DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 28.
Honderd en vgftiende Jaargang
1913
MAANDAG
3 FEBRUARI.
FEUILLETON.
In het Land van den Dollar.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
tffsCMl&éCStt/ CCLC&sCT
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
ALRMAARSC
OÜRANT
ALKMAAR, 3 Februari.
Twee maanden lang hebben de gevolmachtigden der
Balkanstaten met de Turksche afgevaardigden te
Londen onderhandeld over de vredesvoorwaarden en
thans zijn de onderhandelingen afgebroken. Even
voordat, een Turksche nota aan de mogendheden werd
overhandigd verklaarden de vertegenwoordigers der
vier Balkanmogendheden te Londen de onderhande
lingen voor afgebroken en vanavond om 7 uur loopt
de wapenstilstand' teneinde. Of nu de oorlog inder
daad weer beginnen zal is nog niet met zekerheid' te
zeggen. In eLk geval zal er wel spoedig een beslissing
worden genomen, want elke dag eischt natuurlijk aan
onderhoud der groote legers veel geld', terwijl het bo
vendien heet, dat"-da jonge mannen voor de bewerking
van den grond hoe langer hoe onontbeerlijker worden,
welke bewering overigens in strijd is met de vroeger
alg'e.meene voorspelling, dat er op den Balkan onlus
ten zouden uitbreken, zoodra de sneeuw ging smelten.
In de Turksche nota wordt verklaard', dat men
Adrianopel en do Eegeïsche eilanden wil deelen. Van
de vesting, welke naar verluidt in staat is zich nog
ge-ruimen tijd' te verdedigen en welker bevolking- op
nieuw gezworen heeft stand te houden, wil de Turk
sche regeering het aan den rechteroever der Maritza
b~
Roman van LENE KA A RE.
26) -o-
„Dweept U al niet een beetje met hem, freule Loe?"
Zij zei het glimlachend, maar in haar oogen was
iets angstig loerendis.
„Ik?" vroeg Loe verbluft.
„Zeg het maar gerust! Het is niet erg! Alle jon
ge meisjes dwepen met hem."
„Ik denk er niet aan!" protesteerde Loe zeer ener
giek.
De blauwe oogen werden weer koud en vijandig.
„Hij- is u misschien ook niet goed genoeg, freule
von Wersien, evenals mijn waarde familie'.'Omdat' hij
maar Stower heet en niet rijk is, maar ziek! II moest
hem dankbaar zijn, dat hij u heeft laten overkomen en
gisteren zooveel geld voor u heeft uitgegeven, hoewel
het ons voor het oogenblik niet schitterend1 gaat!"
Loe was beleedigd' en verontwaardigd en dwong- zich
slechts met moeite tot zwijgen.
Mevrouw Stower scheen eensklaps te bedenken, dat
zij handelde tegen de instructies, die zij had gekregen.
Zij streek zich met een haastige beweging- over het
voorhoofd. Toen lachte zij gedlwo-ngen.
„Ik ben wat zenuwachtig geworden, lieve freule
Loe. U moet het mij vergeven. Ik wilde u niet be-
leedigen
,,0, het was niet zoo erg!" zei Loe, spoedig verzoend
en verlicht, dat dit akelige gesprek uit was.
„Ik heb' in den laatsten tijd veel' gewaakt bij de pa
tiënten, en hulp is- hier nooit te verkrijgen. Ik heb
alle werk alleen gedaan en mij wat overspannen. De
dokter is ook zoo dikwijls ziek en heeft goede verple
ging noodig."
„Hebt u tegenwoordig- zieken in de kliniek
„Alleen een oude man met een nierziékte. Er is
niet veel' meer aan hem te doen, maar hij is een van
de rijkste farmers uit den omtrek, en dus hebben we
gelegen gedeelte aan de Bulgaren afstaan. De Bal-
kanstaten verklaarden echter, dat dit aanbod geen
verandering bracht in hun plannen en daarna deden
ze weten, dat ze de onderhandelingen wel weer willen
heropenen, mits de Turksche regeering alle voorwaar
den bij voorbaat aanvaardden, welke zij zouden stel
len!
In de Europeeschei hoofdsteden wordt de hoop nog
niet opgegeven, dat het gelukken zal een hervatting
van den oorlog te voorkomen, ofschoon men in Berlijn
blijkbaar op het standpunt staat, dat, het geschil nu
maar tot het bitterste einde moet worden uitgevoch
ten. En Duitschland heeft ook te verstaan gegeven,
dat er bij een gemeenschappelijk optreden van de
groote Europeesehe mogendheden geen sprake mag-
zijn van dwangmaatregelen. En terwijl Rusland aan
vankelijk tot een dergelijken maatregel scheen te wil
len overgaan, is het thans daarop teruggekomen en
moet liet zelfs Bulgarije hebben geraden, maar vrede
te sluiten, zoo dit eenigszins mogelijk was'. Ook het
Roemeensch-Bulgaarsehe conflict, dat een oogenblik
zeer dreigend' was, moet deze week zijn scherpte ver
loren hebben en zijn oplossing naderbij zijn gekomen.
Over het geheel ia dè toestand in het Oosten op het
oogenblik niet ongunstig. Maar er kan gelijk de
laatste maanden herhaaldelijk hebben geleerd zoo
spoedig een ommekeer komen!
In den Duitschen Rijksdag werd een motie van wan
trouwen, gericht tegen den rijkskanselier ,met 313 te
gen 97 stemmen en 43 onthoudingen aangenomen. De
motie was gesteld door de Polen en wel naar aanlei
ding van de onteigening van Poolsche goederen ten
bate van Pruisen. Er is zeer veel gediscussieerd over
de vraag of een dergelijke stemming wel in den Rijks
dag op haar plaats was, daar het hier feitelijk een
Pruisische aangelegenheid betrof vandaar ook de
43 onthoudingen der vrijzinnige volkspartij maar
zooveel is zeker, dat een zeer groote meerderheid den
rijkskanselier hare ontstemming heeft doen gevoelen.
Daar echter in Duitschland ministers niet „wegge
stemd kunnen worden, heeft deze stemming geen di
recte gevolgen.
De Engelsche regiering- heeft Maandag het kies-
wetontwerp ingetrokken. Zij zal met een nieuw ont
werp komen, terwijl een ontwerp betreffende vrouwen
kiesrecht door een of meer parlementsleden zal wor
den ingediend.
De kiesrechtvrouwen de Belgische bladen spre
ken van kiesrechtfuries hebben intusschen den oor
log aan de regeering- verklaard. Zij hebben te kennen
gegeven, dat zij alles zullen vernielen, wat onder haar
bereik valt en alleen menschenlevens zullen sparen.
En het moet gezegd, dat zij met een ijver, een betere
zaak waardig-, zich hebben geweerd'. Ruiten, brieven
bussen, vitrines in den Tower hebben het moeten ont
gelden en tengevolge van deze wandaden waren er
gisteren vele paleizen en musea voor het publiek ge
sloten. Natuurlijk krijgen de vrouwen daardoor hoe
hem in onze kliniek opgenomen, waar hij voortdurend
onder geneeskundig toezicht is. 't Is altijd' 'een vast
inkomen van drie dollar per dag. Hij beeldt zich in,
dat het hem beter gaat, als hij bij ons woont. Anders
kon hij even goed thuis blijven."
Aan Loe leek dit! medisch standpunt eenigszins
vreemd.
„IJ kunt hem later het ontbijt brengen," zei me
vrouw Stower en zette nog- iets van de overblijfselen
van het maal weg. „Hij moet dieet houden en dus
brengen we hem altijd' uit het hotel mee, wat er over
blijft van de lichte gerechten."
De drie dbllar per dag waren op die manier zeker
zeer gemakkelijk verdiend'.
„Hoe krijgen wij d'at thuis?" vroeg Loe met het oog-
op de verschillende schotels.
„Wel, ga maar naar de hotelkeuken en vraag een
mand te leen. 't Is maar een paar pas om te dragen.
Hier in Amerika is arbeid geen schande! Wij hebben
namelijk voor het oogenblik geen bediening. Mijn
laatste Mexicaansche is weggeloopen."
Loe's gezicht wasi heel lang geworden. Dat had' in
Potsdam iemand' van haar moeten eischen! Maar hier
was men immers in een nieuw land. Zij moest dap
per zijn en het niet dadelijk opgeven. Wat een schan-,
de, als oom en tante nu, al bij het' begin van de met
zooveel moeite afgesmeekte reis een klaagbrief zouden
krijgen!^ Zij moest zich flink houden, daar hielp niets
aan. Y ooral niet uitgelachen worden thuis of be
klaagd.
Mevrouw wasi nu weer een en al vriendelijkheid'.
„De dokter wil u ook wel1 in zijn ondernemingen in
wijden, niet waar?"
„Ja, daar -sprak hij gisteren van."
„Nu ziet u, hoo goedl hij het met u meent. Het is
een groote zaak en alleen een hoofdl als hij kon dat
alles organiseerep. Er zijn mil'lioenen bij te verdie
nen. Als hij met zijn zwakke gezondheid al dat wer
ken maar uithoudt!"
Loe dacht eigenlijk, dab dokter Stower er een heel
gemakkelijk leventje van nam.
„Er is sprake van de oprichting van een nieuwe
langer hoe meer het publiek tegen zich. Zij wonden
zich zelve met het wapen, dat ze hanteeren en bren
gen de zaak, die ze willen bevorderen, eerder achter-
da n vooruit!
Z. K. H. PRIN'S HENDRIK.
Z. K. II. de Prins der'Nederlanden, die sedert een
drietal weken te Ober-Ursel in den Taunus' vertoeft
voor een kuur tegen zijne neuraligiën, vindt zeer veel
baat bij deze kuür. Z. K. H. begint zich veel beter te
gevoelen.
Gemengd nieuws.
DE Dl RECTEUR-G EN ERA AL DER P. EN T.
Naar het Vad. verneemt, is de heer Pop, directeur-
generaal' der posterijen en telegrafie, dbor het Indi
sche gouvernement aangezocht' om in Indië het be
heer van het post-, telegraaf- en telefoonwezen op
zich- te nemen.
In aanmerking genomen het aantrekkelijke van de
zen werkkring en de gunstige financieele voorwaar
den is de heer Pop, naar het blad verneemt, voorne
mens dit aanbod' te aanvaarden.
HET BIOSCOOPGEVAAR.
Naar aanleiding* van de verschillende klachten en
opmerkingen over het groote ge-vaar van de meeste
bioscopen met hun zinnenprikkelende ja zelfs onzede
lijke films, hebben zich, schrijft d'e Haagsche N. Ort.,
eeni^-e personen tot een Commissie geconstitueerd
teneinde die bioscopen, waarvan d'e exploitanten
slechts goede films willen vertonnen, die iedereen zon
der gevaar kan gaan zien, zoodanig- onder controle te
stellen, d'at het publiek met' gerustheid! daarheen kan
gaan, dat ouders-, zoo zij met hun kinderen een bi
oscoop willen bezoeken, zonder te behoeven te vreezen
dat het jeugdig gemoed hunner kinderen vergiftigd
wordt, de onder controle staande bioscopen kunnen
gaan zien.
In deze commissie, d'ie indien het noodig mocht
blijken zal worden uitgebreid, zijn verschillende gods
dienstige richtingen vertegenwoordigd.
Spoedig hoopt deze commissie haar werkzaamheden
aan te vangen en in alle bladen med'edeeling te doen
van die bioscopen welke zich onder haar controle heb
ben gesteld, opdat iedereen wete, die een bioscoop wil
bezoeken, waarheen hij zonder gevaar kan gaan.
KERKDIEFSTAL.
Uit- d'e kapel te Fland'el, gem. Gemert, is- een Ma
donnabeeld gestolen.
Reeds d'en vorigen Zondag was de diefstal ont
dekt-; in het belang- van het onderzoek was d'e
zaak echter tot dusver geheim gehouden. De waarde
van het beeld als antiquiteit is1 zoo goed1 als zeker de
aanleiding tot den diefstal geweest. Het beeld' be
vond' zich onder een glazen stolp op een van de zij
altaren. Op het eerste gezicht viel hot een ieder op,
dat het een overoud! st-uk wasi. Volgens deskundigen
dateert het dan ook uit d'e 13de eeuw. Toch is het
ontvreemde beeld niet d'e Madonna, d!ie in Handel al
gemeen vereerd wordt en welk beeldt nog ouder moet
zijn.
I )E T YPOGP AFEN ST AK ING
Heden zal door de Amsiterda-msche Drukkers-veree-
niging worden besproken een Zaterdagavond van het
staking's-comité ontvangen schrijven, waarin dit zegt
accoord te gaan met de uitsluiting van enkele werk
maatschappij, die uit den in Mexico voorkomenden
cand!eliUa-heester, 'n soort wolfsmelk, was wil fabri-
ceefen. Er zijn al genoeg geslaagde proeven genomen,
om d'e onderneming millioenen winst te beloven. De
dokter zal u dat zelf nog wel' uitleggen. Hij is „gene
ral-manager" van de maatschappij, die haar bureaux
in San Antonio heeft. Daarom moet d'e dokter ook
tweemaal weeks naar d'e stad reizen. Hij is telkens
heel ziek, ah hij terugkomt, -en ik ben in voortdurende
angst,' Jat hij zich zal opwinden bij al dat werk. Dat-
is ook de reden, waarom wij hier nog- tijdelijk wonen.
We wachten af, wat er van de candeli 11 a-maatseha-ppij
wordt, voor wij iets nieuws ondernemen. Misschien
mo-eten wij naar Mexico, als de fabriek wordt opge
richt. De domme menschen hier denken, d'at het ons
slecht gaat, omdat we altijd nog in de kleine bunga
lows wonen. Maar in de Bank liggen onze aand'eelen.
die weldra millioenen waard zijn! Het is hier een
nieuw land, en 't. gaat dikwijls zooals 't gaat, maar
daar moet u zich niet door laten overbluffen, freule
Loe! Als u dezen moeilijken overgangstijd met ons
deelt, dan zult u ook later van het voordeel genieten."
Lo-e haalde verlicht adem en meende nu eensklaps
den heelen eigenaardigen toestand te begrijpen. Zij
dacht er niet aan, de Stowers in zaken te wantrouwen.
Als het er maar op aan kwam, een korten tijd dapper
vol- te houden, en deze menschen het goed' met haar
meenden, dan zouden zij zich in haar ook niet vergist
hebben; dan wilde zij flink aanpakken, tot, de goede
tijden kwamen.
„Ik laat me ook niet overbluffen," zei zij hartelijk,
„en ik zal het prettig vinden, u te kunnen helpen."
Mevrouw Stower stond! op.
„Nu zal ik gauw naar de post gaan, om de brieven
te halen. U kunt intusschen met het ontibijt naar
huis gaan. Maak het alles smakelijk in orde en breng
het den patiënt, mijnheer Koek, op een blad. Een glas
melk er bij. De melk staat in de ijskast. Al het an
dere vindt u in de keuken. En wees-t- u d'an zoo
vriendelijk, lieve freule Loe, in de „office" wat stof af
te nemen, voor de patiënten komen. Maar maak don
dokter niet- wakker!"
lieden, wanneer inderdaad hun aantal niet g-rooter zal
zijn, dan redelijkerwijze kan worden verwacht.
Het comité is> genegen d'e staking te doen eindigen,
mits de loonvoorstellen (zijnde voor 6/10 der zetters
20 cent per uur, enz., voor drukkers 27 cent per uur,
voor machinezettersi bij dagwerk 30 cent per uur),
zooals die Vrijdag werden gedaan, worden gehand
haafd.
De overeenkomst, die eventueel aldha tot stand zal
komen, zal voorloopig gelden tot 1 Januari 1914.
UIT BERGEN.
In de heden gehouden raadsvergadering kwam het
verlichtingsvraagstuk aan de orde.
Door den heer van Reenen, burgemeester, was een
uitvoerige rentabiliteitsa'ekening van strooml-evering
aan de ingezetenen, indien stroom betrokken wordt
van de Kennemer Electriciteitsmaatschappij te Bloe-
mendaai, opgemaakt. Aan het uitvoerige rapport ont-
leenen we het volgende
De geprojecteerde kabel in Bergen-binnen voor
sti'oomleveritig bestemd, loopt langs 314 woningen,
die voor stroomafnamei geschikt zijn. Een abonne
ment voor één lamp van 32 kaarsen met 1600 brand-
uren (voldoende voor een, perceel' met een huurwaar
de tot 10O) wordt gerekend' op 9.60 per jaar of
1.80 per maand', plus een geringe huur voor de
leiding binnenshuis. In heti gunstigste geval, wan
neer alle 314 gebouwen aangesloten zijn zou men
ontvangen 13.528. De gemeente zou bij deze ra
ming aan d'e K. E. M. moeten betalen 4489.60 voor
stroom. Dan had) zij nog de volgende uitgaven: el.
personeel' 1200, administratie 600, diversen 250,
rente van 50.000 kapitaal a 4% 2-12-5, 2V2
aflossing per jaar 1250. Het totaal' dér uitgaven
bedraagt 9.914.60, dat der ontvangsten 13.528, zoo
dat dit een voordee-lig saldo geeft van 3613.40. Zulk
een schitterend resultaat zal' in de eerste jaren zeer
zeker niet behaald! worden. In de maand April 1911
is een gastechnicus uit Amsterdam bij d'e ingezetenen
rondgegaan, om te onderzoeken, wie van de op te
richten gasfabriek gas wilde betrekken. Van 268
perceelen zouden 109 aangesloten worden. De bewo
ners der overige perceelen konden nog geen besluit
nemen. Thans heeft men met 314 gebouwen te doen
en wanneer de helft wordt aangesloten, dan vertegen
woordigen deze een opbrengst van 6764.
Wanneer nu de waterleiding krachtstroom van de
Kennemer betrekt, dan worden de exploitatiekosten
met een aanzienlijk bedrag verminderd, want dan
wordt de gemeente vergoed' d'e halve rente en aflos
sing van de hoogspanningskabel met 8 %:2 4
De hoogspanningskabel' is begroot op 13354. Hier
van 4 voor rekening van de waterleiding wordt
J 530 per jaar. Een en ander bij elkaar genomen,
kan de zaak levensvatbaar worden, zonder dat de ge
meente behoeft bij te passen. Ook mag nog als ont
vangst geraamd worden de levering- van electrische
energie voor kracht over dag aan neringdoenden en
aan hen, di-e een bedrijf uitoefenen. Een belangrijke
steun voor het electrisch bedrijf is de zekerheid, dat
de St. Antoniestichting electrische energie en elec
trisch licht van de gemeente zal betrekken.
Wat de straatverlichting betreft, worden de kosten
van 81 lantaarns per jaar zonder winst op 1316.09,
d. i. J 16.25 per lantaarn geraamd. De tegenwoordi
ge lantaarns kosten nu, 31 stuks 570, worden er 81
lantaarns geplaatst, dan wordt het hoofdstuk straat
verlichting der gemeente met 746.09 verhoogd, wan
neer het electrisch bedrijf zonder winst stroom levert.
Wil men de tegenwoordige verlichting' zuinigheids
Met innemende hartelijkheid' knikte zij haar toe en
g-ing heen.
Loe zette een bedenkelijk gezicht. Het was wel wat
veel dat haar als een vriendelijk verzoek werd opge
dragen. Toen ging- zij achter in het hotel, naar den
kant, waar zij meende de keuken te zullen vinden.
Een gloeiende hitte sloeg haar tegen. Gerammel
van borden en vloekende stemmen weerklonken. In
den gloed', dien een reusachtigen kookkachel uit
straalde, waren een magere, afgewerkte vrouw en twee
even magere, maar chic gekleedo jonge meisjes bezig.
Een bleeke, vermoeide man waschte in den achter
grond potten en pannen. Van daar uit kibbelde hij
met zijn vrouw bij het- vuur. Het waren dediot-elhou-
der en zijn vrouw. Aarzelend! kwam Loe nader, do
hitte benam haar bijna den adem.
„Zoudt u mij ook een mand' kunnen leenen?" vroeg'
zij de vrouw, die woest haar kookpannen hanteerde.
Zij draaide zich om en zette de handen in de zij naai
de goede Duitsche g-ewoonte.
„Voor wie moet die mand' zijn?"
„Voor dokter Stower!"
„Zoo! Die troep kan ook niets dan dingen van
andere menschen leenen! Laat zé zelf een mand
koo-pen! ..Never mind"'! Ik zal wel oppassen mijn
goede manden aan zulke menschen te geven, waar je
nooit wat van terug- krijgt! Zeg maar aan me
vrouw, dat ze me eerst de geleende schotels van de
vorige week stuurt!"
In pijnlijke verlegenheid) bleef Loe staan.
De man was nader gekomen en droogde zich do
handen aan de schort af.
„U bent zeker de nieuwe nurse van de Stowers
„Neen, ik ben een logee uit Duitschland," antwoord
de zij kort. Het begon in haar te koken.
„Zoo, zoo! Een logee uit Duitschland!"
„Listen Charles, de Stowers hebben een logee uit
Duitschland!" De jonge meisjes en do man en vrouw
barstten in lachen uit.
„Nu, daar hebt u een mand", zei do vrouw en gat'
haar een oude marktmand. ..I' kunt er ook niets aan
doen
Wordt vervolgd.
