DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Om het koude goud.
No. 172.
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
DINSDAG
23 JULI.
FEUILLETON.
I
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
ALKMAA
«SdBlAV
ALKMAAR, 23 Juli.
„Is Rosenthal- al vermoord?"
Die vraag werd, naar een dezer dagen vermeld "be
richtje, aan de redactie van een blad te Kieuw-Lork
twintig minuten vóór het p-legen van den bekenden
moord telefonisch gedaan.
Het berichtje klonk wel héél erg Amerikaansch,
maar behoefde desondanks geenszins onwaar te zijn.
Hoe meer men over dezen brutalen moordl leest,
hoe meer men overtuigd wordt, dat het politie-wezen
in de genoemde stad1 er al heel zonderling uitziet. Het
schijnt inderdaad1, dat de politie tevoren geheel op de
hoogte was van den moord1, dat zij thans de daders
allen kent, maar hen in de gelegenheid stelt nog een
tijdje goeden sier te maken, met het „verdiende" geld.
Slechts een enkel orgaan durft nog volhouden, dat
het nog niet bewezen is, dat de politie de hand had
in den moord' en te waarschuwen, geen generaiiseeren-
de conclusies te trekken uit hetgeen reeds- aan het
daglicht kwam en de politie als geheel verantwoorde
lijk te stellen voor de handelingen van enkele schurf
tige schapen in het. korps.
Maar. het blad wil doen vergeten, dat mep, in dit
geval te doen heeft met Amerikaansche politie, welke
nog een graadje erger moet! zijn dan do Italiaansche
camorra. Wij weten hoe mannen van invloed, als Roo
sevelt en Gaynor tegen de politie en haar optreden ge
kampt hebben. Toen dé heer Roosevelt zijn functie
als hoofd der politie te Nieuw-York aanvaardde, be
gon hij met zeventien honderd nieuwe agenten aan te
stellen, achtduizend kroeghouders in één jaar in hech
tenis te nemen en tal van huizen van spel' en overspel
uit te roeien.
Een dergelijke groote schoonmaak, heeft vaker
plaats gehad en toch blijft) het kwaad voortwoeke
ren, zooals het geval-Rosentha! bewijst. Rosenthal
was houder van een der speelhuizen. Hij stond in
verbinding met de politie, hij wist het een en ander
van de politie en hij zou de rechtbank materiaal leve
ren en daardoor er toe medewerken, dat in het open
haar weer eens de aandacht op de wantoestanden werd
gevestigd. Hij wordt echter op de brutaalste wijze
doodgeschoten, zoo niet door dan toch zeker met. mede
werking' van de politie.
Het is onbegrijpelijk, als men het AmerikaanSche
politie-stelsel niet kent en met name het' Nieuw-York-
sche niet, met zijn Tammany-Hall-bederf.
De Nieuw-Yorksche politieagent wordt over het al
gemeen zeer geroemd. Hij is. over het geheel flink
van postuur, in de kracht van het leven, handig en
moedig, beleefd jegens het. publiek, dat ontzag voor
hem heeft. Maar het "stelsel brengt mede, dat hij al
leen dan bevorderd wordt, indien hij het goed met „do
hoogere machten" weet te vinden, indien hij zich bij
het stelsel weet aan te sluiten. De onder- en hoofd
inspecteurs komen allen uit de rijen der gewone agen
ten. Dat is nu wel heel. democratisch, en in theorie
prachtig voor een republiek, maar dit brengt mede, dat
er geen een sociaal onderscheid tusschen superieuren
Roman uit het Duitsch
van
GEORG HARTWIG.
91) -o-
Geheel in beslag genomen door de ^vrienden van
zijn vroeger regiment en allerlei drukte van het feest
comité, vond Willi gedurende zijn kort verlof geen ge
legenheid om zijn oom Soden te bezoeken en hem in
lichtingen te vragen.
Een heete August us wind speelde met de breede
■ahornbladeren en overdekte ze met een steed® dikker
wordende laag stof, toen de jonge officier in den la
ten namiddag van zijn laatsfen verlofdag langs Ella's
woning kwam. Onwillekeurig keek hij naar de ven
sters, die in den zonneschijn schitterden.
Toevallig trad' op dit oogenblik kapitein Krochel uit
zijn huis) om zijn laatsfen avond voor de manoeuvres
in het Casino door te brengen. Hoezeer hij zijn, hem
onverschillig' geworden vrouw ook veronachtzaamde,
toen zijn scherpe blik in den voorbijganger Willi
Baehmann herkende, kwam er een achterdochtig ge
voel in hem op. Zijn driftig temperament kwam ter
stond boven. Sinds dien avond, dal Ella's uitroep hem
de zekerheid! had gegeven, dat Bergitzky's zeggen dat
zij hem innig liefhad, een leugen geweest was, had hij
niet opgehouden haar inwendig allerlei verwijten te
maken en haar achterdochtig' gad'e te slaan. En nu
herinnerde hij zich plotseling dat de persoon van den
hem geheel onverschilligen luitenant Willi Baehmann
een rol, zij het dan een onbeteekenende in Ella's leven
gespeeld had. Men had over Ella en hem gesproken
al was het tlan ook een praatje geweest, dat weer spoe
dig tot hét verleden had! behoord.
Wat had1 de jonge Baehmann hier in deze straat te
maken? Voor de vensters van zijn woning?
De aderen op zijn voorhoofd' zwollen op. Hij sta ar
en minderen bestaat. De inspecteur, die met een on
dergeschikte tegelijk in 'dienst getreden is en met
hem vroeger menigen streek zal hebben uitgehaald,
heeft natuurlijk niet; het rechte gezag.
Verder schijnt ook' hier het oude spreekwoord te
geldén: gelegenheid maakt den dief. En gelegenheid
is er te over. Alen Voert in Amerika in Amerika
alleen? een struisvogelpolitiek tenopzichte van al
lerlei kwaad. Men begraaft het hoofd in allerlei pa
pieren-verbodsartikelen, om het kwaad maar niet te
zien
Alen verbiedt bijvoorbeeld' het spelen en het houden
van speelhuizen. In het openbiaar wordt er dus niet
g'espeeld maar in het geheim des te meer en er zijn
tal van inrichtingen waar de schaper,) naar alle rege
len der kunst van gemerkte kaarten, valsche do'bbel-
steenen etc. worden geschoren. Die gfdreime speelho
len zijn verboden, maar aan de politie is' het opgedra
gen het verbod te handhaven. Doet zij» dit met een
dicht oog en 'n slappe hand, dan is dat natuurlijk den
speelhuishouders, heel wat waard. Al of niet in stilte
krijgen hoogere politie-ambtenanen, belast met het
aanstellen en bevorderen van agenten, aardige som
metjes. In deze methode is. systeem gekomen, zoodat
er, naar we lezen, bepaalde tarieven voor politie-'be-
.scherming bestaan! I
Na bet bovenstaande zal men ziclf heter kunnen
voorstellen hoe het mogelijk is, dat, volgens de berich
ten, een luitenant der politie, Becker geheetcn, de
hand in den moord op Rosenthal heeft gehad en dat
de politie, de speelbemoodigdlheden ter waarde van
J 150.000, welke zij hijj invallen het laatste jaar in be
slag genomen had, wejer aan de eigenaars boeit te
ruggegeven.
Van,tijd tot tijd1 komen eens allerlei onthullingen
aan het licht. Tammany Hall lijdt bij de verkiezingen
de nederlaag, er wordt hervormd, er worden menschen
ontslagen en overtredingen gestraft.,. maar aan het
stelsel wordt niet getornd, zoodat .eerst voorzichtiger,
maar weldra driester, de omkooperij haar kop opsteekt
en de zaak op den ouden voet wordt, voortgezet, totdat
er weer eens iets aan liet licht komt.
Ook nu zal de politie wel' niet van kop tot teen in
een nieuw kleed worden gestoken, zal de hoofdoorzaak,
de gelegenheid tot corruptie', wel niet worden wegge
nomen de Amerika^msche democratie schijnt het te
belemmeren 1 b il 1 tA.ï
P. S. ITet artikel van gisteren was natuurlijk niet
22 April, maar 22 Juli geschreven, in Turkije heerscht
geen shah, doch een sultan, en de. Alikado van Japan
huwde niet op. -Ijarigen: doch op 17-jarigen leeftijd
-deze storende fouten meenden we niet onverbe
terd te mogen laten passeeren.
ZEETOCHT MINISTER COLIJN.
Tot het doen van het voorgenomen zeereisje per tor
pedovaartuig „Jakhals," zal' dé interimaire marine
Minister Colijn zich' a.s. Vrijdagavond, vergezeld van
de Baehmann na om te zien of deze het wagen durfde
om in zijn tegenwoordigheid! nogmaals die brutaliteit
te begaan. Voon zijn vensters, waarachtig! Dat was
kostelijk
Toen dit echter niet gebeurde en, de jonge officier
om dén hoek va,'n de eerstvolgende straat verdween
keerde Krochel zich om en snelde de trap van zijn huis
weer op. Met! zware schreden kwam hij 'bij Ella bin
nen.
Zoo aangrijpend1 had1 het weerzien van den haar on
trouw geworden Willi' op Ella gewarkt, dat zij hem
voortdurend vnor zich zag staan veranderd! en toch
dezelfde. En, steedis dacht zij weer aan dén schrik
over de onverwachte en ong-Qwenaehte ontmoeting
dien zij in het voorbijgaan in zijn schuwe oogen gele
zen laad. Dan was; het' of alles in haar in werking
kwajn, zij begon over heel! haart lichaam te beven en
kon niet meer aan de toekomst' denken van vrees en
angst.
Zij kreeg een heftigen. schrik! toen Krochel onver
wacht in drift over den drempel trad' en op scherpen
toon haar naam riep.
Hij had! haar achter het gordijn in den erker nit
gezien.
Zij sprong op, kwam te voorschijn en vroeg:
„Wat moet ik?"
„Wil je zoo goed zijn mij te zeggen of je in de laat
ste vijf minuten hier a»n het venster gestaan hebt ot
niet?" vroeg' hij", naar den erker gaande om zelf doo
de ramen op de straat te zien.
„Neen," zei za zacht. „Tk heb' daar in den stoel ge
zeten zooals altijd.'1
Haar zachte, lieve stem en haat schucHterë manier
van spreken maakte zijn jaloezie nog levendiger. Hij
verloor, zooals altijd, alle beheersahing' over zieh-zelf.
„Zoo, heb je in dijen stoel' gezaten," riep Krochel
driftig en ongelioovig. „Alaar er keek zoo pas iemand
naar de vensters wel wat vrij en brutaal!"
Een ongewild' rood' kwam' in EIlia's gezicht,
Krochel beet zich op de lippen. i
„Je weet dits blijkbaar wel wie ik bedoel? Ik zou
het zeer aa/igennam vinden- dit een$; even van j» t
zijn adjudant, luitenanti t. z. Ie kl. mr. Jager, naar
Vlissingen begeven. De tocht zal Zaterdag plaats heb
ben en gelijk gemeld1 van Vlissingen naar IJmuiden
gaan. De Minister van Koloniën, de heer I)e Waal
Alalefijt, was ook voornemens het tochtje medé te ma
ken.
RIJST UITVOER VAN JAVA.
Uit Batavia wordt d.d. gisteren geseind:
De rijstuitvoer is van af heden verboden.
Den 2Gen September 1911 werd' reeds een zelfde
maatregel getroffen, naar uit het onlangs gepubli
ceerd verslag der Javasebe Bank bleek op advies van
het bestuur dier instelling, wegens de voortdurende
stijging der rijstprijzen in omliggende landen.
Hierdoor toch, zoo meldt dat verslag, ontstond het
gevaar, dat ten gevolge van die uitvoeren naar Singa
pore, als ook naar 't verre Oosten, op Java eene tijde
lijke rijstschaarschte zou ontstaan, welke eerst later,
wanneer iii Januari groote invoeren uit: Java zouden
plaats gevonden hebben, weder zou kunnen worden
aangevuld.
Daarom werd een tijdelijk uitvoerverbod geraden ge
acht.
Of gelijke redenen aan het nu uitgevaardigd verbod
ten grondslag liggen, is niet bekend'.
Het laatste verslag van den rijstoogst op Java en
Madoera over de maandl Alei luidde echter voor Alid-
den-Java minder bemoedigend. Het Hbld. ontleent
daaraan het volgendë:
„Was in dé vorige maand door ziekten en plagen
de stand! van het gewas in meerdere districten van
Middën-Java reeds minder bevredigend, thans doet
ook de droogte schade aan het nog' te veld' staande ge
was. Voornamelijk in de residentie Semarang in
Zuid-Banjoemas, Zuid! Kedoe en de res. Djokjakarta
laat dé stand van het gewas veel te wefischen over en
bestaat hier en daar vrees voor totale mislukking."
Van West-Ja va en Oost-Ja va waren dé berichten
gunstiger, maar het is duidelijk dat wanneer de vrees
voor Midden-Java bewaarheid: werd, nog' meer reden
bestaat om liet afvloeien van rijst naar andere landen,
wegens groote vraag aldaar, te voorkomen.
Dat die groote vraag' in den vreemde schijnt te be-
taan, mag worden afgeleid uit de hooge Rangoon-prii-
zen voor dit artikel, waarvan de Loc. in haar markt-
overzicht van 11 Juni 1.1. gewaagde.
PLAN 1913.
Z. K. II. de Prins der Nederlanden, Hertog van
Mecklenburg, heeft aanvaard1 het beschermheerschap
van de. Centrale commissie voor „Plan 1913" en het
beschermheerschap van het Internationaal Katoen-
congres dat in de eerste helft van Juni 1913 te Sche
veilingen zal gehouden worden.
INVALIDITEITS- EN OUDEÏRDOMS-
VE RZEKERING.
De eerste bijeenkomst, van. de voorbereid'ingscom
missie voor de invaliditeits- en ouderdonisverzekering
heeft gisteren tot half vijf geduurd en was gewijd aan
algemeene beschouwingen, die heden worden voortge
zet.
Het verluidt dat daarbij op den Minister van Land
bouw, Nijverheid! en Handel van verschillende zijden
aandrang werd! geoefend! om de lage loouen vrij te
stellen van premie-betaling, op welken aandrang de
Minister lieden uitsluitsel zal geven.
De commissie, die met, bijzitters en plaatsvervan
gers bijeenkwam, was vrij voltallig.
De Minister deed! zic'h bijstaan door een drietal
hoofdambtenaren vail zijn departement.
Volgens sommigen zou de commissie wellicht, deze
week gereedkomen met haren arbeid, volgens anderen,
zou daartoe nog" wel een gedeelte van de volgende, zoo
niet de geheele volgende; week noodig zijn.
LOT S VERBETERING.
Door den minister van Waterstaat is op een desbe
treffend verzoek aan de, VereenigLng van Alaehinepei-
soneel bij dén Rijkswaterstaat kennis gegeven, dat op
de begrooting voor 1913 gelden zullen worden aange
vraagd, om de minima der stokers en stokers-dek-
knechten te verhoogen, liet personeel van de ponten
te Veisen uit te breiden en een verandering te bren
gen in het aantal dienstkleeren, dat aan het personeel
verstrekt wordt. (Tijd.)
VOORZITTER IIOLLANIDSOHE AIAAT-
SCHAPPIJ VAN LANDBOUW.
Naar liet N. v. d. D. verneemt, zal jhr. mr. P. van
Foreest, te Hello, lid! van de Tweede Kamer, de een igo
candidaat zijn voor de vacature van voorzitter van d«
Hollandsche Maatschappij van Landbouw.
Tn deze vacature zal worden voorzien op de algo-
meene vergadering, 5 September te Medemblik te hou
den.
Gemengd nieuws.
GEBREK AAN LEERAREN.
Uit Soerabnjn is d.d. 19 Juni aan de Loc. geseind:
Do hoogere burgerschool alhier sluit wegens gebrek
aan leeraren dagelijks om 11 uur, daar de benoeming-
van vijf nieuwe leeraren nog steeds hangende is bij
het departement van onderwijs. Op de lagere scholen
is geen voldoende plaats; reeds vroeger opgegeven
leerlingen kunnen nog niet geplaatst worden, en door
de inkrimping van de burger avondschool werden
oudere leeraren van hun betrekking ontheven en later
benoemde onderwijzers daarin gehandhaafd.
ONTSLAGEN ONDERWIJZER.
Ongeveer anderhalf jaar geleden is de onderwijzer
Blom te 's-Gravenhage veroordeeld tot een maand ge
vangenisstraf wegens openbare oneerbaarheid. Do
beklaagde, die zijn onschuld aan bet hem ten laste ge
legde volhield1, wist, mede met hulp van enkele raads
leden, revisie te verkrijgen van zijn vonnis. De zaak
werdl nu verwezen naar de Amstei'damsohe rechtbank,
die voor enkele dagen echter bevestiging van het von
nis uitsprak en den beschuldigde opnieuw veroordeel
de.
Naar „Vooruit" verneemt, zijn B. en W. van VGra-
venhage nu voornemens den betrokken onderwijzer,
die al dien tijd! verlof met behoudi van salaris heeft ge
had, voor ontslag aSn den gemeenteraad! voor te Ara-
BIOSCOOP-NEDERLANDSOH.
Met ons zullen velen zich wel eens vroolijk hebben
gemaakt over het Koeterwaalsch, waarmede op het
filmdoek onzer bioscopen den toeschouwers wordt me
degedeeld wat de eerstvolgende projectie zal te zien
geven. Alen kent ze, die op het zwarte doek stralende
toelichtingen, gevat in een gestyleerden rand1 en vaak
gesierd met het haantje van de firma Pathé. Wie dia
„Nederlandsche vertalingen" aan de Parijsche filmhui
zen levert is nog altijd een duister geheim, waarschijn
lijk een Belg uit 't Walenland, die wel eens in z'n
jeugd ruzie heeft gehad met een Vlaming.
Dezer dagen werden we onthaald op een werkelijk
zeer ongewoon Nederlandsch woord', dat veel andere
taalkundige ongerechtigheden verre achter zich laat.
hooren. Vooruit! Spreek op! Hoe heet de laffe
kerel
Weer beefde alles aan Ella. Van angst kon zij ech
ter geen woord uitbrengen.
Ilij sloeg haar met dreigende, sombere blikken gade.
Dat zij mooi en lief was, voelde hij weer evenals voor
heen, toen zij voor 't eerst zijn begeerte wekte.
„Heb je luitenant v. Baehmann reeds gezien in deze
paar dagen?" vroeg' hij, vlak voor haar tredend, zoodat
zij onwillekeurig een stap achteruit deed.
„Antwoord mij! Waar? Wanneer? Hoe vaak?"
Ella's hart sloeg als een hamer in haar borst. Bijna
onverstaanbaar zei ze:
„Eenmaal gezien meer niets
„Waar?"
„Op straat tegen gekomen
Hij greep haar hand.
„Afspraak wat? Achter mijn rug om?" vroeg hij
hartstochtelijk en verbitterd.
„Weet wel wat je doet! Er zijn, middelen om onge-
wenschte minnaars onschadelijk te makenDenk er j
aan
Bij de gedachte dat Willi's leven in gevaar kon ko
men, was het uit met haar persoonlijke vrees voor Kro
chel. Zij durfde haar oogen opslaan en in de zijne
zien. Zij kreeg- haar stem terug en daarbij deed1 zij
een eersten stap om haar gekrenkte vrouwelijke waar
digheid terug' te winnen, wat1 door dé kinderlijkheid
van geheel haar wezen een roerenden indruk maakte*
„Ik heb geen moeite gedaan om hem terug te zien,"
zei ze. „Alaar ik geloof toch niet, dat gij het. recht
hebt mij op deze wijze uit te vragen en dat ik je daar
op moet antwoorden. Als ik niet goed! gehandeld had,
zou ik dat graag willen toegéven maar je beleedigt
mij zonder eenigen grond."
IIij lachte ruw en schel,
„Dat is iets geheel nieuws, dat jij een zedepreek
houd't!" riep hij. „Ik wil nu een® en voor altijd een
hélderen blik hebben in de leugen®, die Bergitzky mij
heeft voorgegoocheld. Heb je mij uit liefde getrouwde
'Of uit welken anderen grond? Antwoord1!"
Haar lippen trilden. Zij schudde het hoofd. Tiet
hart sloeg haar tot in de keel.
Hij drukte haar hand nogmaals met kracht en liet!
die toen los
„Dus gehuicheld!"
,,lk niet," zei zij en haar kracht nam toe, terwijl zij
sprak. „Ik gehoorzaamde slechts je had't dat wel
kunnen bemerken. O," riep zij, in tranen uitbar
stend, „had't je het toch maar gemerkt!"
Zijn doordrijverigheid, die hem ook hier weer parten
had gespeeld, zijn jagen om zijn zin te krijgen, kwam
ook nu weer boven.
„De goede, blinde Krochel heeft zich door jou leelijk
hij den neus laten nemen," riep hij driftig.
„Ik niet," herhaalde zij, haar hand' als voor een eed
opheffend. „Wanneer héb ik je ook maar één enkelen
keer gezegd, dat ik je liefhad. Grootvader en mijn
moeder hebben het zoo gewild," ging zij nauwelijks
verstaanbaar voort. „En mijn hart was ziek en zwak.
Je wilde mij tot vrouw hebben, dat was alles geluk
kig' heb je mij niet gemaakt,"
Hij zag haar aan alsof hij haar voor krankzinnig
hield,
„En dat; waag je mij te zeggen?" riep hij woedend.
„Ik had veel goeden wil," zei ze en haar blauwe
oogen straalden door haar tranen, „en er had ook nog
voel goed kunnen komen, als ik maar zoo als Ute was."
Die herinnering maakte hem nog driftiger dan hij
al was.
„Je hebt mij voorgelogen evenals je grootvader, die
mij bovendien ook in geldzaken bedrogen heeft! Ik
ken jelui nu. Alaar ik weet ook hoe ik je van nu at'
heb te behandelen. Je huichelt mij nog wat voor
die lange Baehmann zit je nog in het hoofd. Spreek
p hoe ver is het indertijd! voor dat ik je kende
tusschen jelui beiden gekomen? Antwoord mij!"
„Ik antwoord niet meer," zei zij zacht maar op on
gewoon vasten toon.
„Antwoord geef antwoord!" hei'haalde. hij met
dreigende stem. „Of ik zal het hem vragen."
„Ik antwoord niet meer."
(Wordt vervolgd.)
