DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Goedkoope Costuumlessen,
Mo. 228. Honderd] en veertiende Jaargang. 1912.
DONDERDAG!
26 SEPTEMBER.
Goedkoope Verstel- - -
en Naailessen.
Goedkoope Strijklessen,
Goedkoope Kooklessen,
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Alkmaarsche
Huish. ©n Industrieschool.
Telefoonnummer 3.
De]Jubileum-Tentoonstelling van den
Nederl. Fotografen-Kunstkring.
BINNENLAND.
ALKMAARSCHE
RANT
LH IAV1
Z|)die zich met 1 October op
dit blad abonneereu, ontvangen
WV de tot dien datnm verschijnende
nummers franco en gratis.
De Uitgevers.
3 avonden per week van 810 uur. Aan
vang half October. Einde van den cursus 1 Maart.
De kosten bedragen f 3.voor ongeveer 35 lessen
van 3 nar, in twee termijnen te voldoen op 1 No
vember en 1 Februari.
Onderricht wordt gegeven in het knippen en naaien
van een gekleurde tusschenrok en katoenen japon of
eenvoudige blouse.
Aanvang half October. Einde van den cursus half
Maart. 4 avonden per week van 57 uur en
van half 8 tot half 10; f 0.30 per week, vooruit
te betalen.
gedurende de maanden November, December en Janu-
ari, 1 avond per week van 8—lO nnr, zijnde
13 13 lessen voor f 3.50, in 2 termijnen te be
talen n.l. 1 November f 1.50 en 1 Januari f 1.
Desgewensoht is het medebrengen van eigen strijk
goed toegestaan.
gedurende November, December en Januari, 3 avon
den per week van 8—ÏO nnr, zjjnde 30 lessen
voor 1 4.in 2 termijnen te betalen n.l. 1 Novem
ber f 2.50 en 1 Januari f 1.50.
Al deze cursussen zullen worden gegeven aan de
Inlichtingen geeft gaarne da Directrice
M. W. ARBEITER.
ALKMAAR, 26 September.
Aan den steeds grooter wordenden aandrang, om
ten aanzien van jeugdige personen wijziging te bren
gen in de bepalingen betreffende de strafrechtsple
ging en de straffen, heeft het Duitsche ministerie van
justitie eindelijk toegegeven. In de Berlijnsclie bla
den vinden we van ochtend een reeks bepalingen, wel
ke uit het mislukte wetsontwerp inzake de algemeene
herziening' van de strafwet zijn gelicht en thans af
zonderlijk bij den Bondsraad zijn ingediend, met de
bedoeling, dat ze zoo spoedig mogelijk in werking kun
nen treden. Natuurlijk vindt men in deze bepalingen
enkele, welke ook in onze z.g'.n. Kinderwetten voorko
men. Allereerst dat het rechtsgeding tegen een per
soon, die nog geen achttien jaar is dit is. de ge
stelde leeftijdsgrens en er zijn geen afzonderlijke voor
schriften betreffende nog jongere kinderen niet in
het openbaar behandeld wordt. Dan dat den jeugdi
gen verdachte een verdediger moet worden toegevoegd.
Maar overigens is er nog al verschil op te merken.
Blijkbaar heeft de Duitsche wetgever zich veel meer
dan zijn Nederlandsehe collega gesteld op het stand
punt, dat het geding een opvoedend karakter moet dra-
In de kunstzalen van den heer J. J. Biesing te Den
Haag zijn een aantal fotografieën tentoongesteld, die
te Amsterdam, te Groningen en te Nijmegen eveneens
te bezichtigen zullen zijn. En het is te betreuren, dat
men niet in veel meer steden van ons land deze zoo
belangrijke lïcht-drukken ter beschouwing toont.
Nog altijd is de strijd of fotografeeren tot de kuns
ten of de wetenschappen moeten gerekend worden,
niet uitgevochten. Zullen wij een aandeel in den
strijd nemen? Na het. bezichtigen van deze tentoon
stelling, die zoo heerlijke stalen levert, zou men er
toe geneigd zijn. Maar iets anders dan een persoon
lijken indruk kan, men toch niet geven.
Toen wij de tentoonstelling gezien hadden, waren
wij zoo onder den indruk, dat wij geneigd waren te
zeggen: Zulke fotografische portretten em landschap
pen als hier te zien zijn, stempelen de fotografie tot
kunst.
Maar daarna bezochten wij 't atelier van een onzer
beste Haagscbe kunstschilders, die juist gereed is
voor een eerlang te houden expositie van. zijn werk.
En. ziet toen wij nu daar weder een serie heerlijke
geschilderde portretten zagen, moest het- ons van 't
hart: „Ook zelfs de uitnemendste fotograaf ook
zelfs de fotograaf die zelf een kunstenaar is, kan geen
werk leveren, dat naast het geschilderde portret is te
stellen. Het onderscheid is als volgt te formuleeren:
de fotograaf levert de objectieve weergave van een tij
delijk iets. De schilder levert de subjectieve weergave
van een eeuwig iets.
Het eénig subjectieve, dat de fotograaf kan aan
brengen is niet iets van het wezen, maar iets van de
omgeving en het uiterlijke. De pose, de lichtval en
gen. Zoo bepaalt al dadelijk het eerste artikel, dat er
voor zoover behoefte daaraan bestaat, bij de rechtban
ken bijzondere afdeelingen zullen komen (kinder-recht-
banken), waarvan tot schepenen personen zullen wor
den aangesteld, die in de. opvoeding' der jeugd bijzon
dere ervaring hebben gekregen. Uitdrukkelijk wordt
nog hieraan toegevoegd, dat ook onderwijzers der la
gere scholen schepenen voor de jeugd mogen zijn. Is
het in het belang van een verdachte,'dat opvoedings-
en verbeteringsmaatregelen op hem worden toegepast,
dan zal er geen vervolging behoeven plaats te hebben
de 'aard van liet delict, karakter en gedrag van den
jeugdigen overtreder moeten hierbij in aanmerking
worden genomen. Zelfs kan tijdens de behandeling' de
vervolging worden ingetrokken en ecu desbetreffende
beslissing is onherroepelijk. Wordt de jeugdige delin
quent voor schuldig gehouden, dan kan öf een beris
ping worden toegediend, of er kan worden bevolen, dat
hij zal worden geplaatst onder de tucht van de justi
tie- of school-autoriteiten, dan wel, dat hij ter be
schikking' van do regeering zal worden gesteld' (opvoe
ding van regeeringswege). Ook kan hij voor bepaal
den tijd worden geplaatst onder toezicht van een op
voeder, als hoedanig ook vrouwen kunnen worden aan
gewezen. Behalve een verdediger mag' een verdach
te ook nog anderen bijstand hebben, die de rechten
van de verdediging heeft. Familieleden, geschikte an
dere personen en ook vrouwen, kunnen als raadslieden-
optreden.
De jeugdige personen worden niet in voorloopige
hechtenis geplaatst, als diti door andere maatregelen,
in het bijzonder door voorloopige opneming in een
opvoedingsgesticht, kan worden voorkomen. Bevinden
zij zich echter in voorloopige hechtenis, dan mogen ze
slechts tijdelijk in één vertrek met volwassen gevan
genen doorbrengen en alleen dan, indien liun lichame
lijke of geestelijke toestand dit eischt. Ook bij de
behandeling van het procés moet aanraking met vol
wassen beklaagden, zooveel mogelijk worden vermeden
en wanneer minder- en meerderjarige beklaagden ge
zamenlijk terecht moeten staan, zal' de zaak zooveel
doenlijk gesplitst worden. Mocht de vrees bestaan,
dat een deel der behandeling op den jeugdigen be
klaagde een nad'eeligen invloed zou kunnen uitoefe
nen, dan kan de rechtbank, als verdediger of andere
raadslieden zich hiermede vereenigen, bepalen, dat hij
tijdelijk de reebtznaFmoet verlaten.
Dit zijn do voornaamste der nieuwe bepalingen,
welke ongetwijfeld in de Duitsche bladen druk zullen
worden besproken.
Zooals men uit het bovenstaande kan zien, gaan ze
heel wat verder dan ten onzent. Of echter zelfs liet
opvoedend karakter van deze voorgestelde wijziging
wel ver genoeg gaat om de tuchteloosheid der jeugd
met succes te bestrijden?
Het is goed, wat wordt' voorgesteld. Maar. ongetwij
feld zou het beter zijn, indien men nog een stapje ver
der ging, de opvoedende taak niet bij de justitie, maar
bij de politie liet beginnen, politiebrigades in het le
ven riep, die, zooals onlangs in „de Gids" werd be
toogd, moesten bestaan uit flinke mannen, half poli
tieman, half paedago.og, welke bovenal overtredingen
trachtten te voorkomen hetgeen nog wel zoo wen-
schelijk is dan de strafrechtspleging en de straffen te
wijzigen
het lichtspel, de omgeving.
De fotografie is waar. De Schilderij is waarachtig.
En met een woordspel: de fotograaf geeft, het waar
achtige, de schilder het Waar-achtige. WSar-achtig is
iets minder dan waar. Waar-achtig is iets méér dan
waar.
De fotograaf maakt een afbeelding'. De schilder een
beeltenis.
Het zuiver objectieve is niet waarneembaar. Is ab
stractie.
Na deze uiteenzetting kunnen wij rustig prijzen.
Te laken is er zoo héél weinig, dat zulks niet eens
noodig is.
Hoogst merkwaardig' is het, dat men vrij goed het
karakter van de fotografen uit hunj werk kan proeven.
De fotograaf is persoonlijk geworden. Niet alleen
door de voorstelling of het. type, ook wel degelijk dooi
de wijze waarop de voorstellingen genomen zijn, leeft
men den landaard van den fotograaf kennen. Frau
d'Ora uit Weenen heeft in haar afbeeldingen, wat
men geneigd! is „Weensehe chic" te noemen. Het is
iets anders da.n Parijsche chic. Meer linie en minder
gratie. In beidé gemis aan innigheid en statig
schoon.
Statig dat is, zooals de edelinogende heeren sta
ten zich bewogen in den tijd der vereenigde Nederlan
den.
E. O. Hoppe, London, is meer ernstig dan gevoelig.
Zijn werk is gericht op het expressieve.
P. Clausing Jr. te Haarlem is in zijn portretten ge
distingeerd, voornaam-eenvoudig' en vermijdt schilder
achtigheid. Indien de fotografen er maar van over
tuigd worden, dat fotografie en schilderkunst andere
doeleinden najagen, zou veel wansmaak en misver
stand voorkomen worden.
IJ. Bersenbrugge te Rotterdam met eenige tooneelj*-
H. M. DE KONINGIN.
Van H. M. de Koningin is bericht ontvangen dat
zij verhinderd is gevolg te geven aan het voornemen,
de Bosboom-Toussainttentoonstelling te Utrecht te
bezoeken.
Naar gemeld wordt, zal H. M. de Koningin geen
gevolg geven aan haar aanvankelijk voornemen om de
legeroefening in de Stelling Amsterdam ten deele bij
te wonen.
PRES 1 DENT-D1EECTEUR NEDERLAND-
SCHE BANK.
Bij Kon. besluit van 23 dezer is, met ingang van 1
November, bij de naamlooze vennootschap De Neder
landsehe Bank benoemd tot president-directeur de
heer mr. G. Vissering, thans president-directeur van
de Javasehe Bank, en zulks voor den tijdl van 7 jaren.
DE A.S. KAMERVERKIEZING TE OMMEN.
Naar aanleiding van het bericht als zou ook prof.
mr. P. A. Diepenhorst, te Amsterdam, in ernstige
aa nmerking komen voor een Candida tuur bij de a.s.
Kamerverkiezing' in district Ommen (vacature-Kuy-
pe,r) word't aan „De Rotterdammer" medegedeeld, dat
deze aan den voorzitter der centrale anti-rev. kiesver-
eeniging heeft medegedeeld, dat het professoraat dei-
Vrije Universiteit niet vereenigbaar is met het lid
maatschap der Tweede Kamer.
In een drukbezochte vergadering der Christ.-Histo
rische Kiesvereenig'ing „Koningin en Vaderland" te
Nijverdal, zijn voorloopig' Candida,at gesteld mr. A, E.
baron Mackay T. Pzn., te Den Haag, en mr. W. baron
de Vos van Steenwijk, te Wijhe. De definitieve be
slissing' zal plaats hebben in de vergadering van het
Centraal Comité op a.s. Maandag.
(Ned.)
I)E ZAAK-VROONS.
De Minister van Oorlog a. i. van Marine heeft zeer
breedvoerige inlichtingen verschaft op een adres van
II. F. Vroons, oud-werkman der Marinewerf te Am
sterdam, houdende verzoek om eerherstel en geldelijke
vergoeding.
De Minister heeft na ernstige overweging, van alles
wat in zake Vroons dienende is, niet kunuMt verkrij
gen de overtuiging, dat aun adressant in emiig op
zicht onrecht is geschied'. De Minister heeft dan ook
tot zijn leedwezen geene termen kunnen vinden, op de
vroeger ten aanzien van adressant genomen beslissin
gen terug te komen.
Gemengd nieuws.
WANHOOPSDAAD.
Dezer dagen maiakten we melding van het treurig
feit, dat Zaterdagavond de eehtgenoote van dien win
kelier L., uit de Ten Katestraat te Amsterdam, door
middel van lysol een einde aan haar leven maakte.
Gisterochtend werd op de, begraafplaats „Vredeu-
hof" liet stoffelijk overschot der ongelukkige vrouw
aan den schoot der aarde toevertrouwd. De begrafenis
hadl plaats van uit het Wilhelminaga sthuis. De echt
genoot, vergezeld van drie: rechercheurs, volg'de in een
koets den lijkwagen.
In de buurt van 't Wilhelminagasthuis stond' eer.
talrijk publiek, dat toen het volgrijtuig passeerde, een
dreigende, houding aannam en voortdurend woorden,
als moordenaar, ploert, etc., deed hooren. Op de be
graafplaats waren verscheidene politieagenten aanwe
zig. Alleen de naaste familieleden en eenige vriendten
van de overledene werden bij het graf toegelaten.
Toen, de plechtigheid was afgeloopen en de echtge
noot zich weer naar het rijtuig begaf, was het talrijk
aanwezige publiek niet meer te houden. Tiet rijtuig
werd met steenen gebombardeerd, zoodat ia minder
dan geen tijdl de ruiten stuk waren.
Op last der politie werd in gestrekten drag huis-
ten-portretten toont groote intelligentie. Tooneelspe-
lers hebben de eigenaardigheid', dat liun gelaat dik
wijls verandert. Men kan Royaards b.v. op drie tijd
stippen van den dag' ontmoeten en telkens zijn. gelaat
ook zonder eenige grime veranderd vinden. Wij
hebben bij toonéelisten wel opgemerkt, dat zij onbe
wust hun gelaat reeds een andere uitdrukking gaven,
als zij een ander kleed aandeden. Zoo dan is de mevr.
v. d. Horst in „Allerzielen," ook zonder grime een
andere, dan in een salonstuk. Royaards doet hier aan
een Bayreuth-Wodan denken heeft daaraan zelf
wellicht bij 't poseeren gedacht. In Mien Duymaer
van Twist zien wij het zacht-teedere. het liefelijke uit
gedrukt met vooral de oogen zeer expressief.
J. F. Blöthe in zijn ..Drenthe" blijkt gevoelig voor
den sfeer der dingen te zijn.
II. Deutmann geeft, in zijn Schelpenvisschers een
fijne sfeer- en spiegelstudie aan 't strand.
Bernard F. Eilers levert in het portret van Is.
Querido een volmaakt fotografisch kunstwerk.
Ilelene Goude, met haar Portret van een oude dame
ook in den catalogus gereproduceerd toont, hoe
door vlijtige studie van onze groote portretschilders
ten laatste ook de fotografie iets kan leveren, dat zon
der ook maar eenigszins iets van schilders-mooi te
imiteeren, een eigen opvatting en een eigen schoon
heid leert kennen. Deze oude dame is als pose, al-
stofuitdrukking, als tonaliteit, van bijzondere gevce
ligheid. Men denkt aan De Staalmeesters en aan
Whistier., niet omdat de fotografiste getracht heeft,
door uiterlijkheden hieraan herinneringen te wekker.,
doch omdat dezelfde ingetogenheid, dezelfde liefde tot
rustige, simpele voordracht hier is uitgedrukt. Voor
werk als dat van Helena Goude voelt men 't wel, de
fotografie moge al geen kunstwerk zijn, de fotogra-
fist# bekoort w«l degelijk kunsfensret te «ijn.
waarts gereden. In de Ten Katestraat schoolden
voortdurend mensehen samen voor het huis van den
-winkelier. De man was echter zoo verstandig' zich
niet in de buurt te vertoornen.
EEN AANHOUDING.
In Den Haag is aangehouden de vermoedelijke da
der van don goud- en zilverd'iefstal bij den horlogema
ker Schuld tc Barneveld. Het is een 24-jarige letter
zetter, die sedert kort te Barneveld werkzaam was.
SCHANDELIJKE DINGEN.
Men schrijft uit Gendtingenj aan De Ned.:
„Sedert eenige dagen heerscht in ons rustige dorpje
een stemming van boosheid, die al eenige malen tot
relletjes aanleiding gaf. De oorzaak is te zoeken in
een lezing, door mr. Van dér Laar, redacteur vau „De
Beukelaar," alhier gehouden, over het drankgebruik in
Roomseh-Katholieke streken, waarin hij eenige harde
waarheden heeft gezegd, die den Roomschen dorpsge
noot en onaangenaam moeten aandoen, schoon elke be-
leedigendë bedbeling' daaraan vreemd! tvus.
Sinds kan de heer v. d. Laar niet rustig over d»
straat gaan. Zondag-morgen stonden even buiten het
dorp een honderdtal personen, meest leden van de
Sociëteit „Vriendenkring," mr. v. d. Laar, die uit de
kerk kwam, op te wachten. Deze was al: gewaarschuwd
en wérd beschermd door twee marechaussees; de bende
volgde in. optocht achter hen aan, zonder dat de bur
gemeester of de twee gemeenteveldwachters^ die aan
wezig waren, iets deden om het plebs in orde te hou
den. Ongehinderd werden scheldwoorden geuit en een
paar allerschandelijkste 1 ietteren gezongen, die gedrukt
werden rondgedeeld. Ee,u daarvan bevat o.a. deze
coupletten
En 't volgend jaar wordt de kennis nog beroerder
Dan worden de anti-lui voor kop van jut gebruikt.
En als schrijver dezes dan voor niemendal! den
[eersten slag mag geven.
Dan slaat ie de heele bende aam papbeschuit.
En dan verzoeken we de kennisklanten,
't Zij of ze zijn liberaal' of katholiek,
Zoek de botten van die kerels gauw bij mekander,
En begraaf ze met oude kermismuziek.
Eu is dan alles afgeloopen
Bograafnisfoest flink toegedaan,
Dan biddqm we. Heer stuur ze ons nooit Weder,
E n knoop nog een dag Lij de kermis1 aan.
De dichter van dit schoons noemt zich: „Een ker
mishouder."
Dat zal wel zoo zijn!"
Het tweede liedje, dat wy tevens tpegezonden kre
gen, is al even fraai t"
YEEVALSOHING VAN EEN REISPAS.
Jhr. mr. C. A. Elias, burgemeester van Zaandam,
wegens vervalsehing van een reispas door de Haarlem-
sehe rechtbank veroordeeld' tot 5 dagen gevangenis
straf, beeft tegen dit vonnis hooger beroep aangetee-
kend.
BIDDEN.
Niet om polemiek te voeren, of uit te lokken, maar
om een tegenhanger te geven op het geval van den
predikant, die niet om regen durft biddeu, deelt C.
het volgende mede aan de N. Ot.
Het gebeurde zeker 30 a. 40 jaren geleden in een
dorp in Noord-Holland', dat- zich Zondags in de kerk,
onder de preek, een vleermuis vertoonde. Daar het
schip vooral met vrouwen gevuld! was, begrijpt men de
aan opwinding grenzende consternatie. Ieder had
slechts oog voor het griezelige gedierte en de aandacht
voer de preek was weg:
Daar er aan voortzetting van den dienst niet te
G. C. Kooyker te Alkmaar, geeft in zijn interieur
„De Linnenkast" een bewijs van het doorvoelen der
intimiteit.. Bail, de Fransehe colorist heeft herhaalde
lijk het monumentale van linnen en linnenkasten ge
schilderd. Kooyker, fotografeerend, geeft het meer
intieme en het poëtische wat van een half-g'eopende
Hollandsche linnenkast uitgaat.
P. J. Kouw te1 Nijmegen, is door zijn portretten zoo
wel als door zijn genre-stukken iemand, die tot de
besten van de ten toon stellers hier gerekend mag' wor
den. Zijn ..Harmonica-spelers," zijn „Buurpraatje,"
zijn Portret van Jan 0. de Vos getuigen van een vol
maakt. meesterschap en een echt.-artistiekcn zin.
C. Itcijers toonde in zijn koude Decemberdag dat hij
in staat is, het fijn-sferige, het iel-kille, weer te doen
geven.
A. S. Weinberg, Groningen, o.nn. „De Spinster,"
proeve van een uitvoerige studie met uitnemende kwa
liteiten van pose, belichting en kleur.
Dit zeer onvolledig' overzicht moge er toe leiden
deze Jubileum-tentoonstellingen druk te bezoeken.
Zelden te voren zijn zooveel goede fotografische wer
ken, door artisten vervaardigd, bijeengebracht. En
zelfs daar, waar de fotografen zichtbaar gepoogd heb
ben, effecten van het schilderij te verkrijgen, zijn deze
pogingen leerzaam. De bezoeker van de Haagsche
tentoonstelling, die na afloop een bezoek brengt aan
„Puleliri Studio" en daar voor die heerlijke aquarel
van ter Meuten „Spelend© kinderen op 't strand" blijft
toeven, zal wijs doen. Hem wordt het zeker duidelijk
.dat er effecten zijn, die alleen de schilder kan weerge
ven. Dat aan de fotografie een groot terrein is ge
laten, maar dat toch streng begrensd is. Binnen dat
terrein is veel te verkrijgen buiten de grenzen ver
valt. de fotograaf in kunstje en truc.
B. OANTER.