DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en vflftiende Jaargang.
VRIJDAG
28 MAART.
Ho. 71.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,~.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
"binnenland.
Noodhulp-kaasdragers.
Telefoonnummer 3.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het Permanente Hof van Arbitrage
te 's-Gravenhage.
ALRMAARSCHE COURANT
wederzijds in zoo groot aantal zijn gesloten, alle zon
der uitzondering het Permamente Hof als centraal
punt der internationale rechtspraak hebben erkend;
omdat de nieuwe beweging, die op hetzelfde terrein
juist in den laatsten tijd door het vruchtbaar initia
tief van den president Taft is ontstaan, evenzeer met
f het Permanente Hof rekening houdt; omdat ook in
j tractaten op elk gebied in eenmaal aanwezig arbitrale
I clausules bijna zonder uitzondering hetzelfde is go-
schied. Hoge in 1907 de poging tot daadwerkelijke
hervorming van het Permanente Hof zijn mislukt, er
is alle reden om aan te nemen, dat men in 1915, beter
voorbereid ten strijde komend, en krachtiger ook-al
weer door wat het verleden heeft geleerd, grooter en
vruchtbaarder resultaten zal bereiken, en een stap
voorwaarts zal. doen in de essentieele ontwikkeling
van het Permanente Hof.
I)E CONCENTRATIE.
In de Utrechtsehe Kiezersvereeniging, waarin de
heeren mr. ter Spill (vrij-lib.), en dr. Lely (unie-lib.)
tot candidaten voor de Tweede Kamer zijn gekozen,
heeft de voorzitter naar het Utr. Dagbl. meldt, uit
voerig uiteengezet het verloop der onderhandelingen
met het bestuur der vrijz.-dem. kiesvereeniging Alge
meen Belang. Spr. merkte op, dat hoewel de Utreeht-
sche Kiezersvereeniging niet aangesloten was noch is
bij een der politieke partijen, zij altijd in haar prac-
tisch werken althans op het standpunt der concen
tratie heeft gestaan wat aangaat de samenwerking
van vrij- en Unie-liberalen. Juist daarom ook werd
door de Utrechtsche Kiezersvereeniging het totstand
komen der vrijzinnige concentratie met vreugde be
groet en aarzelde zij niet daarmede accoord te gaan.
Er aan herinnerend, hoe vroeger de beide Utrecht-
Dat, t sche districten leden der vrij-liberale partij ter Ka-
het.welk thans ter openbare behandeling gereed ligt, nier afvaardigden, merkte de voorzitter op, dat door
is er althans eene van internationaal niet geringe be- f de ervaring echter gebleken is, dat bij de komende
teekenis; het brengt Italië en Frankrijk tegenover el- j Kamerverkiezing in district II weinig kans van sla
kaar m de aangelegenheid der destijds door Italië op- pen was voor een vrij-liberaal, zoodat het bestuur
gebrachte Fransche koopvaardijschepen, die bij de 1 trechtsche Kiezersvereeniging eigener beweging
vaart op Noord-Afrika van het vervoer van oorlogs- reeds de vraag: of het niet wenschelijk zoude zijn in
contrabande verdacht werden. Het gerechtshof, dat f 1913 met een Unie-liberaal in district II uit te ko
mt het Permamente Hof is samengesteld, zal met dit men, bevestigend had beantwoord. Tot ditzelfde re-
geschil een vraagpunt van belangrijken aard te be- j smltnnt U™ „„i- „i
slechten hebben en tevens een definitief einde maken
Zij. die in aanmerking wenschen te komen voor
eene benoeming tot NOODHULP-KAASDRAGER,
waarvoor VIER PLAATSEN te begeven zijn, worden
uitgenoodigd zich vóór 1 April a.s. aan te melden ter
gemeente-secretarie tusschen 9 uur 's voorm. en 2 uur
's nam.
Behalve belooning voor het dragen is aan de be
trekking eene jaarlijksche toelage verbonden van 10.
Weer zal dezer dagen een rechtbank van het Per
manente Hof te 's-Gravenhage samenkomen en weer
wordt door het daar te behandelen geding de aandacht
gevestigd op dit internationaal rechtinstituut. Dat
men van de heteekenis van een zoodanig centraal Hof
voor geheel de wereld meer en meer overtuigd ge
raakt, mag wel bewezen worden geacht uit het feit
alleen dat zich in Nederland juist kort geleden talrij
ke stemmen verhieven, toen de mogelijkheid geopperd
werd, dat een geschil van ons land met Portugal over
de grensregeling op Timor langs een anderen weg dan
langs dien van het Permanente Hof vreedzaam zou
worden beslecht. Inderdaad is er alles voor te zeg
gen, dat de Staten alle die geschillen, welke zij aan de
scheidsrechtspraak meenen te kunnen onderwerpen,
brengen bij eenzelfde rechtscollege, doen beslissen dus
onder gelijke omstandigheden en onder gelijke invloe
den. En dat dit aantal geschillen zich gaandeweg
meer uitbreidt, bewijst niet alleen de geschiedenis van
het Permanente Hof, doch bewijst ook het innerlijk I
der geschillen die daar voorgebracht worden.
behoudens nader overleg met de overige katholieke
kiesvereenigingen in het district den candidaat der
anti-revolutionairen mr. J. A. de Wilde te steunen.
De liberale kiesvereeniging te Enkhuizen heeft
Woensdagavond op de groslijst van candidaten ge-
plaatst den heer H. Groenewout, te Amsterdam.
aan een conflict, dat destijds zonder nu bepaald voor
oorlogsgevaar te doen duchten, toch niet geringe be
weging veroorzaakte en alleen dank zij den tact van
den heer Poinearé tot zoo geringe afmetingen beperkt
bleef.
Het Permanente Hof van Arbitrage is door het
eerste Haagsehe verdrag van 1899 in Nederland's re
sidentie gevestigd.
Ter wille van de versterking van het permanente
karakter van dat Hof, heeft men ter tweede Vredes
conferentie in 1907 pogingen aangewend om de con
ventie in dien zin uit te breiden. Maar, ter wille van
formeele bezwaren kwam men er al spoedig toe niet
een Hof te scheppen, dat het bestaande zou vervan
gen, doch daarnaast zou worden opgericht.
Omtrent de benoeming der rechters kon men het
evenwel niet. eens worden, en zoodoende bleef deze
conventie, welker tekst in de slotactie is neergeschre
ven, een huis, van binnen keurig in orde, maar voor-
loopig zonder deur om er binnen te komen.
liet hoofdstuk over het Permanente Hof bevat een
eenigszins op zichzelf staand artikel, het bekend art.
27, in 1899 aangenomen op aandringen der Fransche
delegatie, thans art. 48. De Mogendheden verklaren
het daarin haar plicht om ingeval een ernstig conflict
tusschen twee of meer harer zou dreigen uit te bre
ken, deze aan het bestaan van het Hof te herinneren,
welke handeling slechts als eene, vallende onder het
begrip der goede diensten, kan en mag worden be
schouwd. Ziedaar dus een poging gedaan om den
neutralen te vergunnen de werking van het Hof te
vergemakkelijken in het veelvuldig geval, dat de beide
strijdende partijen niet den eersten stap ter verzoe
ning willen doen. Ziedaar tevens erkend, dat de te
genwoordige economische en sociaal-politieke verhou
dingen de solidariteit, tusschen de Mogendheden als
een nieuw en hervormend element in het volkeren
recht. hebben gebracht. Direct resultaat heeft het
Brtikel niet opgeleverd; het Internationaal Bureau
mag zich in conflicten niet mengen en de Mogendhe-
den lieten het zoowel in den Zuid-Afrikaanschen als
in den Russisch-Japanschen oorlog na, als een tevo
ren hopeloos beschouwd geval.
Er zijn thans een twaalftal gedingen voor het Per
manente Hof van Arbitrage behandeld geworden in
ongeveer tien jaar tijds. In deze twaalf gedingen
was Frankrijk zesmaal de in geschil zijnde partij; wa
ren Amerika en Engeland het elk vijfmaal; was Italië
het viermaal; was Duitschland hot driemaal; waren
Mexico, Venezuela, Italië en Zweden zoowel als Noor
wegen, den eersten keer in de Venezolaansche kwestie
vereenigd, den tweeden keer juist tegenover elkander
staande, het, tweemaal; waren Spanje, Italië, België,
Nederland, Rusland, Turkije en Peru het elk eenmaal
In deze twaalf gedingen waren vijfmaal Nederland
sche arbiters in het tribunaal gezeten, den eersten
keer zelfs twee leden tegelijk; evenzoo was 't voor
/-weden De hooge plaats, die Nederland naast Zwe-
PD v* j eZf 'nueemL is te merkwaardiger, wanneer
men bedenkt, dat het nimmer zelf een geding voor het
i-ermamente Hof bracht en dus zelf nimmer een arbi
ter mocht aanwijzen.
Wat het Permanente Hof eenmaal zal worden, valt.
op dit oogonbhk moeilijk uit te maken, al kan men
voor de ontwikkeling van deze instelling de beste ver
wachtingen hebben. De beste verwachtingen vooral
oaarom, omdat de permanente tractaten van arbitra
ire, die sedert 1903 tusschen Europa en Amerika en
he- j sulfaat kwam ook, mede met het oog op den algemee-
nen politieken toestand in het geheele land en na
ernstig onderzoek van de beste kansen in district II
zelf, het centraal comité der vrijzinnige concentratie,
zetelend in Den Haag.
Tengevolge van de totstandkoming van de vrijz.
concentratie werd door het bestuur der Utr. Kiezers
vereeniging getracht samenwerking te zoeken met het
bestuur der te Utrecht gevestigde Vrijz.-dem. kiesver
eeniging Algemeen Belang, onderdeel van den Vrijz.-
Dem. Bond, welke laatste zich bij de concentratie
aangesloten had en in het centraal comité eveneens
vertegenwoordigd was. Het bestuur der Vrijz.^Dem.
kiesvereeniging werd tot een gezamenlijke bespreking
uitgenoodigd, welke plaats had op 24 Februari j.l. en
i» alwaar bleek, dat het bestuur van Algemeen Belang
voorst,elde aan mr. Werker in district II een candida-
tuur aan te bieden. Er was n.l. in dat district door
een aantal vrijz.-democraten en, naar men mededeel
de, door andere meerendeels niet-georganiseerde vrij
zinnigen een adresbeweging op touw gezet ten gunste
van die candidatuur, en Algemeen Belang meende op
utiliteitsgronden die candidatuur aanbevelenswaardi
ger te moeten achten, dan die van een Unie-liberaal.
Wijl ten opzichte van deze quaestie door de beide be
sturen geen oplossing was te vinden, stelde de voor
zitter van Algemeen Belang voor een beroep te doen
op het Centraal Comité in Den Haag, waarbij hij toen
uitdrukkelijk verklaarde, dat het bestuur zijner kies
vereeniging zich bij dat advies zou neerleggen. Van
beide zijden werden naar Den Haag afgevaardigden
gezonden om het wederzijdsch standpunt uiteen te
zetten. De uitspraak van het Centraal Comité was,
dat het zijn oorspronkelijk advies: voor Utrecht II
een liberaal candidaat handhaafde.
Het bestuur der Utr. Kiezersvereeniging meende,
dat hiermede de zaak uit was, dat Alg. Belang zich,
ingevolge afspraak, bij die arbitrale uitspraak zou
neerleggen en zich ten hoogste zou bepalen andere li
berale candidaten te noemen of besprekingen te wen-
schen over die door de kiesvereeniging voorgesteld.
Dit bleek niet het geval te zijn; blijkens het kort daar
op ontvangen schrijven werd slechts een vrijzinnig-
democratische candidatuur gesteld, waarover, naar
het oordeel van het bestuur-, na de uitspraak van het
Haagsehe comité, geen debat meer mogelijk was.
Waar nu de voorzitter 'overtuigd was, dat het be
stuur der Utr. Kiezersvereeniging niet alleen gehan
deld had volkomen naar recht en billijkheid, maar.
zelfs nog ten overvloede zijn standpunt had onderwor
pen^ aan een arbitrale uitspraak bij het Centraal Co
mité, dat, met het oog niet alleen op Utrecht, maar op
de geheele politieke constellatie, dat standpunt had
goedgekeurd, stelde hij voor niet verder met het be
stuur der vrijz.-dem. kiesvereeniging in oveideg te
treden (daar dit tegenover de voorloopige candida
ten, die te stellen waren, geen bezwaren had gemaakt)
maar over te gaan tot het definitief stellen van de
candidaten der Utr. Kiezersvereeniging.- Na uitvoeri
ge besprekingen werd het voorstel van den voorzitter
met groote meerderheid aangenomen.
KAMERVERKIEZINGEN.
Door do vrijzinnige kiesvereenigingen te Zaandam
zal candidaat gesteld worden de heer mr. J. Limburg,
te s-Gravenhage. De definitieve oandidaatstelling
vindt plaats in een vergadering van afgevaardigden
op a.s. Zondag.
De R. K. Kiesvereeniging „Recht en Plicht" te
Zaandam heeft gisteravond in beginsel besloten
CHRISTEN-SOCIALISTEN.
Een groote minderheid, die zich van den Bond van
Christen-Socialisten heeft afgescheiden, heeft zich j.l. i
Maandag te Haarlem geconstitueerd tot een propa-
gandaclub van Christen-Socialisten, met groepen te
Doetinehem, Groningen, Haarlem en Leeuwarden.
De club erkent de S. D. A. P. als de politieke verte-
genwoordigster van het Nederlandsche proletariaat,
maar laat haar leden vrij, zich al of niet persoonlijk
bij de S. D. A. P. aan to sluiten.
Hei doel der club is, de propaganda voor het socia
lisme te voeren, vooral daar, waar deze door „Chris
telijke" vooroordeelen bemoeilijkt wordt. Tot lid van
de uitvoerende commissie werden benoemd mej. A. v.
d. Vlies (Enka), te Schiedam, de heeren M. Koornstra
te Haarlem en G. Bijlenga, te Leeuwarden.
Deze drie leden vormen ook de redactie-commissie
van het eerlang uit te geven maandblad der club.
Gemengd nieuw».
NEDERLAND—BALKAN.
Men deelt aan het Hbld. mede, dat weldra uitvoe
ring gegeven zal worden aan een te Amsterdam reeds
lang voorbereid plan, een studiereis te ondernemen
naar den Balkan, met het doel aldaar na te gaan in
hoeverre het reeds bestaande afzetgebied voor den J
Nederlandsehen handel en industrie vergroot kan
worden. Zoowel in Nederlund ais in den Balkan zou j
dit plan reeds met instemming begroet zijn. Binnen f
enkele dagen zullen nadere bijzonderheden volgen.
DE GRIEKSCHE AMBULANCE TERUG.
Kwart over twaalf kwam gisteren de Grieksche am
bulance, hoofd dr. Offerhaus en consul Lehmann, te
Zevenaar aan. Zij werden aan het station ontvangen
door een aantal leden der Geldersche comité's van liet
Nederlandsche Roode Kruis, met den waarnemenden
burgemeester.
Na begroeting en muziek van het fanfarekorps, be
gaf men zich naar de met vlaggen en bloemen versier
de wachtkamer, onder luid gejuich van het talrijke
publiek. Hier heette ds. Fleischer, lid van het hoofd
comité van het Roode Kruis, allen welkom namens
het hoofdcomité, en bracht hulde aan de ambulance
voor haar werk, waarop het vaderland trotsch is.
Daarna sprak de waarnemende burgemeester woor
den van welkom.
Dr. Offerhaus zeido maanden van hard werken ach
ter den rug te hebben. Hij dankte voor de ontvangst.
Aan alle dames werd een bouquet van tulpen aan
geboden. Onder muziek en gejuich werd na 20 minu
ten de reis voortgezet.
Te Arnhem was veel publiek op het station. Diaqè
nessen boden bloemen aanslechts eenige minuten
werd hier opgehouden.
Ook te Utrecht, waar verschillende autoriteiten op
het perron aanwezig waren, kregen de dames bloemen.
De muziek der vesting-artillerie speelde de volkslie
deren. Een groote menigte juichte de ambulance
geestdriftig toe.
Omstreeks drie uur kwam 4e ambulance te 's-Gra-
venhage aan. Een groote menigte begroette met ge
juich en onder aanbieding van bloemen het gezel
schap. Aan het station waren onder meer aanwezig
de burgemeester van Den Haag en vele leden van het
hoofdcomité van het Roode Kruis.
In de gereserveerde, wachtsalons riep het bestuurs
lid van het hoofdcomitè van het Roode Kruis, jhr. Re
pelaer van Driel, bij verhindering van Prins Hendrik
en van den onder-voorzitter van het Roode Kruis,
generaal De Maal, de teruggekeerde ambulance met
een hartelijke toespraak het welkom toe.
Dr. Offerhaus antwoordde en verklaarde diep ge
troffen te zijn door deze hartelijke ontvangst.
Do lieer Lehman sprak als vertegenwoordiger van
de Grieksche. regeering in Nederland, in opdracht van
den koning, van Griekenland en de koninging-weduwe
Olga, om hartelijk dank te zeggen voor de zeer op
prijs gestelde- diensten door de Nederlandsche ambu
lance daar te lande bewezen.
UITSLUITING.
De Amsterdamsc'he Kleermakerspatroonsvereeni-
giïtg en de Bond van Confectionnairs hebben, naar
aanleiding van de staking bij een drietal maatpatroons
besloten, de bij hun leden in dienst zijnde kleermakers
uit te sluiten. Deze uitsluiting betreft dus zoowel de
maatzaken als de eonfectie- en maatzaken. Gisteren
hebben verschillende patroons hun werklieden op den
kortst mogelijken termijn, welken de wet op het
arbeidscontract toelaat, n.L een week, de dienstbetrek
king opgezegd.
EEN VERKEERDE TOESTAND.
Een inzender in het Hbid. schrijft:
„De prachtige instelling van de Postspaarbank
heeft het sparen in Nederland enorm in de hand ge
werkt, en hoewel de rente die gegeven wordt lager is
dan van de gewone spaarbanken m. i. een gevolg van
de dure exploitatie bij alles wat van het Rijk uitgaat)
is door de zekerheid en het gemak deze instelling in
derdaad prachtig.
Evenwel maakt het Rijk nu gedurende geruimen
tijd reclame, door middel van meegeven van boekjes
aan houders van postspaarbankboekjes, om, wanneer
men wat veel geld op de Postspaarbank heeft dit te
beleggen in 3 Staatsschuld. En dit is m. i. geheel
verkeerd. Deze effecten zijn n.l. aan koersverschil
onderhevig en zoo werkt de Staat er toe mede dat lie
den, die daarmede niets te maken moesten hebben,
afhankelijk worden van rijzen en dalen van effecten.
Een boertje dat zich liet verleiden om duizend gul
den in dit Staatsschuldboekje te beleggen kwam na
anderhalf jaar, bij liet opvragen van die som tot de
ontdekking, dat hij niet slechts geen rente ontving,
maar dat. van zijn duizend gulden maar 975 gulden be
schikbaar was.
Het lijkt mij volkomen verkeerd liet vertrouwen van
eenvoudige menschen op deze wijze te schokken."
POGING TOT BEROOVING.
De aangehoudene, inzake de poging tot berooving
van een kassierlooper te Wormerveer, heeft bekend.
Een briefje, dat hij den kassierlooper liet lezen, was
van den volgenden inhoud: „Geef dadelijk je tasch
over; je krijgt hem over een uur terug. Je huis is om
singeld. We deinzen voor geen moord terug."
De onzin in dit briefje wijst er wel op, schrijft de
Tel., dat de aangehoudene niet geheel toerekenbaar
was. Men zou zelfs tot het vermoeden komen, dat het
lezen van berichten over de auto-bandieten of van de
tective-verhalen op zijn geestestoestand niet zonder
invloed is geweest.
Meer en meer blijkt echter, dat de aangehoudene
zich in financieele moeilijkheden bevindt, want de
Coöperatieve Zaanlandsche Middenstandscredietbank,
waarvan hij boekhouder was, heeft gemeend hem
oogenblikkelijk te moeten ontslaan.
De aangehoudene noemde zich accountant en teldê
onder de Zaansche jongelui veie leerlingen in boek
houden. De kassierlooper, dien hij aanhield, was een
der hunnen.
Men is langs de geheele Zaanstreek ten diepste be
gaan met zijn jonge vrouw en zijn gunstig bekend
staande en achtenswaardige familieleden.
VAN EEN VERGADERING, DIE NIET
DOORGING.
Ergens in den omtrek van Haarlem, schrijft het
Haarl. Dagbi., zou een bekend spreker een rede hou
den tegen de Tariefwet.
Hij kwam er aan, vond nie<t alleen niemand om henl
te begroeten, maar werd zelfs weldra gevaar, dat ef
van de heele vergadering niets komen zou. De voor
zitter, die den afgesproken datum kende, was buitens
lands, maar de secretaris, onkundig van den vastge-
stelden dag, had daar ook niet naar geïnformeerd en
zoo was er geen openbaarheid aan de bijeenkomst ge
geven.
Den spreker bleef niets over, dan met zijn zak vol
argumenten de Tariefwet maar weer te vertrokken.
UIT OUDE N1EDORP.
Bij het 25 en 26 dezer te Schagen gehouden exa
men verwierf het diploma hoefbeslag de heer K,
Toornstra alhier.
UIT HENSBROEK.
Naar we vernemen heeft, een deputatie uit Heerhu-
gowaards gemeentebestuur een bezoek gebracht aan
het hoofd onzer gemeente ten einde ook hier in over
weging te geven of het mogelijk zou zijn een gasfa
briek op te richten voor de gemeenten Heerhngowaard
Hensbroek en Obdam.
UIT ZUIDSCHARWOUDE.
In de heden te Utrecht gehouden openbare te
rechtzitting had o. m. de uitspraak plaats in de vol
gende zaak:
hooger beroep van J. K„ schipper te Zuid-Schar-
woude, tegen de uitspraak van den Raad van Beroep
te Haarlem, houdende, bevestiging der beslissing van
de Rijksverzekeringsbank, waarbij hem schadeloos
stelling is geweigerd ter zake van een ongeval, waar
door zijn linker onderarm werd verwond, hem overko
men aan boord van een motorboot zijns vaders, op
welke hij als ipotorschipper tegen loon werkzaam
was; het Bestuur der Bank achtte het ongeval den
getroffene niet overkomen in verband met de uitoefe
ning van 't verzekeringsplichtig bedrijf van motor
bootondernemer, daar de vader-werkgever tijdens het
ongeval niet voor derden voer, doch een pleizierreisje
maakte. De Raad overwoog, dat- eiseher, toen hij door
het ongeval werd getroffen, wel is waar in dienst was
van zijn vader, maar niet werkzaam in diens verzeke
ringsplichtig bedrijf van groentenhandelaar, noch ook
in dat van motorschipper, vermits dien dag noch
groentenhandel werd gedreven, noch eenige waren
voor derden vervoerd werden. De Centrale Raad be
vestigde de uitspraak.
KORTE BERICHTEN.
Naar de Tel. uit goede bron verneqmt, is do heer
II. J. Lovink, directeur van den Landbouw in Ned.-
Indië, op reis naar Nederland, wegens ziekte zijner
vrouw. Het voornemen is, om 3 maanden hier te lan
de te blijven.
Men weet, schrijft de N. R. Ct„ dat totnogtoe de
Engelschen om de twee jaar naar Holland komen
voor het houden van een internationalen voetbalwed
strijd. Er bestaat echter kans, dat men de ontmoeting
hier te lande tot een jaarlijksche zal maken. Er is
althans sprake van een wedstrijd in Holland het vol
gend voorjaar, als do Engelschen toch in Brussel moe
ten zijn.
De politie te Leeuwarden heeft een 15-jarigen
jongen aangehouden, verdacht van diefstal van een
5-tal jassen uit eenige scholen.
Uit een aangeteekenden brief, op 3 Febr. uit
Amsterdam gezonden aan den buitengewoon gezant
on gevolmachtigd minister van II. M. de Koningin te
Tandzjer, zijn ontvreemd tien Fransche bankbiljetten
van 1000 francs.
Gisternacht is te Maastricht ingebroken in een
