DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No, 188.
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
ZATERDAG
10 AUGUSTUS.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
jgggriAyi
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
MAARSCHE
DRANT.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR
Overwegende dat, ingevolge artikel 3 van de Ver
ordening op het Gemeentelijk Werkloozenfondshet
fondsbestuur zal bestaan uit vijf leden en twee plaats
vervangende leden, van wie één lid, tevens Voorzitter,
zal zijn te benoemen door den Raad en de andere
leden door hun college
dat twee leden en één p'aatsvervangend lid op het
tijdstip hunner benoemir g deel moeten uitmaken van
het bestuur van eene vereenigiug, die rechtsper
soonlijkheid bezit en aan hare te Alkmaar
wonende werklooze leden nitkeeringen doet
nit eene daarvoor aanwezige afzonderlijke
kas, waarin alle leden gelijke wekelijkscbe
bijdragtn van minstens lO centen storten
(artt. 7 en 8 der Verordening);
dat voor de eerste maal voor de door Burgemeester
en Wethouders te benoemen leden en hunne plaats
vervangers van iedere der bovenbedoelde vereeni-
gingen eene aanbeveling wordt ingewacht van één
werknemer (art. 17 der verordening);
NOODIGEN elk bestuur van eene Vereeniging, waarop
het Gemeentelijk Werkloozenfonds betrekking heeft,
UIT tot het inzenden vóór 21 Augustus a.s. van eene
aanbeveling van één werknemer, onder bijvoeging van
een exemplaar van de statuten of het reglement der
Vereeniging, ten blijke dat door haar aan de eischen
van de Verordening op het Gemeentelijke Werkloozen
fonds wordt voldaan.
Alkmaar, 1 Augustus 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH Secretaris.
ONZE MARINE IN CHINA.
In het Bataviaasch Nwbl. komt het volgende voor:
Men schrijft ons uit Peking, dat, naar daar alge
meen geloofd wordt, Hr. Ms. Holland nog geruimen
tijd in de Chineesche wateren zal moeten blijven, om
dat gegeven de bijzondere omstandigheden bin
nen niet te langen tijd een groote internationale vloot-
demonstratie verwacht wordt.
Intussehen zijn tegen het einde van dit jaar de drie
jaren tropendienst voor de meeste opvarenden van de
Holland om, zal het schip dus afgelost moeten worden
of althans een andere bemanning moeten krijgen.
Naar het Hbld. verneemt is bij het departement van
marine nog geen beslissing' genomen. Het maakt een
punt van overweging uit of men de „Holland" nog
oenigen tijd te Shanghai zal laten, dan wel een ander
schip daarheen zenden. Dit laatste zou toch noodig'
zijn, indien men een nieuwe bemanning, ter vervan
ging van die, welke ojl aflossing wacht, daarheen zou
vervoeren.
Gemengd nieuws.
COLLEGA'S.
Men schrijft aan de „Rott.":
De paardenkoopman R. zat in de Dedemsvaartsche
stoomtram, via Coevorden, richting Ter Apel. Luide
bazuinde de man zijn v#kkwaliteiten uit. Een behoor
lijke hoeveelheid spraakwater, waarvan hij naar eigen
getuigenis wel een emmervol vermocht te verzwelgen,
verhoogde zijn luidruchtigheid, meer dan b.v. zijn
tongvaardigheid. Toch wist elk- passagier al spoedig
de quintessence van 's mans onophoudelijk gelamen
teer te snappen: Hij had n.l. met een voorspoedig
knollen-zaakje een 120 gld. in de wacht gesleept.
Dra raakte hij in connectie met een vriendschappe
lijke n collega. Deze wist hem ergens bij een veenboer
te Klazienaveen-Noord, nabij Emmercompascuum, nog
zulk een adres aan de hand te doen, waar een dito
exemplaar-viervoeter reeds stond te hunkeren, om
koopmanR. een tweede voordeel te bezorgen. Daar
aangekomen was de fortuinlijke ronselaar echter reeds
zoover over z'n- bier, dat hij niet dan met geweld uit
de coupé was te verwijderen.
Mén kon toen het kameraadschappelijke tweetal nog
een eindweegs door 't mulle zand zien waggelen, tot
dat de pleizierige nathals ruggelings tegen een turf-
bult kwam te zitten.
Hij sliep, sliep tot een uur of acht, 's avonds. Toen
was 't frisch geworden. De vereenigde werking van
killen dauw en killen Oostenwind deden hem nage
noeg- nuchter ontwaken. Ras ontnuchterde hij volko
men, toen hij voelde. naar z'n mes; ja, dat was er
nog.maar z'n portefeuille die had inmiddels voe
ten gekregen en had van achter de turven den kraai-
enmarsch geblazen.
Den volgenden morgen namen de maréchaussée's
den „collega en vriend" te pakken. Deze klaagde: „on
dank is 's werelds loon. Ik ben natuurlijk zoo on
schuldig als een pasgeboren lam. Uit zuiveren vrien
dendienst heb ik R. tot bij den turfbelt gebracht.
Toen wou 'ie niet verder."
Do onvermurwbare dienaren van den II. Herman
dad transporteerden het „onschuldig lam" naar de ge
vangenis. Met dezelfde tram toog koopman R. plat
zak retour Dodemsvaart.
SLUITZEGELS TARIEFWET.
Dat ook na de aangebrachte wijzigingen in het Ont-
werp-Tariefwet onze handel en industrie allerminst
met dit ontwerp zijn ingenomen, kan wel hieruit blij
ken, dat gedurende twee dagen in de afgeloopen week
ter voldoening- aan ingekomen aanvragen door het bu
reau van het Anti-Tariefwetcomité niet minder dan
500.000 sluitzeg-els „Voor Vrijheid, Tegen de Tarief-
wet" werden verzonden. Deze zegels zijn, ook voor
particulieren, op schriftelijke aanvrage kosteloos in
elk gewenschte hoeveelheid bij' het comité, Prinsen
gracht 721, Amsterdam, verkrijgbaar.
EEN ONWILLIG GEMEENTEBESTUUR.
Uit Friesland schrijft men:
Er wordt in menige gemeente in Friesland wel eens
geklaagd over de veelvuldige inmenging van Ged. Sta
ten in de bijzondere gemeentezaken. Misschien te
recht. Maar er zijn ook gemeenteraden, die- zoo weinig
oog hebben voor het algemeen belang, dat het ge-
wenscht zou zijn, dat Ged. Staten in dat opzicht nog
grootere bevoegdheid hadden. De Raad van Leeuwar-
deradeel zouden wij onder dat getal kunnen rangschik
ken.
't Geheele jaar reeds is in 't Noorden van Friesland,
in Ferwerderadeel, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel
een beweging gaande tot het. verkrijgen van electrisch
licht. Was oorspronkelijk het plan, dat de drie ge
meenten gezamenlijk bij de Leeuwarder centrale aan
sluiting zouden zien te verkrijgen, dit stuitte af op de
beruchte langzaamheid, waarmee de zaken in Leeuwar
deradeel behandeld worden. Menaldumadeel sloot nu
op eigen houtje een contract met Leeuwarden en Fer
werderadeel besloot, vooral ook met het oog op moge
lijke aansluiting van eene ondertusschen opgerichte
coöperatie in 't Bildt, tot de stichting van een eigen
centrale. Nadat Ged, Staten dit plan reeds1 eenige
maanden had opgehouden, verklaarde Leeuwarden zich
bereid bulten bet verlichtingsplan van Leeuwardera
deel om, op eigen kosten een kabel door Leeuwardera
deel te leggen, om aldus Ferwerderadeel en de ge
noemde coöperatie „Het Noorderlicht," onmiddellijk
van stroom te kunnen voorzien. Een verzoekschrift
werd in dien geest aan Leeuwarderadeel gericht door
Leeuwarden, waarbij geen enkele voorwaarde van
eventueele overname of iets anders werd gesteld. Toch
heeft de Gemeenteraad die vergunning geweigerd.
Ferwerderadeel en „Het Noorderlicht" moeten- wach
ten, totdat Leeuwarderadeel weet- wat het beste, 't
goedkoopste, 't voordeeligSte licht is: m. a. w. ad' ea-
lendas graecas of te wel' tot St. Juttemis-. Er is een
gasrapport over verschillende soorten van gasverlich
ting, een electriciteitsrapport, en naar een ondeugen-
ting, een electriciteitsrapport, -en naar een ondeugend
opmerker zeide, ook een waska.arisenrapport. Men
Ferwerderadeel thans genoodzaakt den bouw van een
eigen kleine centrale door te zetten, waarvoor spoedige
vergunning, vooral als Het Bildt zich daarbij aansluit,
is te verwachten, of er moet gezamenlijke aansluiting
gezocht worden over Menaldumadeel, wat 12.000 aan
onproductieve kabels kost. Mag het niet jammer ge
vonden worden, dat Ged. Staten, die de stichting van
een groote centrale willen bevorderen, niet de be
voegdheid hebben zoo'n bekrompen Raad tot de orde
te roepen?
HET PROCES EWOLDT.
In het „Weekblad van het Recht" (No. 9312) be
antwoordt dr. Steenhuis thans het ingezonden stuk
van dr. Sehoo, de quaestie van het gerechtelijk-genees-
kundig onderzoek in 't proces-Ewoldt betreffend. Hij
schrijft nu:
„Dr. Sehoo laat het ten onrechte voorkomen, alsof
ik bezwaar heb tegen het feit, dat hij zich als deskun
dige a décharge aan den verdediger van den beklaag
de E. heeft aangeboden; niet de rol, die dr. Sehoo in
het geding E. vervulde, noopte mij tot schrijven; ik
gun aan dr. Sehoo gaarne de eer, welke hem voor zijn
bemoeiing toekomt, al vind ik de vergelijking tusschen
onze verdiensten aan het' slot van zijn artikeltje ge
heel misplaatst.
Ik kan de vrees niet onderdrukken, dat dr. Sehoo
is blijven stilstaan bij de opmerking in mijn artikel,
die hem persoonlijk betrof en dat daardoor de verdere
inhoud en de strekking van mijn stuk niet tot hem is
doorgedrongen.
Het was mijn bedoeling, uiting- te g-even aan mijn,
door bijkans den geheel-en geneeskundigen stand ge
deelde overtuiging, dat het voor een goede justitie
van groot belang is, dat de rechters hun deskundigen
op medisch gebied met zorg kiezen, omdat niet ieder
medicus bekwaam en geschikt is om hun voor te lich
ten. De omstandigheid door dr. Sehoo „een uiterst
merkwaardig feit" genoemd, dat bij het proces-E. het
beschrijvend gedeelte van het rapport der lijkschou
wers niet met de conclusies klopte, is een aanvulling-
van mijn bewijsvoering-, die ik gaarne aanvaard. Ik
toonde aan, dat het in het algemeen onmogelijk is
voor ongeschoolde medici, met gebrekkige hulpmidde
len ten platteland© een lastig sectie-onderzoek, waar
uit moet blijken of de dood al of niet aan verdrinking-
is toe te schrijven, zoo te verrichten, dat uit het rap
port van hun onderzoek onbetwistbare, stellige gevolg
trekkingen kunnen worden gemaakt. Daaruit mocht
ik afleiden, dat in de zaak E. de deskundigen Peters
en IJkema en Sehoo te stellig- waren- in hun conclu
sies, die ik in het „Handelsblad" en in de „N. Rott.
Courant" eensluidend vond vermeld. De formulee-
ring die dr. Sehoo in zijn antwoord op mijn artikel
aan de eerste conclusie geeft, zou veel beter geweest-
zijn.
Ten zeerste li-ebben de slotbeschouwingen van dr.
Sehoo mij bevreemd. Dat hij zeer ernstige bezwareij
meent te moeten hebben tegen den aanhef van mijn
opstel is voor mij alleen een bevestiging van de in 't
begin geuite vrees, dat inhoud noch strekking van
mijn schrijven tof dr. Sehoo is doorgedrongen. Indien
de verslaggevers van onze eerste bladen vernemen, dat
hun werk ah „oppervlakkig- en onvolledig krantenge
schrijf wordt gedisqualifieeerd, zullen zij zich dat
niet al te zeer aantrekken. Zoq qqJc fygt in on
heuschen toon gestelde schrijven van dr. Sehoo, dien
ik als geschoold deskundige gaarne aan mijn zijde had
gezien, mij niet deren."
EEN LOONS VERHOOG ING DIE TOT STAKING
LEIDDE.
Men schrijft aan- de N. R. Ct.
Gedurende enkele weken heeft op de lucifersfabriek
van de firma Gras en Paulson te Breda een staking-
g-eheerscht, die in haar verloop al zeer merkwaardig
is.
De caderdra-aiers legden op een door de directie in
gevoerde nieuwe loonregeling, die een loonsverhoo.ging
beteekende, den arbeid neer. De eaderdraaiers (men
sehen zonder vakkennis) werden betaald per aantal
kisten lucifers, die ze afleverden. De loonen waren
een achttal weken geleden voor 100 kisten 8.10; 105
kisten 8.70; 110 9.30; 115 9.80, enz.
Doordat er gebrek was aan arbeidskrachten, kon
de fabriek niet op volle kracht werken en- maakten de
eaderdraaiers een tweetal maanden geleden minder
clan vroeger. Om het loon niet beneden een zeker peil
te doen dalen, zegde de directie (ongevraagd) toe als
minimumloon té zullen betalen het loon voor 110 kis
ten: 9.30.
Intussehen werden er nieuwe machines geplaatst en.
werd het tekort aan arbeidskrachten aangevuld, doch
de productie steeg niét noemenswaardig en ver bene
den 110 kisten per week per werkman, terwijl vroeger
de wekelijks-che productie per werkman bedroeg ruim
118 kisten.
Daarom keerde de directie terug tot het oude -stel
sel zonder garantieloon, doch de loonen werden ver
hoogd en gesteld op J 8.75 voor 100 kisten9.30 voor
105, 9.90 voor 110 kisten; 10.40 voor 115 kisten
enz.
De arbeiders zagen hierin. een loonsverlaging- en
Staakten.
Directe onderhandelingen hadden geen succes. De
stakers waren niet af te brengen van het denkbeeld,
dat de loonswijziging een loonsverlaging was.
Na een conferentie van den secretaris van den Ned.
Fabrieksarbeidersbond is thans de staking geëindigd
op de volgende voorwaarden:
De arbeiders aanvaarden het vervallen van een ga
rantieloon
er wordt voortaan, zooals voorheen, op stukwerk ge
werkt en wel tegen het tarief door de directie vóór de
staking aangeboden;
de arbeiders erkennen, dat dit tarief is een verhoo
ging van 8 percent;
er wordt voortaan zoowel van de zijde van de arbei
ders als van die der directie controle uitgeoefend;
alle stakers worden terug-genomen.
HET CONFLICT IN DE DIAMANT
NIJVERHEID.
Een bijzondere medewerker voor diamant-nijverheid
aangelegenheden van het N. v. d. D. schrijft o.m.
„Aan wien het gelijk in dezen strijd is, valt nog
moeilijk na te gaan.
„Staat de A. N. D. B. aan de firma Asscher toe de
loonen voor de roosjesslijpers met 20 pet te verlagen,
dan zullen afgescheiden nog van de „overgave" om
dadelijk met het door de firma gestelde ultimatum ac-
coord te gaan in de eerste plaats alle leden van de
A. J.-V. in dezen tak van industrie trachten voor min
der gewerkt te krijgen en wat dat beteeke-nt, kan men
wel nagaan, daar ook de leden van de A. J.-V. in de
brillantbranche een soortgelijke beweging op touw
zullen zetten.
„In de tweede plaats zal de voorraad geslepen roos
jes, waarmede het thans al treurig gesteld is, nog in
prijs dalen.
„Ten derde zal de firma wederom een bevoorrech
ting zien in die inwilliging van haar eisch en kan en
zal zij dan ook later weder met andere eischen kunnen
komen, met alle gevolgen daarvan.
„Zij heeft al eens meer den strijd tegen den A. N.
D. B. aangebonden en zoodoende de kastanjes uit het
vuur gehaald voor de A. J.-V.
„De firma Asscher echter beweert, dat de loonen
overal elders minder bedragen dan zij betaalde. Want
al is het stukloon dat elders betaald wordt meer dan
bij de firma, de weekverdienste van de werklieden bij
de firma Asscher is meer. Dit meerdere stukloon is
maar schijnbaar. Een zelfde geval gebeurde o-nlangs
met de brillantbranche bij de firma, toen zij den .slij
pers en snijders een minder stukloon aanbood. De A.
N. D. B. liet toen de werklieden op proef werken en
toen bleek dat dezelfde weekverdienste, ja, door som
migen nog meer werd gehaald."
Een aantal werklieden hebben zich mondeling en
schriftelijk bij de firma Asscher aangemeld, om aan
den arbeid te gaan. Vanwege de firma wercl hun
echter meegedeeld, dat daarover nu nog geen beslis
sing genomen zal worden.
Van werkgeverszijde wordt aangevoerd, dat door
haar eenigen tijd geleden den Bond voorgesteld is, een
commissie te benoemen van 10 Bondsraadsleden die
onmiddellijk een onderzoek zouden instellen naar de
verclienste-cijfers der werklieden in de roósjesbranche.
Dit voorstel zou door den bond genegeerd zijn, aldus
werd vanwege den werkgevers betoogd.
Een der bestuursleden van den- A. N. D. B. deelde
echter aan het Hbld. mede, dat van een ernstig voor-'
- tel in dien geest geen sprake is geweest.
- In de „Joodsche Kroniek" wijst een medewerker
op het resultaat., dat de uitsluiting hij de firma As
scher voor tal van gezinnen en voor dp neringdoenden
hebben zal -en wordt door hem het denkbeeld aan de
hand gedaan, het geschil door de bemoeiingen van oen
bf-middeliiigsconmiisBie tot een goed einde te brengen»
NATIONALE COMMISSIE TEGEN HET
ALCOHOLISME.
Dezer dagen werd te Utrecht een vergadering ge
houden van de Nationale Commissie tegen het Alco
holisme, waarin alle landelijke drankbestrijdersveree-
niging-en in Nederland hare vertegenwoordigers heb
ben.
Twee afgevaardigden hadden zich daartoe aan
gezocht door de vorige vergadering belast met het
samenstellen van een leiddraad om te dienen bij de
bespreking van het punt: „Een volkspetitionnement
voor plaatselijke keuze." Deze leiddraad bewees uit
stekende diensten en gaf richting aan de bespreking.
Door den voorzitter werden mededeelingen gedaan
omtrent de vorderingen, betreffende de samenwerking
bij de voorbereidende werkzaamheden om te komen tot
een goede controle op alcoholvrije dranken, tusschen
directeuren der gemeentelijke keuringsdiensten, de
vereeniging van fabrikanten van vruchtensappen en
drankbestrijders. Waar bij allen een ernstig streven
merkbaar is om te komen tot goede resultaten mag de
ze zaak zeker gerekend worden in een vergevorderd
stadium te zijn en gegronde hoop gekoesterd dat ze
binnen niet al te langen tijd tot een goed einde zal
zijn gebracht. De voorzitter werd door de vergadering
diligent verklaard in deze aangelegenheid.
Met het oog op het groote belang van sommige dei-
aanhangige werkzaamheden werd besloten niet te
wachten tot einde December met een vergadering,
maar op Woensdag 6 November a.s. weder bijeen te
ONWEER.
Gisternacht is op de Laan van Meerdervoort in Den
Haag een grondwerker zoodanig van het onweer ge
schrokken, dat hij de spraak verloor. In den centra-
len post van den gemeentelijken eerste-hulpdienst
werd de. man wat gekalmeerd, doch zijn spraakvermo
gen zal hij de eerste dagen nog moeten missen.
Gistermorgen woedde bij Haarlem een hevig on
weer. In do Borneostraat werden 3 woningen geraakt
door den bliksem, die plafonds en muren beschadigde,
doch geen brand veroorzaakte.
Te Schoten bij Haarlem is de bliksem gistermor
gen op enkele plaatsen ingeslagen. In twee perceelen
zijn plafonds vernield.
Vrijdagmorgen ontlastte zich boven Oude-Nie-
dorp nog al een hevige onweersbui. Van den Leijer-
molen werd een roede geraakt en van de woning van
den heer P. Pijper een stuk van den schoorsteen en
eenige apnnen van het dak geslagen. Brand werd
niet veroorzaakt.
UIT HOORN.
Bij een notaris te Hoorn, vervoegde zich zekere V.
die mededeelde, dat zijn vader was overleden, en dat
diens huizen te Hoorn en Berkhout zouden worden
verkocht. Een geldelijk voorschot werd gevraagd en
verleend. Het ontvangen geld werd verteerd, terwijl
bleek, dat de vader gezond en wel was. V. werd ge
arresteerd en naar Alkmaar overgebracht.
UIT HEER-IIUGOWAARD.
In het lokaal van de Wed. Berkhout alhier vergader
de de Stoomgraandorschvereeniging „De Eendracht."
Voorzitter was de heer Je. Met, secretaris de heer K.
Molenaar. De voorzitter opende de verg-adering met
den vvensch, dat 1912 voor de graanbouwers en de ver
eeniging een goed jaar zal mogen zijn, waarna door
den secretaris de notulen werden gelezen. Deze wer
den goedgekeurd. Mede werden voorgelezen de notu
len der laatstgehouden bestuursvergadering, waaruit
bleek, dat door het bestuur is aangekocht een Welger's
stroopers met zelfbinder en transporteur, betrokken
van de firma Landré en Glinderman.
Besloten werd als het vorige jaar een oproeping te
doen voor personeel, terwijl opnieuw tot machinist
werd aangesteld de heer K. den Hartigh. Na eenige
bespreking werden de loonen vastgesteld.
Aan de heeren Oosterwijk en Den Hartigh werd op
gedragen de machine in gereedheid te brengen.
Een ernstig punt van overweging' was het voorstel
van den heer N. Pool om voor het vervolg per 1000
K.G. stroo te dorschen in plaats van per H. L. zaad.
Besloten werd dit seizoen nog per H.L. te dorschen,
doch te controleeren hoeveel II. L. zaad ongeveer gelij
ken arbeid vereischen als 1000 K.G. stroo om daar
door te komen tot de vaststelling van het dorschloon
per 1000 K.G. stroo.
Het dorschloon werd als volgt geregeld: per H. L.
voor haver 20, voor gerst 30, voor rogge en tarwe 35
ct. per H.L. benevens 25 ct. per uur voor gebruik der
stroopers, terwijl voor andere zaden het dorschloon
3)4 gld- per uur zal bedragen.
Op voorstel van den machinist werd den gebruiker
de verplichting opgelegd te helpen bij het transportee
ren der werktuigen naar zijn opvolger. Dit seizoen zal
worden aangevangen met wijk 2.
Bij de rondvraag kwamen nog verschillende zaken ter
sprake. Besloten werd nieuwe leden dit seizoen toe te
laten tegen 1 gld. boven bet aandeel. De kosten voor
touw zullen worden berekend per 1000 K.G. stroo. Gel
den noodig' voor betaling der stroopers en voor uitbe
taling- der loonen zullen worden opgenomen bij de Rai-
feissenbank. Nog werd besloten ook voor de pers een
zeil aan te schaffen en de dorschmaehine van een spat-
scherm te voorzien.
Den heer Oosterwijk werd opgedragen voor een ver-
bandkist te zorgen.
Hierna sluiting.
- Gisteren vergaderde de afdeeling der IIoll.
Maatschappij van Landbouw. Aanwezig 11 leden en
één gast. Na opening der vergadering door den voor
zitter, den heer Met, lezing' der notulen door den secre
taris, den heer W. van Slooten, waarna aan de orde
kwamen verschillende circulaires van het Hoofdbe-
