekrompen zelfzucht. Allemaal goed en wel
maar het verzet wordt ingegeven, door hetgeen men
t ziet, en voor hetgeen men niet ziet, worden de oogen
onvoldoende geopend. Het wordt het publiek niet- vol-
doende duidelijk gemaakt, dat tal van boomen worden
j geveldt omdat ze hol zijn of slechte wortels hebben.
Had het publiek die overtuiging het zou ongetwij-
I feld zwijgen, al was het alleen reeds uit de overweging
dat het omwaaien van boomen groote schade kan bren-
gen. Wanneer in dezen eens wat meer publiciteit werd
I betracht, eens te voren werd medegedeeld, dat er boo-
men zullen worden gerooid, omdat ze oud en gevaar-
lijk zijn het publiek zou vermoedelijk piinder veront-
i waardigd worden, wanneer het open plekken te aan-
schouwen krijgt.
Ook zou het van algemeen nut zijn, indien aan het
i publiek werd medegedeeld, waarom in bepaalde geval-
len bijv. rijen boomen om deu andere worden uitge-
dund. En misschien zou de tuinarchitect het voor lee-
ken wel aannemelijk kunnen maken, waarom hij uit
aesthetische overwegingen er voor is boomen te rooien,
5 welke niet oud of te dicht op elkaar geplant zijn.
i Wanneer het publiek soms meent, dat als een des-
kundige aanraadt een boom of boomen te vellen, hij
i dit uit louter genoegen doet om de bijl in den stam
te slaan zou dan de deskundige juist door het pu-
bliek onwetend te laten, misschien ook eenige schuld
hebben aan die meening Wij leven nu eenmaal in
j een tijd van proefnemingen en gelukkig het publiek
dat niet al het nieuwe voetstoots als het beste aan-
vaardt, maar gaarne eerst wil worden ingelicht. Wij
leven in een tijd', waarin wordt gestreefd naar het be
houd van stedenschoon is het dan een wonder, dat
het publiek zich niet zonder meer neerlegt bij hetgeen
j als roof van dat schoon wordt beschouwd? Wij leven
j in een tijd van medezeggingschap behoeft het dan
te verbazen, dat het onsympathiek gevonden optreden
van een enkeling leidt tot ingezonden stukken, en wat
dies meer zij
Zou nalatigheid -ten aanzien van de voorlichting
van het publiek hier ook niet zich zelf straffen?
Is heerschen ook hier niet voorzien?
Wij gelooven, dat de heer Springer zich minder zou
hebben te klagen over het „bemoeizieke publiek,als
hij, gelijk hij in het hierboven aangehaalde artikel
deed, wat meer het publiek trachtte te overtuigen van
het gewenschte of noodzakelijke van de door hem ge
nomen maatregelen. Niet slechts indien hij door arti
kelen of ingezonden stukken daartoe gedwongen
wordt, maar vooral vrijwillig, uit zich zelf, wanneer,
zooals thans, de feiten hem daartoe aanleiding geven,
of wanneer nieuwe maatregelen door hem genomen
zullen worden.
Gemengd nieuws.
IN EEN BADKUIP VERDRONKEN.
üonderdagnamiddag had een jonge moeder te Lei
den haar éénjarig kindje in een hadkuipje. Zij
moest even de huiskamer verlaten en vroeg haar man
wel te willen letten op het kind. Deze kweet zich
slecht van deze opdracht. Toen de moeder na eenigen
tijd weer in de kamer kwam-, vond zij het kind voorover
gevallen en gestikt. Alle pogingen om de levensgees
ten weder op te wekken, mislukten.
INSLUIPING.
Gisternacht is bezoek gebracht aan het hulppostkan-
toor aan de Prins Hendrikkade te Rotterdam. De da-
der, die door een tuimelraam aan de achterzijde van
het gebouw binnen kwam, heeft de kluis geforceerd.
Er wordt niets vermist.
DOOR GAS BEDWELMD.
In het hotel Mainzer Hof, aan de Prins Hendrikkade
te Rotterdam, zijn gistermorgen door het ontsnappen
van gas bewusteloos gevonden twee Russische logeer
gasten. De oudste werd door een geneesheer bijge
bracht; de jongste bewusteloos naar het ziekenhuis
getransporteerd.
UIT DE DIERENWERELD.
Zaterdag j.l. verkocht een landbouwer te Oud-Vosse-
meer aan een boer onder de gemeente Steenbergerveen
een schaap. De nieuwe eigenaar liet den ram in zijn
weide loopen, maar vier dagen later was het dier ver
dwenen. Het had! den weg naar zijn voormalige kudde
teruggevonden, had daarvoor een afstand van ongeveer
drie uren moeten afleggen en had, om van Noord-Bra
bant op het eiland Tholen te 'komen, de Eendracht
moeten overzwemmen, van welk voorval vele personen
ooggetuige waren. Aan den zeedijk van den Leguit-
polder was het dier door een herder opgevangen, maar
het wist te ontsnappen en liep dwars door de landerijen
heen naar de oude schaapskooi.
VERDACHTE LIEDEN.
Gedurende de eerste dagen dezer week vertoefden in
een volkslogement te Middelburg' een 24-jarige vrouw
en een 19-jarige jongen, die door hunne handelingen
de aandacht der politie trokken. O. a. vroegen zij bij
verschillende goudsmeden ringen op zicht, hetgeen
hen echter geweigerd werd; terwijl zij elders ringen in
reparatie gaven. Bij een verhoor op het politiebureau
bleek men te doen te hebben met dezelfde personen,
die een paar jaar geleden te Arnhem veroordeeld wer
den wegens diefstal van een groot aantal gouden en
zilveren voorwerpen. Er werden thans geen termen
gevonden hen aan te houden; alleen werd wegens het
dragen van een revolver met patronen tegen den man
proces-verbaal opgemaakt. Beiden zijn in de richting
van Vlissingen vertrokken.
KERKDIEVEN BETRAPT.
In de R.-K. parochiekerk van den H. Dominicus in
de Spuistraat te Amsterdam werden zeer waarschijnlijk
aanslagen gepleegd op een houten kist, waarin het
geld van de kerkcollecten gestort werd.
Om de 6 maanden wordt deze geldkist geledigd en
het zilver- en kopergeld in zakjes gedaan. Toen dit
begin van de maand weer geschiedde, merkte men
dat rpen veel minder zakjes had dan bij vorige gelegen
heden, en, ofschoon ditl natuurlijk ook aau mindere of
ferwaardigheid van de parochianen had geweten kun
nen worden, was dit te kort van dien aard dat mén
sterk vermoeden had dat er gestolen werd.
Daar er eenig vermoeden bestond tegen twee lood
gieters-monteurs die werkzaam waren in de kerk bij
den aanleg van de Centrale verwarming, besloot men
de kist weei' op haar plaats te zetten en de commissa
ris van politie der 6de sectie, de heer F. G. C. J.
Fundter de Beaucherre, droeg Woensdag den recher
cheur Bedeke op zich in de kerk verdekt op te stellen.
Deze klom op een stelling achter enkele paneelen van
waar hij een uitzicht op de kist had en vandaar zag
hij hoe twee mannen, aan de kist' morrelden en waar
schijnlijk geld medenamen; daar hij echter niet ge
makkelijk uit zijn moeilijke schuilplaats kon komen,
liet hij de mannen weer vertrekken. De commissaris
besloot nu de dieven op heeterdaad te doen betrappen
en zoo namen Donderdagmiddag de inspecteur Van
Soest met den rechercheur Bedeke, gewapend met een
photcgraphietoestel weer dezelfde observatiepost in.
Dank zij de heldere middag mocht het hun gelukken
om 4 uur terwijl er geen dienst was en de dieven de
geestelijkheid aan tafel wisten van de misdadigers
enkele kiekjes te nemen terwijl deze de kist weer open
den. De jongste lag gebukt voor de kist ta jverken,
terwijl de oudste door kloppen den indruk moest wek
ken van in de kerk werkzaamheden te verrichten. Ook
werd een kiek genomen van het moment dat de dief
een handvol geld uit de kist nam; eveneens zag men
hoe de dieven aan de offerblokken werkten. Men liet
de twee mannen weer vertrekken en nadat de politie
uit haar observatiepost geklommen "var>, werden de
beide betrapten om 5 uur gearresteerd. Het noodige
kopergeld werd in hun bezit gevonden, alsmede gewone
en afgevijlde sleutels.
Men schat het gest.olene op ongeveer 45 K.G. (de
zakjes worden gewoigen) en berekend, dat er dus voor
een bedrag van 180 a 200 gulden gestolen is.
(Hbld.)
DE RAMP IN ZEELAND.
Het Dagelijksch Bestuur van den Koninklijken Na-
i tionalen Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulp bij
j Ongelukken „Het Oranje; Kruis," besloot 5000 gulden
I ter beschikking te stellen van het provinciaal water-
1 snoodco ité in Zeeland.
algemeene vergaderingen ingeleid zullen worden de
volgende onderwerpen: het aanleggen van proefvelden
op weiland, het geven van inlichtingen omtrent de sa
menstelling van voederrantsoenen en de macht van
het kleine met betrekking tot de verspreiding van
mond en klauwzeer. Het bestuur vleit zich, dat de le
den, thans 45, dit werkprogram op prijs zullen stellen.
UIT AKERSLOOT.
Vanmorgen miste de brugwachter te Koogerpolder
uit een gesloten schuurtje achter zijn huis een goede
fiets, behoorende aan een van zijn zoons.
UIT HOORN.
Een zeer ernstig ongeluk gebeurde gisteravond al
hier hij het pas geopende nieuwe gebouw der firma S.
I. de Vries.
Terwijl' mejuffrouw Zaal even voor de etalage stond,
viel de vlag'gestok, die ter gelegenheid van de opening
voor het gebouw was aangebracht, naar beneden en
trof haar aan het hoofd. Een zeer groote wond, die
hevig bloedde, maakte spoedige hulp noodzakelijk.
De ongelukkige werd naar het politiebureau ver
voerd, waar ze door drie doctoren werdi verbonden.
Men vreest voor hersenschudding.
UIT NOORDSCHARWOUDE.
Te Noord-Scharwoude is een ernstig ongeluk ge
beurd in de inmaakfabriek van den heer Verburg. De
arbeider Jansen, die op de tweede verdieping aan
't werk was, viel door een luik, waarbij hij inwendig
gekneusd werd. In zorgwekkenden toestand werd hij
naar het St. Elisabeths-Gesticht te Alkmaar overge
bracht.
UIT SINT-FAN GRAS
Scheen het. eerst, of de bouwers, die hun witte kool
per snees verkochten, de beste zaken hadden gemaakt,
door de voortdurend oploopende prijzen waren zij, die
hun kool ter markt brachten, in vrij wat beter condi
tie. Zij toch maakten per 10O stuks le soort meer
dan de eerstgenoemden per snees.
Dezer dagen werden reeds per waggon de witte koo
ien verhandeld tegen ruim 600 per 10.000 K.G. of
driemaal zooveel als in andere jaren.
UIT RUSTENBURG.
In de Bestuursvergadering der afd. ITrsem van de
II. M. v. Landbouw, gehouden 13 Oct. 's avonds te 7
uur hij den heer J. Kok te Rustenburg werden be
noemd tot vice^voorzitter en penningmeester dier af-
deeling de heeren H. Tuyn te Rustenburg en A. Vet te
Ursem.
Voorts bepaalde men, dat in het winterseizoen op de
UIT OUDE-NIEDORP.
Donderdagavond hield het nut „Ons Genoegen" al
hier zijn eerste bijeenkomst in dit seizoen, in het lo
kaal van den heer A. Mijts.
De voorzitter, de heer A. Wonder Pz., opende met
een welkom de vergadering, waarna lezing der notu
len volgde.
De rekening over het afgeloopen jaar werd hierna
goedgekeurd met een voordeelig saldo groot 2.12M>.
De ontvangsten bedroegen 65; de uitgaven
62.87V2. ,r„
De bestuursleden A. Wonder Pz., A. Mijts en M.
Kooijman, respectievelijk voorzitter, secretaris en
penningmeester, welke aan de beurt van aftreding wa
ren, werden herkozen.
Hierna trad de heer M. H. Woutman op met de le
zing, getiteld: „Vrije liefde7' door Eokko Bos.
Deze lezing werd met alle aandacht aangehoord.
Een daverend applaus bewees wel dat ze in. de smaak
viel.
Verder werd de avond aangevuld met de volgende
bijdragen: „De betaalde dbop," 's Zomers als het
peentje groeit" en „Mijn Zwarte vriendin.Ook deze
bijdragen vielen zeer in de smaak.
De eerstvolgende bijeenkomst zal worden gehouden
op Donderdag 9 November a.s. in het lokaal van den
heer T. de Jong.
Hierna sluiting.
ROYAAL!
Te Hoedekenskerke verloor een koopman in aardap
pelen een portefeuille met een flink bedrag aan bank
papier.
Een bondsweger, aldaar gedurende de bietencampag
ne gestationeerd, vond deze en spoorde den rechtmati-
gen eigenaar op.
Voor zijn betoonde eerlijkheid werd hij beloond met
oen gift van twee kwartjes!
UIT HEER-HUGOWAARD.
In een bestuursvergadering van „Nieuw Leven"
werd besloten, dat de beslissing van al- of niet-toetre-
ding'tot de tuinbouwfederatie voor Langendijk en O.
aan de algemeene vergadering blijft, het bestuur acht
te evenwel' 5 ets. per lid te zwaar. Samenwerking
is echter hoogst gewenscht.
In den loop van 1911 traden 102 nieuwe leden toe,
buiten Waarland telt „Nieuw Leven" tr thans 700.
Ter sprake werd gebracht het spoorplan vanuit het
station Noord-Scharwoude, in zooverre dan gewijzigd,
dat een lijn worde aangelegd tot dfe ringvaart en de
laadplaats in open verbinding wordt gebracht met de
ringvaart. Vele leden brengen n.l. hun kool ter vei
ling naar Broek op Langendijk. Algemeen was het
bestuur van oordeel, dat een sluis ter plaatse, waar die
gevraagd wordt, geen voordeel zou opleveren. Het
noordelijk deel van den polder diende dan wel eerst
aan vaarwater te worden geholpen. Besloten werd nog
a. s. Maandag een algemeene vergadering te houden.
UIT DE RIJP.
Hedennacht brak door onbekende oorzaak brand uit
in het tot stalling dienende gebouw van den heer Alo-
serij, aan de Klaterbuurt. Deze stalling brandde ge
heel af, terwijl het woonhuis, mede door het actief op
treden der omwonenden, slechts geringe brandschade
bekwam.
Een en ander is verzekerd bij de maatschappij „Hol
land" te Dordrecht.
DE DUURTE.
De heer K. Baas Gz., gemeenteraadslid te Zaandam
heeft bij den gemeenteraad het voorstel ingediend, met
het oog op de dure- tijden, aan alle gehuwde ambtena
ren en werklieden der gemeente Zaandam, die 700
's jaars of minder verdienen, in de maand November
een toelage van 20 té geven.
HET 20e KIND.
In het gezin van den kleermaker-barbier O. Dekker
te Medemblik, werd Vrijdagmorgen het 20e kind gebo-
VAKONDERWIJS.
Het bestuur van den Bond van Vereenigingen tot
het geven van Vakonderwijs, heeft zich geconstitueerd
als volgt:
Jhr. mr. W. I. Snouck Hurgronje, te 's-Gravenhage,
voorzitter; mr. J. Everts B.Hz., te Arnhem, onder
voorzitter; I. Hudig, te Rotterdam, le secretaris1; me
