dagblad voor alkmaar en omstreken.
Van Houten's
Cacao
tfïw
'nu
m
Schaakrubriek.
No 230
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
ZATERDAG
SEPTEMBER.
Westfries Praatje
Futuristische Tragédie.
ÉJLlil fMAfM
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Groote
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat.
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zuiver en oplosbaar.
Vol vetgehalte (cacaoboter).
Volkomen ontwikkelde, pittige cacaosmaak.
,„3k IB Wtöfa
m.
ALRMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
deur KEES.
Ik hew al ers veul in m'n aigen docht „Kees je mos-
te ck ers wat in de krant' skrijve. Kon weet ik wel,
dat ik gien' goed hollans skrijve ken, maar dat hindert
main niks as de kranteman main praatje maar hew-
we wil'.
Omdat dut nou de eerste keer is, moet ik me wel
an jullie voorstellen, zoo as de deftige lui zouwe zeg
ge, Nou, jullie motte den weete, dat ik al 'n goed
jaar leden in Alkmaar weun, met m'n Trijn, 'n pien-
der bai de hand wijf! Vroeger, voordat we hier ko
men binne, boerden we in de buurt van Alkmaaï; en
we hewwe 't altijd! best had; maar omdat we in de les
te tijd erg slecht werklui kraige konnie, zei ik verleden
jaar teugen Trijn, temeer omdat de rotte bai ons niet
dood! voor de ka$t lagge, laite we de boel maar ver-
huure, en nel Alkmaar gaan, dur weune toch 'n smak
van ons soort, dus kenni&se zat! Nou da's beurt, en
zoo binne we hier al 'n ruim jaar. En mou komt m'n
vdeselemieIk ben gaauw zestig jaar; 'k zien er ka-
pietaal uit, hew 'n dik rond) glad gezicht, want ik
houw me met snorre en beerde niet op, maar skeer me
zelf drie keer in de week, loop 'n beetje krom en stijf
van 't werke, en hew gien verkensi vangers biene
maar aais valt er ok niks op me te zegge en ken Trijn
nog best met me voor de kraam om. En nou denke
jullie Kees te kennen? Mis hoor!; ik lóóp net even
goed met 'n grijns voor, as de meiste mens© teugens-
woordig, je kaike der wel op en teugen an, maar der
niet in hoor! Toen ik 'n kleine veertig jaar leeden
met Trijn begon, was 'k heel aars, 'k liet me net zoo
goed! van binnen as van buiten) bekaike, maar d© mer
ge weer ik mee omging hewwe me dat ofl&ert, want ze
ginge met me op de loop, ik kreeg ze gauw in de ga ate
en skoot er 'n skutje voor (voor m'n eigen natuurlijk,
das nog al kaggelachtig) en van die tijd of, loop ik al
tijd met zoo'n diing voor! 'k Hew er wel erg 't land an
RONA
en dat 'k te veul) ruimte van de krant vraag, dus deer-
om schei 'k er nou maar uit, en maak den later maar
es 'n tweide praatje.
dat 'k 't doen mot, maar nou 'k hier in Alkmaar weun, gezet.
Door BERNARD CANTER.
De kamer is stil en rood donker.
Voor de twee vensters aan dé straatzijde zijn de gor
dijnen neergelaten.
Er waren drie soorten van gordijnen voor de ramen.
Want het was een deftige woning.
In de kamer met het roode sohemervaagsel was het
stil, over-stil. Want ook de stoeltjesklok was stil
is 't er niet beter op worren, want zoo deur mekaar
nomen is 'n boer rechter uit as 'n stadsmens. Weer
dat nou van komt weet 'k niet, maar al die stande etn
penteneurigheid doen er gien goedl an, we blaive deer
de ur gien natuur, maar worre kunstmens©. Ok dat
veule speekeleeren is erg slecht voor 'n mens z'n ka
rakter, as alles goed gaat, nou ja', den gaat 't goed1,
maar jonge, jonge as die pampiertjes beginne te zak-
ke, den hei je de poppe an 't danse, den beurt 'tge-
nog dat de mense zich kreuke en wring© net as 'n pa
ling di© in de fuk zit, den wurm© ze net zoo lang dat
ze 'n gaatje vind© om er uit te komme en of dat nou
netjes is of niet deer hewwe ze maling an. Den binne
der nog wel, die er den skik in hewwe, dat ze zoo n
makelaar er mooi tussen noomen hewwe, en dat ken
je den met je best© wil niet op der neus leeze, deerdW
zeg 'k maar deer binne der 'n 'hoop die met 'n digte
grijns (vaale zouwe de deftige mens© wel zegge) voor
der gezicht loope.
Trijn en ik zegge otft teuge mekaar „Dat Alkmaar
is toch maar 'n mooi stadje met z'n Hout, wandelwe-
ge, hertekamp enz. en eerluk zeid', houwe ze d!e boel
netjes in orde, dus deervoor zou 'k de Burgemeister of
wie 't toekomt, wel 'n pluimpie wille geeve, 'k neem
m'n pet e.r voor of, man!
Maar weet je weer 'k nou erg op teugen hew, en
dat me erg ofvallen is hier in Alkmaar, dat is dat
Nieuwejaar- en kermes1 wens©! Nou, maar dan
binne wij d'e stadters op voor, zeg! Ik was vroeger
bai ons eerste wethouder weet je, maar dat hewwe wij
al jaare leedten ofskaft As 'n arme kerel bai ons zon
der negoosie op de weg en langs de, huize liep werd ie
dadelijk oppakt of wegstuurt, en deerom, zeide we,
magge de burgers 't ok niet dioen. -Weer of niet?
Maar hier is 't meer as erg! Je krijg© de tonnetjesman
de vulnisman, de lanteernopsteker, de krantemanne,
de waschman, en) den nog aare neringdoende, 't Be
gint je de keel uit te hangen, man, van al die manne!
Niet dat 'k die mense, dat feveurtja niet gun, o ja,
maar ik zeg maar wat de ien niet doen mag, mag de
aar ok niet! As ze niet genog verdiene, nou', den
motte ze meer hewwe, op dat punt ben) ik wel 'n
beetje sosiejaal, want 'n goed werkman is1 ok 'n goed
loon weerdl Wij burgers kenne teuge die fooitjes-
vragerij 'n drommels beetje doen, niet geeve, dat
ken je, maar den) loop je gevaar dat je 'n zwart ge
zicht krijge, en ok dat je minder goed bediend worre,
as je buurman die wel' geeft. Nee, de raad, die ken
der 'n skutje voor skiet© en as die Heer© den den
ke, dat ze die feveurtjes niet misse kenne, nou leite ze
't den van de gemeente krijge, das toch veul zuiverder,
want den betaalt ieder z'n deel der -an. En as de ge
meente nou voorgaat met z'n arbeiders, den zelle die
a-are van zelf wel volge. Want gerust, of jullie me
nou geloove wille of niet, deur al dat nuuwjaars en
kermis wense, make we van zelf, dat ok die mense
met 'n grijns veur der gezicht loope. Ze wense je
veul zegen in' 't nieuwe jaar, maar.geef je
niks, nou dien mag je st..ken, en deerom mot die
huigelerij de wereld uit, we motte mekaar opbouwe, en
niet deur zukke dinge onze arbeiders verleige, want
deervoor staan «e in mijn ooge veul te hoog.
Even goed as 'k m'n pet of neem voor de Burge
meister, omdat hier alles netjes onderhouwen wordt,
even goed neem ik! m'n pet of voor de amtenaare van
dé post en teelegrafie die dat fooitjesvragen ofskaft
hewwe. Ik ben den ok dadelufc lid worren. van die
vereeniging, en ik hoop dat dat goeije voorbeeld1 heel
gauw neivolgers vind© zei!
Nou zou 'k nog wel effies over wat aars ok praate
wille, maar ik ben bang dat ik den te langdrijdig wor,
Op het hoog© ledikant lag onder de dekens de doode
moeder.
Zij was gestorven na een lang lijden aan dit leven,
gevolgd1 door een lang lijden aan den dood, aan dezen
dood.
Gestorven heroïek, na zoovéél lijden. Want het lij
den laat geen wezen onveranderd. Het maakt of laf
öf heroïek. Of slecht of goedl
En zij had! in opperste smast geroepen: „Dood, kom
nu, dbod, kom nu. Ik weet dood, dat je komen moet!"
Zoo was de moeder gestorven, in verlangen naar
den dood, omdat het leven haar te veel' smarten had
gebracht.
Zij had naar den doodl verlangd, niet uit verlangen
tot den dood, dien zij als een leegte en een oplossing
gevoelde, maar uit verlangen om van dit leven ver
lost te worden. Want dit was haar geen leegte, doch
een volheid van smaït geweest.
Nu lag zij stil. Met een vredig gezicht. Het was
méér dan rustig haar gelaat, het was verlost, het was
verheerlijkt. Vreemd licht in de roodige schemering.
Alsof licht van uit het gelaat straalde.
De moeder had) uitgeledén. De kinderen hieven
achter.
borgen in het kleine foudraaltje.
Met het oogenblik dat de moeder stierf, waren de
twee diamanten oorknoppen haar eigendom niet meer,
Want een dloode kan niet meer zijn bezit verdedigen.
Wie zijn bezit niet meer verdedigen kan, bezit het ook
niet meer.
Want alle bezit is als een buit.
Buit is, wat de een bezit en de ander begeert.
De twee diamanten oorknoppen waren nu erfenis
geworden. Zij behoorden tot den boedel. Zij behooi-
d'en aan de kinderen. Gelijkelijk aan allen.waar
zij zich ook mochten bevinden. Ver over de bergen,
ver over d'e zeeën. Of heel dichtebij.
De deur ging open. In d'e bloedige schemering van
de doodstille kamer trad! een jonge vrouw. Eene der
kinderen. Zij schreed! aan. Een hand ging naar het
foudraal.Het foudiraal ging open. Twee knopjes
van diamant sloegen moede schitteringen in het vale
licht.
Het foudraal ging weer dicht. Het knipje snikte
even.
De jonge vrouw stak het foudraal weg. in haar
taschje.
En ging toen zelve weg.
Dit was haar eerste daad! na haa'r moedér's dood! ge
weest. Als, die zij' dicht bij het hart gedragen heeft
zichzelve worden.
Zij waren allen volwassen en verzorgd. Verspreid
door de geheele wereld. Ver over zeeën. Ver over
bergen. Allen strijdbaar, weerbaar, ieder naar zijn
eigen krachten en eigen vermogens en eigen innerlijk.
In haar liefde waren zij allen één geweest. Te za-
men verbonden.
Nu zij gestorven was, had! dat centrum zich meteen
opgelost. En zij stonden allen op zichzelve, opeens.
Zoolang hadl de moederzorg gedluurd. Tot zij gestor
ven was, hadl zij heur kinderen onder 't' hart blijven
dragen.
Dicht bij 't hart draagt de moeder haar kind. Al
het vergankelijke is tevens een gelijkenis, een sym
bool.
En alle kinderen waren nu opeens aan zichzelve
overgelaten. Aan zichzelVe overgelaten werden zij
zichzelve.
Eerst wie zijn ouders verloren heeft, is in staat
zichzelf te worden. Tof dien tijd' leeft de men&ch,
meer of mindér, al' naar d© kracht der wederzijdsche
liefde, naar zijner ouders wi'l.
Maar het gelaat der moeder bleef rus'tig en verheer
lijkt. Deze smart hadl zij niet meer behoeven te be
leven.
Want de diamanten oorknoppen waren deel van den
boedel geworden. Deel van de erfenis, die elk gelijke
lijk toebehoorde.
•si opoui ap ui laaz SipiooMueSo} ^baa 'seCqamao|;q nop
ftz equoq nurapj uba suerq uan qam punamo si Suipftns
qinsjBq oq •qoeoi najaoAvn [j aui b [Cj uoibavz uaa |am
RedacteurA. VAN EELDE, Bloemendaal.
No 363.
C. J. OOSTERHOLT.
Bijzonder vermeld ,,Hampstead and Highgate
Express" 1912.
Er waren er onder de kinderen, die nu geheel' goed
werden. Want er was adeldom in den vader geweest.
Adeldom van voor duizenden, duizenden jaren. Mee
gebracht als een verborgen schat. Als een edelsteen,
die vaak zoo besmeurd was, dat hef een bemodderde,
waard'elooze kiezel leek. Maar als er slechts genoeg
wrijving kwam, daar scheen dan weer dé gepolijste op
pervlakte door en men kon diep-in iets van het helde
re water van den diamant vermoeden. Er was daar
toe een scherp oog noodig. Het oog van degenen, die
in d'e diepte der edelsteenen kunnen zien.
Echte adel is als zoo'n edelsteen. Niet na te ma
ken, ook niet met verfoeliesel en facetten. Niet in de
chemische smeltkroezen der wetenschap.
Het echte is te besmeuren. Het is te verloochenen.
Maar het ia niet te vernietigen, noch te vervangen.
Want het slijpsel van het echte is óók echt.
Diamanten zijn zéér kostbaar. Hun waarde is niet
fictief. Hun waarde berust op hun eigenschap der
onveranderlijkheid'. Zij zijn een symbool van het echte.
Ook de moeder had een paar diamanten. Een paar
diamanten oorknopjes. Zij droeg ze op haar sterfbed
nog in de ooren. Toen waren ze uitgedaan. Wegge-
Zij droeg ze later niet als oorknoppen. Zij had al
een paar oorknoppen, mooier dan die van de moeder.
Maar zij liet er een pendeloque van maken, heel
sierlijk, als een vuurwerk van edele steenen. En droeg
het op de borst, waar het schitterde.
VOOR DAMES.
Kijkjes in de modewereld.
Bij de nieuwe stoffen, welke gebruikt worden ter
vervaardiging van de costumes voor het nieuwe sei
zoen, treedt het dubbelzijdig laken op dien voorgrond.
De binnenzijde hiervan wordt echter niet meer voor
revers en mouwopslagen gebruikt. Ook fluweel neemt
een eerste plaats onder de nieuwe stoffen in, geribd,
gestreept, effen fluweel, alles is mode. Zoowel blou
ses, mantelcostumes als japonnen worden er van ge
maakt. Bijna alle kleedingstukken van fluweel wor
den met kanten kragen, voor 't meerendeel kanten ma
trozenkragen, gegarneerd. Wat komt op fluweel ook
mooier tot zijn recht dan kant, waarin prachtige pa
tronen gewerkt zijn? Behalve zwart en blauw effen
fluweel maakt terra-cotta fluweel' veel opgang. Een
zeer mooi en nieuw costuum hiervan is het volgende:
Het vooraan) een weinig over de ceintuur hangend
jacquet is laag etn ovaal op een soortgelijk vestje uit
gesneden. Het lijfje is verder voorzien van een kan
ten boord, die van boven met fluweel afgewerkt is.
De gedrapeerde ceintuur bedekt het aanzetten der
sterk afgeschuinde gladde schootstukken, welke zij
waarts een paniervormiga tunica inhalen. Groote flu-
weelen knoopen bootsen da sluiting van het jacquet en
van het schootstuk na. De rok is glad.
De Parijsche modehuizen komen dit seizoen weer
met tal van nieuwe créaties, speciaal' op het gebied
van avond- en middag-toiletten. Hoewel zij daarbij de
tunieken en gedrapeerde rokken bevoorrechten, bren
gen zij ook nog nieuwe modéllen met tamelijk nauwe
rokken en dit zijn werkelijk niet de minst gracieuse.
De stijl van deze toiletten is voornaam en eenvoudig,
zij zijn voornamelijk voor jonge dames bestemd. Zeer
chic zijn avondtoiletten van kersenkleurige zijde met
een overkleed' van zwarte tulen kant, waarin slingers
van Iersche kant aangebracht zijn. De rok en het lijf
je van een dergelijk toilet zijn met zwart soutache ge
garneerd.
Dunne, soepele stoffen worden met fluweel gegar
neerd, zoo wordt b.v. een toilet van lichtblauw voile-
ninon versierd met platte blauw fluweelen bloemen.
Het lijfje, dat van een fichu voorzien is, waarvan de
einden van voren over elkaar kruisen, is afgemaakt
Mat in 2 zetten.
No. 364.
J. P. Hoogeveen te Leiden.
Bijzonder vermeld „C'hess Amateur" 1912.
'////M.
Mat in 2 zetten.
Oplossing van No. 360 (W. B. H. Meiners)
1. T c5 d5 enz.
Goedé oplossingen ontvingen wij van:
P. J. Boom, F. Böttger, G. Imhiilsen en C. Visser
te Alkmaar; Mr. Ch. Enschedé en P. Fabriek te
Haarlem, P. Bakker, Jos. de Koning en II. Weenink
te Amsterdam, J. W. Le Comte en JVijzelaar te
's-Gravenhage, J. Deuzeman te Frederiksoord, JRee-
ser te Voorburg, W. Korteling te Beventer, H. Strick
van Kinschoten te Rijswijk óm O. Boomsma te Kam
pen.
Ad 363 en 364.
Wij hadd'en in tij dén geen probleem van den
heer Oosterhol't gezien en wij vreesden reeds, dat hij
de probleem-compositie er aan gegeven had. Aange
naam verrast waren wij dus toen wij van dé onder
scheiding kennis namen d'oor hem in den wedstrijd
„Hampsteadl and' Highgate Express" behaald'.
Wij bieden onzen lezers de bekroonde opgave onder
No. 363 aan in dé verwachting, d'at zij zich nog zullen
herinneren hoe dé auteur de 2de Eervolle Vermelding
in onzen Invitatie-wedstrijd behaalde. Deze tweezet
was o. i. zijne onderscheiding ten volle waardl en gaf
onmiskenbare blijken van talent voor de probleem-com
positie. Daarom zouden wij het ook stellig betreurd
hebben indien de heer Oosterholt het „probleem
bijltje aan de wilgen had gehangen.
Wat No. 364 betreft, in onze rubriek van 24 Aug. j.l.
maakten wij van deze bekroning gewag onder opmer
king, dat wij tot nu toe slechts enkele tweezetten van
den heer Hoogeveen zagen in het Bondstijdschrift,
doch dat deze ons beslist aantrokken door het oor
spronkelijk tintje d'at zij o.i. haddén.
Wij hopen van beide jeugdige componisten nog me
nige opgave te zien en verwachten dan stellig hen nog
menig maal' gelauwerd in de „probleem"-arena te ont
moeten.
Ad'. 360.
Laat men zwart beginnen, zoo geeft wit steed's op
den volgenden zet mat. Hieruit volgt, dat elke on
verschillige zet van wit. de sleutelzet van den 2zet kan
zijn. Toch blijkt dit-hier niet het geval, want door
1 T d5 wordt de matstelling der oorspronkelijke positie
(1 Dg6)' in 2 P d6 veranderd'. Dergelijke veranderin
gen van matstellingen komen meer voor. Doch nieuw
of dan ten minste hoogst zelden gezien is hier,
dat wit hiertoe kan gedwongen wordén terwijl de ko
ning volkomen vrij staat in de 8 hem omringende vel
den en toch tot onbeweeglijkheid gedoemd) is. Immers
öf hij wordt rechtstreeks aangevallen (Na 1 K c2 bijv.)
öf hij loopt zijn eigen troepen in den weg (bijv. 1 K a3
f2 en 2 e4 kan niet. 1 K al T hl en P fl is> gebonden).
Dit alles geeft dezen 2zet o. i. eene bijzondere frisch-
heid, die den prijsrechter Alain C. White, dan ook wel
niet ontgaan zal zijn. Het is intusschen, naar onze
1 meening, een' feit, dat de stelling economische matrein-
