DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Simsnwerking op Armenzorg-geld.
No. 41
Houderd en veertiende Jaargang.
1912.
ZATERDAG
17 FEBRUARI.
BI JNNENLANIÏT
Dit nummer bestaat uit 3 bladen,
ALKMAAR, 17 Februari.
.„Voor twee jaar dacht ik vaak: „he, wat zou ik
„graag van dat gezin op de hoogte willen wezen, zon-
„der uithooren. Wat zou het toch gemakkelijk zijn,
„indien er een centraalpunt was, waar men over de
„armen inlichtingen krijgen kon
„Ik sprak daar wel eens met anderen over en die
„waren het geheel met mij eens, maar als ik er over
„sprak om er moeite voor te doen, dan kreeg ik meest-
„al te hooren: 't zal moeielijk gaan. Toem heb ik ge-
„zegd: dan wil ik het juist probeeren
Als we zeggen, dat het een Alkmaarsche burgeres
was, die dus sprak, dan zal menigeen reeds begrepen
hebben, dat mej. van Rijn de spreekster is geweest en
dan behoeft er haast niet meer aan toegevoegd dat
tot stand is gebracht, hetgeen door haar in 1910 zoo
wenschelijk werd geacht. Ieder, die met haar heeft
mogen samenwerken, weet hoe ze zich met hart en ziel
wijdt aan een zaak, welke zij haar sympathie en werk
kracht heeft gegeven, hoe ze juist in tegenwerping
een aansporing tot zelf-doen, tot krachtig-aanpakken
vindt. En wie haar kent, zal zich over het gebruik van
het woordje „uithooren" zeker niet verbazen. Hij
hoort haar al met tegenzin allerlei vragen stellen, die
helaas noodzakelijk zijn, maar die zij o zoo graag had
willen vermijden^, omdat ze vaak een kwelling voor den
anne zijn, onaangename gevoelens in hem opwekken,
dikwijls in geenendeele tot verheffing van zijn karak
ter strekken.
Daaraan een einde te willen maken onder de leuze:
Die 't wil en wenscht, kan 't werck naer zijnen (hae-
ren) wil beleien" dat teekent juffrouw van Rijn.
De Alkmaarsche armen de enkele kwaden, de ar
men, die de armen bestelen gelijk Bernard Canter liet
ons onlangs zoo aardig zei, uitgezonderd! zullen er
haar dankbaar voor zijn, de Alkmaarsche instellingen
op het gebied van armenzorg zullen er baat van onder
vinden en allen, die nog het particulier initiatief op
prijs stellen, zullen mej. van Rijn van harte met het
behaalde succes gelukwenschen.
Wat is er dan tot stand gebracht zal men vragen.
In de eerste plaats, zouden we willen antwoorden,
samenwerking tusschen de hier onder genoemde in
stellingen en genootschappen van liefdadigheid hier
ter stede. 1
Men denke hierover niet te licht. Ieder die weet,
hoe gering in onze dagen die gezindheid tot samenwer
king is, hoe moeielijk het valt de menschen te overtui
gen van het heilzame van samenwerking, zal dit deel
van het behaalde resultaat zeker niet onderschatten.
Staketsels en schuttingen verdeelen ons volk zeer, zoo
zeer, dat het veel moeite, maar ook veel beleid ver-
eischt, om personen en instellingen van verschillende
richtingen tot samenwerking te brengen.
Op het gebied van armenzorg vooral geldit het ge
brek aan onderlinge samenwerking, dat, zooals jhr.
mr. A. F. de Savornin Lohman in „Onze Constitutie"
schrijft, als een kanker voortvreet. En terecht wordt
in de Memorie van Toelichting vam het Armen-ont-
werp-Heemskerk „een kwaad" genoemd „het gemis
aan onderlinge bekendheid en samenwerking bij de in
stellingen van weldadigheid."
Dat hier in Alkmaar het Burgerlijk Armbestuur, de
Nederlandsch Hervormde Diaconie, het Roomsch-Ca-
tholiek Parochiaal Armbestuur, de Doopsgezinde Ge
meente, de Evangelisch Luthersche Gemeente, de
Apostolische Gemeente, de Nederlandsch Israël. Ge
meente, 'Liefdadigheid naar Vermogen, de Protestant-
sche Vrouwenvereeniging, KinderkleedLng, Spijsuit-
deeling, Tuberculose-Commissie en de Moederlijke So
ciëteit zullen samenwerken, is dus op zich zelf reeds
een feit van bijzondere beteekenis.
Al die instellingen hebben mej. van Rijn de' mede
werking gegeven, en voor het vervolg toegezegd, voor
het bijeenbrengen van de verschillende gegevens van
alle gesteunde armen in deze gemeente. Door vrije sa
menwerking is dus oen centraal orgaan ontstaan op
het gebied van armenzorg. Met de zeer gewaardeerde
hulp van den heer Melchior, oud-hoofd eener school,
zijn de door al deze instellingen verstrekte gegevens
verwerkt in een „kaartregister." Van elke arme, die
van een of meer der genoemde instellingen steun ont
vangt, is een kaart opgemaakt, waarop de gegevens
zijn ver-meld, die van belang kunnen worden geacht.
In het geheel zijn er 630 kaarten er worden door de
instellingen dus 630 Alkmaarsche gezinshoofden of
alleenwonende personen gesteund met geld, spijzen,
brood, turf, bons voor kruidenierswaren, onderklee-
ding, klompen, rentelooze voorschotten etc. Elke
maand geven de secretarissen der vereenigingen de
voorgekomen veranderingen op, zoodat dit centraal
kaartregister steeds bijgewerkt wordt. Zijn waarde
moet dit register natuurlijk vooral ontleenen aan de
nauwkeurige en volledige opgaven. Het spreekt wel
van zelf, dat bij de samenstelling van het register
dikwijls een beroep gedaan moest worden op de secre
tarie, waar men steeds welwillend zijn medewerking
verleende het dagelijksch bestuur dezer gemeente
staat trouwens zeer sympathiek tegenover deze zaak.
Profijt van het regieter kan natuurlijk enkel door
raadpleging verkregen worden. Dank zij de bereid
willigheid van regenten, kan dit, te beginnen Woens- geld voor hen over. Het zaakje zal voor de vrouw in
Umnniiyv m/vlli/iUb /von Itim 1 OVVTl 111 n T* 711 JLIll OY*-
dag a. s„ in het stadsziekenhuis geschieden Woens
dag- en Zaterdag 's namiddags van 23 uur.
Daar is dus een „Kamer van Navraag" gevestigd,
waarvan mej. van Rijn presidente en de heer Melchior
secretaris is. Het ligt wel voor de hand, dat niet ieder
inlichtingen kan vragen daardbor zou ongewensch-
te nieuwsgierigheid! worden opgewekt en zou tevens
worden bereikt, dat medewerkende instellingen allicht
hare gegevens terughielden. Inlichtingen worden dus
alleen verstrekt aan bestuursleden van gemeente
lijke, kerkelijke en particuliere liefdadigheidsinstel
lingen en aan hen, die na introductie door een be
stuurslid van een dter voornoemde instellingen zijn
ingeschreven in een bij de Kamer berustend! re
gister. De naam, woonplaats, kwaliteit der bezoekers
worden geboekt, evenals de gevraagde inlichtingen, de
reden der aanvraag en de aangevraagde personen.
Den agnvrager hetzij instelling of particulier
is het op deze wijze mogelijk gemaakt zich gemakke
lijk betrouwbare inlichtingen te verschaffen terwijl hij
bovendien verneemt welke vereenigingen reeds steur
nend optraden. Wij zouden niet gaarne beweren, dat
het vroeger niet mogelijk was hierterstede dergelijke
informaties in te winnen dat zou een miskenning
zijn van het werk, reeds zooveel jaren met goede resul
taten verricht Maar wat men toen miste en nu heeft
gekregen is oen centrale bron, waarin1 de inlichtingen
samenvloeien en waaruit zonder veel moeite kan wor
den geput.
Dit is een zakelijk voordeel. Maar grooter is zeker
het andere, het zedelijke, dab juffrouw Van Rijn
op den voorgrond! stelde. Den armen wordt op
deze wijze de dikwijls pijnlijke, noodeloos vaak her
haalde openlegging van hun toestand bespaard. Het
moge verschrikkelijk zijn voor huisbezoekers naar al
lerlei dingen (niet al te veel, maar toch genoeg!) te
moeten vragen, nog veel verschrikkelijker is het voor
de armen, wanneer men hen telkens weer moreel en
materieel de maat komt nemen, wanneer ze voor de
zooveelste maal papiertjes van dokter en meester,
trouwboekje enz. voor den dag moeten halen, wanneer
ze moeten klaar staan voor de bezoekers, hun allerlei
mededeelingen, vaak van intiemen aard moeten doen.
hun moeten trachten te bevredigen, soms door zich
zelf te vernederen.
Die kwellingen zij zullen voortaan hier in Alk
maar niet meer behoeven te worden doorstaan.
En daarom vooral heeft mej. van Rijn aanspraak op
erkentelijkheid.
Eindelijk is daarvoor nog een reden.
Vooraan op het werklijstje der Tweede Kamer staat
de gewichtige en zoo lang reeds gewenschte regeling
van het armbestuur, het ontwerp-Heemskerk. Dit ont
werp wil samenwerking bevorderen o.a. door Armen
raden. Zulk een Armenraad heeft o. m. tot taak: „het
„verzamelen in een register van de ingewonnen in
lichtingen en van de mededeelingen, die van de be
sturen van instellingen van weldadigheid! zijn ont
vangen."
Welnu, wordt die wet aangenomen, dan komt er ook
in Alkmaar een Armenraad. Maar dan zal de grond
slag daartoe reeds te Alkmaar door particulier initi
atief zijn gelegd. Dan zal Alkmaar eem van de zeer
weinige gemeenten zijn, waar men niet heeft ge
wacht, maar zich zelf heeft geholpen en na vriendelij
ken aandrang vrijwillig reeds tot samenwerking is
gekomen.
Ook daarom hebben wij hier met ingenomenheid
melding gemaakt van deze nieuwe instelling, de Ka
mer van Navraag.
kwestie wellicht een staartje krijgen, daar zij aller
minst gerechtigd was tt>t haar optreden.
EEN MODEL-BEWAKER.
Sedert eenigen tijd leverden de offerbussen in de
Katholieke kerk H. Antonius Abt, aan den Scheve-
ningschen Weg te VGravenhage tegen do gewoonte,
weinig of niets op. Op den dag werdl een oog in t
zeil gehouden en men vergewiste er zich van dat
's nachts de kerk goedi gesloten werd. Desondanks
bleven de bussen ledig. Ter oplossing van dit raadsel
liet de inspecteur van politie Lenderink zich met twee
agenten 's nachts in/ de kerk opsluiten.
Gisternacht te half twee ure hoorde men geritsel en
werd de kerkdeur geopend. Er kwam iemand binnen,
die zich naar de offerbussen begaf en terwijl hij nog
met het ledigen ervan bezig was werd hij door de po
litie gegrepen. De dader bleek te zijn do. waker
N. van den Eersten VGravenhaagschen Nachtveilig
heidsdienst. Op hem werd een aantal werktuigen be
vonden om offerbussen leeg te visschen of leeg te
halen op zoodanige wijze, dat de penningen niet in de
offerbus, maar i.n een door hem in de sleuf gestoken,
van onderen gesloten, buis terechtkwamen. Hij was
in de kerk gekomen met een valsohen sleutel.
NATIONALE MILITIE NOORD-IIOLLAND.
Tusschen 115 Maart zullen moeten worden afge
leverd, ter volledige oefening van de lichting 1912,
het achter de namen der gemeenten gestelde cijfer
aan manschappen.
Akersloot 2. Alkmaiarèl, Anna Paulowna 5, Aven-
horn 1, Barsingerhorn 2, Beemster 4, Broek op Lan-
gendijk 2, Callantsoog 1, Castricum 4, Egmomd bin
nen 1, Harenkarspel 2, Ileerhugowaardl 3, Heilo 1,
Ilensbroek 1, Hoogwoud! 3, Hoorn 11. Koedijk 1, Lim-
men 1, St. Maarten 1, Nieuwe-Niedorp 1, Noord-
Scharwoude 1, Obdam 1, Oterleek 0, Oude Niedorp 1,
Oudkarspel 2, Oudorp 2, St. Pancras 2, Purmerend 7,
De Rijp 2, Schagen 3, Schermerhorn 1, Schoorl c.s. 2,
Texel 6, Ursem 2, Warmenhuizen 1, Winkel 1, Zuid-
en Noord-Schermer 1, Zuid-Scharwoude 2, Zijpe 4.
UIT HENSBROEK.
Aan de middelbaar technische school voor de
bouwkunde te Utrecht is bevorderd van het le naar
het 2e semester onze plaatsgenoot II. Sehrooder.
ROTTERDAM GARNIZOENSTAD.
Naar de N. Ct. verneemt, zijn reeds sinds eenigen
tijd onderhandelingen gaande tusschen het legerbe
stuur en de gemeente Rotterdam omtrent het aldaar
in garnizoen brengen van een deel onzer weermacht.
Geuieugd nieuws.
VEEESELIJK.
Te Tilburg brok een 3-jarig jongetje tijdens de af
wezigheid der moeder de lamip omver. Toen de moe
der weer binnenkwam, vond zij het brandende kind
op den grond liggen. Zij wierp het buiten de deur,
waar de buren ijlings toeschoten om te blusschen
Het kind had echter i/ntusischen reed» zulke ernstige
wonden aan den onderbuik bekomen, dat weinig hoop
op behoud nog overbleef. Dr Proot liet het onmid
dellijk naar het Gasthuis overbrengen, waar het na
vreeselijk lijden is gestorven.
De onvoorzichtige moeder, die bovendien haar kind
zoo hardvochtig buiten de deur wierp, wordt gezegd
niet geheel toerekenbaar te zijn, terwijl de vader reeds
enkele maanden in de gevangenis zucht. Reeds een
maal kreeg een. der kinderen zoodanig brandwonden,
dat het gedeeltelijk blind is. Thans zullen pogingen
worden aangewend om het echtpaar v. R. uit de
ouderlijke macht te ontzetten. De voogdijraad is er
reeds mede doende.
DE ONTVOERING TE 's-GRAVENHAGE.
Uit de berichten aangaande de ontvoering van twee
kinderen op den Loosduinschen Weg te 's-Graveuha-
ge, zou men hebben kunnen opmaken, dat de moeder
hier in haar recht was, en dat de vader zijn kinderen
in den steek had gelaten enz.
Dit is, volgens de Res. bode, echter geenszins het
geval. De vader, die naar Amerika ging om zijn brood
te verdienen, heeft zijn kinderen uitbesteed. Hij bleef
zich echter steeds met hen bemoeien en zond geregel/1
UIT EGMOND AAN ZEE.
Na opening der gister gehouden vergadering
van den Raad dezer Gemeente, waarin de heer Zwaan
afwezig was wegens ongesteldheid, en onveranderde
vaststelling der notulen, werd medegedeeld dat inge
komen was een schrijven van den heer Middelkamp,
waarin hij mededeelt dat hij om particuliere redenen
zijn ontslag neemt als lid van den Raad.
De voorzitter betreurde deze kennisgeving, alhoewel
hij het aangenaam vond, dat particuliere redenen den
heer M. tot dit ontslag nopen en dat dit geen redenen
zijn van wat des raad» is.
Verder werdl deze mededeeling voor kennisgeving
aangenomen.
Aan de Gemeente is, zoo werd verder medegedeeld,
een rijkssubsidie van 500 verleend. De voorzitter
merkte hierbij op dat de begrooting aangaf j 800. I!
en W. hebben inmiddels pogingen aangewend om de
subsidie tot het gewenschte bedrag verhoogd te krij
gen.
De begrooting over 1912 en de rekening over 1910
zijn goedgekeurd.
De heer Soomer heeft zijne benoeming tot gemeen
tebode aangenomen.
Do kasverificatie heeft plaats gehad en alles was
in orde bevonden.
Al deze mededeelingen werden voor kennisgeving
aangenomen evenals de mededeelingen dat de beslui
ten inzake de verhooging der huurwaarde van de wo
ning van het Hoofd der School en van het aangaan
eener geldleening voor den bouw van een arrestanten
lokaal zijn goedgekeurd door Gedeputeerde Staten.
De afd. „Alkmaar buiten" van het N. O. G. ver
zocht herziening der jaarwedden van het onderwijzend
personeel. Dit adres werd met algemeen© stemmen
op voorstel van B. en W. ter zijde, gelegd.
Mevr. BosBoekhorst Meijer verzocht eervol ont
slag als onderwijzeres wegens ziekte, welk ontslag op
voorstel van B. en W. werd verleend met ingang van
1 Maart.
De voorzitter deelde mede dat het ontwerp verorde
ning in zake de hondenbelasting is terug gekomen om
daarin enkele kleine redactie-wijzigingen aan te bren
gen en de waak- en trekhonden op een lijn te stellen
en ze volgens denzelfden maatstaf te belasten.
Deze wijzigingen werden met algemeene stemmen
aangenomen, waarna de heer Gul vroeg naar de maat
regelen die genomen worden om overtreding te voor
komen.
De voorzitter deelde mede dat B. en W. daarom
trent reeds maatregelen haddien genomen door het
ontwerpen/ eener verordening, het onderscheid tus
schen luxe-, waak- en trekhonden omschrijvende.
Na voorlezing dezer verordening werd zij met alge
meene stemmen aangenomen.
Een tweetal besluiten tot wijziging der begrooting
1911 werd onbesproken goedgekeurd.
De heer Gul vroeg of het bedrag van 1232 voor
straatverlichting juist is, en merkte op dat het dik
wijls voorkomt dat 's morgens verschillende lantaarns
nog branden.
De heer Conijn repliceerde dat dit dan schade is
voor de fabriek en niet voor de gemeente.
Tot leden der gasoommis/sie werden benoemd ter
vervanging Va/n de heeren Middelkamp en Zwaan, pe
riodiek aftredend de heeren de Groot en Zwaan.
Tot lid van het armbestuur werd! herbenoemd de
heer Tijsma.
De voorzitter deelde mede dat hij was aangewezen
als voorzitter der gascommissie.
Bij de rondvraag vroeg de heer Gul inlichtingen
omtrent de kosten van het vuilnis ophalen. Hij vrees
de dat daarmee een onderonsje wordt gespeeld.
De voorzitter deelde mede dat de inschrijvers voor
af besloten hadden samen in te schrijven, omdat zi.i
het werk in zijn omvang niet kenden. Verder raadd
hij aan een afwachtende houding aan te nemen opdat
laten een beter oordeel kan worden gevormd.
De vergadering ging daarna over in comité ter be
handeling van een paar reclame» inzake den Hoofde-
lijken Omslag.
Geslaagd voor het examen nuttige handwer
ken te Utrecht mej. M. Koopman, alhier.
UIT HOORN.
Bij Kon. besluit van 15 dezer is aan den heer J.
W. van Buren Lensink, te Hoorn, op zijn verzoek, met
ingang van 1 April 1912, eervol ontslag verleend als
landmeter van het kadaster.
Te 's-Gravenhage slaagden voor het examen nut
tige handwerken de dames A. M. Halle, C. Langereis
en A. Steggerda.
UIT WEST-GRAFTDIJK.
liet Fanfarecorps „Graftdijk" heeft, met medewer
king van het Meisjeskoor te West-Graftdijk een con
cert in het lokaal van den heer Van Marle gegeven.
Voor een volle zaal werden 8 muziekstukken gespeeld
en 8 zangstukjes door het Meisjeskoor gezongen.
Uit het herhaald applaus was wel op te maken, dat
deze uitvoering naar het genoegen van het publick
was. Vooral het zangstukje „De groote toovenaar'
oogstte veel bijval.
UIT DE RIJP.
Gisteravond hield mr. Salm voor het Nutsdepartc-
ment „de Rijp" eene lezing over het onderwerp „Van
slee tot vliegmachine."
De heer Salm, geen onbekende meer voor ons, hield
het helaas niet zeer talrijk opgekomen publiek aange
naam bezig met z'n boeiende onderhoudende voor
dracht.
De voorzitter dankte hem zeker uit naam van alle
aanwezigen voor den gezelligcn avond, welke het pu
bliek onder zijn gehoor had doorgebracht.
UIT HENSBROEK.
De vereeniging „Ilelpt Elkander," vergaderde gis
teravond bij den heer Gunder. Voorzitter de heer L.
Groot.
Üit het verslag van den penningmeester blijkt dat
in het laatste halfjaar ontvangen is 136.80 en uitge
geven 62.835, waaronder 32 aan uitkeeringen ge
durende 40 dagen.
Het totale bezit der vereeniging bedraagt thans
ruim 612 gld. Het ledental is 62.
Aangaande een ingekomen/ voorstel van het zieken
fonds „Hulp in Nood" te Obdam om met die vereeni
ging te conferee ren, word't besloten eerst meer in
lichtingen in te winnen en het bestuur van het fonds
uittenoodigen tot een gezamenlijke bespreking.
Na nog enkele huishoudelijke zaken: sluiting.
UIT BROEK OP LANGENDIJK.
Donderdag en Vrijdag j.l. gaf de Chr. Zangvereeni-
ging „Hallelujah" alhier hare jaarlijkscho uitvoering
in de N. H. kerk alhier.
Dat hiervoor twee avonden werden gebruikt vond
zijn oorzaak in den al te grooten toeloop van publiek,
die aan vorige uitvoeringen/ het rustig karakter wel
wat ontnam, wat thans het geval niet was, zoodat me
de als gunstig gevolg dezer regeling het zangkoor
meer da.n ooit tot volle kracht kwam.
Weldadig deen de frischheid aan waarmee elk num
mer werd voorgedragen, en de prettige elasticiteit en
veerkracht van geluid! waarover het koor bleek te be
schikken, waardoor ook het eigen karakter van elk
stukje tot volle recht kwam. Hert was niet alleen een
avond vol genoegen, maar ook vol afwisseling. Ds.
Dijk die de avond had geopend, sloot haar ook na het
koor te hebben dank gezegd en niet het minst hun
Directeur, den heer Van der Haar, die zijn troepen tot
deze overwinning wist te leiden.
SNIPPERS UIT HET IIBLD.
Gelezen op een plaatsbespreek-bureau:
„Plaatsbespreking van: 105, ook voor een dag te
voren."
Bij onze grootouders/ was het gewoonte, sommige
belangrijke gebeurtenissen/ in hun dagelijksch leven
op herinneringskaartjes te schrijven, en die te bewa
ren. Hier is de inhoud van zoo'n kaartje uit 1830:
„J. R. heeft den 13 Februari 1830 eene Poolsch-
Russische Dame gezien, wegende 356 Ponden."
„J. R. heeft den 14 Februari 1830 op schaatsen van
Enkhuizen naar het eiland) Urk geweest."
Ergens in de buurt van Amsterdam staat op een
huis het volgen.de opschrift te lezen
Het ware te wenschen,
Dat alle menschen,
Die kwaad van and'ren spreken,
Zichzelf eens bekeken;
Dan zouden zij het praten
Van anderen wel laten.
Onderstaande advertenties zijn geknipt uit een
Nijmeegsch blad:
„Een vader verliet 5 Januari j.l. zijn huisgezin, na
eerst den geheelen inboedel verkocht te hebben, tot
zelfs de aardappelen en steenkolen uit den kelder, die
zijn huisvrouw gedurende de zomermaanden voor haar
gezin verzameld had. Hij verkocht alles van zijn
twee kleine kinderen en dat in het hartje van den
kouden winter, de huisvrouw met haar kinderen on
verzorgd achterlatend. Vrouw B. Tap."
„Ik leg voortaan geen kaart meer, of liever gezegd
ben voor niemand meer te consulteeren. Om mijn
huisgezin te onderhouden, verzoek ik de geëerde stad-
genooten mijn handel welken ik netjes/ aanbied', te
steunen, om op eerlijke wijze voor mijn kinderen te
kunnen zorgen. Mej. B. Tap."
KORTE BERICHTEN.
Een beambte van een firma te Haarlem, belast
met dë administratie van eenige fondsen der arbei
ders, heeft zich aan fraude schuldig gemaakt. Hij is
in zijn betrekking geschorst.
In de Adamshofstraat te Kralingen heeft zich
een gehuwde vrouw, moeder van vijf kinderen, in een
aanval van godsdienstwaanzin door worging van het
leven beroofd.
Een tachtigjarige weduwe, wonende in' de
Spoorwegstraat te Arnhem, is bij het naar bed gaan,
doordat zij met een nachtlampje in aanraking kwam,
in brand geraakt. De vrouw, die alleen thuis was,
riep om hulp, die door buren werd' verleend. Met
ernstige brandwonden is de vrouw in het stedelijk zie
kenhuis opgenomen.
