DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het Circuskind, No. 205. Honderd en veertiende Jaargang. 1912. VRIJDAG 30 AUGUSTUS. FEUILLETON. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk 11,— Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. rrAVjSi Telefoonnummer 3. De ter gemeente-secre tarie ingeleverde ZAK BOEKJES der militie kunnen worden TERUGGEHAALD. Het 32ste Ned. Taal- en Letterkundig Congres. BINNENLAND. '(Centr.) (Van onzen bijzonderen correspondent.) De tentoonstelling- van het Nederlamdsche Leerboek tevens van het Alg. NecL VeAond verdient een ietwat -uitvoerige bespreking. Want hier kon men kennis- nemen van een gebied) van wetenschap, dat doorgaan® buiten de vakbladen, geen ernstige- -bespre king verkrijgt. Allereerst wijzen wij op de platen in kleurendruk, gebruikt ter versiering van Schoollokalen en tevens bij t onderwijs. Er zijn hi-ert duidelijk twee richtingen. De eene geeft alleen' het nuchtere, zoio duidelijk moge lijk; de andere wenscht ook -het artistieke te huldigen. ij raken hier liet groote principe van de ethische en de aesthetische opvoeding. De lichtteekeningen en platen van Belgische land schappen door de sta-dl Antwerpen in bruikleen g-ege- ven, toonen. hier een middenweg. Elor van Ackere, Fernand' Toussaint, Cassiers en andere Belgische schilders, vervaardigden kleurige, frissdie, duidelijke platen van het dorp in de Ardennen, de streek tus- schen Samber en Maas, Brugge, het dal van de Maas enz., die artistiek zijn, zonder voor het kind onver staanbaar te worden. P. Noordhoff te Groningen gaf Heyenbrock opdracht een aantal wandplaten te ontwerpen, voorstellende een steenkoolmijn, een ijzer smelterij, een ijzergieterij enz. Deze platen zijn rea listisch; zij geven een duidelijk 'beeld! van dte werke lijkheid. Het kind! wordt zoodoende geen ideaal ge schonken, dat later op ontnuchtering moet uitloopen. Dezelfde firma' droeg kunsten-aars als van Voorden (de Boompjes), Bernard) van Beek (Haarlemmermeer- polder), Gouwe (Een eseh in Drente1)', Wenckebach (Duinlandschap bij Schoor!), op, wandplaten naar meer idyllische onderwerpen te maken. En de uitvoe ring is zoo, dat het 'kiind! tevens een artistieke opvoe ding krijgt. Van Dishoeck Busslum de uitgever van zoo vele talentvolle Vlamingen, toont hier, behalve d;e oorspronkelijke prenten voor zijn kinderboeken, uit gaven van de werken van Cyriel Buysse, Caesar Ge- zelle, Herman Teirliinck, Gusta-af Vermeersch, Au'g. Vermeylan, Karei van de Woes-tijne, e. a. Van Dishoeck, die zoo ondernemend! de Vlaam-sche beweging steunde, is een van de mannen uit. de uitge verswereld, die door daden bet- wederzijdsch waardee- ron van Voord' en Zuidi mogelijk maakt. J. B. Wolters te Groningen toont hier o.m. eenige uitmuntende wandplaten. Het wereldverkeer in Woord! en Beeld. De catalogus van de uitgaven dezer firma vormen een boekdeel van 220 dicht bedrukte pagina's. W. E. JTjeenk Willink te Zwolle stalt zijn weten schappelijke werken uit en zijn kaart va;n de zeventien provinciën omstreeks 1600, kaart die hier meer dan ooit de aandacht trekt. Want er is veel van d'at groote verleden nu aan 't herleven in 'beide rijken. Thieme te Zut-phen toont zijn schoolkndkaarten, zijn rijkdom aan leerboeken, woordenboeken, zijn band leidingen op 't gebied van wiskunde, plant- en dier kunde en electro-technische wetenschappen. D. Mijs, te Tiel, kan een -catalogus van meer dan Roman van PAULA BUSCH. 17) _o_ Lewandowsky's engagement in het circus Baumann nep ten einde, zonder d'at de directeur het contract vernieuwd' had. N u was de. laats-te dag gekjotaen! en tegen den namiddag- was> het vertrek bepaald. Wat was dat een drukte in -dte kleine, wording'! De geheele corridor stond vol koffers- en manden en el'k "moest gepalet worden. Madame Lewa ndowsky lag nuet hoog opgeschort-en rok op den grond' en- had de1 mouwen van haar nachtgewaad omgeslagen. Gefriseerd was zij ook nog niet, ofschoon het spoedig middag moest zijn. ivlira werd van den e-enen hoek naar den anderen gezonden en verrichtte den dienst- van een duivelstoe jager. Franqois pakte alles in en reikte het aan zijn moeder, die het in den koffer deed. Eugene zat op zolder en schreide. Hij had het- geheele voorhanden servies op den grond laten vallen, waarvoor hij van zijn moeder liet overeenkomstige loon ontving. Vader Lewa ndowsky was naar het circus gegaan, om nog eenige voorwerpen van hem uit de kleedkamer naar huis re halen en- om het koord, dat onder de plaatsen geborgen was, mede te nemen. De vrouw was zeer opgewonden en zenuwachtig en zoo kreeg Mira, 'hoewel zij alles zoo zorgvuldig moge lijk aanvatte, menigeru harden slag. Zij deed echter steeds alsof er niets- gebeurd was en reikte kalm de verschillende dingen aan. En wat was dat meest allee oud' goed! De- koffer van madame Lewandowsky was reeds gepakt.. Daar waren de oude, gescheurde en met naalden nog even gehechte zijden onderrokken in de meest verschillende kleurnuances, herinneringen aan vervlogen tijden. Dan kwam het linnengoed. Onder de veel verstelde en met. veiligheidsspelden op de schouders' samen te - Steken chemises bevonden zich er twee met gijheeJ honderd dichtbedrukte pagina's laten drukken, alleen uitgaven voor lager- en middelbaar onderwijs. .T. L. van Looy i-s anet -een keurverzameling van zijn uitgaven aanwezig. De Nederlnndsche Boekhandel best. L. H. Sme ding toont een leestafel, rijk voorzien van de beste werken der Nedterlandsche literatuur. Een prachtige jubel-uitgave van „De Leeuw van Vlaanderen" van Conscience is voor d-e stad! Antwerpen gedrukt door J. E. Buschma.nnis- de laatste uiting van Vlaande ren's herleefde liefde voor de Nederlandsche taal. Smeding biedt den congresleden een afdruk van een der laatste brieven van Conscience aan, gericht a-a mevr. Valentine DegiveLe Delier te Antwerpen, di den meester uitgenood'igd hadi tijdens de onthullin_ van zij-n standbeeld 'bij haar intrek te nemen. De briof is gedateerd Brussel den 3en Oogst Augustus 1883. Rui-m een maand! daarna stierf Conscience. Ik zou nog moeten wijzen op die Wereldbibliotheek Op den omvang dien de Groot Ned-erland-bewegiti^ van het Alg. Ned-erlandsc-h Verbond heeft genomen. U wijzen op de Vlaam-sche uitgevers-, Hoste (Gent), van dei" Poorten (Gent), Courtin (Antwerpen), Wes- moei Charlier (Namen), van In (te Lier). Courtin zal dezen herfst het eerste deel van een groot werk over dr. Sehaepman, door dir. Jul. Persij'n 544 pag, 8o form., drie deelen doen verschijnen. De plaats ruimt© gedoogt helaas niet, dat wij meer woorden wij den aan een tentoonstelling, die» van zoove'e-l arbeid en beschaving getuigt, en die evenveel kolomiman als nu woorden verdiende. En als wij eene opmerking' mogen maken ia het deze: „Waarom doen de uitgevers geza men lijk zoo weinig voor do schrijvers? Waarom besta-a. er, behalve het Thieme-fond's-, zoo weinig lust in Noord-Nederland om eens iets voor de Nederla-ndstehe dichters te doen? Waarom hebben zij geen .rijk on dersteuningsfonds voor dichters en schrijvers-, die toch immers de hoornen planten, waarvan zij de vruchten geniet© n Het kan mij slechts vergund' zij-n kort het aantal in drukken weer te geven, die'ik in deze overdrukke da gen ontving. Dit Congres- getuigt van een kentering. Voor 't eerst komen cte schrijvers van na '80 a-a:n 't woord en nooit sterker dan thans is hun invloed' op alle gebieden der letterkunde gebleken. De Congres leden waren uitgenoodigd' om in de groote zaal' van den Dierentuin het derde concert van het Peter Be noit-Fonds bij tewonen. Opgevoerd werd het orato rium „De Oorlog, tekst v-au Jan van Beers, waaraan meer dan duizend zangeressen, zangers en instrumen talisten medewerkten. Ed'w. Keurvels, een grijsaard, had de leiding. Solisten waren Edith Buy-ens, Bert-ha Serven en de heereu Swolfs, Steudbaut, C-ollignon, Huberty en Judels. Men heeft na afloop Keurvels met bloemstukken, lauwerkransen, bloemenregens, handgeklap en voetgestamp zoo overladen, dat wij pon oogenblik vreesden, de oude lieer zou er onder bezwij men. Nuchter en eenvoudig gezegd, meenen wij dat der gelijke mussa-uitvoeringen van muziek geluidsgeweld maken, waarbij veel vain het innige en diepere verlo ren gaat of vergro-fdl wordt. Wij moeten zeggen dat onze indruk v-a-n Benoit's muziek is, dat hij -een- be schaafd componist was, vindingrijk, technisch knap maar j-uist als de Noord-Nederlander Bernard Zweers mist. hij het geniaal oorspronkelijke, dat zijn werk over en door de tijden heen naar nieuwe geslachten zal dragen en ook die bevredigen, zooals dat met Chopin of Beethoven's werk het geval isi. Benoit is een nati onale grootheid!. Maar hij is geen .ras-genie, dat. door nieuwe kant epi rose lintjes ve'rsierd. Met de toiletten w'as het evenzoo- gesteld. Oude, versleten zijden blouses en robes vormden de onder laag voor drie ^spiksplinternieuwe, zeer moderne toilet ten: blauw grijs, lila, giroen, en bovenop lagen twee hoeden met veeiren; zij werden zoo goed er in gelegd, dat het deksel ze niet d'rukken kon. In den tweeden koffer van madame Lewandowsky bevonden zich de costumes. Een' paar korte, bonte rokjes, die zij bij het t.ent-circusi -aan den ingang bij liet uitnoodigen van het publiek of hij don rit door de stad aangetrokken had, dekten den bodem Van den koffer. Dan kwamen de -beide zwarte, Eng-elsche rij - amazones- en dan de bo.nte, die a la Parisienne gede colleteerd waren. Die koffer was dus ook kla-ax en madtame Lewandowsky sloot hem, terwijl zij diep zuchtte: „Goddank". Ihans was zij bij de costuummajid der kinderen» Daar zou het beddegoed» omdat in die reusachtige mand de meeste plaats wa-s-, onder ingepakt worden. Dat goed' bestond' slechts uit drie lakens-, vier kus sens -en drie wollen dekens, benevCn-s de paardendeken van Mira. „Nu hoe ver zijt gij?" klonk plotseling achter hen de stem vanl Lewandowsky. „Wat, mijn koffer is nog niet klaar? Dan moet gij erg- geluierd hebben." En scheldend eru slagen uitdeelend' begon hij zelf aan het werk. Eindelijk monsterde hij de koffers, manden en kis ten. ..Onze. costuummand) moet nog* dicht gegespt wor den", zeide Franqois tot zijn1 vader. Deze wilde juist daarover uitvaren, dat er geen riem in het geheele huis- voorhanden was, toen Fran qois hem een geschikt touw bracht. Nadat de mand met behulp van den sterken va,deir, vast, zoo vast ge snoerd wais, dat men niet den vinger tusschen- de mand en .iet touw kon steken, kondigde hij aan, dat hij er gon honger had. „Komt, kinderen» laat ons gaan eten kpmmandleerde hij kortaf, zette zich de bontg-e- ruite reis jet op en trok de bontkleurige jas aan. „Zet de hoeden op voorwaarts-!" de eeuwen heen over- d-e grenzen van zijn land' zal wor den gewaardeerd!. Daarom ook zijn de groote- kosten en moeiten, aan zulke Amerikaa.nsch-„reus"-aohtige Opvoeringen besteed, te betreuren. Voor 't geld, dat de programma's alleen kosten (nog niet gerekend de witte handschoentjes), zouden de werken van thans levende jonge Belgische componisten kunnen worden verspreid en ten gehoore gebracht. Maandagavond Bouoit, de Vlaam-sche muziek. Dins dag-avond in. den Koninklijken Nederla-ndsehen Schouwburg was het de V1 a a msc li - N ede.r 1 a n d sch e too- neelspeelkuust (bestuurder L. Bertryn, kunstleider II. Laroche). Een stukske „Het liefdevers," modern fantasietje in één bedrijf door mevr. Si'mons-Mees, ging vooraf. Het was niet zonder geest, dit bruilof te-gelegenheidsstukje. Twee mannen, de vroegere en de tegenwoordige echt genoot ervaren dat hun vrouw hetzelfde liedtevers voor hun beiden gebruikt' heeft. Malar wij vinden het 'hoogst betreurenswaardig, dat de Noord'-Nederland- sohe dramaturgie hier op dez-e wijze vertegenwoordigd werd. Hier waren b.v. „De Rajahs" van Stella Vio- lantilla (mej. Broedelet) op hum plaats geweest. In de letterkunde past de invloed van het talent De in vloed! van de plutocratie, van welke zijde zij ook kome, behoort geweerd te worden. En de vrouw in de Neder- la-ndsche literatuur kam fijneren, 'beschaafderen arbeid doen, dan de literatuur, em zij, die zich daaraan wijden, daaraan vaak opofferen, belachelijk te maken voor het groote publiek. Daarna volgde de eerste opvoering van „Harden- burg," spel in drie bedrijven door Karei' Omer de Lafey. Het stuk speelt in Fran-sch-Vlaanderen om streeks 1490. Slechte taal. Malle inhoud. Grove effecten. Mid delmatig spel. Voor wie Royaard's opvoeringen ken de, was dezie vertooning- zooiets als een kermisglaasjes- spul tegenover een goede bioscoop-vertooning. Noord en Zuid hadden zich weinig te verwijten dezen avond. Na afloop kwam „Een geneughelij'k taefel-speelke-n van eene-n di-oncken man ende syn wijf." Deze grove boert, was alleen te genieten, omdat de man (K. van Rijn) zoo fijn en ingehouden speelde. Van den ge- h-eelen avond was dit spel het eenige eeht-sehoone. Ein ook in „Ha-rdenburg" toomde deze zelfde acteur, als leekebro-eder Maarten Vos, groote eigenschappen van beeldende kracht en accentuatie. Men beseliuldige ons niet hier ondankbare gasten te zijn. Als de letterkundigen niet op hun gebied het allerbeste aanbieden, wie zal het dan doen? Gemengd nieuws. NOOD IN WEST-INDIë. Reeds is gemeld, dat Prinses Juliana medehelpt aan het vlechten van tuiltjes voor den bloemverkoop ten Voordeel© der geteisterde bewoners- op Ouragao. Daar omtrent nog- een aardige bijzonderheid. Al -spelende onder het maken der heid'ebouquetjes, bedacht de Prinses voor da arme menschen in West- Indië eenige bloemstukjes- van heide te maken. IJ. M. de Koningin heeft toen aan elk van 24 opge geven adressen zulk een, bloemstukje door de Prinses gemaakt doen zenden als bijdrage tot verkoop ten 'be hoeve van liet goede doelt EEN FIETS ALS „HONDENKAR." De 18-jairige koopman J. K. te Loppersnm, per fiets huiswaarts keerende, kwam verleden winter op het vernuftige idéé -om zijn hond, die niets d'oende om hem. heen draaide, mede in het gareel te spannen. De kinderen gehoorzaamden haastig e-ni stonden in enkele oogenblikkert gereed voor hem. Hij wendde zich nu tot zijn1 vrouw, die geen; aanstalten maakte mede te gaan. „En gij? Ga,at gij niet mede,?" „Ik ben/ ergens anders geïnviteerd om. te eten", zei zij kortaf. „Zoo, zoo", zeide hij spottend! lachend. „Nu, ik kan van je gezelschap afzien en' wil' je in je genoegen niet storen. Komt, kinderen; over twee uur worden de koffers, afgehaald en dam zijn wij weer- terug." Na' enkele minuten hadden zij het circus bereikt en traden-, bet restaurant daar binnen. „Zoekt nu uit, wat. gij wilt!" zeide Lewandowsky, terwijl hij aam een ronde, aan het raam staande tafel ging zitten en de spijskaart aandachtig- bestudeerde. Hij was buitengewoon' vroolijkl. De kinderen lieten! 'het zich geen tweemaal zeggen en bespraken ijverig, wat zij zouden bestellen. Var- kensvleesch met roode kool en kalfsco-telet met erwten stond' met blauwe inkt op de kaart. Eugène besloot met Mira -een portie kalfscotelet te deelen- e;u Lewan dowsky bestelde voor zich em voor Franqois vnrkens- vl-eesch. Ook liet hij voor elk kind- een kleintje Miin- chener komen. ,Dus heden gaat gij er vandoor", riep de kunstrij der Steffanes, die juist liet lokaal binnentrad em zich aan een zijtafel zette. „Ja, heden! om zeven uur." „Het spijt je wel?" vroeg de amdeir. „Waarom? Ik ben toch tegen dezelfde gag-e bij avi-e in Weenen geëngageerd." „Zoo, gij hebt dus reecis een vast contract in dein zak?" ,Ja, dat duurt bij ons niet lang, dat hebben wij di eet. Welk circus zou niet een familie, die zooveel kan, die een! geheel program bijma geheel afwerkt, met opeji armen ontvangen? Zoo iets vindt zich niet alle dagen, mijn waarde", antwoordde' de Hercules met bij zonderen nadruk en hij zag Steffanes uitdagend aam. „Nu. een goede' specialist! in zijm vak is ook niet te ("erachten", zeide do ander droog en begon de spijs- Fluks werd' een zakdoek om des hondten hals gebonden, met- een touw aan den lantaarnhaak bevestigd en voort ging het in galop: „Dtic" zijn meester voort trekkend dat het een lust wast Onze koopman had echter buiten de Trekhondenwet 1910 S 203 gerekend! Plotseling valt hem dte rijks veldwachter A. M. op het lijf, die vertooning eischte van het- nummerbcwijs zijner „hondenkar." Dit niet kunnende vertoond) worden, volg'de proces-verhaal met al den nasleep van dien. De kantonrechter te Appingedam en de rechtbank t« Groningen hebben echter beslist, dat de koopman in derdaad een „hondenkar" had 'bereden, waardoor dus ten deze Ln hoogste instantie i-s uitgemaakt, d'at. een fiets een hondenkar is, althans in den zin der wet. PECH. Het zinken van de buis der waterleiding in het Ka naal door Zuid-Beveland', in den nacht va.n Zondag op Maandag, is niet gelukt. Van des avonds 8 uur was de scheepvaart gestremd, en gedurende don nacht zou men trachten de aansluitingen klaar te krijgen. Toen alles daarvoor gereed was, bemerkte men lekkage, zoo dat men weer opnieuw moet beginnen. Het maken van de aansluiting onder door het ka- naial loopt, niet mee. Zoo stuitte men bij het gr-aveu op vier zware palen van een oud) remmingwerkoa het heeft zeer veel inspanning en tijd' gekost die t# verwijderen. OPLICHTER. De sigarenwinkelier R„ in de v. d. Takstraat te Rot terdam, is 't slachtoffer geworden van de nog niet al gemeen bekende praktijken van een Duitsch sprekend jongmensch. Deze vreemdeling verscheen in den win kel met een 'brief, die volgens het adres', aangeteekend verzonden moest, worden en deelde mede dat hij 10 moest wegsturen. Daarom verzocht hij den winkelier hem een bankbiljet va'-n 10 te wisselen voor specie. Aan het verzoek werd voldaau en het bankbiljet, dat schijnbaar in den brief werd gedaan, verdween in een mouw of zak van den vreemdeling. Toen liet er nu op aan kwam o-in de 7 10 in specie voor eten dag te halen, bleek de Duitscher dit geld niet. bij zich te hebben. Doch geen nood, hij zou even naar zijn hotel gaan om het te halen, voor alle zekerheid liet hij den aangetee- kenden brief, door hem inmiddels dicht gemaakt, in den winkel achter. De Duitscher vertrok en keerde niet weder. En toen de sigarenwinkelier ten laatste besloot om den achtergelaten brief te openen, bleek deze niets te bevatten dan een vel wit. papier, HET PAVILJOEN TE SCHEVENTNGEN. Naar het Vad. verneemt, zal er op de plaats vaö het paviljoen van de Prinses Von Wied te Schevenin- gen, een reusachtig hotel komen met een easino, bin nenbaden, stortbaden, schoonheidsinstituut, erna. TREURIG. De politie van het bureau Lauriergracht te Amster dam "heeft gisteren den ganschenmldidag in die gracht gedregd naar een 6-jarig meisje, Dora Cluker, wonen, de Konijnenstraat no. 8. Volgens het zeggen van twee meisjes, de eene 4 en de andere 5 jaar oud, met wie zij gistermiddag laïig» de Lauriergracht heeft loopen spelen, had Dora gek scherend gezegd, dat zij wel in het water durfde te springen. Op de eveneens- gekscherend' geuite toe voeging: „Dat durf je tóch niet," zou het meisje in het water gesprongen en voor de oogen van haar kaart te bestudeeren. Nu ï-uischte de roodblomde Else van het ballet voor bij en bleef aam de rondte' tafel' bij het raam. staan. „Heereje, Herculesje, bijna zou ik hier voorbij ge- loopen zijn, zonder je gezien te hebben. Goed, dat men elkaar toch nog- vóór het afreizen spreekt. Ik ga naar huis", zeide zij op fluistertoon. Hercules knikte slechte eni reikte haar ale ten af scheid de hand. „Nu, dan weniscb ik je. een goede reis en alles goeds", zeide zij glimlachend en knikte den kinderen vriendelijk toe. Franqois zag- haar een weinig skep- tisch na. „Ik heb nog- iets in de stad! te- doen", zeide Lewan dowsky eindelijk. „Gij kunt. met je drieën' naar huis gaan en zoolang op mij wachten» totdat ik jullie af haal. Hier zijn de sleutels, Franqois, binnen een uur worden de koffers gehaald." Intusscln-n had zich bijna, het, geheele eorps de bal let aan de kleine tafel verzameld, em de dames bah- belden ijverig met de kinderen over hun reis. Lewan dowsky had zich reeds eenige minuten tevoren, uit de voeten gemaakt» om. naar hij zeide, nog- eein: boodschap in de stad te doen. Eindelijk gingen de dames heen en nu konden do kinderen naar hun woning gaan. „Of moeder er zou zijn?" vroeg Eugène, toen Fran qois den sleutel in de deur stak. „Waarom?" „Nu, omdat ik moede ben en zou willen slapen", antwoordde de kleine. „Moeder laat iemand toch niet, apen." Mira hoopte in stilte hetzelfde als Eugè-ne, maar om een andere redén. Vol spanning betraden de kin deren de woning en zochten, in elke kamer naar ma dame Lewandowsky. Zij was echter van haar diner nog niet. terug-gekeerd. Francois en Eugène hieven eerst een woest jube.lgeschreeuw aan, dansten als de Indianen een paar maal door de kamers en legden zich dan op de bedden. Wordt vervolgd,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1912 | | pagina 1