DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 62
Honderd en vyftiende Jaargang.
1918
YKIJDAG
14 MAART
FEUILLETON.
In het Land van den Dollar.
BINNENLAND.
5e°Teneirigel'-t diea U°°dig had' Hem -lou ze
.ocFSn.SrS .75* ïe"ellen; ,,et r"kh'
digledienLT"8 060 dat Verbazend ha"'
ALKMAAR, 14 Maart.
Niet alle gemeenten komen er bij de aanvaarding
van een standbeeld zoo goed af als Alkmaar, waar
liet jongste monument zoo uitnemend werd geplaatst.,
nadat een klein geschil over de plaatsing op vredelie
vende en gemakkelijke wijze werd opgelost. De Zwit-
sersche stad Bern is er op het oogenblik heel wat on
aangenamer aan toe. Men weet, dat Bern de stad is
voor het post- en telegraaf wezen. In 1874 werd er de
Algemeene Postvereeniging opgericht, waarbij thans
- vrijwel alle landen zijn aangesloten, die onderling ver
schillende overeenkomsten gesloten hebben, welke het
postverkeer Vergemakkelijken. In de stad werd een
centraal bureau opgericht en enkele jaren geleden
werd er een standbeeld onthuld, waaraan door alle
staten was bijgedragen. Maar in Bern bestaat ook
een internationaal bureau voor de Telegraafvereeni-
ging en nu vond men, dat de telegraaf niet bij de post,
mocht achterblijven en dat ook de telegraaf aanspraak
had op een monument. De internationale telegraaf-
unie besloot de stad Bern een dergelijk gedenkteeken
aan te bieden. Er werd een internationale prijsvraag
uitgeschreven en het monument zou komen te staan
op het Helvetia-plein, hetwelk door den gemeenteraad
van Bern daartoe beschikbaar werd gesteld. Ver
scheidene beeldhouwers dongen mede en uit de vele
inzendingen viel de keuze der jury, welke in meerder
heid uit vreemdelingen bestond, op het ontwerp van
den Italiaan Romagnoli. Het kleinste monument was
dit zeker niet de afmetingen waren tenminste reus
achtig: hoogte 6 meters, lengte 18 meters! Na de be
kroning werd dan ook de vrees uitgesproken, dat ach
ter dezen kolos een der schoonste gebouwen, het ge
schiedkundig museum, geheel zou schuil gaan, waar
door de harmonie van het plein totaal zou worden
verbroken. Men heeft blijkbaar met praetische men-
schen te doen, althans de proef werd op de som geno
men, er werd een houten schutting van de zelfde af
metingen als het ontworpen monument op de gekozen
plaats gebouwd. Van alle kanten kwam toen verzet
op'dagen en de gemeenteraad werd dringend verzocht
een andere plaats aan te wijzen. Het gemeentebestuur
keek eens rond, doch vond geen andere plek, of wilde
er geen vinden, dit blijve in het midden.
De gemeenteraad bevond zich intusschen in een
lastig parket. Hij had een monument aanvaard en
een plaats aangewezen, hij moest dus öf het geschenk
weigeren, öf een mooi plein er door laten bederven.
Daarbij kwam, dat de heer Romagnoli ook niet van
een andere plaats wilde weten: hij stond er op, dat
zijn werk op de voordeeligste wijze uitkwam en dat
was op het plein, waarvoor hij het ontwerp had ver
vaardigd.
De buurtcommissies te Bern bestaat in iedere
wijk een commissie, welke voor de belangen van dal
gedeelte der stad waakt gingen zich met het geval
bemoeien en algemeen betreurde men, dat de keuzo op
dit plein was gevallen. Er werd voorgesteld den ge
meenteraad te verzoeken een ander punt van hetzelf
de plein aair te wijzen en tenslotte werd besloten in
dezen geest een verzoek in te dienen bij den bonds
raad. Wordt hiermede niet het gewenschte resultaat
bereikt, dan zal men een volksbeweging op touw zet
ten, teneinde gedaan te krijgen, dat het besluit van
den gemeenteraad wordt vernietigd.
Men ziet er zit heel wat aan vast. En goede Ber-
ners zouden wel willen, dat de telegraafunie maar
nooit de postvereeniging had willen evenaren. Zij
zyn trotsch op hun mooie stad, zij willen haar graag
haar schoonheid en haar cachet doen houden en zij
vmden dat het beter is een monument minder te
hebben, dan een der schoonste stadsgedeelten er door
te laten bederven. En wie kan hun daarin ongelijk
geven men behoeft geen geboren Heem „schutter"
te zijn om daartegen in het geweer te komen!
EERSTE KAMER.
Gisteren zette minister Heemskerk zijn
Woensdag afgebroken rede voort. De behoefte aan
meer steun voor het bijzondere middelbaar en gym
nasiaal onderwijs wordt door de regeering erkend, zei
spr., maar alle dingen, die goed zijn, groeien lang
zaam. Van een regeeringscomniissie inzake de spel
lingskwestie wilde spr. niets weten.
A a nog eenige opmerkingen werden do beraadsla
gingen gesloten en de begrooting z. h. s. aangenomen.
Hierna kwam de begrooting van Suriname aan de
beurt, waarbij de heer L e 1 y (II. L.), sprak over de
bacov encultuur. Spr. zei dat er nieuwe scheepsgele
genheid voor het vervoer van de bacoven moet worden
veikiegen,^en meende, dat er alle termen zijn om aan
de Eon. estindische Mail subsidie te verleenen voor
het inrichten van schepen voor het vervoer van bac
oven naar Nederland.
De minister van koloniën zeide alle pogingen
te willen doen om Suriname door de crisis heen te
e°n der belangrijkste middelen daartoe achtte
I hij de Cultuurbank. Spr. verklaarde zich bereid mee
te werken tot een oplossing, waarbij scheepsgelegen
heid voor de bacoven naar Nederland wordt verkre
gen; aan die verscheping geeft hij ver de voorkeur
boven verscheping naar Amerika.
De begrooting van Suriname werd z. h. s. aangeno
men, waarna de begrooting van Curasao aan de orde
kwam.
Ook deze begrooting werd goedgekeurd.
Bij de behandeling van d« Vesting- en de Oorlogs-
begrooting huldigde de heer Vermeulen (R.K.)
het beleid van minister Colijn. We raken uit het mi
litaire moeras, zei spr. Echter was spreker toch
vooral ter zake van het öhdéiofficierénvraagstuk on
gerust, Hij vreesde n.l. dat de minister te optimis-
tiseb denkt over kadervorming hoofdzakelijk uit de
militie. Die gunstige meening van den minister
deelde spreker niet, te minder wanneer men let op
den verkeerden geest, die thans reeds heerscht onder
het onderofficierenkorps. Het gaat daar in de rich
ting van den Matrozenbond. Ten bewijze hiervan ci
teerde spreker een boekje van de Onderofficierenver-
eeniging „Ons Belang."
DE YISCHAFSLAG TE ENKHUIZEN.
er aanvulling van wat we reeds medegedeeld heb- j
ben over de kwestie, welke er op 't oogenblik te Enk- 1
huizen bestaat over gemeentelijken vischafslag, ont
kenen we het volgende aan een bericht in de N. R.
vJrt.
Maandagmiddag was een aantal visschers bijeenge
komen om een nieuwe afslagvereeniging te stichten.
(Jok de burgemeester van Enkhuizen was in deze ver
gadering. Nadat do statuten waren voorgelezen, vroeg
hij ze ter inzage en nam ze meteen in beslag.
De visschers hebben zich terstond tot hun advocaat
mr. f ideman gewend, die per draad teruggave van de
statuten heeft gevraagd.
Aan dit verzoek werd echter niet voldaan.
De bedoelde visschers hebben intusschen opnieuw
belangrijke hoeveelheden haring verhandeld en de ge
meente-poli tie heeft naar aanleiding hiervan, opnieuw
proces-verbaal tegen hen opgemaakt. Woensdag is de
in de gemeente aanwezige rijks- en gemeentepolitie
met b rijksveldwachters versterkt.
Gisteren is op last van den burgemeester het ge
bouw aan de Nieuwe Haven, dat door de visschers van
de pas opgerichte afslagvereeniging gebruikt werd,
gesloten. Het wordt door rijkspolitie bewaakt.
UIT SCHERMERHORN.
Aan do stemgerechtigde lidmaten der Ned. Herv.
gem. wordt door eenige personen een lijst ter teeke-
umg aangeboden met het verzoek om bij de eerstko
mende predikantsberoeping hunne stem uit te bren
gen op een predikant van orthodoxe richting.
Roman van LENE TT A ARE
69) -o-
Loe rilde. Ze kreeg daar opeens een blik op geheel
nieuwe, duistere kanten van het Amerikaansehe le
en. De sociale ellende in de groote steden moest
hiei nog veel, veel erger zijn dan in welken Europee-
schen Staat ook. De Puriteinsche wreedheid der
Amerikaansehe wetten was nog vrij wat harder voor
hSlaafsch onderworpen toonden de mannen zich
tegenover de koude egoïstische schoonheden en
boe bruut en ruw tegenover zoo'n onwetend, vertrou-
had En da' d" Th lniliefde aan hen overgegeven
had En dan die huichelarij in heel het openbare le
ven Loe walgde van Amerika. In Duitschland was
ook lang mot alles volmaakt, maar men was er ten
minste eerlijker! Daar werden zulke meisjes toch
Maar w" f Wel'k helpen als ze wilden.
de publioke11 Amenka ee?müal d0Wn was> werd er door
Daarom °PUrC me,edoo&enloos onder gehouden,
loos p,? g 8 °°k misschi™ wel zoo harte-
ze wisten tegenover die onderdanige boys, omdat
met behnin vertrouwen konden. Slechts
al wij K waren ze vast te houden. Ook
n i u®!ness> zooals alles hier!
was bliiTIijkd a™ndTwns baar totaal bedorven en ze
om zich zon" h C'lls eindelijk opbraken. Dom
tobben over d st<™ng te laten bederven en te
out for yourself!»11' Thft aangingen"Look
dr. Stowor - f Paro°h Maar dien
Gemengd nieuws.
DE AOTIE IN DE SIGARENINDUSTRIE.
IJe hoofdbesturen van de samenwerkende werklie
den-organisaties hebben den laatsten brief van het
AT°ni ,Vnn, yer(,cnigingen van Sigarenfabrikanten
-Nederland beantwoord, met een schrijven, waarin
zpj verschillende gedeelten uit den brief van de pa
troons bestrijden en de in hun schrijven van 8 en 11
Januari gebezigde woorden „en deelen u voorts mede,
dat wij m overleg met onze afdeelingen te Rotterdam,
Dordrecht en Gonnchem besloten, met alle geoorloof
de middelen te trachten ons gemeenschappelijk pro
gram ingevoerd te krijgen" terugnemen omdat deze
*iun bedoeling niet zuiver weergeven.
Voorts wordt o.m. het volgende gezegd:
ij nemen gaarne nota van uwe verklaring aan het
einde van genoemd schrijven, dat u over de voorstel
ten der looncommissie wilt confereeren. Het is ons
echter onmogelijk te voldoen aan de door u gestelde
voorwaarden, dat te voren de stakingen worden opge
heven, want wij kannen dit niet doen zonder eenige
garantie omtrent de loonregeling-kwestie, waarvoor
feitelijk de stakingen zijn geproclameerd en wij kun
nen deze garantie ook niet voldoende vinden in het
door u onder punt 4 vermelde dat, „loonverlagingen
niet_ zouden kunnen plaats vinden." Was deze ver
klaring voldoende, dan zouden de Rotterdamsehe fa
brikanten niet geweigerd hebben aan ons verzoek om
genoemde bepaling in hunne voorstellen op te nemen i
gehoor te geven. Daarom is onze verklaring niet on- j
waar gelijk u onder punt 4 betoogde. Nu echter door
ons- de bewuste zinsnede uit de brieven van 8 en 11
Januari is teruggenomen, is er wellicht een basis ver-
regen waarop door u kan worden toegestemd in een
conferentie met ons over de loonregelingen zonder dat
de stakingen opgeheven zijn.
XVI.
Den volgenden ochtend haalde de dikke mr. Bayer
van de Lone-Star-Brewery Loe en mrs. Me. Doweli
met zijn auto af.
In suizende vaart ging liet door de feestelijk ge
tooide stad naar de Fair-Grounds, die tamelijk ver
buitenaf lagen, daar waar de muskietenboschjes be
gonnen. J
Een eleetrisehe tram voerde er ook heen. Daarvan
"^bibition-girls" in de toekomst gebruik
maken. Mr Bayer overhandigde hun een passe-par-
van hoonende, ruwe menschen wegvoerde. Wat zou
ben zh/tTg f,W.?arSchuwd en dr. Stower belet heb-
hnp scbandelijke practijken uit te oefenen! Maar
Ït Bell ZL dVT.- Daar sch00l haar Plotseling
zegd dat zo V ne' te binnen. Hij had immers ge
zegd, dat ze hem nog eens bezoeken moclit en raad
teutSSd v™Cn «"JSo'u g Y
nog® wG wlfT bTeken' Hij was or dan stellig
welkten e tl i onderges,ebikten acht uur per dag
werkten, werkten de „bosses" liefst dag en nacht om
zich toch maar geen cent verdienste te laten ontgaan
Hat wa8 hun sport. Een Amerikaansehe boss al
tijd op zyn kantoor te vinden. - Morgen zou ze dus
en zeker naar mv- Bell gaan. De Mc Dowells 1
waren nog steeds niet over 't voorgevallene uUge
„Herinner je je nog, dat- die Bay winkeljuffrouw
as bij Joskos vroeg* Beverly.
Haar man knikte.
,Maar ze zag er altijd slordig uit!"
NED. VER. VAN KAASHANDELAREN.
Onder voorzitterschap van den heer J. F. W. S.
Middelbeek had gisteren te Gouda de 13e algemeene
vergadering van de Nederlandsche Vereeniging van
Kaashandelaren plaats.
De aftredende bestuursleden, de heeren B. Batelaan
te Bodegraven, J. F. W. S. Middelbeek te Gouda, en
d u Grijpmk te Amsterdam, werden herkozen.
Behandeld werd een bestuursvoorstel tot het depo-
neeren van een handelsmerk voor volvette kaas, be
vattende minstens 45 vet in de droge stof, over
eenkomstig concept en praeadvies van het bestuur.
Het voorstel werd met 30 tegen 11 stemmen aange
nomen.
By de rondvraag werd door een lid een motie ge-
R'\j i°m I-6* gebruik van verkeerde conserveerings-
middelen bij de bereiding der kaas door de producten,
ten krachtigste tegen te gaan, daar de kwaliteit van
het product hierdoor ten zeerste benadeeld wordt.
Deze motie werd door het bestuur overgenomen en
j met algemeene stemmen aangenomen.
VERBETERING VAN DEN VOLKSZANG.
J Door de Commissie tot verbetering van den Volks-
i zang, benoemd door de Vereeniging Schoonheid in
j Opvoeding en Onderwijs, de Tuchtunie en den Bond
ter behartiging van de belangen van het Kind is aan
I personen en vereenigingen, waarvan bekend is dat zij
I op dit gebied werkzaam zijn of zullen worden, en aan
de gemeenten, waaraan in 1907 Schoonheid in Op
voeding en Onderwijs adresseerde, een lijst gezonden,
met \erzoek de daarop voorkomende vragen wat
reeds ter verbetering van den volkszang gedaan is en
wat nog gedaan moet worden; welke weg 't eerst tot
het doe zal leiden enz. te willen beantwoorden.
Fit de antwoorden blijkt dat voor deze beweging
veel sympathie bestaat en gaarne steun geboden
01 Verschillende gemeenten hebben reeds gege
vens verstrekt, wat van groot belang is omdat het
juist de gemeenten zijn, die door bet doen zingen op
de openbare scholen en bij volksfeesten veel tot ver
betering van den volkszang kunnen bijdragen.
Secretaris der Commissie is de lieer J. M van
Hoogstraten Rozenhof, Dordrecht, bij' wien vragen
lijsten en inlichtingen te bekomen zijn.
„TOONEELVEREENIGING."
Barbarossa schrijft in de Tel.:
De groote vlucht, of „de Wilde Jacht op 't Tantiè
me, groote sensatie-klucht in 11 afdeelingen met
voor- en naspel Uitsluitend opvoeringsrecht aange
kocht door de Maatschappij tot Exploitatie van Heii-
ermans tooneelwerken, onder directie van Herman
Heyermans.
Het Voorspel.
Bestaat uit twee afdeelingen. Ie. „Een vraagge
sprek niet Herman Heijermans," door Bernard Canter
in de „Opr. ITaarl. Ct." van 4 September 1912.
V laag. Bent u gebonden aan het advies van een
raad van beheer?
Antwoord: Ik heb op 't gebied van de kunst vol
komen volmacht.
Vraag. Bij uw tooneelgezelschap is dus de leiding
111 één hand?
Antwoord: Dat is zij en in den meest uitgebre.i-
den zin.
Vraag: Vreest u niet, dat uw invloed als directeur-
auteur een soortgelijke eenzijdigheid ten aanzien van
de te vertoonen stukken zal brengen, als de invloed
van den directeur-acteur ten aanzien van het spel?
Antwoord: Daarvoor zal ik weten te waken. I)e
auteur Heijermans is volkomen gescheiden van den
ïrecteur Heijermans. Voor zooverre mijn eigen wer
ken opgevoerd worden, ben ik mij zelf en als u wilt,
m dat opzicht eenzijdig. Maar de directeur Heijer
mans wenscht een absolute veelzijdigheid.
Voorspel, 2e afdeeling, getiteld: „Monsieur le Di-
ecteur parlant au public," op 26 Sept. in den Hol-
landscnen Schouwburg:
„Als ik, dames en heeren, hier als „monsieur le di
recteur over u zit, is het nöch met de geslepen in
tentie als theater-exploitant binnen een paar jaar op
oen kloin, gezellig villatje te gaan rentenieren, nöch
om de koetjes van eigen stukken sterker te gaan mel
ken."
Dan begint de grooto klucht, welke in 11 verschil-
lende tableaux is ingedeeld:
le tableau: Ghetto.
2e tableauDe Opgaande Zon.
3e tableauOp Hoop van Zegen.
4e tableau: Allerzielen.
5e tableau: Het Kamerschut.
6e tableauDe Meid.
7e tableau: Nocturne.
8e tableaunet Zevende Gebod.
9e tableau: Vreemde.Jacht.
10e tablauSchakels.
11e tableau: Groote Vlucht.
Zoodra er nog eenige acteurs en aetriees los ko
men, zullen bijgevoegd worden:
12e tableau: Ora et Labora.
13e tableauHet. Pantser.
14e tableau: De Schoone Slaapster.
15e tableau: Uitkomst.
Met als Naspel: het kleine, gezellige villatje of de
melk van eigen koeien.
Nieuwe costuums, décors en orkest van de „Veree-
mgde Geldschieters."
Dramatis Personae:
De absoluut veelzijdige directeur-auteur, bijgenaamd
„Tantième-tweeling He man Heijermans.
Kegie: Herman Heijermans.
Koor van 53 zwoegende acteurs en actrices. Speci-
aal voor deze gelegenheid ingestudeerd het aandoen
lijke lied: „Aan het systeem der doublure zijn groote
nadeelen verbonden." Woorden van Herman Heüer-
mans.
1 laats der handeling: Het Heijerninn'sche stand
punt.
Het stuk speelt in den kortst mogelijken tijd.
KORTE BERICHTEN.
Gisteren hebben kwajongens te Amsterdam een
uurtje gestookt m een brievenbus; eenige brieven
verbrandden gedeeltelijk.
In de afdaling glasblazerij van de fabriek van
den heer Petrus Regout te Maastricht, hebben naar
H CH- meldt, ongeveer 100 jongens het werk
neergelegd.
Gemeld wordt, dat te Semarang een groote brand
beeft gewoed, waarbij o.m. een 20.000 pakken kapok
verloren gegaan zijn.
Het O.M. bij de rechtbank te Haarlem heeft gis-
teren tegen den hoofdredacteur van de Nieuwe Haar-
iemsche Courant wegens eenvoudige beleediging van
den heer Everdingen bij de laatste verkiezing voor
den Haarlemschen gemeenteraad, 250, subsidiair
10 dagen geeischt.
Het hof te Arnhem heeft gisteren bevestigd hef,
\onms der rechtbank te Zutphen, waarbij R. v d \1
gewezen veldwachter te Eefde en lid van den raad van'
,,Ja, en eiken dag was er herrie als de girls geen
scboone japonnen aan hadden."
„Eisclit men dan hier in zulke zaken, dat de ver-
t koopsters eiken dag met schoone japonnen komen?"
i roeg Loe verwonderd.
t „Sure!"
„Maar de wasch is hier toch zoo onzinnig duur!"
„Best mogelijk, maar het wordt nu eenmaal ge-
j eischt en het aanbod van knappe meisjes met een
goede garderobe is kolossaal groot."
1 Mr. Bayer bracht, hen in het hoofdgebouw, waarin
de Lone-Star-Brewery en de City-Brewery beide ex
poseerden. De piramide van vaten en flesschen in allo
grootten, waartusschen kleine gekleurde eleetrisehe
'!llnPJes waren aangebracht, beviel Loe best. Rechts
en links van de piramide stond een stoel, waarop de
anti-prohibition-girls moesten tronen. „Net als twee
Siinxen dacht Loe. In het rond waren balen hop
vaten met gerst, mout, enz. opgestapeld. Kolossale
pakken brochures lagen naast eiken stoel klaar. De
tentoonstelling was échter nog niet geheel gereed;
electroteehmcr werkten nog aan de verlichting.
„Wandelt u maar eens een paar uurtjes rond, la-
j'jen noo"lt vast een kijkje van een en ander"
raadde mr. Bayer hen vriendelijk aan.
Dat hef en de dames zicli geen tweemaal zeggen
Lerst dwaalden ze wat door de hoofdgebouwen, waar
machines, wagens, meubels, enz. waren opgesteld.
Overal was men echter nog aan het werk. Er bleek
ongeveer mets op tijd klaar te zijn.
„Zoo gaat het altijd", zei mrs. Mc. Dowell. „Komt
u maar moe, dan gaan we liever wat naar het Uit
spanningspark I'
Loe volgde haar graag. De eigenlijke tentoonstel
ling interesseerde haar al heel weinig. Ze vond dat
de Duitsche industrie de Texaansche ver de baas was.
Ln met de kunstnijverheid bleek het al niet beter.
de vele ice-cream-paviljoens ging het naar
het Uitspanningspark. Reuzenschommels, een reu*
zenvrouw en de kleinste man ter wereld waren niets
nieuws voor Loe, maar al heel gauw kreeg zo zeer ei
genaardige sport te zien, die haar interesseerde.
Op een soort van schommel zat een neger; onder
m vvas een bassin vol water. Bovenaan het stellage
t™, IJZe,re^ plateau 'ingebracht, waartegen
m n met houten ballen gooien moest.. Trof men het
platte vlak, dan sloeg de schommel om en viel de ne
ger in het water. Elke worp kostte vijf cents.
Kuul schreeuwend spoorde de ondernemer, een ma-
hun aehiÏTe V het X°0rden' de voorbijgangers aan
it nn H ,-lrmKen- Heel •,uist' had hb' °P den
na.it van de zuidelijken tegen de bevrijde negers ge-
spoeu eerd Een dichte menschenmassa verdrong zich
den schommel en deed al haar best, voor vijf cents
ten vertegenwoordiger van liet verachte ras in het
nlllei, teiemiJT ll- l)0<!h,slechts enkele raakte het
pla teautje. Toen de schommel echter eens achter-
loW Tl®11 i Uegel', hals over k°P di het bassin
sportsman a gemeen gejoel den gelukkigen
Dowell m°n t.ki°°l eenS Probeeren!" r'eP mrs. Mo.
t ovvell. „Ik heb al meer dan eens gewenscht zoo'n
elkudigen zwarte eens een kool te kunnen stoven"'
At de wreedheid der zuidelijke, die zich er in ver-
ïeugt den zwarte te kwellen, zij het ook slechts in de
verbeelding (want die neger zou stellig wel goed be-
logm gorden voor al zijn baden) vlamde in haar
Maar mrs Me. Dowell had een wel wat nauwe ja
pon aan en baar tengere armen wierpen de ballen tel-
•eiis te laag waarbij de neger van zijn hooge zitplaats
Iioonend op haar grijnsde.
-Gee!" ik kan het werkelijk niet!" riep de jonge
vrouw eindelijk, woedend met haar voet stampende"
,.I robeert u bet, eens, miss von Wersien. Die zwar
te kerel mag ons toch niet uitlachen
(Wordt
vervolgd).
