DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN;
Algemeen Tehuis
Militairen te Helder.
Van Houten'»
B RIEVEN
No. 51
Honderd en vijftiende Jaargang.
i9ia
ZATERDAG
voor
1 MAART
FEUILLETON.
In het Land van den Dollar.
Pe Geestverschijning.
Dit nnmmer bestast alt 3 bladen.
Met toestemmlog rau het Da^elijksch Bestuur
dezer gemeente zal op 8 en 4 Maart a.s. langs
de huizen der ingezetenen met gesloten bussen
pene eollpcte worden gehouden ten yoo deele Tan
een ALGEMEEN TEHUIS roor talrijke Militai-
rep ran Land en Zeemacht, bij afwisseling in
den Helder geplaatst.
Op alle tijden van den dag kan men
gebruiken, "s Morgens bij het ontbijt, 's middags
of wel 'a avonds, altijd is RONA Cacao een aan
gename drank. De smaak er van is verrukkelijks
ze i^ voedend en toch lichtverteerhaar, ze is
opwekkend en toch goed voor de zenuwen. Het
is te wenschen, dat Van Houten's RONA Cacao
steeds meer de algemeene volksdrank zal worden.
ALKMAARSCHE
Ppor FRITS VAN KAALTE.
(Nadruk verboden.)
liet w»s lp. de dagen, dat ik half zoo oud was als
thans. Re huiveringwekkende geschiedenis is dus
lang genoeg geleden, om er over te schrijven, als be
trof ze een vreemde, piet mijzelf.
ÏB die dagep las }k pver spiritisme, wat ik dagrover
in handen kon krijgep en ik verwaarloosde veel nut
tige zaken, die men tusschen zijn veertiende ep zjjti
pegeptiepde jaar diept te leerpp, bpvepal verzuimde
ik ip hppge mate, atwlrijkskupde te leeren; en des
avppds, pis dp apdere jpngeps op de studeerkamer alle
meer of minder plichtgetrouw met hun lessen voor de
school bezig waren, zat ik, mij niet bekommerend wie
van de jongens er nu weer ruzie hadden, het hoofd in
de handen met de ellebogen op de tafel geleund en
dan las ik met angstige en toclx ook weer bekoorlijke
bütvpnng ip: „Mystische Rrscheinupgep ins Leben
der Mepschén" en zulk soort van boeken.
Ik had wel reden bang te zijn. Toen ik ppg kleun
Was het viel juist ip dep tijd, dat ik met mazelen
fhuis lag en ik was topn ongeveer 10 jaar las ik
„Fe Negerhut van oom Tom" ep vap angst voqr de
spookhistorie, die daarip voprJcbmt, kon ik des nachts
piet slapen; de vrees yppr geesten zat er sipds diep
tijd hij mij ip. Zoo zelfs, dat ik eerlijk gezegd, niet
zeker weet, of ik er zelfs nu wel geheel zonder ben,
Het huis van de Andoza de Matta's was zeer vreemd
gebouwd. Het voornaamste der constructie is voor
dit verhaal wel, dat men uit een van de slaapkamers
met een steenen trap van pen acht of tien treden naar
boven op een oud en sinds lang vervallen kerkhof uit
kwam.
Ip pnze kinderjaren hadden we daar dikwijls ge-
spéeld t'ugsphen de brokken vain zerken in; en van de
beenderen, die we vonden en waar we nu en dan ovpr
struikelden, frakken we pps piets aap.
Maar het was nu jprep geleden, sipds ik met de
jongeps vap Andoza de Matta speelde en al mijn aan
dacht werd in beslag genomen door de wonderlijke
histories, die ik in de Mystische Erscheinungen las.
Zoo was er een verhaal van een ruiter, een edelman,
waar ik in die dagen hoog respect voor had. Fie edel
man reed door een boseh en hij had dorst, maar zijn
yeldfleseh was leeg. Aan hef eind vap pet bpsch zag
{tij eep hpuvef ep juist tóén'hij'dié vpótbij réed, opeü-
fje die zich ep eep bpeldsqhoone jonkvrpuw hield hepi
pep blanke beker met een heerlijk schuimenden, ?eeï
frjsph pitzippdep drank yoor. Cbefig dronk de edel
man en voordat hij dank zeggep kan, was weer de
jonkvrouw ip dep heuvel verdwenen. Toen de. ruiter
verder reed, viel hij eensklaps dood van zijn paard
neer; de jonkvrouw was eep soort vap daemopiscjie
nimf geweest, Het was wpl bekoorlijk, dat de jonk
vrouw zoo mooi was, maar die plotselinge dood be
dierf de mooie illusie weer. Maar nog gruwelijker
verhalen stonden ip het boek, Eep jong map, ook al
een edelman en nog wel van een hoog aanzienlijk ge
slacht, woonde alleen met een bediende in een oud
Roman van LENE HA ASE
e
Faarop gaf hij haar nog een penning.
„Als u dien aan een politieagent toont, zal hij u
alle mogelijke hulp en inlichtingen verleenen; ook
dient hij tot uw legitimatie. Heeft u alles goed be
grepen
Loe knikte.
„Well", dan zult u het beste doen met dadelijk pap
dep arbeid te gaap. Hoe gauwer u zioh van de op
dracht kwijt, hoe gemakkelijker u de tien dollars ver
diend heeft! Good-bye and good luck little Saur-
kraut!"
Welwillend stak hij haar zijn breede athletenvuist
toe.
„Good-bye, mr. Bell; ik dank u vriendelijk", zei
Loe dankbaar.
Feze wat ruwe beroepsboxer beviel haar veel beter
dan de nerveuse „Big-boss". Hij scheen het ook goed
met haar te meenen. Vervelend was het alleen, dat
hij haar ook voortdurend „little-Saurkraut" noemde!
Ze zou werkelijk haar best doen dien spotnaam in een
eerenaam te veranderen en die Yankees eens te too-
nen wat een Fuitsche wel praesteeren kon!
Nadenkend liep ze het groote bureau uit en de
straat weer op.
Als die naaimachine-geschiedenis maar niet zoo af
schuwelijk prozaïsch geweest was! Ze had zich on
willekeurig al in de gevallen van een Sherlock Hol
mes of een Nick Carter ingedacht en moest nu alleen
maar naar een oude naaimachine zoekenMaar die
tiep dollars belooning lokten haar wel aan. Fat zou
een aardig buitenkansje wezen. En daarna zou ze een
interessanter geval krijgen, had mr. Bell beloofd. Om
te beginnen zou ze den bundel notities maar eens
doorlezen om zich van de zaak SmithJohnson op de
poogte te stellen. Fat kon heel geschikt gebeuren
RONA Cacao
voorvacfprjijlc kasteel. Fie jonge edelman hield ziel:
bezig met zwarte kunst. Heel nauwkeurig wist ik
niet wat dat was, maar het uioest iets geheimzinnigs
zijp. Welnu, op zekeren avond probeerde de jonge
raap, geesten te doen opkomen, ofschoon de oude be
diende het hem pptrpdep had, Tegen middernacht
hoorde de bpdiepdp eep vreeselijken gil, maar hij
durfde niet gaan zien. Toen hij den volgenden och
tend angstig het laboratorium van zijn heer binnen -
ging, vond hij hem dood liggen tusschen zijp retorten
en geraamten in. Hij was geworgd ep aan den hals
van den dopdp zftg bij bloedige indrukken als vap
kfautyep, zoodat' 'de bediende overtpjgd was, dat zijn
hèer door eep duivel of eep ander lielsch mopster was
omgebracht. Qok stopdep er verhaaltjes in vap mu
ziekinstrumenten, die in het donker door geheim
zinnige geesteshapdep werden gespeeld, Ja, het was
eep wonderlijk boek, En de begeerte kwam in mij,
ook eeps te probeeren, of ik geen geesten kon laten
opkomen- Ik trof alle voorbereidingen, die mij noo-
dig schepen; van een veldje dat vol onkruid groeide,
haalde ik giftplanten zooals de heksen die in den op
den tijd gebruikten bij haar bezweringen, kórveï
èn bilzenkruid en nieskruid ep nachtschade en die
zette ik in ecu karat Op de kamer. Faarna haalde ik
van hef oude kerkhof, achter het huis van Andoza, g[,'
Matta een schedel; de onderkaak ontbrak, maar overi
gens was hij heel gaaf pp die maak'te ik met nafta
sehpop, qpi gevaren voor' de gezondheid te voorkomen.
Fes avonds, als de andere jongens naar bed warpp,
begoii ik met mijp bezweripgep. Ik pain het kleed van
de groote ropdp tafel, zette dep schedel op eep dik
bo.ek vo.nr mij, daarnaast de karaf met giftkruiden en
spreidde mijn beide handep uit, zoodat de duimen
aan elkander raakten, waut zoo was het voorschrift in
het boek van Mystische Erscheinungen.
Eu ik wachtte, huiverend, maar er gebeurde niets.
Zoo zat ik verscheidene avonden achtereen ep van
mijn werk-voor de school kwam piats tereclit, Maar
daar bekommerde fk ïpp niet om. Fat waren dingen
vap dp wereld, van het tegenwoordige; de geesten
waren uit het 'lang Verleden en zoutfep mij het komen
de openbaren. Eindelijk, dep vijfden of zesden avond
bad ik eep bapg, maar toch gelukkig voorgevoel, dat
het PP komen zou. Fitmaal zou ik niet, zooals pp
dors, even na twaalf uur naar bed gaan, maar ik zou
wachten, ik was overtuigd, dgf het groote nu gebeu
ren ging.
fk was zeer blij, dat ik alleen thuis was, ze waren
allen naar bet bal en de meiden waren ook uit. Het
was bijna twaalf uur en ik hoorde de stilte van den
nacht om mij heen ruischen. O, liet was zoo eenzaam
en terwijl ik zoo zat en wachtte, was liet mij, aïs ge
voelde ik koele luchtstroomen langs mijn beenen ep
tegen mijn achterhoofd, volgens het boek, waren dat
geesten, die zich mauiiestperd'e^. Ik kon van apgst
onder het ontbijt. Ze had nog niets gegeten en begon
trek te krijgen. Nadat ze een plaatsje gezocht had in
't Alamo-oafé, bestelde ze voor vijf cents koffie en
voor tien cents „pie" en verdiepte zich in haar lec
tuur. Eigenlijk verwonderde het haar, dat zoo'n groot
detctive-instituut zich met zulke kleinigheden als een
zoek-geraakte naaimachine bezig hield; maar ze wist
nu wel bij ondervinding, dat -de Amerikaan niets be
neden zich acht, wat hem ook maar een cent verdien
ste kan opleveren.
Terwijl ze de harde „pie" peinzend ip hajir kop
koffie doopte, prentte ze zich het signalement van de
naaimachine gped ip 't geheugen, 't Was een Singer,
No. 6602, groen gelakt en met een kapotten poot,
Vreemd, dat dien mr. Smith zooveel aan zoo'n oud
ding gelegen was! Ilij zou het bureau „Sun" toch
stellig twintig dollars voor zijn moeite moeten geven.
Faar had Lij bijna een nieuwe voor! Waarsehijnlijk
koesterde. hij dus een gevoel van vijandschap tegen
die weduwe Jervis en verdacht hij haar zelf aap den
diefstal debet te zijn. 't Kwam Loe zeer aannemelijk
voor, dat de weduwe Jervis met. Johnny Johnson on
der één hoedje speelden, want een zware trapmachipe
was zelfs voor een neger niet zoo gemakkelijk weg to
sleepen. Om te beginnen zou ze de weduwe Jervis
maar eens gaan bezoeken en het tooneel van de zwar
te daad in oogenschouw nemen- -Waar woonde ze? A,
juist, in de Achtste Straat, dicht bij de kazerne. Loe
stond op, betaalde haar vijftien cents aan de kas en
begaf zich op weg naar de Achtste Straat.
oor No. 23 maakte ze halt. Hier woonde dus de
weduwe Jervis. t Was een kleine, verarmde bunga
low tusschen allerlei andere vervallen bungalows, 't
Schoot haar te binnen, dat Sherlock Holmes gewoon
lijk eerst bij de dienstboden en de buren op informa
tie uitging. Fat kon zij ook doen! Vastberaden liep
ze het veranda-trapje van het huis er naast op en.
klopte aan de deur. Een blonde vrouw, onmiskenbaar
een Fuitsche, deed haar open.
„Neem me niet kwalijk", begon Loe in 't Fuitsch,
„maar ik heb in de courant gelezen, dat hier een
naaimachine te koop is. Ben ik aan 't goede adres?"
bijna niet meer denken, als verwezen zat ik daar neer,
1 mijn handen krampachtig op de tafel gedrukt. Fe
giftkruiden walmden bedwelmende dampen uit en hel
eenige, dat mij nog bond aan het verleden, aan de
j vorige avonden, was het doodshoofd dat ik heelemaal
niet griezelig vond en dat pog denken deed aan, zij
het ook voorbijgegaan, menschenleven. Ja, in mijn
eenzaamheid kreeg ik een vertrouwelijk gevoel, toen
in zoo het bekkeneel me( clrpeve sehaduwholtep van
oogen aanzag, pr> ik was innig overtuigd, dat als ik
maar geduldig bleef zitten ep wachten, de geest, die
eenmaal in den schedel gewoond had, zou komen en
mijn vragery zpu beantwoorden. En ik zat en wachtte.
Hot scheen mij toe, dat de lamp zeer donker brandde
en toen ik toevallig omkeek, zag ik de schaduw van
mijn bovenlichaam op den wand. Ik schrok ervan,
Nog nooit had ik, naar ik dacht, gezien, dal mijn
schaduw zoo geweldig groot was. Fpf 'moest zeker
iets beteekenen, ongetwijfeld stond het met de gees
ten in verband. Eep wilde schrik kwam over mij. A^n,
er ^eens plptseling gen gruwelijk- monster k\vam, een
pui vel of een gedrocht uit verschillende beesten sa
mengesteld, dat met mij worstelde en mij den nek om
draaide. Maar dap weer werd mijn aandacht geri,olu
naar de, tafel. Hoorde ik daar niet klopgelpidep, dat
kon toch onmogelijk inbeelding wezep, nu zou het
ontzaglijke gaan beginpep. Ik was te zeer onder den
indruk van verwachting, om angst- te gevoelen.' Ik
bekommerde piij om piets meer, er mocht gebeuren,
wat er gebeuren zou,
En ik zat en wachtte met beklemd, gemoed. Maar
ei kwam niets. En reeds gevoelde ik mij ontstem!
van teleurstelling.
Faar dreunde ppeeps eep zware metaalklank van de
torenklpk vlak bij ons huis door de stille nachtlucht,
mingzaam, met breede deining doorgolfde het diepe
klankgezang den nacht, loste zich dan meer en meer
vaag wordepd, o.p in de stilte. En een tweede galm
doordreunde de lucht. Het sloeg twaalf uur.
En toen gebeurde het. Bij den twaalfden slag
juist. Ik zal bet nooit vergeten. Ik hoorde een da
verenden slag op de tafel, mijn handen sprongen van
de tafel op, als werden ze eraf gegooid. Ik lag ach
terover in mijn stoel, ik gevoelde, dat ik doodsbleek
moest zijn, mijn lippen kriebelden, alsof ik flauïv zou
vallen en ik meende, de deur te hooren kraken, alsof
die sluiks werd geopend. Maar ik dacht daarover niet
na; zonder besef zat ik daar en hoe lang ik zoo zat,
weet ik niet., Langzaam kwa,m ik weer bij, keek ang
stig om mij keen maai; ik zag piets bijzonders. Fat
stelde mij gerps.t en ik stond op. Koude rillingen
vloeiden, mij over den rug en bang speurde ik in de
donkere schaduwhoeken van de groote kamer, of zich
hier en daar misschien een monster had verborgen.
Het stelde mij wel een beetje teleur, dat ik niets zag,
Fe vrouw, die er verbitterd uitzag, trok de oude
ochtendjapon strakker om haar mager lichaam.
„Neen, juffrouw, als ik een machine bezat, zou ik
die zeker niet verkoopen, maar liever hard naaien en
er een beetje geld moe verdienen. Maar mijn man
kan niet eens zooveel oversparen, dat hij me een
naaimac-riipe koopen kan, al werkt hij ook van vroeg
tot laat
We TOevhtc aan den tongval, dat ze hier een land-
gpjioote uit de Mark Brandenburg voor zich had.
„Komt u ook uit Berlijn?" vroeg ze.
„Ik ,neen, uit Bornim bij Potsdam. Faar is u stel
lig niet bekend."
„Of ik! riep Loe lachend. „Ik ben uit Potsdam."
„Kom?! riep de vrouw, terwijl er een glans van
vreugde over haar somber gezicht vloog. „Wat' ben
ik daar nu eens blij om! Och, toe, juffrouw, komt |i
er eens even in, als u tijd lieeft!"
Zonder zich een oogeublik te bedenken, voldeed Loe
aan het verzoek eu pain op een wiebelende bank naast
de vrouw plapta. Ze stuurde dadelijk op haar doel af.
„Zief u oeps, juffrouw...."
„Piefeke!" viel de vrouw in.
„Juffrouw Piefeke dus, ik bon een naaister, ziet u,
en 't gaat me niet naar wensch hier in Amerika. Nu
zou ik zoo graag een naaimachine koopen, een trap-
machine, begrijpt u, dat gaat vlugger. Voor een
nieuwe heb ik geen geld. En nu las ik toevallig in
de courant, dat in de Achtste Straat No. 22, een ge
bruikte Singer-machine te koop was. Fat moest dus
tocli hier wezen!"
Juffrouw Piefeke bedacht zich een oogenblik.
„U moet u vergissen, juffrouw, 't Zal bij juffrouw
Jervis hiernaast geweest zijn, op 23. Fie heeft een
machine, tenminste -als ze hem op 't oogeublik nog
heeft."
„Hoezoo 2"
„Omdat er vóór een paar dagen een door een neger
is weggehaald. Ik keek juist over de schutting, ter
wijl de buu rvrouw in haar achtertuintje stond en tel
kens riep: „Voorzichtig, Johnny, voorzichtig!" Alsof
er aan dat ouwe ding nog iets te bederven wasPe
wat ik mij nu best kan voorstellen, daar ik zoovele
angsten had uitgestaan voor de geesten. Maar ik
herinnerde mij in het boek van de Mystische Er
scheinungen te hebben gelezen, dat iemand, die door
een of andere verschijning bang geworden is, altijd
moet gaan onderzoeken, wat het- was. Fat was nog
het beste, wat in bet boek stond en ik volgde den
raad. Ik zocht overal, onder liet ledikant, in de kast,
onder de tafel, maar ik werd niets verdachts gewaar.
Daar viel mijn oog op het doodshoofd, dat mij naar
het mij toescheen, meewarig aanblikte met zijn duis
tere oogholten. Opeens zag ik tot mijn onbeschrijfe
lijke verbijstering, dat midden door de groote, ronde
j tatel een barst liep, over de geheele lengte en terwijl
ik opeens begreep, dat de tafel door den lievigen slag
was gespleten, onderzocht ik de barst. En nu zag ik,
dat links en rechts van de spleet- kleine kladjes hars
zaten overal langs de barst. Nu werd mij langzaam
de zaak duidelijk. Nu begreep ik, wat het geklop
iiad beteekend. Pe barst was niet geheel verseh, wel
het bovenste deel, maar liet onderste niet, Fe tafel
vus dus allang bijna gespleten geweest en door het
drukken op de tafel, dat ik onbewust zeker goed ste
vig had gedaan, bad ik haar doorgedrukt.
En toen ik dat helder inzag, was mijn bangheid
heelemaal verdwenen. Ik vond het nu jammer, dat ik
zooveel tijd inet dien onzin had verknoeid; ik zou na
tuurlijk aan het eind van het kwartaal weer een slecht
t rapport krijgen. Maar ik had toch geleerd, dat het
doen opkomen van geesten een malle bezigheid is..
Mijn eerste werk was nu, het raam open te schuiven
en den bedwelmenden bouquet naar beneden te gooien,
tusschen de ijzeren gietvormen.
I oen ik in bed lag, bedacht ik met dankbaarheid,
dat hot boek van de Mystische Erscheinungen toch
een goeden raad had gegeven en ik stelde mij voor,
hoe bang ik zou zijn geweest, als ik den barst in de
tafel eens niet had gezien.
A oor het eerst sinds, vele nachten sliep ik dadelijk
rustig iu en den volgenden morgen bracht ik den
schedel terug naar het oude kerkhof. Het boek met
de geheimzinnige verhalen en de andere spiritistische
boeken bracht ik terug naar de oude atheneumbiblio
theek, waar ik ze van geleend had en na dien tijd is
nooit meer de begeerte in mij opgekomen, geesten op
te roepen,
Van
KEES nlt de Kogge
EN
PEET NEELT1E van om de Moord vandaan
VII.
Nadruk verboden.
Ik was erg blaid Peet, dat jij me zelf weer 'n brief
skreeve, omdat ik deer uit opmaake ken dat je weer
piender en opknapt binne. Maar ien ding begreep ik
niet, je skreeve dat je de wasch nag opkreuke moste.
Hew je den gien maid, die je dat doen leite kenne?
En as je der gien ien hewwe zou ik deer maar gouw
nai uitkaike, want aars ben ik bang dat je weer gouw
op apengape legge. Nou weet ik wel, dat er teugens-
woordig 'n lioop maide binne, die niet deuge, de ien
is 'n hosklos, 'n mansvilder, 'n aar is weer 'n kladde-
butter en het deerbai 'n bek as 'n hooiskuur, en weer
n aar is wel erg gnap en skoon, maar is zoo penteneu-
rig, dat ze meist de heele dag an't werk is, zie je
Peet, dat weet ik allegaar wel, maar wai zelf mekeere
ok geuog, dus deer stap je den maar over heen.
En nou zei ik je ders wat vertelle weer je van op
hoore zelle 't AA'as verleeden Zundeg nèt 25 jaar lee-
den, dat Trijn en ik verkeering met mekaar kreegen
hewwe, en toe zaide ik Fonderdags te voren teugen
der: „Trijn weet je wat 'k nou docht how?" „Nou"?
zaid Trijn. „Nou moste we 'n Zundeg ders met de
otoo nai Delft nai onze Pirk rije, en den kenne AYuI-
lem eu Pieuwertje, (die weune hier op de Laat, dat
eene poot was middendoor."
Loe triomfeerde inwendig, 't AA'as natuurlijk de
naaimachine van mr. Smith en van diefstal bleek dus
geen kwestie te zijn.
„Maar 't zou mogelijk wezen, dat ze hem juist naar*
een reparateur stuurde en hem weer terug heeft."
,,ln elk geval zal ik hiernaast eens even gaan vra
gen", zei Loe.
„Poet u dat, juffrouw. Maar laat u niet in den nek
kijken, want die Jervis dat is er een! Ze heeft, mij
eens een oud, verroest strijkijzer aangesmeerd en er
ine vijftig cents voor afgenomen. Paarom lieb ik
haar links laten liggen verder."
„Schandelijk!" erkende Loe hoofdschuddend.
„Hoe lang is u al in Amerika, juffrouw?" vroeg ze
daarop deelnemend.
„Bijna anderhalf jaar, maar 't lijkt me een eeuwig
heid
,.(!aat liet u hier dan niet goed?"
„Och, jnffrouw, 't is de domste streek geweest, die
mijn man ooit begaan heeft, dat bij hierheen getrok
ken is. Hij was metselaar, onderbaas, en had een goed
loon. en ik deed er wat fijn-strijken bij en heflp mee
verdienen. Toen kwam er staking en werd hij door
zijn kameraads opgezet om naar Amerika te gaan.
Eerst met dien ellendigen overtocht kreeg ik er ai
meer dan genoeg van, maar toen we in Baltimore aan
kwamen bad bij t hoofd nog vol groote plannen. Alle
maal op niets uitgedraaid, hoor! Eerst konden we
geen werk vinden en vermorsten we al onze spaardui-
ten met van de eene plaats naar de andere te trekken.
August droeg 't hoofd nog altijd hoog, begrijpt u, en
wou geen opperman of zoowat worden, totdat alles
op was, toen was-ie onder een hoedje te vangen. Ein
delijk vonden we allebei een plaatsje in een katoen
spinnerij en verdienden er flink geld. Maar werken
dat we moesten! Veel langer dan in Puitschland. En
de stof en de hitte, die we daar inademden! Bij ons
zou de gezondheidspolitie zooiets niet hebben toege
staan! -Toen kreeg mijn man het aan de longen en
kon heelemaal niet meer werken. Ongevallen- of in
validiteitsverzekering bestaat hier niet, zooals u weet.
De Boss gaf ons eenvoudig gedaan, stelde andere ar
beiders aan, en daar stonden we allebei op straat en
allebei ziek
(AVordt vervolgd).
