DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 81 Honderd en vijftiende Jaargang. 191# WOENSDAG 9 APRIL. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,— Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs/ COSTER ZOON, Voordam C 9. Telefoonnummer 3. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. BINNENLAND. ALKMAARSCHE COURANT. ALKMAAR, 9 April. De heer Wilson, de nieuwe president der Vereenig- de Staten, is van de traditie afgeweken. Vroeger was het de gewoonte, dat de presidentieele boodschap, de presidentieele troonrede zou men haast zeggen, voor gelezen werd. De heer Wilson echter is tot het oude gebruik, dat een eeuw geleden werd afgeschaft, weder teruggekeerd: hij is zelf gekomen om zelf te zeggen wat hij te zeggen had. Terwijl er de laatste jaren bij deze plechtigheid uiteraard weinig belangstellenden tegenwoordig waren, wras er gisteren een uitgelezen schare aanwezig. Aardig heeft de heer Wilson deze wijziging als volgt toegelicht: „Ik ben, zeide hij in zijn inleiding, inderdaad zeer blij deze gelegenheid te hebben mij rechtstreeks tot beide Huizen te wenden, van aangezicht tot aange zicht tegenover de volksvertegenwoordigers te staan, en zelf mijn gevoel waar te maken, dat de president van de Vereenigde Staten een persoon is en niet en kel een deel van de regeering, die tot het Congres van een of ander afgelegen eiland iets toeroept en bood schappen zendt maar niot natuurlijk en mét zijn eigen stem spreekt. Mijn idee is dat de president een mensehelijk wezen is dat beproeft samen te werken met andere menschelijke wezens in dienst van de ge meenschap. Ka deze aangename ervaring zal ik mij volkomen op mijn plaats voelen in al onze gezamenlij ke werkzaamheden." Op deze inleiding volgde het belangrijkste punt: het tarief van invoerrechten. Gelijk men weet is de heer Wilson tot president gekozen onder de T&uze, dat het tarief moest worden verlaagd, om de duurte van het leven te verminderen. Hij begon gisteren met de verklaring, dat het geheele land gevoelt, dat de rech ten moeten worden veranderd om tegemoet te komen in de ingrijpende wijzigingen in den toestand van het economisch leven welke het land heeft doorgemaakt gedurende den laatsten tijd. Immers terwijl het leven van handel en nijverheid haast tot onherkenbaar wordens toe is gewijzigd, zijn de tarieven gebleven, zooals zij waren, of als zij al ge wijzigd werden, geschiedde dit in de richting, die aan gegeven was toen de ontwikkeling der nijverheid een geheel andere was dan heden ten dage. Op de regeering rust derhalve de plicht de tarief- wetgeving in overeenstemming te brengen met den thans bestaanden toestand. Hoe eerder dit geschiedt hoe beter en hoe eerder de handel kan bloeien volgens de natuurlijke wet (de vrijhandel) in plaats van door kunstmatige regeling. Sinds geruimen tijd heeft Amerika getracht door zijn tarieven aan elke groep van fabrikanten of produ centen datgene te geven wat zij zelve noodig achtten om een alles overheersehende macht op de markt te behouden tegenover de rest van de wereld. Zoodoende is bewust of onbewust een stel voorrechten ontstaan, dat de concurrentie belemmert en waarbij het gemak kelijk was om zelfs door de ongehoordste vormen van bonden monopolies te soheppën, zoodat tenslotte niets meer normaal is, niets meer behoeft te voldoen aan behoorlijke eischen, maar alles gebaseerd is op een kunstmatige regeling. Daarom moeten nieuwe begin selen worden toegepast, die Amerika zullen bevrijden van de monopolies en het algeheele verlies voorkomen van de invloeden, die den ondernemingsgeest bevorde ren en de energie levendig houden. Hoe deze beginselen moeten zijn, ligt voor de hand. Al hetgeen ook slechts eenigermate voorrecht of kunstmatige bevoordeeling is moet worden opgeruimd en de handelswereld en de voortbrengers moeten de noodzakelijkheid inzien, dat zij ijverig, ondernemend moeten worden en betere werkers en kooplieden, dan waar ook elders ter wereld te vinden zijn. Daarvoor moeten, afgezien van de rechten op artikelen, die Amerika niet voortbrengt en vermoedelijk niet voort brengen kan en de rechten op weelde-artikelen, die alleen geheven worden wegens hetgeen zij opbrengen, het doel van de tarieven zijn het scherpen van het Amerikaansche verstand in den strijd met de scherp zinnigheid van de geheele wereld. „Het zou, zoo vervolgde de president, „een dwaas heid zijn, daarmede al te hard van stal te loopen. Wij moeten wijzigingen brengen in onze fiscale wetten, in ons fiscaal stelsel, welks doel ontwikkeling is, een vrije en gezonde ontwikkeling, geen revolutie of ver warring. De handel, speciaal de buitenlandsche han del, moet bevorderd worden. Ook de nijverheid dient bevorderd en wij moeten vrijheid stellen in de plaats van kunstmatige aanmoediging, maar alleen in zoo ver deze opbouwt en niet omver haalt. Hoe dit ge schieden zal, is een kwestie van opvatting. Aan som migen, die niet gewoon zijn aan verantwoordelijkheid van grooter vrijheid, zal onze methode in sommige op zichten en op sommige punten al te kras voorkomen; geneesmiddelen kunnen echter zeer sterk zijn, en toch -groote, geneeskrachtige werking hebben. Het is nu onze taak er voor te zorgen, dat het werkelijke genees middelen zijn. Wij moeten rekening houden met de feiten van onzen tijd en wetten maken, die daarmede in overeenstemming zijn. En daarvoor is het noodig te beginnen met de tarieven. Later zal ik misschien do vrijheid nemen uwe aan dacht te vestigen op hervormingen, die dienen te vol gen op onze tariefwijziging en waarvan de voornaam ste is de hervorming van ons bank- en geldwezen. oor het oogenblik echter bepaal ik mij tot de wijzi gingen in ons fiscaal stelsel, die het meest geschikt zijn om voor een groot volk opnieuw den weg tot wel vaart te openen." Over een progressieve inkomstenbelasting heeft de prosident dus niet gesproken. Trouwens de voor gestelde tariefwetherziening is op zich zelf reeds een heele kluif. In het democratische Huis van Afge vaardigden speelt hij het wel klaar. Maar in den Senaal, waar de democratische meerderheid slechts zeer gering is? „Dat 's iets anderszooals de jongen van het voor treffelijke meisje in de Camera zegt. TWEEDE KAMER. Do vergadering kon gisteren wegens het niet aan wezig zijn van het vereischte aantal leden eerst een half uur na het vastgestelde tijdstip aanvangen. Aan de orde was het wetsontwerp in zake de op richting van een rijkskrankzinnigengesticht te Woen- sel (K. Br.), hetwelk een vrij langdurige discussie uitlokte. In het gesticht zal plaats zijn voor 800 personen, de kosten zijn geraamd op 2x/2 millioen. Zoo meende de heer Oosterbaan (A. R.), dat de stichting te duur is en spr. was bevreesd, dat men er het gesticht te Medemblik den doodsteek mee toe brengt. De heer Scheurer (A.-R.) vroeg zich eveneens af, of de aangevraagde som niet te hoog is. Hij oefen de ook kritiek op de inrichting van het gesticht. De heer Tydeman (V. L.) achtte de plaats van het gesticht verkeerd gekozen ein verband met de door hem gewenschte gezinsverpleging. De heer Vliegen (S. D. A. P.) had bezwaar te gen de niet-centrale ligging van het gesticht, ook uit een oogpunt van gezinsverpleging. De heer V a'n Bylandt (C.-H.> achtte de plaats van het gesticht uitnemend en meende, dat zich vanzelf rondom het gesticht de gehuwde verplegers zullen vestigen, die geschikt zijn tot opneming van patiënten. Ook hij achtte intusschen de kosten te hoog. De heer Van Best (R. K.) schilderde de streek waar het gesticht zal komen, als zeer geschikt. De heer Roodhuyzen (IJ. L.) vond het ge sticht ook veel te duur en meende met den heer Oos terbaan, dat het gesticht te Medemblik niet verwaar loosd moet worden. Spr. zou tegen stemmen. Minister Heemskerk betoogde, waarom een rijksgesticht noodig was en waarom dit meer moet kosten dan een particulier gesticht. Spr. had bezwaar tegen een particuliere commissie tot nader onderzoek van het plan. Wel wilde de minister de geopperde bezwaren nog eens specifiek laten nagaan. De minis ter besprak daarna de in het gesticht aan te brengen tooneelzaal en het gesticht te Medemblik. Spr. zei, dat, wat de gezinsverpleging betreft, het niet a priori te zeggen valt of een bevolking voor die taak geschikt is. De bevolking moet er aan wennen. Ka verdere discussie werd het wetsontwerp aange nomen met 46 tegen 8 stemmen. Aan de orde was daarna overneming door het Rijk van de locale telefoonnetten der Kederlandsche Bell- Telefoonmaatsehappij voor 1.300000. De heer Rutgers (A.-R.) vroeg of er kans is op verhooging der telefoon-tarieven. Daartoe moet men niet te spoedig overgaan zei spr. De heer Tydeman (V. L.) vroeg of zal worden doorgegaan met het overnemen van particuliere net ten? Desnoods ga men tot naasting over, wanneer er onwillige exploitanten zijn. Ook inzake de tarief kwestie maakte hij enkele opmerkingen. Hij wilde, dat omtrent de tarieven geen enkele toezegging gedaan was. Er dient ook meer uniformiteit in de tarieven te komen en de geïsoleerde aansluitingen zijn veelal te hoog. De minister van Waterstaat, de heer R e g o u t, constateerde dat het wetsontwerp met instemming is ontvangen, al is de prijs ook hoog. Waar gewoonlijk de koopprijs in verband met de afschrijving van in vloed is op de tarieven, wilde spreker er nog iets over zeggen. In gevallen, dat het Rijk onderhandelt met derden, moet zeker gêlet worden op het financieel be lang van de zaak, maar ook de belangen van de te genpartij dient "men niet uit het oog te verliezen. Spreker s standpunt bij de onderhandelingen is ge weest, dat de overname moest bevorderd worden, waar men bruikbare netten zou krijgen en hij gaf aan, of) welke grondslagen de koopsommen der verschillende netten berekend zijn. Er moet nu betaald worden 1.342.000, welke prijs, naar spreker betoogde, niet onbillijk is. Als deze prijs niet te hoog is, dan ligt daarin ook opgesloten, dat bp grond daarvan de ta rieven niet. verhoogd zullen worden. De omstandig heden kunnen zich echter wijzigen en uit dien hoofde kan ta.riel'verhooging noodig blijken. Daarom behield spreker zich eenige vrijheid voor, terwijl hij ook zijn opvolger niet binden wilde. at particuliere netten betreft, zooveel mogelijk zal gestreefd worden naar overname. Is het net echter te slecht, dan zal er een Rijksnet moeten komen. Een onderscheid zal voor overname gemaakt moeten wor den tusschen groote en kleine gemeenten. Overname van het Amsterdamsche net zou zeer bezwaarlijk zijn, met het oog op het opbreken van bestratingen en het is gewenscht, dat de verschillende diensten in een hand zijn. Het wetsontwerp werd hierna zonder hoofdelijke stemming aangenomen. DIRECTEUR-GEKERAAL DER P. EK T. Bij Kon. besluit is de luitenant-kolonel jhr. G. A. A. Alting von Geusau, van den generalen staf, "hoofd der 2de afd. aan het departement van oorlog, benoemd tot directeur-generaal der posterijen en telegrafie, ter vervanging van den heer Pop. SALARISREGELIKG BURGEMEESTERS, SECRETARISSEM EK OKTVAKGERS. Gedeputeerde Staten van Koprd-Holland waren se dert geruimen tijd bezig met een algemeene herzie ning van de jaarwedden van burgemeesters, secretaris sen en ontvangers der gemeenten in deze provincie. Gisterochtend werd, naar de Tel. meldt, ter secretarie in de diverse Koord-Hollandsche gemeenten het con cept-ontwerp dezer regeling toegezonden, met verzoek om het oordeel der gemeenteraden hieromtrent te ver nemen. De herziening is bedoeld in te gaan met 1 Januari 1914. Yoor de jaarwedden van burgemeesters en secreta rissen is door Ged. St. als grondslag genomen het aantal inwoners der gemeenten, voor de ontvangers bovendien den omvang der geldelijke a'dministratie. Soms is in enkele gevallen rekening gehouden met de plaatselijke omstandigheden. De jaarwedden der se cretarissen zijn even beneden die van de burgemees ters gesteld; doch aanzienlijk lager, waar beide betrek kingen.in één hand zijn. Voor 1 Mei willen Ged. Sta ten gaarne de zienswijze van de gemeenteraden verne men, waarbij Ged. Staten de aandacht er op vestigen, dat het hier geen persoonlijke regeling geldt en dus geen persoonlijke overwegingen ter sprake behooren te komen, doch de bezoldinging, aan het ambt verbon den. BOK II VOOR STAATSPEKSIOKKEERIKG. Te Amsterdam is gisteren de dertiende algemeene vergadering van den Bond voor Staatspensionneering gehouden onder 'leiding van den heer B. Kanis, die zijn vreugde uitsprak over de aanneming van het be kende amendement-Duys, daar het thans, zijns inziens, niet meer mogelijk zal zijn om dwangverzekering in te voeren. Aan het jaarverslag is het volgende ontleend: Voor de propaganda was het afgeloopen jaar goed. Op 31 December j.l. telde de Bond 426 af deelingen met 51.788 leden en 353 algemeene leden, totaal 52.141 leden. In 114 bonden en vereenigingen zijn pl.m. 40.000 le den vereenigd, het totaal aantal aangeslotenen en le den bedraagt 92.141. In Maart j.l. waren er 431 af- deelingen met totaal 52.558 leden. Het grootste aantal leden telt de afdeeling Leeuwar den, n.l. meer dan 1000. De ontvangsten over het afgeloopen jaar bedroegen 14.085. De begrooting voor 1914 is in ontvangsten en uit gaven geraamd op 7 12.122. Een voorstel der afdeeling-de Lemmer, om op een nader te bepalen datum uit elke afdeeling eenige ou den van dagen naar Den Haag te zenden, teneinde der regeering een adres ten gunste van staatspensionnee ring zonder premie-betaling aan te bieden, werd ver worpen. De heer G. L. Jansen besprak de invaliditeitswet, welke hij om 'velerlei redenen niet aannemelijk vond. De sociale paragraaf van het program der concen tratie noemde spr. vaag en onduidelijk. Verblijdend is het, dat nu niet weer alleen de Libe rale Luie, maar ook de beide andere vrijzinnige par tijen in de richting' van de staatspensionneering wil len. Ook de sociaal-democraten vragen deze: zij kun nen echter meer vragen, omdat zij de verantwoorde lijkheid niet behoeven te aanvaarden. Ten slotte drong spreker erop aan, dat men niet zou vergeten, dat de bond geen politieke partij is en dat men thans op weg wgs om het eerste stadium te be reiken. De secretaris van het comité van actie zette daarop uiteen, dat de bond en de afdeelingen bij de aanstaan de verkiezingen in geen enkel opzicht een politieke partij op den voorgrond willen stellen en de candida- ten alleen wensehen te beoordeelen in dit opzicht, of zij de gestelde vragen bevestigend hebben beantwoord of niet. In details zal daarbij niet worden getreden; hoofd doel ishet verkrijgen van staatspensionneering zon der premiebetaling. Worden de gestelde vragen door de candidaten niet beantwoord, dan zal worden aan genomen, dat zij den steun van den bond niet op prijs stellen. De heer de Jong, Kamerlid voor Hoorn, wees waar de heer Jansen speciaal hulde gebracht had aan den heer Duys, er op, dat ook de vrijzinnige Kamerle den warm gepleit hebben voor staatspensionneering. De heer Ronner (Leeuwarden) achtte de con centratie in haar geheel niet te vertrouwen op het punt van staatspensionneering en hij was de meening toegedaan, dat bij herstemming tusschen een concen tratieman en een sociaal-demoeraat de laatste moet worden gesteund. En dan al zouden de vrijzinnigen inderdaad de meerderheid behalen wat spr. niet geloofde waar zonden zij dan het geld, noodig voor staatspensioen, vandaan halen? In de vergadering werd het. rumoerig tijdens bet laatste gedeelte van des heeren Renners woorden. Het tumult werd zoo hevig, dat de spreker zich ge noodzaakt zag, van het woord af te zien. Iljj verliet het podium onder het uiten der woorden: „Het is een schandaal! Een groot schandaal!" t Besloten werd een bedrag van 1000 uit de honds- kas beschikbaar te stellen voor de aanstaande verkie zingsactie. De secretaris van liet comité van actie deed mede- deeling omtrent de beantwoording van een aantal vragen, gesteld aan de candidaten. Van de overgröote meerderheid der sociaal-democratische candidaten wa ren bevredigende antwoorden ingekomengeen ant woord was ontvangen van de „oude politieke rotten." Besloten werd aan het einde der vergadering om een motie van hulde aan den heer Duys per telegraaf te doen toekomen. POSITIE YERBETERIMG BIJ DE ZEEMACHT. Bij de Tweede Kamer is ingekomen een suppletoire marinebegrooting, strekkende tot regeling der trakte menten van de officieren, onderofficieren en minde ren van de zeemacht. Gemengd nieuws. DE TOESTAK!) VAK DEK PAUS. De Paus, nog niet geheel hersteld van zijn ziekte, is opnieuw ziek géwordén. Ka een audiëntie op Maan dag werd hij wederom door de koorts aangegrepen. De audiënties zijn opgeschorst. Gistermorgen zou een audiëntie plaats hebben van tweeduizend pelgrims. Kiettegenstaande den stortre gen wachtte een menigte pelgrims voor de bronzen poort. Tegen half tien werden de pelgrims verwittigd dat de audiënties geschorst waren. De laatste berichten zeggen, dat de algemeene toe stand van den Paus zeer goed is, dat de ziekte geen ongerustheid inboezemt, maar enkele dagen volkomen rust eischt. DE MOORD TE 's-GRAVEKHAGE. Het blijkt nader dat de moord op de 40-jarige vrouw van verdachte zeden te 's-Gravenhage gepleegd is door een 16-jarigen verpleegde uit het R. K. weeshuis al daar, die met de prostituée betrekkingen onderhield. De knaap, wiens broertjes en zusjes, na het overlij den van den vader in het R.-K. Weeshuis waren opge nomen, was door tussehenkomst van het gestichtsbe- stuur in de kost gedaan bij een groentenhandelaar. Daar paste de jongen zeer slecht op, maakte zijn pleegvader het leven zuur en kwam vaak 's avonds laat thuis. De man gaf daarop aan het gemeentebe stuur te kennen, dat hij „voor geen geld van de we reld" den jongen langer bij zich wilde houden. Het bestuur besloot toen, na overleg met den broeder- overste, den knaap, die toen 15 jaar oud was, in het Weeshuis op te nemen. De eerste drie, vier maanden paste hij vrij goed op en de bestuurderen en broeders hoopten reeds, dat de knaap zijn vroegere slechte ge dragingen voor goed had afgelegd. Hij werd bij een schoenmaker in de leer gedaan en kwam aanvankelijk op den gezetten tijd thuis. Langzamerhand werd zijn gedrag al slechter en slechter. Straf noch zachte vermaningen hielpen. Toen hij nu drie maanden geleden den met den sur veillance belasten broeder te lijf wildo gaan, oordeelde de broeder-overste, die van meening was, dat het met de verstandelijke vermogens van den knaap niet ge heel in orde was, een deskundig onderzoek gewenscht. Dit onderzoek leidde evenwel tot geen bepaald re sultaat; alleen werd de raad gegeven, voort te gaan met te trachten door zachtheid den knaap, die zeer driftig en opvliegend was, voor zich te winnen. Vooral den laatsten tijd kwam hij zeer ongeregeld en lang over den gezetten tijd in het weeshuis. De vader, die, gelijk gemeld, reeds enkele jaren dood is, moet aan den drank verslaafd zijn geweest. Bij zijn dood werden do kinderen in een toestand van ontzet tende verwaarloozing aangetroffen. AMSTERDAM OKDERSTE-BOVEK. Men schrijft ,ons uit de hoofdstad: De toestand is nu iets beter; de diepe kuil op den Dam is weer dichtgeworpen, het Leidscheboschje, dat heelemaal overhoop lag, is weer in orde, en ook het Vondelpark, waarvan men een vijver gedempt heeft, zal spoedig gereed zijn. Wanneer dus straks de vreem delingen komen voor zoover de hotels ze kunnen herbergen! zal Amsterdam er waarschijnlijk niet zóó ruïne-aehtig uitzien als in den zomer van 1912, toen de vreemdeling bijna in den waan werd gebracht, dat wij een langdurig bombardement hadden moeten doorstaan. Maar.... alles is nog geen rozengeur en mane schijn. De Stadhouderskade én de Kassaukade, onze fraaie buitensingels, staan nog steeds in het teeken van de belegering. Men graaft er diepe voren, gedeel telijk nog volgens de ouderwetsehe methode,-waarvan de elementen polderjongen en spa zijn, gedeeltelijk op een geheel moderne wijs, n.l. met een machine, waar van ik u de beschrijving maar zal sparen; waterbouw kundig ingenieur ben ik niet» en met de hersenen van een gewoon mensch is van zoo'n gecompliceerde ma chine geen handle te snappen. In de lange sloot, die zóó diep is, dat alle in den Balkanoorlog gesneuvelde recruten er wel in begraven zouden kunnen worden, worden grootn buizen gebracht, waardoor men het drinkwater wil doen stroomen. Waar dit water van daan moet komen en waar het heengaat, ik wet h.et niet met mijn arme hersenen. Het spreekt vanzelf, dat de respectievelijke heeren des huizes, die langs de Kassaukade of de Stadhou derskade hun tenten hebben opgeslagen, het gedoe lang zoo aardig niet. vinden .als de meer afdalende ter men van ltun kinderreeksen, die zich in hot zand ko lossaal vermaken. De „oude heer,en" protesteeren er wel eens tegen, b.v. op de soos of op de tram, en de omwonende neraagdoenden vinden het ,$eya .„schande." „Maar vecht «nes tegen den bierkaai!" HET AFDRIJVEN" VAK LUCHTSCHEPEK Een bekend KedorUmd»;:h deskundige schrijft ons het volgende Wanneer men de vraag gaat 'beantwoorden, of het afdrijven van luchtschepen te vermijden is, gaat men natuurlijk van do. vooronderstelling uit, dat alle tech nische deelen, de motor in het bijzonder, intact blij ven. Bij de tegenwoordige vorderingen iu de motoren techniek mag men dit wel aannemen. Dan blijft al leen nog maar de vraag over of de wind zoo sterk kan zijn. dat de volle motorkracht er niet :tegen opgewas sen ia. Op het, oogenblik hebben de ingenieurs nog niet ZOo'n sterken motor kunnen ccgnstrueeren, en het staat te bezien, of zij binnen enkele jaren dat resul taat zullen bereiken. Maar wij, die niets voor onmo gelijk houden op het gebied van technische wonderen, wij vermoeden, dat binnen dertig jaar do mensch zal zegevieren in den strijd tegen de grillen der luchten. Hetgeen, minder poëtisch uitgedrukt, beteekent» dat dan de luchtschepen bij windstilte een snelheid heb-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1913 | | pagina 1