stTFsnieU wsT
BUITEN LA Ni*
den beklaagde F., verdacht van de opensluiting en
den diefstal van gouden en zilveren voorwerpen
Utrechtschestraat 21, naar do openbare terechtzitting
te verwijzen1.
Ofschoon de beklaagde alle schuld aan die daad
blijft ontkennen, zijn de aanwijzingen tegen hem zóó
sterk, dat de officier voldoende bennen aanwezig acht
om hem te doen terechtstaan.
Immers, niet alleen dat op beklaagdes kamer aan de
Prinsengracht twee zilveren voorwerpen zijn gevon
den, door den fabrikant en de heeren Seegers als van
den diefstal afkomstig herkend', is F. ook door surveil-
leerende politie-agenten en door den houder van het
goud- en zilvermagazijn aangewezen als een der ver
dachte individuen, die vóór den diefstal rond den win
kel slopen. In aanmerking nemende, dat de verdachte
reeds eer een vonnis wegens diefstal onderging, meent
de justitie de hand op den hoofddader van den bruta
len diefstal te hebben gelegd.
HET EERSTE KIEVITSEI.
Het eerste kievitsei is Zaterdag 9 Maart gevonden
door Hendrik do Witte te Gaast (bij Makkuin) die het
ten geschenke heeft opgezonden aan II. M. de Ko
ningin. Ten vorige jare vond de Witte's broer Jan
liet eerste kievitsei hier op 10 Maart.
Te Wommels zijn eveneens1 twee kievitseieren
gevonden en eveneens aan de Koningin toegezonden.
UIT SINT PANCRAS.
Voor rekening van Dr. Melchior te Koedijk werd
gieter aanbesteed: het bouwen van een woning met I
autogarage alhier. Inschrijvers waren P. Voerman
f 16650; Biesterbos f 14900; Spruit en Wils f 14900
J. Smit en J. Bruin f 14865; Kaandorp f 14500; N.
Hoogland f 14400C. P. Asjes f 13791P. Dubbel
f 13776, Bruin en Burgering f 12650. Het werk werd
niet gegund.
UIT OBDAM.
Tot vervelens toe krijgt men op het platteland be
zoek van „kooplieden", voorzien van eemge potlooden,
wat postpapier enkele briefkaarten en dergelijke snor-
repijperjj. Om deze vermomde bedelarij in ons dorp
wat te beperken, is hier opgericht een Vereeniging
tot wering van bedelarij in deze gemeente aanvan
kelijk telt ze reeds 112 leden Door deze leden zal
aan bedelaars, vermomde bedelaars, liedjeszangers en
straatmuzikanten niets meer worden gegeven, terwijl
dan tevens het doel der vereeniging is steun te ver-
leenen aan noodlijdende personen in eigen kring.
MUUR INGESTORT.
Gistermiddag waren eenige werklieden bezig met
het graven voor de waterleiding, toen van een huis
in de Wagenstraat bij de Agniesenstraat te Klaren-
dal bjj Arnhem een stoep instortte, waaraan aanvan
kelijk geen aandacht gewijd werd. Een poos later
stortte de voormuur in, waarbij een ziek kind, dat in
een ledikant tegen dien muur lag, mede naar buiten
viel, evenwel zonder letsel te bekomen. Een ander
kind lag in een bedstede in de nu aan de voorzijde
open kamer en werd eveneens behouden naar beneden
gebracht.
DE HAAGSCHE 8CHOUWBURGQUAESTIE.
In de zitting van den Haagschen Gemeenteraad
diende gisteren de heer Worneke even na zijn toela
ting als Raadslid, een voorstel in om de schouwburg
alsnog tot half Mei open te houden.
Het werd verworpen met 26 tegen 10 stemmen, en
daarna het bekende adres van 10,000 inwoners, om
terug te komen op het sluitingsbesluit, voor kennis
geving aangenomen.
MOORD TE BEEK.
Gisterochtend is aan onze Justitie uitgeleverd uit
Aken, de aldaar gevangen genomen Peter Senden, die
onder ernstig verdenking staat den gruwel ij ken moord
op den grjjsaard Gelissen te Beek (L.) met Kerstmis
te hebben gepleegd in vereeniging met twee Duitschers.
Dezen zjjn reeds gearresteerd.
KORTE BERICHTEN.
Zondagavond is een 71-jarige man, verloskundige
bjj het vee, te Hazerswoude, aan den Groenendijk al
daar door een auto uit Den Haag overreden en levens
gevaarlijk gewond. De autobestuurder had geen schuld.
Gistermorgen is een loodgieterskneeht 24 jaar,
te Zwolle uit de dakgoot van een huis gevallen. Hevig
bloedend is hy opgenomen en naar het Sophia Zieken
huis overgebracht. Zijn toestand is ernstig.
Het jongste kindje van iemand te Wetering bij
Steenwijkerwold, dronk in een onbewaakt oogenblik
van de heete koffie en overleed niet lang daarna onder
hevige pijnen.
Op het goederen-spoorterrein aan de Maashaven
te Rotterdam is Zaterdagnacht 4 uur een Zweedsche
matroos onder een trein geraakt. Zijn beide beenen
werden hem boven den enkel afgereden. Doodelijk
gewond is hjj naar het ziekenhuis gebracht.
Laatste berichten.
Iu het bijzonder willen we er even de aandacht op
vestigen, dat het niet onwaarschijnlijk de laatste keer
is dat men deze zoo talentvolle actrice hier zal zien
optreden naar men weet gaan dó heer en mevrouw
van der Horst naar het tooneel te Antwerpen.
GEEN DEBAT.
De Hervormde predikanten hier ter stede zullen,
naar men ons mededeelt, geen gevolg geven aan de
uitnoodiging van „De Dageraad" om in debat te tre
den, met ds. Schermerhorn, die Donderdagavond in de
Harmonie da vraag „Wat denkt U van den Christus?"
zal behandelen.
DE ZEDELIJKHEIDS WET.
WAGEN1NGEN, 12 Maart. Hedenmorgen zou
voor het kantongerecht terecht staan de boekhande
laar Elberg. Deze zaak is echter niet behandeld,
doch door het O. M. ingetrokken.
Naar wij vernemen is zulks geschied' op last van
den minister van Justitie.
DE STAKING AAN DE GASFABRIEK.
Scheen het gisteravond of met behulp van een op
nieuw samengestelde ploeg van ingezetenen de lossing
van do kolenschuit voor de gasfabriek zou geschieden,
vanmorgen is het weer anders uitgekomen. De man
nen, dier nieuwe ploeg, eischten, dat de fabriek hot
loon van Maandag aan de Zaandamsche werklieden
zou uitbetalen. Hierop werd) door den Directeur niet
ingegaan, waardoor heden dan ook niet is gewerkt.
Met behulp van het aan de fabriek werkzaam zijnde
personeel en van gemeente-werklieden, werkzaam bij
andere tokken van dienst, hoopt men echter morgen
het werk voort te zetten.
TWEEMAAL TE WATER.
Zaterdagmiddag geraakte iemand! met zijn rijwiel
te water in het Kanaal aan het Zeglis. Hij kwam ge
lukkig spoedig weder op het droge; op de wal be
merkte hij dat hij zijn hoed in het water verloren had,
waarna hij, zóó weinig was hij onder den indruk van
het gebeurde, zich weder te water begaf om ook dien
nog te redden, waarna hij zich doornat op zijn fiets
naar huis begaf.
„NORA."
Morgenavond voert d'e N. V. „Het Tooneel (direc
teur de heer Royaards), het bekende „Nora" van
Henrik Ibsen op, welk stuk wel eens genoemd is „een
overwinning op den dramatischen vorm, zooals het
laatst der negentiende eeuw er weinige kan aanwij
zen."
Wij hebben geen beoordeelingen gelezen over de ver-
tooniug, maar de wetenschap, dat „Het Tooneel het
stuk geeft en dat mevrouw van der Horstvan der
Lugt Melsert do titelrol vervult, waarborgt een voor
treffelijke opvoering.
DE TEEKENEN DES TIJDS.
Over bovenstaand onderwerp hield de heer Mr. M.
Mendels Vrijdagavond in de Sosiëteitszaal der „Har
monie" voor een flink auditorium eene lezing.
De vergadering werd1 op de gebruikelijke wijze door
den heer van Vliet als voorzitter der S. D. A. P. ge
opend.
Na het verschil te hebben aangeduid, dat er be
staat, jndien een sociaal-democraat of iemand van
ec-n burgerlijke partij spreekt over sociale actie, be
toogde de heer Mendels, dat de sociaal-democratische
partij er voor moet zorgen, dat wil ze op den duur
aanspraak blijven maken op haar naam, dwars moet
ingaan tegen hetgeen door do burgerlijke partijen
teeds gehandhaafd wordt. Thans zijn de voorwaar-
len van het menschelijk bestaan en van den vooruit
gang in handen van een kleino groep kapitalisten, die
de volle beschikking heeft en de productio der wereld
zoo kan regelen als voor hun eigen beurs het voordee-
igst- is. Daartegen verzet zich principieel "de sociaal
democratische partij, die den tijd wil voorbereiden,
waarin het kapitalistische stelsel onnoodig en on
bruikbaar zal zijn.
Bedenkende, dat de maatschappelijke ontwikkeling
nooit stil staat, mag gerustelijk worden aangenomen,
dat het moderne kapitalisme zal worden gereorgani
seerd, vooral door den aard van het productie-vermo
gen, waardoor het noodig is geworden dat het klein
bedrijf wordt verdreven, hetgeen de samenstelling van
het industrieele kapitaal ten gevolge heeft.
De vrijzinnig-democraten zijn ten opzichte van het
klein-bedrijf een andere meening toegedaan, maar,
vroeg spreker, welke beteekenis voor het maatschappe
lijk leven hebben de klein-bedrijven in vergelijking
met die der groot-bedrijven Het klein-bedrijf heeft
volgens spreker zoo goed als geen beteekenis meer.
Teekenen des tijds mag het worden genoemd, dat
zoo vele duizenden menschen hun economische onaf
hankelijkheid verliezen en dat het aantal werkers, hoe
ze dan ook gekleed' mogen zijn, jaarlijks bij duizenden
toeneemt.
Dio duizenden bezitten niets anders dan dé arbeids
kracht, welke zij moeten verkoopien. Zijn ze daartoe
sedert een paar dagen niet in staat geweest, dan
grijnst dc naakte honger hen tegen. De arbeids
kracht is immers koopwaar, doch een andere dan at
het andere in verband met de wiet van vraag en aan
bod. Al het andere staat buiten den mensch als
mensch. De arbeidskracht raakt den mensch in direc-
tcn vorm. Men kan bijv. een kistje sigaren heden niet
verkocht, morgen verkoopen, die arbeidskracht van
morgen, heden niet gebruikt, is morgen waardeloos,
want dan moet die kracht weer voor den dag van mor
gen worden besteed, terwijl de bezitter den dag van
heden toch heeft moeten eten, slapen en zich kleeden,
welke omstandigheid zich door geen enkele wet van
vraag en aanbod laat dwingen, hetgeen met iedere
andere koopwaar wel het geval is.
Neemt men aan, hetgeen werkelijkheid is, dat het
kapitalisme de crisissen veroorzaakt, dan gevoelt men
dat het daarmee het socialisme voedt. Deze bewering
lichtte spreker met. enkele voorbeelden toe, daarbij er
vooral op wijzende, dat het groot-kapitaal het particu
lier initiatief en do menschelijke energie, welke noo
dig zijn voor het. klein-bedrijf, doodt en dat het groot
bedrijf alleen gedreven wordt met het oog op winst en
niet met het doel do maatschappelijke toestanden te
verbeteren.
Vervolgens stond do heer Mondeis geruimen tijd
stil bij de overproductie, welke de fabrieken stop doet
zetten- c-n de arbeiders honger doet lijden. Ook aan
die overproductie heeft de kapitalistische klasse
spreker bedoelde niet een bepaalde persoon, doch de
klasse als zoodanig schuld. De klasse gebruikt ook
den godsdienst als schild in haar strijd.
Tegenover do kapitalistische maatschappij stelde
spreker de democratische. Een drogreden noemde spr.
het. dat de Staat er zou zijn voor het algemeen be
lang. De sociaal-democratische partij staat tegenover
den burgerlijken staat met den aankleve van dien om
dat die staat is een klasse-instrument.
Ten sterkste kwam hij op tegen de bewering,
dat de S. D. A. P. alleen opkomt voor de proletariërs
en niet voor het algemeen belang. Juist, zeide hij,
omdat we beseffen en gevoelen, dat de maatschappe
lijke ontwikkeling verandering zal brengen in den
stand van het kapitalisme, word't er door dë S. D. A
P. gestreden om in die maatschappelijke toestanden
een rechtvaardige verbetering te brengen. Ieder indi
vidiu moest daarom dien strijd! meestrijden, omdat hij
zal moeten beseffen, dat de treurige, omstandigheden,
waarin de arbeider verkeert, niet aan den persoon,
maar aan de maatschappij te wijten is. Op grond van
de stelselmatige uitbuiting der arbeidende klasse kan
de kapitalistische klasse bestaan en dit noemde spr.
een der minstwaardige kenmerken van den tegenwoor-
digen staat.
Nadat hij met voorbeelden aantoonde, dat de belas
tinglveffing zeer onbillijk is (de indirecte belastingen
stegen in de laatste 20 jaren met 51 pet., de directe
slechts met 43 pet., onderwiep spreker het ontwerp
tariefwet aan een critiek, daarbij tot de conclusie ko
mende, dat de regeeriug deze wet verlangt omdat ze
het geld niet wil zoeken, daar waar ze het direct kan
vinden, zooals in verhooging der vermogensbelasting.
Voorts keurde spreker het ten sterkste af, dat verhoo
ging der successierechten niet wordt aangenomen,
daar dan de tariefwet achterwege had kunnen blijven.
Ook wees hij op de sooiale wetgeving die de Staat
den arbeider moet verschaffen en laakte het door de
wetgeving ingenomen standpunt: „de arbeider moet
eerst af en dan zullen we hem steunen". Breedvoerig
schetste hij de fouten van het ontwerp-ouderdömsver-
zekering en uitte zijn diepe verontwaardiging daar
over.
Daarna stond hij nog eenigeu tijd stil bij de Bak
kerswet, het pas aangenomen Bouwwetje, het Bijzon
der Onderwijs, weigering van den toeslag van 20
door de Eerste Kamer.
De wantoestanden zullen kunnen worden bestreden,
als men algemeen kiesrecht heeft, dat genomen moet
worden, omdat de tijden voorbij zijn waarin dit gege
ven kan worden. Tot het verkrijgen van dit stemrecht
spoorde spreker de aanwezigen ten slotte sterk aan.
Een verbetering der maatschappelijke toestanden kan
alleen verkregen worden door eene democratische om
werking, die ten gevolge zal hebben, dat het werken
niet langer een last en het brood een gave is, maar
het werken een lust, het brood' een recht zal worden.
Daverend applaus volgde op deze rede.
De daarna door het bestuur voorgestelde motie
werd met algemeene stemmen aangenomen en de ver
gadering op de gebruikelijke wijze gesloten.
VEREENIGING VOOR GEZINSVERPLEGING.
In de maand Februari bezochten de Zusters 33 pa
tiënten, waarvan 24 kosteloos. Zij brachten 410 be
zoeken, waarvan 334 kosteloos.
1 maal werd laatste hulp aan een overledene ver
leend.
1 maal werden H.H. doctoren bijgestaan.
1 patiënt werd naar elders vervoerd.
Door familieomstandigheden heeft Zuster Koen-
derink zich verplicht gezien te bedanken voor hare be
noeming als gezinsverpleegster alhier. Het bestuur
benoemde toen Zuster van den Berg, wijkverpleegster
te Vollenhove, die 1 Mei in functie hoopt te treden.
DANSCLUB „ALCMARIA.'
Zaterdagavond gaf de dansclub „Alcmaria" in de
sociëteitszaal der Harmonie een soirée die in alle op
zichten uitstekend geslaagd mag heeten.
De Heer J. Blauw opende den gezelligen avond met
een welkom aan de aanwezigen, wien het, zoo hij
veronderstelde, niet onbekend zon zijn dat de dans
avond van „Alcmaria" dezen keer een soirée in zich
sloot. Hg bedankte het internationaal mandolinekwartet
onder directie van Sanjoepadrilant voor zijne tegen
woordigheid, hoopte dat de goede reputatie van dit
kwartet ook hier bevestigd zal worden doordat de aan
wezigen van de soirée zullen genieten en dat dan de
avond door een gezellig bal mag worden gesloten.
Wat de muziek betreft, het publiek uitte zich op
een zeer enthousiaste wijze over het ten gehoore ge
brachte, men was dankbaar en zeer voldaan, men
vond het heel mooi.
Doch niet alleen het muzikale gedeelte, ook en in
niet mindere mate de verschillende voordrachten, ne
gerliedjes, in 't Amerikaansch, Spaansch en Hollandsch
het imitatie-repertoire van den Heer Ciro Allegrandes,
oogstten een uitbundig succes.
Hoewel men door dit alles genoot, de jongelui ver
langden naar het bal dat ongeveer om 12 uur een
aanvang nam. Of men daarvan bepaald heeft genoten
in die mate als men veronderstelde, mogen we be
twijfelen. Het was er veel te vol, doch men keek
niet zoo nauw, had plezier, ook al door de voordrach
ten die er tusschen door werden gegeven en men
bleef tot laat in den morgen bjjeen, toen men met
een aangename herinnering huiswaarts keerde.
AGENDA.
DINSDAG.
Zangvereeuiging „Nieuw Leven" met mannenkoor
„Orpheus," repetitie voor dame», 7Vz uur precies, ho
tel Proot.
WOENSDAG.
Kinderkoor, van 4Y28 uur, Harmonie.
„Zang en Vriendschap, van 7%9 uur, Harmonie.
Mannenkoor „de Vereenigde Zangers", repetitie, te
72/4 uur, kleine zaal „Harmonie."
ITALIAANSCII-TURKSCHE OORLOG.
De Italiaansche Kamer heeft een som van 102,5
millioen gulden toegestaan voor de expeditie naar
Tripolis en wel tot dekking van reeds gedane uitga
ven.
ENGELAND. Als een gunstig teeken wordt het
beschouwd, dat de mijnwerkers met algemeene stem
men het voorstel van den minister-president Asquith,
om besprekingen te houden met de mijneigenaren,
aannamen.
Berekend! wordt, dat de arbeiders die tengevolge
van de mijnwerkersstaking buiten werk zijn geraakt,
reeds een loonverlies van twaalf millioen gulden te
betreuren hebben. Nu zijn er vrouwen en kinderen
meegerekend' reeds anderhalf millioen Engelsche
onderdanen zonder brood. En hoe groot zal dit getal
worden, als niet spoedig-, zeer spoedig, ecu einde wordt
gemaakt aan den toestand)?
DITITSCHLAND. Gisteren zijn van de 170.866
mijnwerkers, die in het Ruhrgebied hadden moeten op
komen, 112.109 aan het werk gegaan. 34y2 staakt
dus.
De socialistische tweede voorzitter van den ge
meenteraad in München is met do twee burgemeesters
en den eersten voorzitter ten hove verschenen om den
Prins-Regent met zijn Olsten verjaardag geluk te
wenschen. I)e Prins-Regent heeft zich lang en vriend
schappelijk met de heeren onderhouden.
ITALlë. De bekendie Italiaansche sociaal-democraat
do heer Ferri, heeft zijn mandaat als Kamerlid neer
gelegd, omdat zijn kiezers zijn houding inzake den
oorlog afkeuren. De Avanti bevat een brief van den
heer Bebel, waarin deze zegt, dat. hij reeds lang den
heer Ferri niet meer beschouwt als een sociaal-demo
craat.
SPANJE. Minister-president Canalejas heeft den
Koning het collectief ontslag van het kabinet aange
boden en van dezen de opdracht gekregen het rfliniste-
rie te reconstrueeren.
Voor de hoeveelste maal dit thans geschiedt, weten
we niet we zijn den tel kwijt. Waarschijnlijk moes
ten er weer een paar leden uit het kabinet en enkele
andere heeren erin en daarvoor is de Spaansehe me
thode blijkbaar heel goed.
CHINA. Zondag is Yoean Tsji Kaa als voorloopig
president der Chineesehe republiek geïnstalleerd.
De correspondent van de „New-York Herald" seint
over de plechtigheid aan zijn blad:
„De indruk, dien ik van de plechtigheid op Zondag
j.l. heb gekregen, is juist dezelfde, als dien ik u reeds
meermalen heb beschreven. Het volk n.l. heeft het
hoofd gebogen en zich volkomen bij den toestand der
revolutie neergelegd.
„De dag van Zondag is weer een nieuw bedrijf van
het lange drama van gebeurtenissen, waarvan nog
geen sterveling het einde kan voorzien."
AMERIKA. De heer Roosevelt is er tegen te velde
getrokken, dat beroepspolitici uitmaken, wie candi-
daat zal zijn. Hij wijst op het gevaar, dat baantjes
jagers den volkswil vervalschen en daartegen verzet
hij zich wil men hem niet meer als candidaat, dan
zal hij zich daar kalm bij neerleggen.
EEN VERDWIJNEND DORP.
Volgens een bericht in die „Patriote" zijn in het
dorp Warmifontaine bij Neufchateau vijf huizen in
een leigroeve verzonken. Twintig huizen, waaronder
de kerk, staan op 't punt eveneens weg te zakken.
VREESELIJK.
Te Barcelona is een 50-jarige vrouw in hechtenis
genomen, die kleine kinderen het bloed aftapte, om
het voor z.g.n. liefdesdranken te gebruiken. Verschei
den kinderen moeten door haar aldus zijn mishandeld.
Ingezonden Slakken.
Geachte Redactie,
In uw blad, van 2 Maart j.l., komt een bericht voor,
onder don titel: „De Abonnements-Voorstellingen,"
waarin ik aanleiding vind! U beleefd te verzoeken tot
opname van het onderstaande, in het blad' van 4
Maart e.k., opdat Uwe lezers, en vooral de houders
van abonnementen, niet éénzijdig zullen zijn inge
licht.
Door de N. V. „Het Tooneel" werd, met den heer
W. de Lango a costi, contract aangegaan tot het ge
ven van 4 voorstellingen in de „Harmonie," terwijl
daarbij werd overeengekomen, dat, door genoemden
heer geplaatste abonnementskaarten, op die speel
avonden zouden worden gehonoreerd.
De voorstellingen zouden geschieden tegen eene mi
nimum garantie, terwijl wanneer de bruto recette
een bepaald bedrag overschreed' het bóven bepaald
bedrag verkregene zou worden gedeeld! door den onder
nemer en de N. V. „Het Tooneel." De toezegging
werd gedaan, dat de heer Royaards in 2 voorstellin
gen zou optreden.
Uwe mededeeling, dat de N. V. „Het Tooneel" ten
Uwent 4 voorstellingen in abonnement zou geven, is
dus geheel onjuist, deze abonnements-onderneming
gaat geheel uit van den heer de Lange.
Daar de keuze der optevoeren stukken geheel was
aan de Directie der N. V. „Het Tooneel" kon, omtrent
eene opvoering van „Jonkvrouwe de la Seiglière,"
door den ondernemer of wie ook ten uwent, niets inet
zekerheid worden medegedeeld.
Waar nu de heer de Lange aan de abonnements
kaarten het karakter heeft gegeven van coupons, zoo
dat een houder van 4 kaarten niet voor 4 voorstellin
gen recht van toegang heeft, doch ook. desgewenscht,
met 4 personen éóu voorstelling kan bijwonen, is hot
duidelijk, dat de N. V. „Het Tooneel", bij eene zx>
gewilde voorstelling van: „Jonkvrouwe de la Seigliè
re", in groote getale de uitgegeven abonnementskaar
ten zal hebben te honoreeren en, daar deze kaarten
tegen belangrijk gereduceerde prijs werden uitgege
ven, zal dit aanleiding geven, dat de bruto recette
voor dien avond niet klimt boven het vastgestelde be
drag om recht te verkrijgen op partage van het meer
dere, zoodat eene opvoering van dit, óók in werkebj-
ken zin: „kostbare" stuk, voor de onderneming
tot finantieele schade zou leiden.
De heer de Lange is van dit laatste zóó overtuigd,
dat ZED. in een schrijven van 1 Maart j.l., tot onze
administratie gericht, o.m. zegt: „Ik geloof, dat er,
noch voor U, noch voor mij iets aan te verdienen valt
en zou het dan niet beter wezen de zaak in der minne
te schikken en ons contract, van beide zijden, als af-
jeloopen te-beschouwen
Op welke wijze nu de lieer de Lange zijne abonne
ment- of couponhouders tevreden zal stellen, wanneer
onze Directie op dit voorstel ingaat, blijft ons eene
open vraag.
Uit het vorenstaande zal IJ duidelijk zijn, geachte
redactie, dat het niet aangaat aan den heer Royaards
de schuld te geven van iets, waar hij geheel buiten
staat.
Inmiddels met dank voor de plaatsing en verschul
digde hoogachting,
De N. V. „Het Tooneel,"
JAC. POST, Administrateur.
[De plaatsing van bovenstaand stuk is vertraagd,
o.a. hierdoor, dat wij, alvorens het schrijven van den
administrateur op te nemen, gaarne zouden willen
weten of de heer Royaards zelf zich geheel met den
inhoud daarvan zou kunnen vereenigen en liefst wil
den voorkomen, dat er dingen door de N. Y. „Het
Tooneel" in de Alkm. Ct. zouden worden geschreven,
waarover do directeur van „Het Tooneel" later mis
schien spijt zou hebben. Na eenige wijzigingen erin
aangebracht te hébben, heeft de heet Royaards het
stuk goedgekeurd.
Met den inhoud' van hét schrijven kunnen wij ons
niet vereenigen.
Allereerst moeten wij ons tegen de verklaring ver
weren, alsof wij onze lezers éénzijdig zouden hebben
ingelicht. Na kennis genomen te hebben van dé ge-
heele uitgebreide correspondentie, over en weer, zoo
wel per brief als per telegram, gevoerd tusschen de N.
V. „Het Tooneel" en den heer de Lange, hebben wij
het korte stukje geschreven waarop de heer Post
doelt.
Dat de abonnements-voorstellingen uitgaan van den
heer do Lange en niet van „het Tooneel" is onzen le
zers voldoende bekend. Wie geregeld gelézen heeft,
wat de Alkm. Ct. over deze zaak geschreven heeft,
kan niet tot do voorstelling komen, terecht hierboven
onjuist genoemd, dat de abonnements-voorstellingen
van „het Tooneel" zouden uitgaan.
Do heer de Lange heeft, dit iac te Alkmaar alge
meen bekend, het initatief genomen. Hij heeft met
den lieer Royaards, als directeur van d'e N. V. „het
Tooneel" een contract aangegaan, waarvan artikel 2
luidt:
„Ondergeteekende ter andere zal voor elke d'er liier-
„voren genoemde voorstellingen aan ondergeteekende
„ter eenro betalen: een vaste som vangulden,
„vermeerderd metprocent van het bedrag, dat
,de bruto recette van den avond hooger dan
„gulden zal zijn.
M. a. w. de het-r Royaards heeft zich Verplicht 4
voorstellingen te geven tegen een minimum som van
gulden.
Met die mogelijkheid diende dus rekening gehouden
te worden, dat de voorstellingen niet meer zouden op
brengen. Is dit bedrag te weinig d'an had de heer
Royaards de verbintenis op deze voorwaarden niet
moeten aangaan. Nu hij het wel deed, moest hij er
zich ook aan houden.
Voorts is er kwestie over de kaarten. Daaromtrent
werd alleen het volgende gestipuleerd:
„De ondergeteekende ter andere zal zonder medewe
ten .en goedvinden van ondergeteekende ter eenre de
toegangsprijzen niet lager stellen dan: voor den len
rang 1.50, voor den tweeden rang 1.en voor
den dérden rang 0.50.
In het door ondergeteëkende ter anderé te formee-
ren abonnement zullen deze prijzen zijn resp. J 1.25,
0.75 en 0.50. bijkaarten voor le rang 1.35, 2e
rang 0.85."
Nu is het hierterstede altijd de gewoonte geweest,
wat ook nu weer is geschied, dat n.l. 4 kaarten récht
geven zoowel voor 4 personen op 1 voorstelling, 'als
voor 1 persoon op 4 voorstellingen.
liet moge voor de N. V. „Het Tooneel" onaange
naam zijn, dat de kaarten worden bewaard voor een
voorstelling van „Jonkvrouwe de la Seiglière," in
strijd met- het geschreven contract is dit niét, in over
eenstemming met de Alkmnarsehe gewoonte wèl.
Wij weten niet zeker of het te Alkmaar gezegd is,
dat de „Jonkvrouwe" hier zal worden gespeeld. Trou
wens het zou niet te verwondëren zijn, wanneer dit
wèl gezegd was. In een telegram van 21 Februari werd
den heer de Lange, door de N. V. „het Tooneel" uit
Leeuwarden geseind: „U kunt Donderdag 14 Maart
Seiglière krijgen," in een schrijven van 26 Februari
van de N. V. „Het Tooneel" aan den heer de Lange
wordt gezegd „....de zaak zoodanig te schikken, dat
U ten minste een voorstelling van Jonkvrouwe de la
Seiglière krijgt, terwijl wij later misschien in den loop
der volgende maand ons nog een opvoering van de
Violiers voorstellen," in een telegram van 2 Maart:
„Kunnen 28 dezer Seiglière geven."
Na deze enkele grepen uit de correspondentie zal
het wel duidelijk zijn, dat het niet zonder grond zou
wezen, indien een opvoering van „de Jonkvrouwe"
hier ter stede mocht zijn verwacht.
En nu is het waar, dat tenslotte de heer de Lange,
die langzamerhand: genoeg kreeg van al het onderhan
delen over de data (daar die heer Royaards' in verband
met zijn jubilea liever niet op de vastgestelde dagen
wilde spelen) heeft geschreven: „laat ons het contract
maar als afgeloopen beschouwen." Doch hierbij dient
tevens te worden opgemerkt, dat die heer de Lange Le
voren een schrijven had' ontvangen van de N. V. „het
Tooneel," waarin werd gezegd dat zij, hoewel het haat
