DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 59
1912
ZATERDAÜ 9 MAART.
De vergadering te Hoorn.
"BINNENLAND.
Honderd en
veertiende Jaargang.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
EEK LUITEKAKT GEDESERTEERD.
ALKMAAR, 9 Maart.
Jn de nummers van gisteren en heden is een verslag
opgenomen van de groote vergadering, welke Donder
dag te Hoorni op initiatief der commissie van voorbe
reiding in zake de Electrische Centrale werd
gehouden. Burgemeesters en raadsleden van 77 ge
meenten waren uitgenoodigd, en de ruime Parkzaal,
welke Alkmaar de zusterstad mag benijden, was bijna
geheel gevuld met talrijke vertegenwoordigers van
meer dan vijftig gemeenten. Zooveel edelachtharen
welk een verscheidenheid biedt deze soort aan
zullen er wel nimmer in Noord-Holland bijeengeweest
zijn. Alkmaars gemeentebestuur was in grooten geta
le opgekomen', immers behalve de burgemeester, de
drie wethouders en de secretaris, waren aanwezig de
raadsleden de Lange, Wanna, Van Buysen, Leguit,-
Thomsen en Ringers. Voor onze stad is trouwens de
ze zaak ook hierom van belang, wijl de technische ad
viseur der commissie voor de plaatsing der West-
Friesche Centrale het oog heeft gevestigd op een ter
rein ten noorden van Alkmaar.
Gelijk men weet is deze geheele beweging, welke ge
tuigt van ondernemingsgeest en streven naar vooruit
gang, geheel uit eigen beweging, zonder hulp van hui
ten-af op touw gezet door eenige personen uit de
Streek, tussehen Ifoorn en Enkhuizen. Hun plan vond
weerklank bij de ingezetenen der betrokken twaalf ge
meenten.
Do belangstelling ontstond en groeide ook buiten
het aanvankelijk begrensde gebied, zoodat besloten
werd, de gelegenheid tot toetreding ruimer open tc
stellen. Met 76 gemeenten, gelegen binnen de nood
zakelijk gebleken grenzen, werden daarna de onderhan
delingen geopend en de druk bezochte vergadering
van Donderdag getuigde van de groote belangstelling
voor he't plan. De regeling van die vergadering was
voortreffelijk, alleen was de plaats van het bureau en
de spreektribune ongelukkig gekozen. Er werd name
lijk niet van het tooneel, maar van het midden der
langste muur gesproken. Het gevolg is geweest dat
verscheidene aanwezigen weinig van het gesprokene
hebben kunnen verstaan en er nog heel wat minder
van zullen hebben begrepen. De inleidingen van den
teehnischen adviseur, den heer B. A. ,T. van der Hegge
Zijnen te Utrecht en van den rechtskundigen raads
man, mr. Jan Vijn te Amsterdam, hadden evenwel ook
niet zoo heel veel te bot eek enen. Voor wie zich met
behulp der uitvoerige rapporten van den eersten en
der couranten-artikelen van den laatsten spreker, in
de zaak hadden ingewerkt, werd er, en het kon ook
niet best anders, weinig nieuws, voor de anderen wei
nig begrijpelijks medegedeeld'.
Ten opzichte van deze beide redevoeringen zijn wij
in ons verslag dan ook kort geweest. Des te uitvoe
riger waren we evenwel ten aanzien van hetgeen door
den heer van der Hegge Zijnen in tweede instantie
is gesproken, niet onwaarschijnlijk het uitvoerigst van
alle couranten, welke een verslag van de vergadering
hebben gegeven. Wat ons daartoe deed besluiten wil
len wij even nader uiteenzetten.
Zooals men weet heeft de Kennemer Electriciteit-
Maatschappij aan enkele gemeenten een aanbieding
van stroomlevering gedaan, waarover, voor zoover de
offerte Alkmaar betreft, de heer Singels, directeur der
electrische centrale te den Haag, op verzoek advies
aari B. en W. van onze gemeente heeft uitgebracht.
Twee dagen vóór de vergadering te Hoorn, versche
nen er"*^in de hand van den heer F. A. Smit Kleine,
directeur der Kennemer Electriciteit-Maatschappij
„eenige beschouwingen naar aanleiding van de rap
porten I en II, betreffende de mogelijkheid eener elec
trische centrale voor West-Friesland," waarvan wij de
quintessence hebben medegedeeld! in ons nummer van
Dinsdag. Is de late verschijning van dit rapport niet
toe te schrijven aan bijzondere omstandigheden, maar
slechts het gevolg van een vooraf beraamde tactiek,
dan zou naar onze meening die tactiek den schrijver
der beschouwingen niet tot eer strekken, alhoewel in
aanmerking dient te worden genomen, dat de bedoelde
vergadering geen bindende besluiten had te nemen en
er dus gelegenheid te over was voor den heer Van der
Hegge Zijnen, om zich te verweren, alvorens dc ge
meenteraden een definitieve uitspraak zouden doen.
Waar nu de heer van der Hegge Zijnen èn op de per
soonlijke betrouwbaarheid! van den Directeur der Kon
nemer Electrieiteit Maatschappij èn op de centrale
van die maatsdfcippij .pen zeer scherpe eritiek heeft
uitgeoefend, waarbij mr. Vijn zich later ten deele aan
sloot, daar was het in het belang der gemeenten, die
met de Kennemer Electrieiteit Maatschappij in on
derhandeling zijn, zoowel als in dat dergenen, die zich
bij de West-Friesche zouden willen aansluiten, dat
van dit deel der vergadering een uitgebreid verslag
werd gegeven.
Maar ook in een ander opzicht was dit gewenscht.
Do heer Smit Kleine toch was, naar we vernamen niet
tot bijwoning der vergadering uitgenoodigd. De
voorzitter zeide in den aanvang met nadruk, dat de
vergadering niet publiek was eu dat dus wie niet was
uitgenoodigd, de zaal moest verlaten. Een stenogra
fisch verslaggever was, voor zoover ons bekend niet
aanwezig. De heer Smit Kleine en al de verdere
belangstellenden en belanghebbenden, die niet
ter vergadering genoodigd waren, hebben dus
geen andere gelegenheid kennisi te nemen van de
mondelinge tegenbeschouwingen op de in druk ver
schenen beschouwingen, dam uit) de couranten-versla
gen en daarom vooral kreeg een uitgebreid verslag,
een uitvoerige openbaarmaking vani het gesprokene,
waarde. Het is natuurlijk best mogelijk, dat ons ver
slag onjuistheden bevat voor dat geval behoeft het
«el geen .nader betoog, dat wij er prijs op zullen stel
len, van de heeren Van der Hegge Zijnen en Vijn door
hen noodig geachte aanvullingen en verbeteringen te
mogen ontvangen-. Daardoor zouden de heeren voor
een deel de fout goed! maken, welke zij begingen. Een
fout toch is het en! in strijd met den alouden rechtsre
gel, ee;i tegenpartij, welke niet gehoord kon worden,
te bekampen, afgezien nog va.n het fedt, dat de woor
den daarbij niet op een goudschaatlje werden gelegd.
De heer Van der Hegge Zijnen verklaarde dat hem
het voorstel uit de vergadering, om de „beschouwin
gen" te behandelen, zeer aangenaam was. Maar zou
zijn houding niet sympathieker zijn geweest), indien
hij verklaard had op deze plaats en onder de boven
geschetste omstandigheden het voorstel niet te willen
aanvaarden, omdat hij het nobeler vond met zijn te
genstander mondeling of schriftelijk in debat te tre
den, dan diens rapport buiten diens tegenwoordigheid
te becritiseeren
liet verwondert ons, dat er zich tegen, de gevolgde
handelwijze geen enkele stem uit de vergadering heeft
doen hooren en dat slechts een der aanwezigen in af
keurenden zin sprak over do uiterst persoonlijke tint,
welke aan de eritiek op de uiterst zakelijke beschou
wingen van den directeur der K. E. M. werd gegeven.
Het spreekt wel van zelf dat wij tussehen de partij
en, die elk opkwamen èm voor het algemeen èn voor
het eigen belang, en geheel tegenstrijdige met gezag
uitgesproken meeningen verkondigden, niet kiezen.
Beiden leggen ze elkaar bijv. ten laste dat de andere
zich soms voor de helft vergist, verbazen ze zich over
de wijze, waarop do tegenpartij zich van cijfers be
dient; wat de eene noemt een „in elk opzicht men-
sehelijke ideale electr. Ueberlandcentrale," waaraan
geen risico van eenige beteekenis is verhonden, ver
klaart de ander voor een opzet, die niet deugt, een
onderneming, die op ee.n fiasco moet uitloopen; wat
de een betitelt als „een geheele moderne centrale en
een gezond! bedrijf," beschouwt de ander als een meer
en meer onbruikbare inrichting enz. enz.
Misschien zullen velen der aanwezigen naar huis zijn
getogen met de gedachte, die in de Leeuwendalers al
dus wordt omschreven
Een ieder zorgt met vlijt zijn nabuurs hof te wiên
In 's anders woning gaeuw, en 'thuis niet naeu te
[zien.
Intusschen zouden wij hen wel willen toeroepen:
Caveant consules, gemeenteraadsleden weest op Uw
hoede
Waar twee belanghebbende deskundige partijen over
dezelfde onderneming tot zulke geheel uiteenloopende
conclusies komen is het daar niet zaak Alkmaars
goede voorbeeld te volgen e<n een onpartijdig adviseur
aan te stellen?
Indien de gemeenten, die bij het eene plan van
electrificatie betrokken zijn gezamenlijk een kundig,
huiten de partijen staand! raadgever benoemen en de
overigen, die meer belang hebben bij het andere plan,
doen desgelijks zou dan met weinig kosten de
verantwoordelijkheid, welke thans bij het nemen van
een beslissing op de gemeenteraadsleden zal rusten,
niet heel wat minder worden?
Dit ten opzichte van den deskundigen kant der on
dernemingen.
Verder is ongetwijfeld de in het geding gekomen per
soonlijke betrouwbaarheid van beide partijen een zeer
ernstige zaak, welke nauwkeurig dient te worden na
gegaan, omdat er Donderdag dingen zijn medegedeeld,
die den indruk geven, dat er öf bij den eene öf bij
de andere partij tenzij bij beiden gebrek aan be
trouwbaarheid bestaat, en die de vraag wettigen, of
het voor de gemeenten wel gewenscht is zonder nader
onderzoek ook omtrent dit punt, met een der twee
ernstige onderhandelingen aan) te knoopen.
Men ziet dus, dat wij het zwaartepunt der vergade
ring niet zoeken in de inleidingen), evenmin in de aan
het slot aangenomen motie, maar in de ter tafel ge
brachte „beschouwingen" en de daarop geleverde „te-
genbescbouwinge n".
TWEEDE KAMER.
Bij den aanvang van de zitting van gisteren was
het wetsontwerp tot regeling van de erfgooierskwestie
genaderd tot art. 37 (verdeeling van de goederen bij
ontbinding). Hierop bestonden twee amendementen-
de Wykerslooth, waarvan 't eerste bedoelt bij de ver
deeling de volle waarde in rekening te brengen aan
gemeenten en niet de halve waarde, zooals het ont
werp wil. Het tweede amendement kent aan de ge
meente Kaarden bij ontbinding van de gemeene hei
den en weiden van Gooiland het recht toe van een
vergoeding, die niet uitsluitend in onroerend goed
behoeft te bestaan.
De heer de Wykerslooth de Weerde-
s t e ij n (R. K.) verdedigde zijn amendementen op
aanwezig. De heer Smit Kleine in de eerste plaats
gronden van billijkheid.
De regeeringscommissaris (de heer
Gratama) bestreed het eerste amendement. Hij achtte
het tweede onnoodig, doch zonder bezwaar, waarna de
minister van binnenland sche zaken (de
heer Heemskerk) het overnam.
De heer Schaper (S. D. A. P.) motiveerde zijn
stem tegen het eerste amendement.
De regeeringscommissaris en de
minister verdedigden de door het ontwerp aanbe
volen regeling tegen het amendement, waarna de heer
De Wijkerslooth den heer Schaper antwoordde
en zyn amendement handhaafde, dat door den heer
D r u c k e r (V. D.) namens de Comm. v. Rapp. ont
raden werd.
Het amendement werd met 40 tegen 17 stemmen
verworpen, het artikel zonder hoofdeiyke stemming
aangenomen.
Daarna verdedigde de heer Rutgers (A. R.)
een amendement, dat in de eerste 15 jaar ontbinding
uitsluit.
Ka een redactieverbetering te hebben voorgesteld,
maakte de minister geen bezwaar tegen het
amendement, dat door den heer Drucker als
overgangsbepaling gedacht wordt. Hij keurde een
wetteiyk verbod van ontbinding af.
De minister vond het amendement aanlokke-
ïyk, zonder het over te nemen.
De heer Rutgers lichtte het amendement na
der toe, als een poging om onrust tegen te gaan.
Do heer Drucker zei, dat het amendement
door de Comm. van Rapp. werd ontraden.
Het amendement werd aangenomen met 31 tegen
23 stemmen. Donderdag a.s. eindstemming over het
ontwerp.
Vervolgens was aan de orde het ontwerp omtrent
de toekenning van pensioen aan particulieren, die in
dienst van ambtenaren of colleges zijdelings werk
zaam waren ten behoeve van het rijk.
De heer De Meester (IT. L.) wees er op, dat
in de Kamer herhaaldelyk naar dit ontwerp veriangd
werd. Aon de klerken by rijksambtenaren behoort
pensioen te worden verzekerd, al zyn ze slechts zijde
lings in dienst van het ryk. Spr. zal het ontwerp
steunen, al mist hij in den opzet een juist begrip van
zijdelingsche diensten. Daaraan zijn nadeelen verbon
den voor de praktijk. Spr. heeft het criterium voor
het begrip vroeger aangegeven.
Do heer Hels dingen (S.D.A.P.) verklaarde
zich, evenals de vorige spr., vóór het ontwerp, dat z. i.
echter nog te velen uitsluit, terwyl ook tydelijke
diensten moeten kunnen worden ingekort.
De heer Heemskerk (A.-R.) verdedigde tegen
over den heer de Meester den opzet van het ontwerp.
Die opzet maakt het mogelijk later meer categorieën
tot de regeling toe te laten.
De heer Ankerman (C.-H.) het ontwerp toe
juichende, achtte ook eenige verbetering daarvan noo
dig.
De heer T r e u b kwam terug op een opmerking
in het Voorloopig Verslag gemaakt, n.l. over de pen
sioneering van gemeente-ambtenaren, die toch even
zeer zijdelingsche diensten voor het Ryk verrichten,
m. n. de secretarie-ambtenaren. En niet alleen ver
richten zij zydelingsche diensten, maar zelfs heel di
recte diensten voor het Rijk. De minister van Bin-
nenlandsche Zaken heeft reeds verklaard, dat hij het
ontwerp voor deze zaak gereed had en dat het was
doorgezonden naar den minister van Financiën. Spr.
drong op spoed aan met deze zaak. Do moeiiykheid
is natuurlijk de verdeeling der kosten over Rijk en ge
meente; maar vast staat de billijkheid eener pensioen
regeling van deze ambtenaren. Hij hoopte dan ook
dat de minister den meest mogelijken spoed zal be
trachten.
De heer Sir ee nge wees op he( groote gewicht
van dit ontwerp, waarvoor hij dankbaar is, en bij
voorbaat beveelt hy aan de wijzigingen, door de Com
missie van Rapporteurs voorgesteld.
Vergemakkelykt moet worden de bewijslevering van
de indienstneming.
Dan noemde ook spr. nog eenige groepen, die z. i.
in het ontwerp opgenomen moeten worden, zich voor
het overige aansluitend bij den heer Helsdingen.
Spr. drong er op aan de terugwerkende kracht niet
tot 1908 maar tot 1904 uit te breiden.
De beraadslaging werd hierna verdaagd tot Dins
dagochtend.
In den loop der vergadering werd besloten Donder
dag a.s. ook de eindstemming over de Armenwet te
houden.
KONINKLIJK BEZOEK AAK DE SCHEVE-
KIMGSCHE HAVEK.
II. M. de Koningin en Z. K. II. de Prins, vergezeld
van een hofdame en den adjudant van dienst en den
particulieren secretaris, brachten gistervoormiddag
een langdurig bezoek aan de visschershaven te Sche-
veningen.
By aankomst by het havenkantoor was de burge
meester tegenwoordig. In het havenkantoor werden
II. M. door den heer Bakker, directeur der visschers
haven, verschillende gegevens van de inrichting der
haven en de van gemeentewege voorgestelde uitbrei
ding vertoond. Vervolgens begaf II. M. zich te voet
van het havenkantoor naar den in de visschershaven
gereed liggenden logger Sch. 421 Adelaar. Voor het
ponton stond het rijtuig met het Prinsesje er in, het
geen een groote verrassing was voor de menigte, die
naar de haven samengestroomd was. Prinses Juliana
werd door haar ouders aan boord' van het visschers-
vaartuig medegenomen.
II. M. bezichtigde op het dek van het vaartuig met
groote belangstelling alles wat op het visscherybedrijf
betrekking heeft en daalde zelfs in het achteronder in
de sehipperskajuit af. II. M. liet zich alles verklareu
en uitleggen, nu en dan ook aan de bemanning vragen
doende. Ka het bezoek aan den logger bezichtigden
II. M. en Z. K. II. het gebouw voor den vischafslag.
Daarna wandelden zij naar de seininrichtiug aan
den zeekant van de haveni, waar de reddingscommissie,
onder voorzitterschap van dten heer noogeraad, aan
wezig was.
II. M. de Koningin toonde herhaaldelijk belangstel
ling in de zeevisschery en het visschersbedryf.
trict Hoorn heeft vergaderd te Purmereud. In ver
band met het daar beslotene heeft het moderamen de
candidatuur voor het lidmaatschap der 2e Kamer
voor Hoorn aangeboden aan den heer H. Ch. Vegtel,
lid van Ged. Staten van Zuid-Holland te 's-Graven-
hage, die ook in 1909 uitgenoodigd was zich voor de
candidatuur in dat district beschikbaar te stellen.
Gemengd nieuws.
VERWAARLOOZING VAK EEK JEUGDTG
KIKD.
Men schrijft aan de Tel.:
Pas heeft Hoofddorp haar moordgeschiedenis ge
had, of er komt ons weer een geval ter oore, dat den
dood' ten gevolge zou kunnen gehad hebben.
Aan een binnenwegje aldaar woont de postbode M.
met zijn nog al talrijk gezin. Daarom trok het den
eersten tijd niet zoo de aandacht, dat geregeld kin
dergeschrei gehoord werd, doch later bleek, dat, wan
neer alle kinderen uit het gezin de woning hadden
verlaten, het geschrei voortduurde.
Allerlei praatjes deden do ronde, tot er ook iets
vernomen werd ter bevoegder plaatse. Een huiszoe
king in do woning volgdo en eindelijk werd' in een
kast een meisje ontdekt, uitgeteerd, bijna als een. ge
raamte; bedekt met eigen vuil en onreinheid kwam de
stumperd te voorschijn.
Het kind werd direct gereinigd' en in een meer hy
giënische omgeving gebracht.
Kaar wij vernamen was het kind daar uitbesteed
door een familielid, dat gezegd had er voor te zullen
zorgen, doch niet voortging met kostgeld te betalen.
SKIPPERS UIT IIET HBLD.
Gelezen op een winkelruit:
„Derde bediende en Een leerling kunnen direct ge
plaatst worden. Voldaan X."
Advertentiana:
„Wegens huwelijk der tegenwoordige, tegen 1 Mei
te huur anngeboden, een kamer met pension."
„Ondergeteekende biedt zich aan als Balletmees-
ter voor bruilooften en partijen, werkt tevens gratis
mee nis Duettistenpaar."
Sedert 12 Februari wordt, een eerste-luitenant van
de lo compie wielrijders te Kieuwersluis vermist. De
garnizoens-commandant van Kieuwersluis verzoekt
thans zijn aanhouding en ter beschikking stelling,
daar hij wordt verdacht van verduistering van 300
ton nadeele van het rijk en desertie.
IHBRAAK.
Gisternacht zijn weer inbrekers bezig geweest in de
omstreken van Den Haag. Op een buitengoed by do
Hoornbrug werd de zilverkast geplunderd. Van een
buitenplaats nabij Wassenaar werd een aantal eenden
gestolenook werd hier een poging tot inbraak ge
daan, doch behalve de eenden wordt niets vermist.
EEK POSTKAR TE WATER.
Gistermorgen te 6 uur is de postkar van Haarlem
naar Hoofddorp, op den kruisweg te Haarlemmermeer,
to water geraakt door het schrikken van het paard.
Do postzakken zyn er vrijwel onbeschadigd afgeko
men. De conducteur, do heer Bos van Haarlem, heeft
zich ernstig aan een pols bezeerd. De koetsier sprong
tijdig van het rytuig.
UIT OOST-GRAFTDIJK.
De heer W. v. A. te Oost-Graftdyk had' Donderdag
middag het ongeluk met paard en kar in de ringsloot
van de Beemster, nabij De Rijp, te geraken, doordat
het paard schrikte van een fiets. De heer v. A. en
nog iemand, die met hem meereed, wisten weer op
het droge te komen en kwamen met den schrik en een
nat pak vrij, doch het paard verdronk.
UIT HEER HUGO WAARD.
*Gistermiddag wapperde van het wachthuisjo de
Kederlandsche driekleur, als een bewijs, dat er iets
bijzonders aan de hand was.
De nieuwe overhaal, gemaakt door de heeren W.
Klaver en Co., te Rustenburg, zou geprobeerd worden.
Bij deze plechtigheid waren tegenwoordig de heeren
D. en C. de Boer, voor wiens rekening de overhaal is
gemaakt, familie en vele belangstellenden uit den
Langedyk. Om 3 uur ging de lorrie te water om de
eerste zwaarbeladen schuit van uit den polder Broek-
horn naar den Raaksmeerboezem over te brengen.
Daar dit op de voor de aannemers meest gunstige wy-
ze geschiedde, werd hun een glas wijn aangeboden,
terwijl de werklieden als een bewijs van tevredenheid
een toelage in geld ontvingen.
De aannemers worden gelukgewenscht met het
zoo bij uitstek slagen van deze proef, terwijl zy do
heeren de Boer bedankten voor deze aardige wijze van
onthaal, hopende dat zij het beoogde doel zullen be
reiken.
Door de R. Kath. kiesvereeniging der Hoorder-
Parochie werd voor den polder candidaat gesteld de
heer A. Overtoomdoor de Prof. kiesvereeniging
„Polderbelnngen" wenl candidaat gesteld de heer D.
van Graft.
KAMERVERKIEZING IK HET DISTRICT
HOORK.
De Centrale Anti-Rev. Kiesvereeniging in het dis-
KORTE BERICHTEN.
Een 3-jarig dochtertje van een sigarenfabrikant
te Medemblik geraakto Donderdag in een emmer met.
kokend water. Het is aan de gevolgen bezweken.
De zeventienjarige jongen, die werd verdacht de
dader te zijn van de aanranding Zondagavond te Ub-
bena, gemeente Vries, gepleegd, heeft voor den rech-
ter-commissaris te Assen volledig bekend.
Gistermorgen is een goederentrein by binnen
komst op het station Eist tegen een rangeerend trein-
deel gereden, met het gevolg, dat de locomotief van
den goederentrein geheel op zijde viel en beschadigd
werd. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor;
verschillende sporen geraakten door dit ongeval eeni-
gen tijd versperd.
Te Barneveld' is een gehuwde timmerman ter
wijl hij gisteravond in beschonken toestand aan het
fietsen was, met zooveel kracht tegen een meelwagen
gereden, dat hy hoogst gevaarlijk gewond per rytuig
naar zyn woning is vervoerd.
Te Bergeu-op-Zoom is gisternacht ingebroken
by den goudsmid in de Lieve Vrouwestraat; er wordt
veel goud en zilver vermist. Mot politiehonden is dc
