DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
m m ww V
No. 21
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913.
ZATERDAG
25 JANUARI.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
A W V
binnenland.
1
Telefoonnummer 3.
Dit nummer bestaat nlt 3 bladen.
ALKMAAR, 25 Januari.
an den heer J. Oloeck plaatsten we de vorige
week een ingezonden stuk, waarin de schrijver, blijk
baar wrevelig- gestemd, zich ontmoedigd en ontmoedi
gend' uitlaat over den Alkmaarschen middenstand.
Hoe. geheel anders klonk de toon nog maar luttele
maanden geleden, toen de heer Oloeck vol hoop en vol
moed aan het werk was getogen om de kwijnende Alk-
maarsche Winkeliersvereniging er boven op, haar op
krachten te brengen.
Wij denken aan het ferme ingezonden stuk in het
nummer van 21 Augustus, waarin op zoo kernachtige
wijze het recht van bestaan van een vereeniging van
winkeliers werd aangetoond, aan zijn vertrouwen, in
de vergadering van 22 Augustus aan d'en dag gelegd
en zijn belofte, van te zullen doen wat mogelijk was
om de A. W. V. vooruit te brengen, aan zijn verkla-
ring in de vergadering van 9 October, dat men de rol-
len in het bestuur verdeeld! had!, zoodat ieder bet zij
ne meest doen en hij voor dien avond' was aangewezen
een bestuursvoorstel te verdedigen, hetgeen hij overi
gens met- succes deed.
Plaats naast deze uitlatingen, getuigend van ver
trouwen in de toekomst van de Alkmaarsehe Winke
liersvereniging, nu eens de overtuiging, uitgesproken
in het stuk van 15 Januari „dat van de Alkmaarsehe
groep van den Middenstand! niets te verwachten is.'1
Vanwaar deze ommekeer?
Het is den heer Cloeck niet onwaarschijnlijk ge
gaan als ons in de zomervacant.ie, toen we vol moed
en verwachting een steenigen weg insloegen, welke
zou leiden naar een stadje, waarvan we ons zooveel
hadden voorgesteld, doch dat ons de verzuchting deed
slaken of düt nu al was. De moedeloosheid' en te
leurstelling waren echter bij ons slechts van korten
duur, weldra toch bleek, dat de moeite volop was- be
loond en dat we volkomen hadden bereikt, hetgeen we
ons hadden voorgesteld. Moge het- den heer Cloeck
niet anders vergaand Maar dan dient hij te beden- i
ken, dat de georganiseerde middenstand' nog mtar
een Klein Duimpje is en dat zevenmijlslaarzen in het
sprookjesland thuis' hoeren. Heeft hij, met zijn geest-
drift voor de zaak van den middenstand, zich daarvan
wel voldoende rekenschap gegeven, wanneer hij nu
niet slechts verklaart, dat de uitkomst niet aan de
verwachting heeft beantwoord, doch zelfs, dat van de
Alkmaarsehe groep van den Middenstand „niets te
vernachten' is?"
O zeker, de herleefde vereeniging heeft niet die
actieve belangstelling gevonden, waarop is gehoopt,
het lie» bestuur heeft niet geheel die kracht ont-
wikkel-d, welke gewenseht was en het optreden naar
buiten was niet altijd gelukkigMaar is dit wel
zoo heel bijzonder?
Men heeft in een der circulaires aangehaald, het
geen een der voormannen uit de Rotterdamsche mid
denstandsbeweging badi verklaard. Maar die thans
krachtige beweging verging het in den beginne Weinig
beter dan de Alkmaarsehe nu. Men begon er met vei"
vroegde winkelsluiting. De vereeniging nam dat aan, j
met groote meerderheid van stemmen. Den eersten
avond sloot do helft van do voorstemmers vroeg. En
den tweeden avond bleven ook de winkels welhaast
van alle voorstemmers open! De ijver van de leden
liet ook daar te wenschen over, het eerste jaar was
er een tekort van 1000 gulden, het, ledental dunde aar
dig. Men zag geen heil in de vereeniging, men dacht
dat- t wel mis zou loopen do ratten verlieten hot
zinkende schip en op een jaarvergadering kwam het
voorstel de vereeniging- te ontbinden „als zijnde niet
levensvatbaar." Besloten werd evenwel do vereeni
ging- „voorloopig-niet te ontbinden, maar het. bleef,
zooals de voorzitter eens zeide, één vervelend gesuk
kel, dat twee jaar duurde. En thans is deze midden-
standsveroeniging een der krachtigste in den lande.
Men moet met dadelijk een krachtig gemeenschap
pelijk optreden verwachten van personen, voor wie nog
weinig is gedaan om het vereenigingsloven aan te
moedigen, dio uit zich zelf-weinig eensgezind zijn,
dm nog met den juisten kijk hebben op liet belang om
samen te werken. Zoo ergens, dan valt hier enkel
langs lynen van geleidelijkheid iets to bereiken. Kooit
mag uit het oog worden verloren wat dr. Ivuyper bij
do behandeling der staatsbegrooting zeide:
„De middenstand' staat wat initiatief en activiteit
t™ b hierin ver bij de arbeidende klasse achter."
Du Middenstandsbeweging - dat is hier te lande
in hoofdzaak nog maar wat beweging van enkele
krachtige, vooruitstrevende middenstanders.
Het is zoo aardig gezegd door den penning-meest
van den Middenstandsbond, den heer J. Das Dz.
„Do overgreote menigte der middenstanders leeft
„nog geheel buiten de beweging. Een kleiner deel he
„gint mee te voelen en mee te leven. Een nog' klei
„uer deel moet altijd, overal en in alles zich geven en
„aan de spits staan."
Wanneer een voorman zich aldtis uitlaat, wanneer
dus blijkt, dat hetgeen de heer Cloeck constateert,
niet een plaatselijk doch een algemeen geldend ver
schijnsel hier te lande is heigeen trouwens uit de
verslagen van Nederland'sche middenstandsvereeni-
gingen voor zoover ze niet katholiek zijn, volkomen
wordt bevestigd is er dan wel reden om dadelijk
bij de pakken te gaan neerzitten Of moeten zij, die
leiding kunnen g-even, juist doorgaan en het vereeni-
gingsieven zooveel doenlijk bevorderen? In plaats
van te ontmoedigen aan te moedigen?
Het zou ons geenszins verwonderen als de heer
Cloeck bij nader inzien tot de conclusie is gekomen,
dat hij zijn stuk toch mnar liever niet had geschre
ven. En dat het bestuur der A. AA". A'. nog eens na
der zal overwegen, of men niet wat al te hard van sta
pel is geloop en met zijn „wintel-campagne." Lezingen
bijv. over onderwerpen, die men nu al eeu tiental ja
ren in den middenstand heeft behandeld, die al her
haaldelijk op agenda's van congressen hebben geprijkt
en die men des ondanks nog niet veel verder gebracht,
heeft, lijken ons nu niet in de eerste .plaats geschikt
om belangstelling op te wekken. Zou het geen aan
beveling verdienen, het eens op een andere manier te
probeeren, do belangstelling der leden en zij die het
kunnen worden op te wekken niet door groote rede
neringen over algemeene onderwerpen, maar door
onderlinge besprekingen over zaken van dadelijk,
plaatselijk belang? Te beginnen dus met het be
gin? AA ij denken bijv., dat men met een korte bespre
king over „contante betaling" en een debat daarna
heel wat verder komt, dan met een redevoering van
iemand! van buiten, welke een paar uur duurt. Op
zoo n natuurlijk niet openbaren avond kan het
bestuur weten, wat belangstellenden willen of niet
willen. Gesteld, dat die belangstellenden eens tot
de conclusie kwamen van een geleidelijke invoering
van betaling tegen gereed geld. Dan moesten de niet-
belangstellenden, gélijk de beer Cloeck schreef, bij de
haren naar de vereeniging gesleept, op dezelfde wijze
tot deze zaak gebracht worden: door persoonlijk be
zoek moest men hen overtuigen, dat- deze maatregel
zoo gewenseht en toch zoo eenvoudig is, mits men ook
hier maar niet te. veel in eens wil en tot geleidelijke
invoering besluit. Bleek, dat de overgroote meerder
heid voor deze wensehelijko hervorming te vinden was,
dan kon men te werk gaan met de bekende strookjes
op de rekening te plakken, welke wij vroeger al eens
bespiaken en welke het karakter zouden krijgen van
uitvoering van een besluit, dat inderdaad als een ver
eenigingsbesluit mocht gelden.
Gaat men aldus te werk, dan kost dit. zeker veel tijd
en arbeid van enkele personen, maar wanneer de w el-
willenden en de welw i 11 e n d e n de rollen verdee-
len, zou het stellig wel eens te beproeven zijn. Mgar
dan moet men niet uit het veld' geslagen zijn, als het
niet zoo voorspoedig gaat als men het wel zou wen
schen en uit minder aangename ervaringen niet en
kel teleurstelling maar ook leering putten. Men heeft
fiasco geleden bij de verkiezing van de Kamer van
Koophandel welnu, dit bewijst enkel, dat de vereo-
niging nog niet sterk genoeg is, om dit verkiezings-
we.rk ter hand te nemen. Men heeft sleeht-bezoclito
vergaderingen maar dat is nog geen reden om werk
loos te worden. Dacht elk Alkmaarsch bestuur er
zoo over, dau zouden er heel wat verecnigingen kun
nen opdoeken.
Men kan met A. AA". A'. voor oogen Ach, AVee en
ee' roepen, maar men kan er ook Arbeid, AVerk- en
A oerkracht uit halen.
Eu zelf® geeft de A. W. AT. antwoord op de vraag,
wie iets bereiken kan:
Alleen Wie Volhoudt!
streng wordt nageleefd.
De lieer Dolk (II.-L.) bepleitte hét stellen van
^esthetische eischen aan de schoolgebouwen.
De heer S meen ge (U. L.) wilde toepassing van
de Leerplichtwet ook op de schipperskinderen.
De lieer De, Jong (Hoorn; U. L.) vroeg een I
wetswijziging, welke de aanspraken op pensioen van j
onderwijzers, die Kamerlid! worden, waarborgt. Ook
deze spr. meende, dat de uitvoering van de Leerplicht
wet te wenschen overlaat.
De heer Ter Laan (S. D. A. P.) oefende even
eens kritiek uit op do ondei'wijspolitiek der regeering.
Ook deze spreker stelde het gevaar in het licht, van
een wijziging van art, 192 der Grontwet, waarvan het
gevolg zal zijn, dat de openbaro school wordt een
„toevlucht voot dakloozen."
!>pr. bepleitte vrijheid van uiting voor de onderwij
zers en hun organisaties, voorts invoering van de ver
eenvoudigde spelling, althans vrijheid van spelling,
bij onderwijs en examens, en eindelijk pensionneering
van vak- en gymnastiekonderwijzers en van de onder
wijzers der herhalingsscholen.
AA at de vrijheid van meeningsuiting betreft, vroeg
spi. vrijheid van uiting voor de onderwijzers in hunne
organen. A oorts herinnerde spr. aan het geval te
Stedurn, waar aan de onderwijzers een zeer lange
reeks van vragen werd voorgelegd.
Do heer Blum (A. R.) erkende, dat, er fouten
zijn bij bet bijzonder onderwijs, maar dat is volgens
spi. een gevolg van het gedurende een halve 'eeuw on
derdrukt. zijn.
Spr. protesteerde tegen de bewering, dat er de laat
ste vijf jaren niets zou zijn gedaan op het gebied' van
onderwijs. Het verrijzen van standenscholen is een
verschijnsel, dat zic-h overal vertoont en spr. ziet vol
strekt niet het. ongewensehto daarvan in. Dat de bij
zondere school een zoo sterk propagandistisch karak
ter zou hebben, is een verwijt, waartoe links het. recht
mist. Over de vraag, of er door kinderen voor de ver
kiezingen mag' worden gebeden, wilde spr. zich niet
uitlaten.
Stommen van links: Spreek u daarover uit! Hii
durft niet!
De hoor B 1 urn: Met de hoeren, die van geen
gebed' willen weten, discussieer ik niet over deze zaak.
Spr. betoogde ten slotte, dat als er weinig gedaan
wordt, dit in elk geval niet de schuld is van den mi
nister, maar van de Kamer.
eiet aan dek, en een ander gedeelte vloog over boord.
De reeling van het achterschip werd gedeeltelijk ver
nield, een ijzeren trap in het ruim knapte af, en de
stoker werd zwaar gekwetst en met brandwonden aan
handen en gezicht gevonden.. Hij overleed spoedig
daarna aan de bekomen kwetsuren.
Een andere .stoker werd door een van do weggeslin
gerde stukken anthraciet a-an het hoofd verwond en
kreeg brandwonden aan de handen.
DE KAArAKZALA7ER EILERS.
De Kantonrechter te Medemblik veroordeelde giste
ren H. J. Eilers te Oegstgeest, wegens het onbevoegd
uitoefenen der geneeskunde te Nibbikswoud, tot
J 1500 boete, subs. 300 dagen hechtenis. De eisch
luidde: voor 15 overtredingen ieder 200, subs. 60
dagen hechtenis.
TAA'EEDE KAMER.
De behandeling yan de begrooting van Binnenland-
sehe Zaken werd gisteren voortgezet
?etela1ai' (Y- D') oefende o.m. kritiek
op het optreden van den schoolopziener Iïuys te Apel
doorn tegenover de Onderwijzerstoomcelvereenigiiig
ter zake van de opvoering van Allerzielen en op liet.
algemeen onderwijsbeleid van de regeering
Van liet nieuwe art, 192 der grondwetscommissie
vreesde spr., dat. het. het openbaar onderwijs tot arme
lui s onderwys zal maken. Hij laakte ook den geest,
ran het byzonder en de houding van .sommige gemeen
tebesturen ten aanzien van het openbaar onderwijs.
opr. verweet de regeering, dat zij den onderwijzers
stand in de oogen van bet publiek naar beneden haalt,
ei betreurde spr. het, dait de Leerplichtwet niet
Gemeugd nieuws.
EEN TRAGISCHE DOOD.
Donderdagavond' is de Hollandsehe acteur August
van Biene plotseling op het tooneel van het hippodro
me to Brighton overleden, dadelijk na het slot van
de tweede voorstelling van „Do gebroken Melodie,"
een schets, die hij meer dan zesduizend maal in En
geland opvoerde.
De omstandigheden, .waaronder Aran Biene stierf,
schrijft de Iel., zijn hoogst tragisch. In dé bewuste
schets toch vervulde Van Biene de rol van een ouden
musicus, die aan lager wal geraakt is, en doodziek in
een logement vertoeft, Een jong meisje verzoekt
hem, iets voor haar te willen spelen. De musicus
grypt zijn cello, zet een melodie in en valt plotseling,
door een beroerte getroffen, midden onder het spelen
achterover.
Dit gebeurde ook Donderdagavond, en het publiek
besefte met, dat men e,en man toejuichte, die werke-
lyk stervende was.
A an Biene voelde zich reeds eenige dagen ongesteld,
doch wilde desniettegenstaande t.e Brighton d'e voor
stelling laten doorgaan.
Terwijl zijn vader stierf, dirigeerde de jonge Van
Biene het orkest.
UIT SCHERMERHORN.
De commissie tot organisatie van de feesten ter
herdenking van het honderdjarig bestaan van Neer
land® onafhankelijkheid hield! onder Voorzitterschap
van den heer J. Kuilman eene vergadering, waarin
voorloopig werd besloten de feesten in Augustus te
vieren en, wel gedeeltelijk in het dorp en gedeeltelijk
in de buurtschap Stompetoren. In het dorp zal de
feestelijkheid' bestaan uit. een optocht en verschillende
volksspelen. De optocht zal voorstellen eenige histo
rische groepen, waaronder „De Pinksterbloem" en „de
A rijstermarkt." Te Stompetoren zal een kinderfeest
worden gehouden, terwijl het. tooneelstuk „De Vrij-
stermarkt door do Rederijkerskamer zal worden opge
voerd.
Ook zal nog worden getracht eene commissie van
jongelieden te vormen, om mede eenige feestelijkheid
qp touw te zetten.
liet, bestuur werd samengesteld) als volgt.: P. Al-
blas, burgemeester, eere-voorzitter; J. Kuilman, voor
zitter; J. Sehreuder, secretaris en T. J. Natzijl, pen
ningmeester.
In de vergadering van de A7rijzinnige Kiesver-
eemging is besloten het, gewijzigde reglement van de
Centrale A"rijzinnige Kiesvcree,niging- in het, district
Hoorn goed' te keuren.
Tot plaatsvervangend Hoofdbestuurslid' werd geko-
zen de lieer J. do Groot; tot afgevaardigden naar de
op 2 rebr. te houden vergadering te Purmerend van
afgevaardigden der Kiesvereenigingen in het district
do hoeren J. de Groot en T. J. Natzijl.
Ais candidaat voor de Tweede Kamer voor de op te
maken groslijst werd verkozen de heer AV. de Jong te
s-Gravenhage.
UIT SCHOORLDAM.
Benoemd in de .plaats van wijlen den heer J. Boe,
directeur en penningmeester der kaasfabriek „Kenne-
merschei" alhier de heer A. de Groot als directeur
en de heer J. Bas als penningmeester.
UIT PURMEREND.
I ot voorzitter van de Banne Purmerend ter ver
vanging van den heer M. de Groot te Purmerend, die
had bedankt, is benoemd de heer Jb. Kramer te II-
pendam.
DOOD GEVONDEN.
In de Is-te AVeteringdwarsstraat te Amsterdam
woonde boven in een perceel een alleenloopendé schip
per. Toen de buren hem na Zondag 12 dezer niet
moer zagen en de deur van zijn kamertje gesloten
onden, meenden ze, dat de man was uitgegaan. Maar
dagyn verliepen en van den schipper geen spoor. Er
werd nog een week gewacht; toen begon er"een vreem
de lucht in net. perceel te hangen. Dinsdag waar
schuwden de buren de politie; deze brak de deur open
en vond den man dood te bed liggen. Naar het- Nwsbl.
v. N. meldt, was gisternamiddag het lijk nog niet
vervoerd, hoewel de gezondheidsdienst het Donderdag
had laten kisten.
DE MAAS.
Do Maas is steeds wassende. Bij Grave zijn alle
uiterwaarden en buitendijksehe polders overstroomd
on ingeloopen; het water staat, thans van dijk tot
dijk.
Ook binnendijks staat reeds bijna al het land onder
water, doordat liet riviertje de Raam thans door het
gesloten zijn van de sluizen geen water kan afvoeren
en bovendien door het vele kwelwater.
Eenigo straten te Neder-Assolt zijn gisteren ook*
ondergeloopen. Nog eenige centimeters was on de
Beerscho Maas begint to werken. De boeren, schrijft
de N. R. Ot., zijn druk bezig hunne nog op het veld
zijnde producten, als ingekuilde aardappelen enz. in
veiligheid te brengen. De peilschaal to Grave toe
kent thans 10.7 M. A.P.
ONTPLOFFING.
Gistermiddag heeft, to Rotterdam een geweldige
ontploffing plaats gehad' aan boord' van het binnenko
mende Engel'sche stoomschip Milo. Een 42-jarige sto
ker ging in het met anthraciet geladen achterruim en
had de onvoorzichtigheid! daarbij een lucifer aan te
steken. De gassen, waarmee liet achterruim gevuld
was, vatten vlam, en een hevige ontploffing volgde.
Door de ontploffing sloeg een gedeelte van de anthra-
UIT HENSBROEK.
Arergiftiging door kolendamp heeft, hier bijna het
leven gekost aan het echtpaar Sch. Toen men heden
A rydag)morgen toegang- tot de lang gesloten wo
ning verkreeg, bleek de heer S. geheel bewusteloos to
zyn, terwijl de vrouw ternauwernood in staat was de
deur te openen. Terwijl men zich beijverde zoo rijlce-
lyk mogelijk frissche lucht toe te laten, werd direct,
de hulp van den dokter ingeroepen.
Naar wé vernemen keerde pas na een paar uren
het bewustzijn bij S. terug.
Het te sterk afsluiten van de kachelpijp schijnt de
oorzaak te zijn van liet ongeval.
KORTE BERICHTEN.
In Amsterdam heerscht op 't, oogenblik groot
plaatsgebrek in de gasthuizen.
Do Standaard is gisteravond weer niet versche
nen.
Te Amsterdam zijn drie verdachten van de in-
l)iaak in cle 2e Jan Steenstraat aangehouden. Tal van
kostbare voorworpen werden op allerlei wijzen verbor-
gen in hun woningen gevonden.
Naar het Hbld. verneemt heeft het gemeentebe
>tuur van Amsterdam van den Parijschen gemeente
raad de uitnoodiging ontvangen om schoolkinderen
naar Parijs te zenden, teneinde daar deel te nemen
aan een groot internationaal volkskinderfcest.
Hét gemeentebestuur heeft neg geen beslissio» ge
nomen.
Gisteravond is te Zaandam eeu roeibootje, dat
geen licht voerde, overvaren door een vrachtboot. Een
vijftigjarige man dio in het schuitje zat. is verdron
ken.
De Rotterdamsche recherche heeft aangehouden
ten directeur van do A erbeterde Singernaaimaehine-
maatschappij. Deze arrestatie staat in verband met
ui 1912 aan het licht gekomen onregelmatigheden bij
agentschappen van do genoemde maatschappij te
Middelburg en te ATissingen.
Een 60-jarige molenaarsknecht, die dezer dagen
te Kouweiikerkc van den molen is gevallen, is aan do
gevolgen Van den val overleden.
I wee cafébezoekers te Doesburg kregen ruzie
met de eohtgenoote van den caféhouder, waarop deze
met een revolver twee schoten op de bezoekers loste.
Beiden werden verwond, de dader is- gearresteerd,
Te Amsterdam heeft, gisteravond' een 21-jarige
man een 23-jarige meisje eenige malen in den rug
geschoten, terwijl hij zichzelf verwondde. Beiden zijn
naar het Ziekenhuis overgebracht.
