DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Circuskind.
No. 220.
Honderd
en veertiende Jaargang.
1912
DINSDAG
17 SEPTEMBER.
FEUILLETON.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk 11,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Memorie van Toelichting
Telefoonnummer 3.
ROMAN VAN PAULA BUSCH.
32) __0_
ALKMAA
Zij die üsich met 1 October op
dit blad abonneeren, ontvangen
«le tot dien datum verschijnende
nummers franco en gratis.
De Uitgevers.
POSTKANTOOR TE AEKMAAR.
Lijst van de aan dit kantoor ter post bezorgde brie
ven en briefkaarten, welke wegens onbekendheid van
de geadresseerden niet zijn kunnen worden uitgereikt.
Ie helft der maand September 1912.
Brieven.
Mej. H. J. van Voorden, 's Hage.
W. Fransen, Alkmaar.
C. de Vries,
II. Guilbouris, Rotterdam.
Briefkaarten.
Mevr. Wed. Bieshorst, Middelburg.
Buitenland.
Herzogensti-aat 38, Elberfekl.
A. Looster, Paris.
ALKMAAR, 17 September.
andaag heeft de in onze Grondwet voorgeschreven
plechtige opening van de Staten-Generaal plaats, ne
men de parlementaire werkzaamheden weer een aan
vang en zijn de vaeanties der Kamerleden geëindigd.
In de andere landen is- men er niet zoo vlug- bij; daai
wordt het diep in het najaar en soms nog later voordat
de parlementen weer vergaderen. Ze zijn intussehen
niet kwaad, die lange vacanties. Een zittingsjaar
eisoht tegenwoordig veel van een volksvertegenwoordi
ger, die belang- stelt in -'s lands zaken en de gemoede
ren komen dikwijls zoo hevig in beweging, dat zij een
zekeren tijd nood'ig hebben, om tot rust te kunnen ko
men. In Hongarije is dit- wel in heel erge mate het
geval geweest. Daar kenmerkte zich het einde van
het parlementaire jaar door gebrul en handgemeen,
zoodat ten slotte de oppositie maar buiten de deur
gezet en gehouden werd' en het parlement in. gesloten
zittingen deed wat de Kroon verlangde. Zelfs- kwamen
er revolvers aan te pas en het leek, alsof de revolutie
op handen was. Toen kwam de vacantie, de parlemen
taire en de andere. De Kamerleden «verlieten Boeda
pest en de gematigde politici, die den vrede wilden,
hoopten, dat hun collega's op het. land rust zouden
vinden, die zij blijkbaar zoozeer behoefden. In de va
cantie zou dan wel vanzelf het gras over de ongehoor
de gebeurtenissen in het parlement groeien dacht ze.
Met de aanneming van de militaire wetsontwerpen
was immers de voornaamste oorzaak van hot geharre
war weggenomen. De groepen der minderheid moes
ten zich nu maar in het onvermijdelijke schikken en
de meerderheid diende zich thans wat toegevend te
toonen en een tegemoetkomende houding aan den dag-
te leggen. En misschien voegden zij, die luide aldus
spraken, er fluisterend' aan toe, dat men het in een
parlement, hetwelk slechts ongeveer 6 procent van de
geheele bevolking vertegenwoordigt en waarin bijna
lp het huis va tl de directie ging het heden levendig
toe. De eene koffer stond in de hoekkamer naast den
anderen en moest gepakt worden. Het was immers
morgen de laatste voorstelling- in Woenen, en de artis-
ten verlieten de vaste; wintergebouwen, om in den zo
mer in de houten circussen in de provincie te spelen
of ook om voor korten tijd! naar het buitenland te
gaan.
Juffrouw Toöipsen Was met haar man gekomen, om
haar madame eu mademoiselle Yvonne hier en daar
te helpen. Anna stond' er werkeloos hij met beschrei-
de oog-en. De dienst was. haar opgezegd, wat haar
«eer speet, want zij was gewoon den dienst op te zeg
gen, en niet omgekeerd. Daar juist niemand' van de
i ami lie in de pakkamer of op den corridor stond,
Waagde zij het aan haar woede uitdrukking- te geven.
„Mie Zal mij dan nog nemen, wanneer ik hier bij lie
den van het circus was! Geen nette familie zal nog-
iets met mij te doen willen hebben. Dat hebben mijne
vriendinnen m.j dadelijk gezegd, toen ik hier kwam.
Dat ik hier gediend heb, zal mijn geheele. leven op mij
cl rukken»
„Iloud nu je mond of ik ga onmiddellijk naai- ma
dame schreeuwde juffrouw Tompsen haar toe die
hare opgewondenheid over deze luide uitlatingen dei-
meid' niet meer kolt inhouden.
„Voor circusdames en zulke tlieatênprins-essen ben
ik niet bang zeide het meisje sarcastisch, en de oude
juffrouw sprong op en sloeg haar de deur voor den
neus dicht. „Laat zij daarbuiten hare brutaliteiten
lnnceeren."
Mira, die daarbij stond, had! de geheele scène niet
ontroering gevolgd. „Neemt' niemand' meer een per
soon in dienst, die in een circus geweest is?" vroeg
het kind' twijfelend en bij haar rezen duizend' beelden
op, die zij onbewust in haar ziel met zich droeg.
alle mandaten, die van de mannen der regeering even-
goed als der oppositie, alleen door verkiezingswiskunde
van twijfelachtig allooi, geld en grof machtsmisbruik
werden veroverd, niet tot het uiterste moet laten ko
men.
Het schijnt evenwel, dat deze verzoenende politici
het niet 'bij het rechte eincli hebben, dat de koude zomer
do verhitte hoofden niet heeft afgekoeld en de veel
vuldige regens de politieke vijandschap niet hebben
weggespoeld. Vandaag koant ook liet- Hongaarsche par
lement weer bijeen, en voorspeld wordt, dat men de
zelfde woedende gezichten van het voorjaar weer zien
zal. Niemand der partijleiders Justh, Apponyi en Kos
suth wil toegeven en „de nationale partij van den ar
beid!" wenscht noch den minister-president Lukacs,
noc-h den Kamerpresident Tisza op te offeren. De
zwaarden zullen weer kletteren, de inktpotten weer
door de lucht vliegen en de gendarmen, gedrild voor
de inwendige bewaking van het parlementsgebouw,
zullen weer handen vol werk krijgen. Zoo wordt ver
ondersteld, want weten doet men op het oogenblik no-g-
niets. Alleen heeft de vereenig-de oppositie verklaard,
dat zij den strijd tot eiken prijs wil voortzetten, maar
wat zij van plan is, te doen, heeft zij niet gezegd. En
ook de regeeringsmannen zwijgen over hun tactiek.
Doch de regeering- heeft te verstaan gegeven, dat ook
Ui en dan met een verscherpt, reglement van orde
den strijd tot het uiterste wil doorzetten. De mi
nister-president heeft zich n.l. in dézen geest uitge
laten, dat hij allereerst vier wetsontwerpen wil doen
aannemen, welke den vrede in het parlement moeten
waarborgen: ten eerste een wet op de parlementaire
onschendbaarheid, ten tweede een tot inschrijving dei-
bevoegdheden van den president en de vorming van
een presidente-wacht, ten derde een verscherping van
het, reglement van orde, en ten vierde een democrati
sche kiesrechthervorming.
De kiesrechtkwestie schijnt n.l. weer op den voor
grond te worden geschoven. De oppositie heeft een
herziening van de kieswet voorgesteld' reden genoog-
voor dé regeering om er tegen te zijn en de minister
president heeft dan ook reeds verklaard, dat mocht de
oppositie haar hervorming handhaven, de nieuwe
kieswet nog- zeer lang op zich' zal' laten wachten.
Men mo-et niet vergeten, dat het hier Hongaarsche
zaken geldt. Of de regeering uit Tisza-mannen of uit
Apponyi-mannen bestaat is precies hetzelfde de rol
den worden slechts verwisseld, doch hetzelfde spelletje
wordt voortgezet. Per slot van rekening hebben bijna
alle leidende politici in Hongarije evenVeel belang- er
bij, dat 94 procent der bevolking- van het 'kiesrecht uit
gesloten blijft. Alleen als die 94 pro-cent er genoeg
van krijgen moet het spelletje, dab af en toe wel ge
vaarlijk dreigt te worden, worden gestaakt. Zoo lang
dit niet het geval blijkt, worden dë Hongaarsche zaken
op Hongaarsche wijze behandeld.
belioorende by «leu staat van begrooting der
Inkomsten en uitgaven van de gemeente
Alkmaar, dienst 1013.
Be binnenplaats beneden, waar zij met de burger
kinderen uit de buurt gespeeldl had', de vele kleine,
spitse, kwade, minachtende woorden, de slagerswin
kel, alles stond' haar weder voor de oogen. Waren
dan de circusmenschen, die daarbinnen zoo vlijtig
werkten, werkelijk zoo slecht en veracktenswaard? En
nu kwam plotseling de vraag van de lippen van het
kind: „Lieve tante Tompseu, zijn wij uit het circus
werkelijk slechter dau andere menschen?"
Toen lachte de oude vrouw bitter. „Ja, de men
schen zeggen het, mijn kind) d'an moet het waar
zyn. Maar ik zou wel eens willen vragen, wie net tw
en met meer moeite zijn kost verdient, dau zij?" En
de oude vrouw wischt-e zich daarbij een traan af.
„Kan ik u helpen?riep Frans, die pas uit school
gekomen was. „Heden ben ik reeds 'bij den ouden wis
kundige voor het geheele semester. Goddank, dat de
zomervacantie daartusschen komt. A-ch, hoe benijd
ik je, Mira, dat gij met het circus kumt medegaan.
Maar wij, wij armen, moeten nu dag! op dag in die el
lendige school vijf uur smoren en dan geen circus
tot ontspanning- daarbij! O, dat houd ik niet uit, ik
sterf!" riep de knaap theatraal, liet zich op een half
gepakten koffer neder en trok zich aan het haar.
„Doet het je zooveel leed en houdt gij zooveel van
het circus?" vroeg- de kleine.
„Wie zou dan niet houden van dit circus leder,
die liet eens heeft loeren kennen, kan het niet meer
loslaten. De andere jongens zijn allen diep ong-eluk-
kig, dat morgen werkelijk met de geheele heerlijkheid
voor een half jaar gedaan is. Vooral' Oili is treurig
en ik!"
„Wat, hij schreide gewone tranen?" vroeg- do kleine.
„Ja, en ik weet ook waarom, bij hem zit er no-g wat
anders achter!" meesmuilde Frans, en Mira bloosde.
„Ach, ik ben zoo blij, dat mijn vader niet zulk een
spitsburger o'f gewoon mensch is, zooals al de vaders
van mijn kameraden maar zulk een beroemd cir
cus-directeur!" zeidte Frans.
„Nietwaar, in het circus is het toch mooi!" riep
Mira vol geestdrift. „Ook als al de anderen, die het
niet kennen, het- verachten.!"
„Het verachten riep de knaap verontwaardigd.
„Laat ze maar opkomen, ik sla ze neer als een laffen
Alvorens tot toelichting van de posten der ontwerp-
begrooting over te gaan, meenen Burgemeester en
Wethouders te moeten med-edeelen, dat- hot opmaken
er van ditmaal meer overleg vere.ischte dan het vorige
jaar. Kou toen, dank zij het aanzienlijk -batig saldo
van den dienst 1910, -een bedrag van 10.000.wor
den beschikbaar gesteld) voor buitengewone aflossing
en de opbrengst van den {loofdëlijken omslag worden
uitgetrokken op een cijfer, dat leidde tot eene verla
ging van het heffing-spercentago met 0.1 procent, ter
wijl bovendien allo door de Commissie van bijstand
voor de Publieke Werken met het cijfer I aangeduide
voor uitvoering in aanmerking komende werken en
dat zijn die, welke naar liet. oordleél- dier Commissie
geen uitstel gedoogen in het ontwerp door B. en W.
worden overgenomen, daarvan kon ditmaal geen spra
ke zijn. Bij behoud eener opbrengst van 95000.-
voor den hoofdelijken omslag en toepassing overigens
van dezelfde maatregelen als waarvan zoo juist mel
ding werd gemaakt, kwamen B. en W. voor een te
kort te staan van roiul 16400.zonder dat voor
onvoorziene uitgaven eeu cijfer was uitgetrokken. En
waar in verband met verschillende hieronder nader
aan te duiden voorstellen, waarvan de eventueel-e ge-
volgen niet in de ontwerphegrooting zijn opgenomen,
voor „onvoorzien" op een voldoend hoog cijfer moest
worden gerekend', kwamen B. en W. te staan voor de
j noodzakelijkheid, om eeu bedrag van pi. m. 25000 te
vinden. De oorzaak van dit tekort, dat geheel te zoe
ken is in de gewone middelen en de gewone uitgaven,
mag in hoofdzaak blijken uit het volgende: het. lagere
batig saldo van den dienst. 1911, waarmede dë ont-
werp-hegrooting^ aanvangt, van 'rond 7000, meerdere
kosten van algemeen bestuur pl.m. 2000, idem van
invordering enz. van plaat-sel. belastingen pl.m. 3000,
idem van lager onderwijs pl.m. 3000, id. van hooger-
en middelbaar onderwijs pl.m. 1300, idem van arm
wezen pl.m. 4600, idejn aan aflossing van geldlee-
ning-en pl.m. 17000, hoogere bijdrage aan het pensi
oenfonds 1500, meerdëre kosten aan andere gewone
uitgaven pl.m. 600. Samen 40000, waartegenover
eene vermeerdering van gewone inkomsten over de
verschillende hoofdstukken staaf van rond 15600.—.
Het is B. en W. slechts mogen gelukken dë begi-oo-
ting sluitend te maken door op den dienst der publie
ke werken ruim 5800 en op dien van de plantsoenen
560 te bezuinigenvoorts om voor buitengewone af
lossing, waartoe noodzakelijkheid bestaat 5000 minder
beschikbaar te stellen en de opbrengst van den hoofde
lijken omslag met j 15000 te vertioogen, tengevolge
waarvan een post voor onvoorziene uitgaven kon wor
den verkregen van ruim 10000. Het komt B. en W.
voor dat. deze post op geen lager cijfer mag worden
geraamd. In de eersite plaats toch zullen daaruit be
streden moeten worden de kosten, die eventueel het
gevolg zullen zijn van eene in voorbereiding zijnde
nieuwe regeling der salarissen van het onderwijzend
personeel aan de burgeravondschool enz., maar even
zeer die, welke zullen voortvloeien uit de aanvaarding-
van een voorstel tot verlioog-ing der loonen van alle
gemeentewerklieden, 't welk B. en W. bij het onder
zoek der begrooting in de afdeelingen ter sprake wen-
hond declameerde Frans in laaiende geestdrift dien
zin, dien hij gisteren eerst in een Indianenboek gele
zen en van huiten geleerd! had. En heide kinderen
reikten elkaar de hand en dansten woest door de ka
mer en zongen
Wij willen cireuskinderen zijn,
Dat is zoo fijn. Hoera!
En zij maakten het zoo bont, dat het. juffrouw
Lompsen werkelijk vee te erg- vond.
Intusschen zat de, heer Favre in het circus-bureau
aan zijn schrijftafel en dicteerde dr. Scharnier de ver-
deeling der coupé's onder de ai-tisten. Daar was me
nige harde noot voor de lieer en te kraken, want dit
klnssificeeren der verschillende 'kunstenaars was
geenszins zoo gemakkelijk als het den schijn had.
Daar waren een waggon 2de klasse en vijf waggons
3de klasse besteld. Wie zou nu in de tweede en wie in
de derde klasse komen? De directie had' voor zich
een coupé 2de klasse genomen. De Siella's en Petroff
en een uit. drie leden bestaande Engels-olie acr.obateri-
troep vulden de andere coupé 2de klasse. Wie behoor
de tot de artisten van den eersten rang? De sehool-
ï-ijdster Je-nni Weber natuurlijk voor alle anderen.
„Met Weber kunnen, wij de familie Bicmanu niet
samenbrengen", zeide juist de directeur. „Die staan
als hond en kat tegenover elkaar, dan moeten wij
liever Petroff uit de coupé 2de nemen en bij de Ble-
mann's in den waggon 3de klasse brengen, terwijl We
ber zijn plaats krijgt."
..Zeer goed", zeide de secretaris en schrapte uit en
sohreef over, .verwisselde de beide namen op de -lijsten.
„Ballet en rijders alle derde?" vroeg Sohander.
„Natuurlijk, maar gescheiden als het u belieft!"
„Komt de paimeaurijdister Ellen ook in de derde
klasse
„Ja, alle anderen ook. Ik heb geen lust zooveel
waggons, voor slechts zes'a zeven personen te nemen.
ITet kost mij zoo ook al genoeg", antwoordde Favre.
„Gij kunt nog bij de Blema/nn's in de coupé, gaat liet
schen te brengen. Voorts- mag er op worden gewezen,
dat voor memorie is uitgetrokken de aanschaffing van
een motor-brandspuit, d!at B. en W. het voornemen
hebben met een voorstel te komen om het begraven
ter algeme.ene begraafplaats op plechtiger wijze te
doen geschieden en dat eerlang is te wachten een voor
stel in betrekking tot de afslagmarktl van groenten,
tengevolge waarvan de geraamde kosten dier markt
vermoedelijk zullen stijgen.
Ten aanzien van den hoofdelijken omslag kan overi
gens worden medegedeeld, mede in verband1 met terza
ke ingekomen adressen, dat B. en W. van oordeel zijn,
dat bij de stijging der prijzen voor eerste levensbehoef
ten, niet langer mag worden volstaan met een aftrek
van 450.voor noodzakelijk levensonderhoud, maar
dat dit bedrag- minstens op 500 dient te worden be
paald. Een voorstel ter zake zal binnen niet te lan
gen tijd den Raad bereiken. Hoezeer het belastbaar
inkomen bij toepassing van dezen maatregel aanzien
lijk zal verminderen, meenen B. en W. niettemin
ondanks de voorgedragen verlioog-ing der opbrengst
van dit middel de hoop te mogen uitspreken, dat het
percentage van heffing niet veel zal' behoeven te stij
gen.
Van de door de Commissie van 'bijstand voor de Pu
blieke Werken ter uitvoering aanbevolen werken is
ook nu weder een staat met ramingen overgelegd. De
daarop voorkomende posten zijn in de ontwerp-begroo-
ting overgenomen. Alleen voor eeti drietal werken,
waarvan twee door de Commissie met het cijfer I en
één met het cijfer 1 a 2 op de begrooting van den Di-
ï-ecteur der Gemeentewerken aangediiid', konden de
gelden niet worden gevonden, zoodiat zij op dien staat
niet voorkomen. Deze werken betroffen: De verbete
ring der bestrating der Nieuwesloot, tussehen Hoog
straat. en Hof, 2573.d'e bestrating van den Ber-
gerweg tot de Barnebrug 2634.en dakvernieuwing'
op het zuidsehild van het achterpand' der Waag
609.70.
Van de verschillende bedrijven zijn afzonderlijke be
grootingen ingekomen, waarvan de op bet gemeente
budget rechtstreeks betrekking hebbende posten in de
ontwerp-begrooting -met uitzondering van de bijdra
ge der gemeente tot dekking van het geraamde tekort
op de exploitatie der plantsoenen, die immers met
500 voor eene nieuwe beplanting van den Bergerweg
is verminderd' zijn opgenomen.
Ten slotte mag nog worden toegelicht het verschil
van 84985.43 tussehen de buitengewone ontvangsten
en de buitengewone uitgaven. Dat de eerst e zooveel
hoogër zijn dan de laatste vloeit voort uit de omstan
digheid, dat in de eerste is begrepen een bedrag van
75562.46% "I- 12333.53% 87896.of in rond
cijfer 88000.(vergelijk volgn. 58) als- opbrengst
van eene geldleening, ter conversie van de beide thans
loopende .tijdelijke loeningen, waarvan de aflossing is
uitgetrokken onder de gewone uitgaven (volgn. 165).
daarentegen is onder de buitengewone uitgaven ver
meld een bedrag- van 3014.57, als restant van den
bouw van een openhaar slachthuis, welk bedrag onder
de ontvangsten als gewone inkomst is verantwoord
onder volgn. 2, als gedeelte van het vermoedelijk batig
saldo van den dienst. 1912. Het zooeven genoemde ver
schil, 't welk zich afspiegelt in de balans, die immers
op den gewonen dienst een tekort, op den buitengewo
nen dienst een batig saldo aanwijst van 84985.43,
wordt hierdoor verklaard.
nog
„Ja, daar is' nog plaat# ook voor den ballet- en
kapelmeester."
,,Goed?', antwoordde de oude heer.
„Voor de paardën zijn tien waggoins besteld, verder
nog voor de beidé olifanten en de kameelen, voor re-
quisieten en costuums acht wagen", las Schander voor.
,Goed, goed! Roep Morgenstern!" zeide Favre tot-
den doctor en in het volgende oogenblik was deze
reeds buiten de deur en spoedig klopte de oude stal
meester aan.
„Goeden morgen, Morgenstern", riep Favre. „U
weet, dat u voor „La- Salie" bijzondere maatregelen
moet nemen, anders slaat het beest alles stuk."
„Dus na de voorstellingwij sluiten morgen kwart
over tien worden de paarden -getransporteerd, ik
wil ditmaal er zelf bij zijn", zeide de directeur. „.Ove
rigens verlaat ik mij geheel op jou en dénk, dat alles
naar wenseh zal -gaan."
„Maar wilt u geen plaats nemen, waarde Morgen
stern?" zeide plotseling Favre, wien het nu eerst op
viel, dat de oude ma.n nog stond. Hij lette er zeer op
of gaf zich veeleer de grootste moeite ieder mensch
°P zijn wijze te behandelen. Hij bad' zulke rariteiten,
als een vrijheer von Morgenstern en een doctor Schan
der gezocht, om zijn voorname inrichting- nog voorna
mer te sieren, en hij wist ben op de rechte plaats te
zetten en hen altijd' volgens hun stand' te bejegenen.
En hoe wist dat Favre, was hij een man van zulke
boog-e beschaving'? Geenszins, noch hij noch zijne
vrouw hadden ooit gelegenheid' gehad! zulk eene be
schaving- te genieten. Maar t-abt en een open oog voor
alles, wat ziéb voegde, bezaten beiden in voldoende
mate. En zoo konden zij nergens- aanstoot geven, in
welke kringen en met welke lieden zij ook verkeerden,
on werden ook bij iedereen gaarne gezien, ofschoon
mevrouw de directrice een weinig menschensehuw was
en oen vrijen avond ve-el liever in baar kamer dsn in
een 'luidruchtig, groot gezelschap doorbracht. Maai
beden op den voorlaatsten- avond! te Weenen, was hij
met. zijn vrouw en dochter bij zijn vriend' Engel-bert,
een rijk koopman, geïnviteerd' en had' aangenomen.
„Mijnheer von Morgenstern, een sigaret misschien?"
vroeg Favre, zijn vis-a-vis en hield! hem het zilveren,
met smaragden bezetten etui voor.
,W#rdt vervolgd.