DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
im
No. 54
Honderd en vy fMende Jaargang.
WOENSDAG
5 MAART,
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10, Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
ALKMAARSCHE COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat het 2e en
3e suppletoir kohier van den hoofdelijken omslag,
dienst 1912, den 19en Februari jd. door den Gemeen
teraad vastgesteld en bij besluiten van 26 Februari
d. a. v. door de Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land goedgekeurd, op heden aan den Gemeente-ont
vanger ter invordering zijn uitgereikt, terwijl af
schriften daarvan gedurende vijf maanden ter gemeen
te-secretarie voor een ieder ter inzage zijn nederge
legd.
Bezwaren tegen de aanslagen kunnen op ongezegeld
papier hij den Gemeenteraad worden ingediend bin
nen drie maanden na den dag der uitreiking van de
aanslagbiljetten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 5 Maart.
Het wordt de Times zelfs wat te bar. Het Lon
densche Oity-blad maant tot voorzichtigheid en kalm
te. Het vindt de herleving van den nationalen geest
in Frankrijk heel mooi maar zij heeft haar gevaar
lijken kant. Als schuimende en parelende champagne
bruist het chauvinisme, de vaderlandsliefde onder al
te hoogen druk, op. Uitdagende artikelen, redevoe
ringen en betoogingen zijn aan de orde van den dag'.
Elzas-Lotharingen komt weer op den voorgrond.
„Zulke praat -zegt het blad kan alleen wijzen op
een oorlog ter wraakneming en tegen zulke oorlogen,
tegen aanvallende begeerten verzetten zich geest cn
geweten van Engeland. Oorlogen van zulk een aard
zijn in strijd met de fundamenteele beginselen van
het verbond tusschen Rusland, Frankrijk en Enge
land, dat berust op het behoud van den vrede op den
grondslag van het bestaande machtsevenwicht en van
den status quo."
Het blad eindigt met de overtuiging uit te spreken,
dat de Fransche natie dit volkomen begrijpt en
slechts bezield wordt door een geest van zelfvertrou
wen, niet van uittarting.
Het is wel merkwaardig, dat het Engelscho blad het
noodig oordeelde aldus vermanend op te treden. On
gelijk heeft het echter niet de chauvinisten zijn op
het oogenblik wel heel erg rumoerig. Maar men staat
in Frankrijk niet alleen. Ook in Duitschland gloeit
het cbauvinismo. Er moet, gelijk bekend, dadelijk een
milliard wezen voor de uitbreiding van het leger, een
oorlogsbelasting is dit eerst genoemd. Het harde
woord is verdwenen, men spreekt nu van 'n feestgave
ter eore van 1813. De al te groote geestdrift is gauw
afgekoeld. Maar 't geld zal er wel komen, de groot-ka
pitalisten zullen het moeten opbrengen. Laat z
lezen we vanochtend in een artikel van den centrums-
afgevaardigde Erzberger laat het bezit de kosten
betalen, de soldaten bewapenen, kleeden, voeden en
huisvesten, dan zal de massa van het volk wel zorgen,
dat de soldaten er komen. Dit laatste nu heeft
Duitschland op Frankrijk voor en de Duitsche leger-
uitbreiding heeft den stilstand der Fransche bevol
king, stilstand die achteruitgang beteekent, weer op
het tapijt gebracht. Een commissie uit Kamer en
Senaat bestudeert nu weer opnieuw het vraagstuk der
bevolkingstoename en ook de minister-president. Bri-
and en de president der republiek moeten zich ijverig
tnet dit moeielijke probleem bezighouden. Het is ech
ter wel toevallig, dat de minister-president onge
huwd en het huwelijk van den president kinderloos is!
Dat die heeren nu juist een oplossing van het bevol
kingsvraagstuk moeten vinden!
Overigens is er dezer dagen een eigenaardige sta
tistiek gepubliceerd, die werd samengesteld door ka
pitein Maire. Deze heer heeft reeds lang de bevol
kingskwestie nagegaan. Twee jaar geleden heeft hij
op een Zondag een vergadering bijeen geroepen van
mannen en vrouwen met veel kinderen. Maar de bij
eenkomst werd verboden, waarom eigenlijk, is nooit
medegedeeld. De heer Maire, die zelf de gelukkige
vader van negen kinderen is, heeft thans een brochu
re geschreven, waarin Frankrijks bevolking in zeven
klassen ingedeeld is. Eerst komen de vrijgezellen, die
de drie kruisjes reeds achter den rug hebben type
Briander zijn er 1.350.000. Dan de gehuwden,
die geen kinderen hebben type-Poincaré!
Ï.80L ,10 echtparen behooren er toe. Echtparen met
één kind type-Fallièreszijn er ruim 3000.000.
Twee kinderen'hebben 2,662.000 echtparen. 1,600.000
echtparen hebben drie kinderen, bijna 1.000.000 vier,
500.000 vijf, 684.620 zes tot zeventien.
Het zou interessant zijn, indien men naast deze
Fransche ook eens Duitsche cijfers ter vergelijking
kon leggen. Maar daarover beschikken we helaas
niet.
Tenslotte zij nog even opgemerkt, dat het gebrek
aan mannen zich niet alleen voor het leger maar ook
loor de vloot doet gevoelen men weet in Frankrijk
met mem- hoe men de reusachtige oorlogsbodems moet
bemftjinen
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehóuden zitting werden verschillen
de kleine wetsontwerpen goedgekeurd, waarna het
ontwerp tot wijziging van de Loterijwet- in behande
ling kwam.
De heer T er La a n (S. D. A. P.) betoogde, dat
de Loterijwet haar eigenlijk doel: tegengaan van wed
den en spelen en van zwendel met loterijen, totaal
heeft gemist, doch daarentegen allerlei onschuldig
vermaak: tombola's, koekloterijen enz. heeft getrof
fen. Spr. klaagde over de ongelijkmatige toepassing
van de wet.
Na nog cenige discussie werd het ontwerp aange
nomen.
Bij de behandeling van de artsen- en tandartsenwet
drongen de heeren van Hoogstraten (A.-R.)
en Ter Laan (S. D. A. P.) er op aan, dat er voor
de tandtechnici een afzonderlijk diploma komt. Mi
nister Heemskerk zeide, dat die wensch buiten
bet kader van liet ontwerp valt, een staatsdiploma van
tandtechnici is ook niet gewenscht.
Op voorstel van den heer Duynstee (R. K.)
werd besloten, om niet alleen jongelui met diploma
eindexamen II. B. S. 5 jarigen cursus tot het theore
tisch tandnrtsexamen, toe te laten, doeh ook bezitters
van een diploma eindexamen gymnasium Afd. B.
Nog werd aangebracht een door den heer Kete
laar (V. D.) gewenschte wijziging, n.l. om jongelui,
die thans aan het instituut te Utrecht studeeren ge
durende 2 jaar na het in werking treden van de wet
vrij te stellen van het eerste natuurkundig en het pro-
paedeutisch examen.
De eindstemming over de wetsontwerpen werd be
paald op Vrijdag a.s.
Aan de orde- kwam daarna het wetsontwerp tot
aanvulling der middelen ter goedmaking van de uit
gaven begrepen in de Staatsbegrooting voor 1913
(opeenten vermogens- en bedrijfsbelasting).
De heer P a t ij n (U. L.) wees er op, dat steeds
door den minister op het tijdelijk karakter van dezen
maatregel is gewezen. Het staat den definitieven
maatregel der inkomstenbelasting in den weg. Spr.
vroeg of de regeering met overname van het amen-
dement-Duys het onverbrekelijk verhand tusschen ta
rief en invaliditeit niet heeft losgelaten.
Minister Kolkman zeide, dat na de aanneming
van het amendement-Duys het financieel perspectief
hetzelfde is gebleven. Zoo spoedig als het kan zal
de afkondiging der Invaliditeitswet plaats hebben,
liet verband tusschen tarief en pensioenwet blijft
bestaan. Voor de uitvoering van art. 357 zullen 2 a
3 millioen noodig zijn. Deze moeten uit de gewone
middelen allereerst worden gevonden. Is in 1914 de
Tariefwet niet ingevoerd, dan zijn wij, zei spr., er
niet meer. Het begint dus met eene kaskwestie. Zoo
staan de zaken en er schuilt niets achtfcr.
De heer P a tij n drong aan op een afdoende
verklaring omtrent de inkomstenbelasting.
Na verdere discussie werd het ontwerp z. h. s. aan
genomen.
TWEEDE KAMER-VERKIEZINGEN.
De rechtsehe partijen in het distriet Hoorn hebben
de candidatuur aangeboden aan mr. Paul J. Reymer
(R.-K.) te Hilversum.
De federatie der S. D. A. P. stelde in dit district
den heer L. Hoeijenbos.
De Centrale Anti-Revolutionaire Kiesvereeniging
in het district Zaandam heeft den heer mr. J. A. de
Wilde (a.-r.) definitief candidaat gesteld.
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN DEN TAUNUS
De correspondent van de N. R, Crt, te Frankfort
a. d. Main schrijft d.d. 2 Maart aan zijn blad;
Op het bericht, dat Prinses Juliana licht ongesteld
was, ben ik er met een landgenoot eens op uitgegaan,
om op de Hohe Mark iets van onze Koninklijke fami
lie te ontdekken.
Oberursel ligt niet ver van Frankfort, tegen 't ge
bergte, een half uurtje met den trein, dan een goed
kwartier met de electrische tram naar de Hohe Mark,
dan nog een korte wandeling en men is aan het frisch
en vrij gelegen herstellingsoord, waar Prins Hendrik
op 't oogenblik baat zoek tegen zijn neuralgiën.
De inrichting is niet bijster groot, een huis van
flinke afmetingen met vrijstaande woninkjes er om
heen. In een zijvleugel woont de Prins.
Wij troffen het: juist toen we in den tuin stonden
kwam de Prinselijke auto aanrijden, en konden wij de
Koningin zien uitstappen, die den Prins kwam op
zoeken. Dat ging alles zonder eenig ceremonieel in
zijn werk, met geen andere toeschouwers dan wij bei
den. Trouwens er is in 't geheel niets van te mer
ken, dat het sanatorium hoog bezoek heeft, alles
gaat er gewoon zijn gang.
De auto verdween weer en wij gingen de villa op
zoeken, waar de Koningin, het Prinsesje en het ge-
v°lg gedurende het verblijf in den Taunus logeeren.
De nieuwe, modern-gebouwde villa is klein, maar
lief, en ligt vlak tegen het bosch aan. Er is .een
groote tuin omheen. Juist toen wij langs kwamen
vloog er een bal door de veranda en wij zagen een
blond hoofdje druk bewegen in de kamer, waarwij nog
twee dames en een andere kindergestalte onderscheid
den. t Blonde meiske was Prinses Juliana geweest.
Dat bleek toen een van de dames haar op den schoot
nam en wij wat meer van haar te zien kregen dan al
leen het haar. Wij groetten en 't Prinsesje wuifde
terug. Wij konden haar nu goed onderscheiden.
Het spel werd weer voortgezet, af en toe keek Prin
ses Juliana nog even door het raam naar de nieuws
gierige landg-enooten voor het hek. Ze zag wat bleek
jes, maar maakte van een afstand gezien tooh niet
den indruk van ongesteld te zijn. Wij moesten weer
weg, dit was maar goed ook, want juist kwam een
politieman ons op gestrengen toon vragen, wat wij
daar uitvoerden en waarom wij met den hoed ge
zwaaid hadden.
Zonder het te willen, hadden wij een „volksoploop"
van 2 personen veroorzaakt! En de burgemeester
had liet ook al gezien en er een opmerking over ge
maakt. „Ruhe" is de eerste burgerplicht.
In het bewustzijn, dat ons Koninklijk huis goed be
waakt wordt, konden wij naar Frankfort terugkeeren.
Gemengd nieuws.
TYPOGRAEEN-ACTIE.
In een Maandagavond te Utrecht gehouden verga
dering der besturen van typografenorganisaties aldaar
werd een schrijven behandeld der patroonsvereeniging,
waarin zij opnieuw weigeren een collectief contract af
te sluiten. Zij zeggen toe met 1 Januari 1914 op de
verschillende drukkerijen de loonen zooveel mogelijk
gelijk te zullen maken zonder de periodieke verhoogin
gen in te houden.
Naar aanleiding hiervan werd besloten de actie met
kracht door te zetten o.a. door het houden van perso-
neelvergaderingen. Algemeen was men van meening
dat de houding der patroons tot een conflict leiden
zal.
ONEERLIJKE CONCURRENTIE.
In de jongst gehouden vergadering van het bestuur
der Algemeene Winkeliers Vereeniging te Amstordam
werd met het oog op de vele nieuwe gevallen van
oneerlijke concurrentie besloten dit onderwerp op
nieuw aan de orde te brengen, en met het oog op de
benoeming van een nieuwen titularis voor het Depar
tement, van Justitie, middelen te beramen tot het
spoedig verkrijgen van eene wetgeving ter bestrijding
der oneerlijke concurrentie.
EEN VADER MET ZIJN DOCHTER IN DEBAT.
Dat een vader op een politieke vergadering in de
bat komt met zijn zoon is wel een zeldzaamheid, maar
dat de vader gaat debatteeren tegen zijn dochter, dat
is zeker nog wel grooter teeken des tijds, schrijft de
Haarlemsche correspondent van de Tel.
't Gebeurde Maandagavond op een vergadering van
de Haarlemsche afd. van den Bond voor Vrouwen
kiesrecht, waar als spreekster optrad mevrouw Van
RielSmeenge.
Bij het debat maakte het Kamerlid mr. Smeenge
van de gelegenheid gebruik om zijn dochter de vraag
te stellen: „Vreest de spreekster niet, dat de vrou
wen door verkrijging van het kiesrecht uithuizig zul
len worden en haar plichten verwaarloozen
De spreekster geloofde dit natuurlijk niet, Zij
voegde er fijntjes aan toe, dat vader nooit door het
kiesrecht do belangen van het gezin had verwaarloosd
EINDEXAMEN-COMMISSIE R. H. B. S.
Tot leden der tweede eindexamen-commissie, voor
Noord-Holland, welke te Haarlem zal hebben te exa-
mineeren de candidaten, afkomstig van de H. B. S.
te Alkmaar, Haarlem, Helder, Hoorn, Zaandam zoo
mede van de Bijzondere Hoogere Burgerschool te
Hilversum, zijn benoemd tot lid en voorzitter de heer
W. C. G. II. van Mourik Broekman, directeur der
Gem. H. B. S. met 5-j. c. te Haarlem, tot lid en on
dervoorzitter dr. C. L. van den Broek, directeur der
Gem. II. B. S. te Zaandam; en tot leden de heeren
dr. N. Bakker, dr. P. M. Heringa, dr. G. Nolst Treni-
té, H. Wieringa, O. Heijman, P. Frisius de Haan en
J. J. Bauer leeraren aan de Gem. II. B. S. met 5-j. c.
te Haarlem; dr. A. C. Antuseh directeur van en J.
Timmer, N. Kranenborg Jesse, W. N. Francken, E.
M. van Soest en W. B. Peteri, leeraren aan de Rijks
II. B. S. te Alkmaar; W. G. van der Meer, directeur
van en dr. O. H. Ketner, O. de Boer, II L. Bouwmau
en M. van Maanen, leeraren aan de Rijks H. B. S. te
Helder; E. Bakker, P. E. Keuchenius, G. Jans en II.
J. Minderhoud, leeraren aan de Gem. hoogere burger
school tc Zaandam; dr. W. O. L. Bronsveld, directeur
van en dr. II. A. Naber, G. M. de Jongli Schiffer en
G. Welbergen, leeraren aan de R. II B. S. te Hoorn;
A. Keering en F. Blömer, leeraren aan de Bijz. hoo
gere burgerschool te Hilversum; en A. van den Belt,
leeraar aan de R.-K. Hoogere burgerschool te Am
sterdam.
UIT KOEDIJK.
Gisteravond hield dc hee.r Smit Kleine een lezing
in het lokaal van den hoer C. Man over de electrifi-
catie van Koedijk.
De burgemeester, de lieer Kooiman deelde in zijn
openingswoord mede, dat deze vergadering een gevolg
was, van de vergadering van de coöperatieve Boeren
leenbank, waarin spreker een schrijven van de heer
Smit Kleine ter sprake bracht, waarna men algemeen
de wensehelijkheid van een te houden lezing inzag.
De heer Smit Kleine noemde het een voordeel voor
de gemeente, dat de kabel reeds tot de vlotbrug kwam.
Een nadeel was de uitgestrektheid der gemeente,
waardoor het noodig was, twee transformatoren te
bouwen, waarvoor de kosten bedragen 3200 en men
bovendien 3 K. M. hoogspanning leggen moest, wat
een kosten van 6000 met zich bracht; verder reken
de spreker 5640 M. lengte voor laagspamiing waar
door de kosten ongeveer een 20.000 zullen bedragen.
Bovendien is er personeel noodig, zoodnt do jaar-
lijksche kosten voor rente, amortisatie, personeel enz.
een 3000 bedragen, lloowel niet allen zullen aan
sluiten rekende spreker toch op een 150 aansluitin
gen.
Waar men, omdat men in Koedijk volgens veler be
weringen reeds om 9 uur naar bed gaat, ook wel vroeg
op zal staan en dus 's morgens in den winter licht
noodig heeft, daar kon men ook voor Koedijk wel een
gemiddeld aantal branduren aannemen van 1200.
Een lamp van 50 kaarsen lichtsterkte kwam dan per
jaar op 15.
Voor 300 gezinnen wordt dit dus 4500,
Daarbij komen de bedragen van hen, die meer dan
één lamp gebruiken.
Voor straatverlichting rekende spreker op 300 en
hij deed daarbij uitkomen dat een paar uur langer la
ten branden van die lampen niet veel uitmaakte, daar
men in den voor-avond door 't branden de kosten voor
het maximumgebruik reeds had gehad. In het geheel
kwam spreker op een ontvangst van 6000 men hield
dus 3000 over om den stroom te betalen welk bedrag
spreker voldoende achtte.
Bovendien is de Kennemer Electrieiteitsmaatschap-
pij wel genegen om, wanneer men borg is, dat het niet
gaan zal, te zeggen, wacht dan maar tot uit jelui
eigen boeken blijkt, dat het betaald kan worden.
Dit is geen risico voor de maatschappij, wij zijn
zeker dat zal blijken, dat het betaald kan worden,
zeide spreker. Het voordeel van electriciteit voor de
publieke verlichting is dat de lantaarns allen gelijk
aan en uitgedaan kunnen worden, zonder dat daarvoor
iemand noodig is.
De aansluiting in huis ko9t bij een bovengrondsche
geleiding 8, een lichtpunt komt ook op 8, bij 6 fl
7 lichtpunten wordt dit 4 per lichtpunt.
In doorslag kan men dus rekenen op 0 per licht
punt.
Van zeer veel belang noemt spreker een groot aan
tal aansluitingen.
Ofschoon het volkomen waar is dat electrisch licht
a 25 et. per Kilowattuur twee maal goedkooper is dan
petroleum tegen den tegenwoordigen kostprijs, is hef
toch niet zeker dat allen zullen aansluiten, daar men
voor electriciteit een kapitaaltje noodig heeft en
voor petroleum slechts lampen behoeft te hebben.
Om dit te bevorderen is het systeem van huurin-
stallaties met afkoop een krachtig middel. Daardoor
krijgt men den kleinen man voor wien het electrisch
licht uit hygiënisch oogpunt het licht is.
Het muntgassysteem noemde spreker procentuaal
een veel te groote verhooging. De electriciens achten
het dan ook verkeerd een verschillend tarief te hebben
voor dezelfde afname. Om over d* moeielijkheden
heen te komen heeft de Kennemer met succes toege
past het maken van de installaties op hare kosten.
Voor een installatie voor drie lichtpunten bedragen
dan de kosten 26.
Daarvoor betaalt iemand 1 cent van iederen gulden
per jaar aan de maatschappij en dan is het na 10 jaar
het eigendom van de aangeslotenen, die het recht
hebben de installatie ook tusschentijds te betalen,
dan vermindert do huur ook en gewoonlijk is dan ook
de aanleg in een paar jaar betaald. Nu zou in Koe
dijk de gemeente voor dezen aanleg kunnen zorgen,
met uitzondering van de ornamenten daar deze vari-
eeren van 1.25 tot 3600.
Ook het invoeren van aansluitingen per abonne
ment achtte spreker voor Koedijk zeer gewenscht,
men behoeft daardoor niet overal een meter te plaat
sen, die ook 12 kost, maar heeft bovendien ook geen
kosten voor controle.
Bij een abonnement neemt men een normaal plaat
selijk aantal branduren aan. Het is bovendien moge
lijk te controleeren of iemand de lamp soms maai-
dag en nacht laat branden, daar kan men dan eon me
ter plaatsen.
liet abonnement voor een lamp met 1800 branduren
per jaar bedraagt in IJmuiden 1 per maand.
Uitvoerig wees spreker hierna op het belang voor
het klein bedrijf en de klein industrie. Juist op het
gebied van kracht staat de electriciteit het sterkst.
Ook voor het bouwbedrijf is deze kracht van veel
belang. In Duitschland is ze de vriend van den boer.
Ploegen, dorschen, melken, pompen enz., alles kan
met electriciteit gedaan worden, wat in een tijd van
schaarschte aan arbeidskrachten van veel belang is.
De regeering in ons land heeft het belang van de
electrifieatie van ons platteland ingezien en doet dan
ook stappen dit te regelen.
En de Kennemer zal dan ook wel binnen afzienba-
ren tijd over Langendijk en Sehagen naar den Helder
trekken en ook Hoorn en Enkhuizen zullen wel aan
gesloten worden.
De heer Boets vroeg, of spreker de kosten voor den
kabel onder het kanaal had berekend.
De spreker antwoordde daaraan niet gedacht to
hebben, deze kosten zullen echter beslist minder zijn
dan 1000.
De lieer Beets vroeg of plaatsing van den transfor
mator op de helft van de gemeente wel noodig was,
wanneer deze bij de vlotbrug geplaatst word dan kon
etu 6000 worden uitgewonnen.
I)e lengte voor de laagspanning was z. i. ook te
groot, aangezien het gedeelte van Koedijk van het
Iluiswaarder bruggetje tot de vlotbrug onbebouwd is.
4000 M. is z. i. voldoende.
De spreker deelde mede, dat de capaciteit van eeu
transformator 1000 M. verstrekt in alle richtingen,
zoodat hot noodig is in Koedijk twee transformatoren
te plaatsen.
Op den laagspanningskabel kan dan echter 1640 M.
worden bespaard.
De Kennemer is bereid den aanleg te loveren tegen
den kostenden prijs, vermeerderd met 10 Het is
gebleken dat dit zeer beneden hét bedrag is waarvoor
men het op de markt kan klaar krijgen, bovendien is
het de Maatschappij mogelijk den geheelen laagspan-
ningsaanleg in 4 weken in orde te maken.
De heer W. Visser vroeg naar het onderhoud van
de lampen.
De spreker zeide, dat het eenige onderhoud is geen
onderhoud. De Philipslamp beeft tegenwoordig een
4000 branduren, waarna men haar moet vernieuwen;
d#ze lampen kosten slechts 70 et.
