DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
im
No. 11.
Honderd en Tij ftiende Jaargang.
DINSDAG
21 JANUARI.
S T A D S N lEUW S
ALKMAARSCHE COURANT
AT,KMA AR. 21 Januari.
Alle Amerikanen, die wat in de nieuwe wereld' be-
teekenen, stammen af van.... koningen.
Dit is de nieuwste ontdekking, gedaan door een
man van de wetenschap, prof. dr. David Starr Jordan,
president van de Leiand Stanford^universiteit in Ca-
lifornië.
Men weet, dat rijk geworden Amerikanen behoefte
hebben, om van adellijke geslachten af te stammen.
Zij kunnen die behoefte vrij gemakkelijk bevredigen:
in Londen leveren wapenkundigen stamboomen, als
het moet zelfs binnen drie dagen en de lengte van een
stamboom, de historische beteekenis der voorvaderen
en de leveringstijdi hangen af van de som, welke de
„adellijke personen" willen besteden. Het schijnt me
nigeen misschien vreemd, dlat burgers eener republiek,
die „vrij en gelijk geboren" zijn, prijs stellen op zoo'n
stamboom, maar het is toch wel te begrijpen, dat men-
schen die het in materieel opzicht tot iets gebracht
hebben, ook den wensch koesteren zich in ander op
zicht van de menigte te onderscheiden.
De hooggeleerde schrijver heeft dan ook een werk
gemaakt, dat, gelijk de term luidt, in een bestaande
behoefte voorziet, Niet alleen leert het, dat Ameri
kanen van naam blauw bloed hebben, maar zelfs dat
hun koningsbloed door de aderen vloeit zij het dan,
dat het niet van vreemde smetten vrij is. Daar is b.v.
de man, wiens naam dit jaar veelvuldig' over Neder-
landsche lippen zal komen Andrew Carnegie. Hij is
volgens den schrijver een nakomeling van Maria Stu
art. Het is wel niet precies in overeenstemming met
de erfelijkheidstheorie want Maria Stuart was mooi
en ongelukkig en Carnegie is gelukkig doch niet mooi,
hij heeft een sterk ontwikkeld verwantschapsgevoel,
wat van haar nu niet precies kon worden gezegd, maar
dit zijn natuurlijk slechts bijkomstigheden.
De jonge Vincent Astor, de rijkste vrijgezel der
wereld, stamt af van Robert Bruce, een vroegeren ko
ning van Schotland. Dat Vincent de achter-achter-
aehter-kleinzoon is van een slagersgezel Johan Jacob
Astor kan echter niet bestreden worden, zoodat het
koningsbloed door de vrouwen in de familie moet zijn
gekomen.
Prof. dr. Jordan verklaart verder, dat de afstam
melingen van Karei den Grooten overal in Amerika
te vinden zijn en dat ze alom tot de hoogstgeplaatsten
behooren hetgeen natuurlijk een gevolg is van de
afstamming. Of arme menschen ook van vorsten af
stammen, heeft de schrijver zich echter niet afge
vraagd. Wel heeft hij getracht, de verwantschap aan
te t-oonen 1 tusschen aanzienlijke Amerikanen onder
ling. De hoeren John Rockefeller, Pierpont Morgan,
Theodore Roosevelt, Washington, Cleveland, Lincoln
endr. Jordan hebben allen één gemeenschap
pelijke stammoeder, waaraan zij alle eigenschappen
te danken hebben, waardoor zij tot eer en aanzien zijn
gekomen. Wie was deze voortreffelijke dame? Isa
bella de Vermandois, dochter van den aanvoerder der
Voord-Pransehen in den eersten kruistocht. Deze Isa
bella huwde op jeugdigen leeftijd een zestigjarigen
graaf. Aanvankelijk bleef het huwelijk kinderloos,
maar na zes jaar werd er een meisje geboren en toen
de echtgenoot op tachtig-jarigen leeftijd overleed, had
zij juist haar zevende dochter gespeend. Zij trad da
delijk opnieuw in het huwelijk met een vriend van den
graaf, lord Warren, wijl zij zich alleen zoo eenzaam
gevoelde! Dank zij haar groot aantal nakomelingen
is zij zeer geschikt om de stammoeder van vele Ame-
rikaansche families te zijn, al laat zij overigens ook
heel wat te wensehen over. Zij is ook nog bijzonder
welkom, omdat de Amerikaan voor alles wat Pransch
is nog iets meer over heeft dan voor Engelsch. En
al had de geleerde onderzoeken zonder dat het iets
meer kostte of meer moeite vereischte, ook wel een
andere stammoeder kunnen opzoeken, in elk geval
valt er op zedelijk gebied op de Amerikanen van thans
weinig aan te merken. In moreel opzicht heeft de af
stamming hun dus niet geschaad wat in elk ge
val een troost is!
knots-oefeningen waren geheel af, het hoogbrugtur-
nen geschiedde op correcte wijze, terwijl vooral het
hoogrek-turnen, besloten door keurturnen, deed ,zien,
dat „Kracht en Vlugheid" over uitstekende krachten
beschikt.
We zullen niet van alle nummeTS, die het program
ma bood, gewagen, maar mogen niet nalaten melding
te maken van de fraaie plastische standen, door Ben-
gaalsch vuur belicht. Dit leste, beste nummer werd
luide toegejuicht.
De krachtige leiding van den nieuwen directeur,
den heer L. Wouters, heeft veel goeds gewrocht. En
dat dit gewaardeerd wordt, dat bewees het openings
woord van den voorzitter, den heer A. Burger, die er
den nadruk op legde, dat het streven van den nieuwen
directeur vóór alles is gericht op de degelijke afwer
king der oefeningen en die appreciatie kwam tevens
tot uiting in de waardeerendo toespraak, waarmede
de heer J. Wijdeman den directeur namens de veree-
niging een fraaie schilderij aanbood.
Is het nood'ig te zeggen, dat de heer Hartog J. Po
lak vele volgelingen had, toen deze zijn scepter begon
te zwaaien
„KRACHT EK VLUGHEID".
Een zeer goed verzorgde uitvoering, welke prijzens
waardig vlot van stapel liep dat is in 't kort ons
oordeel over hetgeen Zaterdagavond bovengenoemdo
rurnelub aan een volle Harmonie-zaal bood.
Daar zat direct reeds „Schwung" in de wijze, waar-
op de jongens der eerste afdeeling de vrije oefeningen
verrichtten; enkelen wie verontschuldigt het niet?
schenen bij den opmarsch meer aandacht te schen
ken aan de pa's en ma's dan aan hun -voorganger in
de lange rij.
De d'ames-afdeeling van „Kracht en Vlugheid"
heeft flink werk verricht. In het nummer voor de
pauze haperde er iets aan maar de dames hebben
^ns uitdrukkelijk verzekerd, dat het dc schuld was
van de muziek. Het was niet de eenige keer, dat de
begeleiding wel een beetje erg deed! denken aan het
itegeven paard, waarop de regelen der wellevendheid
dienen te worden toegepast.
a do pauze werkte de dames-afdeeling aan de brug'
op een alleszins lofwaardige wijze. De stijgende be
langstelling- voor haar prestaties kwam na den fraaien
s anc oor een bijzonder hartelijk en langxlurig ap-
p aus o uiting. Ook de orde- en vrije-oefeningen
vereen er uitstekend' afgebracht; do directeur moest
zich bij dit nummer veel moeite geven om èn de oefe
ningen te leiden èn tegelijkertijd de maat voor de mu-
zibk aan te geven.
De heeren-afdeeling gaf mooi werk te zien. De
BROOD- EK MELKÜITDEELIKG.
Hedenochtend werd aan 179 kinderen brood en
melk uitgedeeld. Er kwamen .3 volwassenen. Daar
het aantal kinderen steeds toeneemt, heeft men be
sloten de zaal van 71/2uur alleen voor kinderen
open te zetten en geen volwassenen meer toe to laten.
„BILDERDIJK".
Kaar men ons mededeelt zal de volgende week „Bil-
derdijk" voor haar leden opvoeren het mooie taoneel-
spel „Mésalliance" van den Ilaarlem3ehen letterkun
dige J. B. Schuil. Op geestige wijze heeft de schrij
ver weten voor te stellen de bekrompen ideeën van.
toch ontwikkelde menschen, waar het op „stand'' aan
komt, de knstegeest weten te hekelen, die onze maat
schappij in o, zulke kleine kringetjes verdeelt. De
„Telegraaf"' zegt er van: „Het succes was, dank zij
de uitmuntende teekening van de personen uit de
kleine burgerij, zeer groot" en de „Leeuwarder Colu-
Tant": „Mésalliance" is beoeiend geschreven en rijk
aan pakkende tooneelen, terwijl de karakterteekeniug
juist is. De auteur toont in dit stuk, dat hij een
goeden kijk op het leven heeft".
ALKMAARSCH BIOSCOOPTHEATER.
Bij dé programma's werden dezen keer teksten uit
gedeeld, waarop de uitvoerige beschrijving van het
hoofdnummer, een boeiend drama „De millioenen der
Wees" gegeven is.
De directie kondigt aan, dat de volgende week het
allernieuwste op Bioscope-gebiedl wordt gegeven ni.
„De Ellendigen," een bewerking van het beroemde
stuk van Victor Hugo. Dit stuk wordt, in vier opvol
gende programma's gegeven, omdat men op één
avond deze film niet zou kunnen vert.oonen.
Van het programma van deze week munten vooral
de gekleurde films „De Haven van Marseille," „De
schoone Prinses1 -en de Koopman" en een gekleurde
feeërie „Andalusisch bijgeloof" uit, terwijl ook de ko
mische nummers hun doel bereiken, dus de toeschou
wers een flink doen lachen.
CINEMA AMERICAIN.
In deze bioscope wordt als extra-nummer bij elk
programma „Dood en Opstanding des Pausen" gege
ven. Dit stuk wordt door de Katholieken zeier ge
roemd en geeft -een beeld van een groote gebeurtenis
in het Vntieaan, n.l. het sterven van Paus Leo XIII
en de verkiezing van den nieuwen Paus.
Verder ziet men hier een gekleurd drama, „Lucretia
Borgia," dat uitmunt door fijne kleuren, rustige, beel
den en mooie natuurtafreelen. Een. gekleurde natuur
opname „Een tocht door Kabijlenland, nog een drama,
„De Zwerfster" getiteld en eenige. komische nummers
waaronder „Het kostbaar gipsen borstbeeld" en
„Twintig- treden te veel," voltooien het programma,
dat een bezoek waard is.
SUBSIDIE AAK EENE VOLKSKLASSE VOOR
GYMNASTIEK.
Dc heer L. A. Wouters, leeraar in de gymnastiek
aan de R. H. B. S. alhier, heeft zich tot B. en W. ge
wend met het verzoek in overweging te willen nemen
het instellen eener Volksklasse voor gymnastiek in
deze gemeente.
Door adressant wordt daarbij de aandacht gevestigd
op de omstandigheid, dat, waar de Militiewet 1912
niet onbelangrijke voordeelen toekent aan lichamelijk
voorgeoefenden, eene zoodanige klasse ook practische
resultaten zal kunnen geven aan de deel ruimers.
Deze voordeelen, gevoegd bij het belang dat de ge
meenschap heeft bij eene verho.oging van den lichame-
lijken welstand van het opkomende geslacht, doet B.
en W. deze zaak met ingenomenheid' begroeten en
geeft het college de vrijheid den Raad! in overweging
te geven door het. toekennen eener jaarlijksohe sub
sidie het in het leven roepen van eene dergelijke
volksklasse door adressant mogelijk te maken.
Zij stellen den Raad voor te besluiten:
aan den heer L. A. Wouters, leeraar in de gym
nastiek aan de R. II. B. S. alhier, tot wederopzeg-
gens, uit de gemeentekas eene jaarlijkscho subsidie te
verleenen van 150 voor eene door hem op te richten
L olksklasse voor gymnastiek in deze gemeente, onder
do navolgende voorwaarden:
a. dat het gymnastiekonderwijs zal worden gegeven
in een daartoe geschikt lokaal gedurende minstens 2
uren per week;
b. dat^ het onderwijs kosteloos worde gegeven aan
on- en minvermogenden der gemeente, die zich daar
voor aanmelden;
c. dat jaarlijks in de maand Januari aan Burge
meester en Wethouders verslag worde gedaan omtrent
de leerlingen, die kosteloos onderwijs hebben ontvan
gen in het afgeloopen jaar eni van de resultaten van
het onderwijs.
GEBRUIK VAK ALCOHOLHOUDENDE DRAN
KEN OP AANBESTEDE GEMEENTE-WERKEN.
In verhand met het adres d.d. 21 November van het
Hoofdbestuur van de Nedarlandsche Vereeniging tot.
Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, goedge
keurd bij K.B. van 4 April 1844, No. 62 stellen B. en
W. den Raad voor te betluiten:
dat in de bestekken van uit te voeïen gemeente
werken voortaan de bepaling zal worden opgenomen,
dat het gebruik van sterken drank op de in die be- j
stekken bedoelde werken streng verboden is en van
dit besluit mededeeling te doen aan 't Hoofdbestuur
van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing
van Alcoholhoudende Dranken als beschikking op zijn
adres d.d. 21 November j.l.
BOUWTERREIN TUSSCHEN' KENNEMERSIN-
GEL EN WESTERWEG.
De N. V. Alkmaarsche Exploitatie Maatschappij al
hier, heeft zich onder dagteekening van 14 November
j.l. tot den Raad gewendi met een adres waarin wordt
gezegd, dat het bekende bouwplan in uitvoering is ge
bracht en bijna alle straten aan dé Gemeente zijn
overgedragen; doch dat bij bebouwing van dit stads
gedeelte gebleken is, dat liet. wenschelijk is de ont
worpen straat V-K te laten vervallen, daar deze
straat een doodloopend gedeelte zou blijven, dat niet
strekken zou tot verfraaiing van de omgeving, welke
er door gebaat zou worden wanneer de ruimte tus
schen do huizen, bewoond door de heeren Iloutkooper
en den Boesterd, werd volgebouwd, verzoekt adressan-
te good te keuren, dat de geprojecteerde straat, op de
oorspronkelijke teekening aangemerkt met V-K, ver
valt, zoodat zij van den aanleg VRn die straat wordt
ontheven.
De hier bedoelde ontworpen straat zal de verbin
ding vormen tusschen het westeinde van de Nassau-
laan en het Nassauplein met, de Lindenlaan ter hoog
te van de Akerslaan, waardoor een meer directe ver
binding zal worden verkregen met den Westerhout.
Waar deze straat deel uitmaakt van het vastgestel
de plan van uitbreiding der gemeente, wil het B. en
W. voorkomen, dat op het verzoek niet kan worden in
gegaan, zoolang dat plan niet gewijzigd is en dat
voorts alleen wijziging in bedoeld plan behoort to
worden aangebracht, wanneer die wijziging tevens
eene verbetering medebrengt. In de toekomst zal ech
ter blijken dat de ontworpen verbindingsweg niet
overbodig is, ook al zal voorloopig deze straat geen
uitweg krijgen op de Lindenlaan en alzoo een doód-
loopend gedeelte vormen:
Zij stellen den'Raad voor te besluiten:
aan de N. V. Alkmaarsche Exploitatie Maatschap
pij alhier, als beschikking op haar.adres d.d. 14 No
vember j.l. te berfehten, dat. haar verzoek om de ge
projecteerde straat op de oorspronkelijke teekening
aangeduid met de letters V-K, te doen vervallen en
haar alzoo van den aanleg van die straat te ontheffen,
niet voor inwilliging vatbaar is.
VOETBAL.
Alcmaria Victrix IR. A. P. I 21.
Teil aansehouwe van zeer veel publiek heeft Alcma
ria Zondag haar laatsten thuiswedstrijd voor de com
petitie, welverdiend met 21 gewonnen.
Het terrein was uitstekend bespeelbaar, ondanks de
sneeuw en don regen der vorige week, wat zeer zeker
bijzondere vermelding verdient,
Alcmaria verscheen met een zeer goed' elftal. Het
samenspel wilde echter in de eerste helft niet- vlotten,
doch na de rust heeft het geheele elftal uitstekend ge
speeld en door vurig, doortastend! spel een 16 ach
terstand veranderd in een 21 overwinning.
De zonderlinge beslissingen van den scheidsrechter,
die dikwijls het karakter van partijdigheid droegen,
wekten nlgemeene ontstemming. De buitenspelregel
was ook nu weer het groote struikelblok. De toss. werd
do,or Alcmaria verloren. Zij trapte tegen den zwakken
wind in af en direct volgde een aanval van den links
buiten, die echter afgeslagen werd en gevolgd door
een zeer gevaarlijke doorbraak van Herekenrath, even
eens zonder resultaat. R. A. P. hield het beste van
het spel en bijna voortdurend werd er op Alcmaria's
helft gespeeld. De verdediging en keeper redden ech
ter telkenmaal uitstekend. Eenmaal wisten de Am
sterdammers te doelpunten. Na handig spel van den
rechtsbinnen, kwam de bal voor de goial, eenig' heen
en weer getrap volgde en het leder rolde in 't doel.
R. A. P. leidde met 10 en wist die leiding tot rust
te behouden, ofschoon enkele uitstekende uitvallen
van Alcmaria, geleid door den rechtsbuiten, het R. A.
P.-doel danig in gevaar brachten. De middenvoor
lóste een tweetal schoten, waarvan het tweede door
den Amsterdamschen keeper al vallende schitterend
werd gestopt, wat hem luid applaus bezorgde. Weldra
was het rusten.
Vol moed werd de tweede helft begonnen. Het spel
van Alcmaria werd steeds beter en weldra had zij het
spel in handen. De gang kwam er goed' in en na
uitstekend spel der voorhoede, wist de middenvoor
met een onhoudbaar schot in den hoek den stand ge
lijk le maken. Een luid gejuich der talrijke Alcmaria-
supporters brak los en onder luide aanmoedigings-"
kreten ging Alcmaria weer tot den aanval over met
het gevolg dat de linksbinnen weldra den bal in 't net
deponeerde. De scheidsrechter kende dit punt we
gens buitenspel niet toe, welke beslissing ook volgens
de spelers, beslist onjuist was. Doch spoedig had de
zelfde speler het genoegen opnieuw den bal keurig in
't doel te plaatsen en dit winnende punt deed een nog
luider gejuich losbreken dan de eerste maal. De R.
A. P. supporters zaten verslagen te kijken. Alcmaria
had nu de smaak duchtig te pakken en een paar
mooie doorbraken van linksbuiten en middenvoor
volgden. De spelers schenen nieuwe kracht gekregen
te hebben. De rechtervleugel leverde nu uitstekend
samenspel en de rechtsbuiten loste tweemalen een
prachtschot op doel, waar echter een uitstekende
doelman stond om het te retournéeren.
R. A. P. spande ook nog eens alle krachten in en
werkelijk dc Amsterdammers kregen een prachtkans
voor den gelijkmaker. De keeper liep uit, werkte den
bal slecht weg, waarna een schot op 't leege doel volg
de. De back kopte hem uitstekend) weg, trapte hem
daarna in de lucht en vlug was nu de keeper ter plaat
se om den uit de lucht vallenden bal op te vangen en
weg te werken. Herekenrath beproefde enkele malen
door te breken, doch zonder succes. Weldra kwam het
einde en was de overwinning met- 21 voor Alkmaar.
R. A. P. komt hierdoor vaster op de laatste plaats.
Over het al of niet spelen van degradatiewedstrijden
van de Laatste in afd. C, na het uittreden der Adel
borsten, zijn de meeningen verdeeld. In de verslagen
over de Bestuursvergadering staat van niet, in de off.
aiededeelingen van wel. Spoedig hopen wjj de defini
tieve regeling mede te kunnen deelen.
Thans over de spelers het volgende:
Bij R. A. P. waren keeper, linksback, rechtsbinnen,
linksbuiten en centrehalf zeer goede spelers. Het spel
was- in de tweede helft wat minder dan in de eerste.
Bij Alcmaria juist andersom. De tweede helft was
uitstekend. De keeper was betrouwbaarder dan veer
tien dagen geleden. Hij verdedigde zijn doel goed.
De backs waren heel goed. Speciaal van der Oord
heeft uitstekend spel te zien gegeven. De half linie
goed, met de centrehalf in de eerste helft de zwakste.
De voorhoede verdient een woord van hulde voor haar
mooi spel na de rust.
Aan de leden en donateurs, die plan hebben den
Holland'Engeland! wedstrijd! op 24 Maart in den
Haag bij te wonen, zij medegedeeld, dat zij tot 12
Febr. bij den secretaris van Alcmaria kaarten kunnen
bestellen, mits vergezeld van het bedrag. Zitplaatsen
kosten 2 Va of 2 gld. Staanplaatsen 75 en 50 cent.
„DE DAGERAAD."
Voor de afdeeling Alkmaar van bovengenoemde
vereeniging sprak de heer dr. J. Rutgers van 's-Gra-
veuhago Zondagmorgen in de tuiuzaal der Harmonie
over „Liefde en Huwelijk."
Wijzend op de vaak te constateeren tegenstelling
tusschen engagementstijd en dén tijd van het huwe
lijk, begon spr. met op te merken, dat daar, waar een
vereeniging gebaseerd is op de onderwerping van de
eene partij en overheersching van de andere, geen ge
luk kan zijn. Is, vroeg spr., die heerschappij van den
man en die onderdrukking van de vrouw, iets dat ligt
in de natuur van beiden; is het iets onvermijdelijks?
Of is het door economische toestanden zoo geworden,
zoodat we er weer af kunnen?
Volgens de oude, geschreven, geschiedenis, is het
altijd zoo geweest, dat de man de baas was. Doch de
geheele ontwikkelingsgeschiedenis! leert anders. Bij
de lagere diersoorten, waar het wijfje vaak grooter is
dan het mannetje, zien we dat dit grootexe lichaam
de vrouwtjes geen aanleiding geeft tot machtsmis
bruik.
Het mannetje is de aanvaller, het wijfje moet over
vallen worden. Eerstgenoemde moet lokmiddelen
gebruiken, om het wijfje gewillig te maken, daardoor
is hij bij de hoogere diersoorten de sterkere geworden.
Zoo is het ook bij den mensch. Vroeger was het hu
welijk een vriendschappelijke verhouding. Al' de toen
bestaande vormen van huwelijk zijn bij den mensch
verdrongen door het geweld van den man. Het werd
gemakkelijker gevonden vrouwen te veroveren, dan
s. v. p. te moeten spelen. Dit was het roofhuwelijk,
het huwelijk met vaderlijke macht, de vrouw was op
gesloten in het huis van den man. Het roofhuwelijk
werd lastig op den duur, het leidde tot allerlei ruzies
en veoten en het gevolg was het ontstaan van het
koophuwelijk.
't Was voor deu man echter voordeeliger geschen
ken te geven, een nieuwe vorm het geschenkenhu-
welijk ontstond. Toen werd de man zoo listig, dat
hij de geschenken niet gaf aan do ouders, maar aan
de bruid, dan kreeg hij ze weer mee bij het huwelijk.
En thans wordt geld toegegeven, de. bruidschat, de
helft der huwbare vrouwen blijft ongehuwd, met geld
toe, kun je ze nog niet kwaad.
Hoe komt het, vroeg spl"., dat in het verloop der
eeuwen de waarde van de vrouw is gedaald? Het
eerst wenschte spr. een blik te weipen naar de hooge
re kringen. Oorspronkelijk werkten man en vrouw
even hard. Na het roofhuwelijk werden sommige
vrouwen, de favorites, uitgezonderd van den arbeid.
Dit werd het ideaal der vrouwen. Vooral' in de hoo
gere klassen werd het ideaal zoo weinig mogelijk te
doen! Overal waar vroeger het bedrijf van d'e vrouw
was, is do laatste 25 jaar dé arbeid! weggevaagd. Er
komt echter een andere geest. Jonge meisjes worden
er op voorbereid, dat ze bij eventueel niet-trouwen,
den kost kunnen verdienen. Nu komt echter de oppo
sitie t :i de tegenstand. Het clericalisme wil dé vrouw
terugdringen tot liaar oorspronkelijke slavernij. On
gelukkig zijn er veel mannen, aldus spr., die het wel
zoo gemakkelijk vinden de vrouw onderworpen te hou
den en daarom samenspannen met de clericnlen. Een
uitvloeisel van dezen zucht tot terugdringen der
vrouw is liet wetsvoorstel om alle onderwijzeressen en
ambtenaressen bij haar huwelijk te ontslaan.
Op het gebied' van den fabrieksarbeid is men bezig
alles te beknibbelen. Al die kunstmatige dingen zijn
uit den booze, zei spr. Bij dé wetgeving moet een
oogje in het zeil worden gehouden, dat de vrouw, die
begint te ontwaken, niet teruggevoerd wordt in de
oude slavernij.
Bij het proletariaat had' de vrouw oorspronkelijk
groote waarde, omdat ze kinderen ter wereld bracht
(vechten, verkoopen), 't was een levenskwestie. Later
was het nadeel, dat er moeilijk werk voor de kinderen
was te vinden. Het bewuste moederschap kan de
vrouw weer in eero herstellen, zei spr. Het clericalis
me doet hier met een schoonen schijn weer pogingen,
om de menschen en speciaal de vrouw dom te houden.
De domme vrouwen zijn steed's de steunpilaren dor
kerk geweest.
De vrouw kan meehelpen de overwinning te verove
ren in de maatschappij, ze meet vrij staan naast den
man.
Vroeger was het huwelijk heelemaal kerkelijk, het
tegenwoordige burgerlijk huwelijk is het vermomde
kerkelijk huwelijk, man en vrouw kunnen slecht van
elkaar af, behalve in eenige uitzonderingsgeva len.
Jongelui moeten zelf de condities weten, waaronder
ze willen trouwen, dan kan er eerst met recht sprake
zijn van een burgerlijk huwelijk. Blijft de tegenwoor
dige regeering aan het roer, dan zal er een regeling
komen, die scheiding verbiedt, zelfs als, beide partijen
willen.
Bestaat er kans op verwildering op zedelijk gebied,
wanneer ieder ten opzichte van hot huwelijk voor zich
zelf kan beslissen? Spr. dacht van niet. Het huwelijk
moet zijn een daad van vriendschappelijke liefde. De
vriendschap onder vrienden staat ook niet op het
stadhuis genoteerd. Loopt er een verkeerde onder,
dan wordt hij spoedig genegeerd, liet. kwaad' straft
zichzelf. Zoo zou, bij het vrij zijn der menschen, het
huwelijk in overeenstemming zijn te brengen 'me.t de
liefde. Wanneer thans man en vrouw 25 jaar ge
trouwd zijn, wordt de vlag- uitgestoken, maar er moet
niet gevraagd worden, zei spr., wat er in die 25 jaar
al voorgevallen is; wanneer man en vrouw 25 j'uar bij
