DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. 1 Economische verschijnselen. No. 306 Honderd en veertiende Jaargang 1912 ZATERDAG 28 DECEMBER. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. vmm Telefoonnummer 3. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. (Het jaar 1013.) Ir '!U BINNENLAND. KINDERTIJDSCHRIFT VERSCHUNÏALLE 14 DAGEN '"J'NlïlJiiï 'EN-IS OVERAL'ÊRATIS vERKRUGBAARVOOR ELK KOOPER VAN SOLO AARGARINE A E5cT PER POND ALKMAARSCHE AT.KWA A R. 28 December. Het jaar 1912 zal in1 Europa1 berinneringen achter laten aan natheid en duurte, staking en oorlog. Niet onwaarschijnlijk zullen de econ.omj.sche gevolgen van de geweldige regens in den zomer, die op de oogsten noodlott.igen invloed hebben' gehad, zich vooral in 1913 doen gelden en wel in den vorm van toenemende verhooging van de prijzen der eerste levensbehoeften. Natuurlijk is dit slechts een bijzondere oorzaak van het algemeen© verschijnsel van dluurte, waarvan de verklaring overigens .word tl gezocht in de vermeerde ring der goud productie, in den trek van het platteland naar de groote steden, in) verwaarloozing van land bouw en veeteelt en te sterke bevoorrechting van ban- del en nijverheid. Duurte-onlusten, gelijk in 1911, zijn er dit jaar niet veel geweest. Alleen iin Duitschland' kramen, in het bijzonder in September, de gemoederen in beweging door de. hooge vleeschprijzen. In tal van vergaderin gen en couranten werd geprotesteerd. Verschillende stadsbesturen, zooals te Keulen, Erankfort, Aken enz. gingen er onder den indruk van de protesten zelfs toe over, buitenlandsch vleesehi te importeeren, hetwelk zij door de slagers, die aanvankelijk tegenstribbelden, tegen lage prijzen lieten verkoopen. Zoo hoog steeg de nood, dat zelfs1 de Pruisische regeering, hoe on gaarne ook, enkele maatregelen meende te moeten nemen ten gunste van de opheffing der vleeschduur- te. Dat deze maatregelen intusschen verre van af doende zijn geweest staat vast-. Meer dan lange ver- toogen zegt in dit opzicht het simpele 'berichtje, vol gens hetwelk het Berlijnsche slachthuis beschikbaar wordt gesteld voor het doen slachten) van honden. Het afgeloopen jaar heeft Europa ©en reeks ar beidsconflicten gebracht. Wij bedoelen nu niet de stakingen, welke uitbreken, omdat leiders van arbei ders een regeering eens mores willen leeren, wijl zij bepaalde wenschen niet bevredigt! of wijl d© meerder heid hun niet naar dien zin is, inj Hongarije algemee- ne staking voor de invoering van algemeen kiesrecht, in Portugal als protest tegen het optreden van een plaatselijke overheid, in België als uiting van teleur stelling over den afloop van verkiezingen. Dergelijke bewegingen zijn in den regel, van korten duur en heb ben enkel politieke beteekenis. Van oneindig groo- ter gewicht zijn de economische stakingen, gelijk die, waaronder Frankrijk en Engeiand' hebben gezucht. De F ransche republiek had in Maart een gedeeltelijke werkstaking- in de mijnindustrie van het departement du Nord, welke spoedig afliep, maar ook de staking der reeds zoo wel' bekende „inscrife maritimes," waar bij de regeering tusschenbeide kwam en welke deson danks geruimen tijd heeft geduurd! (van Juni tot Augustus) Engeland werdl diep geschokt door de groote sta kingen van dit jaar, welke het geheele publieke leven hebben beheerscht. Meer dan 800.000 man werd) tot werkloosheid gedoemd; door de geweldige mijnwerkers- crisis. Geen wogder dat de regeering deed wat ze kon om het conflict te doen eindigen. Eni van zoo g'root gewicht werd deze crisis geacht, dat de. Koning den 15den Maart verschillende" bezoeken, welke hij aan bet vaderland zou brengen er om aflastte. Het kabinet was druk in de weer om in conferenties beide partijen tot elkaar te brengen en beide parlementen hebben een coal bill aangenomen, een wetsontwerp, waarin het minimum-loon; van een mijnwerker werd geregeld. Eerst den 6den April besloot de nationale conferentie der mijnwerkers met 440 tegen 125 stem men tot hervatting van den arbeid, hoewel1 het. refe rendum had! getoond, dat de grootste helft der mijn werkers voor het doorzetten van de staking was. Het bereikte resultaat is dus geweest, dat,er een wet op het -minimum loon tot standi gekomen is. Nauwelijks was Engeland) van deze ernstige crisis goed en wel bekomen, of het werd voor een nieuwe beproeving gesteld van dezelfde soort. In het laatst van Mei brak een staking van de transport-arbeiders uit, een half honderdduizend stakers waren daarbij betrokken. Het begon te Londen, maar weldra noo- digden de leiders de transportarbeiders in andere ha vens uit geen schepen te lossen of te laden, waarvan de vrachten voor Londen bestemd waren. Dientenge volge nam dé staking zulke, afmetingen aan ,dat het verkeer er geducht onder leed. De regeering toog weer dadelijk aan het werk. De regeeringscommissaris, die een ondferzoek instelde, kwam tot de slotsom, dat vijf van dé zeven grieven der stakers billijk waren, doch hij laakte het ini hen, dat zij, alvorens het werk neer te leggen, niet getracht hadden het geschil door "bemiddeling te beslechten. Eerst den 31sten Juli werd deze staking opgeheven. Intusschen had de regeering aan den IndUstrieelen Kaad gevraagd, voorstellen te doen voor de beste wijze waarop de naleving van) overeenkomsten tusschen pa troons en arbeiders kan worden gewaarborgd. ,Zoo heeft dus liet jaar 1912 weer duidelijk geleerd dat het bij economische conflicten hard om hard gaat, dat tegenover het leger der veTeenigde werknemers meer en meer komt te staan het kleiner maar machti ge leger der werkgevers. Wanneer er een strijd! uit breekt over loon of werktijd, dan gaat het niet meer tusschen een patroon -en zijn personeel of de organisa tie van zijn personeel, maar dan staan er twee mach tige bonden tegenover elkaar, dan hebben noch de patroon noch zijn personeel iets t-e beslissen, maar dan berust db za.ak bij de groote vereenigingen van, werkgevers en werknemers, die strijden met de mach tige wapens van uitbreiding der staking en uitslui ting (lock-out). Overal neemt de patroons-organisatie snel toe. Een leerrijke statistiek hierover is juist dezer dagon in Frankrijk gepubliceerd'. In) 1884 waren er 101 patroonsorganisaties en 68 werkliedemvereenigingen, in 1896 zijn er 600, in1 1907 zijn er 1700 van d'e laiat- sjen méér dan van db eersten. Doch van 1907 tot 1912 komen er maar eventjes 1275 patroonsvereeni- gingen bij, terwijl het aantal werklieden-organisaties vermindert door fusies. Belangrijker dan de getallen d^r organisaties zijn die der georganiseerden. In 1890 w^ren er 93.000 patroons georganiseerd', in '93 114.000, in '98 '189.000, in 1903 205.000, in 1908 sJfr.OOO, in 1912 410.000. Sneller liep het getal ge organiseerde werklieden op: 139.000 in 1890 en i?p64.000 in 1912. Maar wanneer in een bedbijf 10Ó gf%t.roons en 100.000 werklieden zijn, en 30.000 der laatst en en 70 der eersten zijn georganiseerd, dan ligt Hèt voor de hand, dat de patroons sterker zijn dan de werklieden. In liet mijnbedrijf zijn 314 ondernemers fff. 66.000 werklieden georganiseerd, maar van d'e laat- Jten is het percentage 32 procent en van de eersten 74. Bij de chemische prodlicti© bedragen die percenten 6> (patroons) en 23 (werklieden), in) de papier-in- dpstrie 92 en 15, in de steenbakkerij 28 en 8. Slechts Ja enkele bedrijven (bijv. leerlooierijen '15 tegen 14, textielindustrie 13 tegen 8, Moederbedrijf 5 tegen winnen de werklieden het. I (X (leen wonder, dat de gevolgen van stakingen die van i,torlogen nabij komen en dat de regeeringen zich dalaast-en, om beide partijen in een „stillen oorlog" tot 'Mkaar te brengen, elk ernstig conflict zoo spoedig "rp-Ogel'ijk trachten op te lassen en voor liet vervolg érhaling pogen te voorkomen, gelijk in 1912 duidelijk qon jcrrtii gebleken. KAMERVERKIEZINGEN 1913. Professor Drucker heeft aan de kiesvereeniging l ^Burgerplicht" te Groningen medegedeeld, dat hij in fl§13 geen eamd'idatuur voor de Tweede Kamer zal aanvaarden. Reeds meer dan een jaar heeft dat be sluit bij hem Vastgestaan. Gemengd nieuws. BEDOLVEN. Te Bocholt (bij Winterswijk) wordt van stadswege Wet rioleering-swerk uitgevoerd. Toen Dinsdagmiddag te©n aantal werklieden bezig was stortte een gedeelte 'Vim den grond in, met- het gevolg, dat een drietal ar- 'beiders onder de aardmassa bedolven werd. Ofschoon "•dW de lijk hulp werd geboden1, kon slechts één van hen Tdvend te voorschijn gehaald worden. De beid© ande- "ï&i, van wie een Hollander uit Dinxperlo, waren 'jreeds overleden. BRANDSTICHTING Eersten Kerstnacht ontdekten voorbijgangers brand in een perceel in de Landstraat. te Bussum, bewoond door den kruidenier Janssen. Het gelukte de brand- weer het vuur, op twee plaatsen tegelijk uitgebroken, "Spoedig- te blusschen, doch een nader onderzoek omr ft%nt de oorzaak bracht aam het licht dat verschillende voorwerpen met petroleum bestreken waren. ..T>De bewoner was, schrijft bet Handelsblad, 's mor gens naar Den Haag vertrokken, zoodat het huis den geheelen dag onbewoond was. Janssen is; Donderdag- 'avond na verhoor bij zijn thuiskomst in verzekerde be- Tearing gesteld en gistermiddag arriveerde het parket '"..uit Amsterdam ter nader onderzoek. AANRANDING. Donderdagavond werd1 den stafmuzikant C. Kiezel steen, van het 6e regiment infanterie te Breda in garnizoen, door een tot dusver onbekend! gebleven per oon te Ginneken met 'u mes een snede over den- arm iüëgebracht, waardoor de polsslagader werd doorgs neden en de getgoffene bewusteloos ineenzakte poedig ingeroepen geneeskundige hulp, achtte na t eerste verband te hebben gelegd, overbrenging per fnncard naar het militair hospitaal' te Breda noodig Ingezonden mededeellngen. HANDWEG £005 sees zoeken naar den dader, doch' er is niet de minste aanwijzing. IS ER 1 ETS VOOR DE WAARZEGSTER? Dat de groenteboer, de appelenkoopman, de schare- sliep aan de deur komen om te vragen wat het van- dagg zijn zal, of mevrouw ook nog mooie bellefleur tjes1 blieft, of er ook nog scharen of messen te wetten zijn liet zijn gebeurlijkheden des dagel'ijkschen le vens, niet d'e moeite der vermelding waard. Is er nog iets te krammen of t-e .lijmen? Heeft mevrouw nog lorren en todden? 't zijn) vragen van een soort ne gotie- of handwerksstand, welke al evenmini buiten de deur van het kleine stadsleven'gaan. Wanneer daar echter op een nuchteren na-Kerstmis-ochtend' een ti mide belletje klinkt en de nog niet -ganscb uitgesla pen dienstmaagd bij het openen der deur de hierbo ven vermelde vraagt verneemt, dan wrijft zij zich toch even de oogen, kijkt lichtelijk-ontsteld' als iemand, die, zoo juist uit den droom ontwaakt, woorden in de ooreni hoort klinken, waarvan de zin met een gewet- tigden twijfel in dé nog wat trage gedachtengang na- soest. En toch heeft menige huisvrouw, menig belïen- jaagstertje, menige dienstmaagd! gistermorgen dit voor Den Haag wel unieke verzoek aan de deur moe ten aanhooren. Wij twijfelen -er aan of de origineele waarzegster profijt heeft gehad, nieuwe cliënteele heeft verworven met haar nieuwe proeve van klanten werving-;,'t lijkt ons te ongewoon, te absurd. (N. Ct.) UIT HOORN. Het dagelijksch bestuur van de Holland-sc-he Maat schappij van Landbouw, afdeeling Hoorn, stelt voor om, wanneer de regeering mocht besluiten de Rijks- tuinbouwwintepsehool diie in 1913 in Noord-Holland boven het IJ zal komen, in Hoorn te vestigen, een be drag- van 1000 beschikbaar te stellen voor inrichting van een tuin of kassen bij de school behoorende. J. H., redacteur en administrateur van het, R. Tv. orgaan Onze Courant, te Hoorn, die zich de vorige week met een bedrag van J 900 uit die voet-en had gemaakt, heeft1".zich te Roosendaal bij de politie aan gegeven en is naar Alkmaar overgebracht, UIT WEST-GRAETD'IJK. Deu 2den Kerstavond! gaf de Rederijkerskamer „Oefening Volmaakt" alhier haar le uitvoering in dit seizoen in het lokaal van den 'heer Van Marle. Na verkregen toestemming van de schrijfster, mevr. A. van Goch—-Kaul'bach, werd! opgevoerd): „Eigen Haard," tooneeispel in vier bedrijven. Over het alge meen werd' dit stuk goed vertolkt en voldeed' .goed. Als nastukje werdl opgevoerd: „lk wil trouwen," kluchtspel in een bedrijf. Niettegenstaande het oii- gunstige weer, was de opkomst van het publiek zeer goed. Na afloop der voorstelling- was er gelegenheid tot dansen, waarvan ruimschoots gebruik gemaakt werd. UIT URSEM. Den 26sten December werd! in de Ned. Ilerv. kerk alhier het Kerstfeest met de scholieren van de open bare lagere school gevierd. Een1 kerstboom, ruim zes meter hoog, keurig versierd' en prachtig verlicht, prijkte in het midden van het eenvoudige, nette kerk je. De kinderen, om den boom gezeten, zongen op on gekunstelde wijze eenige aardige Kerstliederen1; de voorganger der gemeente hield een© toespraak over de beteekenis van het Kerstfeest tot dé vrij talrijke scha re, waaröa hij eene boeiende Kerstvertelling uit den Fransch-Duitsehen oorlog gaf. De organist© speelde ter afwisseling eenige mooie Kerstcantates. De jeugd genoot volop van de vele versnaperingen en kroeg ten slotte een aardig' Kerstgeschenk ter her innering aan dezen voor haar zoo.heerlijken avond. Zijn toestand was niet zonder gevaar. De marechaut- UIT KOEDIJK. In een gisteren gehouden vergadering van den gemeenteraad werd' in beginsel besloten in vereeni- ging met do gemeente Oudorp een steenkolen-gasfa briek te bouwen en te exploiteeren. .UIT SCHOOKL. Het beroep haar de Ned. Herv. kerk alhier ia aangenomen door dis. A. J. P. Boeke te Noordwijker- hout. UIT HEER-HUGOWAARD. Gisteren had1 alhier de aanbesteding plaat-s voor een tehuis voor armen en ouden van. dageu voor reke ning der gemeente. Er waren 10 insckrijvingsbilj-ot- ten ingekomen van de navolgende personen: O. Hartland, alhier voor 5123; M. de Vries, alhier voor 7289; J. Kuitwaard, Broek op Langendijk 5975; ,1. Leegwater, alhier voor j 5920; A. Klaver, alhie.r voor J 6988; .1. Baars, alhier voor 6334; J. Kamp, alhier voor 6119; ,1. Smit, alhier voor 5578; P. Bot, alhier voor 6246.23; C. en W. Poland, alhier voor J 6694. De begrooting was 5800. 'liet werk is aan den' laagste n inschrijver gegund. De onlangs benoemde commissie voor straatver lichting koos tot. voorzitter en secretaris respectieve lijk de h.h. A. Bakker en J. Zijp. Algemeen was men van oordeel, dat straatverlichting alleen dan volle sympathie zal verwekken, wanneer dit gepaard kan gaan met beter licht in de woningen. Besloten werd zich zoo volledig mogelijk te doen inlichten) omtrent een luchtgasinstallatie, teneinde op deze wijze naast straatverlichting tevens goede w&ningverliehting to kunnen bekomen. Twee ingezetenen zijn reeds do dupe geworden van het nieuwe vijf guldens tuk en hebben dit uitgege ven voor een cent. MANUSJE VAN ALLES. Tot ambtenaar, die-zeven-baantjes zal moeten ver vullen, is te Ijlst benoemd!.het solliciteerende ge meenteraadslid R. J. d'e Jong. En dat, hoewel er nog drie .sollicitaties waren' ingekomen uit verschillende plaatsen in Holland. Echte baantjesjagers zeker, do inzenders, of.... grappenmakers. Tengevolge van1 deze benoeming zal er te IJlst een gemeenteraadsverkiezing noodig zijn. Volgens gerucht zal ook de heer T. Nooitgedacht .(wethouder) als raadslid! bedanken, daar hij lid! ia

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1912 | | pagina 1