DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 57
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913
ZATERDAG
8 MAART
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De Alkmaarsche Courant
voor honderd jaar.
- - -
Telefoonnummer 3.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
BINNENLAND.
ALKMAARSCHE COURANT
'w
IV.
ALKMAAR, 8 Maart.
Johannes Douwes had den 26sten November 1813
de vlag, zinnebeeld der herkregen onafhankelijkheid,
van den Waagtoren doen wapperen, den volgenden dag
werden de vlaggen ook van de torens van de Groote
Kerk en het stadhuis uitgestoken, tot groot genoegen
der boeren, wier reden tot ontevredenheid daardoor
was opgeheven. Maar het plaatselijk bestuur was er
nog niet toe gekomen de bekende proclamatie van
het Haagsche Driemanschap af te kondigen. De on
derprefect aarzelde. Éérst in den namiddag' van den
29sten riep hij in den Prinsenzaal een vergadering bij
een van den maire, de beide adjunct-maires, de 20
municipale raden, den stadssecretaris, den keizerlij
ken proeurèdr, den réchter van instructie, den substi-
stuut-officier, den griffier der rechtbank, den kolonel
der nationale garde en den generaal der garde-cham-
pètre en stelde daarin de vraag, of hij, naar hun oor
deel, in zijne handelingen nog op den zelfden voet zou
voortgaan, of dat men, het voorbeeld van andere ste
den volgende, tot de publicatie van de proclamatie
van den Prins zou overgaan. Tot het laatste werd be
sloten wij begaan zeker geen onbescheidenheid, in
dien wij hiér inlassehen, dat de keizerlijke, procureur
Teunissen en de muncipale raad Jacob Nuhout van
der Veen tegenstemden. Reeds denzelfden avond
werd bij toortslicht tot de afkondiging overgegaan en
dat het „Oranje boven" weerklonk eb de muziek onder
algemeene instemming het Wilhelmus speelde, laat
zich denken.
Den volgenden dag beleefde men weer iets bijzon
ders: tegen den avond kwam er bericht, dat er kozak
ken naderden, die te half twaalf de stad binnentrok
ken en zich op de Paardenmarkt legerden. Zij waren
vergezeld van de heeren Teyler van Hall, Kemper en
Scholten, „commissarissen-Generaal van het Alge
meen Bestuur, residerende te Amsterdam," die bij den
onderprefect afstapten eü zijn genomen maatregelen
goedkeurden, waarna zij met den hetman (bevelheb
ber) hun intrek namen in de Roode Leeuw. Een aan
tal Kozakkeu verlieten de stad spoedig weder, om aan
het Zand en de Groote Keet de bezetting van den Hel
der te verontrusten, de overigen bleven hier eenigen
tijd. Natuurlijk wekten de Kozakken in niet geringe
mate de nieuwsgierigheid. Maar men was ook blij dat
ze er waren men kon nooit weten wat het garnizoen
van den Helder zou doenDe baardige speerruiters
lieten zich overigens niet onbetuigd den 7den De
cember waren er nog vijftig, die dagelijks 170 ponden
vleesch en 90 brooden verorberden!
In de vorige artikelen hebben wij er reeds aan her
innerd hoe den lsten December de Alkmaarsche Cou
rant weer in het Nederlandsch en onder haar ouden
naam verscheen, hoe den Oden aan de ingezetenen
werd bekend gemaakt, dat de Prins van Oranje de hem
opgedragen souvereiniteit had aangenomen en aan
vaard en dé gewezen onderprefect de burgerij, en in
het bijzonder de nationale garden, dank bracht voor
de bewezen diensten tér handhaving der rust en hoe
er den 20sten een oproeping werd geplaatst voor bij
dragen ten bate van het herboren vaderland.
W ij meenen thans afscheid te mogen nemen van
het jaar 1813.
Reeds het volgende jaar werd het Herstel bierter-
stede herdacht. De Alkmaarsche Courant van Maan
dag 11 November 1811 bevat een schrijven van den
Staats-Raad Gouverneur van Tets van Goudriaan
„aan de Heeren Burgemeesteren van dezelve Provin-
tie waarin o.m. wordt gezegd„de dag van den 18en
November aanstaande, is bijzonder bestemd om aan
die herinneringen (aan den dag van 17 November
1813) plegtig te worden toegewijd.Vestigen wij
toch het oog op de omstandigheden, welke wij, gedu
rende de eerste dagen van November van het voorle-
dene Jaar beleefden, de zorgen, die ons prangden, en
de uitzigten, die ons benaauwden; slaan wij daarbij
eenen blik op den dag van heden, op de voorregten,
die wij genieten, op die, welke wij hopen durven, op
de toekomst, welke mét vermeerdering van Nationale
luister, uitbreiding van handel en vermindering van
lasten spelt; staan wij stil bij inwendige rust en bur
gerlijke Vrijheid, bij Godsdienstige voorregten en
handhaving van nationale zeden, dan gloeien in het
ïart van den echten Vaderlander dankbaarheid aan
God, (n liefde voor den tweeden Grondlegger van het
j. ederlandsche Staatsgebouw. Teneinde nu dit her
inneringsfeest op den 18den aanstaando Nationaal zij,
Codig ik TJEd. uit, aan de goede Ingezetejien der Pro-
vintie, alle vrijheid te laten tot ontsluiting hunner
harten voor die blijdschap, en uitoefening van alle zo
danige vreugde-betoningen, als aan de mate der voor
regten, welke zij genieten, eenigzints kunnen beant
woorden; en aan die gevoelens geene andere palen te
stellen, dan die door de handhaving van goede en
openbare rust worden voorgeschreven."
De burgemeesters worden „geinviteerd" „de leeraren
der onderscheidene gezindheden uit te nodigen, om op
gemelde Vrijdag den 18den 's middags van twaalf tot
één uur, een plechtig Dankuur te houden, op de wijze
bij hun Kerkgenootschap gebruikelijk, en den God
onzer weldadigheid te verheerlijken voor zo veele
Volks-zegeningen, welker herinnering plegtstatig op
dien dag gevierd wordt," Voorts wordt aangedrongen
op het vlaggen, het luiden of spelen der klokken, het
toestaan van algemeene illuminatiën, het bedeelen van
behoeftigen, terwijl de regeering, waar mogelijk, ka
nonschoten zal laten bulderen.
De burgemeester, de heer N. van Foreest van Pet
ten, acht het onnoodig „eenige adhortatien (verma
ningen) aan de Goede Burgerij en Ingezetenen dezer
stad, ten aanzien van het Godsdienstig- en Burgerlijk
vieren van den Feestdag te doen." Hij is n.l. over
tuigd van de goede gezindheid der bevolking voor
vorst en vaderland en gelooft, dat ieder gaarne het
zijne tot de feestviering zal bijdragen. Hij bepaalt zich
dan ook tot de mededeeling, dat do stadsgebouwen ge
ïllumineerd zullen worden van zeven tot elf uren en
dat alleen op het Waagplein en de Steenenbrug vuur
werken mogen worden afgestoken.
En zoo is de 18de het feest herdacht met kanonge
bulder, godsdienstoefening, parade der schutterij,
„een bijeenkomst van den Heere Burgemeester en de
1 .eden der Regeringen, van den Rechtbank met alle
de Militaire en Burger Officieren, op stadskosten,"
concert, bal, illuminatie, terwijl de weeskinderen en
andere behoeftigen uitgedeelde spijzen of „tractemen-
ten" kregen.
In de courant van 5 December staat een „berigt aan
de intekenaren op de Maskerade, welke op den 30sten
November 1814, des avonds ten zeven uren, zal uitge
voerd worden binnen Alkmaar, bij de viering van de
Verjaring van dien altoos gedenkwaardigen dag, op
welke onzen beminden Vorst, na eene uitlandiglieid
van negentien Jaren, weder voet aan den Holland-
schen Wal heeft mogen zetten, om aan dien Voorva
derlijken grond, zoo wij hopen, nimmer weder te wor
den ontrukt".
Hierin wordt gezegd, dat, al is de dag van 30 No
vember niet als een nationale feestdag aangekondigd,
hij toch gewichtig genoeg is, om in gepaste vroolijk-
heid te worden herdacht.
Wij zullen aan dit bericht de uitgever vond
het blijkbaar niet noodig na de feestelijkheid een ver
slag te maken een volgenden keer het een en ander
ontleenen, dat een denkbeeld geeft van de feestvie
ring.
TWEEDE KAMER.
De behandeling van het wetsontwerp tot nadere
aanvulling en wijziging van de Landweerwet werd
gisteren voortgezet.
Op art. 11 verdedigde de heer Ter Laan (S. D.
A. P.) twee amendementen. Het eerste strekte om
alle administratie-troepen van de herhalingsoefening'
van 6 dagen uit te sluiten; hét tweede, om voor het
kader slechts één herhalingsoefening van 6 dagen
voor te schrijven.
De minister van oorlog, de heer C o 1 ij n, ver
klaarde zich tegen het eerste amendement-Ter Laan.
Wat de tweede opkomst van het kader betreft, was
de minister tot een concessie bereid en wilde hij de
eerste oefening houden op 9, maar de tweede terug
brengen tot G dagen.
Na re- en dupliek werden de amendementen-Ter
Laan verworpen, beide met 60 tegen 7 stemmen en het
gewijzigd artikel z. li. s. aangenomen.
Bij de verdere behandeling werd het ontwerp met
61 tegen 1 stem aangenomen.
Tegen stemde de heer Ter Laan. De overige soci
aal-democraten waren afwezig.
Hiermee is (behoudens de goedkeuring' der Eerste
Kamer) beslist, dat de diensttijd bij de landweer
wordt teruggebracht van zeven tot vijf jaar en dat de
militairen, die na 1907 tot de landweer zijn overge
gaan, slechts eenmaal voor herhalingsoefeningen on
der de wapenen behoeven te komen, uitgezonderd het
kader, dat tweemaal opkomt.
Bij de eindstemming over de Invaliditeitswet werd
deze met 54 tegen 35 stemmen, rechts tegen links,
aangenomen.
Zonder hoofdelijke stemming werd aangenomen het
ontwerp tot wijziging van de. wetten betreffende de
verkrijging van de bevoegdheid van arts en van ge
meentearts.
Daarna werden na de staking der stemmen (28 to
gen 28) die Donderdag had plaats gehad, opnieuw ge
stemd over de gewijzigde conclusie op het adres van
een drietal gewezen onderofficieren, welke gewijzig
de conclusie strekt om den minister van oorlog te
i erzoeken adr. schadeloos te stellen voor het geleden
verlies. Zij werd thans, tegen het advies van den mi
nister in, aangenomen met 54 tegen 34 stemmen.
Het wetsontwerp tot regeling van de verplichtin
gen ten aanzien van den landstorm werd na eenige
discussie met 59 tegen 2 stemmen aangenomen.
De Kamer ging daarna in reeès.
UIT DE MEMORIE VAN ANTWOORD.
In de memorie van antwoord aan de Eerste Kamer
op het voorloopig verslag over de Staatsbegrooting
voor 1913, zegt de minister van Binnenlandsche Za
ken, dat hem uit een met de commissie van toezicht
op de openbare leeszalen gevoerde correspondentie is
gebleken, dat de commissie er ernstig naar streeft om
ongewenschte lectuur uit de leeszalen te verwijderen.
De Minister is bereid de toekenning van een rijks
subsidie aan Katholieke leeszalen te bevorderen, mits
zij voldoen aan de financieele voorwaarden door de
Regeering gesteld en mits door die leeszalen gestreefd
wordt naar het verschaffen van lectuur van verschil
lend gehalte zoowel ten bate van Katholieken van ver
schillende ontwikkeling als ook van niet-Katholieken.
KAMERVERKIEZING—BEVERWIJK.
In een ingezonden stuk in het Hbld. noemt de heer
Wiedeman te Beverwijk het ook door ons uit de Rot
terdammer overgenomen bericht onjuist. Door zeer
bijzondere omstandigheden is hij, die nooit tot eenige
politieke partij behoorde, er toe gekomen, een oproep
te doen, welke er toe heeft geleid, dat een afdeeling
van de Christelijk-Historische Unie is opgericht.
CHRISTELIJK-HISTORISCHE UNIE.
In de gisteren te 's-Gravenhage gehouden vergade
ring van het nationaal comité der Christ. Hist. Unie
is besloten op 24 April te Amsterdam den partijdag
der Chr. Hist. Unie te houden.
Dien zelfden dag wordt de deputatenvergadering
der anti-revolutionnaire partij gehouden.
Uemengd nleuwi.
EEN PROTEST TEGEN SUFFRAGETTES.
Het bestuur van den Nederlandschen Bond voor
Vrouwenkiesrecht zond een Open Brief aan „The wo
men's social and political Union" te Londen, waarin
dat bestuur zegt, het zijn plicht te achten in het open
baar een protest tot de Union te richten, naar aan
leiding van de door haar leden bij voortduring ge
bruikte gewelddadige middelen.
„Schadelijk voor de zaak, die ons lief is, achten wij
Uw optreden, omdat het, algemeen als afkeurenswaar
dig beschouwd, de actie ook voor alle andere strijders
voor Vrouwenkiesrecht verdacht maakt en verlamt,
meer nog, omdat het een slechten dunk van de vrouw
als staatburgeres moet geven.
„Wie zal nog langer van de vrouwen verdwijning
der oorlogen kunnen verwachten, als gij Uwe zaak
met het plegen van ernstige baldadigheden voorstaat?
Wie zal den vrouwen de wetgeving durven toevertrou
wen, zoo gij al wat wet is met voeten treedt? Wat
moet men denken van de Vrouw in het algemeen, zoo
gij, leidsters der Vrouwen, onschuldige medeburger:
vermoordt en verminkt? Waar gij Uw eigen persoon
blootstelt, kan men Uw moed nog respecteeren; waar
gij echter, u zelf schuilhoudend, bommen legt, brieven
en andere eigendommen vernielt, ambtenaren aan
ontploffingen blootstelt, daar moeten wij, ter wille
onzer goede zaak, Uwe handelwijze als verachtelijk
brandmerken. Daarom zeggen wij U in naam van
duizenden Nederlandsehe vrouwen, die haar werk van
vele jaren bedreigd zien door u: „laat af van deze mis
dadige middelen. Gebruikt Uwe door ieder erkende
energie, opofferingszin, toewijding en geestdrift op
andere wijze. Dan zult gij weder de zaak steunen die
gij nu, in strijd met LTwe bedoelingen, tegenwerkt.
Dan zullen wij weer te zamen kunnen strijden, en met
U, daaraan twijfelen wij niet, in afzienbaren tijd de
overwinning behalen."
DE POKKEN.
in verband met het voorkomen van pokkengevallen
te Enschede, Lonneker en Losser is gisteren door B.
en V. van Hengelo, naar aanleiding van een ter zake
ontvangen schrijven van de Gezondheidscommissie ter
algemeene^ kennis gebracht, dat tot nadere aankondi
ging aan ingezetenen uit die gemeenten geen vergun
ning zal worden verleend met hun tenten of kramen
de markt te Hengelo te bezoeken of hun bedrijf al
daar op een andere wijze uit te oefenen.
oorts wordt in Hengelo in ruime mate gelegen
heid gegeven tot kostelooze vaccinatie, waarvan reeds
een druk gebruik wordt gemaakt.
DE UITSLUITING IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
In de Donderdag gehouden vergadering van de ge
delegeerden der hoofdbesturen der vier arbeidersorga
nisaties in de sigarenindustrie zijn, naar uit Amster
dam aan de N. Crt. wordt gemeld, geen definitieve be
sluiten genomen. Binnenkort zal wederom een ver
gadering worden gehouden, waarin een aan do pa
troons te richten schrijven zal worden ontworpen. Er
is absoluut geen sprake van dat de stakingen te Rot
terdam, Dordrecht en Gorinchem zullen worden op
geheven. Naar men weet is dit de van patroonszijde
gestelde voorwaarde tot opheffing der uitsluiting.
Bij de arbeidersorganisaties in de sigarenindustrie
is bericht ontvangen, dat de Duitsche en Oostenrijk-
sche vakgenooten een steunbeweging ten behoeve van
de Nederlandsehe uitgesloten sigarenmakers op touw
gezet hebben. Ook uit Engeland is steun toegezegd.
Reeds is uit Londen een bedrag aan geld ontvangen.
Het bestuur van het Verbond van Sigarenfabri
kanten-Vereenigingen in Nederland, zal a. s. Maan
dag te Utrecht een vergadering houden ter behande
ling van de voorstellen der looncommissie.
IIET ONGELUK TE AMSTERDAM.
Gisteren zijn de vier kindertjes, die Zondagavond
verdronken bij het zinken van een zandschuit aan de
Prins Hendrikkade onder zeer groote belangstelling
ter aarde besteld. De zwaar beproefde vader was bij
het graf aanwezig, de moeder volgde den droeven
stoet tot den ingang van het kerkhof.
Verschillende aanwezigen, eenvoudige schippers en
vrouwen uit het volk, uitten gedurende de droeve
plechtigheid hun ergernis over de aanwezigheid van
de verschillende toestellen voor photographie en bi
oscoop. Inderdaad was dit vrij hinderlijk, schrijft het
Hbld. Gedurende het spreken hoorde men naast het
gesnik der het graf omringende vrouwen, niets anders
dan het geklik-klak der toestellen, 't Zou wel te weu-
I sehen zijn als bij dergelijke gelegenheden aan dit be
drijf eenige perk werd gesteld.
EEN BELANGRIJKE AANHOUDING.
De politie van Haarlem en Bloemendaal heeft een
belangrijke aanhouding gedaan.
In Aerdenhout het dorp van villa's en buiten
verblijven, gelegen tusschen Haarlem en Zandvoort,
ligt de villa van den heer mr. J. C. de Vries, oud
deken van de orde van advocaten te Amsterdam. Deze
villa was tijdelijk onbewoond. Gistermorgen ontdekte
de tuinbaas van mr. Do Vries, dat er in den afgeloo-
pen nacht ongenoode gasten in de villa geweest wa
ren. Daarvan gaf hij onmiddellijk aan de politie in
Bloemendaal kennis.
't Bleek reeds bij het eerste onderzoek, schrijft het
Hbld., dat er zeer veel gestolen was, 3 rijwielen, mar
meren pendules, schemerlampen, een zilveren bouil-
loir, tafelzilver, o.a. een soepterrine, vloer- en tafel-
kleeden, gordijnen, bedspreien en een groote verzame
ling linnengoed.
De politie toog op onderzoek en vond uit, dat er
dien nacht bij een smid in den omtrek een handwagen
gestolen was.
De veronderstelling lag voor de hand, dat de in
brekers zich van dien wagen bediend hadden.
Tegen 4 uur gistermiddag had de politie voldoen
den grond om een huiszoeking te doen bij de bewo
ners van een perceel aan de grens van Haarlem en
Overveen, waar zekere S. met zijn jonge vrouw en 2
kinderen woont, terwijl een worstelaar S. hun com
mensaal is.
De inspecteur der Haarlemsche recherche en twee
Bloemendaalsche veldwachters traden het huis bin
nen. Zoo gauw de worstelaar de mannen der wet zag,
wilde hij vluchten. Bij zijn arrestatie heeft hij zich
vreeselijk verzet. Het was ten slotte noodig hem met
een revolver in bedwang te houden.
De huiszoeking leverde zeer verrassende resultaten
op. Tn gesloten kasten en verborgen hoeken werden
allemaal voorwerpen gevonden, die bij de inbraak in
Aerdenhout gestolen zijn.
Maar dit niet alleen! Men vond ook tallooze voor
werpen van andere diefstallen en inbraken, in de laat
ste maanden in Haarlem en Bloemendaal gepleegd.
O. a. vond men een zeer groote verzameling timmer
mansgereedschap, op enkele plaatsen in Bloemendaal
gestolen.
De politie liet een.... verhuiswagen komen,
't Duurde vrij lang eer alle gestolen waar ingeladen
was.
S. was dien middag niet thuis gekomen. Blijkbaar
heeft hij bemerkt, dat de politie hem op 't spoor is.
Het vermoeden is, dat hij reeds naar het buitenlani
is gevlucht.
KORTE BERICHTEN.
In een te Amsterdam gehouden vergadering is
door eenige belanghebbenden in beginsel besloten tot
oprichting van een nationale vereeniging, welke tot
doel zal hebben, in verband met de Auteurswet, de be
langen te behartigen van exploitanten van publieke
vermakelijkheden, muziekuitvoeringen, enz.
Het Nieuws van den Dag voor Nederlandsch-In-
dië meldt, dat de assistent Muller iu Benkoelen, door
Chineezen op gruwelijke wijze is vermoord.
Minister Talma is gistermiddag, in afwachting
van de behandeling der Ziektewet iü de Tweede Ka
mer, voor korten tijd met verlof naar het buitenland
vertrokken.
Dieven hebben, naar de N. R. Crt. meldt, de
platinapunten weggehaald van 11 van de 16 bliksem
afleiders, die op het dak van het gebouw der Graan
silo Maatschappij aan de Maashaven te Rotterdam
staan.
Te Sittard dwaalden Donderdag twee gevaarlij
ke sujetten rond. Zonder de minste oorzaak bedreig
den zij de voorbijgangers met hunne messen. Aan
twee menschen brachten ze zelfs wonden toe. Do po
litie had de woestelingen spoedig gerepen en onder
een toeloop van volk, geboeid naar het huis van bewa
ring gebracht.
Gravin Isabella Bentinck heeft dezer dagen de
benoeming aangenomen tot presidente van de Rotter-
damsche afdeeling van de Britsche en buitenlandsche
Zeélieden-vereeniging, ter opvolging van haar vader,
wijlen graaf Bentinck van Middachten.
Bij een brand te Nieuw-Buinen viel eelt werk
man en kreeg een dikken brandenden paal vail een
instortenden wand in den nek. Nog denzelfden avond
per ziekenauto naar Groningen vervoerd, is hij aldaar
overleden.
V oor de rechtbank te Groningen is gisteren aan
gebracht de bekende eisch van de naamlooze vennoot
schap De Groninger Waterleiding tegen de gemeente
Groniugen.
Op verzoek van gedaagde is do behandeling ver
daagd tot 9 Mei.
De rechtbank te Heerenveen heeft gisteren de
twee mannen uit Nieuwebrug, die geen hulp verleend