DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Cacao
No. 93.
Honderd en vijftiende Jaargang.
WOENSDAG
23 APRIL.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Wat is het doel en streven
der Vredebonden
JANTJES BESTE VRIENDEN
ZIJN MOEDER, ZIJN COLLEY en
ZIJN KOP VAN HOUTEN S
Telefoonnummer 3.
B|NNENLAND
tweede kamer.
ALKMAARS
ii ii t i i i «ui
Zij willen de overtuiging vestigen, dat de oorlog-
niet behoort tot de noodzakelijkheden van het volke-
renleven, gelijk zich dit door de eeuwen heen tot de
hoogte van thans heeft ontwikkeld.
Zij zijn van oordeel dat, moge misschien in vroeger
tijden de oorlog recht van bestaan hebben gehad, dit
thans niet meer kan worden beweerd. Zij zijn innig
overtuigd, dat de oorlog nimmer eenige moeielijkheid
doet verdwijnen; slechts gedachten vormt aan weer
wraak.
Zij willen den oorlog in de naaste en directe toe
komst zooveel mogelijk voorkomen en daarmede bewij
zen, dat er een beter middel in het volkerenleven is
om geschillen op te lossen dan het zwaard dit biedt.
Dit middel, het is de instelling eener rechtsorde ook
voor de landen gezamenlijk, zooals die sedert eeuwen
bestaat voor elk der landen afzonderlijk; het vaststel
len van een Volkenrecht, afdoend regelend de verhou
dingen tusschen de Staten; en de voltooiing van een
door alle Staten te eerbiedigen scheidsrechtspraak
voor de internationale geschillen, gelijk toch ook de
nationale rechtbanken naar wet en recht de particu
liere geschillen tot oplossing brengen.
Uitgaande van de stelling, dat geweld geen geoor
loofd beginsel, geheel geen beginsel is; dat alle recht;
dat opmacht heet te berusten, onrecht moet zijn
zijn de Vredebonden overtuigd, dat met het voortgaan
der beschaving steeds meer de weg zal gezocht wor
den naar een zoodanige oplossing van internationale
moeielijkheden, dat deze niet ingrijpt in het commer-
cieele en economische leven der volkeren. Het effect
der scheidsrechterlijke uitspraken moge thans nog be
perkt schijnen, naarmate deze uitspraken meer vol
doening schenken, zal dit effect zich duidelijker doen
gevoelen en meer en meer in het uitzicht kunnen stel
len eene algemeene arbitrage tusschen de volkeren.
En dan zal vanzelf vaststaan, dat niet elk jaar weer
millioenen en millioenen behoeven te worden uitge
geven aan een gewapenden vrede, die schijnt door we-
derzijdsch ontzag den oorlog te voorkomen, doch die
ieder volk prikkelt tot machtsvertoon en slechts
brandstof voor den oorlog opstapelt.
Zonder dat een oorlog uitbreekt, worden door den
gewapenden vrede schatten verslonden, tengevolge
waarvan de noodige maatschappelijke verbeteringen
onuitgevoerd blijven.
De Vredebonden willen het een ieder doen gevoelen,
dat een oorlog een ramp is, ook voor die volkeren, die
dezen niet medestrijden. Een ramp niet alleen in
moreelen zin, omdat hij de beste gevoelens in den
mensch doodt en de slechte gevoelens wakker roept;
een ramp niet slechts in ideëelen zin, omdat hij tegen
alle begrippen van mensehenliefdo ingaat en bij de
verschillende bevolkingen niets dan haat en ellende
kan kweeken; maar een ramp óók in zuiver economi-
schen zin, omdat een oorlog slechts kan vernietigen,
terwijl het welzijn van een volk juist door voortbren
ging wordt gebaat.
De Vredebonden willen de millioenen van den ge
wapenden vrede zoowel als van den eenmaal uitge
barsten oorlog behouden; behouden ook de onzicht
bare, maar misschien nog talrijker millioenen, die in
direct door gemis aan productie worden opgeofferd bij
eiken krijg. Zij weten zeer goed, dat bij de nog be
staande toestanden, van ontwapening op zich zelf en
zonder meer geen sprake zal kunnen zijn, dat zelfs een
overeenkomst^ tot beperking der bewapeningen een
hoogst ingewikkeld vraagstuk is. Maar zij willen bij
eiken oorlog, die zal kunnen dreigen, het waarschu
wend woerd doen hooren tegen het onrecht, dat staat
te geschieden en de ellende, die gaat komen; herinne
ren aan beloften van arbitrage-verdragen; zij willen
telkens het recht stellen in de plaats van de wapenen.
De Vredebonden willen geen vredesverdragen, die
slechts politieke tractaten zijn, of een oorlog alleen
doen ophouden; zij willen een Volkenrecht, dat den
oorlog, als middel om geschillen te beslissen, uit het
volkerenleven zal verbannen.
De V redebonden willen overtuigen, dat een gezonde
en te eerbiedigen liefde voor Vaderland en Volksstam
niet behoeft uit te sluiten waardeering voor de bur
gers van andere nationaliteit.
En de Vredebonden willen telkens wijzen op de ze
delijke noodzakelijkheid om ook op rechten van ande
ren, waar noodig, te erkennen en te eerbiedigen, en
aldus de bevolkingen van de geheele wereld wederkec-
rig de overtuiging bij te brengen, dat het behoud van
eigen rechten het best verzekerd wordt door tusschen
'ie Staten onderling een volledige rechtsorde te vesti-
gen en haar behoud te doen bewaken door de goede
gezindheid van de groote meerderheid van aller be
woners.
EERSTE KAMER.
ff'sleren gehouden vergadering werden do ge
loofsbrieven van het nieuwgekozen lid voor Overijssel,
mr. de Vos van Steenwijk, goedgekeurd. De gekozene
nam na eedsaflegging zitting.
Besloten werd heden verschillende wetsontwerpen
m de atdeelingen te onderzoeken en om morgen in
openbare behandeling te nemen de Landweer- en
Landstormwetten en de Tandartsenwet.
In de gisteren gehouden vergadering werd de be
handeling van het wetsontwerp op den kinderbijslag
aan de onderwijzers voortgezet.
De heer Jer Laan (S. D. A. P.) pleitte voor
terugwerkende kracht voor het geheele jaar 1913.
Spr. verdedigde nader zijn amendement om allo on
derwijzers 100 meer te geven.
De heer Bos (V.-D.) bestreed het ontwerp even
eens, dat een verkeerd stelsel van salarieering hand
haaft. Spr. zal tegen het ontwerp stemmen, omdat
een bijslag een bijkomstige zaak moet blijven en de
salarissen op zichzelf voldoende dienen te zijn.
De heer De Geer (C.-H.) zag een vicieuzen
grondslag in het ontwerp. Toch meende spr. de ver- j
i antwoordelijkheid voor een verwerping, niet op zich
te kunnen nemen, aangezien het hier en daar een zeer
welkome tegemoetkoming geeft. Spr. juichte het
oveneens toe, dat de minister de regeling buiten de
L. O.-wet heeft, gesloten, en hij verklaarde zich tegen
het amendement-Ketelaar.
De heer Arts (R.-K.) noemde zich warm voor 1
het ontwerp gestemd, dat in zijn oogen niet kerkelijk
gekleurd is, al hebben de kerkelijken ook de meeste
kinderen.
De heer Oosterbaan (A. R.) verdedigde het
ontwerp en zeide dat men op den ingeslagen weg moet
voortgaan tot 50 voor elk kind.
De heer De Jong (U. L. Hoorn) achtte den
kinderbijslag anti-nationaal en verwachtte, dat het
ontwerp weinig zal baten.
Spr. stelde ten slotte een amendement voor, om
40 te geven voor ieder kind (dus niet als in het
ontwerp J 40 voor ieder kind boven de twee). s
De heer Van W ij n b e r g e n (R. K.) wees op
do verklaring van den minister, dat dit ontwerp geen
definitieve regeling terughoudt. Spr. verdedigde het
ontwerp nader en ontkende, dat een kinderbijslag j
vernederend is. I
De heer T y d e m a n (V. L.) repliceerde en meen
de, dat door bijbaantjes de gewenschte aanraking met
het maatschappelijk leven behouden kan worden. Hoe
wel spr. geen geestdrift voor het ontwerp koestert,
meende li ij toch voor te moeten stemmen.
Minister Heemskerk dupliceerde en be
toogde, dat de kinderbijslag niet ingaat- tegen een be
staande regeling, waar de L. O.-wet in de salarieering
der onderwijzers reeds het stelsel van locale differen-
tieering huldigt. Het amendement-Ketelaar en het
amendement-De Jong geven z. i. geen betere oplos
singen dan het ontwerp.
Na eenige replieken werd het amendement-Ketelaar
verworpen met 51 tegen 26 stemmen.
Het amendement-De Jong werd met 53 tegen 24
stemmen verworpen.
Het artikel 1 (de kindertoeslag) werd hierna zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Bij artikel 2 (Bijdragen niet mede te rekenen voor
den pensioengrondslag) handhaafde de heer Kete
laar (V. D.) zijn amendement, om de toelage wel te
doen meetellen voor den pensioengrondslag en de
pensioenbijdi age.
De minister kon dit amendement niet over
nemen. Het regeeringsartikel is juist voorgesteld
met het oog op het exceptionneel karakter der toelage.
Het amendement zou ook niet in het belang der on
derwijzers zijn, door het tijdelijke karakter der toela
ge, welke met het 18e jaar ophoudt.
Het amendement werd met 51 tegen 22 stemmen
verworpen.
Het wetsontwerp werd hierna met 52 tegen 23
stemmen aangenomen. Voor stemden van links de
hoeren Tydeman, Van Hamel, De Beaufort en Van
Jiarnebeek.
I',1 de 'vergadering van gisteren, welke door den
neer i hormon voor de eerste maal sedert zijn terug
keer van het oorlogsterrein werd bijgewoond, werd hij
\an alle zijden welkom geheeten, ook door minister
Heemskerk.
CHRISTELTJK-HISTORISCILE UXIE.
Naar aan de Tel. uit alleszins betrouwbare bron
wordt medegedeeld, zal de oppositie op de morgen te
Amsterdam te houden algemeene vergadering van de
Christelijk Historische Unie, wordt aldaar tot de
voortzetting der coalitie besloten, onmiddellijk mee
deden zich onmogelijk bij dit besluit te kunnen neer
leggen.
Wat dan verder door de tegenstanders der coalitie
zal worden, gedaan, zal besproken worden op een-
daartoe spoedig na Donderdag te beleggen vergade
ring.
Andermaal werd het blad meegedeeld, dat het geens
zins de bedoeling is te komen tot een nieuwe christe
lijke politieke partij. Slechts is bedoeld een protestbe
weging uit de kringen der Ned. Hervormde kerk tegen
het, naar door onze zegslieden genoemd werd„on
waar en onchristelijk drijven der coalitie."
DE COALITIE.
Door de heeren H. Valkenburg te Rijswijk (Z.-H.),
W. J. Visser te Maasland, J. Valkenburg te Rijswijk
(Z.-H.), H. L. Hortensius en Chr. van Draanen te
's-Gravcnhage is, naar de Xed. meldt, bij het Hoofd
bestuur der Christelijk-Historische Unie de volgende
motie ingezonden, welke ter behandeling aan de Al
gemeene Vergadering wordt aangeboden:
De Christelijk-Historische Unie, vergaderd in Al
gemeene Vergadering op 24 April te Amsterdam,
gehoord de ingezonden motie van de heeren A. G.
II. van Iloogenhuijze e.a.,
spreekt haar wensch uit dat deze motie niet in be
handeling wordt gebracht en gaat over tot de orde
van den dag.
„VREDE DOOR RECHT."
De Alg. Xed. Bond „Vrede door Recht" heeft in de
eerste drie maanden van 1913 meer dan 700 nieuwe
leden gewonnen.
Voor het XXe Wereldcongres voor -den Vrede, dat
van 20 23 Augustus hier te 's-Gravenhage zal wor
den gehouden, is tot dusverre ruim 4000 aan toe
zeggingen ontvangen. De Voorzitter van de Interna
tionale Commissie van het Berner Bureau, de Belgi
sche Senator Henri La Fontaine, is de vorige week
to s-Grai enhage geweest tot het houden van eenige
voorloopige besprekingen omtrent het Congres.
DE DEPUTATENVERG ADERING.
In een artikel over ,,De komende. Deputatenverga-
dering" in „De Standaard" wordt gezegd dat het elec
torale accoord dertien artikelen bevat. Van deze der
tien artikelen is slechts geconcentreerd de hoofdzaak
meegedeeld. „Het viel niet in te zien (aldus „De
Standaard' waarom het grootere, en ons verrestaan-
de^ publiek, in al onze geheimen moest- worden inge
wijd. Ook ons laten ze niet toe, als ze aan 't nader
afspreken over de districten zijn."
KAMERVERKIEZING—HOORN.
De heer C. D. Wesseling heeft de candidatuur voor
het district Hoorn, hem door de R. K. Centrale kies-
vereeniging aangeboden, aangenomen.
Gemengd nieuws.
ONDERWIJZERS AAN RIJKSNORMAAL
LESSEN.
De heer Roodhuyzen heeft tot den Minister van
Binnenlandsche Zaken den 7 April j.l. de volgende
vraag ingezonden:
Op 31 Januari 1.1. werd door Uwe Excellentie de in
diening toegezegd, nog in dit zittingsjaar, van een
suppletoire begrooting ter verbetering van de trakte
menten van de onderwijzers aan de Rijksnormaalles
sen. Kan de indiening daarvan spoedig' tegemoet
worden gezien?
De Minister van Binnenl. Zaken heeft 21 April op
deze vraag het volgende antwoord ingezonden:
Een onderzoek wordt ingesteld naar de vraag, welke
kosten gepaard zullen gaan met verbetering der sala-
I rieering van do onderwijzers nan de Rijksnórmaalles-
j sen. Dat onderzoek was niet zoo tijdig ten einde te
brengen, dat reeds thans op grond van de uitkomsten
j daarvan bij suppletoire begrooting voorstellen aan de
Staten-Generaal konden worden gedaan.
Verwacht mag echter worden, dat met de uitkoms
ten van dat onderzoek bij do samenstelling van de ont-
werp-begrooting voor 1914 rekening kan worden ge
houden.
ONRUST TE BRIELLE.
Uit Brielle schrijft men aan de N. R. Crt.
De laatste drie avonden is het stille, rustige Brielle
j getuige van volksophoopingen, veroorzaakt door een
j minder aangename verhouding tusschen burgers en
militairen. Door kleine, nietige oorzaken aangeko
men, is er eèn zekere gevoeligheid ontstaan tusschen
enkele heethoofden zoowel van de eene als van de an
dere partij, en de nieuwsgierigen veroorzaken, dat het
geval er ernstiger uitziet, dan het in waarheid is. Dat
behoudens enkele vechtpartijtjes mi arrestaties tot nu
toe alles in goede orde afgeloopen is, valt te danken
aan het tactvolle optreden van de pelitie en van de
hoogere militairen. De burgemeester en de comman
dant van het corps torpedisten bewegen zich tezamen
door de menigte en ieder van hen zorgt ervoor, dat zijn
volkje in toom wordt gehouden en dat de straten ont
ruimd worden.
VAN EEN NACHTELIJKE RIT.
De te Arnhem verschijnende „Arbeid" schrijft:
Dat de verkiezingsstrijd nog wel eens in onzen Ach
terhoek zijn gemoedelijken kant heeft, bleek Zater
dagavond te Zelhem, waar de heer Van Leeuwen (S.
D. A. P.) sprak. Daar de heer Van de Laar kwam
debatteeren, was het zeer twijfelachtig of spreker en
voorzitter nog den trein naar Doetinehem zouden
kunnen halen. De voorzitter vroeg, met het oog hier'
op, vóór de vergadering aan den heer Van de Laar of
hij nog op dupliek gesteld was, zoo ja, dan zouden da
heer Van Leeuwen en hij naar Doetinehem terugloo-
pen.
De heer Van de Laar antwoordde, gaarne tweemaal
aan 't woord te willen komen, maar bood nu den bei
den heeren aan, 's nachts met hem mede te rijden. Na
eenige aarzeling werd dit aanbod dankbaar aanvaard.
En zoo zagen de bezoekers der Zelhemsche vergade'
ring 's nachts om half één den sociaal-demokratischen
spreker en voorzitter en den christelijk-socialen deba
ter niet zijn drie partijgenooten zich in een klein
brikje wringen en verdwijnen in den duisteren nacht.
De late reizigers hadden afgesproken onderweg de
politiek te laten rusten en kwamen zoodoende zonder
ongelukken thuis.
UIT EGMOND AAN ZEE.
Voor de raad van scheepvaart te Amsterdam werd
gisteren uitspraak gedaan betreffende de scheepsramp
op 10 Nov. 1912 in de Noordzee overkomen aan de
loggers „Jan Bart" A.M. (schipper Kos Zwart te Eg-
mond) en „Hoop en Verwachting" Sch. 367 (schipper
Dirk Bal; reeder G. van Leeuwen, beiden te Scheve-
ningen).
De Raad is van oordeel, dat het niet onmogelijk is,
dat de „Jan Bart" en de „Hoop en Verwachting" op
hetzelfde uur ongeveer ter zelf der plaatse ieder in het
bijzonder met een onbekend gebleven vaartuig in aan
varing zijn geweest; de oorzaak der beide scheepsram
pen is echter verborgen.
UIT HOORN.
De bestuurderen der „Koninklijke Nederlandsche
Zeil- en Roei-Vereeniging" noodigen deelnemers aan
de Zeil- en Motorboot Wedstrijden te Hoorn op 4 Mei
a.s. uit, tot deelneming aan de Handicapwedstrijden
voor Zeiljachten en Motorjachten op Zaterdag 3 Mei
a.s. des morgens te 11 uur van de Oranjesluizen te
Amsterdam af naar Hoorn. De prijzen bestaan uit
kunstvoorwerpen. De wedstrijden worden gehouden
onder het reglement der I. Z. U. De jachten zullen
naar gelang van de inschrijvingen in klassen worden
ingedeeld.
UIT LIMMEN.
De verkoop van de tuberculose-bloempjes heeft al
hier 28 opgebracht.
UIT BERGEN.
Gisteravond sprak in het lokaal van den heer C.
Bruin te Bergen de heer A. H. Gerhard, candidaat
der S. D. A. P. voor de Tweede Kamer, namens de
Federatie van de S. D. A. P. te Alkmaar. Spreker die
het onderwerp „Waarom Sociaal-Democraat" behan
delde, deed uitkomen, dat bij een ieder, onverschillig
tot welke partij hij behoort, het streven bestaat om
het beter te krijgen, allen willen van hun kinderen
iets meer maken dan van zich zelf. Hij wees er op,
dat de sociaal-democraten niet de ontevredenheid pre
diken uit liefde voor die ontevredenheid, maar omdat
zij deze in de maatschappij constateeren, evenals een
dokter een ziekte. De sociaal-democraten prediken
den klassenstrijd om tot opheffing van dien strijd te
geraken.
Alle verbeteringen die men in het raam van deze
maatschappij kan veroveren moeten veroverd worden,
om langzamerhand te komen in de maatschappij van
gemeenschappelijk bezit van grond en productiemid
delen. Uitvoerig betoogde spreker de noodzakelijk
heid, om bij eerste stemming op den sociaal-democraat
te stemmen en liet daarbij uitkomen, dat dit in geen
geval den candidaat dien men van twee kwaden het
liefst heeft, kan schaden.
De rede duurde met een korte pauze van kwart
over acht tot half 12.
De heer Fernhout verklaarde veel sympathie te
hebben voor het werken van de S. D. A. P., doch hij
betreurde het, dat de sociaal-democratie in haar we
reldbeschouwing filosofisch zoo zwak staat. Debater
uitte den wensch dat de S. D. A. P. zich zou verrui
men door het historisch materialisme los te laten,
waardoor het voor menschen met een christelijke ide^
ologie mogelijk zou worden, lid te worden. Nog sprak
de heer Fernhout een woord van protest tegen dén
pastoor, die het gaan naar deze vergadering aan zijn
parochianen had verboden. Spreker noemde dit een
zeer armoedige manier van doen.
De heer Gerhard wees debater op de christen-socia
listen, doch zeide van meening te zijn, dat het dooi
den heer Fernhout in het midden gebrachte buiten
zijn rede omging.
Nog sloot Ds. v. d. Kieboom zich bij het gesprokene
van den heer Fernhout aan; spreker zeide echter van
meening te zijn, dat men wel christen kon zijn en te
vens sociaal-democraat en vond dat beide heeren niet
zoo ver van elkander stonden.
Hierna sloot de voorzitter, de heer O. J. Verkerk
met een woord van aanbeveling voor een collecte voor
