DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
lim m
Schaakrubriek.
Damrubriek.
iiü
No. 33.
Honderd en vgftiende Jaar^anu
1913
ZATERDAG
8 FEBRUARI.
Sarrelewie* op den teer dag.
mi m mi n
'üi i
'm'ym'nrüp
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
m jl,
Wfo Wk Wik i
iÉ»iÉii
Sciheta uit het Zeeuwsch-VLaamsche volksleven.
Door F. DE SINCLAIR.
(Nadruk verboden).
Tot Sarrelewie's groote verluchting was- Manse nu
dood.
En doodgegaan, net lang genoeg voor den j aarlijk-
schen teerdag van de „Vrije Blazers."
Dat was de muziekmaatschappij, waarin Sarrelewie
twee functies had, eén hooge, omdat-ie hoorde tot de
herbergiers-eereleden en een nederige, omd'at-ie bij
de ommegangen den grooten trom op z'n rug torsohte.
Want van de teerdagen, die leiuti%ste feesten van
de maatschappij, hadt-ie z'n heel© leven moeten weg
blijven. Mans© wou niet, dat-ie dfr bij was, van wege
de zatlapperij.
Sarrelewie had nooit durven tegenpruttelen, want
den docteur had gezeid', dat Manse in eene 'n geraakt
heid' kost krijgen, as .ze zich kwaad' miek.
En ze miek zich! al zoo gauw fel1 op Sarrelewie!
Om niks.
Oeje oeje oeje.
Afin, maar daarom had-ie 't altijd maar stil gedra
gen en nooit niks van z'n neus gemaakt op die feest
dagen van „de Vrije Blazers".
Maar 't zat 'm soms hoog, tot in z'n keel, as-ie de
jongens dan stil beloerd© door 't dakvenster en ze
trekken zag; scheele Pol van den koster in plaats van
zijn met de trom op z'n rug.
Maar na voren komme, als de Maatschappij zijn
herberg bezocht, wat ze immers mosten, omdat-ie ee
relid was, dat verdeddet-n-ie dan toch.
En daar was Mans© aa,n gewoon; ze gong zelf,
schonk de pinten, zei dat1 Sarrelewie rimmetiekig was
of 'n valling had'; en daarom niet uit kost maar binst
dat zij doende was an de toog, zat Sarrelewie met 'n
huilprop in z'n hals verscholen achter de kachel in 't
keukentje, hoorde 't leven in de stammenee (herberg),
gejoel, gelach, de stemmen van Jvo en van Peet en
van Eons en al de andere jonges en soms ineens 't
schelle getoeter van 'n piston of 't lage loeien van 'n
waldhoorn.
Dan zei-dt-ie- zachtjes, met opengesperde staaroogen
tegen de kachel.... nondegu. - nondeju.... wel
vijftig keer.
Tot ze buiten bègonnen te trommelen, wat 't sein
was om verder te gaan.
Dan verzwakte 't geluid, in de stammenee hoorde-n-
ie geld rinkelen.... buiten de voetstappen van de
vertrekkende stoet.
Boem! Boem! Poem! de groote trom.
Dan schetterde 't muziek los. Even later kwam
Manse dan weer bij hem in de keuken.
Sarrelewie slikte z'n laatste nondeju in, grinnikte
zoowat schaapachtig tegen Manse, altijd maar bang,
dat ze zich kwaad miek en Manse zei: „Zij gij con
tent, dagge nie mee mot, jö. al zóóvee zat binne
ze.zóóvee zat.
Sarrelewie knikte, stond op om boutjes te gaan hak
ken in 't schuurtje, maar binst-ie weg gong, kost ie
nog mompelen met 'n gedweeë stem: ,,'t Is gelijk ge
zeit Manse, 't isgelijk ge zijt. Ik zij ik ook content
Maar in 't schuurtje, onder 't houtjes bakken, met
eiken bijlslags^p 't blok, deed ie 'n moord, sloeg dat
d© splinters tegen de pannen ketsen.
„Op d''r barsens.deju.... parts!.... op d'r
rooie bakkes.deju. patsi!.
Maar gelijk ik zei in den aanvang, nu was Manse
dood'.
In eene van 'n geraaktheid, net as den docteur ge-
zeid' bad, maar heelegaar zonder dat ze zich kwaad
miek op Sarrelewie.
't Was weer 'n teerdag en alle stammenees1 vlagden
voor „de Vrije Blazers". Er was 'n feestelijke roerig
heid, 's morgens vroeg al, in 't stadje.
Om zeven uur klitten de Vrije blazers met de eere
leden, allemaal in trouwj assen en met zondagsche
petten in clubjes bijeen voor de kerk, tot de klok ze j
naar binnen zou roepen om de mis t© hooren, die. ze
besteld hadden voor de afgestorven leden. Sarrelewie
met 'n nieuwe zijden pet had nou de leut al te pakken,
was 't eerst van allemaal bij d© kerk geweest en al de
jongens, die afkwamen, riepen seffens: „Ha, Sarre
lewie, komt-ge ook 'n keer!"
Fons hadl-ie afgehaald' en samen hadden ze d'r vast
eentje genomen bij rooie Elodiie, Eons zuster, die'n
stammenee hieuw op den hoek en d© nieuwe weeve
aanhalig toe monkelde.
„Ja, ge zijt nou weer 'n ouwe jonkheid Sarrelewie,
die ebbe de meidens geern", verklaard© Frons en hij
stoefte hard op Elodie's deugden en d'r spaarbank
boekje.
Om acht uur dronken ze allemaal 'n pint en 'n
kwartier later begonnen ze te trekken.
't Stadje lag in de morgenzon.
't Was in de lente; de boomen langs 't kanaal
groenden; 't water zag blauw en de boomen en huizen
spiegelden erin, zoo glad en effen was 't, zonder ril
lingen of rimpeltjes van wind. Onder de kleurige
vlaggen trok de blijde stoet der Vrije Blazers, gouden
lichtst.erren ketsten op 't gepoetste koper der instru
menten.
Ineens brak de muziek schetterend los over de ka
den; 't geluid daverde op tegen de huizen, vulde in
eens 't heale stadje met feestelijk lawijt.
Dadelijk achter 't muziek liepen de eereleden in
twee rijen, meneerachtige leden waren daarbij in
zwarte pakken, grijze demis en Zondagsche fantasie-
hoeden, vreemd amicaal nu met en naast d.e ruige
kroegbazen in schoongestreken boezeroenen.
Maar ze liepen in de pas op de maat van de muziek
en allemaal rookten ze groote sigaren en wierpen
groethandjes en lachjes naar de vrouwen en meiden,
die uit de deuren kwamen.
Achteran dansten en hosten de kïnders mee, in lan
ge slierten, gearmd, jóngens en meisjes dooreen. Sar
relewie genoot, zooals-ie in jaren niet genoten had.
Ondanks den grooten trom op z'n rug waardoor ie
ver voorover moest loopen, was z'n stap veerkrachtig
en rhytmisch. Vast in de maat plantten-ie z'n voe
ten neer, gelijk met de anderen.
Charles Louis.
Jvo, die achter hem gong, was die groote trom van
de Vrije Blazers:
Elke tjoemp van Jvo gonsde na, in Sarrelewie's
borstkas, dreunde door z'n gansche lijf en de felle
bekkenslagen vlak an z'n oor rinksten hem bekans
doof.
Maar z'n heele lijf en hoofd zaten boordevol leut en
die leut kwam te feller in beroering door 't lawijt.
Hoe meer leven, dat ze mieken, hoe beter.
Z'n gezicht vertrok wonderlijk grijnzend van al veel
vroege pinten, 'n plezierige deining kwam er in z'n
gang en voor zich uit zong-ie de wijs mee, die de pis
tons uitschetterden.
Ahdat was 'n dag
Qm één uur gingen ze eten.
Bij rooie Elodie, die elk jaar de Vrije Blazers mocht
ontvangen.
En ze gaf 't goed, al was 't ieiken jaar bekans een-
der.
Elodie diende zelf rondl en telkens als ze bij Sarre
lewie kwam miek ze 't eigenste gezicht van 's morgens
en leunde erg tegen hem an met 't vooroverbuigen
naar de tafel om 'n schaal' neer te zetten. Sarrelewie
wierd er rood van en kneep er in d'r arm, wat ze alle
maal zagen.
En Jvo riep: „Ha Elodie pas 'n keer op voor diene
ouwe jonkheid.
Toen joelde en schaterde alles dooreen.
,,'k Zal-ik best op m'n eiges pass© zulle!" kraaide
Elodie met sehitteroogen Sarrelewie aankijkend.
Die wierd er verlegen mee, propte z'n mond vol en
'dronk rooie wijn en bier door mekaar.
„Ge mot niet zoo beschaomd' zijn, gij fluisterde
Fons hem aanmoedigend toe, „knijpt er nog 'n keer
as ze weerkomt", en hij voegde er zacht nog wat aan-
lokkends bij over 't spaarbankboekje en dreigends dat
Sarrelewie Manse gauw achteran zou gaan als-ie jonk
bleef.
Maar Sarrelewie schudde stillekes 't hoofd, 'n beet
je zat was-ie al, dat' voelde-n-ie goed', maar 't was nog 'j
te vroeg en daarom wou-ie 't wegeten: van de kiekens1
nam ie omtrent 'n heele vogel en de sla viel van den
rand van z'n bordl op tafel. Waar-ie 't van afschepte
nipt- z'n handen en z'n lepel.
Manse achteran gaan, dat nooit nie, maar nog 'n
keer trouwen, nog veel minder.
Maar Hadie miek 'm gek.
Oeje oeje daar kwam ze weer in de verte zag hij j
haar oogen al blinken naar hem toe.
Hij wilde vluchten, schoof z'n stoel achteruit, in
eens bang voor de aanhaligheid' van die rooie vrouw.
„Ha Sarrelewie, kunt-d© nou al niet meer?" riep
Jvo.
,,'t Is voor da-niet!" krijschte Elodie met schitter
oogen. „Hij is beschaomd1. Kom 'n keer hier mie-
nen veint!"
Toen barstte 'n daverend ladhgehuil los.
Elodie had haar armen om den weduwnaar gesla
gen en kuste hem vlak uit op z'n gezicht.
Sarrelewie, die op was gestaan, zakte weer neer op
z'n stoel, weerde haar af, half lachend, half angstig.
„Elodie, hij lust ze niet. geef ze mij maar!"
schreeuwde Jvo.
Maar Elodie was wijzer, kneep den schuchteren we
duwnaar eens gevoelig in z'n hals, schudde hem door
mekaar, trok hem aan z'n neus en vol hoop op 't goeie
resultaat van al die aanhaligheddn ging ze met 'n
verhit gezicht terug naar d'r keuken.
Sarrelewie was 'ti er stil van geworden, keek suffe
rig met kleine oogjes rond en at voor twee.
Telkens riepen ze nog wat tegen hem over Elodie,
wat 'm aldoor beschaomd miek, maar Eons hield 'm
in de goeie stemming, zorgde dat-ie te drinken had,
betoogde zelf wat zattig, dat-ie ze allemaal maar
moest laten, klessen, wa-je doen wilt, da doe-je, en wa-
je laten wilt, d'a laa.t-je.
Toen begon hij weer over 't spaarbankboekje maar
meteen zag-ie dat Sarrelewie in slaap was gevallen
met 'n half afgebeten nastukje-in z'n open mond.
Ineens ging buiten de trom.
Antreje! riepen ze.
Eons schudde Sarrelewie wakker.
Even later begon 't trekken weer van herberg naar
herberg.
't Was al donker geworden^
Yooran en opzij liepen nu jongens met fakkels, die
zwartroetende gele vlammen schoten, welke alle scha
duwen deden dansen.
In dat flakkerende licht joelde 't halve stadje nu
mee.
De Vrije Blazers zagen meest zoo roodl als pioenen:
'n enkele was ook witter geworden, bleekgeel eigenlijk
met zwarte kringen onder de starende oogen.
De eereleden vormden gpen vaste rijen meer er wa
ren er uitgevallen en die -nog volgden liepen mee met
vreemd dwalende blikken en 'n flauwe glimlach onder
hun scheef gezakte hoeden of petten uit.
Twee liepen er1 gearmd, bleven telkens achter, haal
den dan weer op met 'n struikelig sukkeldrafje.
Er was ook iets onva.stsi gekomen in het rythme der
muziek.
De pistons waren heesch geworden, schoten soms
ineens uit met valsche schelheid, de klarinetten
kwaakten met griezelige snerping en zoo bij vlagen
hoorde je eigenlijk niks als d'e groote trom en de loei
ende bombardon van Fons, tot ze 'n oogenblik later
weer drie maten gelijk waren.
Sarrelewie met de groot© trom liep niet vast meer,
met één hand hong ie aan 't buis! van Fons en met de
andere trok-ie aan de jast van Peet. Zoo laveerde-n-
ie mee, maar z'n slingeringen waren vaak zoo groot
dat Jvo achter 'm d'r naast sloeg of tegen 't hout en
eens gaf-ie zelfs 'n eerelid 'n opstopper tegen z'n
buik.
In 't lest begon de boel te verloopen, 't ging rege
nen en de fakkels rookten meer dan dat ze brandden.
Bij de allerlaatste herberg zou de teerdag eindigen.
Dringend kwamen ze d'r in, vulden ineens; het klei
ne gelaglokaal, dansten hossend en joelend rond, dat
de instrumenten tegen mekaar deuken sloegen.
Eons hield Sarrelewie overeind, bezield) met het vasr
te plan hem te koppelen aan Elodie, liet hem cognac
drinken om beter bij z'n positieven te komen, maar
Sarrelewie's positieven waren niet meer normaal' te
krijgen; hij dronk met flauwe waterige oogjes, morste
de helft over z'n vest.
Fons trok hem in 'n hoek, sloeg hem op z'n schou
der.
„Sarrelewie, ge mot trouwen met Elodie, alia, zulle,
gaat nog 'n keer mee. seffens, ze is nog niet te
bedde.ge mot nie beschaomd zijn, nondeju. En
hij sloeg met de vuist op tafel.
Sarrelewie slikte eenige malen met slaperig gezicht,
nam de sigaar die Eons hem gaf, beet er 'n stuk af
om 't op te pruimen.
Dan mompelde hij.
„Neëe.neëe.ik zij bapge veur d'r.
„Alla bange!.... horst Eons verachtelijk uit. ,,'n
Kerel as gijwavoor bunt d© bange?"
En vlak met z'n gezicht bij dat van Fons, fluisterde
hij hem wat toe; dan lachten ze allebei. Fons bestel
de nog twee c-ognakkies, maar toen Sarrelewie dat op
had, keök-ie nog angstiger dan eerst.
De andere vrije blazers waren al weg en de atam-
meneehouder joeg'n de laatste twee nu ook op met
'n hartig grapje. „Alla jongens.Fons, Sarrel.
na bed.
Ze gingen gewillig nadat Eons alles betaald liad.
Buiten was 't zwart van donkerte en de regen
woei als 'n nat stuifsel tegen hun gezichten. In 't
kanaal klotste 't water tegen den kant.
De buitenlucht beving beide, maakte hen duizelig.
Fons kreeg 't ineens nog 't ergste te pakken; met
de groote bombardon in z'n arm zwaaide bij tegen 'n
boom, bleef daar even staan, wat versuft door den
slag, maar dan riep-ie den ander.
„Sarrelewie. kom 'n keer hier.alla, ga me©
naar Elodie.laat mij nou maar.
Maar Sarrelewie, in ongewisse gang, had zich al
wat uit de voeten gemaakt, in stage angst voor rooie
Elodie: voorover met de grosse caisse nog altijd op z'n
rug la.veerde-n-ie langs den waterkant, zwaaide over
de brug, kwam aan de overzij, voelde zich daar ineens
veilig, uit 't bereik van Fons, die hem mee wou troo-
nen.
En in den stille®, nacht hoorde hij Fons stem aan
den anderen kant, die hem vloekend! zocht, telkens
struikelde en riep.
Dat miek hem an 't ladhen. an 't lachen, zoo
'hard, dat-ie voorover stumpte en liggen bleef, aldoor
met de leutige vastheid dat-ie nou niet gongniet
gong naar Elodie. -
Toen ineens kwam van den overkant een lang geloei
aantrommen. 't Was Fons; die op z'n bombardon
blies.
En even later kwam een vreemde roffeling met bek
kenslag als antwoord terug.
„Ha; die Sarrelewie!"
„Ha die Eons!"
Hun lachen daverde los over 'tl water.
Nog eens loeide de bombardon, nog eens rommelde
de groote trom.
Dan kwam er een vreemde donkere stilte.
's Morgens heel vroeg vond de sjampetter d© laat
ste Vrije Blazers en bracht ze thuis.
Aan de Dammers.
Met dank voor de ontvangen oplossingen van pro
bleem 220.
Stand:
Zwart: 4, 7, 8, 12, 13, 14, 18, 20, 22, 23, 29, 37.
Wit: 21, 20, 27, 30, 31, 35, 38, 39, 40, 42, 43, 47.
Oplossing
1.
38—33
1.
29 49
2.
39—34
2.
37 48
3.
21—17
3.
12 32
4
31—27
4.
32 21
5.
26 10
5.
4 15
6.
30—25
6.
48 30
7.
35 24
7.
49 19
8.
25 1.
Een zeer mooi probleem!
Goede oplossingen ontvangen van de heeren:
G. Cloeck, D. Gerling, J. Houtkooper, D. Klay, J.
K., G. van Nieuwkuijk te Alkmaar, S. Iloman, Wijde
Wormer, H. E. Lantinga, Haarlem en P. Waterdrin
ker, Bobeldijk.
Het laatste nummer van ons Bondsorgaan is we
derom uitstekend verzorgd. Tiet grootste gedeelte
wordt ingenomen door twee fraai geanalyseerde par
tijen uit den Internationalen wedstrijd! te Rotterdam.
De eerste tusschen Bonnard en Weiss, door den eersite
gewonnen en de tweede tusschen Hoogland en Batte-
feld.
Het laatste gedeelte van die partij laten wij hier
volgen
Wit: Hoogland. Zwart: Battefeld.
Stand na den 46sten zet van wit:
46. 13—18?
Deze zet is oorzaak van het verlies; der partij. Zwart
had' nog wel een tamelijk goede voortzetting met 24
30, 20 29 en 19 30.
47. 39—34!
Nu heeft zwart geen enkele goede zet meer.
47. 19—23
48. 28 30 48. 17—22
49. 30—24 49. 22 31
50. 33—28 50. 20 29
51. 34 12 51. 31—36
52. 12—7 52. 21—37?
Door den laatsten zet van zwart kan wit direct de
winst forceeren. De eindstelling is zeer interessant
en een studie overwaard.
3641 was heter en gaf groote remisekans. (Zie b.v.
volg. variant).
7—2 35 24, 24—19, 32—28, 2 19
3641, 25—30. 41—47, 47 22, 22 13, remise.
53. 32 21 53. 16 27
54. 28—2254. 27 18
55. 7—1 55. 18—23
56. 1 34 56. 36-^1
57. 34—23 57. 41—47
58. 23—18 58. 47 12
59. 40—34 59. 12 40
60. 45 34 60. 15—20
61. 3530 61 geeft op.
„Analyse Hoogland."
16 Februari belooft voor Alkmaar een belangrijke
damdag te worden. Dan zal hier een gedeelte van den
competitie-wedstrijd] tusschen afd. uit de tweede klas
en d'erd© klas gespeeld! worden. Ongeveer 80 dam
mers zullen aan dien strijd alhier deelnemen. In onze
volgende rubriek hopen wij hierop terug te komen.
Zondag j.l. is te A'dam reeds een gedeelte van den
lë klas wedstrijd gespeeld. „Constant" uit Rotterdam
won met 128 van „van Embden" uit Amsterdam.
Aan 't eerste bord tusschen Woudenberg en Pres
burg kwam de volgend© standi voor.
Zwart was; aan zet en speelde 711 Deze; zet kost
te een schijf, want wit speelde toen 3328. 1419
kon toen niet volgen wegens de dreiging 3731, 32
41 en 38 18. Zwart speelde dan ook 1116, waarna
wit door 28 10 een schijf en later de partij won.
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 221 van C. de Graaff, Amsterdam.
(„Voor het Dambord")1
Zw. 1, 3, 8, 10, 13, 14, 16, 19, 21, 24, 29, 30, 34.
W. 27, 28, 32, 33, 35, 39, 41, 43, 46, 47, 49, 50.
No. 379.
HERINNERING No. 1.
Ï//////A
Mat in 2 zetten.
Voor de 2 onuitgegeven problemen en die van de
Nos. 376, 377 en 378, ontvingen wij goede oplossingen
van de heerenP. J. Boom, F. Böttger, G. Imhülsen,
H. Sjoers en C. isser te Allernaar, J. Deuzeman te
Frederiksioord', J. W. Le Comte en J. Vijzelaar te
's-Gravenhage, Mr. Oh. Enschedé en P. Fabriek te
Haarlem, J. Balder te Harderwijk, G. van Dort te
Leusden, Reinier, H. de Waard te Utrecht, H. Strick
van Linschoten te Rijswijk, F. Dekker te Akersloot en
S. te S.
V ij stellen ons voor 6 achtereenvolgend© weken
een herinnerings-probleem te plaatsen, d'at de heer
van Eelde vroeger met een vriend uit aardigheid heeft
samengesteld en welke ons door dien vriend' welwil
lend is aangeboden. Wij verzoeken onze trouwe oplos
sers vriendelijk ook de oplossingen daarvan te willen
inzenden.
Wij hopen tevens, dat. wij van den ouden heer, die
ons zoo'n hartelijk briefje schreef, ter gelegener tijd
nog eens een oplossing mogen ontvangen, waar wij
veel prijs op stellen.
