DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 254
Honderd en veertiende Jaargang.
1912.
ZATERDAG
26 OCTOBER.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve* op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk ft,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De Kamer van Koophandel.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
POLDER O VERDIE EN ACHTERMEER.
COURANT.
^Hl A"1
HM
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALKMAAR, 2G October.
Ia het nummer van gisteren werd een bijlage opge
nomen van Burgemeester en Wethouders, waarin als
bericht en raad" wordt medegedeeld, dat het college
geen vrijheid kan vinden den Raad) voor te stellen het
op de gemeentebegrooting voor 1913 uitgetrokken be
drag van 175 voor de Kamer van Koophandel en
Fabrieken to verhoogen. Het advies beteebent dus
een afwijzende beschikking op het verzoek van de Ka
mer d.d. 11 September om voor de bestrijding van ha
re uitgaven 500 ter harer dispositie te stellen.
Indien we, alvorens eenige opmerkingen in verband
met adres en advies te maken, in het algemeen ver
klaren, dat de Kamer van Koophandel zich in deze
gemeente niet mag verheugen in de bijzondere belang
stelling van het gemeentebestuur noch van de belang
hebbende ingezetenen, dan hebben wij zeker geen te
genspraak te duchten.
Welke is de bestemming van de „Kamers van
Koophandel en Fabrieken"?
Artikel 2 van hef Algemeen Reglement geeft op die
vraag het volgende antwoord:
A. aan heb algemeen bestuur en aan de provinci
ale en gemeentebesturen binnen welker gebied zij ge
vestigd zijn, hetzij op daartoe haar te kennen gegeven
verlangen, hetzij uit zich zelve, inlichtingen te geven,
adviezen uit te brengen, of voorstellen te doen over
onderwerpen van handel en nijverheid.
B. aan hen, die bij handel en nijverheid! betrokken
zijn, zoodanige mededeelingen te döen, als de gezegde
besturen zullen verlangen, of als zij zeiven in het be
lang van die takken van bedrijf nuttig zullen achten."
Uit deze omschrijving volgt, dat de Kamer van
Koophandel zooals wij' haar kortheidshalve maar
zullen blijven noemen een belangrijke taak is op
gedragen, dat zij nuttigen arbeid verrichten en in
vloed uitoefenen kan op den handel en nijverheid in
het algemeen en op de desbetreffende plaatselijke
aangelegenheden in het bijzonder.
Zij zal bet lands-, het provinciaal- en het stadsbe
stuur van advies bunnen dienen bij al de te nemen
maatregelen, welke invloed hebben op bedrijf, handel
en marktwezen, in den ruimsten zin des woords. Zij
is hef orgaan, waardoor pfficieele bestuurslichamen
aansluiting kunnen vragen of krijgen met handelaren
en nijveren.
Men zou zoo zeggen, dat de personen, wier belan
gen zij kan behartigen, er prijs op zouden stellen,
den hun gegeven invloed op de ■samenstelling der Ka
mer te gebruiken.
Maar wat. zien we in deze gemeente? Dat er
slechts 158 namen op de lijst van kiesgerechtigden zijn
geplaatst, waarschijnlijk in deze stad, met haar vele
ingezetenen, die in den groot- en kleinhandel en de
nijverheid hun bestaan vinden, het kleinste deel van
de personen, die er op zouden kunnen staan. Hieruit
volgt dus, dat waarschijnlijk het grootste deel der
kiesgerechtigden het niet eens de moeite waard ach
te zich even schriftelijk op te geven!
Een tweede bewijs van gebrek aan belangstelling
kan worden afgeleid uit het geringe aantal stemmen,
dat bij de verkiezing voor leden der Kamer wordt uit
gebracht: van de 158 kiesgerechtigden verschijnen er
laat ons zeggen een twintigtal kiezers aan de stem
bus. En eindelijk blijkt uit hetgeen van de handelin
gen der Kamer openbaar wordt, dat er uiterst zelden
uit de kringen van handel en nijverheid te Alkmaar
voeling met dit lichaam wordt gezocht. Kernen we
bijv. hot laatste jaarverslag der Kamer ter hand, dan
zien we daarin van geen enkel dusdanig geval mel
ding gemaakt!
Wie geregeld de middenstandsorganen en de dag
bladen volgt, weet, dat bet in andere gemeenten te
dezen aanzien heel anders gesteld is.
In de laatste vergadering van de Algemeene Gro
ninger Winkeliersvereniging deelde bijv. het bestuur
mede, dat voor de aanstaande verkiezingen van leden
der Kamer van Koophandel en Fabrieken overleg
Wordt gepleegd met de Vereenig-ing van Handelaren
en de Vereeniging „De Beurs," dbor dé Utrechtsche
Handelsvereniging werden de periodiek aftredende
leden van de Kamer van Koophandel candidaat ge
steld, in de laatste vergadering van de Handelsvere
niging Yeendam werd samengaan met de Kamer noo-
dig geacht, om verbetering te brengen in den post
dienst.
Wat echter de Alkmaarsche Kamer het vorige jaar
voor de handels- en nijverheidsbelangen deed vra
gen om een betere lokaliteit voor het kantoor der di
recte belastingen, steunen het verzoek van Alemaria
om sen sneltrein naar en van Amsterdam, vragen om
verbetering van de groentenmarkt -deed zij op
eigen initiatief.
Er is ongetwijfeld heel1 wat meer te doen. En de
Kamer zal een voortstuwende kracht kunnen zijn in
dien zij meer dan tot dusverre hier geschiedde in de
goede richting gedreven wordt. Ook hier zal de ge
organiseerde middenstand een dankbaar terrein te
ontginnen vinden, zal hij zijn invloed kunnen doen
gelden op de oplossing van plaatselijke vraagstukken,
welke zijn belangen raken. Maiar dan beginne hij al
vast met belangstelling voor de Kamer van Koophan
del te toonen. Tot dusverre, meenen we, strekte al
leen de R. K. Kiesvereeniging „Vrijheid en Recht"
haar bemoeiingen tot de Kamer uit, maar de commis
sie, welke uit haar midden werd benoemd om -een sta
tutenwijziging voor te bereiden heeft voorgesteld de
ze bepaling te schrappen een besluit is nog niet
genomen maar 't is te hopen, dat men op het voor
stel zal ingaan en het verkiezingswerk zal overlaten
aan dé organisatie, welke er zich mee dient te belas
ten de middenstands-organisatie. En waai' de Ka
mer geen poHtieken invloed bezit mag/de wensch wor
den uitgesproken, dat- politieke overwegingen bij deze
verkiezingen zooveel mogelijk zullen worden geweerd
en er tussehen de beide middènstandsvereenigingen
ook op dit punt' samenwerking zal komen.
Wat nu de verhouding van de Kamer tot de Ge
meente betreft zij is niet zoo intiem als die tot
het Rijk. Men ga maar eens de handelingen der Ka
mer na en zal zien dat een groot deel van de inko
mende en uitgaande stukken het Rijk betreffen. In
het afgeloopen jaar werd' door het gemeentebestuur
enkel het advies der Kamer gevraagd inzake het plan
voor het maken van een nieuwe brug. En meer dan
eens hebben we in onze ra-adsoverzichten de opmer
king kunnen plaatsen, dat aan de Kamer van de zijde
van het gemeentebestuur naeea* aandacht had1 kunneu
worden geschonken.
Wij komen thgns tot het uitvoerig adres, dat de
Kamer de vorige maand! aan den gemeenteraad zond,
waarin allereerst wordt gezegd, dat het de Kamer de
laatste jaren herhaaldelijk (spatieering van
ons) gebleken is, dat zij1 meermalen (idem) niet
bij machte was om in het belang van handel en nij
verheid te verrichten, wat door haar noodzakelijk of
wenschelijk werd geacht en zij ook had kunnen en
willen doen, wanneer de daarvoor vereischte uitgaven
konden worden bestreden.
Deze klacht is niet nieuw. Reeds in 1898 werd1 op
hetzelfde motief door de Kamer 7 100 gevraagd zij
kreeg toen 25. En we meenen, dat het in dit jaar
was, dat de leden der Kamer uit eigen zak 52 bij
pasten omdat ze heb .toegestane credief hadden over
schreden
Stonden B. en W. destijds 25 procent van het ge
vraagde toe, ditmaal zijn ze niet voor eenige verhoo
ging te vinden, daar „het op de gemeente-begrooting
ter bestrijding van de uitgaven der Kamer uitgetrok
ken bedrag van 175" hun „niet onvoldoende" voor
komt. Kader toegelicht wordt deze meening niet.
In het adres wordt de gevraagde Salarisverho-oging
van den secretaris der Kamer gemotiveerd door te
wijzen op de „salarissen aan tal van betrekkingen en
functies verbonden,die in de laatste jaren telkens en
telkens verhooging hebben ondergaan, ten einde die
in overeenstemming te brengen met gewijzigde opvat
tingen en veranderde tijdsomstandigheden" en op de
salarissen van andere secretarissen van Kamers van
Koophandel (Roermond, Gorinchem, H'arlingen 200,
Vlaardingen, Schiedam 300 en f 350, enz.).
Over de salarissen van de secretarissen elders zwij
gen B. en W., maar zij meenen, dat de secretaris van
de Kamer geen ambtenaar is, doch geacht moet wor
den „evenals zulks met de leden dier Kamer het ge
val is, voor de behartiging der belangen van den han
del zoovéél te gevoelen, dat hij zich tevreden stelt met
een matige vergoeding, gelijk dit ook met de secreta
rissen van andere commission het geval is."
Een dergelijke opvatting is zeker aanvechtbaar. Zij
steunt niet op het reglement, dat veeleer van een
tegenovergestelde opvatting blijk geeft. Artikel 19
spreekt uitdrukkelijk van „de bezoldiging van den se
cretaris en verdere beambten" en zegt: „de leden ge
nieten geene bezoldiging." En artikel 18 bepaalt,
dat een secretaris uit de Kanoer benoemd ophoudt lid
te zijn. Is de bedoeling van den wetgever geen an
dere, dan B. en W. verklaren? Moet daarom ook niet
bij de overweging of salarisvenhooging gewenscht is,
alleenlijk de vraag gelden, of die werkzaamheden van
den secretaris haar noodzakelijk maken en dient daar
bij zijn gevoel voor den handel' niet buiten bespreking
te blijven?
Voor de beantwoording van die vraag stellen B. en
W. Woensdag den Raad, waar,Id slechts een lid van
de Kamer, n.l. de heer Think Mplenbrink zitting heeft
Tenslotte zij gewezen op de volgende, clausule van
het adres der Kamer:
„Wij zijn dan ook van oordeel, niet meer voldoende
onze roeping te kunnen vervullen en aan onze bestem
ming te kunnen beantwoorden, indien wij niet over
meerdere fondsen kunnen beschikken, dan tot Reden
het geval is geweest."
Een dergelijke besliste uitlating laat aan duidelijk
heid uiets te wenschen over.
En de Raad èn de Kamer van Koophandel zullen
dan ook haar noodwendige consequentie hebben te
aanvaarden, indien Woensdag overeenkomstig het ad
vies van Burgemeester en Wethouders wordt besloten.
TWEEDE KAMER.
De algemeene beschouwingen over het wetsontwerp
tot geldelijke verzekering van arbeiders tegen de ge
volgen van invaliditeit en ouderdom werden gisteren
voortgezet.
De heer Troelstra (S. D. A. P.), zijn Donder
dagavond afgebroken rede voortzettende, besprak de
houding der sociaal-democraten in Duitschland en in
Frankrijk en hij gaf dan het standpunt van de soci
aal-democraten aan ten opzichte van de ongevallen-,
ziekte- en invaliditeitsverzekering, en ten opzichte
van do ouderdomsverzekering. Bij de eerste drie ligt
het z. i. in den aard der zaak, de premie door de
werkgevers te laten betalen. Bij de ouderdomsverze
kering echter staan arbeiders en werkgevers beiden
tegenover het kapitaal, hoewel in de eerste plaats de
arbeider tegenover het kapitaal staat. Ook de kleine
werkgever moet evenwel zijn rente aan de geldschie
ters opbrengen. In het stelsel van den minister zal
de grond-eigenaar niets te betalen hebben.
Met betrekking tot het tussehen armenzorg en
staatspensionneering gezochte verband zei spr., dat
het hier niet alleen de armen en ellendigen betreft,
doch ook een deel van de strijdende arbeidersklasse.
Voor deze laatste categorie zal ontheffing van pre
mie-betaling geen verslapping van energie met zich
brengen, al zullen zij niet van honger sterven, als
daartoe niet wordt overgegaan.
Van spaarzin zou volgens spr. bij dwangverzekering
in geen geval iets kunnen komen; de premies worden
automatisch van het loon afgehouden. Spr. verdedig
de daarom nogmaals het staatsepnsioen en bracht in
verband hiermede zijn vroegere motie in herinnering.
Spr. oefendei critiek uit op de concentratie der vrij
zinnige partijen op het/punt! van staatspensionneering
en zeide, dat dit vraagstuk voor de sociaal-democra
ten den doorslag bij de herstemmingen niet geven zal.
Hij gaf de door hem urgent geachte denkbeelden aan
en meende ten slotte, dat een eve-ntueele overwinning-
der vrijzinnigen op den grondslag van een voorloopige
pensioensregeling en grondwetsherziening een voor
deel kan zijn voor de arbeidersklasse.
Kadat besloten was1 ook Dinsdag- en Donderdag
avond te vergaderen, kwam de heer De Visser
(C.-H.) aan het woord, die voor de samenkoppeling
van invaliditeits- en ouderdomsverzekering is en gaar
ne de risico-overdracht in het ontwerp belichaamd
zou zien.
Spr. richtte zich tegen de staatspensionneering, die
z.i. geen spaarzaamheid aankweekt en achtte de vrij
willige verzekering niet mogelijk.
Spr. keerde zich tegen de bezwaren, die tegen do
samenkoppeling van invaliditeits- en ouderdomsver
zekering geopperd zijn.
De heer Duys (S. D. A. P.) verdedigde den eisch
der sociaal-democratie, dat voor de verzorging van de
arbeiders moet worden gereserveerd een deel der
meerwaarde van hun arbeid. Kiet krachtens- zijn
christelijk beginsel, noch in het persoonlijk belang der
arbeiders, noch in het openbaar belang heeft de mi
nister dit ontwerp ingediend, doch alleen in het be
lang van de bescherming en het behoud van den kapi-
talistischen staat.
Spr. zefte met talrijke voorbeelden uiteen, dat door
voering van het beginsel „kooper van een kans" tot
absurditeiten leidt.
Spr. constateerde, dat ten aanzien van dit verzeke
ringsbeginsel in de vrijz.-dem. partij de meest hopeloo-
ze verwarring heerscht.
Dinsdag zal de heer Duys zijn rede voortzetten.
Aangenomen werd o.m. een wetsontwerp tot ont
eigening van een strook grond in de gemeente Bloe
mend aal voor een weg en een open leiding voor duin-
waterleding van Amsterdam.
GEEK BELASTINGBETALING VOOR VER
PLICHTE PEKS1 OENSTORTING.
Bij den gemeenteraad van Vlissingen is ingekomen
een adres- van 158 personen, alle verplicht tot het
doen van stortingen voor hun pensioen, waarin zij
verzoeken, de verordening op de heffing van den hoof-
delijken omslag zoo te wijzigen, dat verplichte pensi
oenbijdragen niet langer als belastbaar inkomen wor
den aangemerkt.
HULP VOOR DEN BALKAN.
Vanwege de Vereeniging „Het Oranjekruis" te
Amsterdam is aan het bestuur van het diaconessen-
huis „Bronovo" Den Haag verzocht om uitzending
van verpleegsters naar den Balkan, a-an welk verzoek
waarschijnlijk wel gevolg zal kunnen gegeven worden.
werk van mr. A. Bruce-Joy. Dg totale kosten zullen
300 pond bedragen, van welke reeds 250 pd. door Sir
William M-ather werd toegezegd. (Vad.)
Gemengd nieuws.
DIEESTALLEK IN DE KAZERNE,
{n de laatste dagen schijt de Menno van Coehoorn-
kazerne te Haarlem een brut-alen dief te. herbergen. In
't begin dezer week vermiste -een milicien een kostbaar
gouden horloge met dito ketting, ter waarde van
minstens 100. Een streng onderzoek door militaim
autoriteiten en door de recherche had niet het minste
resultaat.
Nu Donderdag heeft een korporaal mede aangifte
gedaan van vermissing van een zilveren horloge met
ketting, dat hij 's morgens had! opgeborgen in zijn
kastje en dat 's middags verdwenen was. De recher
che doet ijverig onderzoek om den dief te vinden.
Strenge maatregelen zijn genomen, doch nog geen
enkel spoor is gevonden.
DOOR DE TRAM GEGREPEN.
Gisteravond is op de Steenstraat, te Arnhem, een
heer, woonachtig aldaar, bij het willen oversteken van
die straat door een wagen der electrische tram gegre
pen. De ongelukkige viel achterover, kwam met het
hoofd tegen een boom terecht, maar zoo, dat zijn voet
nog op de rails bleef liggen en daardoor werd! hij
nog ongeveer 14 M. meegesleurd. De heer M. werd
in een apotheek binnengebracht, waar hij na eenige
minuten overleed. De heer M. was aan één oog-
blind. Volgens ooggetuigen heeft de wagenbestuur
der geen schuld.
EEN GESCHENK VOOR HET VREDESPALEIS.
Het Committee of the Peace Society heeft besloten
een marmeren buste van nu wijlen Koning Ed-wavd
aan het. Vredespaleis te schenken.
D» buste, die treffend gelijkend! moet zijn, i» het
Door het Bestuur van den Polder Overdie en Ach-
termeer is het plaatsen van een Diesel Motor met
Centrifugaaïpomp opgedragen aan de Nederlandsche
fabriek van werktuigen en spoorwegmaterieel te Am
sterdam.
Het werk zal worden uitgevoeird! onder leiding van
het Instituut van werktuigen en gebouwen te Wage-
ningen.
LOTERIJ-WET.
De Ambtenaar van het O. M. te Den Helder, die in
hooger beroep ging van het vrijsprekend vonnis tegen
M. I., Directeur der N. V. „De Tijdgeest", verdacht
van overtreding der loterijwet, heeft dit hooger be
roep ingetrokken.
UIT STOMPETOREN.
De godsdienstoefening begint morgen om half
tien en niet om tien uur, zooals gisteren werd ver
meld.
UIT PURMEREND.
In de heden gehouden raadsvergadering werd- de ge
meentebegrooting over 1913 in ontvang en uitgaaf
vastgesteld op 193258.34. Het bedrag aan hoofde-
lijken omslag te heffen werd daarbij bepaald op
41000 of 7000 hooger dan het vorige jaar.
De begrooting van de gasfabriek beliep in ontvang
en uitgaaf 935.85.
UIT St.-PANCRAS.
Ten huize van den heer H. Gerritsen trad de too-
neelvereeniging „Cicero" van Noordscharwoude op
met het blijspel „Groote stadslucht."
Voor een wel niet talrijk, doch aandachtig publiek
werd het stuk uitstekend weergegeven, en de opvoer-
ders hebben daardoor veel succes behaald. Om den
geestigen inhoud, zoo juist weergegeven, werd dikwijls
hartelijk gelachen.
UIT OUDE-NIEDORP.
Donderdagavond hield' het nut „Ons Genoegen" in
het lokaal van den heer A. Mijts zijn eerste vergade
ring. De heer Woutman opende als vice-voorzi-tter
dezo bijeenkomst, waarna lezing d'er notulen volgde.
De rekening over het afgeloopen jaar werd- onderzocht
en goedgekeurd met een voordeelig saldo groot 1.75.
Ontvangen was G6.875, uitgegeven 65.12°.
Een nieuw lid! werd' bij acclamatie toegelaten. Tot
bestuursleden werden benoémd in de plaats van de
heeren Woutman en Pereboom, die niet. herkiesbaar
waren, de heeren C. Rempt en D. Kriller Hz.
Daarop volgde de lezing, die door den heer A. Mijts
werd gehouden, getiteld: „Daantje plukvet is zoek."
Met zeer veel aandacht werd! deze aangehoord, wat
ook het geval was met. de bijdragen door verschillende
daiues en heeren ten beste gegeven. Deze waren ge
titeld 1„Do fietstocht van Bootsman Arie," „Vrouw
volk aan boord," „De knappe dokter," „Er in geloo-
pen" en „Een scheeravontuur." Nadat bepaald' werd
dat de volgende bijeenkomst op 21 November a.s. ge
houden zal worden in het lokaal van den lie-er T. de
Jong, werd de werkelijk gezellige vergadering met
woorden van dank door den voorzitter gesloten.
KORTE BERICHTEN.
In den laatsten tijd was- het. aan den Zuidersin-
'gel te Groningen niet' pluis. Daar doolde een onbe
kende -rond, die zich er op toeleg-de1 de mantels van
jonge dames stuk te snijden. Gisteravond heeft hij
een meisje zelfs pijnlijk aangerand. Het is de politie
mogen gelukken den dader te ontdekken. Het is eea
24-jarige man, die vroeger al! eens in een krankzinni
gengesticht in België verpleegd werd.
Tc SehiMwolde zijn vele kinderen lijdende aan
kinkhoest: 3 kleinen, waarvan 2 uit één gezin, zijn
reeds aan de gevolgen overleden.
De heer F. R„ geschorst predikant bij de Geref.
kerk te Enter, is door de classis Deventer van de
Geref. Kerken uit de kerkelijke bediening ontzet.