DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ALKMAAR^ën 1913.
No. 248.
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
ZATERDAG
19 OCTOBER.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
ALKMAA
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALKMAAR, 19 October.
Wij hebben een wonderlijken droom gehad1: wij
droomdendat we op een sclioonen Mei-dag" te Alkmaar
ter feest waren gegaan en dat er zooveel' fraais en
nieuws te zien was, dat wij niet weten hoe we al het
verrassende moois moeten beschrijven. Toen we aan
kwamen waren we met den stroom van stadgenooten
en vreemdelingen gestuwd naar ja, het leek er wel
op, maar was het werkelijk de Korenbeurs? Hoe meer
we er naar keken, hoe wonderlijker hef werd. Wij kon
den in den droom onze oogen niet gelooven: waar an
ders de aardige botertobbetjes stonden en de eigena
ren, die altijd met den hoogsten marktprijs t'huis wil
den komen, daar zagen we nu een smidse, een bakkerij,
een meubelmakerij en nog vele kleine werkplaatsen
meet. Alles was in volle werking: de boormachine en
de amarilschijf, handzagen en schaafbanken, het deeg
werd gekneed, de room geslagen. Al die werktuigen
maakten tezamen veel gedruisch, maar waar waren
toch de gezellen, die in het zweet huns aanschijns
brood maakten of het verdienden? In iedere werk
plaats stond slechts één mannetje, dat af en toe een
handbeweging te verrichten, doch overigens' maar
nauwkeurig toe te kijken had. Reuzen-groote tabellen
aan de wanden vermeldden de namen van alle aan den
arbeid zijnde werktuigen, met een cijfer, waarachter
telkens P. K. stond. Timmerlieden en smeden, meu
bel- en kleedermakers, bakkers en slagers verdrongen
elkaar schier voor de werkplaatsen, sloegen hun bedrij
ven nauwlettend gade, vroegen telkens en telkens weer
inlichtingen, grepen gretig kleurige boekjes, die gratis
mochten worden meegenomen.
Verderop had men, geheel gelijkvloers, een heel
huis ingericht, een huis vol practisohe en prachtige
dingen. Eerst zagen we een keurig gemeubileerd sa
lon met sierlijke, lampen, ventilatoren en luchtbevoch
tigers. Een piano speeldë er schoone melodieën ge
heel uit zich zelf. Een klein kacheltje was er, waarvan
men verzekerde, dat het: déor het geheele huis gedra
gen kou worden en overal dadelijk warmte gaf, zonder
dat het aangelegd.of aangestoken behoefde te worden,
zonder dat er ook schoorsteen of kachelpijp aan te pas
kwam. I>an lagen er op den grond zonderlinge vloer
matten, waarop wij' even de voeten mochten zetten,
om te voelen hoe lekker ze. 's winters zouden zijn. Een
frisch dienstmeisje was bezig alles te reinigen met een
nieuwen stofzuiger, zonder de voorwerpen van hun
plaats te nemen, snel en zuiver.
De slaapkamer bevatte ongekende rheumatiekkus-
Sena en bedwarmers en een „schattige" melkwarmer,
welke alle jonge moedertjes' in dë oogen blonk.
In de keuken werd gekookt zonder vuur, gestreken
zonder bouten, gewasschen en genaaid zonder hand- en
voetbeweging, zoodati de jonge meisjes van de Huis
houd- en Industrieschool, die hier de huiselijke bezig
heden verrichtten, volop gelegenheid hadden de be
langstellende dames en heeren voor te lichten. Een
mevrouwtje, dat met groote aandacht had staan kijken
hoorden wé zeggen„Hier is nu een meisje-voor-alles
aan het wérk* dat nooit mort, nooit snoept, altijd ge
willig en arbeidzaam is, van den kost niets kost en ons
behalve geld ook veel onaangenaamheden bespaart."
Andere dames beaamden dit en dachten, dat het wel
niet lang- zou duren, of ze hadden in dézen tijd van
dienstboden-nood! ook gauw zoo'n meisje-voor-alles.
Even keken we op een der vele klokken hoe laat het
was alle uurwerken wezen den zelfden tijd aan als
de. nu accuraat loopende Waagtorenklok, bleven nooit
staan en behoefden nooit opgewonden te worden.
Toen waren we plotseling op een stuk land, even
buiten de stad. Een oogenblik stonden we verstomd:
daar trok een ploeg zonder paarden of ossen vijf diepe
vooreu tegelijk in den bodem, daar waren dorsch- en
hakselmachines, pompen en wannen, zonder stoom- of
handkracht aan het werk, werden schapen machinaal
geschoren, koeien machinaal gemolken was er hier
dan ook al zoo'n meisjei-voor-.alles in heb landbouwbe
drijf aan het werk? Dan zagen we twee proef-akkers,
een met: dradén bespannen en een zonder, en op het
eerste stond het koren veell weliger dan op het laatste.
Boeren en tuinders waren vol bewondering en uit hun
gesprekken bleek, dat ze een ommekeer in hun bedrijf
verwachtten, dat ze door middel van hun vereenigin
gen nadere voorlichting zouden trachten te verkrijgen
en begrepen, dat een tijdperk van coöperatie op groote
schaal aanbreken ging.
De droom bracht ons in dén Bergerhout, waar een
bloemen-corsó werd gehouden, niet van versierde fiet
sen, sportkarren en bokkenwagens, maar van fraaie
auto's. En dan was er een behendigheidswedstrijd van
chauffeurs, die in dezen Hout met zijn scherpe boch
ten én nauwe paadjes de zekerheid toonden, waarmede
zij hun wagens bestuurden.
't Werd avond) en wij waren weer midden-in de stad,
De straten waren zoo vol, zoo vol als we ons niet her
innerden ze ooit gezien te hebben. Er ging een ge
heimzinnig gefluister door de menigte, ais in de con
certzaal vóór het oogenblik, waarop de dirigent het
aanvangasein geeft. Wij stonden op de pui van het
stadhuis en in den droom maakte zich ook van ons de
spanning meester, die in de lucht te hangen scheen.
Eindelijk daar speelde 't uurwerk van de Groote
Kerk. Op hetzelfde, oogenblik maakte de burgemeester
zich los van dé groep wethouders^ met wie hij op de
pui te praten stond, greep een handle en toen...
toen knipperden we allen even met de oogen. Heel de
Langestraat was in één oogenblik door één handbewe
ging met licht overgoten. En tegelijk waren alom in
de stad de lichten opgegaan. In lijnen van licht- fon
kelde het gerestaureerde stadhuis. Een oude heer
met grijzen baard zijn trekken staan ons niet meer
helder voor den geest, het kan mr. N. H. de Lange, de
heer Bruinvis, zoo die in droomenland 's avonds zijn
huiskamer verlaat, of de heer Masdorp geweest zijn
maar zeker weten we het- niet. vertelde ons, dat het
dezen avond heel iets anders was dan dien Maart-avond
van 1853, toen ter eere van de eerste gasverlichting
een boog voor liet- stadhuis was geplaatst, welke in een
lauwerkrans een sasdnet- droeg, waarop de woorden
„Hulde Aan De Ingezetenen "Van Alkmaar" in gas
licht verschenen. Teekenend noemde hij het verschil
tusschen de beidé feest-illuminat-ie's, teekenend voor
den tijdgeest, maar ook voor de stad, welker vooruit
gang hij had zien komen en worden
Voor tal van particuliere woningen waren trofeeën
van licht) in stedelijke en vaderlandsche kleuren aan
gebracht en de winkels ja dé winkel-S', van die za
gen er vele zoo verlicht en smaakvol uit, dat; wij het
eenvoudig niet kunnen beschrijven. Hier was het een
schreeuwend-brutale licht-massa, welke, de aandacht
trok, daar verschenen en verdwenen beurtelings of
verkleurden reclame-woorden in licht-lett-ers, ginder la
gen de fijnste stoffen te glanzen in a giornolicht,
kleurden rose lampjes de uitgestalde vleesehwaren in
een slagerij zacht-rood. Kr'onen, fonteinen, guirlan
des van licht, lichtende lijnen langs eerepoorten, brug
gen en grachtjes getrokken. Een nauw straatje was
gemaakt tot een veranda van groen, waarin veelkleu
rige lampjes fonkelden, boven een ander straatje had
men een blauwen kunsthemel gespannen, waarin de
sterreu flonkerden, als in den Wintergarten van Ber
lijn.
Onder de vroolijk-e tonen der muziek trok door
de stad een reclame-lichtstoet, uit louter vracht- en
andere auto's bestaande en dank zij de samenwerking
van Alkmaarsche zakenmenschen en groote Neder -
landsche firma's, die in Alkmaar mede hun afzetge
bied hebben, werd er een pracht-reclame voor den
Alkmaarschen winkelstand gemaakt.
In de straten, voor dé café's, overal bruiste het
volle mensehen leven, maar op de gezichten van sommi
gen meenden we toch zooiete van blijde outroering,
van stille bewondering te lezen.
En toen wij weer op den Heilooër straatweg reden en
nog eens omkeken, zagen wij aan den hemel boven
Allernaar een nieuwen lichtgloed schijnen, gelijk er te
voren enkel boven Amsterdam en Haarlem waar te
nemen viel
Wij ontwaakten nit- den droom, weg was het schit-
terlicht, slechts duisternis rondom
Maar een droom, een fantasie?
Ja zeker lezer, en als we electrisch ingenieur waren,
zou de droom wellicht- een andere gestalte hebben
aangenomen. Docli zou het niet de moeite loonen
eens ernstig en deskundig na te gaan, of er en zoo ja
wat er van het fantastisch gekleurde droombeeld
voor verwezenlijking vatbaar is? Zou er voor den
Alkmaarschen middenstand, die immers in 1913 een
feestelijkheid) wil organiseeren, geen aanleiding zijn,
deze zaak eens in overweging te nemen?
Wij gelooven, dat er redenen te over zijn, om. aan
een electriciteitsfeest. de voorkeur te geven boven een
feestelijke herdenking van 1813, waarover in den Alk
maarschen Middenstand wordt gedacht.
Allereerst reeds het symbool. Een jonge, ont
wakende organisatie, die kracht wil ontwikkelen, -wil
toonen, dat ze iets kan, moet niet te zeer het oog
richten op het verleden, maar op het heden, op de toe
komst) alleen wie vooruit" ziet ,kan macht uitoefe
nen. Is- er voor den middenstand haast wel een mooi
er zaak denkbaar, om van zich te doen spreken, dan de
electriciteit, welke zoo bij uitstek ook van belang is
voor de leden van dien stand) zelve, den handelaar, den
winkelier, dén industrieel, den handwerksman? Niet
enkel als symbool voor den middenstand, maar ook als
symptoom voor Alkmaar is een electriciteitsfeest
aanlokkelijk, als symptoom voor dé nieuwe a era, welke
in 1913 ook voor onze stad aanbreken zal, als ook hier
dé groote factor, die invloed] heeft op de geheele sa
menleving, wordt ingeschakeld.
In commercieel en economisch opzicht kan een der
gelijke feestelijkheid van groot nut zijn. Zij kan ten
aanzien van dé electriciteit de kennis vermeerderen,
het inzicht verhelderen, vooroordëelen wegnemen. Zij
kan een demonstratie zijn, die in een of twee dagen
want zij moet slechts een kort doch krachtig leven
hebben, niet het karakter krijgen van een langer du
rende tentoonstelling duizenden doordringt van de
beteekenis der electriciteit, omdat zij op overtuigende
wijze, beter dan boeken, platen en woorden, de electri
citeit als commercieele lichtbron en als economische
krachtbron voor oogen brengt.
Bovendien is het tijdstip, waarop Alkmaar electri-
schen stroom krijgt, bijzonder gunstig voor een feest
viering. Houdt men zich bij het eeuwfeest aan dén
historischen datum gelijk iu 1863 hierterstede ook
geschiedde, dan zal 17 Nov. de feestdag zijn. Nu
behoeft, het wel geen nader betoog, dat de Meimaand
in het algemeen veel meer kans op fraai weer, dus op
druk bezoek biedt, dan Novembermaand. Maar al
wilde men het eeuwfeest, met het oog op de weersge
steldheid ook vervroegen, dan nog heeft Mei een groot
voordeel boven een latere maand) al te ver kan men
toch niet van November gaan. 1913 zal immers een
zeer belangrijk verkiezingsjaar zijn en zooals de Stan
daard dezer dagen kernachtig schreef: de stembus
verlevendigt het partijgeschil en pleegt slagorde tegen
over slagorde te stellen. Wij weten nu eenmaal dat in
een verkiezingsstrijd de.eene stadgenoot scherp tegen
over den ander komt te staan, waardoor er wel eens
tandjes afspringen en gleufjes dieper worden, zoodat
de machinerie van een mooie samenwerking tijdelijk
hokt. Gaat men nu begin-Mei feestvieren, dan loopt,
alles netjes vóór den verkiezingsstrijd af, zullen geen
politieke invloeden dé aigemeene medewerking van ve
len, welke onmisbaar is, verhinderen.
Van bijzonder gewicht lijkt ons verder dé 'omstan
digheid, die zeker- de middenstand niet zal onderschat
ten, de reclame, voor het feest en voor Alkmaar. Is
er w-el één onderwerp, dat het laatste jaar in Alkmaar
en in den omtrek, van het zuidelijk deel van Kenne-
merland tot het noorden van de Streek, zoozeer de
aandacht heeft getrokken als de electrifjeatie? Raads
vergaderingen, openbare bijeenkomsten, gesprekken,
couranten-artikelen, -verslagen, ingezonden stukken.,
zij allen hebben als het ware den bodem voorbereid
voor een electrisch© demonstratie, als door ons wordt
bedoeld. In al die gemeenten, waar men ook binnen
kort electriciteit zal hebben of krijgen, moet- wel een
b-ijzondefe*belangstelling bestaan voor een feest, waar
o,p ruime schaal hare veelvuldige toepassingen zijn te
aanschouwen. Waar het dus hier iets geldt, dat actu-
eele beteekenis heeft voor bijna heel N.-Holland boven
liet IJ, dat zich ook zoo aardig leent voor het maken
van pakkende reclame, mag een buitengewoon bezoek
veel eerder wordën verwacht, dan bij een onafhanke-
lijkheidsfeest, dat in onderscheidene, plaatsen wordt
gevierd en overal ongeveer een gelijk karakter zal dra
gen. En de bezoekers van een electriciteitsfeest zul
len uit Alkmaar den indruk meenemen, dat men hier
den tijdigeest begrijpt, dat er hier durf en zelfvertrou
wen heerscht, dat de handels- en nijverheidsstand van
aanpakken weet, frisch leven bezit en in staat is de
concurrentie van grootere steden het hoofd te bieden.
Eindelijk kan de financieel© kant als een lichtzijde
worden beschouwd. Vergissen we ons, indien we de
veronderstelling wagen, dat een festiviteit ter eere
van de „joyeuse entree" dér electriciteit in Alkmaar
door de algemeène sympathie zal worden gedragen?
Indien wij ons gemeentebestuur den gedachtengang
toeschrijven, dat een dergelijk feest niet slechts voor
ie stad van groote beteekenis, niet enkel indirecte
voordeden oplevert, maar ook de gemeente-financiën
direct ten goede kan komen door de vermeerdering'
van het aantal aansluitingen, dat er door kan wordën
bevorderd? Dat het gemeentebestuur bereid zal wor-
len gevonden zoo'n feestviering krachtiger te steunen,
dan elke andere? Dat de stroomleverende Maatschappij
zal weten watt een dergelijke reclame haar waard is?
Dat ook de landbouwvereenigingen financieel bij dit
plan kunnen worden betrokken?
Inderdaad, we gelooven, dat de droom ons een dank
baar onderwerp aan de hand gedaan heeft. Mits het
voor verwezenlijking vatbaar is, kan het tot een succes
leiden voor Alkmaar, de Alkmaarders, in het bijzonder
voor den Alkmaarschen Middenstand.
Wanneer wij dm overtuiging ingang hebben doen
vinden en wanneer die overtuiging leidt tot een spoe
dig het is nog' maar kort dagl -deskundig onder
zoek naar de vraag of er tijd en geld voldoende be
schikbaar zullen zijn om te komen tot een electrici
teitsfeest in 1913, dan.... zullen we onzen dróbm
niet tevergeefs hebben gedroomd'.
TWEEDE KAMER.
De vergadering kon gisteren eerst een uur later dau
aanvankelijk vastgesteld was beginnen, aangezien er
niet genoeg leden aanwezig waren.
De heer ll ugenholtz (S. D. A. P.) vervolgde
zijn Donderdag afgebroken rede. Spr. betoogde, dat
de uitkeeringen onvoldoende zijn en de leeftijdsgren
van 70 jaar voor het ouderdomspensioen tien jaar te
hoog' is. Het allerergste achtte spr. echter, dat de
verzekerden met dit ontwerp niet van de armenzorg
loskomen.
Spr. verdedigde, daarop de Engelsche staafspension
neering en keerde zich tegen het: Duitsche stelsel. Spr.
wees op de voorkeur van den arbeider voor het ouder
domspensioen boven de invaliditeitsrente. Hij wilde
dus het ouderdomspensioen voorop en een invalidi
teitsverzekering, die verbonden wordt) aan de ziekte
verzekering-, waarvan hij de regeling nader aangaf.
Spr. eindigde met zich tegen de verplichte verzeke
ring en voor staatspensionneering te verklaren.
Dé heer V a n B e s t (R.-K.) verdédigde zich tegen
een beschuldiging van demagogie, geuit- door den heer
Treub in verhand met een opmerking over.de Tarief-
wet.
De heer Van Vliet (A.-R.) bracht den minis
ter hulde voor zijn ontwerp en meende, dat- het voor
vrijwillige verzekering' en voor een staatslijfrentebank
nu 25 jaar te laat is. Spr. achtte de cijfers, die opge
geven zijn voor de kosten vair het staatspensioen, te
laag. Er bestaat een krachtige wensch onder de chris
telijke arbeiders om dit ontwerp wet te zien worden
Het staatspensioen achtte spr. te duur en de vrijwilli
ge verzekering willen slechts enkelen.
De heer Aalberse (R.-K.) verdedigde den
rechtsgrond van het ontwerp als plicht van den staat
tot rechtsbescherming, tot verzekering van een mini
mum loon en keerde zich tegen het tot de rechterzijde
gerichte verwijt van aan stembuspolitiek te doen.
Spr. betoogde, dat staatspensionneering alleen mag
worden ingevoerd! als uiterste noodzakelijkheid, als
het noodig is voor het behoud van de welvaart van het
land en als alle andere middelen onmogelijk blijken,
want staatspensioen blijft, een stuk staatsarmenzorg.
Van staatspensionneering is niet alleen individueel
zedelijk bederf, maar vooral politiek bederf te vree
zen, omdat den kiezers, terwijl men weet, dat de gel
den niet te vinden zijn, hooger pensioen zonder premie
betaling voorgespiegeld wordt, De bezwaren tegen
vrijstelling van de lage loonen zijn van geheel gelijken
aard als de bezwaren tegen het staatspensioen.
Spr. betoogde, dat invaliditeits- en oudërdomsverze
kering bij elkaar behooren in onverbrekelijk verband.
De heer Rutgers (A. R.) crit.iseerde de enquête,
welke in het district Zuidhorn is gehouden naar het
aantal 70-jnrigen, dat geholpen zal worden door art
357a van het- ontwerp-wet.
BOND VOOR VROUWENKIESRECHT.
Gisteravond hield in een vergadering van de afdee-
ling Alkmaar van den Bond van Vrouwenkiesrecht
mevrouw Isaadben-Dudok van Heel een causerie
over „het leven der Noornche boerën,"
Nadat, mejuffrouw A. B. II. Weber, presidente van
de afdeeling de aanwezigen, die in ongedacht- grooten
getale opgekomen waren, welkom had geheeten, begon
de spreekster met te vertellen dat zij het. zich een
voorrecht achtte 9 jaar te hebben mogen leven en wer
ken onder de Noorsche boeren. Zij vergeleek Dene
marken, het land) van Anderson's sprookjes, Zweden
dat wel eens door zijn zwierighëid Frankrijk van liet
noorden wordt genoemd en Noorwegen met elkaar,
welke vergelijking ten voordeel© van het. laatste land,
door spr. het land van de idealiteit genoemd, uit
kwam. Maar behalve een land van de idëaliteit is
Noorwegen het land' van die practische wetten, de Noo-
ren zijn een volk, dat hoog bouwt, maar vaste funda
menten legt. Groote hervormingen zijn in dit land
tot standi gebracht, getuige de drankbestrijding, de in
voering' van het vrouwenkiesrecht en die' van het alge
meen kiesrecht. Spr. zletit© uiteen hoe de Nooren door
het GothenbuTg'scbe stelsel1 die kroegen uit d'e wereld
hebben gekregen, in Christiana zijn er nog maar drie,
in de meeste kleinere gemeenten .een en zelfs in vele
gemeenten geen. 't Waren gewoonlijk de vrouwen, die
liet er op aanlegden ook de laatste kroeg in. een ge
meente te doen .verdwijnen.
Daarna kwam spr. tot het eigenlijke Noorwegen,
het platteland, waar de bosschen, rivieren, bergen, me-
ron eikaar afwisselen en waartusschen door men van
tijd tot tijd' de daken der hoeven ziet glinsteren. Spr.
is niet in staat de wondere charme van de Noorsche
hoeven te beschrijven, dat is het gehéim van de zwij
gende bergen te midden waarvan zij gelegen zijn, maar
ook dat van het leven dér bewoners, die op zich zeli'
aangewezen zijn, en nauw samenleven met de natuur,
waarvan de mysterie als een gouden waas over hun
leven ligt. Weinig bewust, zijn de vreemdelingen, die
Noorwegen bereizen vati dé enorme uitgestrekte ge
bieden, die men daar nog vindt-, b.v. Noordiand,
Finmarkeii, liet Tromsö-ambt. De gemeente waar spr.
woonde was zoo groot als de provincie Utrecht, terwijl
er slechts 3<XKI zielen woonden. Urenver kon men er
wandelen zonder iemand t© ontmoeten. Nadat spr. een
interessante beschrijving had gegeven van 'een Noor
sche hoeve, waar moeder 's winters achter het- spinne
wiel zit, vader harken voor den zomer maakt- of zich
met houtsnijwerk bezighoudt, sprak zij over het Kerst
feest, dat in Noorwegen 20 dagen gevierd wordt.
Kerst ui tdeeling'cn aan de armen kent men er niet,
verwonderd keek men spr. aan toen zij er over sprak
een uitdëeiing voor te bereiden. „Hier zijn geen armen"
zeide men haar, „ieder is in het bezit- van hetgeen hij
noodig heeft." Een vreugde ié liet als de eerste sneeuw
in den winter valt, dan wensebt men elkaar geluk en
haalt met. sleden uit de bergen, wat men er anders
met voertuigen niet uit kan krijgen.
Verbaasd heeft spr. er over gestaan hoe eenvoudig
de scheiding van Noorwegen en Zweden iu zijn werk
ging. Op dien dag', den 7en Juni van 1905, een heer
lijken voorjaarsdag', tegelijk het Pinksterfeest, hing er
een wonder-mooie stemming" over bet- land,, een stem
ming van grooten ernst en van blijde vreugde, waarin
allen elkaar dé hand reikten, omdat het gold een
rechtvaardige zaak. En toen de proclamatie van het.
Storthing door den prest in de kerk was voorgelezen,
knielden alle kerkgangers en baden te zamen voor het
heil van Noorwegen en het broederland Zweden en
voor den grijzen monarch. De Zweden evenwel kon
den niet gelooven, dat de Nooren vrij waren geworden
en eischten nog een volksstemming. Op enthousiaste
wijze schetste spr. hoe deze stemming in de gemeente
waar zij woonde gehouden werd en hoe kalm en rustig
alles afliep. Dit. laatste is volgens spr. te danken aan
de vrouwen, die juist hun ideaal, vrede en broë-
lerschap, zoo luide hebben verkondigd.
Daarna kwam spr. tot de Noorsche feesten terug en
wees er daarbij op hoe bijzonder schoon de Noorsche
muziek is, vooral de liedjes die het volk zelf maakt.
Het is niet gemakkelijk om ze te hooren te krijgen en
het „Allereigenste" moet men bij toeval afluisteren. De
moeder improviseert aan de wieg van haar kindje een
wiegeliedje, de verliefde jongeling speelt op zijn eigen
gemaakte viool zelfgemaakte bruidsliedjes. De echte
hoerenliedjes echter hebben geen naam, zij worden in
de bosschen, op het meer of in de bergen geboren.
Langzamerhand) worden zij traditioneel en de kinderen
zingen vader's, oom's of schoolimeester's liedje, totdat
zij zelf liedjes maken, die zij' zingen of op de luit tok
kelen.
Ter illustratie van hetgeen spr. over de Noorsche
muziek zeide, speelde zij een aantal Noorsche wijsjes,
wiegeliedjes, Kerst-, bruidis1-, dans- en hoerenliedjes op
de piano, wat zeer veel bijval vond.
Spr. keerde nogmaals terug- tot den gezelligen win
tertijd. Deze eindigt plotseling, doordat het voorjaar
onverwacht in éénen nacht terugkeert. Dau barst al
les los, ijs en sneeuw verdwijnen, de vogels beginnen
te zingen, het gouden graan wordt, uitgestrooid en
wonderen gebeuren er in de bergen, waar de kale rot
sen met fijne varens en plantjes begroeien. Alles bloeit
en zingt. En een paar maanden later, in den zomer,
wordt het hooi- en oogstfeest gevierd, dan is de arbeid
de vreugde van den dag". Ieder werkt met zijn eigen
hark, in den winter met zooveel zorg vervaardigd, Ook
spreekster kreeg van een rijken boer een keurig be
werkten hark cadeau met een briefje er bij: „Voor de
vrouw van den prest, tot aanmoediging." En geen
g-rooter genoegen kon zij de gemeentenaren doen dan
met dezen hark aan hun werk deel te nemen.
De kerk in Noorwegen, zoo vertelde spr. verder, is
iets geheel aparts.- Zij is de band die allen te zamen
houdt, de plaats, waar men elkaar iederen keer weer
ontmoet. De dominee is tevens een soort burgemees
ter door al de baantjes die hem opgedragen zijn, o. a.
heeft hij te zorgen voor het- inschrijven der huwelijken
en is hij de raadsman van ai de gemeentenaren.
Hoewel Noorwegen een democratisch land is, noem
de spr. de Noorsche boeren aristocratische democraten,
sommigen hunner hebben eeuwen-oude stamhoomeu en
tellen koningen onder hunne voorvaderen. En hoewel
zij in de politiek vooruitstrevend' zijn, zijn ze op gods
dienstig gebied uiterst conservatief. Zij vinden het
echter een natuurlijke zaak, dat de vrouwen in het
maatschappelijk leven ook een woordje meespreken, en
kunnen zich er uitstekend mee vereenigen dat- vrouwen
zitting hebben in het schoolbestuur, den voogdijraad,
hot gemeentebestuur. Zelfs is er een vrouw lid van
het parlement en één professor aan een universiteit.
Een aardig voorbeeld, dat er van getuigt, hoe de boe-
