DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Om het koude goud.
No» 157.
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
VRIJHAH
5 J U LI.
FEUILLETON.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
-
ALRMAARSGHE
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeen© kennis, dat beden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van W. W EBER,
winkelier en bioscoophouder, wonende alhier, om ver
gunning tot het oprichten van een BENZINEMOTOR
met dynamo van 6 P.K., tot het fabriceeren van elec-
triscli licht en het geven van bioscoopvoorstellingen,
achter het perceel Koningsweg, Wijk B, No. 67.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadlhuize dezer gemeente, mondeling op
WOENSDAG 17 JULI e.k., 's- voormiddags te elf uur
en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie
dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die
bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de terzake ingekomen schrifturen kennis
nemen. v ijfc,
Alkmaar, 3 Juli 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
O. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 5 Juli.
Bij de verkiezingen in Amerika speelt het trustwe
zen natuurlijk een groote rol. Sinds de heer Roose
velt de antitrust-wet weer eens toegepast heeft, toen
hij president der republiek was, bindt de Amerikaan
sche regeering af en toe don strijd! aan tegen mono
polistische tendenzen in liet economische leven. Hoe
wel dit optreden in den regel weinig practische resul
taten oplevert, komen er tocli bij d'e enquêtes- soms
belangwekkende feiten aan liet lielit-. Zoo is er op
liet ©ogenblik een commissie uit het Congres bezig na
te gaan of men niet kan overgaan tot een vervolging
van de geldt-rust, waarvan John Pierpont Morgan de
groote man is. Deze trust schijnt de Amerikaan-
sche geldmarkt, met uitzondering van de Standard
Oiltrust, waarover straks meer, geheel te beheersehen.
Zij la,at banken springen en ziet er niet tegen op een
beurspaniek in het leven te roepen, wanneer zij daar
uit profijt kan trekken. De almacht van den heer
Morgan is duidelijk gebleken uit hetgeen voor de
commissie is verklaard! over de gebeurtenissen van den
24en Oct. 1907, den beruchten „Zwarten Donderdag."
Dien dag ontstond! er een paniek, zooals de Ametri-
kaansche beurswereld! nimmer had beleefd. De koers
van het geld steeg in één voormiddag van C tot 120
procent en zelfs voor dezen prijs was er geen geld te
krijgen. Er hee-rschte een onbeschrijflijke toestand! op
de beurs, daar vele banken op het punt waren, bank
roet te gaan. In het oogenblik van den grootster.
nood besloot het presidium van de Nieuw-Yorksche
fondsenbeur-s een bedevaart naar den zetel van bet
groot-kapitaal te doen en daar om geld te smeeken.
Ziehier, hoe de heer Ranson li. Thomas deze poging
aan de commissie heeft verteld1:
„In gezelschap van eenige hee-ren begaf ik mij naar
de National City Bank (de machtige bank van de
Morgan-trust) en sprak met den president Stillmann.
Ik zei tegen hem, dat er dadelijk voor 25 millioen dol
lars baar geld noodig was om een economische ramp
Morgan-trust) en sprak met den president Stillinan.
Roman1 uit het Duitsch
van
GEORG HARTWIG.
79) -o-
Hoe geheel anders stond zij er voor dan Ute. Waar
was haar rust? Wat, het niet alles onrust, vrees en
gejaagdheid in haar hart? Zij werd nog zenuwachti
ger bij de gedachte, dat zij hier, in de ziekenkamer,
niet langer blijven mocht.
„Ik ga met u mee, oom", zei ze snel. „Neem mij
mee!" voegde zij er aan toe.
Zij gingen naar beneden.
Toen Ella en. dokter Sod-en buiten kwamen en langs
de perken met vlierstruiken en goudenregens in hét
plantsoen liepen, waar de zon alles een blijden tint
verleende, klorFk plotseling paardengetrappel achter
hen.
Het was kapitein Krochel, die met zijn trompetter
van den dienst terugkeerde. Zijn scherpe oogen her
kenden reeds van ver de twee wandelaars, die voor
hem uit gingen. Hij gaf toe aan zijn driftig tempera
ment, trok aan deni teugel en sloeg een zijstraat in,
die hem vlugger naar zijn woning voerde, zoodat hij
daar lang vóór Ella aankwam.
Zij had geen haast, het was buiten zoo heerlijk, dat
zij geen verlangen had naar huis te gaan, waar haar
misschien weer nieuwe tooneelen wachtten. Terwijl
zij voortwandelde, week haar bedruktheid allengs
de zon deed wonderen.
Krochel, die ondertusschen z.ijn stoffige uniform
met een gemakkelijk huisjasje had verwisseld, was in
grimmig humeur, zooals Stobmeier herhaaldelijk op
merkte.
Eindelijk klonken Ella s schreden- op de trap. Kro
chel maakte zich gereed voor een bestraffing.
„Ivom je werkelijk nog thuis?" riep hij baar op
dat hij op eigen verantwoordelijkheid! niets kon doen,
doch dat hij mij aanried, naar den heer Morgan zelf te
gaan en dezen d-e zaak uiteentezetten; hij zou intus
sehen telefonisch zijn best doen, den heer Morgan
gunstig voor mij "te .stemmen. Wij gingen en werden
in de voorkamer ontvangen, waar wij meer dan een
half uur moesten wachten. In die tijden liepen er vele
heeren in het particuliere kantoor van den heer Mor
gan in en uit en eir heerschte de grootste opgewon
denheid. Eindelijk verscheen de heer Morgan -en zei-
de zonder eenige begroeting o-p zakelijken toon tegen
mij„U kunt die 25 millioen krijgen, Thomas. Ga
maar naar de beurs en kondig dit aan."
Wij gingen dus naar de beurs1, waar een krankzinni
ge toestand! heer-schte. Ik verschafte mij gehoor en
cleeldb mede, dat de hulp nabij was. Twee minuten
daarnai kwam er van alle kanten geld, men wist niet
van waar. In korten tijd was de paniek voorbij
en bij de sluiting der beurs was de rentevoet weer op
0 procent gedaald."
Hetgeen de heer Thomas zeide, moet reeds lang een
publiek geheim in Amerika zijn geweest. Maar nu
werd althans door een man, die het wetén kan, bcves^
t-igd, dat bet den 24sten October in de macht van één
enkelen man lag, de fina-ncieele kracht der geliee-le re
publiek te breken en1 millioenen van Speculanten, za-
kenmens-chen en spaarders- tot bedelaars te maken.
Ja, er is in verband! met bovenstaand© beweringen
reeds gezegd, dat de financieel© aristocratie vereenigd
in de Morgan-Trust, de paniek van 1907 irn het leven
heeft geroepen op de tegenstanders van trusts eens
haar macht te doen gevoelen. Door deze- verklaringen
zal echter in Amerika menigeen, die zich anders
door de beweringen der door de trust gesteunde pers
liet beïnvloeden, de oogen opengegaan zijn voor de
groote gevaren, welke liet economische leven bedrei
gen door de groote kapitaal-opeenhooping.
Wie in ons land belang stelt in het Amerikaansche
trustwezen, kan zijn belangstelling bevredigen in een
boek, dat dezer dag-en bij den Amsterdamschen uitge
ver L. J. Veen is verschenen.
In liet Engels-clie; weekblad „Truth" zijn een reeks
artikelen opgenomen over de „Standard Oil Trust."
Onze te Londen wonende- landgenoot en jour
nalist C. Thieme heeft deze artikelen vertaald,
herzien, er nieuw materiaal -aan toegevoegd in
boekvorm uitgegeven en' den titel „De groote
olie Octo-pus" eraan gegeven. Op den blauwen baud
van het boek ziet- men uit een petroleumvat acht zuig-
annen te voorschijn komen, die zich over liet geheele
aardrijk verspreiden.
In de Standard! Oil Trust, zoo zegt de bewerker,
voor wiens rekening we natuurlijk de mededeelingen
moeten laten, ziet men de kunst, om een groote in
dustrie door een combinatie van kapitalisten te ex-
ploiteeren, tot de hoogste volmaaktheid opgevoerd. De
organisatie, die voor dat doel in elkaar is gezet is
een meesterstuk van menschelijke scherpzinnigheid,
maar liet stelsel, volgens hetwelk men de organisatie
scherpen toon toe. Daar kaU ik dan ten minste nog
aan zien dat je met mij getrouwd bent. Maar dat
voortdurend uitgaan is- iets- dat ik voor mijn huis
houding- zeer overbodig en zeer schadelijk acht en
waartegen ik met kracht moet opkomen. Jij behoort
hier te zijm als ik thuis) kom daarvoor hen ik met
jou getrouwd. Met wie heb je nu zoolang rondgeloo-
pen zonder aan mij te denken en- zonder je af te
vragen of ik dat ook aangenaam vond? Ja zeker-
liet is mij onaangenaam,. Want; je weet. dat ik met
den pillendraaier Soden niets te doen wil hebben
Zij was zoo ontsteld over deze ontvangst, dat zij
geen woorden kon vinden, om zich te verontschuldigen
of ophelderingen te geven.
Haar zwijgen wond hem nog meer op.
„Al-s je niets kunt -aanvoeren om je met je man te
verzoenen, dan behoef je daar nog niet als een stee-
nen beeld te blijven staan. Nu, wat?"
Was zij hem om den hals gevallen of had zij in een
goeden inval een- grapje gezegd of hem aam het lachen
gemaakt, zeker zou zijn toorn spoedig zijn overgedre
ven. Maar tegenover ha-ar hulpeloos zwijgen, hield
hij zich niet in, maar li-et zijn woede den vrijen loop.
Ella was daar niet tegen bestand. Zij greep den
deurknop met onzekeren greep en ging de kamer uit
als een weggestuurd' kind.
Toen zij weggegaan was, kwam hij tot kalmte en
deed' het voorgevallene hem leed. Het was toch ei
genlijk niet goed, zijn jonge vro-uw op deze wijze te
behandelen.. Dat maakte hern nog verdrietiger. Zijn
haat tegen Soden nam nog- toe. Om zich zelf ni-et te
belasten, schoof hij de schuld van de scène met Ella
op den dokter.
Nadat hij zich met den inhoud van een flesch moe-
zohvijn innerlijk en uiterlijk had afgekoeld, ging hij
naar de huiskamer. Zij was leeg. In het salon vond
hij Ella. Zij zat voor het venster, en St-ups- zat naast
haar.
Zij had haai- hand o.p zijn leelijkem kop gelegd: Een
pijnlijk gevoel van eenzaamheid plaagde liaar en had
haar vriendschap met den hond doen sluiten. Gedacht
tenloos keek zij het raam uit, de straat op, waar de
gebruikt is het non plus ultra van sluwheid, listigheid
en gewetenloosheid, toegepast om schatten bijeen te
schrapen. Uit het verslag van den regeerings-com-
missaris voor handelsvennootschappen in de Vereenig-
de Staten van 1906 blijkt, dat deze trust doo-r konke-
larijen met de spoorwegmaatschappij en feitelijk een
onaantastbaar monopolie heeft gekregen, waardoor
zij de olie-markt kon beheersehen over groote- deelen
van het land. Zij sla-agde er in den prijs voor dén
verbruiker hooge-r te maken. Zij wist zich steeds te
verzetten tegen de overheid, de wet te ontduiken door
omkooperij, geheime handelingen te verrichten in
strijd met de wet. En wanneer haar vertegenwoordi
gers zïcli aan een publiek verhoor moeten onderwer
pen, krijgen ze altijd een bedroevend pijnlijken aanval
van verlies van geheugen! Maar er zijn brieven,
die bewij-zen, dat volksvertegenwoordigers tiendui
zenden dollars ontvingen, omdat ze. sommige wetsont
werpen hadden aangenomen, anderen bestreden, dat
pogingen werden aangewend om overheidspersonen
om te koopen, om gunstig-gezinde rechters- 'benoemd te
krijgen, dat er duizenden dollars- werden betaald vo-or
één -ja» abonnement- op één courant. Hoe er brand
gesticht en bespied, concurrenten afgemaakt, opgetre
den werd tegen de concurrentie van Mexiko en Neder-
landsch Oost-Ind'ië, hoe omkooperij werd gepleegd in
Duitschland, hoe Zweedsche belastingen werden ont
doken, hoe in Engeland tc werk gegaan wordt, om in
vloed) in bet Lagerhuis te krijgen, dit -en nog veel
meer deelt het boek in bijzonderheden mede-.
Aan vele hoofdstukken gaat een ironisch ge
plaatste uitspraak van den g-rooten John. 1). Rocke
feller vooraf.
Zoo bijv.: „Ik ken niets verachtelijker en droeviger
dan een man, die elk uu-r van den dag gebruikt om
geld te verdienen, terwille van het gekl" of „Hoe
grootef uw belegging- is werk voor Kerk of Zondag
school, hoe g.rooter de uitkeeringen uwer zaligheid
zullen wezen."
En eindelijk: „De mooie Amerikaansche roos kan
men alleen haar volle schoonheid en geur do-en berei
ken, door de jonge knoppen op te offeren die om haar
heen opgroeien."
TWEEDE KAMER.
De behandeling van het ontwerp-A uteurswet
werd gisteren voortgezet.
Op art. 2 (juridisch karakter van het auteursrecht)
lichtte de heer Drucker (v. dl Groningen) een
amendement toe, waarin de eisch is neergelegd, dat
overdracht van het auteursrecht slechts kan geschie
den bij authentieke of onderhandsche acte. De over
dracht bevat alleen de bevoegdheden, die in de acte
uitdrukkelijk vermeld! zijn. Het voorstel strekt tot
corrigee'ri-ng van art. 1509 B. W. en wil den auteur
dwingen er zich rekenschap van te geven, welke be
voegdheden hij overdraagt.
De heer Van Doorn (u.-l. Gouda) had even
eens -een amendement-, doch trok dit- op grond van na
dere overwegingen in.
De minister van justitie, de heer E. R. H.
steenen in de, zonnehitte blakerden.
„Hoe is het' mogelijk! Stulp», brutale kerel, wat
moet jij hier? marsch!"
Krochel stiet hem ter zijde en greep Ella'si hand.
„El-la, maak ge-en scènes-; je moet mij niet steeds
ergeren. Eigenlijk heb je tot-nu-to© niet anders ge
daan: Nu, kom nu! Laat- het gebeurde voorbij zijn.
Maar bezoek niet mensehen, die ik niet verdragen
kan mijdt hun omgang. Ik laat het hier mooi meu-
bileeren. Kom, een kus uit!"
Hij had1 haar van haar stoel afgetrokken en in den
arm genomen. Haar weeke, mooie, jonge gestalte,
miste ook nu haar uitwerking op hem niet. Hij zocht
haar lippen.
Zij liet- het zwijgend toe, terwijl haar ledematen
trilden. Zij droeg het evenals zijn) ruwe uitvallen
daarvóór.
De dag ging ter ruste. Een meer van kleuren ont
brandde aan den horizon, bloedrood en violet. Toen
verdween de kleurenpracht allengs vaalgeel en zil
vergrijs vergleed! de la.ats-te rest in matte strepen.
Diep achter deze kwam een donkere wolken-wand om
hoog'. Daar tegenover, door nevel omsluierd, verhief
zich de bleeke schijf der maan.
De winden sliepen, huiten was het zwoeL Niets
waakte daar -dan de n-aclit, de, groote erba-rmer der
menschen, de voorbode van de laatste, eeuwige -rust
des harten.
Een lichtschijnsel drong uit een venster in den
nacht. Het schoot de duisternis in en verdween, zoo-
als een menschelijke geest het lichaam bij wat wij
den dood noemen ontvliedt en in het onbekende ver
dwijnt.
Het schijnsel kwam uit Heinrich Bickenbacli's zie
kenkamer. De lamp brandde onder een groene kap,
die voorkwam, dat de stralen op het gelaat van den
zieke vielen een schaduw, voorbode v-an een, die
nooit meer voor een zomermorgen wijkt.
En «til wa« bat ia de kamer, voorbode v*n die stil
Regout, had! ernstig bezwaar tegen het amendement-
Drucker. Vooreerst achtte de -minister het onnoodig,
dat bij overdracht alle bevoegdheden, daarin begrepen,
in do acte vermeld! moeten worden. Doch hij was ook
tegen het altijd eischen- van een schriftelijke acte. Spr.
bestreed dat op gronden, aan de practijk ontleend.
De hee-r Drucker was- bereid! de geheele over
dracht uit zijn amendement te laten vervallen, als de
minister de gedeeltelijke overdracht overnam.
De heer De Savor n in Lobman (c.-h.
Goes) vroeg, of het wel wensehelijk was, dat de heer
Dru-cker deze concessie aan den- minister deed.
De m i n i s t e r verklaarde zich alleen geneigd
tot- deze concessie: dat indien de gedeeltelijke
overdracht schriftelijk plaats heeft, dan alleen de be
voegdheden, in de acte vermeld, overgedragen worden.
Voor elke eenvoudige overdracht een schriftelijke acte
te eischen dit achtte hij in strijd met het beginsel
van art. 1375 B. W.
Het door den heer Drucker gehandhaafde amende
ment werd' aangenomen met 31 tegen 21 stem
men.
Het artikel werd1 daa-rna z. h. s. eveneens aangeno
men.
De regeering had bij nota, van wijziging een- nieuw
art. 2a ingevoegd, volgens hetwelk de man ten aanzien
van het auteursrecht- zijner vrouw geen handelingen
mag verrichten zonder ha-ar medewerking.
De heer Drucker (v.-d.) verdedigde een- amen
dement om voor de gehuwde vrouw niet- uitdrukkelijk
den bijstan-d van haar- man te eischen.
De lieer Van Doorn (u-1.) vond èn regerings
wijziging èn amendement sympathiek, doch achtte hei
verkeerd hij deze gelegenheid in ons huwelijksrecht in
te grijpen. Spr. wees ook op de mogelijkheid van hu-
w ellj ks v oo w r a arden
In elk geval zal, volgens spr., een! overgangsbepaling
noodig zijn voor reeds gesloten huwelijken.
De minister merkte tegenover den heer Druc
ker op, dat liet ontwerp niet verder kan gaan, dan het
gegaan is. Hij bestreed! nader het amendement, dat,
naar hij meende, groote verwarring zou brengen in
het huwelijksgoederenrecht. Het amendement is on
aannemelijk.
Dc heer Drucker trok hierop het amendement
in.
Art. 2a tot en met art. 5 werden aangenomen.
Art, 6, voorschrijvend, dat als „maker" van een werk
wordt aangemerkt „de persoon- in wiens dienst" het
werk is vervaardigd, kwam in behandeling met een
amendement, toegelicht door den- heer van Doorn,
om ook den persoon, die tegen betaling door een ander
een werk laat verrichten, als maker aan te merken.
De heer Drucker meende dat nog een uitzon
dering noodig is voor journalistiek werk.
De mini sj, e r bestreed het amendement-van
Doorn.
Na repliek van den heer Van Doorn verklaarde
de mini s ter ook dit amendement onaannemelijk.
Het amendement werd! met 17 tegen '10 stemmen
verworpen; het artikel' werd aangenomen.
Bij artikel 9 (definitie van werken van letterkunde,
wetenschap en kunst) vroeg- de heer Van Doorn
enkele ophelderingen, welke hem door den minis-
t e r werden verstrekt. Hierna werd het artikel aan
genomen.
Op verzoek van den hee-r Arts- (R.-K. Tilburg)
bracht de minister eene wijziging a-an, zoodat,
bij overneming van berichten uit dagbladen-, de naam
van het blad! waaruit wordt overgenomen op duidelijke
wijze moet worden vermeld.
(Bedoeld wordt geen onduidelijke verkortingen, of
te, welke door geen geluid meer wordt gestoord'.
Louise Si-ebold waakte alleen in den nachti Zij had
de pleegzuster afgelost eni ter ruste gezonden.
Zij voelde zich niet eenzaam. Herinneringen ston
den tusscben haar en dit ziekbed-, herinneringen, die
door de ur-en, aan dit bed! -doorgebracht, levendiger
waren geworden. Jeugd, schoonheid, liefdesgeluk too-
verden de herinneringen in ha-ar oude hart terug.
In haar handen hield1 zij een veel gebruikt liederen
boek, waaruit zij eens in) den tijd der verliefdheid' voor
Heinrich Bickenbaeh had! ge-zongen, dweeperige,
maanlichtkleurige verzen. Voo-r haar had! elk lied' wat
te zeggen, iedere regel gaf uitdrukking aan een harer
gevoelens.
„Weerhoud de tranen niet, die in uw oogen wel
len.
Juist dat was het geweest,, het lied dat zij op
den laatsten avond voor he-m had! gezongen den
kaatsten avond.
Hoe duidelijk stond' het oude taf-eivormige klavier
met de zilvei-klankige tonen haar weer voor den geest
en wie er voo-r zat, zong:
,,0, ween nu niet voor Godes trouwaltaar vlecht
ik je dra de myrten in het. haar.
Liederen, waarom men later lacht, maar die op
een bepaalden leeftijd met gloed en- schitterende
oogen worden gezong-en.
Louise Siebold nam haar bril af en vouwde haar
handen op de gele bladen van het oude boek. De
bruidskrans was nooit gevlochten. De groote rnyrton-
tak was bij het venster verdord gebruik was er
niet van gemaakt.
Een zacht gerucht van de zijde van het bed deed
haar tot- zich-zelve komen. Het bleeke gelaat zag met
heldere oogen naar haar. Bickenbaeh scheen bij ken
nis te zijn, maar zijn oogen niet to kunnen gelooven.
„Louise
Het liederenboek gleed van haar schoot op den
grond.
,.Ik ben het,'' zei ze, naar hem toegaande. „Hekel
j« mij, Hoinrich?"
(Wordt vervolgd).
