DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 32.
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913
VRIJDAG
1 FEBRUARI.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk II,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Kiezerslijst.
heïd 2oTL8TTtel^ 8paarbaDk of be-
Lz,il be8-UUr Tan 6011 rechtspersoonlijkheid
Grond wetsherziening.
Telefoonnummer 3.
lT<Te k ki^zer»), Nationale Scbuld <Groot-
BINNENLAND.
DE ooi den vijfgitldenstukjes
ALKMAARSCflE COURANT.
schap, van eene coöperatieve vereeniging of van eene
stichting (spaarbankkiezers);
e. wanneer zij met goed gevolg een examen hebben
afgelegd, ingesteld door of krachtens de wet of aange
wezen bij een algemeenen maatregel van bestuur
(examenkiezers),
door inlevering van daartoe strekkende ter gemeen
te-secretarie kosteloos verkrijgbaar gestelde formulie
ren, waarbij voor de onder 3o sub d genoemde kiezers,
die voor het eerst op de lijst wenschen te worden ge
plaatst, eene verklaring moet worden gevoegd van de
Directie van het Grootboek, den Directeur van de
Rykspostspaarbank of van de besturen van de overige
daar genoemde spaarbanken en die op schriftelijk ver
zoek van de belanghebbenden hun wordt toegezonden.
De Burgemeester der gemeente AUi-mom^
Gezien de artikelen 11, 12 en 13 der li ieswot,
Noodigt de mannelijke inwoners der gemeente uit,
die vóór of op 15 Mei a. s. den leeftijd van 25 jaren
hebben bereikt en geplaatst wenschen te worden op de
lijst, aanwijzende de kiesgerechtigden voor de Tweede
Kamer der Staten Generaal, de Provinciale Staten en
don Gemeenteraad, voor het jaar ïoopende van 15 Mei
tot 15 Mei 1914, voorzoover die inwoners
dat kiesrecht Met ontleenen aan een aanslag in de
itljks directe belastingen over het laatstverloopen dienstjaar
in de gemeente Allernaar opgelegd (grond- en personeele
belasting,dienstjaar 1912; bedrijfs- en vermogensbe
lasting, dienstjaar 19111912) daarvan ter Secretarie
der gemeente vóór 15 Februari a.s. te doen blijken op
de volgende wijze
lo- wanneer zij over het laatstverloopen dienstjaar
in een andere gemeente of in andere gemeenten in
eene of meer der Rijks directe belastingen zijn aange
slagen geweest (in de grondbelasting voor minstens
l)door inlevering van de voor voldaan geteekende
aanslagbiljetten van alle die belastingen, waarin
men is aangeslagen geweest, welke biljetten na de 1
vaststelling der lijst worden terug gegeven;
2o. wanneer zij aanspraak op kiesrecht meenen te
kunnen maken van te zijn mede-eigenaar van onroe
rende goederen in een onverdeelde nalatenschap, om-
dat hun aandeel in den niet te hunnen name gestelden
aanslag m de grondbelasting voor die goederen ten
minste J 1 bedraagt, door inlevering van een ter
secretarie daarvoor kosteloos verkrijgbaar gesteld for
mulier, vergezeld van de noodige bewijsstukken, waar
toe behooren het aanslagbiljet of een afschrift daar
van en de noodige bescheiden ten bewijze van het ge
meenschappelijk bezit;
9"leze bewij3Stllkkffn worden na de vaststelling der
lijst terug gegeven.)
Hierbij wordt er aan herinnerd:
dat aanslagen in dé Rijks directe belastingen, ten
name van_ de vrouw, gelden voor haren man, die van
minderjarige kinderen wegens goederen, waarvan de
vader het vruchtgenot heeft, voor den vader;
dat aanslagen in de Rjjks directe belastingen luiten
aanmerking blijven als zij, wat de grondbelasting
betreft, minder dan 1 in hoofdsom en Rijksopcenten
bedragen; voorts wat de Personeele belasting aangaat
alleen betrekking hebben op een rijwiel of een motor
rijtuig of op beide^ te zamen of eerst na 31 Deoember
1912 een aanslagbiljet is uitgereikt.
dat de huur voor eene woning, waaronder ook is te
verstaan contributie aan eene coöperatieve bouwveree-
mging, als zij per jaar bepaald is, door 50 en als zij
per maand bepaald is, door 4 wordt gedeeld om de
weekhuur te verkrijgen. Is in den huurprijs het genot
van gas- of waterleiding begrepen, dan vindt hiervoor
geen aftrek plaats.
Iluur-, vaartuig-, pensioen- of lijfrente-, grootboek-,
spaarbank- en examenkiezers die reeds op de thans van
Kracht zijnde kiezerslijst voorkomen, hebben gee-
ne nieuwe aangifte te doen, tenzij wat
de huur- of vaartuigkiezers betreft zij niet meer het
inioL °f Taartu'S bewonen, dat zij op 31 Januari
lylz bewoonden.
Loonkiezers, die reeds op de thans van kracht zijnde
Kiezerslijst voorkomen, wordt een nieuw aangifte-for
mulier ter invulling thuis gezonden.
Ingevulde formulieren kunnen kosteloos per post
aan den Burgemeester worden toegezonden, mits op
den omslag worde vermeld boven aan de voorzijde:
„Vry van briefport, ingevolge art. 50 der Kieswet" en
in den linker-benedenhoek de naam en woonplaats
van den afzender en zijne handteekening.
Hij, die eene aangifte inzendt en daarin opzettelijk
eene valsclio opgave doet aangaande een feit, waar
van de plaatsing op de kiezerslijst afhankelijk kan
zijn, wordt gestraft met gevangenisstraf van hoogstens
een jaar.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Personen, tollende onder de belastingschuldigen sub lo.
I" 2o'' kumen 9een aanspraak op kiesrecht ontleen aan
de gevallen, hierna sub 3o. behandeld.
3o a. wanneer zij als hoofden van gezinnen of als
alleen wonende personen in deze gemeente op den 31
krZhVl l l h0WTd Sedert 1 Augustus 1912
ÜTt (een ?U18 een gedeelte een huis,
tal n7n,Vi°0gSt K\ hTCn of gedeelten daarvan
(ai of niet met by behoorenden of gehuurden grond of
met ter bewoning bestemde bijlokalen of bijgebouwen)
waarvan de per week berekende huur minstens 1.50
neeft bedragen (liuurkiezer s),
of krachtens eigendom, vruchtgebruik of huur een
zelfde vaartuig van tenminste 24 kubieke meter in
zeUr8) Kg" Iaadverm°gen (vaartuigkie-
b. wanneer zij op 31 Januari 1913 sedert 1 Januari
Ln J - f °ken/n dienstbetrekking zijn geweest bij
een of met meer dan twee patroons, ondernemingen
r i Jar° byzondere instellingen of als inwonende
f™ werkzaam zyn geweest in 't bedrijf of beroep
LI"Tzoaea zoodanig over 1912 hebben geno
ten 400 inkomen, of vrije kost en 200 inkomen, of
wel v^e kost, inwoning en 125 inkomen (loon-
i ez 0 r 8j j
c. wamMr zij j Februari m3 in het genoj.
le omn^106? K" lijfjrent0 van f 40°' verleend door
dementen»?6 b^<mdere instelling of door eene on
derneming (pensioenkiezers);
verkeeren 1 in- b,eide gevallen' fiub b en c vermeld,
den sameniretohf11 1 °mea' Pensioen en lijfrente wor-
drag v?n 4000 C g Van het vereischte be-
1912 de^of ZYP 1 Februari 1913 sedert 1 Februari
hebben vpn ^n +°m TLreciU vau V1'y® beschikking
een der OmMl Y nominaal, ingeschreven in
hal Yn minSten' f 5°' ingelegd in de Hijkspostspaar-
bezittende vereeniging, van eene naamlooze vennoot-
Gisteren hebben we gezien wat de regeeringsvoor-
stellen betreffende veranderingen in de Grondwet,
beoogen ten aanzien van het kiesrecht, den godsdienst
en het onderwijs. Vandaag zullen we dte andere puu
ten naga au en dan zal blijken, dat de regeeringsvoor
stellen overigens vrijwel overeenkomen met de voor
stellen der grondwetscommissie.
Zoo vond het denkbeeld om aan de Eerste Kamer
een recht, van regres toe te kennen, in den door de
deaRegeerTngiaSle V00rge^ragen vorm, instemming bij
De Eerste Kamer zal dan, wanneeir een wetsont
werp haar tot gewichtige bedenkingen aanleiding
geeft, deze, gesteund) door haar gezag, aan de Tweede
Kamer kunnen voorleggen en aldus wellicht voor een
andere oplossing de baan openen. Van zoodanig recht
dient slechte spaarzaam gebruik te worden gemaakt
met dan by het bestaan van overwegende bedenkin
gen moet het worden gehanteerd. De Grondwet kan
dit bevorderen door te bepalen, dat de Eerste Kamer,
een wetsontwerp met een besluit! tot wijziging terug
zendende geacht wordt: tot verwerping te hebben be
sloten, indien do Tweede Kamer niet genegen blijkt
wijziging aan te brengen.
De kring der verkiesbaren van de Eerste Kamer is
aanmerkelyk uitgebreid. Voor de Eerste Kamer zul
len daarom verkiesbaar zijn te verklaren dezelfde per
sonen als voor het lidmaatschap der Tweede Kamer in
aanmerking kunnen komen.
De voornaamste veranderde artikelen.betrekking
hebbende op de Staten-Generaal, luiden aldus:
den eede Hamer bestaat uit honderd le-
v??r bulme verkiezing het Rijk in kiedistric-
nereJeld6 rpr* r -.w.ordit de^e verdeeling dk*ir de wet
Derby is rekening gehouden met invoe-
n, r'i ?Ven™ gc vertegenwoordiging),
leen "ver, °l neede Hamer te kunnen zyn, wordt al-
men ma"ael«k Nederlander zij,
nf 7ir Li 1 IJ ie llllspraak, wegens krankzinnigheid
f zwakheid van vermogens, de beschikking of het
de verktel TV°ederen bebbe verloren, noch vau
ei-Y l tï 'li^^f Zij e" den ouderdom van
cieitig jaren vervuld) hebbe.
viiiHnl-on ?TV d"Weedfii Hamer worden gekozen vóór
vyf jaren (Thans geschiedt dit na 4 jaar).
Zy treden te gelyk af en zyn. dadelijk herkiesbaar.
De leden, na ontbinding der Kamer gekozen, tre-
ber hnt TT? "i den Knsd^ Septem-
tv i j volgende na de ontbinding.
e leden ontvangen, voor het hijwonen van de ver
gaderingen der Kamen* jof Van hare comonissiën, ver
stenen" relskosterl volgens regels bij de wet te
Als schadeloosstelling wordt aan den Voorzitter
toegelegd eene som van 8000 'sjaars en aan de le-
j den van 3000 s jaars. Zij genieten na hunne aftre-
ding pensioen volgens regels door de wet te htellen.
I De in het tweede lid) bedoelde schadeloosstelling
wordt, voor den tijd) der zitting, niet genoten voor de
j leden die gedturende de geheele zitting afwezig bleven.
De schadeloosstelling bedraagt thans' voor alle le-
ji (^eu J 2000, terwijl zij vergoed! krijgen de reiskosten.
I eens, heen 'en terug voor elke zitting zoodanige som
i ais naar de afstanden voor de wet wordt geregeld.
Geschrapt is de onderstelling der vereeniging van
hei ministerschap met het lidmaatschap der Kamer.
Om lid der Eerste Kame,r te kunnen zijn
moet,^ men voldoen aan dezelfde vereischten als voor
liet lidmaatschap der Tweede Kamer zijn gesteld-
De leden der Eerste Kamer worden gekozen voor
negen jaren. Zij ontvangen, voor het bijwonen van
de vergaderingen der Kamer of van hare commissiëu,
vergoeding van reis- en verblijfkosten volgens regels
bij de wet te stellen.
Een derde gedeelte treedt om de drie jaren af vol
gens een daarvan te maken rooster. De uitvallende le
den zijn dadelijk herkiesbaar.
Aan de volgorde der t r o o n s o p v o l_g i n g wil
de regeering eenige aanvulling geven. De bedoeling
der Grondwet ten aanzien van de kinderen, die later
dan 300 dagen nai den afstand worden geboren, is on
zeker. Door een gewijzigde redactie wordt deze on
zekerheid opgeheven. De geldende bepaling vordert
de wettelijke toestemming tot, het! vorstelijk huwelijk
slechts afgezien natuurlijk van den regeerenden ko-
ïiiug voor prinsen en prinsessen van het regeerend
stamhuis. Deze laatste uitdrukking is1 te eng, meent
de legeering. Immers, zij omvat niet de zoons en
dochters eene regeerende Koningin, aangezien de-
ze leden zijn van een ander stamhuis. Ook voor den
vormoedelijken troonopvolger, wanneer deze tot een
andter stamhuis behoort, geldt, de bepaling niet. In
een en ander voorziet een voorgedragen artikel. Het
gebod, in art. 23 vervat, misti sanctie. Deze mag,
vooral, met het oog op de mogelijkheid dat op een
vleemden vorst da Nederlandsche Kroon overgaat,
niét ontbreken. Een termijn van negentig- dagen
de Staatscommissie vond) twintig voldoende is ge
kozen, die van rechtswege het verlies van de Kroon
ten gevolge zal hebben, zoo vóór het verstrijken daar
van de beslissing nie,t is genomen.
Het koninklijk inkomen uit 's Rijks kas wordt met
200.000 verhoogd en op, 800.000 gebracht. De uit
gaven voor het onderhoud) van de paleizen wordt ver
dubbeld (van 50.000 tot 100.000.)
liet formulier van afkondiging der' wetten vangt
aldus, aan:
„Wij enz. bij de gratie Godé, Koning der Neder
landen enz, De erkenning, dat alle macht van God af-
komstig is, behoort ook in de grondwet niet te ontbi'e-
ken, meent de regeering.
Met liet oog op de, in de Tweede Kamer opgedane
ondervinding wordt het wenschelijk geacht, den Ka
mers vrijheid te schenken bij de bepaling van het
aantal leden, noodig om tot opening, der vergadering
te kunnen overgaan.
Enkele verdere wijzigingen betreffen de Provinciale
citaten en de Gemeentebesturen.
De bepaling, dat de raad) aan het hopfd der ge
meente staat, is geschrapt. Do openbaarheid der
raadsvergaderingen krijgt grondwet,teljjken onder
grond.
in een nieuwe afdeeling ia een voorschrift opgeno
men krachtens heb welk aangelegenheden waarbij de
belangen van méér provincies of gemeenten betrok-
ton zijn, en waaromtrent- tussoben haar geen overeen-
stemming valt te verkrijgen, langs minnelijken weg
dtoor ot krachtens die wet worden geregeld.
Do Voorzitter van elke Kamer wordt door den Ko
ning benoemd voor het tijdlperk eener zitting-, nit eene'
door die Kamer opgemaakte voordracht van drie le
den.
Het verbod om tegelijk lid van de Eerste Kamer en
lid van de Provinciale Staten te zijn, gaat de regee-
ri.ng te ver. t Is voldoende, zegt zij, dat het gelijk-
ijdig* beklecuon van het Eerste Kamer-lidmaatschap
met dal van de Staten, door welke men gekozen is,
wordt uitgesloten.
Ien aanzien van d© Grondwetsherziening
zegt de regeering, dat met réden aan een Grondwet
de eisch gesteld' wordt, dat haar voorschriften niet
voor een waan van den dag zullen hebben te wijken.
Herziening van wat eenmaal tot constitutioneel recht
werd verheven, mag slechts plaats vinden nadat zich
een algemeen© overtuiging heeft ontwikkeld en uit-
gesproken. Wanneer echter in een volk de wenseh
naar verandering aldus zich openbaart, behoort niet
een kleine minderheid de verwezenlijking daarvan te
kunnen verijdelen. Het bestaande art, 195, dat in
elke Kamer twee derden van de uitgebrachte stemmen
bij tweede lezing vordert, heeft tengevolge dat 17,
wellicht zelfs nog minder, leden van de Eerste Kamer
een Grondwetsherziening kunnen tegenhouden. Niet
ten onrechte wordt daaraan een grief tegen het elfde
hoofdstuk ontleend.
Indien de tweede lezing geschiedt in vereenigde
vergadering en dan het voorstel zaL het zijn aangeno
men, tenminste 26 stemmen van leden der Eerste Ka-
mei en 51 stemmen van leden der Tweede Kamer moe
ten verwerven, blijft aan de Grondwet haar bestendig-
element verzekerd, zonder dat aan de zucht tot behoud
al to groote invloed wordt toegekend. Hierin is een
kleine afwijking van het voorstel der Staatscommissie
gelegen welke 76 stemmen eischt, onverschillig- 0f zij
\an leden der Eerste dan wel van leden der Tweedo
Kamer afkomstig zijn. De regeering meent, dat al
kunnen de beraadslagingen over de tweede lezing- in
vereenigde vergadering wordeu gevoerd, bij de stem
ming geen combinatie van een minderheid uit de eene
niet een meerderheid) uit de andere Kamer den door
slag mag geven.
Ten aanzien* van de wijzigingen in het hoofdstuk
justitie, merken we op, dat de mogelijkheid) geopend
wordt, om in andere dan strafzaken te volstaan met
voorlezing van de uitspraak, hetzij voor zooveel alleen
de beslissing, hetzij voor zooveel de beslissing- èu de
rechtsoverweging betreft.
De tityl „Van den godsdienst" wordt veranderd in
a" de rijbeid van S'óAsdienst, de godsdienstige ge
zindheden en de openbare godsdienstoefeningen
W ij meenen hiermede te kunnen volstaan.
Wat er van al do Voorgestelde wijzigingen terecht
zal komen, zal de toekomst leeren. De toekomst, die'
ons na de Juni-verkiezlngcn wacht.
TWEEDE KAMER.
De behandeling van de invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering werd gisteren voortgezet.
Dé heer Teenstrai (V. D.) kwam terug op de
uitlatingen van den minister in verband met de uit
breiding van de Ongevallenwet tot den landbouw en
de positie van de. Landbouw- en Tuinbouw-Onderlin-
gen. Spr. verheugde zich nu in het belang van do
landbouwers en landarbeiders over liet amendemeht-
Treub.
De heer De isser (C.-1T.) verdedigde zyn
amendement nader, dat hij in de lijn heeft gedacht
van de reeds aangenomen artikelen van het ontwerp.
Particuliere vérèenigingén als Landbouw- eu Tuin-
bouw-Onde-rlinge worden door zijn amendement niet
uitgesloten, evenmin bedrijfsvereenig-ingen.
Do heer Tydeman (V. L.) toonde hef principi-
eele onderscheid tusschen het stelsel' van den minis
ter en het amendement-De Visser aan, bestreed het
regeermgsstelsel en verdedigde nader zijn denkbeeld,
om de fondsen te verplichten alle arbeiders binnen het
district hunner werkzaamheid toe te laten.
He heer Treub (V.-D.) wees op het inconse
quente van dé sociaal-democraten, die zich tegen ziin
voorstellen kanten.
Spr. verdedigde zijn stelsel tegen het bezwaar, dat
liet groepsselectie zou bevorderen en zette het nut
der byzondere fondsen uiteen. Hij betoogde, dat na
reorganisatie, wanneer de arbeiders de meerderheid' in
hot. bestuur vormen, de Landbouw-Ondérlinge en de
1 umbouw-Onderlinge zeker van d'e voordeelen van
zyn amendementen kunnen profiteeren. Wanneer het
ïr.derdaad zou voorkomen, dat verzekerden bij een
fonds de geheele premie betaalden, dan zouden zij
een zoo sterke organisatie vormen, dlat zij de premie
op het loon zouden verhalen.
Spr. bestreed) uitvoerig de verschillende bezwaren
van teehnischen aatrd) tegen zijn amendementen aan
gevoerd.
In de avondvergadering werd de behandeling van
de Marinebegrooting voortgezet.
He heer Hugenhol'tz (S. D. A. P.) kwam te
rug op de personeelsbelangen. De gemiddelde loonen
zyn onvoldoende. Spr. betoogde uitvoerig, dat de
bond van minder marine-personeel geen socialistische
propaganda voert op de vloot en dat van de zijde van
den bond geen ongeoorloofde intimidatie plaats heeft
op met-bondsleden en geloovige schepelingen.
Dat de bond) wel bloeit, en „de marine" niet, is een
gevolg hiervan, dat „de marine" geen edtel doel heeft.
Met onderdrukking van den bond) en verwijdering der
leiders, zal de min. er niet komen.
De heer Duymaer van Twist (A.-R.)
vroeg opnieuw wegneming van de beletselen, die de
kerstening van de vloot, in den weg staan.
De heer Marchant (V. D.) verdedigde de mili
taire organisaties, die zich echter hebben te onder
scheiden van de moderne vakvereenigingen. Ook in
de toepassing harer middelen. Het is de fout van den
bond yan het mindtere marinepersoneel, dat hij in de
praktijk die onderscheiding niet in het oog houdt.
De minister hield' zijn betoog in eersten ter
mijn volledig- staande tegenover den nieuwen aanval
van den heer Hugenholtz en hij handhaafde elk
woord, wat hij in de vorige week oVbr de passagiers-
regeling heeft gezegd. De minister wil het vereeni-
gingsleven op de vloot, volstrekt niet vernietigen,
maar hij zal blijven strijden tegen militaire vakveree
nigingen, die, wat in den militairen dienst onduld
baar is, macht plaatsen tegenover macht.
Oeinengtl nieuws.
Herhaaldelijk komen bij de politie te Rotterdam
klachten in. dat gouden vijfguldenstukjes voor koper
geld zijn uitgegeven en geweigerd wordt: het abuis te
herstellen.
Zoo heeft gisteren weder een dienstbode een klacht
ingediend, dat zij aan een loopjongen van een speel
goed-magazijn twee gouden vijfjes inplaats van centen
heeft ter hand gesteld, terwijl de jongen volhoudt van
niets te weten.
EEN BRUTALE DIEVEGGE.
Aan liet postkantoor te Bus.sum legde een me
vrouw- Dinsdagmiddag voor den ambtenaar een bank
biljet van 25 neer. Toen deze wilde afrekenen, was
het briefje verdwenen. De dame was zeker, dat. zij
het had neergelegd. Toevallig had! een bejaard heer
gezien, dat een andere dame in blauw mantelcostuum
en met. chiquen hoed op, zoo'n briefje had opgenomen
en zich daarna haastig liadl verwijderd. Niet zoodra
had mevrouw dit gehoord, of zij snelde de vestibule
uit en had buiten liet geluk de dame, die juist wilde
wegfietsen, vast te houden en op beslisten toon te
vragen, waar dat bankbiljet) van 25 gebleven was.
De aangehoudene, overbluft, haalde haar beur# voor
