DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 12,
Honderd en vijftiende Jaargang.
1918
WOENSDA®
15 JANUARI.
FEUILLETON.
In het Land van den Dollar.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
VERGADEREN.
ALKMAAR, 15 Januari.
Oorlog of geen oorlog?
Zoo luidt de vraag van den dag, waarop liet ant
woord' nog maar steeds uitblijft.
De internationale toestand! doet denken aan dien
voor het uitbreken der vijandelijkheden op dén Bal
kan. Ook toen beraadslaagden de mogendheden lang
en breed' over den vorm van een actie tot verhinde
ring van den oorlog, ook toen draalde men en stelde
men uiti, totdat het te laat was en de oorlogsfakkel
plotseling was ontstoken. Het heeft allen schijn, dat
het ditmaal niet anders zal gaan. Al dagen lang zijn
de mogendheden bezig om aan het gevaar voor het
hervatten van den strijd een einde te maken. Zij be
sloten een collectieve nota aan de Turksche regeering
te zenden het- beroemde huismiddeltje, dat moeder
Europa het zieke Turksche mannetje zoo vaak heeft
toegediend. Maar het overhandigen van de nota wordt
van dag tot dag uitgesteld! en zelfs over de wijze,
waarop cte nota zal worden overhandigd!, kan men het
niet-; eens worden
Over het geheel wordt er weinig hoop gekoesterd,
dat hervatting van den oorlog zaL zijn te vermijden.
In Londen wijst men er zelfs op, dat misschien een
weinig vechten de kortste weg tot den vrede zal blij
ken, want men denkt algemeen,-dat Adxianopel' geen
aanval meer kan weerstaan en dat, zoodra de vesting
gevallen is, Turkije en de Balkanstaten wel tot over
eenstemming zullen komen. Ook te Konstantinopel
gelooft men dat hernieuwing van den oorlog aan-
- staande is. In Berlijn weifelt de stemming men
acht hervatting van den strijd, ook al zouden de on
derhandelingen geheel worden afgebroken, hoogst on
waarschijnlijk, hoewel men zich niet juist rekenschap
kan geven waarom.
To Weenen heerscht groote ongerustheid en hier
vertrouwt men vooral Rusland niet, vreest men zelfs
Roman van LENE HAASE.
1 o
Een zwarte rotspoort opende zich voor hen. Een
laatste, geweldige sprong deedi de wagen en verdween
in het donker. Diepo duisternis omgaf hen, water
plaste. De kleine wagen begon zacht te schommelen
•en scheen een gondel te zijn geworden, die een onder-
aardschen stroom volgde. Dikwijls maakte het ka
naal kronkelingen; men kon koude, vochtige rotswand
den op beide zijden voelen.
Een sterke strooming sleepte hen mee. Het licht
verscheen weer. Eensklaps schoot de wagen nit dë
rots te voorschijn, kwam. weer op de rails, liep als ra
zend om drie korte bochten en hield dan met een ruk
voor het perron stil.
Verward etond Loe op en stapte uit. Het helle
licht en do dringende, schreeuwende mensohen ont
nuchterden haar.
Toen zag zij papa Hansen, die met een vuurrood
gezicht uit zijn wagen schoot, en die woedend wasi,
omdat hij zijn hoed had! verloren.
"Kijk papa Hansen toch eens. t Is om te stikken!''*
En Loc barstte het uit van lachen en was een echt
uitgelaten kind.
„Nu, hoo is het u bevallen, kapitein?'' vroeg de
dokter ondeugend.
Papa Hansen wuifde zich lucht toe met een ge-
klourden, gerai ten zakdoek.
„Eenmaal en niet meer! Zulke krankzinnigheden
vmd! je alleen in Amerika. Dat moet nu een pleizier
zyn. Mijn hoed is ook weg. En hij wuifde nog' har-
ruet' ^eu ^n"ten rakdoek.
„Ik heb gezweet van benauwdheid! Neen. dan lie
ver op de commandobrug bij eeu orkaan, dan nog eens
En 'k heb een dorst!"
aTaT-i" papa Han»en", troostte Loe. „Wij
dadelijk n,»ar kei restaur.,,
dat het Tsarenrijk wel eens Konatantinopel zou kun
nen bezetten
Nu wordt wel beweerd, dat Turkije niet veel zal
kunnen doen, indien het tegen de verbondon mogend
heden opnieuw de wapens zou moeten opnemen, maar
een Duitsch officier prijst in het Tageblatt van gis
teren zeer de verbeteringen welke er zijn aangebracht
aan de Tsjataldsja-linio.
Sedert de Turken dóór kraehtigen tegenstand den
oprukkenden vijand! niet alleen tegenhielden, maar
zelfs tendeele tot den terugtocht dtvongen, zegt hij,
is deze linie buitengewoon versterkt en geheel voor
haar doel berekend.
De loopgraven bezitten thans alle noodige inrich
tingen voor een ongehinderd verkeer naar het leger,
dat zich verder achterwaarts bevindt. Op sommige
plaatsen heeft men zelfs meerdere loopgraven boven
elkaar aangebracht, zoodat men een z. g. étage-vuur
kan openen. Verder hebben de Turken op alle plaat
sen, waar de grond niet moerassig is, en dus niets het
voortrukken verhindert, kunstmatige hindernissen ge
maakt, zoodat het terrein toch onbegaanbaar is. Deze
hindernissen bestaan voornamelijk in draadversper
ringen.
De opstelling der artillerie is uitnemend, de meeste
stukken zijn goed verdekt geplaatst. De bewapening
is best en munitie is er in voldoenden voorraad! aan
wezig, terwijl er wekelijks nog uit Duitechland bin
nen komt. De munitie voor de infanterie wordt onder
deskundige leiding vervaardigd! Er worden dagelijks
bij een arbeidstijd van 9 uur niet minder dan 100.000
patronen van verschillend systeem gemaakt. Ze ko
men vervolgens1 in het depot, om verder aan de troe
pen te worden uitgedeeld
Ook het gehalte der troepen is goed. Dagelijks
vinden er oefeningen plaats, waarbij ook de Koerden
tot soldaten worden gevormd op dezelfde wijze als
recruten in het Pruisische leger. Slecht» één ding
is nog steeds door het ministerie van oorlog verwaar
loosd: dev erzorging-. Nóg' altijd is men niet tot het
inzicht gekomen, dat de Turksche nederlagen bij
Loele Boergas en Wisa en de schandelijke terugtocht
enkel en alleen haar oorzaak vinden in gebrek aan
verzorging van man en paard. In plaats van achter
de verdedigingslinie magazijnen op te richten met
fourage voor meerdere dagen of weken, moeten thans
alle bestellingen bij een eventueel gebrek door de
centrale Hademkeuy aan den generalen staf te Kon-
stantinopel gericht worden die wederom alles over
laat aan de commissie voor inkoop-en. Deze commissie
doet de bestellingen bij de verschillende leveranciers
of neemt het verlangde uit de meestal zoo goed als
leege magazijnen! Ia dit alles geschied, dan begint
het vervoor per stoomschip of spoor tot het naastbij
gelegen station, waarvan het vervolgons met ossen
wagens of per lastdier verder gaat. Intus-schen zijn
er dagen verloopen. De troepen lijden honger, lijden
koude bij gemis aan hout, de paarden komen om en
desondanks wordt veel van hen geëischt, wordt een
glas bier; dan komt u weer bij."
Op het roode, toornige gezicht verscheen nu een
minachtend! lachje.
„Zoo! Bier wilt u drinken! Probeer dat maar
eens, of er in het heelë duiveische park een fatsoen
lijk glas bier is te krijgen. Ice-eream-soda en sarsa-
parilla en andere mengsels, waar een christenmenseh
mieseiijk van kan worden; maar bier krijg jc hier
niet!"
„Bier drinken vinden ze hier bijna onfatsoenlijk",
zei do dokter lachend.
„Die lui zijn zeker niet hoelemaal wijs?" zei Loe
verontwaardigd.
„Dio goede Yankees voeren nu oen kruistocht tegen
den alcohol. Zelfs het onschuldige bier wordt ver
doemd. Wie zijn goeden naam wil behouden, neemt
zich wel in acht in het openbaar alcohol to drinken.
Wie het niet laten kan g-aat thuis te bed liggen en
drinkt whiskey of eau de cologne.
„Foei, te dtommel, wat een huichelarij!"
Loe was diep verontwaardigd, Amerika beviel haar
volstrekt niet meer. Zelfs het park scheen haar min
der mooi.
„En nu krijg ik ook dorst naar bier!"
„Houd toch op over bier!" bromde papa Hansen,
op een bank neervallend.
„In de stad zijn heel veel Duitsche restaurants,
daar kunnen wo later op den avond flink soupeer en",
stelde de dokter voor.
„Fijn, dat doen we."
„Ten minste een troost!"
Lit het tegenover gelegen ice-cveam-paviljoen
kwam oom Dircksen op hen toe.
„Eindelijk woer veilig goarfiveerdIk heb in-
tusschen drie soda's gedronken. Eén met aardbeien,
één met kersen en één met cocacola, en daar ben ik
heelemaal misselijk van. Kan men hier niet ergens
een glas bier drinken?"
„Nu begint die ook nog!" steunde papa Hansen.
„Bedwing uw dorst maar, tot we weer in de stad
sijn. Hier zijn alleen alcoholvrije dranken te krijgen."
-•®* o»«r «Ie .Xscjiing the Leop", riep
opgewekte strijdlustige stemming en discipline ver
langd.
Het gebrek aan verzorging, zoo eindigt het artikel,
is dus nog steeds de zwakke plek van de Turksche ver
dediging. Zonder deze zou or aan de Tsjataldsja niet
getwijfeld behoeven te worden.
Wellicht, dat nu nog blijkt, dat zij in staat van
Verdediging is gebracht, en dat Turkije de vredeson-
der handelingen enkel heeft aangegaan om zich op
nieuw voor den oorlog voor te bereiden!
TWEEDE KAMER.
De algemeene beschouwingen over de begrooting
van oorlog werden gisteren voortgezet.
Eerst enkele ondergeschikte punten besprekende
zeide de minister o. m„ te zullen laten onder
zoeken of het mogelijk is bij de oefeningen te water
zwemvesten aan de manschappen te verstrekken.
De minister kwam daarna tot het meer algemeen
debat en wees erop, wat de taak is van een land als
het onze, dat zijn onzijdigheid moet kunnen verdedi
gen. Het leger voldeed niet aan de met betrekking-
tot zijn organisatie en uitrusting in het belang van
onmiddellijke slagvaardigheid' en bewegelijkheid te
stellen eischen.
Uitvoerig verdedigde nu de minister z ij u stelsel
van organisatie. Hij deed dit o.a. ten opzichte van
het brigade-verband, de aanwezigheid! van slechts één
luitenant per compagnie, de sterkte van de compag
nieën, de overlading in de hooge rangen en 't verdub
belingsstelsel. Dit laatste bestreed' hij op grond van
aan de mobilisatie te stelen eischen; onbestaanbaar
heid van een reservekader voor de hooge rangen; het
feit, dat er geen werk is voor den brigade-comman
dant, en meerdere ernstige bezwaren.
Spr. heeft eveneens bezwaar tegen het stelsel vau
den heer Duymaer van Twist, maar is toeh bereid bij
.een der brigades een proef te nemen met 12 oefen-een
heden in plaats van met. 18, met behoud! van de 6 ba
taljons en van den volledigen brigade-staf.
De minister verklaarde zich echter in alle opzichten
tegen de motief-Eland en Ter Laan.
De minister eindigde met een enkel woord over de
kosten. Hoe men er ook tegen sputtert de oorlogs-
begrooting zal stijgen, wie er ook minister is. Dat el
ders de oorlogs-uit-gaven geringer zijn, houdt verband
met de verschillende economische omstandigheden. De
40 millioen zullen ten slotte bereikt worden door vol
doening aan alle eischen.
De minister onderschrijft veel wat de heer Mar-
chant wenscht, maar in dezen tijd is kortere oefe-
ningstijd onmogelijk.
Daarna werd' gerepliceerd.
Op aandrang van den heer No 1 e n s (R, K.) nam
de minister don crediet-post voor het kustfonds terug
met het voorbehoud, het bedTag aan te vragen bij sup
pletoir© begrooting.
De beer Eland (Ui L.) wilde de verdere debatten
afwachten, alvorens te beslissen over intrekking of
gedeeltelijke handhaving zijner motie.
De heer Duymaer van T w i s t (A. R.) ont
wikkelde nader zijn critiek op de te zwakke compag
nieën en vreesdë, dat de toeloop naar de militaire
academie zal afnemen, nu één luitenant per compag
nie voldoende wordt geacht.
De heer Tor Laan (S. D. A. F.) hield vol, dat
men de militie gehaat maakt door de uitvoering. Hij
verwierp het stelsel van pensionneering der onderof-
Loo en trok den dokter voort.
„De goede zij van „Willow Grove" willen we ten
minste volop genieten!"
Oom Dircksen bromde iets van „gokkenboel" en
volg'do hen met papa Hensen, die zich voortdurend
lucht toewuifde.
Een kleine niggoiboy galoppeerde hen achterna en
zwaaide met den verloren hoed.
erheug'd. stak papa Hansen er de hand naar uit,
maar de bengel trok hem snel terug en verstopte hem
achter zijn rug.
,,I'irat you pay half a dollar!" zei Hij zeer beslist.
„Wat? Ik zou twee mark betalen; alleen voor het
oprapen van den hood? Onzin, geef hier!"
De jongen sprong op zij.
„Mo find you hat! Hat is five dollars worth! So
you pay mo a half dollar!"
„Hij maakt aanspraak op tien procent belooning
voor den vinder. Zeer vereerend, dat hij uw ouden
vilthoed op vijf dollars taxeert, kapitein!"
„Daar, jou zwarte schurk!"
Kwaad wierp do kapitein hom het. geld voor de voo-
ten.
Voorzichtig, met uitgestrekten arm, hield de jon
gen hem den hoed toe. Toen raapte hij snel het gold
op en verdween met een sprong als een spook in de
boschjes.
Papa Hansen was toch blij zijn hoed te-rug- te heb
ben en bekeek hem liefkoozend van allo kanten.
Lachend' en schertsend trokken zij verder, van de
eene tent in do andore.
Tu een theater zagen zij wetenschappelijke licht-
beoldeu. Do Gloasina palpalis werd vertoond; haar
offers uit menschen- on dierenrijk in verschillende
stadiën der slaapziekte; do microben in het bloed van
don mensch. In het volgende theater werd een klucht
opgevoerd: De schoonmoeder van een cowboy". Het
was een laffe grsïp, voor een eenvoudig' publiek bere
kend, in Berlijn had het zelfs bij het Zondags-publiek
weinig bijval gevonden. Do Amerikanen waren ech
ter opgetogen. De flauwste grappen warden met yel
len en trappe-Jeo beloond. De girls moesten sebudden
ficieren op 35-jarigen leeftijd en hoopte, dat de mi
nister het bestuur van „Ons Belang" zal willen ont
vangen, ook na do vergadering dier vereeniging met
den matrozenboncL
Gemengd nieuws.
KWAKZALVERIJ.
Wegens het onbevoegd uitoefenen van de genees
kunde heeft voor het Kantongerecht te Medomblik te
rechtgestaan de bekendie H. J. Eilers te Oegstgeeat.
Beklaagde was niet verschenen.
Het Openb. Ministerie eischte voor 3 gevallen, te
Nibbikswoud gepleegd, samen 15 overtredingen, voor
elke overtreding 200 boete of 60 dagen hechtenis.
De lust tot vergaderen zit ons Nederlanders in het
bl-oed.
Het amusante spel van officieel- en gewichtig-doen
is een product vau ons klimaat en van ons volkskarak
ter. We kwamen do donkere regen-avonden in eikaars
gezelschap doorbrengen, maar konden dat niet „ge
woon" doen, we moesten „officieel" zijn en waar in
een dorp vijf menschen om een kroeg-vuur zaten, werd
Haantje-de-Voorste president en de schoolmeester
scriba. Zóó zijn we altijd geweest. Dit spel had onze
liefde lang vóór we rederijkten in „Den Eglentier."
Maar wij zijn wijs- geworden in deze laatste eeuw en
hebben dus gedaan wat een politiek-ontwikkeld: volk
past te doenwe hebben van ons verlangen een
„recht' gemaakt. De eerste onzer politieke vrijheden
was niet wel neen, we zijn er immer» nóg niet!
onze eigen overheden te mogen kiezen, maar déze: te
mogen vergaderen, waarlijk naar hartelust vergade
ren, zooveel we wilden, 's morgens, 'a avonds, 's nachts,
ültijd, vereenigen èn vergaderen.
Het is eenvoudig een kwestie van appreciatie.
En nu zijn we dan, dank zij de Fransche revolutie
en Thorbeckc, eindelijk zóó ver, dat ieder onzer zonen,
jaren vóór hij in de lange broek komt, per post zijn
convocatie-biljetten ontvangt van het Algemeen Ne-
derlandsch Verbond („Jongelieden-afdëeling") van
zijn „Vereeniging voor Geheelonthouding," van „U.
L. T. O." en van „Emmanuël"; en op de H. B. S.-
debatingclub leert hij al vast het „Meneer de Voorzit
ter" zeggen op den juist en toon, beseheiden, maar ze-
kor.
Vermeent ge eeniige ironie te ontdekken in deze
woorden en denkt ge, dat ik spot? Wel-neen-ik! Uw
zoon heeft inderdaad! ook die ontwikkeling noodig tot
zijn later nut en genoegen. Liet ge hem ook niet door
kundige- lieden inwijden in de geheele literatuur van
West-Europa? Liet ge hem niet het vioolspel beoefe
nen? En betaaldet gij niet- zijne danslessen? Welnu,
als later zijne be-enen reedb te straf geworden zijn
voor een wals, zijn vingers te straf voor do viool, zijn
phantasie te straf voor roman of gedicht, dan nóg zal
hij zijn vroeg-ont-wikkeld! vergadering-talent terdege
kunnen gebruiken en waardeeren, en geestdriftig zal
hij, op avonden dat biljart en omber tafeltje rasten,
het zoete spel meespelen in de „Vereeniging ter bevor
dering vanof „ter beoefening vanof
„ter verfraaiing van"Hij zal danig „zijn woord
doen" en „zijn oordeel ten beste geven" „dat hijzelf
gansch niet onfeilbaar acht, Meneer de President!"
hy zal „namens de kas^commissio Meneer den
Penuingmeest-er lof en dank brengen"; hij zal den be
scheiden en welwillenden glimlach weten te lachen als
op zijn beurt aan hèm, „het hoogstverdienstelijke lid,"
den dank wordt gebracht „voor de kundige wijze,
waarop hijHij zal zich gelukkig prijzen vroeg-
van het lachen. Do boys brachten hun twee fluitvin-
gers niet meer uit den mond.
Loe, die de Engelscho uitdrukkingen heel goed be
greep, want zij had' als kind al Engelsch leeren spre
ken, krulde minachtend de lippen.
„Zeg eens dokter, zijn de Amerikanen nu eigenlijk
zoo kinderachtig of zijn wij zoo geblaseerd1?"
„Allebei mi-sschien. U bent geheel het product van
het geblaseerde, verfijnde Europa, van een oude fa
milie en een groote stad. De Amerikanen zijn nog
jong als natie. U wilt zo zelfs niet voor een natie la
ten geitenIn dezo kinderlijko oorspronkelijkheid
en hun vatbaarheid' iets in zich op te nemen ligt ech
ter do kracht van hot- jonge volk!"
„Nou
„Als men niet aan de New-Yorker upper vierhon
derd zag, hoe gemakkelijk do Amerikaan vatbaar is
voor Europeesche corruptie, dan zou men bijna angst
krijgen voor de Unie als groote mogendheid."
..Do republikeinen van hot oude Rome zijn zij niet",
zei Loc spottend.
„Neen, dat zijn ze niet. gelukkig voor het arnio Eu
ropa."
Loe's oogon fonkelden.
zult. zien, dokter, wij ziju do wereldmarkt van de
toekomst, wij. alle Duitsch sprekenden. Ten slotte
overwint toch het ras, want. dë groote oorlogen zijn
t as-oorlogen. En het gevoel van bijeen te hehooreu
van hetzelfde ras is sterker dan alle bezoldigde legers
on de modernste krijgstechuiek. Dat is zoo'n vast
gevoel in mij, 'dat ik er aan moet gelooven."
„U bent fanatiek vaderlandsgezind. Ik zou wen-
scheu dat u gelijk hadt. Ook ik schat Duitschlaud
altijd hooger, hoe moer ik andere landen zio."
„Tja, daar kan men ton minste rustig zijn gla«
bier drinken", merkte papa Hansen droog op.
...Eu wat voor bier!" voeg'do o-om Direksen er bij.
Loc sprong verontwaardigd' op.
„Schaamt u zich niet, zoo prozaïsch te zijn, als wij
hier van ideale dingen spreken?!"
„Mij begeeft het idealisme bij de hitte en den
dorst!" steunde papa Hansen.
(Wordt veiYolgd.)
