DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van Houten's De beste voor den prijs Honderd en veertiende Jaargang. 1912 ZATERDAG 27 APRIL. De Alkmaarsche Courant voor honderd jaar. BINNENLAND. No. 100. IN ELK OPZICHT kan iden toets der vergelijking met andere goedkoope merken doorstaan. Inderdaad is hetl 1 Kg. 1.50 >4Kg. /0.42|| -0.80 Mo»*- 0.18. GRIEVEN TEGEN EEN PREDIKANT. ALKMAARSCHE om Cacao ii. ALKMAAR, 27 April 1812. liet Fransehe goevernement, schreven we in een vorig artikel, moedigt in 1812 de teelt van beetwor telen in deze streek ten zeerste aan. liet doet dit op listige wijze. Allereerst verschijnt gr in de courant in het nummer van 8 April een bekendmaking van den onder-prefect van het arrondissement Alkmaar, Lid van het Legioen van Eer, den heer G. F. Ver- schuir. Ter zijner kennis is gekomen dat „het soort van Mangel-wortel in dit Arrondissement geteeld en voornamelijk in de gemeente van Broek op Laugen- dijk (dat in het Fransch Broek sur Langedijk en niet iets anders heet) zoude zijn afgekeurd en van minder kwaliteit als die, welke in 't overige van het Rijk werd gekweekt". Hij spoedt zich, „om aan zijne geadmini- streerden, en voornamentlijk aan die, welke zig willen toeleggen op deze belangrijke tak van landbouw door het Gouvernement, bijzonder aangemoedigd en be schermd" ter kennis te brengen", had er blijkens den Franschen tekst bij moeten staan, doch dit ont breekt in het Ilollandseh. - „Dat herhaalde en on- twijffelbaare proeven hebben beweezen dat de Noord- Ilollandsche Grond in 't bijzonder geschikt is, tot do beste soort van Hangel-Wortelen, en dat de Fabrikan ten en Manufakturiers in zuiker verklaart hebben bij voorkeur de kwantiteiten van dit soort, die hun zoude toegezonden worden te zullen ontvangen; dat bij het Scheikundige Onderzoek in Amsterdam geïnstitueerd, van den Mangel-Wortel door een inwooner van Broek op Langendijk geteeld, bewezen is dat de slechte kwa liteit deezer wortelen, die de Fabrikanten geweigerd hebben te koopen, alleen te wijten is aan de staat van verrotting waarin dezelve zig bevonden, voortsprui tende uit de wijze op de-welke de zelve bewaard zijn geworden, en vooral uit het reeds te ver gevorderde jaargetijde." De Onder-prefect heeft instructies gekregen „zo wegens de beplanting als bewaring van dit belangrijk artikel, op welk het Gouvernement zo bepaald deszelfs wil en verlangen heeft uitgedrukt". Met het meeste genoegen zal hij hieromtrent alle geweuschte inlich tingen geven, terwijl hij ten slotte nog mededeelt „dat men van het beste soort van Zaad zal kunnen verkrij gen bij J. O. van Beek te Utrecht." Op deze kennisgeving volgt drie weken later er een van den Maire, den heer N. van Foreest van Petten. Deze brengt ter kennisse van de Eigenaars der Lan derijen, onder de jurisdictie dezer stad gelegen zijnde, dat het de repartitie door het Gouvernement gedaan blijkt dat van elke morgen lands omtrent zeven roeden met zaad van Mangel-Wortelen worden bezaaid." Hij noodigt den land-eigenuars uit „zig te vereenigen ten einde op eeno voldoende en gemakkelijke wijze tot de heilzame oogmerken van het Gouvernement mede te werken en maakt hun bekend, dat hij eene commis sie, gedeeltelijk uit zommigen hunner bestaande, heeft benoemd, teneinde alles te regelen, wat ten dezen op- zigte zoude behoren verrigt te worden." Een week daarna staat- er aan het hoofd der courant een uitvoerig stuk van den onder-prefect, waarin deze verklaart een instructie ontvangen te hebben over de beetwortelteelt. Hij brengt een reeks „onderrigtiugen tor kennisse zijner geadministreerde, zoo ver de zaaij- ing dezer wortel aangaat," Hij tuinbouwleeraart, dat er verscheiden soorten van „beteraves" zijn, die zich onderscheiden „door de couleur van het vel en vleesch van de wortels," dat „sommige zeer donker rood zijn, men ziet witte en geele met of zonder roode cirkels daarin," dat zij somtijds tot 25 pond toe wegen. „Die soort, welke men totnogtoe gelooft de groot ste hoeveelheid zuiker te geven, heeft een vel van een schoon rood, en het vleesch is wit, somtijds met roode ringen door hetzelve verspreid', of deze daarom juist altijd de voordeoligste zal zijn, moet de ondervinding nog nader leeren." Dan volgen er een reeks aanwijzingen over de ge- wenschte bodemgesteldheid, over bemesting, over het zaaien, het verplanten, het behandelen der jonge plan ten, het afplukken van de blaren, welke als veevoeder gebruikt kunnen worden. Het goevernement zat er dus geducht achter en het lijdt wel geen twijfel of de „Beteraves" werden veel vuldig in dit gebied geteeld. Wij lezen althans verder niet van dwang en daar ging men anders nog al gauw toe over. Een sprekend staaltje van den dwang uit dit tijdperk is een kennisgeving welke de Mair. eenige malen van den 8sten April af doet plaatsen. Hij „noodigt alle daartoe geschikte ingezetenen de zer stad uit om zig te engageren als werklieden tot den dienst der vestingwerken aan den Helder," hij ver trouwt, dat de voordeelige voorwaarden men zal be hoorlijk zorg dragen voor huisvesting en de vereischte maatregelen nemen, dat op de werkplaats de levens middelen tot een billijken prijs verkrijgbaar worden gesteld de werklieden zullen aansporen om zich vrijwillig naar deze werken te begeven en verwacht zulks te eerder „dewijl de werklieden aan deze oproe ping geen gehoor gevende, van wegen het gouverne ment maatregelen zouden worden genomen, die hem zijns ondanks in de verpligting zouden stellen, om tot een gedwongen maatregel over te gaa#, welke zeer on aangenaam zowel voor de werklieden, als voor den maire zeiven zoude zijn." Zulk eon maatregel is niet noodig geweest men ging blijkbaar „vrijwillig." Deze kennisgeving is overigens niet onderteekend door den maire van Foreest van Petten, maar „bij indispositie van denzelveu" door den heer C. van Oost- veen, adjunct. Den eersten Maart is do laatste blijkens kennis geving in het nummer van 4 Maart „door den Ilee- re Maire gedelegeerd om deszelfs function waar te ne men, uit hoofde van deszelfs ongesteldheid." De ge wone zittingen op het raadhuis zal hij houden „des Dingsdags en Donderdags van elke Week, des namid dags van een tot twee uuren" en verder noodigt hij „de belanghebbende ernstigllijk uit om zijne functien niet moeielijk te maken door hem onophoudelijk bezig te houden, maar om zig, belialven in geval van vol strekte noodzakelijkheid, te bepalen tot de zittingen hierboven vastgesteld." De adjunct geeft braaf kennisgevingen uit, verstrekt menige „waarschouwing," verbiedt allerlei dingen o. a. „aan alle geweermakers-, geelgieters, zwaardve gers, passementswerkers en andero werklieden van dien nart, het maken en te koop stellen van Arenden, gemaakt naar het model, door Zijne Majesteit aan de onderscheidene korpsen der -armee gegeven" maar zijn heerlijkheid is niet van langen duur en neemt een vrij zonderling einde. Den 13den April toch kondigt de heer van Foreest aan, dat hij „de waarneming zijner functien wederom heeft aanvanrd." Onmiddellijk daaronder staat een kennisgeving, den adjunct-Maire blijkbaar „afge perst," door „appels van twist." De heer van Oostveen verklaart, den 12den April een missive ontvangen te hebben „van den Heer Maire de- ser stad, Nanning van Foreest van Petten, met betui ging dat de staat zijner gezondheid zoodanig was, dat hij op Maandag den 13 dezer die Post wederom zou aanvaarden. „Hij geeft daarvan aan de goede Burge lij bij deze kennis, terwijl hij vertrouwt-, dat ieder In gezeten zal gevoelen, dat de hervatting der Functien van den heer Maire onmiddelijk volgende op de eerste kennisgeving van zijn voornemen, de eenige oorzaak is geweest, dat aan eenige mesures, welke door hem adjunct waren genomen eenc executie is gegeven, wel ke met zijne zoo hij meent, nuttige oogmerken, niet overeenstemde." Men stelle zich voor, dat zooiets thans, een eeuw later, eens gebeurde, dat de heer Jan de Wit, als loco-burgemeester optredende, mededeelde „op het al leronverwachtst" een schrijven van den heer G. Rip ping, burgemeester, te hebben ontvangen, en in een kennisgeving aan het hoofdl der Alkmaarsche Courant verklaarde, dat, nu de burgemeester hals over kop zijn functie weer aanvaard heeft, eenige door hem geno men maatregelen zijn uitgevoerd oj> een wijze, welke niet overeenstemde met z. i. nuttige bedoelingen! at zou dat tot een geschrijf en gewrijf hanleiding geven. Verontruste burgers zouden in ingezonden stukken in onze courant hun gemoed lucht geven, onze raad's- verslagen zouden extra bijvoegsels eischen, om het gesprokene in de raadsvergaderingen naar behooren weer te geven, onze redactie zou voor en na de raads vergaderingen, waarin de kwestie werd behandeld, er beschouwingen aan wijden, kortom, onze lezers zouden een zee van drukinkt, hebben te doorworstelen, voor en aleer het incident gesloten werd verklaard. Fn de lezers van een eeuw geleden? I wee simpele kennisgevingen van samen een half kolommetje in het Fransch en in het Hollandsch kre gen ze slechts onder de oogeu. Daarmee was de zaak aangeroerd en afgehandeld finaal uit. Het binnenste van een mangelwortel was de cen- seerende overheid meer aandacht waard, dan de kern van een geschil over de uitvoering van bestuursmaat regelen tussehen twee magistraatspersonen! EERSTE KAMER. Het plan is, dat na eventueele aanneming in de Tweede Kamer van de aanvullingsbegrooting betref fende het pantserschip de Eerste Kamer zoo spoedig' mogelijk weer zal bijeenkomen. DE TWEEDE KAMER. De Haagsche correspondent van de Tel. meldt: De vergadering der Tweede Kamer van- a.s. Dins dagmiddag belooft belangrijk te worden. Zijn wij juist ingelicht, dan zullen in deze vergadering door leden der linkerzijde voorstellen worden gedaan, om de Bakkerswet wederom op de agenda te plaatsen, de motie-Troelstra inzake het ouderdomspensioen te be- handelen en het ontwerp van do militaire strafrechts pleging thans niet in openbare behandeling- te bren gen. DE TARIEFWET. De aangekondigde conferentie van de commissie van voorbereiding betreffende de Tariefwet met de ministers van buitenlnndeche zaken, van financiën en van landbouw, handel en nijverheid is gisteren in het gebouw van de Tweede Kamer gehouden. Naar in parlementaire kringen wordt aangenomen, zou de openbare behandeling van de Tariefwet in dit jaar niet meer t© wachten zijn, en zou de beraadsla ging op zijn vroegst in Februari 1813 kunnen begin nen. Het Neder]Correspondentie-bureau in Den Haag meldt, dat er bij de regeering voorstellen in voorberei ding zijn om van rijkswege van instemming te doen blijken met de viering in het volgend jaar van onze 100-jarige onafhankelijkheid. HERSTEMMING IN IIET DISTRICT HOORN. Aan de beide in herstemming komende candidates voor de Tweede Kamer de heeren de Jong (u. 1.) en Vegtel (a. r.)is zoo meldt men aan het Volk namens do federatie Hoorn der S. D. A. P. hun ge dragslijn gevraagd in zake het algemeen mannen- en vrouwenkiesrecht. De heer de Jong heeft daarop ge antwoord, dat. hij indien gekozen, zeer zeker zijn vol len steun zal geven nan een voorstel tot Grondwets herziening, dat het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, zonder eenige verzwakking zou brengen. De heer Vegtel antwoordde zich te plaatsen op het standpunt van organisch of gezinshoofdenkiesrecht, aangevuld met het capaciteiten- ou onvolledige ge zinsformatie-kiesrecht. Als gevolg van een federatiebesluit om alleen dien candidaat te steunen, die zich vóór algemeen mannen- en vrouwenkiesrecht verklaart, zal, in verband met de ingekomen antwoorden, de liberale candidaat W. de Jong door de federatie gesteund en bij de kiezers aanbevolen worden. Geuieugd nieuws. EEN DIENSTWEIGERAAR. Alen meldt uit Assen: De zaak van den dienstweigeraar Ter Borg van het Se bat. landweer-infanterie ia verwezen naar den krijgsraad in het 5o militaire arrondissement. In af wachting van zijn terechtstelling, wordt hij in hechte nis gehouden. DE KWESTIE TE DOORN. Alen meldt uit Doorn, dat de kwestie over den uit weg van het Roode Dorp aldaar, die gisterochtend een dreigend aanzien kreeg, een kalme oplossing heeft gevonden, dank zij de tactische bemiddeling van het hoofd der gemeente. Tegen 10 uur kwam op den bedoelden weg een troep polderjongens met werkmateriaal om, in opdracht van den eigenaar van Boschwijk, den weg uit' te graven en er een gracht van te maken. Toen de eigenaar kwam onï de plek aan te wijzen, waar met graven moest wor den begonnen, geraakte hij een oogeirblik in het ge drang. Door de tussehenkom3t van den burgemeester kwam het niet tot daden. Den polderjongens was het echter niet mogelijk, een spade in den grond te krijgen, want de Roode-Dor- pers stonden vlak naast elkaar op den weg. De eigenaar van Boschwijk, inziende dat het onmo gelijk was op den ingeslagen weg voort te gaan, ver klaarde zich bereid tot onderhandeling. Verschillende voorstellen werden daarop met den burgemeester als bemiddelaar overwogen, en ten slotte werd, tegen 12 uur, de vrede geteekend op de volgende voorwaarden De eigenaar van Boschwijk koopt een perceel grond, waardoor een nieuwe uitweg van het buurtje gelegd kan worden, waarvan het recht van uitweg zakelijk en onomstootelijk zal worden vastgelegd. Een som van 1800 wordt vervolgens aan de respectieve eigenaars uitgekeerd, als tegemoetkoming in de kosten van het onderhoud van den weg. NED. HERV. KERK. Het Classicaal Bestuur van Dordrecht der Ned. llerv. kerk heeft, zooals we reeds meldden, in buiten gewone vergadering uitspraak gedaan inzake de tegen de bevestiging van de heeren A. Vlee.senbeek.en E. Bachman als ouderling en IT. P. Kramer Bzu. als dia ken der Ned. Herv. Gem. te Dordrecht ingebrachte bezwaren. Het vergaderde van 10 uur voorm. tot 5 uur nam. Na breedvoerige besprekingen overwoog en besliste het lo. wat den benoemden ouderling E. Bachman be treft: „Overwegende, dat de ouderlingen in verband ook met hun roeping, uitgedrukt in Art. 11 Alg. Regl. be last zijn met de handhaving van de leer der Herv. kerk en wat hun belijdenis betreft volgens Art. 3 al. 4 Syn. Regl. Kerkeraden onberispelijk behooren te zijn; „dat in elk geval tot die belijdenis behoort hetgeen uitgedrukt wordt in Art 39, Reglement Godsdienst Onderwijs, met name genoemd in Art. 3 Regl. Kerkel. Opzicht en Tucht en dat, wat genoemden E. Bachman betreft, uit zijn nadere verklaring duidelijk gebleken is, dat zelf» de belijdenis vet vat in Art. 89 Regl. Gods dienst Onderwijs niet langer de zijne is, daar hij im mers erkent niet te gelooven in Jezus Christus Gods Eeniggeboren Zoon onzen Hoer; „acht. het ingebracht bezwaar gegrond; „verklaart genoemden E. Bachman in openbaren strijd met den geest en de beginselen van de belijdenis der Ned. Herv. kerk (Art. 3, RegL Kerkelijk Opzicht en 1 ucht) en derhalvo berispelijk in belijdenis (Art. 3 al. 4 Regl. v. d. Kerkernden) en verklaart hem naar Art. 4 Regl. Kerkelijk Opzicht en Tucht voor onbo- j paalden tijd vervnllen van de bevoegdheid tot het aanvaarden van kerkelijke bedieningen." 2. wat den benoemden ouderling A. Vleesenbeek betreft: „Overwegende, dat bij het onderzoek op 28 Maart 1912 gebleken is, dat genoemde A. Vleesenbeek hij eventueele bevestiging volhouden zou bij zijn ant woord, hij de bevestiging op 7 Januari 1912 gegeven; „verklaart, de bezwaren gegrond en hem als tegen strever van kerkelijke verordeningen, zie Artikel 3 en Artikel 22 vnn het Synodaal Reglement, voor de Ker keraden en Artikel 39 alinea 4 van het Regloment Godsdienst Onderwijs laatste zinsnede, voor onbepaal- den tijd vervallen van de bevoegdheid' tot het aan vaarden van kerkelijke bedieningen (zie Artikel 4 van het Reglement voor Kerkelijk Opzicht en Tucht)." 3o. Wat den benoemden diaken II. P. Kramer be treft: „Overwegende, dat diakenen in verband ook met hun roeping, uitgedrukt in Art. 11 Algem. Regl. be last zijn met de handhaving van de leer der Herv. Kerk en wat hun belijdenis betreft volgens Artik*' al. 4 Syn. Regl. Kerkeraden onberispelijk beh*dren 'e zijn; „dat in elk geval tot die belijdenbehoort, hetgeen uitgedrukt wordt in Art. 39 Ttegl. Godsd. Onderwijs, met name genoemd in A*<- 3 Regl. Kerk. Opzicht en Tucht, en dat wat genoemden TL R. Kramer betreft uit zijn nadere verklaring duidelijk is gebleken, dat zelfs de belijdenis, vervat in Art. 39 Regl. Godsd. On- iWwijs niet langer de zijne is, daar hij immers erkent niet te gelooven, dat Jezus Christus lichamelijk is op gestaan en in het bijzonder niet ann de wonderen ge looft, vervat in de Heilige Schrift en ook niet langer belijdenisvraag van Art. 39 Regl. Godsd. Onderwij» als zijn overtuiging houdt; „ai-hi het ingebrachte bezwaar gegrond; „verklaart genoomden II. P. Kramer in openbaren strijd met den geest en beginselen van de belijdenis der Ned. Ilcrv. Kerk (zie art. 3 Regl. Kerkelijk Op zicht en Tucht) en derhalve berispelijk in belijdenis (Art. 3 al. 4 Regl. v. d. Kerkernden) en verklaart hem naar Art. 4 Regl. Keïk. Opzicht en Tucht voor onbe- pnalden tijd vervallen van de bevoegdheid tot het aan vaarden van kerkelijke bedieningen." Vermoedelijk zal door de betrokken personen in hooger beroep van deze beslissing worden gegaan bij het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland, dat 1 Mei zitting houdt. Ds. EWOLDT. Ds. A. E„ die op last van het gerechtshof te Leeu warden voor de rechtbank te Heerenveen zal terecht staan, wordt bij dagvaarding ten laste gelegd: dat hij in don avond van 16 Februari, onder Tjerkgaast, op zettelijk zijn echtgenoote G. L. van het leven heeft be roofd, door haar met kracht op of tegen het hoofd te slaan, te stompen of te schoppen, haar gewelddadig bij of om den hals te grijpen en haar geheel of gedeel- f el ijk te water brengen, tengevolge van welke hande lingen of een of meer daarvan, het leven, tengevolge van verstikking, zoo goed als terstond uit zijn echtge noote gevloden is. Men schrijft uit Lemmer aan het „Vad.": „De stemming van het grootste gedeelte der ge meente Oosterzee, w. o. de meergegoeden, is tegen ds. E. Velen achten hem wel tot een misdaad als waar- vaai hij wordt verdacht in staat, te zijn, maar kennen hem als een gladden baas, met wien de Justitie veel werk zal krijgen om het wettig bewijs te leveren, slechts een klein gedeelte, w. o. velen uit) den arbei dersstand, en de armen, die hem gaarne mochten om zijn humaniteit en milddadigheid, acht hem tot zoo een zware misdaad niet in staat. Weer een ander ge deelte der bevolking vermoedt, dat mevrouw met den dikken mist die er dien avond heerschte, is te water gereden en verdronken, en dat ds. E. toen niet heeft gedaan wat hij kon en moest doen als echtgenoot en meusch om haar te redden. De beide werkvrouwen, die op last van ds. E. sedert Maandagmorgen bezig waren de pastorie schoon te maken, vonden gistermiddag in een kast tusschen de kleeren van mevrouw, een pakje waarop geschreven stond, zwaar vergift, en dat vermoedelijk rattenkruid bevatte. Dit pakje is door de marechaussee van Sloten, wien zulks ter oore kwam, in beslag genomen." In tegenspraak met het bericht, dat gisteren van Urk gewerd, meldt de N. R. Ct„ schrijft men ons nu van daar, dat het onderzoek van het provinciaal kerk bestuur van Noord-Holland niet gaat over grieven van signmigon tegen den predikant, ds. H. Snel, maar klachten geldt, die door den predikant en gemeentele den tegen kerkeraadsleden zijn ingebracht* Genoemde predikant schrijft men ons isi hier zoo binnen als buiten zijn gemeente in elk opzicht in achting en bij velen bemind. KIT SINT-PANCRAS. Op het verzoek aan het Bestuur van „De Daalmeer" om voor rekening van den polder overhalen te nniksii voor het vervoer der tuinbouwproducten, is afwijzend beschikt. De adressanten verkregen echter toestem ming voor eigen rekening bedoelde overhalen te mo gen maken. RIT IIENSBROEK. De uitkomsten van de hier gehouden volksstemming omtrent winkelsluiting op Zondag is zoodanig, dat de Zondagsluiting door de neringdoenden niet zal worden ingevoerd. UIT SCHERMERHORN. Alhier zijn door de politie twee zwervende jongens aangehouden van ongeveer 14-jarigen leeftijd. Bij on derzoek bleek dat zij uit Amersfoort afkomstig waren,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1912 | | pagina 1