OÜflLMUI
BESTELDIENST
Hulpspoor POT
warme
Schaakrubriek.
i
kinqertuedsckkift
mn 'SJjÊ
Hef i&ind en cl© School.
Hedenavond
Vraag en aanbod.
G. W. VAN DER VEEN,
Zwakke of zieke nieren.
VERSCHUNT-ALLE 14DAGEN
EN )S OVERAL* VERKRUGÖMR VOOR-IEOER KOOPER
mm'Ëw mm mm
CT PËR POND r<T- r
IMMMM—ff—HlpMIWMMlii
Boekaankondiging.
ADVERTENTIE N.
XO O231*3"1?
Banketbakker, Telef'. 74. Kok.
mij verborgen is gebleven. Helaas, alleen op den bo
dem van eein sterke overtuiging is bet mogelijk een
krachtig© beweging ten' voordeel© van iets in 't leven
te roepen. Maar deze overtuiging heb ik nog niet
kunnen verkrijgen. Ik denk aan dat 'afschuwelijke
moment, waarop mij in een tuchthuis de levenslang
•veroordeelden werden getoond. Het watten zeven
mannen, met dof-gele gelaten, als uit oude witte was
gestold'. Hum kaalgeschoren gelaten en kortgeknipte
haren gaven hum allen eem ombesteindeni leeftijd. Ik
kon niet zien, "Wie de oudenl en wie de jongen waren.
Ietis van de tot den dood durend© verveling h'ad hun
dat tijdlooze gegeven, 't welk alle memscbem krijgen,
die het verleden vergeten hebben, van geen toekomst
meer droomen kunnen en) dus leven in de stompzinni
ge overgave van het noodlot des oogenbliksi Hun
oogen waren glaizerigt als de oogen van wassen beel
den. De directeur vertelde mij, dat dit troepje der
levenslang veroordeelden ini de gevangenis een af
zonderlijke kaste vormden. Ilij hadl geien last met
hem, op voorwaarde, dat hij zi-ch weimig m,et hen be
moeide. Zij hadden hun) eigen gebruiken en gewoon
ten aangenomen; de ellende van hun bestaan had
hen zoodanig verbroederd, diat zij eikaars laisiten- droe
gen. Deze lieden, die in de maatschappij de omtzet-
tendste misdaden hadden begaan, waartoe de meinsch
in staat is, moord op oude vrouwen en kinderen,
wreiade beestachtigheden, Dantefs-che hei-gruwelen'
deze uitzinnige vijanden der groote mensehenma-at-
schappij, brachten hier, in hun eigen, kleine maat
schappij in het tuchthuis, eigenlijk precies dezelfde
egels in toepassing, volgens welke de groote. maat
schappij daarbuiten ingericht is, moet ingericht zijn
op^ straffe van ondergang. Zij kenden naastenliefde,
vriendschap, hulpvaardigheid, medelijden en zelfs
ridderlijkheid. Want het kwam voor, dat de één straf
had gedragen voor een feit, dat de ander tegen het
reglement had bedreven, alleenlijk om het onderling
verbond niet door verraad) te verbrekem. Er was er
één onder hein, die, hoewel hij reeds twaalf jaren ge-
bo-et had, trouw 'elke week vani zijn) vrouw en zijn
©enig kind een brief ontving. De zes andaren deelden
m t geluk, dat deze twee brieven, die van de vrouw
en haar dochtertje, elke' week bracht. Het was voor
de zeven de eeinige band, welke hen aan die maat
schappij daarbuiten hechtte. Da man had een groeze
lig portretje van vrouw en kind, gemaakt op een ker
mis. Als de brief kwam, ging dat elke •week na de le
zing van hand tot hand. Het was volgens1 't regle-
i ment. verboden. Maar .die directeur moest het toela
ten. Want de zeven hadden, dank zij hun broeder
schap, zich zekere kleine rechten gewaarborgd, welke
zij ten koste van hun leven zouden gehandhaafd heb
ben.
Aan deze zeven veroordeelden denk ik vaak. Zij
staan mij dikwijls eensklaps voor den geest als ik an
dere .meinsch,en in vreugde en weelde zie. En het
verschiet van overpeinzingen, dat dan plotseling voor
mij opgaat, zou het „Genootschap tot 'beoefening der
zuivere rede" wellicht hopeloos naar het vaste punt
buiten de -g e e s t e 1 ij k e wereld! doen) zoeken, ten
einde ook deze geestelijke wereld! uit haar voegen' te
ku-ninem lichten.
Mij komt het yoor, dat deze! zeven, zoo terecht hui
ten de^ gro'Otie maatschappij gehouden, eigenlijk aan
iets méér schuldig waren dan dë misdaden, waarvoor
zij hun straf ondergingen. Hun eigenlijke misdadig
heid' bestond in hun gebrek aain verstand, ziel, hart,
begrip. Want het zijn deze eigenschappen, welke ten
slotte over onze plaats iin de maatschappij beschikken.
Een andere herinnering brengt mij d'e figuur van
een lang, mager, roodharig man te binnen, dien ik
leerde kennen in het groote krankzinnigengesticht
van Easton. Hij werd! „de kristallen jon-keri' ge
noemd en langen tijdi was hij een van de meest ge
vaarlijke krankzinnigen. Door warme baden, die
soms .een half etmaal achtereen duurden, 'was hij
langzaam tot kalmte gebracht. De professor noemde
hem e.en van de meest interessante gevallen, welke hij
ooit te behandelen had gehad. Wat dit beteeken-t uit
den momdl van zulk een man, hegrijpe men, wanneer
men weet, dat de vlottende bevolking van het groote
gesticht te Easton duizend! patiënten) 's maand's be-
draiagt.
De „kristallen jonker" had het idlée fixe, dat alle
men-schen van kristal waren en hij ze doorzag of lie
ver door ze heen zag. Zoodra, hij met iemand in ken
nis kwam, .beweerd'e) hij, d!a.t hij al die eigenschappen
van dien menscb in zijn hoofd! en hart zag liggen. En
dan wilde hij vaiak dien mensch te lijf, zeggend, dat
is een misdadiger. dab is een man, die in 't ge
heim fraude heeft gepleegddat 'is iemand, die
godsdienst huichelt. dat is iemand, die haar ma.n
misleidt.dat iis> iemand, die moordzucht heeft.
„En. is zijn conclusie juist?"
.„Maar heelemaal niet'. Hoe kunt u dlat vraigen?
Integendeel, hij ziet in de beste menschen, iin die dok
toren, verpleegsters, weldadige vrouwen, die hier
bloemen voor de patiënten! komen brengen, de slecht
ste dingen. Terwijl hij in slechte lieden, b.v. in pa
tiënten, die wij uit het tuchthuis hier >n observatie
krijgen omdat men niet kan uitmaken of ze simulee-
ren. allerlei goede eigenschappen ontdekt."
Ik was in begeleiding van e,en vriend, den heer W.,
goed jurist, 'hoofdredacteur van h.et provinciaal dag
blad van Kent. De directeur bracht ons bij den zon-
deilingem krankzinnige. Zoodr-a li ij mij zag trok hij
zijn schoen uit en wilde mij te lijf, „Kalm een beet
je!" zei de directeur, „of je moet in' 't bad." De be
dreiging had een goe.de uitwerking. De „kristallen
jonker" keek mij somber aan .en zeide: „Die mam is
een leugenaar. Die man vertelt altoos dingen, die hij
zelf heeft uitgedacht."
"E.1."',zei lk> nieuwsgierig, „en wat ziet u nog meer
m mij
Hij ke,ek mij verachtelijk aan en zei tot den dn-ec-
t-eur
„Pas op voor dien man. D.at is ©en gek. Hij wil
de wereld verbeteren door er op los te liegen
„En wat ziet u in mij?" vroeg d'e heer W.' 'miiin
metgezel.
m"Tni U-?* Z0ii d° liTankzinn|ige, zijn oogen' op den heer
'vestigend, iemand van een zeer gunstig voorko
men zorgvuldig gekleed. „Niets dan goeds. U bent
eerlijk. zegt ein 'schrijft nooit bedenksels. Dat is
verre van u. IT bent uiterst rechtvaardig. U heeft
een afkeer van het protégé-systeem, hetwelk zooveel
■schade doet' in 't vaderland, d'e beste krachten) op zij
zettend, ter wille van lieden die opzitten kunnen en
pootjes geven, dat zij zelve wel 'heelemaal pootjes
schijnen geworden t,e zijn. Een van uw eigenaardig
heden is' uw zuiver mathematisch werkendl brein. U
zult nooit een rekening flatteeren. Tirouwens flat
teer en is-uw zwak niet'. II vleit anderen) niet en bent
ook zeil afkeerig van vleierijU bent buitenge
meen werkzaam...."
Zoo ging d.e krankzinnige voort. De directeur
deelde ons nuede, dat hij zoo den heelen dag doorging.
Meende hij echter, zooals bij mij, slechte hoedanig
heden te zien, clan kon hij gevaarlijk worden. Van de
meeste menschen zei hij kwaad had een afkeer Van
ze. Het ergste is, zeidie mij de directeur, dat deze
man jaren Tang zitting heeft gehad in een rechters-
college en het hoogstwaarschijnlijk is, dat hij j-aren
lang- reeds malende was, vóór men) 't merkte ©n dat,
men toen zijn juridische adviezen vgalc waardeerde
en dat op deze wijze honderden menschen onschuld!-
veroordeeld zijn of ten minste op onrechtvaardige wif-
ze gevonnist
Dat gaf mij veel te denken.... en ik herinnerde
mij vele gevangenen, die ik gezien had en waaronder
er wellicht waren, een vonnis 'boetend, dat onder me
dewerking van den „kristallen jonker" was geveld.
„Het kwam verrassend goed uit", zei mijn vriend,
de heer W., toen wij buiten kwamen.
Ik antwoordde hem niet, mij houdend aan 't geen
de directeur mij gezegd had, dat de „glazen jonker"
doorgaans precies hot tegendeel van de waarheid zei-
de bij zijn „doorzien" van menschen.
Het is ons aller zwak nu eenmaal, van ons' zelf het
beste te denken! De „kristallen jonker", dien wij al
len in ons binnenste dragen, lis al niet snuggerder,
dan die, welken ik dn de werkelijkheid za:g!.
Ingezonden Mededeelingen.
Ingezonden mededeelingen.
Door haar te verwaa-rloozenl begunstigen' wij de
voortwoekering van ziekten. Het' Verwaarloozen van
verzwakking of ziiekte dier nieren) en urinewegen kan
dé ernstigste gevolgen met zich sleepen.
Mem kan een betrekkelijk uitstekende gezondheid'
schijnen te genieten en toch een nieraanidoemimg heb
ben, welke, in, het begin van weinüg hinder, veroor
zaakt werd door een kleinigheid (een gevatte koude,
vermoeienis, buitensporigheden van allerlei aard!).De
uitvloeisels van déze aandoening treden) bij tusschen-
poozen op, verdwijnen tijdelijk en do,en zich daarna
krachtiger gevoelen.
i Puigpijn, hoofdpijn, waterzuchtig© zwellingen onder
ae oogen en in dei enkels, rheumatische pijnen, uri-ne-
stoornissen) kunnen de verschijnselen zijn, ,d'ie aandui
den, dat de nieren en blaas aiamged'aan zijn en som
tijds reeds veel erger dan vermoed wordt.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen herstellen de goede
werking der nieren ,en blaasi en doen die hovenstaiande
verschijnselen verdwijnen, de voorloopers van gevaar
lijk© ziekten als waterzucht, niersteen, nier- en blaas
ontsteking, uremie (urimezuuTvergi'ftilging).
Te "Alkmaar verkrijgb. bij de hh
Nierop en Slothouber,' Langestr 52,
Toezending geschiedt fr. na ontv.
v. postwissel a f 1.75 voor één, of
f 10.voor zes doozen. Eischt d e
echte Foster's Rugpijn NierenPillen
weigert elke doos, die niet voorzien
™CE mam. is van nevenstaand handelsmerk
VAN
Redacteur A. VAN EELDE, Bloemendaal.
Ho. 370.
(Eerste publicatie).
E. FERBER te St. Amarin.
VanCelDORH
Mat iu 2 zetten.
Oplossing van No. 367 (Philip H. Williams).
1 D dl gé enz.
Goede oplossingen ontvingen) wij van: P. J. Boom,
F. Böttger en C. Visser te Alkmaar, G. van Dort te
Leusdien, Mr. C'h. Enschedé en' P. 'Fabriek "tie Haar-
lenr, J. W. Le, Comte ©n J. Vijzelaiar te 's-Grav,enha-
ge, P. Bakker., Jos. de Koning en H. Weenink te Am
sterdam, .JReeser te Voorburg, J. 1 Deuzöman te
Frederikisoord', Mr. A. vain d'ett Veni te Arnhem, S. te
S., W. Korteling te Deventer, Reinier II. d'e Waard
te Utrecht, II. Strick van Linschoten te Rijswijk en
O. Boomsma te Kampen.
Ad No. 367.
Wij vonden dezen tweezet werkelijk nogal aantrek
kelijk. De s'leutelzet, op zich zelf niet1 kwaad, verlost
ons van een aantal duals, terwijl wij de matvoering na
1.. p c7 allervroolijkst vonden.
Ad. 370.
Wij zijn den heer Ferber zeer erkentelijk dat hij ons
deze opgave heeft afgestaan, die wij beschouwen als
het type van een „oerechten" Eerher. Klejn, maar
eeuwig aardig.
De lezer oordeeie intusschen zelf.
AANSLUITING TUSSCHEN LAGER-
EiN MIDDELBAAR ONDERWIJS.
Jaren lang is geklaagd over gebrek aan aanslui
ting tusschen lager- en middelbaar onderwijs. Zoo
lang de vereeniging V. E. O. (Vereeniging tot ver
eenvoudiging van examenei en onderwijs) bestaat, is,
men bezig den overgang vam de lagere- tot de hoogere
burgerschool en het gymnasium geleidelijker te ma
ken. Steedisi blijft men klagen: „Eir i s geen aanslui
ting, er isi eern breed© kloof tusschen dte scholen, die
voorbereiden voor 't gymnasium en de hoogere bur
gerscholen en' die scholen zelf." Aan den eenem kant
staan de lagere onderwijzers', die zich afsloven de
leerlingen te brengen tot de hoogte, dli© de leeraren
M. O. wensehen, dat de Candidaatl-H. B. S.'eirsi zullen
hebben. Aan1 den anderen kant staan) de leelraren,
die uitroepen„Hier staan wij, God help'e ons, wij
kunnen niet anders!''
De leerlingen) kunnen of over de kloof heensprin-
gen (door middel van een „briefje" Van het Hoofd!
der School), öf ze komen aan dé andere zijde over
een brug (het. toelatings-examen), e,en gevaarlijke
brug, zondeir leuning. Maa,r dé kloof blijft. Eem aan
tal leerlingen, dat tot opluchting en vreugde der ou
ders goedl en wel was overgetransporteerd, wordt na
een proeftijd maar weeir geretourneerd) en valt jam
merlijk in de diepte. Nu moeten) de lagere onderwijs-
m-enschen maar trachten ze da-ar weelr uit op te visi-
schern en* van de ongelukkige slachtoffers zien te red
den, wat) er nog van te redden is.
Niet alleen tulssehen de middelbare school en de
ageie dito be&taat de kloof, maar ook tusschen d'e
leeraren ©n de onderwijzers. V. E. O. was de aange
wezen vereeniging, die hen, in overleg met ouders,
menschen van) d'e practijk, artsen, enz., er toe zou
brengen samen te werken, om de kloof té dempen.
Daar is mets van gekomen; ze waren weldra zóó met
.elkaar aan 't kibbelen, dat de kloof eerder dieper
werd' dam minder diep en db middelbare heeren deden
niet meer mee met V. E'. O., uitgezonderd) enkelen,
Toch i-s hetl examen, dat dienen moet tot toelating
van den eenen kant naar den' and'eren, verandercf
verbeterd ook wel, maar 'fc i)s niet! gemakkelijker ge-
worden. oor het Aederland'scli b.v. werd! algemeen -
opgegeven een stel zinneni tot „invulling", met op-ge
ving der naamvallen enz.„ overbrengen van 'n zin van
den bedrijvouden vorm in den lijdenden of omgekeerd,
het zoeken van tegenstellingen van opgegeven woor
den of uitdrukkingen. Deze examenpaardjes, waar
toe de leerlingen konden) worden afgericht, worden
lang niet meer zoo algemeen bereden als vroegeir. In
Amsterdam b.v. zijn ze vervangen) door een eenvoudig
gedicht van een, aantal coupletten, waar dan eenige
vragen over uitdrukkingen, woorden, zinsdeelen en
woordsoorten onid'er staan, die 'schriftelijk moeten
worden beantwoord. Het is een opgaaf, die in
den regel voor onze twaalfjarigen te zwaar is. Voor
■een mondeling examen, waar de .een© vraag uit de
andere voortvloeit en een examinator uit de wijze,
waarop hij antwoorden krijgt, veel kan opmaken, zou
dat wat anders zijn.
Bij het rekenen' blijven nog steeds zeeir ingewikkel
de zoogenaamde „vormsommen" .een geliefd examen
materiaal. De heer Stamperius, schoolopziener, oud-
schoolhoofd uit Amsterdam, noemt het maken van die
sommen acrobatische toeren. Hij vertelt in het
„Nieuwe Schoolblad!", dat hij, toen 'hij zoo'n acro-bati-
'schen rekentoer trachtte te volbrengen, na een groot
half uur nog niet klaar was en dus „zeker onvoldoen
de voor rekenen zou hebben gekregen".
Op initiatief der Haagsehe Afd. van V. E. O.
bracht een commissie uit die Afdl .ter voorlichting
van de z.g. „Plaatselijke aaneenschakelingseomniis-
sie", een enquête-commissie d'oor B. en W. be
noemd tot onderzoek van dé hier besproken zaak
een uitvoerig rapport uit over de toelatings-ei'schen
tot d'e le klasse H. B. S. en' Gymnasium.1) Met tal
van feiten) bewijst ze, dat veel te zware eisehen war
den gesteld, dat de voorbereidende scholen gedwon
gen worden, heel anders te onderwijzen dan ze zou
den doen, indien) ze vrij waren, indien ze niet gedre
ven werden door de examens in een richting, d!ie ze
ni.et- achten in het belang van -de jeugd'.
Hoe aan dezen vicieuzen- toestand! eem eirnd'e te ma
ken? Alleen dan, wanneer' van -dé zijde der middel
bare school minder geëischt wordlt, mindere en) ook
vooral andere eisehen gesteld! worden, is daan- kans
op.
Overleg en samenwerking met het lager onderwijs
is noodig: veel invloed dient te worden toegekend
aan de rapporten van de leerlingen. Thans wordt in
den regel slechts dan het ira.pport ingezien als 't ex
amen een twij'fe'lachtigen) uitslag oplevert. Bij een
slecht examen kan een goed' rapport niet helpen. Het
zwaartepunt moet gezocht worden in 't getuigschrift
van het hoofd) der school. Met dat rapport behoorde
men te beginnen. Alleen als het hoofd der school de
verantwoordelijkheid niet op zich! durft! nemen, zal
een examen moeten worden afgenomen. Aan die
•schoolhoofden, wier rapporten) niet vertrouwbaar blij
ken, moest het b-evorderingsreeht ontnomen worden.
Blijken anderen al te bevreesd! voor het geven van
een goed) rapport, wel, dan is het d'e plicht van de
ouders om daarover te klagen. Het is het bejang
hunner kinderen) dat op het spel staat. Veel meer
dan tot nog toe moeten d-e^ouders- zich er voor span
nen. De scholen zijn er voor de kinderen; deze zijn
er niet voor de school.
Zouden werkelijk de ouders, de leeraren en de on
derwijzers bij geen mogelijkheid! samen kunnen wer
ken? Zou er geen vergelijk te treffen zijn? Zij
allen hebben toch immers hetzelfde doel: het belang
der leerlingen!
Waar een wil is, daar is een weg!
J. SCHUITEMiAKER Cz„
Amsterdam.
licht „De lotgevallen onzer erfelijke eigenschappen",
•door A. M. Benders, gelneesheer aan het Gesticht
Mee r en berg.
Een nieuwe aflevering werd onis toegezonden van
het tijdschrift dier nationale vereeniging tegen d'e
werkloosheid, het orgaan der vereeniging vain Neder-
laindsche -arbeidsbeurzen. De heer A. A. Beekman
geeft ©en algemeeme beschrijving vain) het plan -der
Zuiderzee-V ereemiging-S'taia'tiscommissie, de afslui
ting en droogmaking dier Zuiderzee. Een kaartje is
er ter verduidelijking aan toegevoegd.
en
o.a. 7 ct. p. 100 K G.
HOUTTIL 57.
Telef. 200.
Van 1 5 regels 25 Cents, bij vooruitbetaling.
^10U^e^en» Stoelen en Spiegels in ver-
schillende stijlen, Kamermeubelen, ook solied Stof-
feerwerk te leveren. Aanbevelend,
Firma p j_ c NIEEOp
Alkmaar. Fnidsen 113. Langestraat 58.
J.F- f". SIMON, Alkmaar. Steenhouwerij K o"
n n g s w e g 46. Grafteekenen, Schoorsteen
mantels enz.
prima SAKSISCHE KANARIES. Dag- en avond-
zangers, vanaf f 3.—, 8 dagen proef, poppen f 0 50"
li. CUPIDO, Kinheimstraat 23.
lieen heerlijker, zuiverder en smakelijker glas bier
dan het beroemde TRAPPISTENBIER. Ook per
halve flesch verkrijgbaar bij J. H. ALBERS, in den
Bierkelder Verdronkenoord, ingang Kapelplein.
AANBIEDING. |HUISHOUDSTER of anderszins, in
stil gezin, zoo spoedig mogelijk. Br. fr. letter H
aan firma ZWAAN ZOON, adv.-bur., NieuweslooL
Alkmaar.
COLPORTEUR, liefst middelbaren leeftijd, voor de
morgenuren gevraagd.
Brieven onder letter K 258, bureau van dit blad.
TIame, 36 j., zoekt TIJDELIJKEN WERKKRING in
huishouding of winkel.
Brieven onder letter -M 258, bureau van dit blad.
Dit Rapport, door G. van Dorsten, mej. B. M.
Cohen Stuart en J. van Zant-, is uitgegeven d'oor de
Maatschappij „Ontwikkeling". (Prijs 40 ct.)
HANDBOEK OVER PAARDENKENNIS.
De heer G. N. II. van Riesen, directeur der dbes-
sieerschool te Alkmaar, heeft een geïllustreerd1 'hand
boek over paardenkennis geschreven, dat bij den heer
P. van Belkum Azn. te Zutphen het licht zag. Het
veelomvattende werk i,s meer wetenschappelijk dan de
vroeger d'oor dein heer van Riesen geschrevene, de
eenvoudige verhaal trant! is -echter behouden gebleven.
Het naaT interieur ,en exterieur goed verzorgde
paardenboek zal zeker zijn weg vinden.
De Hollandia-drukkerij te Baam zond oms w-eer
eeniige brochures ter aankondiging. Vam de hand1 van
den heer J. O. Ceto-n, secretaris vam de Sociaal-De
mocratische partij te Amsterdam Verscheen „De vak
beweging en de politi-eke strijd".
In de serie „Uit zenuw- em zieleleven" zag het
ïle GOEDKOOPE WINKEL in Ijzerwaren en Ge
reedschappen van R. ZOMERDIJK, Zaterdags op
het Hof, is thans gevestigd KONINGSSTRAAT, hoek
Korte Nieuwesloot.
gen net Meisje ZOEKT PLAATSING in een Win
kel. Brieven onder letter L 258, bureau van dit
blad.
gijne Wintermakreel, als zalm uitgesnedtn, gerookte
Paling, heerlijke Sprot, Spekbokking vanaf 4 a
10 cent, fijn gem. Haring in 11. van 3 stuks 14 en 15
cent en 6 stuks 28 en 12 stuks 58 cent, Rolmops in
fl. van 3 stuks 16 cent, 6 stuks 32 cent, IT mosselen
8ct., fijn Tafelzuur, los en in fleschje, Garnalen 12 ct. p.
ons, Zoutevisch 25 cent, Stokviseh 45 cent, geweekte
20 cent per pond. Blikgroenten, Bessenwijn^ Bessen
sap en Pinda's, doffe Kastanjes 18 cent pér pond.
Th). J. KLOPPENBURG, Spoorstraat 77.
