DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Circuskind.
No. 222.
Honderd en veertiende Jaargang.
1912
DONDERDAG
19 SEPTEMBER.
FEUILLETON.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ENGELSCHE BRIEVEn7
Telefoonnummer 3.
DE TUNNELS ONDER DE THEEMS.
BINNENLAND.
Dit nummer bestaat alt 3 bladen.
ZIJ die zich met 1 October op
dit blad abomneereiiontvaugen
de tot dien datum verschijnende
nummers franco en gratis.
De Uitgevers.
Londen, 17 September 1912.
D© Keizer van Duit-schland heeft in een van zijn
redevoeringen gezegd, dat het water de landen niet
scheidt, doch verbindt. In Londen Schijnt men het,
wat de praktijk betreft, hiermede niet eens te zijn en
is al lang bezig de oevers der rivier door bruggen aan
elkaar te verbinden, terwijl' men in de vorige eeuw
begonnen is, inplaats van bruggen over, tunnels onder
het water te bouwen.
In 1809, dus ruim 100 jaar geleden, isi de eerste po
ging gewaagd om een tunnel ondier de Theems te leg
gen. Het werk werd begonnen in de buurt van Step
ney en Limehouse, dus midden in het land) der Lon-
densclia dokken. De poging was zeer bescheiden, want
de tunnel zou slechts vijf voet1 hoog' en twee voet en
negen duim breed! worden. Men was zoo wat 300 me
ter gevorderd, toen men met drijfzand te doen kreeg.
Men kwam deze moeilijkheid te boven, ook toen ze
zich voor de tweede maal' voordeed'. Toch moest men
de poging opgeven, toen men tot op een afstand1 van
slechts dertig meter van de overzijde gekomen was,
want de tijd, waarin men het werk had' moeten vol
tooien, was voorbij en het terrein, waarop men de
werkzaamheden was begonnen, verkocht aan de maat
schappij, die daar dé Surrey en Commercial Docks
bouwde.
Het plan om onder de rivier wegen te maken heeft
men evenwel niet laten varen. In 1823 nam de be
roemde ingenieur Brunei, die in 1859 stierf en ter
wiens gedachtenis in Westminster Abbey, in de buurt
van den dichterslioek, een venster is aangebracht, de
zaak weer op. Hij trok een tunnel' van Wapping naar
Rotherhithe. Hij girig te werk als volgt: hij maakte
twaalf groote ijzeren ramen van gegoten ijzer, elk
twintig voet hoog. Ieder raam was in drieën verdeeld
en in elk daarvan, dus in d'e 36 af dodingen, werd een
werkman geplaatst, die den grond', welken hij voor
zich had, weggroef of weghakte. Zoodra deze 36 man
met dat werk gereed! waren, werden de ijzeren ramen
vooruitgeschoven én de metselaars metselden de tun
nel in de aldus vrijgekomen ruimte. Men had! van te
voren een put gegraven van 63 voet en plaatste op die
diepte het eerste ijzeren raam. Twee en een half jaar
lang ging men met, het werk door en had toen bijna
120 meter klaar. Op dat oogenblik barstte evenwel
het Theemsrwater door den tunnel'muur en men moest
de aldus aangerichte sehadie herstellen voor men ver
der kon gaan. In Augustus 1828 gebeurde hetzelfde
en terwijl bij de eerste waterbreuk niemand was omge
komen, verloren bij de tweede drie werklieden hun le
ven.
Om verschillende redenen heeft men toen de zaak
zeven jaar laten rusten, d'och in 1835 begon men er
opnieuw mee en in 1843 waren ongeveer 400 meter van
do tunnel gereed, waarbij nog verscheidene ongel ukken
gebeurden en men herhaaldelijk met water te kampen
had, zoodat in het geheel zeven man hun leven bij den
bouw verloren.
De tunnel heeft 5.610.000 gekost en was financi
eel zulk een slechte onderneming, dat de opbrengst
nauwelijks voldoende was, om Me noodige herstellingen
ROMAN VAN PAULA BUSCII.
34)
,A roeger heb ik veel hoogeschoo'l gereden zooals u
weet, maar ik heb thans een opvolgster, die het even
goed kan, ^waarom moet zulk een oude vrouw dan nog
optieden zeide zij lachend' en allo heeren protes
teerden.
„Dat is niet mooi van u, mevrouw, om met zulke
woorden te werken", zeide haar buurman. „Doe ons
toch het groote genoegen en schenk ons morgenavond
het genot u in d'e arena te zien."
„Neen, dat is uitgesloten misschien den volgen-
den winter in de première!"
En de oude Favre moest aan zijn niet jonge dame
alle orders, die op zijn borst tot aan het middenrif
engelden, uitleggen. Dan werden zijne vrijheidsdres-
Miren en zijn vertrek van morgen besproken.
„.ulk een nachtelijke afreis van een groot circus
met alles, wat eraan verbonden is, stel' ik mij interes
sant voor, zeide de jonge romanschrijver rechts van
den heer 1 avre.
Favre begreep niet, wat de jonge man voor inte
ressants daarin vond en haalde de schouders op.
.O mijnheer de directeur, zoudt u mij wel willen
veroorloven het vertrek op morgen te mogen bijwonen?
ik zal mij by den heer Engelbert aansluiten," zeide
de schrijver verder. Ik wil er namelijk een feuilleton
van maken."
„O, zooal? u de repetities bij ons onlangs beschreven
hebt?"
„•Ia juist," zeide de jonge man.
„Nu, kom dan in Godé naam, als u denkt daarbij
iets te profiteeren. Ik wenschen u goed succes!''
Het diner was afgeloopen en de vleugeldeuren van
de eet- naar de woonkamer werden gesloten. De be-
diende ruimde mot d© meiden d© tafel op.
aan te brengen. De maatschappij, die haar exploiteer
de, was dan ook niet rouwig, toen ze in 1865 het. zaakje
aan de „East Londén Railway Company" kon over
doen, die er nu nog dagelijks bijna vijftig treinen door
laat loopen.
Deze tunnel was dus van den beginne af een mis
lukking-, doch had veel bekijks, zooals blijkt uit adver
tenties uit dien. tijd', waarin het publiek werd medege
deeld, dat het een tunnel kon bezichtigen, voor dat die
voor het verkeer geopend werd, tegen betaling van 60
cents entrée.
Voor de geschiedenis van het verkeer in Londen is
het niet onbelangrijk op te merken, dat in die dagen
(18-38) slechts ééns in het half uur een omnibus of
overeenkomstig voertuig reed van Charing Cross naai
den mond van de tunnel en slechts ééns in liet uur
een trein van Londén Bridge. De tunnel zelf had
zooveel geld gekost, dat er niets over was om behoor
lijk glooiende toegangen naar uitgang en ingang te
maken; en ook: nu, nadat de East Londen Railway
Company haar heeft overgenomen en haar lijn met
electrische drijfkracht exploiteert, wordt men met
naar beneden gelaten en naar boven gehaald.
Mij is geen treuriger em somberder station bekend dan
Wapping Station aan deze lijn.
Deze ongelukkige, tunnel is de beroemde Theems
lunnel, waarover men in oude romans leest en die
Engelsche auteurs1 van beiderlei kunne veelvuldig heb
ben gebruikt om helden of heldinnen gelegenheid tot
zelfmoord te verschaffen, of ook wel misdadige ro
manfiguren noodlottige moorden en andere euvelda
den te laten uitvoeren.
Het Nederlandseh spreekwoord zegt: „driemaal is
scheepsrecht" en zoo is dan ook door den London
County Council' de zaak weer opgevat, Deze heeft op
geringen afstand van de vorige (ongeveer drie kwart
kilometer) een nieuwe tunnel laten maken, die in Ja
nuari 1908 door den Koning- geopend! is. Zij ligt; 75
voet beneden de rivier, is twee kilonieter lang-, waar
van ongeveer één kwart onder het water ligt, terwijl
de rest langzaam glooiend naar boven voert. Men
heeft er een rijweg, zestien voet breed, em aan weers
kanten een trottoir van vier en drie kwart voet breed
te. Deze tunnel wordL jaarlijks door twee en een lialf
mil li oen menschen en ruim een inillioen voer- en rij
tuigen en karren gebruikt. De kosten waren een inil
lioen pond sterling, dus slechts ruim twee maal zoo-
eel dan die van jBrunels mislukt bouwwerk.
Een vierde tunnel vindt men verder oostelijk. Het
is de Blackwall tunnel, in d'e buurt van de Blackwall
Pier, waar vroeger de booten van de Batavier hare
reizigers opnamen of aan land zetten. Deze Black
wall tunnel is ruim tien jaar ouder dan de Rotherhi
tbe en is in elk opzicht een g-rootscher werk dan laatst
genoemde. Ze is ruim twee kilometer lang, waarvan
sléchts vierhonderd meter onder het water liggen.
Ze begint aan weerskanten op grooten afstand' van de
rivier, docli vlak bij het water zijn trappen aangelegd,
waarmede men er in kan afdalen. Bovendien is zij
electrisck verlicht en geheel en al met verglaasde te
gels bezet, wat een alleraardigst effect maakt. Het
eenig bezwaar tegen het gebruik van deze tunnel is,
'lat het ratelen van karren, omnibussen en rijtuigen
duizenden malen weerkaatst wordt en een ooxverdoo-
vend geluid veroorzaakt.
Zij is niet gemetseld, doch evenals de „Tu-be"-spoor-
wegen van ijzeren ringen, 27 voet in diameter en twee
duim dik, gemaakt. De rijweg is 17y2 voet breed en
op een punt ligt dé tunnel slechts 5% voet benedén
het bed der rivier. De kosten waren ruim een-en-een-
kwart millioen pond sterling.
Behalve deze heeft men nog twee tunnels, een bij
Greenwich en een bij Woolwich, die evenwel' alleen
voor voetgangers zijn ingericht. Die bij Greenwich
werd in 1902 geopend en kostte slechts 120 duizend
pond sterling, dus vrij waf minder dan de Theenis-
tunnel. Men komt er; met lifts, die 50 voet diep gaan,
in en uit; doch 's nachts, dat wil! zeggen van negen
uur 's avonds tot vijf uur 's morgens, moet' men de
trappen gebruiken.
De Woolwiteh-tunnel is nog niet gereed, doch zal
dezer dagen voor het publiek-verkeer opengesteld wor
den. Ze zal wel druk gebruikt worden, want de veer
boten, die daar gedurende de laatste 25 jaar in dienst,
zijn geweest, een dienst, die 252.000 kostte, vervoer
den 8 millioen voetgangers en ruim drie kwart milli
oen voertuigen in het jaar.
Dit zijn de tunnels, die gebouwd! zijn ten behoeve
van het straatverkeer.
Behalve de Theems-tunnel, die nu voor liet. spoor
wegverkeer wordt gebruikt, heeft men nog verschillen
de andere spoorweg-tunnels onder de Theems ligg-en,
die door de zoogenaamde „Tube Railway" gebruikt
worden. Een ervan loopt van Charing Cross Station
naar Waterloo Station en behoort tot- de zoogenaamde
Bakerloo-lijn. De tweede loopt, van ditzelfde station
naar de Bank en heet de Waterloo and City Railway,
terwijl eèn derde behoort aan de City and South Lon
don Railway en op de hoogte van London Bridge onder
de rivier doorgaat.
Het laat zich aanzien, dat, naarmate spoorweg- en
straatverkeer in Londen toenemen, het aantal tunnels,
vooral voor voetgangers, nog wel grooter zal worden,
aangezién de kosten door het systeem van ijzeren bui
zen zoo gering zijn geworden, naar blijkt uit de Green
wich en Woolwich tunnels.
DE VOORZITTER DER TWEEDE KAMER.
De Koningin heeft benoemd1 tot voorzitter van do
Tweede Kamer der Staten-Generaal voor het nieuwe
zittingjaar jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen tot Seve-
naer, afgevaardigde voor Nijmegen.
„Hebt gij die circusdames niet aangezien?" vroeg het
tweede meisje.
„Ja, de jongere heeft vischvork en -mes niet geno
men. Die weet misschien niet, waarvoor die er zijn!"
En een medelijdend lachje trilde om de opgetrokken
lippen der spreekster.
vonne stond in het salon voor de groote schilderij
in de vergulde lijst, een copie van Menzel's „Elöten-
konzert en beschouwde het aandachtig- en met zicht
baar welgevallen, zonder geringste idee van het
werk en zijn kunstenaar te hebben. Maar haar ge
zond verstand zeide haar, dat het Schilderij goed was
en zij zich niet behoefde te schamen het te bewonde
ren.
„Stelt u ook belang in de schilderkunst?" vroeg de
dikke blondine, die aan tafel tegenover Yvonne geze
ten had, terwijl zij achter mademoiselle Eavre trad'.
Zij wendde zich verlegen om. Zeker hield zij van
goede schilderijen, maar haar waren de kunst, en hare
meesters even vreemd als het circus aan de blondine.
„Ja, mij bevalt de schilderij zeer goed!" antwoordde
zij blozend en nu begon de jonge dame een voordracht
over Menzel en zijn „Flëtenkonzert" te houden, zoodat
het de arme Yvonne geheel bang te moede werd. Zij
luisfeide bedremmeld naar de doeeerendé woorden van
die dame. Hoe benijdenswaardig waren toch die voor
name vrouwen, die in alles zoo goed! dén weg wisten,
over alles konden medespreken en elk gebied! met kri
tisch verstand wisten te belichten. Hoe verheugde
zich de spreekster met haar voordracht zulk een in
druis: te maken! Hoe goed) was het toch, dat zij in het
vorige jaar eene lezing in de damesclub over Menzel
had bijgewoond„Het schaadt niets", zeide zij tot
zichzelve, „dat men ook daarvoor eens een uur opof
fert!"
Dit geestrijk onderhoud stoorde de luitenant op
minder geestrijke wijze. „Juffrouw Favre, mag ik u
voor den dans verzoeken?" zeide hij_tot Yvonne, Hoe
zelden had zij in haar leven gedans't, maar hoe goed
kende zy het toch! Zij had het nooit geleerd, het lag
in haar bloed. Licht zweefde zij alle met moeite zich
om hun as draaiende pareu voorbij.
EERSTE KAMER.
De voorzitter deelde gisteren in de vergadering me
de dat tot leden van de commissie van redactie van
bet Adres van Antwo'ord! op de Troonrede door de af-
deelingen zijn benoemd de heeren Franssen, Van
Lamsiweerde, Pelinck, Hovy en Kraus. Deze commis
sie heeft een concept-adires vastgesteld.
De voorzitter deelde verder mede dat dit. concept
hedenmiddag in die afdéelingen zal worden onderzocht,
zoomede dat da centrale sectie besloten heeft heden en
zoo noodlig morgenochtend een aantal wetsontwerpen
in de afdeelingen te onderzoeken.
Op voorstel van den voorzitter werd besloten mor
genmiddag- 2 uur en zoo noodig volgende dagen iu
openbare vergadering' te behandelen de Auteurswet, de
Onteigeningswet tot verbreeding van den Loosduin-
-sehen Weg te VGravenhage, het wetsontwerp tot uit
breiding van het Staatsmynvek!, de Yogelwet, het
wetsontwerp tot. bestrijding- van den Amerikaanschen
Kruisbessenmeeldauw en wat eventueel nog rijp zal
zijn voor openbare behandeling.
De vergadering werd gesloten.
Het gewijzigd ontwerp-adres van antwoord op de
Troonrede luidt:
Mevrouw I
1. t De Eerste Kamer der Staten Generaal acht het
een groot voorrecht, dat Uwe Majesteit, vergezeld van
'asty.H
„Hm d'ie van het circus dansen altijd goed!'' sis
te oen muurbloempje tot een ander en trof juffrouw
Eavre niet een blik van verachting.
„Juffrouw Favre, u moet meer in gezelschappen ko
men, men ziet u nergens", zeide de luitenant.
„Ik heb des avonds meestal mijn bezigheden!" ant
woordde Yvonne.
„Die moet u wat verminderen", zeide hij.
„Dat is mij veel liever dan op bals of in gezelschap
pen te gaan."
„Dat is zeer jammer, ik bedoel voor ons. Zult u
altijd bij dit gevoelen blijven of zult u eens dat milieu
verlaten
Yvonne schudde krachtig het hoofd. „Nooit ik
behoor er eenmaal toe en zal daar altijd) blijven, waar
ik behoor."
„Nu, kindije, het is tijd, dat wij naar huis gaan",
klonk de stem- van den directeur. Met een vluchtiger!
handdruk namen zij afscheid van den luitenant, die
haar naar buiten geleidde.
De Favre's behoorden tot de eersten, d'ie opbraken.
„Zeg eens, Yvonne, luitenant Merken interesseert
zich zeer voor je", zeidé, de oude heer, toen zij in den
landauer naar huis reden.
„Waarom niet, menigeen interesseert zich voor on
ze Yvonne", zeide madame Favre.
„Nu, ik meen maar, de jongen bevalt mij goed. Eu
-een. militair is- nooit, te verachten", dacht hij er bij en
hij zag zijn dochter vragend) aan. De dochter echter
ried de gedachten, welke hij niet uitsprak en glim
lachend merkte zij slechts op: „Vadertje, breek je
hoofd niet daarmede! Zie eens, de arme luitenant
zou dan den rok moeten uittrekken, indien hij er eene
van het circus wilde trouwen en dat kunnen wij toch
niet van hem verlangen!"
De laatste voorstelling in d'it seizoen was gekomen.
Engelbert zat naast het echtpaar Favre in de directie-
loge. „Weet je, beste Eavre", zeide hij, „ik kan het
werkelijk niet geiooven, dat het heden sluiting van het
Zijne Koninklijke Hoogheid dén Prins der Nederlan
den, de gewone zitting der Staten Generaal wederom
in persoon heeft geopend.
2. De mededeejingen van Uwe Majesteit aangaan
de de vriendschappelijke betrekkingen met dé andere
mogendheden en den algemeehen toestand van het,
land en van de overzeese he gewesten, vernamen wij
met groote belangstelling.
Dat de West-Indische Koloniën werden geteisterd
door eene langdurige dïoog-te, word! door ons zeer be
treurd.
3. 1 we Majesteit zal bij den belangrijken, wetge-
venden arbeid, die te wachten staat, op onze toewij
ding en krachtsinspanning- kunnen rekenen.
4. Van harte beamen wij den wensch van Uwe Ma
jesteit, dat op onzen arbeid Gods zegen moge rusten.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering- van Dinsdag zei de voorzitter,
de heer Lieftinck, dat het hem een groot voorrecht
was, de vergadering weer té moge®, openen, na dén tijd
van rust. Zeer belangrijke onderwerpen wachten op
afdoening, maar het aantal is bijzaak, het komt vooral
aan op de totstandkoming van goede wetten, die be
rusten op een Nederl. gedachte, dén bodem der vrij
heid.
Aan de orde was het opmaken van een nominatie
van drie leden, ter benoeming van een voorzitter.
Eerste cand'idnat was jhr. O. F. A. M. van Nispen
tot Sevenaer (r.-k.), tweedé candid'aat jhr. mr. D. J.
de Geer (e.-h.), derde candid'aat mr. II. L. Drucker
(v.-d.)
In de gistermiddag gehouden zitting van de Tweede
Kamer heeft do tijdelijke voorzitter, de heer Lieftinck,
jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen tot Sevenaer als voor
zitter geïnstalleerd met een rede, waarin hij het ver
trouwen uitsprak, dat de heer va.n Nispen de beraad
slagen met volkomen objectiviteit zou leiden.
De heer van Nispen, het voorzitterschap aanvaar
dende, beloofde volkomen objectiviteit en vroeg de
medewerking van rechter- en linkerzijde om liet aan
zien van het Nederlandsche Parlement hoog te hou
den.
Beide sprekers brachten hulde aan den afgetreden
voorzitter, graaf v. Bylandt.
Mededeeling of voorlezing werd gedaan van een
groot aantal ingekomen stukken.
Do voorzitter verdeelde volgens art. 40 Reglement
van Orde. de leden over de verschillende begrootings-
commissies.
De voorzitter stelde voor heden te 11 uur te verga -
deren, o.a. tot benoeming van velschillende commis
sies. Ilij zal: aan de centrale sectie voorstellen tegen
a.s. Dinsdag en volgende dagen in de afdeelingen ta
onderzoeken de Indische begrooting en verschillende
ontwerpen en verder tegen Dinsdag 1 October do
Staatsbegrooting- en enkele daarmee verband houdende
ontwerpen.
De vergadering werd' verdaagd! tot Donderdag 11
uur.
SUBSIDIE CENTRAAL-BITREAU VOOR
VREEMDELINGENVERKEER.
Op de Landbouwbegrooting wordt voorgesteld rer-
hooging met 3000 van de Rijksbijdrage, thans 1000,
voor het centraal bureau voor vreemdelingenverkeer.
VROUWENKIESRECHT.
Het bestuur van de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht, afdeeling Den Haag, heeft het initiatief geno
men tot het vormen van een club, waarvan elk der le-
seizoen is. Het komt mij voor, alsof je pas met je ge
zelschap gekomen waart,"
„Ja, zulk een seizoen kan voor jou wel' eens. zoo lang'
duren", zeide madame Favre schertsend. Zij wist het
maar al te goed', dat deze heeren naast dé vriendschap
voor haar man ook nog- andere aangenaamheden hier
zochten.
„Ook kunnen wij niemand achterlaten niet- eens
ons ballet", zeide Favre ondeugend. De oude beet
zich op de lippen en zag met zooveel belangstelling
in de arena, alsof hij de opmerking in het geheel niet
verstaan had.
„Het kind hier beneden, de kleine Mira, werkt Uit
stekend", zeide Engelbert- met kennersblik.
„Ja, de kleine is vlijtig- en heeft talent; wanneer zij
zoo voortgaat, kan zij eens een groote kunstenares
worden", zeide Eavre.
„Ook is zij lang- niet zoo onintelligent als wij aan
vankelijk dachten", zeide madame. Iedereen prijst
haar, zelfs de gestrenge Sehan'dér en dat wil t-och wat
zeggenZoo heeft hij mijn 7 vonne indertijd nooit
gcpiezen, wel: vroeg zij aan haar dochter, die naast
haar zat en zich met een kleinen tullen waaier koelte
toewuifde, want de inspanning bij - haar arbeid had
haar vermoeid.
Zij had veel haast gemaakt met het omkleeden, om
gedurende de af scheidsvoorstelling in do. loge aanwe
zig te zijn. Hot. was toch een te heerlijk gevoel, door
alle cavaliers, die in het circus in- en uitgingen, zoo
hoffelijk gegroet te worden, zoo nu en dan een woord
niet hen tl wisselen en bij allen toch als dochter van
den directeur ten hoogste gerespecteerd te worden!
Zij kwam zich als een kleine Koningin in haar eigen
rijk voor en daar beneden bij den ingang voor de ves
tibule stond immers hij, de leider van de zaak, dien zij
reeds lang liefhad en zag af en toe tersluiks naai-
haar op. En wanneer zij dat bespeurde, hoe voorzich
tig en toch innig- beantwoordde zij deze blikken, zoo
dat niemand er iets van gewaar werd.
Wérdt vwvslgd.
