DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 3
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913
ZATERDAG
4 JANUARI.^
Hst Kipd en de Scheel.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
reestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzondei lijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
IMt is (immer bestaat uit 3 bladen.
EENVOUD IN L)E OPVOEDING.
„Wat hebben de kinderen het tochi heerlijk tegen
woordig! Vergelijk daar onzen tijd! eens rneel"
hoort men dikwijls zeggen. En met! recht in véél
opzichten. Mooie, ruime, vroo-lijke schoollokalen en
speelplaatsen, flinke schoolpa u-aen, verminderd) huis
werk, school'wandelingen en -reisjes, meer vrije -mid
dagen; kindervoorstellingen, bioscopen, sport en wed
strijden dit alles en nog veel' meer wordt, zoo 't al
niet overal reeds genoegzaami( isi ingevoerd, aanbe
volen en nagestreefd. Zon men langs dezen weg
den weg van minder arbeid en steeds meer genot, in-
tusschen werkelijk een gelukkiger jeugd kwee
ken f
Vele aanhangers van „Verbetering en Vereenvoudi
ging van Examens! en Onderwijs" zoeken de fouten
van ons hedendaagseh opvoedingsstelsel' alleen in de
school. D i'e moet hervormd, verbeterd, aangenamer
gemaakt; daar heerscht overlading, die maakt de
kinderen humeurig, overprikkeld, zwak en zenuw
ziekAlsi d'e oudersi zich eens wat meer afvroe
gen, wat zij zelf konden doen, om' hun kinderen heter
bestand' te maken tegen de moeilijkheden, die nu nog
het kinder-, later het grooto-menschenleven hun op
legt!
Zeker, in. onze scholen dient nog' heel wat veran
derd, vereenvoudigd, besnoeid!! Maar in onze gezin
nen? Of liever, in hetgeen van 'ti gezin uit, voor de
jeugd! wordt gedaan' want in het gezin zijn de
jongelui dikwijls niet veel meer dan om te eten, te
slapen, en 't huiswerk gauw even af te raffelen.
Overlading op onderwijsgebied worde bestreden!
Maar die andere, zeker niet' minder schadelijke, dat te
veel aan genietingen van allerlei aard, die .ongemerkt,
door den geest des tijd's, de geheele maatschappij zóó
verraderlijk is binnengeslopen, dat men er zich, zoo
wel voor volwassenen als kinderen, nauwelijks of niet
van bewust is?
We zijn in December, de feestmaand; in onze
jeugd; de maand bij uitnemendheid! voor huiselijke,
gezellige feestviering. De St. Nicolaas-avond, in
den vooravond! voor de kinderen, later dunnetjes na-
gevierd door de groote menschen. Het Kerstfeest,
min of ineer als vrome, in alle geval rustige viering
van vrije dag'en in 't gezin.
En nuOp G Dec. is de eerste vraag van de leer
lingen aan elkaar: „Tot hoelaat zijn jullie (grooten
en kleinen met elkaar!) opgebleven?" En wie het in
zijn verslag tot middernacht kan brengen, voelt zich
trotsch. „Hoeveel pakjes heb je gekregen?" Het
aantal, ziet ge, daar komt het op aan!
't Kerstfeest heeft langzamerhand, dank zij ons
cosmopolitism©, meer „cachet" gekregen dan de ou-
derwetsche St. Nicolaasavond, en wordt dus in zékere
kringen gevierd als in 't buitenland, zonder dat in-
tusschen de 5e Dec. zich over minder belangstelling
behoeft 'te beklagen. Wie dus de schitterendste be
schrijving kan geven van zijn Kerstviering, van de
grootte van zijn Kerstboom, het aantal gasten, den
Stapel geschenken die is weer de held onder zijn
medescholieren.
Na de Kerstvacantie komen de kinderpartijen, met
of zonder tooneel-uitvoeringen door de gasten. Luis
ter maar weer naar de gesprekken, den dag na zoo'n
feest door dei bleekziende geeuwende' leerlingen tus-
sehen (of in) de schooltijden gevoerd. „Hoeveel dan
sen heb je gehad? Was er ijs? Wat heb je gekregen?"
Ja, „wat heb je gekregen." Het kan er niet meer
mee door, d#t men kinderen uitnoodigt om zich te
komen vermaken; ieder der kleine gasten, behoort
een cadeautje mee te krijgen dat thuis in die overvolle
speelgoedl-kast (of, als bonbons, in de overvolle maag)
nauwelijks meer geborgen kan.
„Foei, wat een overdrijving!" Ik acht u gelukkig,
lezer, die dit kunt zeggen en dus niet, zooals ik, het
beeld dat 'ik u voorstel, uit uw gezin of omgeving
kent. 't ls geen fantasie; 't isi uit de school ge
klapt.Zelfs- het woord „cachet," in 't verband hier
boven door een vijftienjarige gebruikt.
Maar, zegt ge, gelukkig beperken zich deze uitwas
sen tot een klein gedeelte der schooljeugd; tot de
„upper ten." Is intusschen de kwaal' niet evenzeer,,
zij liet in anderen vorm, aanwezig bij de minder ge
goeden? Wel verheft zich reeds menige waarschu
wende stem tegen de bioscopen, zooalsi ze 'in onze da
gen, worden geëxploiteerd); maar welke ouders vatten
bun taak ernstig genoeg op, en zijn bij machte, om
voor hun kinderen bij dit goedkoope vermaak voldoen
de matigheid te betrachten? Eu. hoeveel (helaas, hoe
weinig!) gezinnen vindt men nog, waar een gezellige
avond met lectuur en gesprekken, door ouders en
kinderen samen doorgebracht, tot de genietingen
wordt gerekend!??
„Ik kan tot mijn spijt uw uitnoodiging niet aanne-
I men!" zei ongeveer twintig jaar geleden een lief
i twaalfjarig meisje. „Ziet u, dit ia juist de avond
dat papa voorleest; dat is zóó iets heerlijks, dat-wil
ik nooit missen." Ook) d' i t is uit de school ge
klapt, lezer! Maar - van twintig jaar geleden,
j 1st het wonder, dat; onze kinderen weinig kracht en
liefhebberij over hebben voor hetgeen de school' mag
i verlangen; dat zij meer en meer als recht gaan
I eischen, wat. vroeger, alsi bijzonderheid', blijde uitroe
pen van verrassing ontlokte; dat de invloed' der
ouders op de opgroeiende jeugd steeds vermindert 1)
en zij zuchtend! moeten erkennen: „We vinden, dit
en dat wel niet. goed, maar doe er eens iets aan!
Sluit u aan, ouders, zoekt steuni bij elkander., zoo
het anuers niet gaat! Sticht desnoods ecu „Vereoni-
§ing tot bevordering van den Eenvoud bij de Opvoe
ding" of neen, er zijn vereenigingen genoeg; be
vordert zelf dien eenvoud! Laat ons terugkeeren tot
betere inzichten omtrent wat werkelijk het ge
luk van een kind, ook voor den lateren leeftijd, aan
kweekt.
B. M. COHEN STUART.
1) Dezer dagen kon men in de bladen, naar aan
leiding van relletjes1 in de Middelb. Kolon. Landbouw
er-hooi te Deventer lezen; „Met deze zienswijze der
directie (n.l. dat jongelui' tusschen 16 en 19 jaar niet
erkend moeten worden als „op kamers wonenden,
doch als opgenomen in den huiselij-ken kring') stem
den bijna alle ouders der leerlingen in, op twee na;
terwijl enkele andere ouders tot hun leedwezen erken
den, in deze niets aan den zin van liun zoon te kunnen
veranderen.
MINISTER E. R. H. REGOUT.
Naar men weet, bevindt de minister van Justitie,
mr. E. R. II. Reg'óu't, zich om gezondheidsredenen in
het Zuiden van Frankrijk.
In verband met vandaar ontvangen berichten, om
trent, den minder gunstigen toestand van den minis
ter, is gisteren zijn broeder, L. Reg out, minister van
Waterstaat, naar Nizza vertrokken.
KAM ER VERKIEZINGEN 1913.
De Rott. deelt mede, dat er gisteren onderhandelin
gen gevoerd zijn tusschen afgevaardigden van de drie
rechtsche partijen over de verdeeling va,n, d'e verschil
lende districten, bij die bestendiging vara d'e coalitie bij
do Tweede-Kamerverkiezingen.
Urmriij((l uicuwk.
INBRAAK.
in den avond van den lsten Januari, is te Soest in
gebroken in de woning van een hoogbejaard', alleen
wonend koopman in prentbriefkaarten enz. De man
had' dien avond tusschen vijf en half negen uur ver-
•sekillende Nieuwjaarsbezoeken afgelegd.
Thuiskomende, schrijft de Maasbode, vond1 hij de
deur zijner woning open, zijn inboedel overhoop ge
haald, terwijl een oude lederen portemonnaie bevat
tende 's mans geheele bedrijfskapitaal, tot eep bedrag
van negen gulden tachtig cent, was verdwenen. 1?|5
Door de politie wordt een onderzoek ingesteld naar
de tot op heden onbekende daders.
FILM ZIEKTE.
Een inzender in het Handelsblad schrijft, dat hij
zich voor eenige dagen voor eene pijnlijke prikkeling
der oog-en naar den oogarts begevende, zich dé vraag
hoorde stellen, of hij misschien ook lijdende was aan
filniziekte.
„Niet direct snappende zijne bedoeling, verklaarde
de dokter mij dat in de l'aatste tijden tamelijk vele
patiënten, hij noemde hen slachtoffers' van bioscope-
bezoqk, hem consulteerden.
Hot waren dan voor het meerendeel menschen die
op de goedkoopste rangen plaats nemend zoo- dicht bij
het doek geplaatst worden, dat de oogen er pijnlijk
van aangedaan worden en er zelfs onder kunnen lij
den.
Naar aanleiding hiervan deelde een bekend oogspe
cialist het IIbid. mede, dat heim noch in zijn uitgebrei
de praktijk, nóch in zijn kli'niek, is gebleken, dat er
een „filmziekte" bestaat.
De mogelijkheid! is niet uitgesloten echter, dat
iemand, die een chronische oog-ziekte heeft, na her
haald bezoek van een bioscope-theater, daarvan nadee-
lige gevolgen ondervindt, omdat het voor dergelijke
personen soms al even verkeerd is; om in een electri-
sche booglamp te kijken, als naar een trillende film.
Uit eigen praktijk wist d'e zegsman, dat een bezoek
aan een- bioscope-theater, op een persoon, die geen
gevoelige oogen had', geen nadeeligen invloed heeft.
Een_ herhaald! zitten in een café vol rook voor
gevoelige oogen. misschien nog veel nadeeliger dan
het zijn in een bioscope-theater.
EEN BRUTALE AANRANDING.
In de Halve Maansteeg te Amsterdam heeft gister
middag omstreeks! twaalf uur, een brutale aanranding
plaats gehad. Oe heer J. F., in die straat woonachtig,
begaf zich huiswaarts met een portefeuille in zijn
zak, bevattende f 1500.
Toen hij de Halvemaansteeg binnen kwam, liepen
van den anderen kant twee personen op hem toe. Een
er van bood hem een krant aan. De heer F. vroeg
verbaasd wat liij daarmede moest doen en terwijl hij
luisterde naar een onbegrijpelijk antwoord, dat in 't i
Engelsch gegeven werd, rukte de andere onbekende
hem d'e jas open en wilde de portefeuille grijpen.
Op 't huïpgeschreef van den heer F., schrijft de
Tel., kwamen politieagenten uit; het posthuis Halve
maansteeg aansnellen, waarop de beid'e personen haas
tig op de vlucht sloegen.
ITet mocht de politie niet gelukken de hand' op hen
te leggen.
Vermoed wordt, da tl de beidei individuen den heer
F. geruimen tijd gevolgd zijn en daardoor wisten, d'at
hij de belangrijke som gelds ergens' in ontvangst had-
genomen.
KWAKZALVERIJ.
Zooals we reeds mededeelden, moet H. J. Filers te
Oegstgpest, die reeds meermalen wegens onbevoegd
uitoefenen der geneeskunde werd veroordeeld, ook nog
terecht staan voor het kantongerecht te Hoorn en
Medenrblik.
Als een bewijs hoe druk zijn praktijk is, kan wor
den medegedeeld, schrijft het Hbld., dat er dagen zijn
waarop meer dan 200 verrekenpakketten met genees
middelen tegen tuberculose worden verzonden.
TREINBOTSING.
Donderdagavond zijn te Roermond twee goederen
treinen op elkaar geloopen. De botsing was vrij he
vig De arbeider-remmer J. Jans-sens en de hulprem
mer Kool, beiden van Maastricht, werden onmiddellijk
gedood. Verschillende sporen werden versperd'. De
materieels schade is zeer groot.
Het ongeluk door d'en uit Vlod'rop komenden trein
is vermoedelijk veroorzaakt door verkeerden wissel
stand1. De botsing was zóó hevig dat men deze over
de geheele stad kon hooren. Een goederenwagen en
een personenrijtuig dat in den trein wasi ingescha
keld werden versplinterd'. De beide slachtoffers wer
den letterlijk doodgedrukt. In deerlijken toestand
werden zij onder het puin te voorschijn gehaald' en
onmiddellijk naar de wachtkamer gebracht, waar ter
stond geneeskundige hulp en geestelijke bijstand wer
den verlëend. Een van de ongel'ukkigen was reeds
overleden; de ander gaf spoedig den geest. Beiden
waren gehuwd.
Daar- het- ongeluk op een zijspoor gebeurde, onder
vond liet verkeer geen belemmering.
RELLETJES.
De politie te Sneek heeft Oudejaarsnacht tegen
minstens 1000 personen de sabel moéten gebruiken,
met 't gevolg, dat velen kwetsuren bekwamen. De
drukte begon met een pa-ar nachtagenten, die door
eenige luidruchtige ga-sten in een rondedans' werden
getrokken. Velen meenen, dat de politie niet tactvol
is opgetreden. Daar de agenten op last van -den bur
gemeester hebben gehandeld, neemt deze alle verant
woordelijkheid' voor zijn rekening.
9 UUR WINKELSLUITING TE BEVERWIJK.
Donderdagavond hebben het meerendeel' der winke
liers te Beverwijk, zonder eenige verordening van- ge
meentewege, waartegen velen ernstige bezwaren heb
ben, de 9-uur-sluit-ing ingevoerd.
Zóó goed kon liet publiek zich hi-ermede vereenigen,
schrijft het- Ilbld., dat het d'e ouwill'igen die open ble
ven, zelf aanmaande de lichten uit te d'oon.
MAZELEN.
Te Woense-1 worden gisteren ook de openbare en
Bijzondere scholen gesloten, op advies van de Gezond
heidscommissie, met het, oog op h-et epidemisch heer-
schen der mazelen.
Vertoonde zich de kinderziekte eerst alleen in het'
naburige Stratum, waar zij dra zulke afmeting" aan
nam, dat de scholen moesten worden gesloten, al
spoedig heeft zij zich uitgebreid! over die naburige ge
meenten Eindhoven, Woense.1, Gestel en St'ryp; en
wel in zoo hoogen graad', d'at de Gezondheidscommis
sie zich genoodzaakt, zag, krasse maatregelen te ne
men, om dén voortgang der ziekte te stuiten. Geluk
kig is het aantal' sterfgevallen in verhouding van- het
aantal zieken tot. heden betrekkelijk nog niet groot.
KORTE BERICHTEN.
Te Rotterdam werd een reizende koopman in
zwaar beschonken toestand! op een handlwagen naar
een politiepost aldaar gebracht. Een pa-ar uur later
is hij in dien post aan de gevolgen van drankmisbruik
overleden.
Te Buiksloot verwondde dezer dagen een vee
houder zich met een roestigen spijker aan een pink.
Een paar dagen daarna ontstond bl-oedVergiftiging en
de man ia aan de gevolgen bezweken.
Een dame uit Domburg behaalde bij een te
Vliss-ingen gehouden biljartconcours dén vierden
prijs. Ze speelde een uitstekende partij.
Op Oudejaarsavond zijn ecjni-ge ingezetenen van
Harlingen opgelicht door iemand, d'ie zich uitgaf voor
een Servischen Jo-od en meedeelde uit het Servische
leger te zijn gedeserteerd. Spoedig bleek, dat men
met een bedrieger te doen had.
Een 38-jarige slager te Winterswijk viel, dicht
bij zijn woning, met het hoofd achterover op d'e straat-
steenen. Een ontboden geneesheer kon slechts' d'en
dood' vaststellen.
Een Donderdagavond met d-en Noord'd'uitsdben
mailtrein te Vlissingen aangekomen reiziger uit
Hamburg miste zijn portefeuille, inhoudende ongeveer
2000 mark aan bankpapier, benevens papieren, welke
voor hem waarde hebben. Vermoedelijk heeft- men
hem de portefeuille in den slaap ontfutseld.
Een 20-jarige losse werkman geraakte te Rotter
dam onder een zware kist. Eenige uren later overleed
hij aan de gevolgen.
Op de Lindengra-cht te Amsterdam werd een
vrouw door haar schoonzoon van de trap afgegooid.
Ze werd zoo ernstig gewond, dat ze naar het Zieken
huis moest worden overgebracht.
Gistermiddag werd t-e Amsterdam een 7-jarig
meisje dooi' een kar overreden. De wielen gingen het
kind over het hoofdje. De dood trad bijna onmiddel
lijk in.
In een pakhuis op het entrepotdok te Amster
dam geraakte gisteren een werkman bij het openschui
ven van een deur tusschen eenige za-klcen suiker en
een ballustrade bekneld met het -gevolg, dat de dood
onmiddellijk intrad.
Naar het Hbld' verneemt, heeft mevrouw R. Ter-
nooy ApèlHaspels- het tooneel' voor goedl vaarwel
gezegd. Door bemiddeling van eenige bekende medi
ci is zij t-hans benoemd' tot verpleegster in het zieken
huis te Rotterdam.
Een imker schrijft a-an- de Zutph. Cour.: Ten
gevolge van 't veelal zachte, nu en dan zonnige weer,
vliegen de bijen nog telkens' uit, dat wel is waar be
vorderlijk i.s aan den gezondheidstoestand) der volken,
doch die tevens tot ruimer voedselverbruik leiden, dan
gewo-onlijfc in dezen tijd van 'tjaar het geval is,
Te Leeuwarden werd gisteren iemand' d-o-or een
stier tot tweemaal toe gestooten; hij werd naar het
ziekenhuis overgebracht.
Een dienstbode te Eengelo viel van de trap toen
ze aan 't glazenwasschen was. Haar toestand' is zor
gelijk.
- Te Zwolle beeft men eenige jongens in handen
gekregen, die zich schuldig maakten aan diefstal van
sigaretten.
VOETBAL.
Morgen speelt Alcmaria Victrix een interessanten
wedstrijd' voor d-e competitie. V. V. A. uit! Amster
dam, na IJ. V. V. de stérkste tegenstander uit de af-
deeling, zal de gast zijn. Naar wij vernemen zal
Alcmaria met een zeer sterk el'ftal uitkomen, dat vol
vertrouwen is- in de overwinning. In Amsterdam werd
slechts met 32 verloren. Voer een overwinning op
deze Amsterdammers moet echter heel wat gepresu
teerd worden. Vooral de Al'cmaria-aanval zal een
zwaren taak hebben tegen de sterke verdediging ,met
Ko-opmans, de bekende back, aan het hoofd. In de V.
V. A. voorhoede zijn Houtman, Seeman en Jibben
zeer gevaarlijke spelers, dlie bet onze verdediging zeer
lastig zullen maken. Wij hopen- op een mooie n wedt
s-trijd! en als beide partijen hun uiterste best doen, lis
over deni vermoedelijken uitslag niets te voorspellen.
Alcmaria II gaat naar Amsterdam om den strijd
aan te binden met het tweede elftal' van R. A. P.
Holland heeft een zwaren wedstrijd te spelen mor
gen. Zij moet naar Bloemendaal, op eigen terrein een
zeer zwaren tegenstander. Het sterkst mogelijke en
vooral een volledig elftal' zal' no-odi-g zijn om een goed
resultaat te bereiken tegen deze e-x-tweedeklassers.
SOC IA AL-1 lEMOCRATl SC IIE ARBEIDERS.
PARTIJ.
Den 15den Januari a.s-. zal de candi'daat van dé S.
D. A. P., voor dé- Tweede Kamer in dit district, de
heer A. II. Gerhard] in d'e Harmonie hier zijn eerste
lezing houden over het onderwerp „De Verkiezin
gen."
HANDELSDAG-SCHOOL.
Door den Directeur-Generaal van de Maatsch. tot
Expl. v. Stspw. is besloten jongelieden, die in het be-
z.it zijn van een getuigschrift van voldoend afgelegd
eindexamen der Handelsschool te Allernaar, vrijstel
ling te verleeneni van het examen voor surnumerair
bij bovengenoemde Maatschappij, zulks op gelijken
voet al-s bij art. 4 van het „Programma der voorwaar
de-u verbonden aan de toelating tot het examen voor-
en a-an de benoeming tot surnumerair bij' de, Maat
schappij tot E'xpl. van Stsp-w." bepaald is ten aanzien
van vrijstelling van dat examen op grond' van een der
in bedoeld art. onder 2, 3 en 4 genoemde getuigschrif
ten.
De Candida te n moeten d'en leeftijd van 16 jaren
bereikt en mogen dien van 23 jaar nog niet over
schreden hebben.
Het aanvangssalaris van een surnumerair bedlraagt
J 400 per jaar.
NED., IIERV. KERK.
Morgenochtend zal in de Groote Kerk door ds. de
Pree de bevestiging plaats hebben van ouderlingen en'
diakenen.
Morgenavond zal in hetzelfde kerkgebouw vanwege
d.e vereeniging van Vrijz. llerv. „Evangelische Unie"
een godsdienstige bijeenkomst worden gehouden,
waarin als spreker optreedt de heer d-s. D. Boer uit
Grootebroek.
EEN AFSCHEID.
In aansluiting met liet bericht van 31 December
1.1. kunnen we nog mededeelen, dat aan den heer J.
Emmerig, die zijn ontslag als concierge-bode bij de
Rechtbank heeft genomen, door het Kantongerecht
en gisteren door de orde van advocaten, stoffelijke
blijken van waardeering zijn aangeboden.
OPENING NIEUWE ZAKEN.
De beer Joh. Lauwers opent hedenavond' in de Lan-
gestraat eon zaak in optische artikelen. Moge het
hem niet aan -succes ontbreken!
De heer K. Poeze, behanger en stoffeerder,
vraagt aan het Sehnrloo voor een nieuwe zaak in de
artikelen tot zijn vak behoorende, de aandacht. De
uitstalling en de indeeling maken een goeden indruk.
