SOLIST Verschijnt iedere 14 dagen en is overal gratis verkrijgbaar voor lederen kooper van SOLO Margarine a 45 ct. per pond. STADSNIEUWS. Ingezonden mededeel togen. GRATIS Kimder Tijdschrift BUITENLAND. De Balkan-oorlog. Boekaankondiging. PRENTENBOEKEN. met eetn. kort woord had. geopend: en het geheelonthou derskoor van Uitgeest het Bondslied had' gezongen, vertoonde ds. Van de Vegte tal van a-ardige lichtbeel den, om daardoor het treurige van drankmisbruik aan te toonen. Met korte verhaaltjes lichtte hij het ver toonde toe. Een woord van dank, door den voorzitter aan 't einde der vergadering aatn ds. Van de Vegte en Koor gebracht, was zeer zeker verdiend. FERWERDA EN TIEMAN EN HET ANTI-SEMITISME. Het Handelsblad en de Telegraaf hebben de laat ste dagen een stroom van ingezonden stukken ont vangen over de houding van de firma Ferwerda en Tie,man, die in het door haar zeer luxueus ingerichte .„Trianon'' in het nieuwe gebouw van de firma Ilirsch te Amsterdam, do Joden wil weren, ze daarom dubbel Het betalen voor de consumptie en enkelen bij hun vertrek liet verzoeken de inrichting niet meer te bezoeken. Naar aanleiding van deze quaestie hebben in den huize „Sanders" te Amsterdam de Joden een zeer druk bezochte protest-vergadering gehouden. Veel in stemming vondi daar het denkbeeld van een boycot der firma Ferwerda eni Tieman, zoowel wat haar wijnzaak als haar inrichtingen Trianon" en „Louis Seize" betrof. Ingekomen was een brief met verontschuldigingen van de firma Ferwerda en Tieman, gericht aan den heer Kahn. Besloten werd een gemengde commissie in het le ven te roe.pen, bestaande uit Jodten en niet-Joden. In die commissie zullen zitting hebben de heeren Bern. van Praag, mr. H. Louis Israels, mr. Mendel s, As- scher, Wértheim en dr. Swaab, die zich nog eenige le den zullen assumeeren. Deze commissie zal een reso lutie opstellen en aan een volgende vergadering voor leggen. De Telegraaf ontving van de firma Ferwerda en Tieman het verzoek, de volgende verklaring van haar te willen publiceeren „De firma Ferwerda en Tieman betuigt haar op recht leedwezen oveT het feit, dat zij door een ondoor dachte order, waaraan nog door hare ondergeschikten de meest onge wen sekte uitbreiding werd gegeven, naast anderen, in het bijzonder hare Joodsche gasten heeft gekrenkt. Zij verklaart uitdrukkelijk, dat iede re anti-semitische gezindheid haar volkomen vreemd is, dat zij het gebeurde als een ernstige, door haar ge maakte fout uitermate betreurt en haar uersoneel de meest strenge orders heeft gegeven, waardoor correc te behandeling barer bezoekers, zonder onderscheid, voortaan verzekerd zal zijn. De firma Ferwerda en Tieman biedt aan ieder, die in hare lokalen een kren kende bejegening' ondervond, hare oprechte veront schuldigingen aan." Naar de firma Ferwerda Tieman tevens aan 't blad mededeelt, heeft zij, ter restitutie van in „Tri anon te veel betaalde gelden, een som van 100 ter beschikking gesteld van het Nederlandsch Israëlie tiseh armbestuur. GEMEENTELIJKE NORMAALLESSEN. l)it jaar slaagden van de Gemeentelijke Normaal lessen voor hot examen vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek de dames: R. de Groot, A. Lakeman, M, W. J. Modder, N. Slikker, A. O. Duits, I. Potharst, M. Engel, W. Baas, G. N. Smit, M. de Oarpentier, IT G. Kaeseberg en de heer P. G. P. Nijsen. GESLAAGD. De heer B. Kok alhier slaagde te Amsterdam voor het examen vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek. Heden slaagde te Utrecht voor het staatsexamen als machinist voor de grootevaart der Koopvaardij de lieer J. Terhaak, alhier. I Mej. W. Burger, alhier, slaagde heden te's-Gra- venhage voor het examen voor apothekers-assistente. KAMER VAN KOOPHANDEL. Bjj de heden gehouden herstemming voor een lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken werden I op den heer J. C. Baan 43 en op den heer J. G. Pot- gieser (aftr.) 29 stemmen uitgebracht, zoodat de heer I Baan gekozen is. DE ZAAK-FERWERDA TIEMAN. Naar wij vernemen ia heden het volgende telegram verzonden Mr. H. LOUIS ISRAËLS, Amsterdam. Namens Alkmaarsche Joden brengen wij hulde aan de Heeren, die het initiatief namen inzake actie tegen de firma Ferwerda en Tieman en zien met belangstel ling den uitslag tegemoet. A. FORTUIJN, Lid van den Gemeenteraad. NED.-CAN. HYPOTHEEKBANK. Men verzoekt ons te melden dat de coupons der 5 pandbrieven van de Nederlandsch-Canadeesch3 Hypotheekbank te Groningen verschijnende 1 Decem ber a.s., 2 December betaalbaar zullen worden gesteld te Groningen ten kantore der Hypotheekbank en van Julius O'ppenheim's Bank t.e Amsterdam bij de heeren van Marken en Middendorp, te Rotterdam bij den beer A. de Ruijter. UIT EGMOND AAN ZEE. Naar wij vernemen zal de groote verloting plaats hebben op 2 December a.s., 's namiddags 4 uur, ten overstaan van mr. A. P. H. de Lange, in de concert zaal van den heer Jb. Ilalff. STAATSLOTERIJ. Trekking van 28 Nov. Ie klasse. 4e lijst. No. 18071 100. KORTE BERICHTEN. Zondagmiddag had te Venray iemand uit Mer- selo het ongeluk bij 't. onverwachts afgaan van liet geweer, het schot grootendeels in het gezicht te krij gen.^ 1. Eene oog- was als 't ware uit zijn kas gerukt, terwijl het andere eveneens veel geleden had. De on gelukkige heeft ziich onmiddellijk onder geneeskundi ge behandeling te Nijmegen gesteld. Een arbeider, werkzaam te Schönings lorf, begaf zich per fiets huiswaarts en werd te Erica d'oor do tram gegrepen en overreden. De ongelukkige was terstond dood. Een monteur, werkzaam aan den gashouder voor de fabriek te Oostzaan, ging naar Zaandam om een postwissel, groot 206, te innen; dat geld was uit Duitsehland' gezonden om het loon der werklieden te betalen. Toen hij te: Zaandam kwam, werd hem daar meegedeeld dat het geld reeds den vorigen dag was uitbetaald vermoedelijk aan een anderen: monteur, vroeger te Oostzaan werkzaam. Deze laatste wist dat het geld elke week daar aankwam. 7 Ken arbeider te Sittard!, die Dinsdag bij het rio- leenngswerk onder een afschuivende g-rondlaag werd bedolven, is- aan de gevolgen van de verkregen kwetsu ren overleden. De man laat. een vrouw en vijf kinde ren na. ken sergeant van het 5e reg. infanterie, was op het kazerneterrein te Amersfoort aan het oefenen op een motorfiets. Hij viel tegen den muur en daarna door de ruiten van een onderofficiers-eetzaal. Aan het hoofd en de handen ernstig gewond, werd hij naar het hospitaal vervoerd. F.r was hem o.n. een deel van den duim afgesneden. LMtstc berichten.. DE ZAAK-FERWERDA EN TIEMAN. AMSTERDAM, 28 Nov. De commissie benoemd in de gisterenmiddag in den huize Stranders gehouden protest-vergadering inzake Trianon, deelt mede, dat ZU in hare vergadering van morgenmiddag bij de door haar te ontwerpen resolutie mede de sedert gepubli ceerde verontschuldigingsverklaring der firma Ver- werda en Tieman binnen den kring harer overwegin gen zal betrekken. De op de vorige bijeenkomst aanwezigen worden mtgenoodigd Maandamiddag 3 uur wederom in den huize Stranders samen te komen ten einde verslag te hoeren van en te beslissen) naar aanleiding van de verrichtingen der commissie. Do afdeeling Amsterdam van den Nederland- schen Zionistenbond belegt a.s. Zaterdagavond eene groote openbare vergadering naar aanleiding van de zaak „Trtanon. -De namen 'der sprekers en de zaal waar de vergadering gehouden wordt zullen nader worden bekend' gemaakt. GEEN VREDE. ATHENE, 28 Nov. De „Agence d'Atkeme" is ge machtigd het bericht uit de buitenlandsche bladen be treffende een zeer nabijen vrede tussehen Grieken land' en Turkije met de meeste beslistheid als onge grond te verklaren. ZELFMOORD? PARIJS, 28 Nov. Naar gemeld wordt is op de lijn arijs Lyon het vreeselijk verminkte lijk gevonden van den bekenden Parijschen uitgever van kunstwer ken, C'harbon. Tot dusverre is nog niet. uitgemaakt ot hier misdaad of zelfmoord in het spel is BESTRIJDING VAN TUBERCULOSE. Naar wij vernemen, zullen vier bekende stadgenooten in het begin van Januari een concert geven ten bate van de commissie tot bestrijding van de tuberculose. NED. PROTESTANTENBOND. In de Dinsdagavond in de bovenzaal van liet café Central gehouden vergadering van de afdeeling Alk maar van den Ned. Protestantenhond trad als spreker op Ds. G. Horretis de Haas van Sneek, die een lezing hield over William Booth. Na het openingswoord! van den heer Ds. de Regt herinnerde de spreker aan het woord: Wees een ze gen. Dit wooTd' heeft William Booth nooit uit het oog verloren en daardoor werd' hij d'e boven velen uit stekenden menseh. Generaal' Booth werd in> 1829 geboren en trad spoedig op als kostwinner zijner moe der. Door zijn handelsgeest voorspelde men hem een schitterende loopbaan, doch dit kon zijn ziel niet be vredigen. Ilij zocht en vond een ander levensdoel. De Anglikaansche kerk met haar dogma's kwam hem te knellend voor en hij ging over tot de methodisti sche kerk. Van daaruit werd hij al» prediker uitge zonden, waardoor hij zijn eigenaardige gaven kon oefenen. Ook kwam hij in Londen als prediker, n. 1. in het Oost Einde, White-Chapel, onder alle uitgeban nen en gevallenen en geraakte hij op de hoogte, van de daar heersehende toestanden. Eveneens leerde hij in die buurten zijn eigenaardige manier van spreken. Werd hij verjaagd, hij liet zich niet terugschrikken; hij bleef, door zijn grooten moed en liefde voor zijn gevallen „broeders en zusters." Doch ook de Metho distische kerk kon hem op den duur niet bevallen en hij heeft deze leer voor altijd den rug toegekeerd door het krachtige „nooit 1" van zijn vrouw, toen de kerke- raad stemming hield over eenige punten, waarmee Booth zich niet kon vereenigen. Deze vrouw vulde hem geheel aan. Hij had de zin1 voor het algemeene, de organisatie, zij het fijne menschkundige inzicht. Na zijn uittreden uit de Methodistische leer begon hij voor eigen rekening. Men steunde hem, zoowel geldelijk als zedelijk en toen werd' de grondslag tot het Leger des Heil» gelegd. In 1890 begon hij een boek te schrijven, waarin hij zijn ervaringen op sociaal gebied neerlegde en de mid delen aangaf, welke hij noodig achtte om de misstan den te bestrijden. Hij zei dat 1/10 van de geheele Engelsche bevolking in een toestand verkeert, dat zelf» het hoogst noodige ontbreekt. Om deze lieden zedelijk op te heffen, moest men, volgens hem, ingrijpen in de stoffelijke toestanden. Zijn leus was „Men kan iemand niet be- keoren, die koude voeten hééft; het liooger leven wordt, beïnvloed door de stoffelijke behoeften." Zoo werd Booth een godsdienstig zedeprediker en een so ciaal hervormer en gaf hij zijn leven aan de laagst gezonkenen. n jiet tweede deel van zijn boek zet hij de midde len uiteen om tot hetere toestanden te geraken. Daar in doet hij een beroep op het Engelsche volk, waiar- door hem van nlle kanten geld toestroomde. In het kort was het plan van Booth aldus; Hij wil de een kolonie stichten in de stad, daar de ongelukki- gen onderbrengen, werk verschaffen en hen, wanneer ze zich goed gedragen hadden, naar een landkolonie zeilden, waar ze meer verantwoordelijkheidsgevoel moeten hebben. Dan wilde hij nog een overzeesche kolonie, waarheen de beste krachten gezonden moes ten worden, die daar weer het evangelie zouden predi ken. Ook wenschte hij nog een vierde kolonie, voor de ongolukkigen, die geen verantwoordelijkheidsge voel hebben, en waar hun het leven zooveel mogelijk veraangenaamd werd, en een vijfde, zeekolonie, waar heen de bewoners van White-Chapel werden gestuurd. De omvang van deze onderneming is: bewonderens waardig. Over de geheele wereld' heeft de generaal asylen, organisaties en meer dan 900 kolonies gesticht en een geheel leger Heilssoldaten. Dit leger, als het Engelsche leger ingedeeld, telt. meer dan 13.000 offi cieren en dit leger stelde Booth tegenover het leger der wanhoop. Het is gevaarlijk eritiek uit te oefenen op illiam Booth, die alle krachten dienstbaar heeft gemaakt aan het welzijn van de menschheid. Dc maatschappelijke zijde van zijn werk dwingt respect af, voor hetgeen hij bedoeld en bereikt heeft. Hij riep de liefdadigheid van de_ maatschappij in, maar spr. noemde het socialisme, dat de maatschappe lijke rechtvaardigheid wil, de oplossing van zijn vra gen. Spr. noemt Booth de maatschappelijke philan- troop, niet de agitator. Hij is geen verlosser van de menschheid. Van den godsdienstigen kant van Booth's werk treft ons de luidruchtigheid en de brutaliteit. Ilij was niet k 1 eschkeurig in middelen en plannen om succes te behalen, hij wilde zelfs huichelarij en deed geweld aan de zielen van zijn officieren om zielen te winnen. Mej. Maclaiine Pont zegt in een levensbeschrijving oyer William Booth dat hij den vorm van de bekee- nng niet alleen aanneembaar, maar ook aantrekkelijk maken wil, waardoor zijn werk den geest van Christus verliest. Toch steekt. Booth uit boven de groote menigte, bo ven liet zelfzuchtige, zinnelijke leven. Hij heeft het beste wat hij kon van zijn leven gemaakt. En het voord. „Wees een zegen" is op hem toepasselijk. De heer ds. de Regt sleot met een woord' van dank aan den spreker de vergadering, die vrij goed bezocht- OUDE NATIONALE KUNST EN MODERNE NATIONALE ONVERSCHILLIGHEID. Met bovengenoemd onderwerp trad Woensdagavond in de bovenzaal van „De Unie" voor de afdeeling Alkmaar en omstreken van het Alg. Ned. Verbond als spreker op de heer A. A. van1 Rijnbach, alhier. Spr. begon met er op te wijzen, dat in het regle ment der afdeeling de beeldende kunst enz. wordt doodgezwegen; het bespreken van die kunst wordt niet geacht bevorderlijk te zijn voor de verhooging van het nationaal bewustzijn. Bpr. noemde dit een miskenning van ons verleden en heden; juist in de beeldende kunsten hebben de Hollanders vooraan ge staan en staan zij ook nu in de eerste rij. Spr. wilde daarom eens stilstaan bij de bouwkunst. In het begin van „het Rijksmuseum" stelt Potgie ter de 17e en de 19e eeuw tegenover elkaar, om zijn landgenooten te laten voelen, hoe diep ze gezonken zijn. Spr. las de passage, welke handelt over Hol land's kunst voor. Ook Potgieter heeft uitsluitend' oog gehad voor de 17e eeuwsehe schilderkunst; de bouw en beeldhouwkunst en de kunstnijverheid1 gaat hij ge heel voorbij. Busken Huet heeft het ondernomen een volledig beeld te geven van onze 17e eeuwsehe cultuur in „Het Land van Rembrandt"; hij wijdde een afzonderlijk hoofdstuk ook aan de bouwkunst, dat echter vele en zonderlinge fouten 'bevat., 't Blijft een eeuwige schan de voor onze kunst-historici, zei spr. dat het een Duit- seher was, dr. Georg.Galland, die voor 't eerst een uitvoerig werk schreef over onze 16e en 17e eeuwsehe bouwkunst. Het- is een begin geweest in de beoefe ning van een nieuw tijdvak in de beoefening van de Ned er 1 a n d sch e k u n s t g eschi ede nis. Het materiaal, dat nog overal in onze archieven rust is nog niet voldoende bijeengebracht, om nu reeds een volledige geschiedenis van de Nederlandsehe bouwkunst mogelijk te maken. Het dezer dagen ver schenen werk „Geschiedenis der Nederlandsehe bouw kunst van den bekenden architect Weissman is wel iswaar onvolledig, maar onderhoudend en een begin, waarop verder gearbeid kan worden. Het verleden van een volk is dan eerst lang en sterk, zei spr., al» er uit- dat verleden veel, ook stoffe lijke herinneringen, over zijn. Spr. wees er op, dat het meerendeel der menstehen 't overdreven of senti menteel vinden voor het behoud! van oude gebouwen te ijveren. Het zgn. gezonde verstand, hier het uit sluitend volgen van nuttigheidsoverwegingen heeft altijd' veel succes gehad en is veelal de vijand van het schoone, van de kunst. Gelukkig is er in ons land een man geweest, jbr. mr. Victor de Stuers, die ge durende bijna vijftig jaar den moed en de overtui ging heeft gehad tegen die nuchterheid en onverschil- 'igheid op te komen. Spr. kon zelf echter ook aankomen met een nuttig heidsargument en beriep zich daarbij op Berlage, die gezegd heeft, dat dc moderne architecten bij de uit oefening van hun beroep oude monumenten als bron van studie en leering niet kunnen missen. Niet om deze na te volgen, maar oude gebouwen zijn voor den tegenwoordigen bouwmeester tot leering, omdat ze de uiting zijn. van een aparte beschaving en in hun soort harmonisch zijn. In. de tweede plaats zijn de oude gebouwen de on misbare documenten, waaruit de geschiedenis der kunst moet worden opgebouwd. Doch afgescheiden van hun kunsthistorische waarde hebben de oude ge bouwen een groot nationaal belang. Er kan de be zieling en de kracht uit worden -gevonden om te wer ken aan een mooie toekomst.. Door de kennis van ons nationaal verleden leeren we dc lijn vinden, waar langs we aan onze nationale toekomst kunnen verder werken. Een wandeling door Hoorn geeft een diep inzicht, in onze 17e-eeuwsche samenleving, vooral wat handel, scheepvaart en visscherij betreft. Een gang langs de havens van dit prachtige oude stadje is als een te rugkeer tot onzen oorsprong, een) zich bewust worden van de krachten van het verleden ook in ons. De Nederlandsehe monumenten van geschiedenis en kunst, hebben een nog' ideëeler beteekenis, zij zijn datgene wat ons bindt aan het. verleden, een schat van heilige tradit ie, die we verplicht zijn zoo goed' moge lijk te bewaren en over te leveren aan he», die na ons komen. Spr. zegt het recht te hebben van moderne nationa le onverschilligheid; de 19e eeuw heeft in ons land meer oude, prachtige, in hun soort, eenige-bouwwer- ken afgebroken of bedorven, dan ze zelf aan voortref felijke bouwkunst heeft voortgebracht. Victor de Stuers heeft de toestand van ongeveer 50 jaar gele den op treffende, wijze gekenschetst, Geheele monu menten zijn verkwanseld. Tal van kerken, kasteden en stadhuizen werden vernield. De monumenten, die niet werden gesloopt, werden op de gruwelijkste wijze mishandeld en verknoeid. Ververs, die zooals te Schagen zelfs torenklokken niet ongemoeid lieten, vierden hoogtij. Doch haast erger nog dan het afbreken van merk waardige gebouwen is het willekeurig en roekeloos be derven van het stadsschoon, zooals dat b.v. ook te Alkmaar de laatste jaren o,p zeer bedenkelijke wijze geschiedt. En 'tl treurigste hierbij is, zei spr., dat er betrekkelijk zoo weinigen zijn, die er oog voor blijken te hebben. Op de gruwelijkste wijze ontsiert, men de omgeving door het gebruiken van steenen en andter materiaal, die wat kleur betreft absoluut vloeken met de prachtige kleuren van de nog aanwezige oude hui zen. Mie vanuit de Langestraat naar d'e Mient ziet, kan) zich dagelijks ergeren, 't wordt hem in den waren zin des woord» groen en geel voor oogen; de omge ving van 't Raadhuis' is voor goed) bedorven. Een ding moet wel bedacht worden, zei spr. Het is volstrekt niet een manie of een liefhebberijtje van wat oudheid-minnaars of snuffelaars om er aldus op aan te dringen, dat, men niet op geheel willekeurige wijze de merkwaardigste documenten onzer beschaving vernietigt of door de volslagen anarchie in het bou wen en de volkomen smakeloosheid van hen, voor wie gebouwd wordt, het prachtig uiterlijk onzer Holland- schei steden bederft. Al was het ook alleen maar uit de overweging, dat' het verdwijnen van het oud-IIol- landsch uiterlijk het vreemdelingenverkeer zal doen verminderen, dan was dit reeds voldoende om ook aan allen, die in Alkmaar bouwen of laten bouwen, een waarschuwend! woord toe te roepen. Meer en meer moeten alle Hollanders gaan besef fen, zei spr., dat ook hun bouwkunst en kunstnijver heid, naast de hooggeroemde schilderkunst, hun een eerste plaats verzekeren onder de Europeesche cul tuurvolken. Een reeks van fraaie lichtbeelden, op duidelijke wijze toegelicht, toonde daarna wat Nederland in vroeger eeuwen op bouwkundig gebied heeft gepres teerd. lal van Nederlandsehe raadhuizen, symbolen van burgerzin, werden op het doek gebracht. De heer van Rijnbach had een hartelijk applaus van de aanwezigen en een woord van dank van den voor zitter, den heer P. H. de Wolf, in ontvangst te ne men. Het optimisme heeft vandaag de Overhand. In officieel© Londensche kringen is men volgens een Reutertelegram niet pessimistisch, maar gelooft men.dat ernstige moeilijkheden zich niet zullen voor doen onder de groote mogendheden. De correspondent van den „Temps" te Londen .meldt, onder voorbehoud, dat het gerucht loopt dat Engeland het initiatief zal nemen tot een bijeenkomst van gezanten. Tegenover de neiging, welke zich sedert eenigen tijd openbaart on» de definitieve oplossing van den Balkanoorlog aan een Europeesche conferentie te on derwerpen, handhaaft de Bulgaarsche regeering ech ter krachtig haar standpunt, dat geen enkele confe rentie het recht heeft de Balkankwestie te regelen. Zij zou slechts toestemmen in het denkbeeld van een conferentie, indien het programma van te voren werd opgesteld en slechts de bekrachtiging of de er kenning van den nieuwen toestand bevatte. Ook ten opzichte van het Servisch-Oostenrijkseh ge schil zijn er geen onrustbarende berichten. Het Giornale d'Italia publiceert een krachtige pro clamatie van 80 Albaneesehe gemeenten aan Italië, waarin wordt verzekerd, dat Albanië Albaneesch moet blijven en dat geen vrede of vooruitgang op den Bal kan mogelijk is voor dat vrijheid en onafhankelijkheid van het Albaneesehe volk zullen zijn erkend. De proclamatie noodigt. de Italinansche regeering en het Italiaansche volk uit de uitvoering van een groote onbillijkheid te beletten. Naar verluidt doen de vredesonderhandelingen, zien dat. Turkije langzaam zal toegeven. Een ander be richt zegt, dat Turkije niet, aan toegeven denkt. In elk geval maken beide partijen zich zoo sterk moge lijk bij Tsjataldsja. Ongeveer 50.000 Serviërs moeten de Bulgaarsche troepen voor de Tsjataldsjalinie steunen. En Turkije gaat. nog steeds versche troepen uit Anatolië aanvoeren. De cholera blijft intusschen verwoestingen aanrich ten. Drie fraaie prentenboeken ontvingen we van den uitgever F. van de Ven te Baarn. Het. grootste is „het' prentenboek der sporten," en

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1912 | | pagina 2