DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
feuilleton.
No. 24.
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913
WOENSDAG
29 JANUARI
In het Land van den Dollar.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents..
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
B I N N E N L A N,D.
ALKMAARSC
HINDERWET.
BITROEMEE STER en WE THOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat beden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegdl het aan
hen ingediende verzoek met bijlagen van de R. C.
Verbruiksvereeniging „Ons doel" aldaar, om vergun
ning tot het oprichten van een heeteluchtoven in het
perceel; Verdronken Oord Wijk O No. 18.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden
ingediend ten rnadhuize dezer gemeente, mondeling
op Dinsdag 11 Februari e.k., Vvoormiddags te elf uur
en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie
dagen yóór gemelden dag kan de verzoeker en hij die
bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de terzake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Alkmaar, 28 Januari 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 29 Januari.
Nu het vrouwenkiesrecht in het Engelsche Lager
huis- voorloopig van de baan is, doen de kiesrechtvrou-
wen weer van zich spreken. Niet slechts de z. g. n.
suffragettes, maar ook de meeT bedaarde strijdsters
voor vrouwenkiesrecht zijn verbolgen op de regeering.
Men weet, dat er alle mogelijke gelegenheid zal gege
ven wordon om een wet, door een der parlementsleden
ingediend! een private bill bedbelende vrouwen
kiesrecht met amendementen daarop in te brengen, te
doen behandelen in de volgende parlements-zitting,
dus na het bijeenkomen in het nieuwe parlementaire
jaar, dat half Maart zal aanvangen, em dat de regee
ring zich dan geheel zal onderwerpen aan de uit
spraak van het Huis. Maar gesteld1, dat het wetsont
werp in het Lagerhuis aangenomen wordt, dan nog
verwerpt het Hoogerhujs het en dan zal het dóór het
zittende parlement niet meer tot wet kunnen worden
verheven. Immers om, ondanks de verwerping van
het IIoogerhuis wet te worden, moet een wetsontwerp
in drie op elkaar volgende zittingen van het Lager
Roman van LENE TT A A SE
22) o—
Zij zagen elkander met vijandelijke blikken aan.
Haar donkere, schitterende oogen weken niet voor
den hypnatiseerenden blik van zijn groenachtige
oogen.
Zij voelden instinctmatig, dat hun naturen elkan
der afstieten.
Toen lachten beiden gedwongen en wijdden hun
aandacht weer aan het tooneel.
Toen de apaehendans uit was en het scherm viel,
stond de dokter op.
„Kom! We willen gauw nog de laatste nummers
in Róyal zien!"
Haastig gingen zij weer naar buiten, in een aut-o,
door de steeds nog drukke Houston Street naar het
Theater Royal.
Als in een roes volgde Loe den dokter. Zij verwon
derde er zich nog over, dat in dat democratische land
alios „royal" en „imperial-" was. Toen zat zij ook al
weer in een loge en hoorde twee chanteuses met hee-
sche, afgezongen stemmen. Men zou hun prestaties
in Berlijn hoogstens dérde-ranga hebben gevonden
De Amerikanen yellten" en trappelden echter vol
geestdrift. Ook de dokter scheen zich zeer goed' te
amuseoren, hoewel de grappen zeer grof waren. Fijne
humor schone® de Amerikanen niet te kennen, al te
groote platheden schrapte de censuur. Zoo droegen
do heide chanteuses eigenlijk niets voor. Des te
meer vertelden zij echter door hun kunstig gebaren
spel. Later kwam er nog een soort clown op het too
neel. Log vond deze voorstelling vervelend en ple
bejisch.
A a dit nummer was het Royal-Theater uit. Alles
stroomde naar buiten de Houston Street in, die eens
klaps overstroomd scheen door menschen en rijtuigen.
„Zoo, nu willen we ons in den tuin op het dak van
huis worden aangenomen en dit gaat niet meer.
De strijdbare kiesrechtvrouwen zijn zeer verontwaar
digd. Zij hebben tot den. oorlog besloten en reeds
vijandelijkheden geopend. De bejaarde leidster me
vrouw Pankhurst heeft verklaard, dat men een gueril
la zal voeren, een kleinen oorlog dus, waarbij men den
ijand op allerlei plaats-en tracht te treffen en door
het toebrengen van velerlei partieele schade" groot
nadeel wil toebrengen. Over de bijzonderheden van
het veldtochtsplan wilde deze leidster zich niet uit
laten dat moest een verrassing zijn. Maar de vrou-
wen zouden even dapper voor het kiesrecht vechten
als Garibaldi en de zijnen indertijd1 voor de vrijheid
vochten.
Een andere kiesrechtvrouw, Miss Kenney, zeide o.a.
„Wij zullen nu niet alleen de ramen bij de ministers
en in de magazijnen inwerpen. Van morgen af zal
het beginnen. Wij zullen alleen menschenlevens spa
ren. Wij zullen onze kalmte bewaren, maar de wetten
schenden zooveel wij kunnen. Dan zullen de men
schen wel naar de regeering gaan en zeggen: wij bur
gers van Londen (of van het Vereenigde Koninkrijk)
willen niet iederen dag met gebroken ruiten zitten.
Geef den vrouwen het kiesrecht."
De vijandelijkheden zijn reeds Maandagavond be
gonnen. In de hall van het Lagerhuis werd een jon
ge vrouw in het zwart gearresteerd, die een steen, in
een zakdoek gewikkeld, had geworpen naar een schil
derij, voorstellende „de Heilige Staphanus." Onmid
dellijk aangehouden werd zij herkend als Miss Pank
hurst,
Een ander, mevr. Despard, poogde een redevoering
uit te spreken tot het volk, vergaderd voor de kerk
van Sint-Martin. De politie wilde dat zij ophield. Zij
weigerde. Zij werd aangehouden. Twee andere vrou
wen en een man werden op dezelfde plaats gearres
teerd.
Do beide met name genoemde kie&rechtvrouwen zi.jn
later weer vrijgelaten.
In een manifest, dat verspreid! is, werden de mi
nisters Grey en Lloydi George van verraad beschul
digd, aangezien zij met het oneerlijk beleid van den
heer -Asquith heulen.
Gisteravond verscheen een deputatie van een twin
tigtal kiesrechtvrouwen voor het parlement en ver
zocht een onderhoud met den beer Lloyd George, Zij
weigerden te vertrekken en kwamen daardoor in bot
sing met de politie. Verscheidene harer werden ge
arresteerd. Vervolgens werden een aantal ruiten in
geworpen in Whitehall.
Nog eenige arrestaties hadden plaats, tezamen een
23.
Te Dublin werden drie suffragettes aangehouden,
beschuldigd dat zij gistermorgen zestien glazen had
den gebroken in het kasteel, de .officieel© residentie
van den vice-koning van Ierland, zijn dadelijk veroor
deeld tot een maand dwangarbeid.
Het bovenstaande doet zien, dat de kiesrechtvrou
wen er geen gras over laten groeien. Al haar verniel-
het San Antonio-hotel nog een beetje afkoelen", zei
de dokter, toen zij weer in een auto stapten.
Loe dacht met verbazing aan de kosten van dezen
avond. Dokter Stower moest wel ontzaggelijk rijk
zijn.
Zij hielden stil voor een reusachtig, zeer deftig ho
tel, dat aan een park met- ruischende palmen lag.
Door hooge hallen, waar de voet in zachte Smyrna-
tapijten zonk, kwamen zij in met goud overladen za
len, waar kostbare schilderijen aan de wanden hin
gen, en dóór corridors van wit marmer. Overal
heerschte schitterend© pracht, zonder een spoor van
artistieken smaak. Slechts de rijkdom overheerschte,
driemaal onderstreept. En dokter Stower draaide
zich om en vertelde haar, hoeveel het hotel had ge
kost. Precies zooals de chauffeur in Philadel
phia.
Do lift bracht hen langs een eindelooze reeks ver
diepingen naar het dak van het reusachtige gebouw
Hier heerschte nog elegant leven, ondanks het late
uur. Een Mexicaansche kapel speelde haar vurige
volksliederen. Onder palmen en oleanders waren ta
fels gedekt, waar de élite van San Antonio soupeerde.
Onbeduidend uitziende mannen van zaken, niet zeer
elegant gekleed, en beeldschoon© vrouwen met de
kleurrijke, dikwijls zeer opvallende chic der Zulde
lijke staten. Bij geen toilet, hoe opvallend ook, kon
men echter smakeloosheid ontdekken.
Loe keek rond of zij ook een van die dames zag,
die in Berlijn altijd in de groote hotels waren en die
men niet groette. Zij kon echter volstrekt geen on
derscheid vinden. De dames zagen er hier allen zoo
uit on haddon zich sterk gepoederd en geblankët.
De, dokter nam plaats aan een hoektafel, vanwaar
zij een ruim uitzicht over de van duizenden lichten
stralende stad genoten. Het was een wonderschoon
tafereel. Boven hen welfde zich do heldere zuidelijk
nachthemel met zijn milliarden fonkelende sterren.
Een frissche bries waaide hier boven.
Loe haalde voor de eerste maal verruimd adem.
Toen kwam do champagne, die de dokter had be
steld en zij luisterde als in een droom naar de zachte
zucht, beoogt slechts een wetsvoorstel nopens vrouwen- klaagde over de salarieering, de voeding en de rechts-
kiesrecht, afkomstig van de regeering. Maar hoe zal positie der schepelingen.
r Spr. cntiseerde de ziekenverpleging, zooala die aan
een regeering er mee kunnen komen, indien de eerste t- b(>or(j pjaats beeft.
minister en verschillende ministers er tegen zijn? En p)e ^eer Duymaer van Twist klaagde
hoe zwak zou een regeering zich toonen, die toegaf t over het optreden van den Matrozenbond. Spr. vroeg
onder den drang van de gewelddadigheden, welke de betere bevordering van lotsverbetering voor de onder
vrouwen thans bezig zijn uit te voeren! officieren, en betere, pensioneering.
VROUWENKIESRECHT.
Door het bestuur van de Vereeniging voor Vrou
wenkiesrecht. wordt aan Het Volk medegedeeld, dat
de in dat blad vermelde en dóór ons overgenomen vra
gen wat betreft het vrouwenkiesrecht, niet tot Ka-
mer-candidaten maar tot Kamerleden gericht worden,
daar de vereeniging het politiek terrein verkennen,
niet beloften uitlokken wil.
TWEEDE KAMER.
Bij de beraadslaging over de afdeeling Lager On
derwijs van de begrooting van buitenlandsche zaken
sprak de beer Schaper (S. D. Al, P.) over de spel
ling, die hij vereenvoudigd' wenschte, doch niet in
Kollewijnschen zin.
De heer De Klerk (U.-L.) sloot zich bij het
betoog van den vorigen spreker aan.
Spr. bepleitte onderwijs, voor het kindi tot het 14de
jaar en protesteerde tegen het verlagen in sommige
gemeenten van den toelatingsleeftijd bij het bijzonder
onderwijs, terwijl bij bet openbaar onderwijs het te
genovergestelde geschiedt. Spr. kritiseerde ook den
kinderbijslag.
Daarna behandelde hij nog het bidden door de kin
deren voor de verkiezingen.
De 'heer Van Wijnbergen (R. K.) bestreed
verschillende van de door sprekers der linkerzijde aan
gevoerde argumenten en verdedigde het beleid van
den minister. Hij gaf dezen in overweging' een aan
schrijving tot Ged. Staten te richten om wat meer op
do salarieering der onderwijzers in verschillende ge
meenten te letten. Spr. meende, dat van bevoorrech
ting van het bijzonder onderwijs geen sprake is en
protesteerde tegen godsdienstlooze opvoeding van het
kind.
Spr. besprak ten slotte enkele gevallen, dat de on
derwijzers betreurenswaardig opgetreden zijn.
De heer Van der Voort van Z ij p (A. R.)
behandelde verschillende plaatselijke gevallen van
subsidieering en schoolgeldheffing. Hij bestreed: ook,
dat het bijzonder onderwijs bevoorrecht wordt en wees
op de lage schoolgelden bij het openhaar onderwijs.
De heer Bos (V. D.) constateerde, dat het stand
punt der regeering inzake, de spellingskwestie veran
dering in de schrijfwijze vrijwel onmogelijk maakt.
Spr. wenschte een commissie, die nagaat welke ver
eenvoudigingen in onze tegenwoordige schrijfwijze
mogelijk zijn.
Spr. klaagde er over dat niets is gedaan voor de
opleiding van de onderwijzers en de verheffing van
hun stand.
De vrijzinnige concentratie, zei spr., wil de handha
ving' van de openbare school in het belang van het on
derwijs en om te voorkomen dat. de gewetensvrijheid
in het gedrang komt.
De Minister behandelde met het oog op
den tijd slechts eenige speciale punten. Tegen be
noeming eener commissie tot nadere preciseering der
te volgen spelling had spr. geen bezwaar. Bezwaren
betreffende de leerplicht van schipperskinderen zullen
met allen ernst door de regeering worden onderzocht.
In de avondvergadering kwam aan de orde de be
handeling van de Marinebegrooting.
De heer Snoeck II enkemans (O. H.) be
pleitte op verschillende gronden behoud van de Rijks
werf te Amsterdam, waarbij de heer Passtoors
(R. K.) zich aansloot.
De heer Hugenholtz (S, D. A. P.) laakte de
geheime circulaire aan de commandanten inzake het
lijdelijk verzet en vroeg, waarom ze geheim was. Hij
muziek van „La Paloma" en hoorde nauwelijks, wat
dokter Stower haar vertelde. Het was alles zoo liefe
lijk, zoo sprookjesachtig! Het was haar als een
droom, dat zij hier boven zat onder den geurenden
oleander, in hét verre Zuiden, waar liederen klonken
van hartstocht en liefde. Een hevig verlangen, waar
naar wist zij niet, vervulde haar. De dokter sloeg
haar met onderzoekende blikken gade. Nadenkender
dan in het 'begin.
Telkens vulde hij haar glas.
En toen werd! Loe eensklaps uitgelaten en vroolijk
en spraakzaam. Zij vertelde van de wederwaardighe
den op reis en in Philadelphia. Ook vap. de had-
vrouw in Galveston vertelde zij, die haar niet zonder
kousen in het water bad willen laten.
„Ja, dat geloof ik!" lachte hij. „Belachelijk
preutsch zijn ze hier soms. Onlangs stierf bijvoor
beeld een rijke oude dame, die aan een universiteit
haar geheele vermogen naliet, onder voorwaarde, dat
het Atlasbeeld op het dak van den hoofdingang een
Ideedingstuk kreeg."
„Wat een krankzinnigheid!" zei Isve met nadruk.
„Wat deed de universiteit toen?"
„Die nam do schenking natuurlijk dankbaar aan en
Atlas draag! nu. zedig met eeu hemd bekleed, zijn
wereldbol."
„Het is om zich ziek te lachen!"
„O, ik zou u prachtige dingen kunnen vertellen.
Hier in San Antonio is het niet zoo erg. Daarvoor
is de stad veel te oud en te Mexicaansch."
De dokter scheen San Antonio heel precies te ken
nen. Hij lachte halfluid bij zichzelf, toen hij haar
nog eens inschonk.
Toen kook hij op zijn horloge.
„Maar nu is het tijd, dat we naar het station gaan!
Ik zou het liefst, den heelen nacht, hier blijven. Maar
we willen niet dadelijk bij het begin jnloerscbe scènes
veroorzaken."
Loe was opgestaan Zij was nu heel kalm en bleek
geworden en bestreed met ijzeren wilskracht- de duize
ling, die haar dreigde te overvallen. De lange reis,
hitte en alcohol hadden haar moe gemaakt. Loe von
tiemeiigil nieuws.
JOH. H. VAN DE PAUWERT. t
Op 63-jarigen leeftijd is overleden de heer Joh. H.
van de Pauwert, van 1883 tot 31 December 1911 hoofd
redacteur der „Middelburgsche Courant," vóór dien
tijd van de „Goesche Courant." Na zijn emeritaat
vestigde hij zich te Renkum.
De overledene bracht zijn jeugd te Alkmaar door.
DE TYPOGRAEENSTAKENG.
Mr. J. A. Veraart als vertrouwensman heeft namens
het hoofdbestuur van den Neder 1. Bond van Boek
drukkerijen een brief verzonden aan de bij den strijd
betrokken t-ypografen-organisaties, waarin hij mede
deelt, dat bovengenoemd hoofdhestuur van verdere po
gingen om partijen tot elkander te brengen afziet. De
Bond van Boekdrukkerijen zal thans, zoo schrijft mr.
Veraart, het conflict te Amsterdam als een van natio
nale beteekenis blijven beschouwen.
Gelijk wij indertijd! hebben medegedeeld, had
de directie van De Standaard aan het stakingscomitó
doen weten, dat haar betrekkingen met de firma de
Roever Kröbel en Bakels, welke de krant tot dusverre
gedrukt had, hadden opgehouden te bestaan.
De directie heeft het stakingscomitó aangeboden te
bewijzen, dat zij de verhoudingen met de firma volko
men verbroken heeft.
Naar aanleiding hiervan is een gemengde commis
sie van onderzoek benoemd, welke heden in vergade
ring zal bijeenkomen.
WORSTVERGIFTIGING.
Zondag, schrijft de Tel., werd de hulp van een der
gemeentelijke geneesheeren te Amsterdam ingeroepen
voor de kinderen van een bewoner van de Oosterbur-
gergracht aldaar.
De toestand! der beide kinderen, waarvan het een
drie jaar, 't andere 5 jaar telde, was Maandag aan
merkelijk verergerd, waarom de ouders besloten, een
tweeden medicus er bij te halen.
Het door dezen dokter ingestelde onderzoek bracht
aap het licht, dat de familie Zondagmiddag worst ge
geten had, die zéér waarschijnlijk niet al to geschikt
meer voor de consumptie was.
De medicus oordeelde voor dó heide patiëntjes op
name in een ziekenhuis dringend' noodzakelijk. Het
tweetal werd dan ook naar het- O. L. Vrouwe-gasthuis
vervoerd, waar het jongste Maandagavond! is overle
den.
Het andere kind, hoewel nog lang niet hersteld, ver
keert niet meer in levensgevaar.
De ouders, die ook van de worst gegeten hebben,
ondervonden er niet de minste nadeelige gevolgen
van.
Wersien, de kleindochter van den ijzeren Pruis, wilde
zich echter niet zwak toonen voor die lui hier. Zij
richtte fier het hoofd op.
„Ik zou uw vrouw toch nooit aanleiding tot! jaloezie
kunnen geven!" zei zij achteloos en ging toen rustig
voor den dokter uit, door een rij eerbiedig buigende
negers, als een „grande d'ame."
.,Ik dacht werkelijk eerst, dat u een beetje aange
schoten was, freule Loe", zei de dokter, toen zij weer
in de auto naar het station reden. „Maar ik had het.
mis, u liep heel recht!"
„Ik drink nooit meer, dan ik kan verdragen", gaf
zij koel ten antwoord.
„Well, maar u kunt een boel verdragen!"
Nu lachte zij vroolijk. „Mijn voorvaderen wareti
ook cavalerie-officieren
Zij viel bijna om van vermoeidheid, toen zij naast
de bagage op het stille perron stonden te wachten.
Eindelijk kwam de trein. Zwijgend leunde Loe
naast den dokter in don gemakkelijke®, zetel en span
de zich krampachtig in, dé oogen open.te houden, ter
wijl hij er haar blijkbaar op voorbereidde, dat bet bij
hem een- weinig primitief was, maar dat zij zelf eon
mooi kamertje kreeg'. Zij luisterde niet.
De reis duurde niet lang. Na een uur ongeveer
stond de trein stil.
„New Braunfeis!" Er stegen weinig' passagiers
uit. De dokter gaf aan een Mexicaan Loe's bagage.
Toen stelde hij haar voor, bij 't mooie weer naar huis
te wandelen.
Loe beet de tanden op elkander en volgde hem door
hoog beschaduwde lanen, waar de „mocking bird"
kweelde. De boomkrekels tjilpten en duizenden glim
wormen gonsden door de drukkende onweerslucht. Uit
de verte klonk het zacht, ruischen van water. Ondanks
alle vermoeidheid vervulde Loe een gevoel van vremg-
d.e. Hier was tenminste natuur. Rechts en links van
den weg zag zij verlichte bungalows, in tuinen gele
gen. Alles was zoo stil, als uitgestorven.
Eindelijk kwamen zij aan een klein huis, waar in
de veranda een licht schemerde.
Hf «lil TtfWflifl#.
