DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het Circuskind. No. 210. Honderd en veertiende Jaargang. 1912. DONDERDAG 5 SEPTEMBER. Herhalingsonderwijs. FEUILLETON. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,— Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Telefoonnummer 3. Vraaggesprek met HERMAN HEYERMANS. binnenland; DE HEER VAN KOL NAAR HET OOSTEN. RANT. lAVlgS BURGEMEESTEE en WETHOUDERS van ALK- MAAK brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het kerkalingsondeirwys zal aanvangen: voor de jongens op Maandag 9 September a.B., des_namiddags 6 uur, in de 3e Gemeenteschool, aan den Koningsweg, en voor de meisjes op Woensdag 11 September tl.g.v., des namiddags te 2 uur, in de Meisjesschool, aan de Oudegracht. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. KIPPING, Voorzitter. L. VAN DER VEGT, 10. Secretaris. Alkmaar, 4 September 1912. Door BERNARD CANTER. (Slot.) „Heeft u het plan later met uw gezelschap naar Indie te gaan?" 1 ,,Als Indië een waarborgsom garandeert, zijn wij mo gelijk bereid daar eompletè vertooningen, te laten zien." „Bestaat er bij u ook eenig plan om door Zuid-Afri- ka Nederlandsche tooneelvoorstellmgeh te geven? Ik vraag- u dit, omdat ruim een jaar geleden, de héér Knobel, Nederlandsch gezant te Pretoria en zelf schrijver, mij ze.ide, dat eenige kleinere Nederlandsche troepen met voorstellingen in de Nederlandsche taal vrij veel succes hadden gehad en ten minste geen verliezen hadden, geleden. Thans leeft in Zuid-Afrika de beweging' ten gunste van het Nederlandsch weder op. Een volledig' Nederlandsch tooneelgezelschap zou in staat zijn door goede opvoeringen ontzaggelijk veel voor het Nederlandsch in Zuid-Afrika te doen. Wel licht ware zelfs subsidie van liet Alg. Nederlandsch verbond te krijgen." „Wij staan aan 't begin van onze onderneming. Zeker zullen wij, zoo wij sympathie en steun ondervin den, niets onbeproefd laten, wat op gezonde financi- eele basis ook buiten onze grenzen kan worden gedaan voor den bloei van de Nederlandsche tooneelspeel- kunst." „En ook het Nederlandsche element in Amerika zou dus onder uw bereik vallen?" „Zooals u zegt er zijn veel verschieten te openen. Maar ik zal voorloopig' méér dan tevreden zijn als de eerste negen maanden zonder deficit eindigen. U moet wel weten, dat ik een voor een Hollander onge wone positie in Berlijn heb opgegeven om na het fail lissement yap (je Nederlandsche tooneelyereeniging, een gezelschap op te richten, dat den Nederlandschen scjirijvers gelegenheid kan geven, hun werk opgevoerd te krijgen. Als het publiek van zijn zijde daartoe me dewerkt, hoop ik dat mijn offer niet vergeefs zal ge weest zijn." „Heeft u plan om in de provincie, om buiten Am sterdam op te treden?" „Zeker ten minste, als de provincie niet langer een nadeelige factor blijkt voor de Nederlandsche too peel gezelschappen. De provincie is, door de onderlin ge concurrentie der tooneeldirecties uitkoopsommen gaan betalen, welke voor de directies dikwijls verlies opleveren. Dat heeft ook nog- een anderen schadelij ken invloed. Als de provincie te weinig uitkoopgeld ROMAN VAN PAULA BUSOH. 22) _o— Sedert eenige dagen reeds traden zij nu in het eir ous Vercall op. De kinderen hadden bij het debuut ge luk gehad en hun nummer goed; afgewerkt. Daarom arbeidden zij nu met grooten ijver. Mira had zich heden evenals op de voorafgegane avonden, alleen in de kleedkamer der Lewandowsky's aangekleed. Zij had zich eerst bij het uit- en aan- kleeden voor Francois gegeneerd, zoodat zij van haar manteltje en den omslagdoek van madame Lewandows- ky, die zij overheen touw hing een formeel gordijn construeerde. De vrouw liet haar begaan en hielp haar ook telkens bij het costuum aantrekken, omdat het erop aankwam, d'at het kind' er bij haar nummer voordeelig- uitzag. Bij het aankleeden was zij echter meestal samen met Frangois, d'ie van dag tot dag vrij postiger werd. Zoo, nu was hij ook heden eindelijk weg en zij aan gekleed. Zou men haar evenals op andere avonden der verloopen week, weer geen avondeten geven onder het voorwendsel, dat zij te laat was gekomen en er niets meer over was? Dat Frangois dan altijd nog een stuk brood uit zijn mond) bespaard had, om het aan Mira te geven, maar slechts voor een kus! Zij was zoo hongerig geweest en zou zoo gaarne het stukje brood gehad; hebben, maar niet tot diien prijs. Gisterenavond kon zij echter haar honger niet meer bedwingen en kuste Frangois voor de eerste maal in haar leven. Maar toen zij het brood verorberd had, zei.de zij tot den verbaasden knaap, dat zij hem eigen lijk in het geheel niet lijden mocht, en hij nooit een kus gekregen zou hebben, wanneer zij niet zulk een honger had gehad. Als dat nu met dat eten eiken avond' zoo bleef! Hier waren geen jufftoinv Kolbe of een juffrouw ['oriipson,.d'ie haar af »n to» iet* toestopten. Zij wild» biedt, komen de directies met andere, kleinere of min der goede bezetting van de stukken, dan te Amster dam. Het publiek, dat door de critiek in de groote bladen overtuigd is van de uitstekende bezetting van een stuk, raakt teleurgesteld en we'et niet wat de ware oorzaak is. Aan het systeem der doublure zijn groote nadeelen verbonden. Wanneer een goed gezelschap van Amsterdam naar een plaats buiten vertrekt, heeft het in doorsnede 150 reis- en verblijfkosten. Telt men daarbij het salaris van de artisten en pondpoud*- gewijze de algemeene onkosten, dan is geen uitkoop te ■accepteeren beneden ongeveer 400. Thans echter accepteeren d'e beste gezelschappen ook uitkoopen van 250300. Wanneer de provincie aan alle gezel schappen een behoorlijke uitkoopsom garandeert, kan zij de oorspronkelijke Amst-erdamsche bezetting krij gen. Het publiek heeft daar recht op. Wij zullen geen voorstellingen in de provincie geven dan zulke die ge lijk zijn aan onze beste te Amsterdam. Men mag met de kunst niet schipperen. En ons publiek in de pro vincie, dat doorgaans van hoogst beschaafd gehalte is, wordt op den duur door minderwaardige voorstel lingen afkeerig van het tooueel." „Vreest u, dat de bioscoop het t-ooneel zal verdrin gen „De bioscooptheaters moeten zich ontwikkelten juist zooals dat in hun lijn ligt. Werkelijk goede speel- en zegkunst zal nooit, door de bioscoop kunnen worden vervangen." „Welk systeem ..van spel zult u voorstaan? Dat van de samenwerking van allen of dat van de ster en de bijloopers?" „Ik ben onvoorwaardelijk voor ensemblespel. Juist zooals bij' de goede buitenlandsehe theaters zullen ook in de stukken onder mijn regie alle artisten de rollen spélen, die in het op te voeren stuk het meest voor hen of haar geschikt zijn, onafhankelijk of die rollen klein of groot zijn. „Maar er zijn stukken, zooals Cyrano de Bergerac, l'Aiglon en vele anderen, die speciaal voor liet „ster ren-systeem" zijn geschreven." „Dan zullen wij ons voor het onvermijdelijke moeten buigen, maar het principe is ensemble-spel." „IT heeft indertijd veel geschreven ov'er de vernede rende voorwaarden, opgenomen in den verouderden tekst der tooneelcontracten. Heeft u nu van uw the orie praktijk gemaakt ten aanzien van uw contracten met uw „sujetten"?" „Wij hebben onze contracten zoo Haastig moeten af sluiten, dat voorloopig helaas slechts het meest on waardige en beleedigende kon geschrapt worejen. Maar voor het eerst hebben wij in Nederland ingevoerd het stelsel der bemiddelaars, der zoogenaamde „vertrou wensmannen." „De gezamenlijke artisten kiezen bij het begin van het seizoen twee vertegenwoordigers, die bij sommige geschillen met de directie, overleg plegen en de boete- kas, ten bate van de artisten, beheeren. „Aan onze contracten is een clausule toegevoegd, dat de leden van ons gezelschap niet zonder onze toestem ming voor iïhn-opnamen mogen medewerken. Dit is noodzakelijk gebleken nadat te Rotterdam Louis Bouwmeester zelf spelende een publiek vond van slechts 15 personen, terwijl vlak naast den schouw burg een bioscooptheater, waar een film werd ver toond, waarvoor Louis Bouwmeester had geacteerd. uitverkocht was." „Heeft u plan kunstschilders uit te noodigen decors voor uw theater te ontwerpen?" „Wij zullen ons zooveel mogelijk van „aankleeding" onthouden, maar waar het nood'ig blijkt natuurlijk overleg met kunstenaars plegen." „En de muziek?" „Over 't algemeen geen entre-acte muziek. Doch er zijn stukken, waarbij muzikale begeleiding gewenscht of zelfs noodzakelijk is. Ons orkest zal zooals dat in 't buitenland gebruikelijk is ondter decor en bloemen verborgen wordten." „Zult u ook van u zelf een nieuw werk brengen?" ..Ik werk aan een stuk in verzen. U begrijpt echter J dat de drukke dagen van 't lieden niet bevorderlijk zijn voor den stillen, ingespannen arbeid, die een der- j gelijk werk eischt. Overigens, ik heb ook in Duitsch- land dramatische auteurs leeren kennén, wier werk ik zeer hoog schat en gaarne zou vertoonen. „Ik héb indertijd te Berlijn in uw woning een boe kenkast- gezien, waarin uw verzamelde werken ston den Hoeveel deelen heeft u reeds geschreven „Dat weet ik niet buiten het hoofd. „Wat is uw laatste werk. „Duczika, mijn roman uit het Berlijnsche leven. on mijn laatste werk van een zJestienurigen arbeidsdag van heden is een beraadslaging1 met eenige kunste naars, die boven al een uur wachten op den afloop van ons onderhoud. Heyermans begaf zich naar het kantoor boven, hoe wel het al over elf uur was. Doch mevrouw was zoo goed mij een kleine opsomming' te geven. Heyermans heeft thans o.m. geschreven de romans Diamantstad; Kamertjeszonde; De roode flibustier; Jobs wonderlijke avonturen, Gevleugelde Daden en 'n groot aantal no vellen (Een Jodenstreek, Semrni kan niet huilen enz.). Voorts verschenen 10 bundels schetsen van Samuel Falkland, vijftien tooneelstukken en eenige verspreide studiën onder pseudoniem. Zijn werk is vertaald in 'tDuitscli, Kngelsch, Franseh, Noorsch eu Russisch. Vooral in Rusland maakt het werk van Heyermans tegenwoordig veel op gang, terwijl ook te New-York de meeste zijner stuk ken vertoond worden. Met enkele stukken, als Brand in de Jonge Jan, Op Iloop van Zegen, Schakels, Ghetto, enz., verdienden acteurs of directeuren in 't buitenland groote som men. Voor Nederland g'ingen deze kapitalen verloren, wegens de aansluiting bij de Berner Co neen tie. Hij is thans 45 jaar oud, uiterlijk en innerlijk een toonbeeld van kracht, energie en levensmoed. Hopen wij dat hij veel goeds voor de Nederlandsche tooneel- speelkunst moge bereiken. DE PRINS TE BEKGEN-OP-ZOOM. Z. K. H. Prins Hendrik heeft gisterten een bezoek gebracht aan het Rijkshengst-veulendepot en cle ten toonstelling te Bergen-op-Zoom. Hij bezichtigde de verschillende stallen, enkele door het personeel naar buiten gebrachte hengsten en be zocht achtereenvolgens op het tentoonstellingsterrein het landbouwhuis, de collectieve inzendingen van Zee land en Brabant, de gebouwen voor den tuinbouw en de tent met producten van de fruitteelt. I De lieer H. H. van Kol vertrok gisteren naar Het Volk meldt, voor zijn nieuwe groote reis naar het Oosten. Dwars door Siberië gaat hij allereerst over I Wladiwostook op Japan (Tokio, Ko-bé, enz.) aan, om vervolgens over Korea (Seoel) naar China te gaan, dit van Moekden over Tientsin en Peking naar Han- kau te doorkruisen, waarna over de Gele Rivier en juist over de zadelplaats gaan, toen de worstman, die pas bij de koetsiers in den stal zijn -waar aangeprezen had, de kleine aanriep: „héla, juffertje, een paar mooie, warme worstjes?" Verlegen bleef Mira staan en zag in het goedige ge zicht van den dikken koopman^ O, zij zou er zoo gaar ne een paar eten maar wie zou die betalen? Wat werd de honger steeds sterker bij dten i'euk van de in den ketel borrelende worstjes! „Nu, neem ze maar aan", zeide de man en hij wilcle er reeds een paar uit den ketel visschen. „Ach", stamelde liet kind verward, „ik zou wel wil len, maar ik heb geen geld." „Nu, ik kan op het geld' wachten, gij behoeft heden niet dadelijk te 'betalen, dat zal wel terecht komen!" Bij d'eze woorden gaf hij Mira de worstjes en een broodje in de hand. Wat geurden zij heerlijk en wat waren zij warm. Zij liep naar den spaarzaam verlichten circusgang, om ongezien haar maaltijd; te gebruiken. Zoo goed had het haar in lang niet gesmaakt! Het leven werd Mira b^j de Lewandowsky's van dag tot dag onverdragelijker. Eiken morgen van T uur tot den middag moest zij koorddansen of trapéze-oefe ningen maken. Dan kreeg zij een karig middagmaal en moest tot den avond toe verder repeteeren. Ver moeid reeds van het dagelijksche werk, voerde zij dan hare nummers uit en dan nam zij bij haar worstman, die haar telkens reeds lachend tegemoet kwam, haar souper. De man meende het toch goed! met haar. Frangois was mettertijd zoo vrijpostig' geworden, dat zij geen andere redding wist dan aan madame Lewandowsky het mede te deelen. De vrouw had haar echter uitgelachen, aan tafel, in tegenwoordigheid van haar man en haar knapen haar bespot en gezegd, dat zij reeds op haar leeftijd met jongens coquetteerde, hoe dat later worden zou enz. En Frangoie had haar met dreigende blikken aangezien, die niets goeds be duidden. Op den z»lf<U* avond kwam hij bij kaar ia d» k»uWn en schrikte haar uit den slaap op. Dreigend stond hij voor haar, en zij had) wel willen schreeuwen, wanneer niet de schrik haar tong verlamd had. „Als gij mama nog eens iets zegt, dan zal het je slecht vergaan!" zeide hij en hij sloeg haar. „Ik zal nu altijd de keuken sluiten", zeide zij zacht. „Probeer dat eens", zeide de knaap. Nu kwam hij dikwijls 's avouds om haar te plagen, En Mira lag nachten wakker en schrikte bij elk klein gcdruisch, denkend„daar is hij weder." Des morgens ontwaakte zij steeds zoo vermoeid als zij des avonds te ruste ge gaan was. Hare prestaties werden door de weinige slaap van dag tot dag slechter eü de slagen en scheldwoorden werden dés te meer. In den laatsten tijd was zij dik wijls bij de repetitie in zwijm van de trapéze of het koord gevallen en die bezwijtningen herhaalden zich gedurig. Het kind voelde bij instinct, dat het niet meer de kracht zou hebben zoo verder te leven. Zou zij nu aan juffrouw Kolbe schrijven? Neen, dan moest zij voor altijd van het circus, dat zij ondanks alles lief had, dat tot haar leven behoorde, verlaten, voor altijd verlaten, en evenals alle andere kinderen, met wie zij op de binnenplaats had gespeeld, eiken dag naar de school gaan. Neen, zij wilde in het circus blijven en eens een groote kunstenares worden. Hedenavond kwam Mira, zooals altijd, haar vriend, den worstman, voorbij. Maar ditmaaL lachte hij niet zoo vriendelijk, 'maar kwam haar met een dreigend' ge zicht tegemoet, terwijl hij vroeg: „Nu, kleine, wanneer krijg- ik het geld? De eerste is nu al voorbij en ik heb mijn paar groschen noodig." Het kind werd doodsbleek en staarde den man met groote oogen aan. ..Maar", zeide zij eindelijk, „ik heb toch geen geld.' „Dat is mij om het even, ik moet het hebben, dan zeg ik het aan de Lewandowsky's, hij wie gij thuis zijl, dan moeten die betalenI" Mira laad kei wi3I« »{t«ekre»uw»» ran ontzetting. Sjanghai een kustvaart naar Hongkong aanvangt, die vervolgens over Singapore naar de Nederlandsch-Tn- dische koloniën voert. Vóór den verkiezingsstrijd in 1913 denkt de heer Van Kol in 't vaderland terug te zijn. Hij zal even wel geen candidaat worden. Gemengd nlenws. BRANDSTICHTING DOOR EEN KIND. Dinsdagmiddag is in de Duinstraat te Schevoningen door een S-jarig knaapje brand' gesticht in een voorbij- rijdenden wagen met hooi. Een 5- it 6-tal balen hooi werden vernield. De brandweer uit den postDuin.straat bluschte het vuur met een straal uit dè waterleiding. Het knaapje, door de politie ondervraagd, gaf op, een doos lucifers gevonden te hebben en toen uit- aardig heid een baal hooi te hebben aangestoken. Nadat hem een berisping was gegeven, werd de jongen weer vrij gelaten. GESPANNEN TOESTAND. Een detachement rijksveldwacht is te Wierum (Fr.) gestntionneerd. Dag" en nacht wordt daar door haar gesurveilleerd. Het broeit daar ondter de bevolking tengevolge een geschil tusschen het -schoolbestuur en het hoofd der Christelijke school aldaar. De meerder heid der bevolking staat aan de zijdte van het school hoofd. Voor eenige dagen werden d'e ruiten bij in gezetenen ingeworpen. Men vreest meerdere ongere geldheden. ADVERTENTIANA. In een blad in het noorden dtes lands komt de vol gende advertentie voor: „Te koop gevraagd: paardten voor de slachtbank, te gen ongekend hooge prijzen, door II. Zielstra, eenigst» christen paardensl'ager te Groningten." VAN HET JACHTVELD. Men schrijft uit Barneveld: Nu de patrijzenjacht eenmaal geopend is, blijkt meer en meer, dat bet jachtveld dit jaar al bijzonder slecht van vliegend wild voorzien is. Fazanten en pa trijzen wordten bijna niet aangetroffen. Deze misluk king wordt door de meesten toegeschreven aan de zware regens, gedurende den- broeitijd, terwijl sommige jagers den slechten wildstand) nog in verband brengen met den warmen, drogen zomer van verleden jaar. Ha zen zijn er over het algemeen genoeg aanwezig. ONGELUK TENGEVOLGE VAN BALDA DIGHEID. Tn de Koushaven te Delfshaven lag Dinsdagavond het motorbootje „Luna." E-enigte jongens waren bezig met steenen naar dat bootje te werpen. De schipper, die zich aan boord bevond, nam een ganzenroer en dreigde daarmede, niet wetende dat het geladen wa». Het schot ging af en een elfjarige jongen werd door de hagelkorrels in het gelaat eD den linkerarm getrof fen, gelukkig niet- levensgevaarlijk. UIT HENSBROEK. In het lokaal van den heer Mantel werd gisteren een algemeene vergadering gehouden van de Land bouw- en Handelsvereeniging HensbroekObdam. Na opening der bijeenkomst door den voorzitter den heer C. Wit en lezing der notulen door den secretaris den heer II. Bakker, werden ook de notulen voorgele zen der laatstgehouden bestuursvergadering, waaruit bleek, dat bij de aanbesteding van het nieuwe veiliugs- gebouw 7 biljetten waren ingekomen, de hoogste in- „Om 's hemels wil, zeg hun niets daarvan, dan krijg ik zooveel slaag!" jammerde zij en de tranen stroom den uit hare oogen. Maar de man had' geen medelijden, maar dreigde kalm verder met de Lewandowsky's. Eindelijk maakte de wanhoop zich van Mira meester en zij wist geen anderen raad) dan den man snel den rug toe te keeren en hard weg te loopen. De koopman echter met den worstketel was ook niet lui en volgde haar met d« woorden: „gij zult mij niet ontkomen!" Mira schreide en liep voort. „Nu, kleintje, wat is er?" riep een heer op leeftijd, die haar alleen van gezicht kende. De worstman bleef in de verte staan, want nu hoopte hij van zijn geld zeker te zijn. „Ik heb altijd) bij den worstman, omdat ik zulk een honger had, eiken avond een worstje gegeten en nu moet ik betalen eu heb geen geld!" jammerde Mira, en de oude heer moest om het tragi-komisch figuur, dat het kind thans maakte, lachen* Toén echter tast te 11ij in den zak, haalde een gouden tientje voor den dag en drukte het haar in de hand. „Hier, gouden, kleine zigeunerin", zeide hij lachend, „hiermede zult gij den worstman wel kunnen betalen!" En hij zag' het kind' zoo doordringend aan, dat hem met- de groote onschuldige kinderoogen zoo dankbaar aanstaarde en niet. wist, of het wérkelijk het geld mocht aannemen. Bij juffrouw Kolbe had zij toch al tijd, wanneer de oude deme haar iets schonk, een ge heel ander gevoel gehad dan tegenover dezen heer. En daarbij was het toch zulk een fijn heer, dat hij het ze ker goed met haar meende. Maar het geld brandde haar als vuur in de kleine hand, en zij was blij, dat de oude heer lachend heen ging nadat hij haar een kus gegeven had. Nu kwam zij eindelijk weer tot bezinning' en wisch- te zich krampachtig den kus af. Zij kon het niet uit staan, dat vreemde lieden haar kusten en in het ge heel niet zulke heeren en dan nog wel zulke oude. Neen, zij wilde altijd slechts lieden een kus geven die zij lijden mocht, en hier was er geen, die daarop aan spraak kon maken. Wordt vorvolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1912 | | pagina 1