DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 47
Honderd en veertiende |aargang.
ZATERDAG
24 FEBRUARI.
De tweede ontworpen Werk-
loozen-verordening.
BIN N EN LAN D.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Oit nunimer bestast u«t 3 bladen
OURAN?
Alkmaar, 24 Februari.
Eenige jaren geleden hoorden we eens den heer
RooJhuijzen in een politieke vergadering op boertige
wijze uiteenzetten, hoe het ministerie-Kuyper oorzaak
was, dat er over de Drankwet zoo uitvoerig in de
Tweede Kamer werd gediscussieerd 487 bladzijden
in de Handelingen! en dat er zoovele amendemen
ten op het ontwerp werden ingediend.
„Tot dusverre" aldus luidde de verklaring van
het Brielsche Kamerlid) „was het de gewoonte, dat
een ontwerp, hetwelk naar de Tweede Kamer werd
gezonden, vrijwel gereed) was. Het was een compleet
costuum, dat de ministerieele werkplaats had verla
ten en waaraan de Kamer weinig meer had te doen
dan er knoopen aan te zetten. Doch wat doet minis
ter Kuyper? Hij komt met een knoop in de Kamer en
zegt: naai me daar alstubelieft een jas, broek en vest
aan.
Aan een soortgelijke beeldspraak heeft ons de his
torie van de werklooien-verordéning in deze gemeente
voortdurend doen denken. Het college van B. en W.
dachten wij ons als een coupeuse, die wat haastig en
slordig naar een Haagsch patroon had gewerkt en
een slecht passende japon had' vervaardigd, welke nie
mand! kon bekoren. Natuurlijk werd getracht de ge
breken zoo goed mogelijk te verhelpen. Hier werden
stukjes ingezet, daar hoekjes afgeknipt, elders een
plooitje iingestikt, ergens anders tusschenzetsels aan
gebracht en een pandje tussehen gevoegd. Maar
dat alles mocht niet baten, de coupeuse had de stof
verknipt, daar hielp geen oplappen en bijwerken aan
en nimmer zou op de<ze wijze een passend kleed met
sierlijke snit worden verkregen.
Op het atelier vaai een drietal raadsleden heeft men
het costuum toen nog eens terdege bekeken, maar geen
kans gezien er iets goeds van terecht te brengen.
Daarom werd na rijp beraad! besloten zelf naald en
schaar ter hand te nemen en een geheel nieuw cos
tuum te vervaardigen, naar een ander patroon, het
Leidsche, dat gesneden werd) onder toezicht van een
eerste-klasse coupeur, Mr. Aalberse. Het nieuwe
kleed is thans geplaatst in de uitstalkast der open
baarheid en zonder voorbehoud mag worden verklaard
dat de firma eer van haar werk heeft.
Wanneer we nu verder deze beeldspraak laten va
ren, dan mag in ernst worden geconstateerd' dat de
heeren Van den Bosch, Dorbeck en Glinderman
met hun ontwerp-verordening, welke zij onlangs den
Raad hebben aangeboden, een verdienstelijk stuk
werk hebben geleverd. Allereerst doet het aange
naam aan, dat onder elk artikel van het ontwerp een
toelichting is geplaatst, waarin de bedoeling der voor
stellers nader wordt uiteengezet. Dan treft ook on
middellijk de logische bouw van het ontwerp. In ar
tikel één is bijv. niet slechts het doel vastgesteld,
maar zijn tevens de middelen aangegeven, waardoor
men dit doel wil bereiken. Stond in het ontwerp van
B. en W. het artikel ten aanzien ^van de geschillen
over de uitvoering van de verordening vooraan, de
voorstellers hebben het terecht meer naar achteren
gebracht men moet bij een dergelijk© zaak de ge
schillen niet op den voorgrond plaatsen!
Uit deze opmerkingen over den vorm blijkt dus
reeds dat het ontwerp met zorg samengesteld en lo
gisch in elkaar gezet is.
Ook naar den inhoud) verdient d© verordening ge
prezen en wanneer hier eenige vragen en bedenkingen
worden geopperd, dan is het niet om het verdienste
lijke werk der voorstellers af te breken, maar om op
enkele punten de aandacht t^ vestigen, in de hoop,
dat d© verordening er door verbeterd zal worden. Dat
(lit ontwerp de basis* zal zijn van de verordening, lijkt
ons niet aan twijfel onderhevig. B. en W., in wier
handen het gelukkig gesteld is met terzijde stelling
van het voorstel der 3 heeren om een raadscommissie
ad-hoc te benoemen, hetgeen in het tegenwoordige
stadium van de kwestie van het werkloozenfonds zeer
zeker ongewenscht zou zijn en stellig niet zou strek
ken tot bevordering van de samenwerking tussehen
den Raadl en het Dag. bestuur, aan het nieuwe ont
werp vermoedelijk wel de voorkeur zullen geven boven
hun eigen.
Een groot verschil tussehen hetgeen B. en W. en
de ontwerpers willen, komt reeds in artikel één voor
den dag.
B. en W. wenschen enkel een fonds in het leven te
roepen voor werklooze werklieden, de voorstellers
spreken van „handwerkslieden, arbeiders, bedienden
en hen, die naar het oordeel van het fondsbestuur
daarmede gelijk te stellen zijn." Hier wordt dus een
zeer groote uitbreiding voorgesteld. Hoewel het
woord! „arbeiders" den ontwerpers te vaag is, gebrui
ken ze het woord „bediende", dat zeker niet minder
rekbaar mag heeten. Zij stellen een dusdanige ver
ruiming voor, dat een zeer hoog percentage van Alk-
maars bevolking, zeker ver gaande boven de helft
dergenen, die zelf in hun onderhoud voorzien. Hoezeer
overtuigd, dat de gemeente een verzekering tegen de
geldelijke gevolgen van onvrijwillige werkloosheid be
hoort aan te moedigen, achten wij de in het voorstel
neergelegde opvatting veel te ruim. en geven dan
ook de voorkeur aan de grens, welke B. en W. wilden
trekken, al bezigden ze dan ook niet het woord „werk
lieden".
Verder wordt al® middel in artikel I aangegeven
„zoo noodig door het voorschieten van reisgeld aan le
den, die elders werk kunnen bekomen". Maar hoe wil
men van dit middel een vruchtbaar gebruik maken,
zonder georganiseerde bemiddeling tussehen werkge
vers en werknemers bij het zoeken naar werkkracht
en arbeid, zonder dus een Arbeidsbeurs?
Een tweede punt van verschil tussehen het ontwerp
van B. en W. en dat der drie heeren is gelegen in de
samenstelling van het bestuur. B. en W. wilden den
vo.orzitter door den Raadl benoemen en de vier leden
door hun college, in het ontwerp der raadsleden wordt
de voorzitter door den Raad benoemd, bij voorkeur uit
zijn midden, en de 4 leden eveneens door den Raad,
op voordracht van B. en W., die daartoe een aanbeve
ling van het fondsbestuur ontvangen, terwijl ten min
ste twee hunner deel moeten uitmaken van het be
stuur van tot het fonds toegelaten vereenigingen.
Wij schreven indertijd, dat in' het ontwerp van B. en
W. de Baad zoo weinig bij deze zaak betrokken was,
doch het wil ons voorkomen, dat in het andere ont
werp de betrokken vereenigingen wel wat heel weinig
in de melk te brokkelen krijgen. B. en W. mogen af
wijken van de aanbeveling van het fondsbestuur en de
Raad van de voordracht van B. en W. Maar boven
dien indien slechts twee leden deel uitmaken
het bestuur (waarom ook deze beperking?) van
toegelaten vereenigingen, dan hebben de andere drie
de overhand en waar het fondsbestuur een vrij groote
macht bezit, is de vraag gewettigd, of een dergelijke
samenstelling wel gewenscht mag heeten.
Groot verschil wordt verder in beide ontwerpen ge
vonden in de toekenning van den bijslag. De drie
voorstellers voeren hier een geheel nieuw element in,
immers zij stellen voor den bijslag ook niet te verlee-
nen: -
„Aan hen, die jonger zijn dan 20 jaren, kostwinners
uitgezonderd, of ouder dan 60 jaren, met dien ver
stande, dat aan personen tussehen 50 en 60 jaar al
leen dan bijslag kan worden verleend, wanneer door
de vereeniging ten hunnen opzichte voldaan is aan
den eisch bij art. 7 sub 1 gesteld."
Artikel 7 sub 1 luidt:
Om tot deelneming aan het fonds te worden toege
laten moeten de vakvereenigingen aan de volgende
eischen voldoen.
lo. De vereeniging moet ten behoeve van hare
ujtkeeringen bij werkloosheid van al hare leden tus
sehen de 20 en 50 jaren voor zoover in de gemeente
woonachtig, een afzonderlijke contributie hgffen,
waarvan het minimum-bedrag nader bij huishoudelijk
reglement van het fonds zal worden bepaald."
Allereerst is ons in dit stelsel de positie van de
„kostwinners beneden dé 20 jaar" niet recht duide-
lija Maar verder lijkt ons de beperking naar den leef
tijd geenszins gewenscht.
De voorstellers meenen, dat wie boven de 60 jaar
zijn uitgesloten moeten worden en wie zich tussehen
50 en 60 jaar bevinden vrij moeten worden gelaten.
Waarom zou echter de overheid dezulken niet precies
op dezelfde wijze aanmoedigen als de jongeren? Heb
ben zij juist niet dikwijls nog eerder kans werkloos te
worden en verdienen zij juist deswege niet van over
heidswege geholpen te worden, indien ze zich verzeke
ren Is het in het bijzonder voor hen niet aangenaam,
wanneer ze doordat ze verzekerd zijn, in tijden van
werkloosheid buiten armenzorg blijven? Wenschen de
vereenigingen, immers berustend op solidariteit, een
dergelijke uitsluiting van en facultatief-stelling voor
de oudere leden?
Aan een enkel ouder lid, dat bezwaar heeft tegen
het betalen van een bijdrage, moge deze eisch ten goe
de komen, noch voor het standpunt van d© overheid,
noch voor dat der vereenigingen komt hij ons aanbe
velenswaard voor. En mocht deze beperking berusten
op de overweging, dat de arbeidskracht met het klim
men der jaren vermindert, dan zouden we willen vra
gen, waarom bij de duidelijk waarneembare feiten, als
ziekte, invaliditeit, ongeval, werkstaking, uitsluiting,
naast den ouderdom niet andere factoren, welke op de
Arbeitsfiihigkeit van invloed zijn, zooals bijv. onbe
kwaamheid opgenomen?
Eindelijk misten we de bepaling, dat van allo leden
dezelfde contributie moet worden geheven, terwijl het
ons niet wenschelijk toeschijnt, voor verschillende vak
ken verschillende gemeentelijken toeslag te geven.
Hoewel de voorstellers zich niet onomwonden voor
standers van hulp aan niet-georganiseerden verklaren,
wordt ook in hun verordening, rekening met dezen ge- j
houden. De niet-vakvereenigingen moeten evenwel j
tenminste 25 leden tussehen de 20 en de 50 jaar tel
len.
Afgezien van de omstandigheid, dat tegen diubbel-
verzekering niet is gewaakt, mag ook hier weer ge
vraagd worden of het stellen van een bijzonderen eisch
aan niet-georganiseerden wel billijk is en verder, of
het voorgestelde leclen-tal niet te hoog mag heeten.
Op de gronden, indertijd uitvoerig aangegeven,
blijven, wij in tussehen de voorkeur geven aan 'n proef
met één vereeniging van niet-georganiseerden.
Wij hopen door het bovenstaande den indruk te
hebben gegeven, dat de tweede ontworpen werkloozen-
verordening, hoe goed ook in elkaar gezet, eenige be
palingen bevat, welke deels nadere toelichting ge
wenscht maken, deels niet zonder bedenking zijn.
Mr. G. VAN TIENHOVEN.
Naar gemeldt wordt, zijn er bij de familie minder
goede berichten ontvangen omtrent den gezondheids
toestand van mr. G. van Tienhoven.
(■eiuengri uieuws.
EEN AANRANDING.
Door de politie te Westkapelle wordt een streng
onderzoek ingesteld naar een aanranding van een 17-
jarig meisje door twee personen. Daar het meisje
luid om hulp riep kwamen enkele personen toesnellen,
waarop de aanranders vluchtten.
GASONTPLOFFING.
Gisterochtend! heeft er een gasontploffing plaats
gehad in een ledig staand perceel aan de Mathenesser-
laan te Rotterdam. Nadat een loodgieter daar 's mor
gens een lekkage in de gasleiding had hersteld, zou hij
met een licht probeeren of er nog gas uit de buis ont
snapte. Terwijl hij dit deed, volgde een hevige ont
ploffing, want tussehen het plafond der eerste en den
vloer der tweede verdieping, .had zich een anazienlijke
hoeveelheid gas verzameld. Een aantal ruiten, voor
namelijk aan de achterzijde van het huis, sloegen stuk,
een gedeelte vnd het plafond werd vernield en de vloer
der tweede verdieping ontzet. De loodlgieter werd in
het aangezicht geschroeid.
GARNIZOEN TE TIEL?
Uit de kringen der burgerij te Tiel i een adres,
voorzien van 670 handteekeningen gezonden aan de
regeering met het verzoek hier ter ste en garni
zoen te vestigen.
VERMIST.
Volgens te Hoek van Holland ontvangen bericht,
wordt door de Vlissingsche loodsschoener sedert gis
termorgen 5 uur nabij de Steenbank een boot met 3
man vermist.
ONTVOERING.
Omtrent de ontvoering door een gehuwden man uit
Amsterdam van een Haagsch meisje naar Amerika,
meldt men nader aan de N. R. Ct.:
Bedoelde persoon had! zich bij het meisje en haar
familie in Den Haag voorgedaan als een vrijgezel,
die in Amerika zaken deed. Hij kreeg verkeering met
het meisje en onder belofte haar te zullen trouwen,
ging zij met hem mee op reis naar Amerika, omdat
hij beweerde met een bepaalde boot te moeten, reizen,
zoodat de tijd te kort was om nog eerst, hier het huwe
lijk te doen voltrekken.
Edoch, nauwelijks was het paartje van wal gestoken
voor de reis naar het verre Westen, of de wettige
echtgenoot© van den man kwam zich bij de politie
beklagen, dat hij haar in d'en steek had gelaten en
zich vermoedelijk op weg naar Amerika bevond. Deze
klacht had ten gevolge, dat de familie van hot meisje
te weten kwam, dat de z.g. aanstaande echtgenoot
van de 21-jarige trouwlustige reeds gehuwd was." Van
daar een tweede klacht tegen den man, nu door de
familie van het meisje, wegens ontvoering.
liet gevolg van een en ander was, dat het paartje,
In Amerika aankomende, werd aangehouden en naar
ons land werd teruggezonden. ITet meisje wilde niets
meer van den pseudo-vrijgezel weten; tussehen den
man en zijn wettige vrouw kwam het tot een verzoe
ning. De vrouw had spijt, dat zij door haar klacht
aanleiding had gegeven tot vervolging. Er viel ech
ter van politiewege niets meer aan te doen en giste
ren is, gelijk gemeld, de man te Amsterdam opge-
i spoord, vervolgens naar Den Haag overgebracht en
daarop ter beschikking van de justitie gesteld.
UIT BROEK OP LANGENDIJK.
Het sloopen van het bestgande en het bouwen van
een nieuw veilinggebouw alhier werd) opgedragen aan
den heer Van Gelder te Broek op Langendijk voor
12160.
Heden verzond de heer II. J. Houtkooper alliieT
zijn 1000ste wagon groenten. De prachtig versierde
wagon heeft Berlijn tot bestemming. Dit is de eerste
Acer dat gen. heer Houtkooper de 1000ste verzendt.
UIT SINT-PANCRAS.
Met 77 van de 113 leden vergaderde de Coöperatie
ve Boerenleenbank ten huize'van den heef Jn. Ruys.
De kassier, de heer J. ten Hoeve, opende de vergade
ring, waarna de notulen werden gelezen, die onveran
derd werden vastgesteld.
De heeren M. Duif en P. Gootjes, periodiek aftre
dend, werden met 68 en 65 stemmen herkozen, resp.
als lid van den Raad van Toezicht en van het Be
stuur.
In plaats van den heer P. Bak, vertrokken, verkoos
de vergadering den heer J. Kroonenburg als lid) van
den Raad van Toezicht.
De rekening en verantwoording, nagezien door de
heeren J. Kroonenburg en N. Timmerman, werd goed
gekeurd. Bij monde van den eerstgenoemde verklaar
de de commissie tot, nazien vol lof te zijn over de
werkzaamheden van hef Bestuur en prees het werk
van den accuraten kassier.
Ontvangen was 354156, uitgegeven 346839.59™,
alzoo ip kas 7316.52. Aan winst was gekweekt
84.68, waardoor 't. reservefonds steeg -tot 808.49.
De rente der spaargelden werd vervolgens bepaald op
3*/2 en 4 die der voorschotten op 41/i Ook ble
ven gehandhaafd de maximum bedragen van op te ne
men spaargelden, van een persoon 30.000. totaal
200.000, en de te trekken voorschotten ii 5000
tot 10.000.
Besloten werdl het salaris van den kassier te bron
gen op 200, waaronder is begrepen de vergoeding
voor lokaalhuur, en het salaris van den bode te ver-
hoogen tot 25.
Mot dank aan de opgekomenen werd toen de goed
bezochte vergadering gesloten.
Niet minder dan 47 gegadigden hadden zich
voor de onderhandsche verhuring van 4 perceelen
bouwland van de Arm voogd ij alhier aangemeld.
Toegewezen werden perceel I, 't Berouwtje, groot 5
snees, aan Jb. Bakker voor 5 0* sneesperceel 11,
't, Plaatje, groot 8 snees, aan W. ff nel voor 3.75 per
snees; perceel TTI, 't Slijkje, groot I2V2 snees, aan II.
Boskamp voor 3 per snees, en perceel IV, de kabel-
rijs, groot 8 snees, aan Js. Slijker, voor 5 per snees.
De akkers werden verhuurd voor 7 jaar.
UIT WINKEL.
I11 een gisteravond gehouden vergadering der afd.
Winkel van de Noord-IIollandsche Vereeniging „liet
Witte Kruis," is in beginsel besloten tot het doen
maken van een ijshuis of een ijskelder. Uit het uit-
gebiacht verslag van den secretaris bleek dat in 1911
het ledental met 25 was vermeerderd. De rekening
werd goedgekeurd in ontvangst met 936.65, in uit
gaaf met 890.67. Batig saldo 45.98, welk bedrag
is aangewend tot het vormen van een reservekapitaal-
Vermoedelijk tengevolge van het drogen van
kleeren bij den kachel, is in den nacht van Donder
dag op Vrijdag brand ontstaan in de woning van
Krap. Verzekering dekt de schade.
DE AVTATRICE-OPLICHTSTER.
De te Amsterdam gearresteerde vrouw, zich noe
mende Annie Pascal is na verhoor doer den rechter
commissaris te Middelburg, waarheen ze was overge
bracht, wederom op vrij© voeten gesteld.
DE UTRECHT SCHE LEESZAAL.
De officieele opening van het nieuwe gebouw der
Openbare Leeszaal te Utrecht, gelegen aan de Voeti-
usstraat aldaar, is gistermiddag geopend.
De genoodigden waren talrijk.
De voorzitter der „Openbare Leeszaal," mr. A. de
Graaf, sprak een welkomstwoord, waarin hij dank
bracht aan het gemeentebestuur en aan de vele per
sonen, die het bestuur van de Openbare Leeszaal ge
holpen hebben. Daarna gaf prof. mr. Molengraaff.
ecre-voorzitter der Leeszaal, een schets van die ge
schiedenis der leeszaal in de laatste 20 jaren. Het pu
bliek voelde er in den aanvang niet veel voor; de heer
Van Beuningen heeft het destijds door milde giften
mogelijk gemaakt de leeszaal op 8 Januari 1892 offi
cieel te openen. Er is geen volksleeszaal, doch een
openbare leeszaal van gemaakt, opdat niemand van
het gebruik ervan zou worden uitgesloten. Door ge
brek aan geldmiddelen moesten vele noodzakelijke
dingen achterwege blijven; men was voornamelijk op
giften van particulieren aangewezen. De gemeente
gaf in 1893 een subsidie van 150, hetgeen thans
1000 bedraagt. In samenwerking met het gemeen
tebestuur is het langzamerhand mogelijk geworden
dit gebouw tot stand te brengen en een leeszaal te
scheppen, die aan redelijk te stellen eischen voldoet.
De voorzitter deelde mede, dat ingekomen was een
gift van 1000, waardbor er thans nog 3000 onge
dekt blijft.
Dr. D. Bos, lid van de Tweed© Kamer en voorzitter
van de Vereeniging van Openbare Leeszalen, de vol
gende spreker, noemde dezen dag een feestdag voor
Utrecht, waardoor hij hoopte, dat vele verkeerde be
grippen over de taak en het nuf van openbare leesza
len zouden worden weggevaagd. Spr. sprak de hoop
uit, dat ook het groote werk der opvoeding steun in
deze leeszaal zal vinden. Bij alle beginselverschil zal
deze leeszaal hulp veirleenen bij de opvoeding tot het
burgerschap in den besten zin.
Dr. J. Th. de Visser, lid van de Tweede Kamer,
sprak namens de Commissie van advies voor subsi-
dieering van Rijkswege. Spr. achtte de openbare lees
zaal niet alleen een openbaar doch ook een philantro-
pisch belang. Tallooze menschen zijn er, die prijsstel
len op ontwikkeling en kennis, doch thuis de gelegen
heid missen om rustig te kunnen lezen.
Spr. wees er o.a. op, dat hij als rechtzinnig Christen
zich geen geweld behoeft aan te doen om te juichen bij