DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
No. 46
Honderd en vgftiende Jaargang.
1918.
MAANDAG
24 FEBRUARI.
FEUILLETON.
In het Land van den Dollar.
BINNENLAND.
DE INTERNATIONALE SACHARINE-SMOK-
KELAAR.
AL&MAARS
URANT
ALKMAAR, 24 Februari.
Frankrijk vroeg de afgeloopen week het meest de
aandacht. Allereerst door de presidentswisseling. De
heer Poincaré heeft zijn ambtswoning, het Elysée, be
trokken en de heer Fallières is gewoon burger gewor
den. Vroeger had de overdracht van het president
schap op zeer eenvoudige wijze plaats, maar ditmaal
kwam er voor het eerst veel ceremonieel vertoon aan
te pas en een rijtoer, die een ware triumftocht voor
den nieuwen president is geweest: wanneer wij de
woorden „grootsche betooging, toejuichingen, enorme
menigte, geestdrift, leve-Poinearé, rijk bevlagde stra
ten" neerschrijven, zal de lezer zich het vertoog wel
kunnen voorstellen. De heer Fallières keek een beet
je triest, omdat men al maar door riep Leve Poincaré
en de nieuwe president was bleek en bewogen. De heer
Fallières heeft het er in die zeven jaren goed afge
bracht, hij heeft zijn grondwettige plichten stipt ver
vuld en hij heeft zich gehouden aan hetgeen de mi
nisterraad, die verantwoordelijk is tegenover het par
lement, wenschte. Van den lieer Poincaré echter,
die met recht een gunsteling des volks mag worden
genoemd, verlangt men iets anders. Men hoopt, dat
hij, de bekwame, doortastende man, ook in de hoogste
staatsbetrekking zijn gaven zal ontplooien, zijn krach
ten zal gebruiken. En waar de heer Fallières uiter
mate zuinig was, hoopt men, dat de heer Poincaré het
geld wat meer zal laten rollen. In die laatste ver
wachting wordt men alvast niet teleurgesteld. De
nieuwe president heeft verklaard, dat hij in de zeven
jaren geen halve cent op zijn jaarwedde van 600.000
gulden wenschte te besparen. Maar vroeg men
hem wat moet er na die zeven jaar gebeuren? Wel,
luidde zijn antwoord, werken natuurlijk. De heer
Taft gaat na de functie van president der Vereenigde
Staten te hebben vervuld, weer zijn lioogleeraarsstoel
bezetten, waarom zou ik dan niet weer mijn advoca
ten-toga aantrekken?
Overigens heeft de heer Poincaré het bewind aan
vaard met een presidentieele boodschap, welke een
uitnemenden indruk heeft gemaakt. Nadrukkelijk
sprak hij over de nieuwe militaire lasten, welke het
volk binnenkort te dragen zou krijgen en de bladen,
die over de militaire aangelegenheid niet uitgeschre
ven schijnen te worden, hebben over het geheel de
plannen der regeering inzake versterking van de
landsverdediging met instemming besproken, ver
klaard, dat doortastende maatregelen noodzakelijk
zijn en dat de Fransehen de nieuwe lasten gelaten
zouden dragen. Het voorstel van de Duitsche regee
ring om het leger nogmaals sterk te vermeerderen
schijnt in Frankrijk zooveel schrik te hebben verwekt,
dat men gaarne bereid is het leger en de belastin
gen! te vermeerderen.
De wedloop in bewapening is dus weer flink aan
den gang. Deze scheen gestuit te water, hij heeft zich
een weg gebaand te land. Engeland en Duitschland
zouden het eens worden over de vloot-uitbreiding,
maar nu gaan Duitschland en Frankrijk met elkaar
concurreeren in legeruitbreiding en natuurlijk zullen
de gevolgen van dezen naijver zich in heel Europa
doen gevoelen. Europa geeft jaarlijks bijna 11,5 mil
liard uit voor zijn legers hoe hoog zal het bedrag
over tien jaar zijn, indien het niet tot een algemeene
beperking van de weermiddelen komt? Frankrijk is
rijk genoeg, de noodige millioenen zullen er wel ko
men, maar het ontbreekt de republiek aan mannen.
Dit te kort denkt men aan te vullen door een drieja
rigen diensttijd in te voeren, terwijl de nog altijd
Roman van LENE HAASE.
43) -o-
Flink voortstappende kwam ze ali gauw in een net
ter stadsgedeelte. De. bungalows waren hier grooter,
de tuinen netter verzorgd. Ook hier stonden heel wat
kamers te huur, maar geen er van deed minder dan
vie rof vijf dollars per week. Verscheiden bewoners
bleken Duitschers; ze spraken Engelsch met Loe en
toonden niet de geringste neiging in eenige schikking
te treden, omdat ze een landgenoote was. Eindelijk,
geheel ontmoedigd, waagde ze het nauwelijks meer,
nog vorder naar prijzen te infomieeren, in een van die
flinke, mooie huizen met hun schaduwrijke veranda's.
De deftige wijk weer verlatend, zocht ze het nu in
een der nieuwe straten, waar nog slechts weinig mo
derne bungalows tusschen de slordige bouwterreinen
stonden. Beisluiteloos rondziende, bleef ze eindelijk
voor een mooi steenen huis met een breede veranda
staan. In dit huis waren ook kamers te huur, maar
die zouden wel weer onbereikbaar duur zijn.
Een knappe dame met een donkergetinte, fluweelige
huid en groote vurige oogen, was juist op de veranda
gekomen en keek nu naar Loe met onderzoekenden
blik. Daarop boog ze zich over het hek en vroeg in
het gebroken Engelsch der Mexicanen: „Zoekt u een
kamer, young lady?"
„Ja, mevrouw. Maar die in uw huis zullen me wel
te duur wezen."
„Dat weet u nog. volstrekt niet," antwoordde de
Mexicaansche met een allervriendelijkst glimlachje.
Komt u maar eens binnen om ze te bekijken."
Aarzelend gaf Loe gevolg aan het verzoek, 't Zou
toch wel tot niet® leiden, het huis was veel te mooi.
De dame ging haar voor dioor een keurig gemeubi
leerde ontvangkamer, waarin een piano stond, met een
mandoline en een guitaar er op, en braoht haar naar
de eerste verdieping. Hier kwamen een reeks van
schraal gebleken! hoop op zwarte troepen uit Al
giers, Tunis en West-Afrika opnieuw wordt verleven
digd.
De heer Poincaré staat dus alvast voor een ingrij
pend vraagstuk. Een van zijn eerste regeeringsdaden
is geweest de benoeming van den heer Delcassé tot
gezant in het bevriende Rusland. Men weet, dat de
heer Delcassé, van 1898 tot 1905 minister van buiten-
landsche zaken, niet slechts Frankrijk en Rusland tot
elkaar heeft gebracht, maar ook Frankrijk en Enge-,
land, hetgeen na de beruchte Eashoda-historie geen
gemakkelijke taak was. Hij was de man van de poli
tiek, welke Duitschland wilde omsingelen, er wordt
beweerd, dat hij gedwongen werd heen te gaan op het
oogenblik, waarop hij met een oorlog op Duitschland
aanstuurde. Zijn benoeming tot gezant te St. Peters
burg wordt dan ook beschouwd als een feit van ge
wicht. Er wordt een poging in gezien, om den band
tusschen Frankrijk, Engeland en Rusland nog nauwer
aan te halen teneinde sterker te staan tegenover
Duitschland, Oostenrijk en Italië. De spanning tus
schen twee mogendheden uit beide groepen, tusschen
Rusland en Oostenrijk is nog steeds niet uit de we
reld. En daarnevens was de spanning tusschen Roe
menië en Bulgarije, welke met de eerste nauw samen
hangt en welke ook uiterst moeielijk weg te nemen
valt. Beide „spanningen" gaven Europa deze week
een onbehaaglijk gevoel.
De toestand op den Balkan bleef deze week vrijwel
dezelfde. Belangrijke, beslissingbrengende krijgsver
richtingen hebben er niet plaats gehad en noch do
Turken, noch hun vijanden komen iets verder. Na
tuurlijk kan het zoo niet lang blijven en zal men ten
slotte wel een grondslag voor den vrede moeten vin
den, hoe moeielijk dit thans ook schijne.
Zonderling is het verloop van de revolutie in Mexi-
ko deze week geweest. President Madero heeft af
gedaan dat staat vast. Maar de jonge Diaz, die de
omwenteling verwekt heeft, is van den voorgrond
verdwenen en zijn plaats is ingenomen door Huerta,
die het bewind heeft aanvaard en de gouverneurs
heeft laten weten dat ze zich aan zijn gezag hebben te
onderwerpen ofte sterven. De operette-revolu
tie krijgt dus een dramatisch moment!
Intusschen blijkt niet of Huerta handelt in op
dracht van Diaz, dan wel of hij dezen de kastanjes
uit het vuur heeft laten halen. Wij moeten nadere
berichten afwachten.
Gemengd nieuw«.
DE DREIGENDE BAKKERSSTAKING.
Volgens inlichtingen, in gezellenkringen ingewon
nen, is het nog volstrekt niet zeker, meldt de N. Crt.,
dat een bakkersstaking van eenigszins algemeenen
omvang te 's-Gvavenhage zal uitbreken. Een staking
in het bakkersbedrijf werd de eerste dagen, wellicht
in de eerste weken, niet verwacht.
Wel wordt het mogelijk geacht, dat plotseling een
partieele staking uitbreekt, maar ook die werd niet
zeer spoedig verwacht.
De vereeniging der patroons is officieel nooit met
de eischen der federatie in kennis gesteld.
De directie van een der grootste Haagsehe bakke
rijen verzekert, dat de hoofdzaak, om welke het bij
een eventueele bakkersstaking zou gaan, is de quaes-
tie van aanvang der werkzaamheden op Zondagavond
op een veel later uur dan thans.
DE „PORTHOS."
Uit Emmerik wordt aan de Berl. Zeitung am Mit-
tag gemeld, dat het van spionage verdachte schip, de
„Porthos," daar Vrijdag aankwam. Uit een gesprek
met den bezitter bleek het volgende: De fabrikant
Van der Zijten ondernam, evenals in het vorige jaar,
een pleziertocht van vier weken naar de Noordzee.
Voortdurend werd het jacht, zoodra het aan de Ne-
derlandsche kust kruiste, door Nederlandsche douane-
en loodsbooten geobserveerd, die eindelijk een torpe
doboot op het jacht opmerkzaam maakten. De com
mandant van de torpedoboot weigerde in te gaan op
het verzoek van den heer Van der Zij ten, het schip
en de papieren te doorzien, waarop deze Maandag be
sloot, naar IJmuiden te stoomen, om daar vrijwillig
te gaan naar de Nederlandsche politie-autoriteiten,
en te bewijzen, dat de verdenkingen van spionnage
volkomen ongegrond was. De gendarmerie aldaar on
derzocht de papieren, vond deze in orde, en kon op het
jacht niets verdachts vinden. Niet eens was een pho-
tographietoestel aan boord. De heer Van der Zijten
wendde zich tevens in een telegram tot den Duitschen
gezant in Den Haag, waarin hij om bescherming
vroeg tegen het voortdurend lastig vallen van Neder
landsche zijde. Ook zond hij een telegram aan den
Nederlandschen consul-generaal in Keulen, die den
heer Van der Zijten persoonlijk kent als iemand, die
onschuldige reizen voor zijn genoegen maakt.
De smokkelaar, die te Rozendaal is aangehouden
blijkt thans, naar het Hbld. meld, een reeds lang
gezocht anarchist en misdadiger te zijn, wiens opspo
ring en aanhouding reeds door de Oostenrijksche re
geering was verzocht. Hij is reeds verscheidene ma
len veroordeeld en laatst uitgebroken uit de gevange
nis te Triest. Hij heeft thans bekend de gezochte te
zijn en is Zaterdag, in afwachting van zijn uitleve
ring, naar het huis van bewaring te Breda overge
bracht.
deuren op een met een dik kleed! belegde gang uit.
Ze deed een der deuren open.
Wat een allerliefst kamertje was dat! In 't mid
den stond een reusachtig ledikant met een hemel, dat
haast zoo breedi als lang was en bijna de heele ruimte
in beslag nam. De overige meubels waren met rose
crétonne overtrokken en met rose mousseline versierd;
alles even popperig en fijn. En aan alle wanden hin
gen groote spiegels.
„Keurig!" riep Loe in eerlijke bewondering, „maar
't zal dan ook wel tamelijk duur zijn."
In afwachting keek ze de Mexicaansche dame aan.
„Well, wat zou u zeggen van anderhalven dollar per
week?" vroeg deze met een veelbeteekenend guitig
lachje.
„Maar dat is immers niet mogelijk?"
„Toch wel toch wel!"
Vertrouwelijk pakte ze Loe's arm.
„Ik heb graag knappe jonge meisjes, begrijpt u.
Ze trekken altijd in een boarding-liouse. Ik zou
alleen als voorwaarde stellen, dat u af en toe eens
beneden in de gezelschapskamer kwam om mij te hel
pen de gasten aangenaam bezig te houden."
„Waarmee bezig te houden?"
„Och, met een beetje praten of pianospelen.an
ders niet."
„O, als dat alles is," zei Loe lachend. „Dat doe ik
graag. Wat heeft u voor gasten?"
„Voorloopig nog niet veel. Ik ben pas siuds kort
van Mexico-City naar San Antonio gekomen en heb
dit huis gehuurd om een pension voor mijn landgenoo-
ten in te richten. U weet toch wel, dat hier over een
paar weken de groote tentoonstelling geopend wordt,
waar Mexico ook deel aan neemt? Dan zullen er na
tuurlijk veel cahalleros naar San Antonio komen, en
die zullen dubbel graag bij mij logeeren, als ik knappe,
geestige young ladies iu mijn huis heb."
Loe keek nog eens in de gezellige slaapkamer rond.
Ze beviel haar uitstekend, en de Mexicaansche was
zoo vriendelijk en elegant; ze scheen een echte dame
te zijn.
Wellyoung lady, wilt u de kamer huren?"
TYPOGRAFEN-ACTIE.
Eenige weken geleden is door de typografenorgani-
saties te Utrecht aan de Vereeniging van Drukkers
patroons en aan de patroons in dat bedrijf individueel
een collectief arbeidscontract aangeboden. Door de
Vereeniging van Drukkerspatroons is meegedeeld dat
zij de waarde van een zoodanige collectieve overeen
komst niet kon inzien en zij derhalve had besloten
geen contract met de organisatie te sluiten. De mees-
te groote patroons hadden door hun handteekening op
•het antwoord te plaatsen, van hunne instemming
i daarmee doen blijken.
Op twee drukkerijen is het personeel kennis gege-
1 ven dat bij het voeren van eenige actie door de orga
nisaties eene algeheele uitsluiting zal plaats hebben
van de leden der betrokken organisaties en dat de pa-
troonsvereeniging besloten heeft alle geldelijke scha
de, welke voor de arbeiders mocht voortvloeien door
het bedanken voor een organisatie, te dekken door
middel van fondsen, harerzijds op te richten.
Door de directies van de drie plaatselijke dagbla
den is voorts overeengekomen dat, mocht ten gevolge
van de staking of uitsluiting een van deze bladen niet
kunnen verschijnen, ook de andere dan niet zullen
uitkomen.
DE UITSLUITING IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Als een bijzonderheid wordt uit Zaandam aan de
Maandag-courant gemeld, dat een der werklieden, die
verlof had bekomen met behoud van loon, zich tot het
bondsbestuur heeft gewend met de vraag, of de Bond
daarmede akkoord ging. Hem is toen geantwoord,
dat hij dit aanbod niet moest aanvaarden en dat hij
verstandiger deed, als hij het leger der bondsleden
versterkte door toe te treden. Voor dien aandrang is
hij bezweken en niet van den patroon, maar uit de
stakingskas zal hij dus wekelijks zijn onderhoudskos
ten ontvangen.
De sigarenmakers-organisaties te Utrecht heb
ben besloten 't halen van en brengen naar de fabrie
ken van ongeorganiseerden te staken, daar de meesten
gedaan hebben genomen.
„Ja, ik wil1, als bet u tenminste ernst was met den
prijs."
„Per todos los santos! Waarom zou het mij geen
ernst zijn? Heeft u nog bagage?"
„Ja, aan 't station."
„Dan zal ik dadelijk phonen, dat uw boel gebracht
wordt," zei de dame gedienstig en vol ijver. „Maak
het u maar vast gemakkelijk."
Loe was do kamer ingeloopen en ontdekte nu twee
deuren, die er van weerskanten op uit kwamen. De
knop.pen omdraaiend© bemerkte ze dat beide open
waren.
„Kunnen die deuren niet gesloten worden?" riep ze
de Mexicaansche nog toe, diie zich al omgekeerd had
om weg te gaan.
„Waartoe zou dat dienen?" riep ze lachend terug,
„er wordt hier niet gestolen."
„Maar je kunt toch in een pension niet met open
deuren slapeu!"
„Hier sluit niemand zich op, Sennorita!" antwoord
de de schoone Mexicaansche eenigszins strak.
„Zijn die andere kamers dan onbewoond?"
„O, de reehtsche heeft Sonnor Garcia in gebruik.
Hij is hier 'n paar dagen geleden gekomen om de
voorbereidende werkzaamheden voor de tentoonstel
ling te leiden. Links logeert niemand.
Die kamer heeft Don Ranirez besproken, een jonge,
zeer elegante espada uit Madrid, die in Mexico, gast
rollen vervuld! heeft en hier de tentoonstelling eens
rustig wil bekijken. Betere buren kunt u toch moei
lijk begeeren
't Werd Loe plotseling een beetje angstig om 't
hart. Een benauwend voorgevoel deed haar twijfelen
of ze wel in een fatsoenlijk huis was aangeland. Ze
was er ook maar zoo onvoorzichtig- ingeloopen, in dit
eenzaam gelegen bungalow, te midden van die leege
bouwterreinen. Als ze haar hier eens vasthielden?
Een ijskoud© rilling ging haar langst den rug. Ze
moest probeeren er goedschiks uit te komen! Met ge
weld beheerschte ze haar angst en zei, zich met een
onbezorgd lachje tot de donkere vrouw wendend©:
„Allright, ik zal do kamer dan maar huren."
EEN WATERLEIDING-KWESTIE.
De gemeente Groningen wordt van leiding water-
voorzien door de N. V. de Groninger Waterleiding.
Ongeveer twee jaar terug besloot de gemeente een
eigen waterleiding te exploiteeren en reeds terstond
na het bekend worden der plannen, werd de meening
geuit, dat dit in strijd zou zijn met bepalingen in het
contract met genoemde vennootschap. De gemeente
lijke waterleiding met groote pompstations teHarenis
intusschen tot stand gekomen en een groot proces zal
nu worden gevoerd.
Naar de Provinciale Groninger Courant verneemt,
heeft de N. V. de Groninger Waterleiding de gemeen
te gedagvaard en daarbij den eisch gesteld, dat de ge
meente zal worden veroordeeld, bij vonnis, uitvoerbaar
bij voorraad, tot:
lo. De gemeente zal aan de vennootschap hebben
te vergoeden alle kosten, schaden en interessen door
de vennootschap gehad en geleden en te hebben en te
lijden tengevolge van in de dagvaarding nader om
schreven handelingen der gemeente, nader op te ma
ken bij staat en te vereffenen volgens de wet;
2o. aan de gemeente wordt gelast de gemeentewa
terleiding te sluiten en de aansluitingen aan die lei
ding binnen 2 maal 24 uur na beteekening van in de
ze rechterlijke beslissing op te heffen;
3o. op straffe van 1000 per etmaal als schadever
goeding aan de vennootschap te betalen. Aan de ge
meente wordt verboden om aan te voeren water ten
behoeve van den publieken dienst en van de ingezeten
nen en om aan de ingezetenen van Groningen water te
leveren.
4o. De gemeente wordt veroordeeld in de kosten
van het geding.
Voor de vennootschap zullen optreden als advoca
ten mr. J. Kappeyne van de Capello en mr. J. H.
Worst, beiden te Amsterdam; procureur is mr. H. De
Visser te Groningen.
UIT BERGEN.
Mevrouw M. van ReenenVölter alhier is geko
zen tot lid van het Hoofdbestuur der Maatschappij
tot Nut. van 't Algemeen en heeft de benoeming aan
genomen.
UIT CASTRIOUM.
Een kind van den heer V. alhier kwam te dicht
bij de kachel, waardoor de kleeren van den kleine in
brand geraakten. Het kreeg zulke brandwonden, dat
het aan de gevolgen is overleden.
VAN DEN LANGENDIJK.
In de afgeloopen week werden aan de veiling te
Broek op Langendijk aangevoerd 120200 roode kool,
68900 gele kool, 23100 witte kool, 96 zak roode kool,
1871 baal uien en 275 baal wortelen.
UIT GRAFT.
In het lokaal van den heer Visser vergaderde de
afd. Graft van den Bond voor Staatspensionneering.
Na goedkeuring der notulen werd, in plaats van den
vertrekkenden heer Kr. Hümer, de heer A. Bak tot
bestuurslid gekozen. Voorzitter werd de heer Jb.
Tromp. Tot afgevaardigde naar de algemeene verga
dering zag de heer W. Besse zich benoemd.
Na eenige besprekingen werd de vraag: „Zal de
afdeeling een sympathiebetuiging zenden naar de,
van het N. V. V. en S. D. A. P. uitgaande meeting te
Rotterdam, tegen de Invaliditeitswet?" bevestigend
beantwoord. Nog werd besloten pogingen aan te
wenden, om den heer Duys, afgevaardigde voor Zaan
dam, in den loop der maand April als spreker voor de
afdeeling te laten optreden.
UIT DE RIJP.
De Rijper tooneelvereen. „Nieuw Leven" gaf de 3e
abonn. voorstelling in „Het Rijper Wapen" van mej.
Marrees. Opgevoerd werden „Het Vijfde Gebod,"
drama in 2 bedrijven en „Artistenstreken," blijspel
met zang in twee bedrijven. Het spel stond op goed
peil. Te bemerken was, dat aan de uitspraak veel
zorg wordt besteed. De grime was in beide stukken
door den heer Schouten uit Purmerend uitstekend
Vlug liep ze de Mexicaansche voorbij en vervolgde
al op de trap„Maar voor mijn bagage wil! ik toch
liever zelf gaan zorgen. Met een uurtje ben ik terug."
Wat de vrouw haar antwoordde, hoordie ze al niet
meer. Al® voortgejaagd stoof ze de zitkamer door en
was met één sprong het veranda trapje af. Toen liep
ze in een ren de straat uit, tot ze zich weer in een
drukker stadsgedeelte bevond.
Totaal buiten adem bleef ze hier even in een scha
duwrijk park staan en viel toen uitgeput op een bank
neer. Haar avonturen in San Antonio begonnen dus
goedi! De moed! ontzonk haar om nog verder naar een
woning te gaan zoeken; en toch moest ze vóór den
nacht een onderkomen gevonden hebben. In een duur
hotel wilde ze niet, Van alle kanten begpnnen nu de
stoomfluiten te gillen. De dagtaak was afgeloopen.
Uit de fabrieken en kantoren stroomden honderden
mannen en vrouwen, zich haastend naar hun gezelli
ge bungalows. Dat was aardig hier in San Antonio,
dat ieder gezin ziju eigen huis had, al was het dan
ook maar een primitief houten gebouwtje.
Langzaam en vermoeid liep Loe weer andere ave
nues af. Ze kon maar niet besluiten een der huizen
binnen te gaan, bevreesd als ze was voor nieuwe on
aangename avonturen. Al weer 'n andere laan:
North-street stond aan de lantaarnpaal. Daar trok
ecu nette witte bungalow, te midden van een tuin vol
ruisclionde palmen en overschaduwd door eeu paar
hooge peoanboomen, haar opmerkzaamheid.
Wat een allergezelligste woning leek dat!
Op de ruime veranda, in een makkelijken schommel
stoel, lag- eeu jonge man van 'Engelsch type, in zijn
hemdsmouwen het avondblad! te lezen. Een knappe
jonge vrouw, in een luchtig wit japonnetje, stond met
de tuinspuit op het grasveldje voor 't huis ©u be
sproeide de bananen. Boven de veranda hing ook
hier een bordje met het opschrift: „Room te let."
Besluiteloos bleef Loe staan. De menschen zagen
er volkomen betrouwbaar uit, maar do kamer in zoo'n
nette woning op fatsoenlijken stand) zou wel weer te
duur wezen.
Wordt vervolgd,
